Op vakantie
gaan moet
je ook leren
1
t in het kort
<r -
EEZ
1
A
1
(toeristische
notities
(door
udojbuys
1
r
hl
kW
n 1
TOERISME
r
l
ir
m
Li
ÏO
lil
mo*11
Eert an l
naar H
7j
lJi
i 1
K.
nada VoZC°r^ba
(«AM
t
'w
■k
w
sf-
en.
is
t
Art
teur
erij
;er
ze
1
De oude nog geheel Aral
ba, die hellend leunt tegen
H
MAAR IK NEEM u nu mee, weg
van de kust. Vorige week schreef ik
al over het prachtige Toledo en de
molens van Don Quichot in Campo
de Criptana. Op naar Almagro. De
Plaza Mayor is er adembenemend,
rechthoekig en omzoomd door gale
rijen. Al in de zestiende eeuw wer
den er toneelstukken opgevoerd in
het theater ohder galerijen, het Cor
ral de Comedias, en vandaag de dag
gebeurt dat nog, altijd in augustus,
op het eind er van, tijdens de fiesta.
Het is een beeldig stadje van niet
meer dan 10.000 inwoners. Iets er
buiten is de Parador Nacional - het
staatshotel - gevestigd, in dit geval
ondergebracht in een prachtig ge
restaureerd klooster. Maar het is
een stuk wereldser geworden, dan
in de tijd dat er brave monniken
vertoefden. In hun boekenkast,
waar naar ik aanneem voorheen
enkel godsvruchtige werken huis
den, is nu verdekt een ijskastje met
bier en gedestilleerd opgesteld. De
krib is verdwenen en de bedden zijn
er zacht. En in de refter wordt nu
geurig voedsel opgediend. Ik koos
voor Lam klaargemaakt in de stijl
van La Mancha, maar ik heb het
stoute idee dat de slager zich een
Maar dat is wel zonde en hoe zonde
dat is ga ik nu vertellen en neem ik
u weer zo’n kroegje mee in. Nee, ik
ben geen alcoholist, maar het zijn
wel dè plaatsen bij uitstek waar je
mensen kunt ontmoeten, levende
mensen wel te verstaan. Ze zijn in
het zuiden, nog overal, in de meest
drukke vakantieplaatsen te vinden
en leiden nog steeds een verborgen
leven. Zoek ze maar eens op en
dwaal eens door die straatjes die
voor de meeste toeristen te hoog of
te ver zijn. En u zult tot de ontdek
king komen dat dat tè ver meestal
slechts eeh paar honderd meter is.
OP VAKANTIE GAAN MOET JE OOK LEREN. Die hele hordes die elk
jaar naar de Spaanse kusten trekken, denken dat ze er ook mee bezig zijn,
maar dat is slechts gedeeltelijk waar. De vorm, zoals die door de
reisorganisatoren is ontwikkeld, is er een van verzorging van de wieg tot
het graf. Zoals we dat van thuis al kennen, met alles er op en er aan. Een
goed voorbeeld daarvan is de door mij al eerder beschreven Frank
Wentink, de man die in dienst van Holland International een tweetal
hotels (Hafria op Mallorca en Bomsol in Torremolinos) runt en dat doet
met zo’n uitgesproken familiezjn en huiskamerplezier dat zijn gasten voor
het merendeel een vakantie lang aan die omgeving gekluisterd blijven.
i
tink had op dat uur aan zijn bar zijn
Happy Hour - twee drankjes voor
de prijs van één - en ’s avonds stond
er een menu voor nog geen tientje
met de naam Bestek ’81 (dat is echt
zo) op de kaart, nou daar moet ik
het hotel niet voor uit. Ziet u, en dat
is het nu juist, die behoefte is er niet
en dan houdt eigenlijk alles op.
de KLM gaat het rond
vluchtenpakket boven Nederland
uitbreiden. Al enkele jaren voert
haar dochter, de NLM, dit soort
vluchten uit met Fokker F-27
toestellen. Propellers dus, maar
half mei wordt begonnen met
rondvluchten per helicopter. Die
worden dan weer uitgevoerd door
een andere dochter van de KLM,
KLM-Helicopters BV. De vluch
ten worden zowel uitgevoerd met
een Sikorsky S-76, een type heli
copter dat plaats biedt aan
twaalf mensen en waarmee de
vloot zojuist is uitgebreid, als
met de grotere S-61. De een biedt
plaats aan maximaal twaalf per
sonen, de ander aan vijfentwin
tig. Het een en ander hangt af van
de belangstelling en uiteraard
van de beschikbaarheid, want de
toestellen worden intensief ge
bruikt voor de verbinding met de
booreilanden op de Noordzee. De
VW’s weten meer over tijden en
prijzen
DE MENSEN GENIETEN van
die vorm, dus eigenlijk valt er niets
onvriendelijks te zeggen. Als men
sen zeggen, ja, maar ik houd hele
maal niet van de Zangeres zonder
Naam, ik vind ’r afschuwelijk, maar
ik zie daarnaast dat ze vele duizen
den altijd weer weet te boeien, dan
ben ik toch geneigd te zeggen dat
ook de Zangeres een goed artieste
is. Dus die vakantievorm die Wen-
tink en sommige collega’s van hem
in de praktijk brengen is ook goed.
Er beleven talloze mensen plezier
aan, dus beweer het tegendeel maar
eens. In Benalmadena, het Bijlmer-
vormig aanhangsel van Torremoli
nos, heb ik ook dingen beleefd die
mij de haren te bergen deden rijzen;
overvolle terrassen met tegen el
kaar in schreeuwende artiesten.
NIET OM AAN TE HOREN en
om aan te zien, maar op die terras
sen was toch geen plaats onbezet,
sterker nog, er stond een rij wach
tenden op het smalle trottoir langs
de drukke verkeersweg, die onder
meer naar Fuengirola voert. Af
schuwelijk, in een woord. De ver
bijstering moet van m’n gezicht te
lezen zijn geweest, maar niemand
die er op lette, iedereen hield enkel
de bewegingen van eventuele ver-
trekkenden op de terrassen in de
gaten. Het is een vorm van toerisme
waar ik niet dol op ben, sterker nog,
die me niet in het minst aanstaat,
maar weer zie je er duizenden van
genieten, het is dus een kwestie van
smaak. En dan laat ik het wel uit
mijn hoofd, zo eigenwijs ben ik nou
ook weer niet, om te zeggen dat het
niet goed is.
NOG EVEN OVER WENTINK en
zijn collega’s; die doen eigenlijk
goed werk. De mensen komen aan
op (bijvoorbeeld) Malaga, treffen
daar een Nederlands sprekende
hostess, die hen de bus wijst en die
verlaten ze pas weer in hun hotel,
waar ook al een Nederlands spre
kende receptioniste achter de bar
staat. Waar ’s avonds een Neder
landse artieste - die men van thuis,
van de televisie of uit de krant kent -
optreedt en voor de rest zijn er de
videobeelden, die het Gooise ver
driet ook op het schermpje aan de
Costa laat zien. Zo ontgaat je een
treffen van Ajax niet, maar even
min het gepolijste (ik vind het zelf
eigenlijk niet echt leuk, hoor je hem
denken) quizzoptreden van de zo
wel letterlijk als figuurlijk glad ge
schoren Ivo Niehe.
DE MENSEN KOMEN het hotel
niet uit, komen in het hotel volko
men aan hun trekken en beleven
dus de vakantie van hun leven.
Weer goed dus, en ik ben de laatste
om te zeggen dat er ook maar iets
mankeert aan het werk van Wen-
tink c.s. Alleen, één ding, de mensen
missen natuurlijk wel iets, zonder
het te weten overigens, want dat
kleine pleintje met die bankjes, iets
uit het centrum van Torremolinos,
waar de autochtonen - vaak nog in
het klassieke zwart - samen komen,
hebben ze gemist. Ja, ja, natuurlijk,
daar stond een biljartwedstrijd,
met koek-happen na, tegenover,
maar ze hebben ook dat leuke
kroegje (ja, ik moet het er weer over
hebben) op de hoek van dat pleintje
gemist.
IK BEN ER WEL geweest en heb
me er kostelijk vermaakt en ik heb
er de lekkerste tapa’s gegeten - u
weet wel die kleine hapjes - die ik
me kan voorstellen. En het was nog
voordelig ook. Ja, ik weet het, Wen-
generatie had vergist en dat er ge
woon een welgedaan, vooral vet,
schaap onder het mes was gegaan.
MAAR DAT KON DE pret allang
niet meer drukken, na een feestelij
ke ontmoeting, eerder die avond, in
een naamloos etablissement aan de
Plaza Mayor, een klein smal café.
Voor een eventuele bezoeker, als u
het plein op komt wandelen, rechts
van de derde lantaarnpaal, duidelij
ker kan het toch niet. Hoewel m’n
Spaans woordenarsenaal slechts
zeer gering is, ontsproot in die pij-
pela toch een gezellige discussie,
met veel mimiek en gebarentaal en
het glas als eeuwige redder. Het was
weer zo’n ontmoetingsplaats, waar
ik aan het begin van dit verhaal op
duidde, die bepalend is voor de cou-
leure locale.
ZONDER DIE ONTMOETING,
met de man met de beaderde wan
gen, de grijnslach onder de alpino
pet en een waard die het niveau van
het glas nauwgezet op peil hield,
was Almagro niet meer geweest dan
een monument van het verleden.
Nu kwam dat tot leven, ook nog op
de markt die ik de volgende och
tend bezocht, klein, maar levendig
en met opgewonden stemmen. Op
die Spaanse markten kunnen we
toch wel jaloers zijn; zelf vind ik het
altijd een adembenemend schouw
spel. Verderop, in Ciudad Real - een
stad waarvoor je niet hoeft om te
rijden - is die markt zelfs twee ver
diepingen hoog. Boven de groente
en vlees, beneden de vis. Toonbank
naast toonbank, een eerlijker con
currentiestrijd kan niet. De verlei
ding bestond om toen oostwaarts te
rijden, naar Valdepenas, het hart
van een uitgestrekt wijngebied,
waar de toerist her en der wordt
opgeroepen aan een proeverij mee
te doen, maar de tijd ontbreekt,
Cordoba wacht op ons.
Mét Granada is dat de stad die
nog op het verlanglijstje stond. En
ik moet zeggen, de eerste wint het
met gemak én een forse voor
sprong. Granada mag dan veel be
zongen zijn, het Alhambra is adem
benemend mooi, groots en uitge
strekt, de Arabische wijken zijn
gastvrij en gezellig en cultuurzoe-
kers hebben in Granada dagenlang
werk. Maar Cordoba is anders, war
mer, naar mijn mening, en eenmaal
verdwaald in de hellende straten
van de tegen de Rio Gualdalquivir
aangedrukte nog geheel Arabische
oude stad, is het gelukkig toeven.
Het is ook een verrassing om bin
nen de logge muren van de grote
moskee een kathedraal terug te vin
den, die er na de Reconquista is
gebouwd.
Ik bofte, het was een feestdag in
Spanje en de moskee kwam meer
tot leven dan ooit. Uit de kathedraal
klonk orgelspel en vulde de gewel
ven onder de hoefijzervormige bo
gen van de moskee. Het was een
ontroerend moment.
CORDOBA DUS, met een leven
dig stadscentrum met rijke winkel
straten. En als u dan toch naar de
Costa del Sol gaat deze zomer, huur
eens een auto en tuf eens het onbe
kende achterland in: Granada, Cor
doba, Sevilla, het is allemaal naast
de deur. En zo’n dagje „spijbelen”
zal u echt niet zoveel in bruin
schelen
voor luie vaders en luie
kinderen, die er te beroerd voor
zijn op moederdag nu eens zelf
achter het fornuis te gaan staan,
heeft de Streek-VW Hart van
Brabant wat goedkope arrange
menten samengesteld. Op de be
treffende dag, zondag 11 mei, kan
men in een aantal restaurants in
die streek al aan tafel voor 9,25
per persoon, dus zelfs 4,50 min
der dan het toeristenmenu. De fol
der waar het allemaal in staat is
aan te vragen bij de genoemde
VW, Spoorlaan 416A in Tilburg,
013-436131. Ze hebben er ook nog
een recreatiegids over alles wat er
in het gebied te doen is, maar die
kost twee gulden
in de trek naar Spanje zit
goed de klad. Daar kunt u dus van
profiteren, bij bijvoorbeeld Inter-
bome, die de huur van vakantie
woningen in dat land met tien
percent heeft verlaagd. Reden
daarvan is volgens directeur
Ruud van Dijk dat „de vraag naar
vakantiewoningen dit jaar enorm
is gestegen, behalve naar Span
je”. Het aanbod bevat ongeveer
2000 villa’s en appartementen, die
voornamelijk aan de Costa Brava
en Costa Blanca. Een catalogus
met prijsopgave is gratis ver
krijgbaar bij Interhome. Locatel-
likade 1,1007 JC-Amsterdam, 020-
640581
er9ens
cfe
Ba
oude1
k*****^^1 rnirtie'5'6
entoprte(ooteir1
sche
te9en a
an9s
naarGra:
^aza besterf'
De 7 dat eer hee«.
rt^de?^
n'aar -en
dat de fiets in trek is wisten
we al, maar volgens de samenwer
kende provinciale VW’s in Gel
derland en Overijssel neemt dit
nog steeds alleen maar toe. Die
VW’s hebbep nu net een brochu
re uitgegeven waarin een groot
aantal vakantiemogelijkheden
staat, in duur variërend van drie
tot negen dagen. Alles wordt voor
de fietser geregeld, zelfs de baga-
gfe wordt van hotel naar hotel ge
bracht. Het staat aUerfiaal in die
folder, die aangevraagd kan wor
den bij de Provinciale VW
Overijssel, Postbus 500 in
Almelo
en dan tenslotte nog een
busbericht. Hans de Jong, de di
recteur van het snel gegroeide De
Jong Intratours heeft zich laten
ontvallen dat hij het minst ge-
troffeh wordt door de stijging
van de brandstofkosten. „De kos
ten van een passagier per buskilo
meter zijn beduidend lager dan
die van andere vakantievervoer-
middelen”, meldde hij en maakte
daar ook nog een rekensommetje
bij, waaruit bleek dat wanneer
per op een afstand van tweedui
zend kilometer (Amsterdam-Salz
burg) met een DC-9 met honderd
passagiers aflegt dat dan 32 cent
per passagier per kilometer aan
vliegtuigbenzine kost. Voor een
middelgrote auto met vier inzit
tenden zou dat vier cent per kilo
meter zijn en met een moderne
toeringcar met 45 passagiers zou
dat vervoer per hoofd per kilome
ter op slechts 0,004 komen. Het
is maar dat u het weet
4 W*"
7.
