i
ts
Toevallige
ontmoeting
na 35 jaar
Joyeuze aanpak veelgespeeld
blijspel bij „Vriendenkring”
)l
t
plein 1945
deze week
Ongedwongen ontvangst in burgemeesterswoning
Feestweek ter gelegenheid van 120-jarig jubileum
Regisseur Wiertsema drukt stempel op voorstelling
4
IJMOND
MAANDAG 5 MEI
1980
(Van een onzer verslaggevrs)
VELSEN. De Marie Breel-
kleuterschool aan de Vondüaan
in Driehuis organiseert volpnde
maand een feestweek ter gelgen-
heid van haar 120-jarig bestan.
Verrassing
Basisschol
Nam
Weerzien
(Van één onzer verslaggevers)
IJMUIDEN. „We hebben
een uitgebreid programma. Het is
allemaal overweldigend. En ook
erg indrukwekkend. De mensen
zijn hartelijk. Dankbaar. Wat ons
hier vanmiddag in IJmuiden is
overkomen is zonder twijfel één
van de hoogtepunten van ons be
zoek. Er zijn in de afgelopen tien
tallen jaren momenten geweest
dat ik wel eens bij mezelf heb
gedacht: „zouden de Hollanders
ons nog kennen?” Toen ik gister
avond in het Amsterdamse „Ope
ra-house” was en het publiek ons
zo spontaan toezong kreeg ik een
wgevoel dat me vanmiddag ook
weer overviel toen we een rijtoer
door IJmuiden maakten. De Hol
landers zijn ons niet vergeten.
Het was allemaal niet vergeefs.
Sorry, ik heb gisteravond in de
opera zitten huilen en vanmiddag
voelde ik me hier in IJmuiden ge
ëmotioneerd en dankbaar.”
Politie met oorlogsveteranen
op pad door herbouwd IJmuiden
21.30
dweer
’'rri-rrrryy
mdag
15.30,
20 u.:
30 u.:
Wet maakt einde aan zelfstandig
bestaan van Maria Boreelschool
10
o uur
0 uur
21.30
hooi
and-
roor
veld
d op
Jim Goodridge - „I am from Brenford-
Ontario” - maakt deel uit van de groep
Canadezen die op uitnodiging van het
Amsterdamse gemeentebestuur een week
te gast is in de hoofdstad. De nu 67-jarige
Goodridge, destijds als sergeant-majoor
van het Royal Canadian Regiment gele
gerd in IJmuiden, kon zondagmiddag de
verleiding niet weerstaan even een be
zoekje aan de plek te brengen waar hij
van 8 mei tot 6 juni 1945 had vertoefd. Er
was nog maar één plek die hij zich wist te
herinneren en die hij vrij moeiteloos te-
rugvond. Het politieburwau aan het Ti-
beriusplein. Destijds het hoofdkwartier
van het regiment.
Amsterdamse gastvrouwen en gastheren,
niet zonder meer aan hun lot konden
overlaten. De koppen werden bij elkaar
gestoken. Hoofdinspecteur M. J. Nieuwe-
boer werd ingeseind en kwam snel opdra-
ven. Ook oud-adjudant A. J. Wittebrood
die de beide „hoge pieten” meemaakte in
de Meidagen van 1945, werd opgetrom
meld. Spontaan werd een rijtoer met poli
tievoertuigen door de gemeente voorbe
reid. Het duingebied, de sluizen, de ha
vens, het nieuwe IJmuiden, het oude IJ-
muiden.
Burgemeester Molendijk was intussen
op de hoogte gesteld van de aanwezigheid
van het bijzondere gezelschap in zijn ge
meente. Met zijn echtgenote bereidde hij
een korte ongedwongen „party” voor in
de zonovergoten tuin van zijn woning.
Daar arriveerde het gezelschap omstreeks
half vier. Nieuwe ontmoetingen, nieuwe
kennismakingen. Veel hartelijkheid.
Tussen de bedrijven door hadden de
beide Canadezen een paar ogenblikken
tijd om wat indrukken weer te geven.
Jim Goodridge over Umuiden-nu: „Ik
herkende de plaats niet terug. Geweldig
ontwikkeld en gegroeid. Ik heb m’n ogen
niet kunnen geloven. Ik ben blij dat ik het
idee om er even tussenuit te knijpen heb
gevolgd. De ontmoeting met mijn oude
legervriend Reid was een evengrote ver-
De Canadese bezoekers met het burgemeestersechtpaar op de kiek. Van links naar rechtsJ. Goodridge. mevrouw Molendijk, burgemeester
Molendijk, \N. S. Beid en diens echtgenote mrs.Reid.
Met de komst van de Wet op het Bas-
onderwijs zal de geschiedenis van dé if-
standige kleuterschool voorbij zijn. 5ln-
daar dat het bestuur een niet zo’n bijm-
der jubileum viert, als het 120-jarig >e-
staan in feite is.
De oprichting van de school is gescbd
in een periode van godsdienstig réveiïn
dit perspectief had de school ook ed?a-
tieve doeleinden. De bewaarschool ad
niet louter tot doel de kinderen varde
denk je vaak aan het oorlogsgebeuren
terug. Je hoopt nog eens terug te mogen
naar de plekken waar je zo veel herinne
ringen aan bewaart. Dat is nu gebeurd. Ik
ben dankbaarder dan ik met woorden tot
uitdrukking kan brengen.”
Goodridge en Reid die beiden tijdens de
oorlog het vasteland van Europa via Italië
bereikten waren in 1945 voorbestemd om
te worden ingezet in de Pacific. Op weg
naat huis maakte „de bom” plotseling een
bestuurszetel toegeworpen. Het gevaar zit
erin dat de afstand tussen school en ou
ders wordt vergroot”, aldus Tiemens.
De betrokkenheid van de ouders bij de
school heeft ertoe geleid dat door middel
van zelfwerkzaamheid de ouders de hal
en de speelzaal een flinke opknapbeurt
hebben gegeven. Met kerstmis werd de
speelzaal feestelijk in gebruik genomen.
Op de valreep van haar zelfstandig
bestaan viert de Maria Boreelkleuter-
school van 4 tot en met 7 juni het 120-
jarig zelfstandig bestaan. Woensdag 4 ju
ni komen de kinderen in „Ot-en-Sien-
kleren” op school en ’s avonds is er een
optocht door het dorp Driehuis. Donder
dags gaan de kinderen een dagje naar
Zandvoort, terwijl vrijdags een sport- en
speldag wordt gehouden. De dag wordt
afgesloten met een feestavond voor oud-
leerlingen, leidsters en bestuurs- en ou-
dercommissieleden. De feestweek wordt
zaterdags besloten met een rommelmarkt
en fancy fair. Ter gelegenheid van het
jubileum wordt een feestkrant uitge
geven.
t. Ge,
nddag
0 uur
15 u.:
30 en
12439)
.rchis-
19 en
6j.
15 u.:
■erstr.
!2 u.:
)0
15
10
'0
10
10
21155)
i mei
.15 u.:
o.l.v.
'reire,
De school is sinds 1860 vier maaVan
naam veranderd. In 1866 werd de scool
vernoemd naar de echtgenote van di in
middels overleden William Bohlen.De
school heette in het vervolg „Sophia3e-
waarschool”. In 1924 werd op verzoekan
jonkheer J. W. G. Boreel van Hoogen-
den, zoon van de stichter van de bewar-
school, besloten over te gaan tot het sth-
ten van een vereniging tot de instandbu-
ding van de bewaarschool. De naam an
de bewaarschool werd toen verandenin
„Maria Bewaarschool” naar mevr*w
Maria Boreel van Hogelanden. TensLte
werd in 1956 tijdens de overplaatsing in
de school van oud-Velsen naar Driehs,
de naam gewijzigd in Maria Boreelku-
terschool. Dit om misverstanden te v»r-
komen met andere op religieuze grod-
slag gebaseerde scholen.
Tot 1956 was de school gevestigd in)e
Ark. De architectuur voldeed niet rrer
aan de hedendaagse normen. Het gebcw
was te somber, had te hoge ramen m
inefficiënte ruimten. Kortom, er mest
een nieuw gebouw komen.
gratie gaande zijn met de Beatrixschool,
de lagere school die naast de kleuter
school is gevestigd. De kleuters, die op het
punt staan naar de lagere school te gaan,
komen eens per maand naar de Beatrix
school om te wennen aan de lagere school
en de nieuwe juffrouw. Omgekeerd gaan
de eersteklassers naar de kleuterschool
om net zoals vroeger te spelen.
De heer D. Tiemens, voorzitter van de in
1924 opgerichte vereniging van de Maria
Boreelkleuterschool, ziet de hechte band
tussen ouders en leidsters verwateren met
de intrede van de basisschool. „Nu”, zo
zegt hij, „telt het bestuur zeven leden,
terwijl er 50 kleuters op school zitten.
Bestuursleden moeten kinderen op school
hebben als zij een bestuurszetel willen
bekleden. Deze voorwaarde hebben we
geformuleerd om te voorkomen dat be
stuurders jaren lang op hun stoel blijven
zitten zonder dat ze nog echt te maken
hebben met de school. Omdat we nu het
bestuur in eigen hand hebben is er een
hechte band tussen leidsters en ouders.
Als we deel uit maken van een scholenge
meenschap krijgen we ten hoogste één
xpres-
30 uur
jassen
relsen-
haken.
9.15-
ritmf-
«kuur
’elsen-
insdag
3-12.00
straat,
30 en
1-10.20
ieuter-
Raadsvergadering. Op de vergader-
agenda voor het Velsense gemeentehuis
dit jaar slechts één item: de raadsvergade
ring te houden donderdagavond om half
acht. Kredieten worden gevraagd voor
restauratie van de drie veelbesproken
panden Torenstraat 11, 13 en 15 in Oud-
Velsen (in totaal 105.460), en de aanleg
van een speelterrein aan de Carolina-
straat in Oud-IJmuiden (ten bedrage van
ruim 1,5 ton voor geluid werende voorzie
ningen aan de openbare Pleiadenschool in
IJmuiden. Een gemeenteblad is gewijd
aan het IJmondiale standpunt inzake het
Noorderveld (al of niet bebouwing) gele
gen binnen de gemeenten Heemskerk en
Uitgeest.
B en W van Velsen en hun Heemskerkse
en Beverwijkse collegae pleiten voor be
bouwing. In een provincienota vooruitlo
pend op een streekplanwijziging (gebied
Noord-Kennemerland) wordt volbouwen
om eveneens planologische redenen juist
van de hand gewezen.
Afgezien van het feit dat regisseur
Wiertsema zijn spelers bij tijd en wijle wat
al te uitbundig liet ronddartelen, werd er
bij Vriendenkring met verve geacteerd.
Van de medewerkenden (naast Cees
Meinhart speelden mee Corrie Krom, die
de rol van de echtgenote levendig uitbeel-
de; Gerard Aardenburg en Pieter Slagter,
beiden prima op dreef als respectievelijk
de loopjongen en de PTT-monteur en
Marcel Zoutman als de wonderlijke bo
venbuurman Victor Velasco, van welke
excentrieke figuur hij overigens wel een
erg kleurrijk typetje maakte) wil ik niet
nalaten Tiny Huisman speciaal te vermel
den. Zonder onnodige opsmuk maar bui
tengewoon komisch gaf zij gestalte aan de
schoonmoederfiguur, een voorbeeldige
creatie waarmee ze eens te meer bewees
over een veelzijdige toneelpersoonlijkheid
te beschikken.
JOKE DIEBEN-FRERICHS.
nsdag
1 Ti>
jisché
mst. -
einde aan die plannen. We gingen echt
naar huis, de oorlog was voorbij,” aldus
Goodridge die daarna ook het kontakt
met Reid verloor.
„In Canada,” vertelt Reid, is het moei
lijk om een reünie of iets dergelijks te
organiseren. De afstanden zijn te groot.
Voor ons is het bezoek aan Amsterdam
een reünie geworden. In 1945 hadden we
veel te vertellen aan onze familieleden. Nu
zijn het de kinderen en kleinkinderen die
we het blijde nieuws kunnen brengen dat
het goed gaat met de mensen die we in
1945 achterlieten met hun „wounds of
war”.
Omstreeks vijf uur was het moment van
afscheid in de burgemeesterswoning aan
de Driehuizerkerkweg gekomen. De poli
tieauto’s reden voor. De mensen van het
Velsense korps, niet weinig trots met hun
bijzondere gasten, maakten nog eenmaal
een ommetje door de gemeente. De oor
logsveteranen konden er geen genoeg van
krijgen. Goodridge: „What a terrible da
maged place we left...what a nice place we
found back!”
Ruim 120 jaar geleden - in deember
1859 - kwam de Diaconie der ïeder-
duitsch Hervormde Gemeente va Vel
sen in vergadering bijeen om te braad-
slagen over een verzoek van joKheer
meester Willem Boreel van Hogelnden,
Minister van Staat en William lenry
Charles Bohlen, kolonel van het Aneri-
kaanse leger, om een stukje grod in
Velsen in erfpacht te krijgen tetinde
daar de eerste bewaarschool „vooronge
kinderen en eene Brei- en Naaishool
voor meisjes” te bouwen. De stichngs-
kosten bedroegen 4000 gulden.
De school droeg sinds haar oprioting
een hervormde signatuur totdat, uim
twee jaar geleden, de statuten zijn vran-
derd en sindsdien algemeen protestnts-
christelijke uitgangspunten, de godsien-
stige basis vormen van de school.
Jim Goodridge meldde zich zondagmor
gen omstreeks half twaalf bij de dienst
doende wachtcommandant. Terwijl de
politiemensen, toch wel een beetje verrast
door het onverwachte bijzondere bezoek,
overlegden wat hun te doen stond, meldde
zich opnieuw een „vreemdeling” aan het
loket op het politiebureau. „My name is W.
W. Reid. I am from Charlottetown...”
Plotseling stonden Goodridge en Reid
weer tegenover elkaar in hetzelfde ge
bouw waar ze 35 jaar geleden ook samen
hadden vertoefd. Reid als brigade-gene-
raal, Goodridge - zoals gezegd - als serge
ant-majoor. De ontmoeting was allerhar
telijkst. Beiden maken deel uit van het
700-koppige gezelschap dat de hoofdstad
bezoekt. Zij hadden elkaar echter nog niet
ontmoet. Dat gebeurde op het politiebu
reau in IJmuiden waar ze beiden, waar
schijnlijk gedreven door dezelfde gevoe
lens, zondag heenreisden zonder (jat ze
het van elkaar wisten.
De politiemensen begrepen dat ze beide
mannen, die vergezeld waren van hun
Ik geef het onmiddellijk toe: dat forse
toonverschil, die geheel andere interpre
tatie op basis van (uiteraard) exact dezelf
de tekst was iets, waar ik in het begin
stevig aan moest wennen. Gaandeweg
merkte ik tot mijn verrassing, dat voor
beide visies op dit blijspel wat te zeggen
valt; dat de afstandelijke aanpak van Ad
vendo in de Schouwburg uitstekend tot
zijn recht kwam, en dat de joyeuze wijze
waarop Vriendenkring met het blijspel
omsprong zich voor een ruimte als De
Vrijburcht prima leent.
HEEMSKERK. Wie de verrichtingen
van de verschillende amateurtoneelver-
enigingen in deze regio een paar jaar lang
op de voet volgt, komt al spoedig tot de
ontdekking dat er over het algemeen op
een heel behoorlijk niveau wordt geac
teerd. De IJmond kent redelijke, goede en
bijzonder goede gezelschappen, die een
enkele keer hooguit een voorstelling van
middelmatige kwaliteit laten zien - maar
echt sléchte prestaties worden er de laat
ste tijd gelukkig niet meer geleverd.
Waar de groepen elkaar in spelpeil steeds
dichter naderen wordt de invloed van de
respectieve regisseurs interessanter;
vooral als twee qua spelniveau vrijwel
gelijkwaardige clubs kort na elkaar de
zelfde voorstelling uitvoeren ligt een kri
tische vergelijking van de regie-aanpak
voor de hand.
Hoezeer een regisseur zijn stempel op
een voorstelling kan drukken, bleek vrij
dagavond weer eens toen het Heemskerk
se amateurtoneelgezelschap Vrienden
kring in De Vrijburcht voor de tweede en
laatste maal „Op blote voeten in het park”
opvoerde. Vorig seizoen stond dit veelge
speelde blijspel van Neil Simon op het
programma van de IJmuider amateurto-
neelvereniging Advendo en hoewel ik me
daar niet zo van bewust was, moet die
door Hennie Zwanenburg geregisseerde
uitvoering toch wel veel indruk op me
hebben gemaakt. Kijkend naar Vrien
denkring, stond de versie die Advendo
van hetzelfde stuk gaf me tenminste
opeens weer heel helder voor ogen.
Vergelijkingen dringen zich dan on
weerstaanbaar op. Wat opviel, was in de
eerste plaats het grote sfeerverschil tus
sen beide voorstellingen. Advendo speel
de het stuk in de Velser Schouwburg, in
een prachtig, groots opgezet dakkamerde-
cor. Vriendenkring moest het op het aan
zienlijk krapper bemeten podium van De
Vrijburcht met een veel eenvoudiger en
tourage doen. Koos Advendo-regisseur
Hennie Zwanenburg voor een ingetogen
aanpak met bescheiden blijspel-effecten;
regisseur Jan Wiertsema van Vrienden
kring ging de komedie veel forser, te lijf.
Hij liet zijn spelers af en toe rechtstreeks
op de zaal spelen en benutte daarmee
weliswaar op handige wijze de intimiteit
van zijn speelaccommodatie, maar balan
ceerde op die manier zo nu en dan wél
straat te houden. Het godsdienstig ele
ment in het onderwijs is na 120 jaar een
wezenlijk onderdeel gebleven van het pro
gramma. Via bijbelvertellingen worden
kinderen vertrouwd gemaakt met de bij
bel. Moesten de kleuters vroeger psalmen
uit hun hoofd leren, tegenwoordig krijgen
zij tekeningrijke boekjes met bijbelverha
len. Hoofdleidster Marianne Sieben
noemt dit een van de belangrijkste ver
schillen in pedagogisch inzicht. In de peri
ode van de oprichting van de school be
schouwde men kleuters als jonge volwas
senen, terwijl men tegenwoordig kleuters
benadert op hun eigen niveau.”
„Toen”, aldus Marianne Sieben, „kende
men geen kinderpsychologie. De ontwik
keling die geleid heeft tot de huidige op
vattingen is begonnen met de ideeën van
de heer Fröbel in het begin van deze eeuw.
Maar de ontwikkeling is nog lang niet ten
einde”, aldus Marianne Sieben. Zij wijst
in dit verband op de Wet op het Basison
derwijs.
Practisch betekent de op handen zijnde
wet dat voor de Maria Boreelkleuter
school reeds nu besprekingen over inte-
P te
oen-
het
mde
Du-
r de
het
gevaarlijk dicht tegen de rand van kluch-
terige toestanden aan.
Het meest duidelijk kwamen de ver
schillen in regie-opvatting tot uitdrukking
in de manier, waarop de mannelijke
hoofdrol werd vertolkt. Henk Paulusma
speelde indertijd bij Advendo de jonge
echtgenoot/advocaat als een onderkoelde
cynicus. Bij Vriendenkring daverde een
compleet ander type over het podium:
Cees Meinhart liet in zijn vertolking van
dezelfde rol niets van enige reserve blij
ken. Hij maakte geen sarcastische opmer
kingen maar plaatste grappige kantteke
ningen; waar bij Advendo het jonge geluk
al in het eerste bedrijf ernstig leek te
wankelen, hield Vriendenkring het op een
vreedzaam en lichtvoetig woordenspel
over-en-weer.
Hoofdinspecteur Nieuweboer assisteert veteraan Goodridge (met baret) bij het instappen in
één van de politievoertuigen.
Een klassefoto, gemaakt omstreeks 1925. van een kleuterklas van de Marie Boreelschool. die toen nog was gevestigd in De Ark aan het
Kerkplein in oud-Velsen.
rassing als het IJmuiden dat ik vandaaf vertelde kon ik nu zeggen „kijk, daar is dit
heb gezien in vergelijking met dat wat ij en daar is dat gebeurd.” Als veteraan
me er van herinner uit 1945. Geweldig
Ongelofelijk!”
Ook de voormalige brigade-comman
dant Reid toonde zich dankbaar voor di
verrassingstocht die de politie de beidi
mannen had bereid. „Erg onverwacht ei
daarom verrassend. Zeker voor mijl
vrouw die ik veel heb verteld over dl
plaatsen waar ik ben geweest maar nol
nooit zo duidelijk als vanmiddag. Van vee
dingen die ik haar in de loop der jarei
kten
het
be-
vijk.
