h
aan
s
ZONDAGSDICHTERS
Minister boos over houding Vereniging Nederlandse Toneelgezelschappen
Integer toneelspel in
zwak stuk van Bognar
Pavex kadoshop
de meest knusse
moederdagshop van
de Haarlemmermeer
f hado
PAVEX
shop
Waar de hardrockfan plezier
beleeft, verveelt de muziekpers
LJ
f
Stefan Heym mag
naar W.-Duitsland
Gasophoping en
opgeblazen gevoel
verdwijnen snel
en betrouwbaar met
eau
ra
X' 1
dTK
Oók Sammy Hagar vervalt tenslotte in clichématige aanpak
Theaterunie met Lavendel in Toneelschuur
Dertien
Uit de band
donderdag
I
19 8 0
8
ivï E I
N
Deze prachtige pierrot is één van de
vele leuke aanbiedingen die u kunt
vinden in onze knusse kadoshop.
.Ook glaswerk, in zwart en
transparant, sfeervolle lampjes etc.
Kortom, een eldorado voor
mensen die hun interieur net dat
L extra toetsje willen geven.
Gramstorigheid
(Van onze kunstredactie)
DEN HAAG. Minister Garde
niers van CRM houdt vast aan het
principe dat het toneelbeleid in
Nederland gedecentraliseerd
moet worden. Niet alleen het
Rijk, maar ook provincies en ge
meenten moeten verantwoorde
lijkheid dragen voor onze toneel
voorzieningen. Of er voor de to
neelsector een rijksbijdragerege-
ling moet komen, zoals die geldt
voor verschillende vormen van
welzijnswerk, wordt thans onder
zocht. Over ruim een half jaar is
het resultaat van dit onderzoek te
verwachten.
Verdeling
Bovendien zijn de
prijzen weer typisch Pavex, dus lief
voor uw portemonnee.
ME
(ADVERTENTIE)
Gardeniers blijft bij decentralisatie toneel
voor
grijs,
igeel
met
ranje
ieige
voor
iker-
ADVERTENTIE)
lauw
met
i met
met
igels
met
roen
adio,
oen-
istal-
kleur
kleur
jr en
letal-
allic,
IK.
I I
em en
ten.
tijd. Je
sn van
koffie
sn met
ichalk-
roen
jrbe-
stof
'adio
met
ichti-
met
iet int
tic.
lauw
Lavendel puilt uit van alle mogelijke
vormen van ellende. De titel is ontleend
aan het doodtrappen of uitrukken van een
lavendelplant, de laatste daad van Ria,
voordat zij zo’n vijf jaar terug haar ouder
lijk huis boos de rug toekeerde. Wanneer
je alle opeengehoopte narigheid zo bij
elkaar in één toneelstuk krijgt opgediend,
bekruipt je in elk geval het gevoel dat een
ingrijpender dramaturgische begeleiding
door Andy Westerling voor de auteur geen
al te grote luxe zou zijn geweest.
Want wat is er allemaal aan de hand?
Dochter (Ria), voor de helft „onecht” kind,
loopt na een hooglopend conflict weg van
huis. Tot zover het voorspel; als het stuk
begint zien we Ria in goede doen terugke
ren in de ouderlijke woning. Er zijn vijf
Veel gezelschappen bevinden zich volgens
minister Gardeniers tussen deze uitersten
in. Voor door de lagere overheid gesubsi
dieerde groepen zou er volgens de notitie
echter wel rijksgeld beschikbaar moeten
zijn voor spreiding van produkties over
het land. Ook zou CRM altijd geld moeten
overhebben voor kwaliteit en het betre
den van nieuwe-theaterpaden. Het beleid
ten aanzien van de schouwburgen en thea
teraccommodaties blijft bij de lagere
overheden.
Minister Gardeniers gelooft dat een op
de toekomst gericht toneelbeleid uiterma
te voorzichtig moét zijn met het hanteren
van vaststaande categorie-indelingen. Op
dit punt komt de bewindsvrouw de critici
van destijds dus wel tegemoet. „Op het
moment dat we menen de situatie te kun
nen overzien is die misschien alweer ver
leden tijd”, zo merkte zij op.
Bij de besteding van het CRM-budget
Dat de vakbond (de Kunstenbond FNV-
red.) zich uit het overleg heeft terugge
trokken acht Gardeniers betreurenswaar-
dig en onbegrijpelijk. Voor sommige
klachten van de bond staat zij wel open,
„maar als men de connectie niet wil zien
tussen de subsidiegever en de juridische
werkgever, en de draagwijdte van die
betrekking ook naar de arbeidsvoorwaar
den. dan schiet mijn begrip te kort”.
Ten slotte noemt mevrouw Gardeniers
in haar notitie het toneelleven in ons land
vitaal en van een grote verscheidenheid.
De initiatieven zijn altijd veel talrijker
dan zij ooit zal kunnen honoreren. Aldus
de bewindsvrouw, die dit tegelijkertijd
bemoedigend en teleurstellend vindt.
Hagars uiterlijk doet je je voortdurend
afvragen waar je hem eerder hebt gezien,
maar dat komt doordat hij een blonde
kopie is van Julien Clerc, uitgerust met de
krullenkop van Who-zanger Roger Dal-
trey; waarmee ik overigens geen overeen
komsten in muzikale zin constateer. Ha-
gar’s frisse verschijning past echter per
fect bij de zorgeloze indruk die hij maakt.
Hier is bepaald geen sprake van een tekst
schrijver die de zorgen van de wereld op
zijn schouder neemt, of gefrustreerd op
zoek is naar zichzelf. Sammy zegt in inter
views altijd zich als „de grootste, beste en
snelste hardrocker” te beschouwen. Bluf-
praat a la Mohammed Ali van een man die
geen vlieg kwaad zal doen en zijn Europe
se tournee verschoof toen de gezondheid
van zijn zoontje even in het geding kwam.
Concert: Sammy Hagar band in
Paradiso. Bezetting: Sammy Hagar
(zang.gitaar). Gary Phil (gitaar, koor
zang), Bill Church (bas. koorzang) en
Chuck Ruff (drums).
Amsterdam. 7 mei 1980.
wordt nauwkeurig geregisseerd. De spon
taniteit wordt haast altijd gespeeld. Als ik
over mijn instinctmatige afkeer van hard
rock heenstap - ook een korfbaladept wil
wel eens méér horen dan dat zijn sport er
lullig uitziet - moet me van het hart dat
Hagar in ieder geval meer ontzag heeft
voor de ontwikkeling van de hardrock
vanuit andere stijlvormen dan de meeste
van zijn collegae. Lijkt bij iemand als Ted
Nugent het er alleen nog om te doen te zijn
om zoveel mogelijk wattage de zaal in te
blazen, Hagar beschikt over de mogelijk
heden om een song knap op te bouwen
zodat je echt zo nu en dan een climax te
horen krijgt. Hij weet verder zijn band te
dwingen om variatie in dynamiek en volu
me aan te brengen.
Goedsmakende
kauwtabletten
Verpakkingen
a 20 en 50 stuks
in doordrukstrips
Lees vooraf de
gebruiksvoorschriften
Uitsluitend
bij apothekers
en drogisten
introle
tijd.
auto
aem-
sluit-
>od.
letal-
jrbe-
ge-
1978,
adio,
TEL. 023-28E1S1
Spaarneweg 26 - Industrieterrein CRUQUIUS
Ruime parkeergelegenheid Openingstijden:
maandag t/m vrijdag van 9.00-17 30 uur
zaterdag van 9.30-17.00 uur
vrijdag koopavond van 19.00-21.00 uur
ra-
huif-
glas,
roen
tuur-
iling,
Tl.
5.000
'4.
HAARLEM De Nederlandse toneelschrijver Rob Bognar schrijft stukken waarin
directe problematiek uit het leven gegrepen krachtig wordt neergezet. Dat deed hij
met zijn eersteling Spoorloos (over weggelopen jongeren), zijn tweede stuk De Nacht
van de Rattenkoning (over jonge verplegers in een psychiatrische inrichting, en ook in
zijn jongste toneelstuk Lavendel. Bognar springt daarin opnieuw scheutig met
emoties om en de vier spelers die het stuk voor de Theaterunie opvoeren, presenteren
die recht op de man af. Dat betekent een avondje volks en krachtig toneel, ook al zijn
er best wat vraagtekens.
In een slowblues als Young Girl Blues
gaat bijvoorbeeld de volumeknop ineens
van acht naar drie en laten hij en zijn
band in ieder geval horen de waarde van
bluesfiguren op waarde te kunnen schat
ten. Dat is op zich al meer dan waar de
nieuwe lichting Engelse en Amerikaanse
heavy metal-bands als Def Leppard, Wild
Horses, Iron Maiden en Riot toe in staat is.
Huib Broos heeft Lavendel zo geregis
seerd dat al die opgesomde ellende nog
bijna vanzelfsprekend gaat lijken. Melo
dramatisch irriteren doet het in elk geval
niet, ook al ligt het gevaar er voor op de
loer. Er zijn zelfs oprechte momenten van
vertedering en ontroering.
Sammy Hagar: beter dan veel van zijn collegae.
(Foto Lex van Flossen)
Dat ligt voor een belangrijk deel aan een
integere manier van opvoeren. Geen van
de vier spelers laat zich tot al te goedkoop
sentiment verleiden. Renée Soutendijk
overtuigt als Ria, hard en opportunistisch,
maar liefdevol waar het haar kind betreft.
Martine Crefcoeur doet het subliem in de
verschillende karakterfacetten van Ria’s
zus Alie, soms vol zuigend venijn, ander
maal triestig en hulpeloos. Met vastbera
den humor en vlagen van warme mense
lijkheid speelt Cocki Boonstra Ria’s lesbi
sche vriendin Bet en Cor Witschge heeft
aandoenlijke momenten als de vader die
alles om zich heen heeft zien wegvallen en
nu door louter zelfbedrog op de been
blijft.
Mevrouw Gardeniers maakt van de ge
legenheid gebruik om in de notitie uiting
te geven aan haar gramstorigheid over de
cao-onderhandelingen in het toneel (de
nieuwe cao’s zijn er overigens nog steeds
niet, waardoor een voor de werknemers
uiterst onzekere situatie is ontstaan - red.).
Hoewel het Subsidiëntenoverleg Toneel
Afkeer of voorkeur laten zich in de regel
wel verklaren, al zal de doorsnee korfbal-
enthousiast of hardrockfanaat zo langza
merhand over het gebrek aan geestdrifti
ge pers zijn eigen opvatting hebben. In de
pers kun je over het algemeen lezen dat
hardrock zich als genre telkens verder uit
de muzikale markt prijst doordat dezelfde
stijlclichés altijd maar weer - en je zou
kunnen zeggen: tegen beter weten in -
herhaald worden. De fan denkt er anders
over. Die hoort in een keihard volume een
„lekker stevige sound” en kan zich in de
pulserende brij fijn uitleven. Het plezier
van de één, is zo de verveling van de
ander.
De uit Californië afkomstige zanger-
gitarist Sammy Hagar, met eigen band en
onder eigen naam in ons land debuterend,
onderscheidt zich op het eerste gehoor
nauwelijks van zijn vakgenoten. Zij het
dan dat zijn sportief-atletische instelling
me meer aanspreekt dan het wufte gepo-
seer van David Lee Roth en Van Halen of
de pretentieuze opstelling van het Cana
dese trio Rush, om maar eens wat vergelij
kingen te trekken.
(SOT) naar haar oordeel uitstekend
werkt, dreigt „nu iets mis te lopen”. Gar
deniers vindt het namelijk uit een oogpunt
van billijkheid tegenover andere beroeps
groepen onverantwoord dat de Vereni
ging van Nederlandse Toneelgezelschap
pen (VNT) - de werkgevers in het toneel
die de staking van maart uitriepen - van
plan is twee cao’s te ondertekenen, die de
subsidiënten weigeren goed te keuren.
Gardeniers acht deze situatie „onverteer
baar”.
In dat licht bezien is het jammer dat óók
Hagar halverwege zijn concert de goed
koopste sentimenten laat domineren. Zo
is 20th Century Man van het binnenkort te
verschijnen zesde album (Danger Zone)
nog te pruimen, al is het schema er één
waarvan er dertien in een dozijn gaan en
de tekst al te boud een kinderlijk geloof in
de wondere wereld van de techniek staan
de houdt, maar in het up-tempo nummer
Magie blijft er van de eerst zo verzorgde
koorzang niets meer over omdat de gitaar
van Phil overstuurd wordt.
Het volume tijdens Burning High is
even later zo hoog dat de vu-metertjes van
Hagar’s p.a.-installatie wel blijvend in het
rood moeten uitslaan en de zinsbegoochel-
de werking in Red is a Mothersucker is
zowel muzikaal als tekstueel gebaseerd op
een zodanige kretologie, dat ik er niet op
in wil gaan. Rest uiteraard het feit dat na
afloop van een dergelijk optreden de
kloof tussen kritici en publiek wel even
groot zal zijn als ervoor.
JOHN OOMKES
OOST-BERLIJN (Reuter). De Oost-
duitse dissidente schrijver Stefan Heym
die vorig jaar van de autoriteiten in Oost-
Berlijn niet naar het westen mocht gaan,
heeft toestemming gekregen om in West-
Duitsland een onderzoek te doen voor een
nieuw boek. Dit hebben vrienden van de
67-jarige auteur dinsdag in Oost-Berlijn
bekendgemaakt.
Volgens hen mocht Heym maandag
naar de Bondsrepubliek vertrekken, na
dat hem vorige maand een paspoort was
uitgereikt. Een jaar geleden werd Heym in
zijn land tot een boete van 9.000 mark
veroordeeld, omdat hij zonder toestem
ming van de Oostduiste autoriteiten in het
westen een boek had laten verschijnen,
waarin hij kritiek uitoefende op de DDR.
Sinds het proces tegen Heym hebben vier
vooraanstaande Oostduitse schrijvers
hun land verlaten. Er zjjn de afgelopen
weken tekenen die erop wijzen dat de
Oostduitse autoriteiten op betere voet met
de intellectuelen willen komen.
AMSTERDAM Korfbal krijgt over
het algemeen weinig steun in de sport
journalistiek, de filmpers heeft het op
haar beurt moeilijk met spektakel- of
knokfilms, terwijl muziekrecensenten af
schuw plegen te hebben van genres waar
in of met de botte bijl wordt gehakt of
waar de satijne wuftheid overheerst. Zo
verafschuwen rockkritici in de regel
hardrock en/of heavy metal en hebben
jazzscribenten een broertje dood aan fu-
sionmuziek of dixieland. De Amerikaan
se hardrocker Sammy Hagar was even in
het land en zijn optreden bleek dermate
stijlvast dat de kloof tussen fans en kriti
ci wel opnieuw zichtbaar zou worden.
Vandaar dus bovenstaande gedachtenas
sociaties.
Dat is óók beter dan wat Sammy Hagar
zelf hier in 1973 liet horen toen hij deel
uitmaakte van de hardrockformatie
Montrose, een band die destijds ons land
aandeed in het verband van een reizend
festivalcircus, waarin verder onder meer
Little Feat, The Doobie Brothers, Tower
of Power en Bonaroo optraden. Op zich is
dat nogal opvallend omdat zijn huidige
band (hemzelf incluis) voor de helft de
zelfde bezetting heeft. Ook Bill Church is
namelijk uit Montrose afkomstig. Het ge
heim ligt in het wat beter uitgewerkte
repertoire, de iets grotere verscheiden
heid ervan en het feit dat Hagar in zijn
eigen band een meer centrale positie in
neemt. En écht slecht zingt en speelt hij
beslist niet. Reken maar, dat zijn band
bovendien capabel is.
Het opvallendste van de notitie, die wei
nig nieuwe gezichtspunten bevat, is dat
mevrouw Gardeniers onverkort bij een
verdeling van verantwoordelijkheden tus
sen de verschillende overheden blijft, on
danks het feit dat juist daarop de beleids
voornemens van Van Doorn strandden.
Zij vindt dat het toneelbeleid met de maat
schappelijke ontwikkelingenmee moet
decentraliseren en dat het Rijk geen taken
moet oppakken, die provincies en ge
meenten even goed of beter aankunnen.
Wel moet het Rijk de eerste verantwoor
delijkheid houden op kwetsbare punten
van het toneelbestel.
Er zijn groepen, die door hun beperkte
betekenis voor een bepaalde regio, geheel
door het Rijk gesubsidieerd zullen moeten
blijven. Van kleinschalige toneelgroepen
zal CRM zich afzijdig moeten houden.
jaar voorbij en Ria, die in Brussel royaal
de kost verdiende in de mannenverwenne
rij, heeft een vaderloos kind, dat zij dankt
aan een knus moment met de voormalige
vrijer van haar zuster Alie en die nu voor
een riskante operatie in het ziekenhuis
ligt. Ria wordt op de voet gevolgd door
haar (lesbische) vriendin, die in Brussel
met haar samenwoont. Samen exploite
ren ze zichzelf in hun eigen relax-huis. Ria
heeft genoeg van het plat gaan en wil nu
thuis een nieuw leven beginnen. Maar het
ziet er naar uit dat met het uitrukken van
de lavendel (hier symbool van het sprook
je der geborgenheid) alles is mis gegaan.
Wat blijkt bij Ria’s thuiskomst? Haar va
der is stiekem aan de drank gegaan, nadat
zijn bedrijfje op de fles ging. Hij is zo goed
als geestelijk de kluts kwijt, droomt ervan
wielerkampioen te zijn als gevolg van het
trauma dat hij overhield nadat hij van zijn
vrouw met de wielrennerij moest stoppen.
Moeder, indringend afwezig, heeft de be
nen genomen met een ouwe vlam naar
Australië. Zus Alie lijkt het geluk te heb
ben gevonden in haar broodjeswinkel,
maar zit eigenlijk boordevol frustraties en
drank. Dat kan niet goed gaan en dat gaat
het ook. niet, al wordt het er eigenlijk ook
niet slechter op’
Een voorstelling met markante roluit-
beeldingen, die zich voltrekt binnen een
realistisch, fantasieloos en vooral petiete
rig uitgevoerd decor.
KO VAN LEEUWEN
Lavendel is vanavond opnieuw in de To
neelschuur te zien.
Voorstelling: Lavendel. Toneel
spel van Rob Bognar. Produktie
Theaterunie. Regie Huib Broos.
Spelers: Renée Soutendijk, Cocki
Boonstra, Martine Crefcoeur en
Cor Witschge. Dramaturgische be
geleiding Anty Westelring. Vorm
geving toneelbeeld Kees Wolfrat.
Zij voegt daaraan toe dat wanneer de
werkgevers nu verplichtingen zouden
aangaan, die zij bij haar subsidiëring van
het toneel niet zou willen aanvaarden, er
ongedekte tekorten dreigen. Met de
Comptabiliteitswet in de hand zou de mi
nister dan wel eens „nee” tegen de gehele
subsidiëring van het toneel kunnen laten
horen. Zij vindt dat de subsidiërende
overheid nooit mag gedogen dat door de
Hagar is het type van de politiek onge
letterde ruwe bolster, die een instinctieve
voorkeur voor de flinke taal van de voor
man van rechts-Amerika, republikeins
presidentskandidaat Ronald Reagan
heeft. Ook dat punt past in het beeld dat
we zo langzamerhand van de maatschap-
pij-bevestigde hardrockers hebben. Re
bellie als uitgaansvermaak mag, uit de
band springen is toegestaan, maar orde en
regel moet er zijn, dat idee. Dezelfde mate
van georganiseerde bravour vind je terug
in de muziek en tijdens de concerten. Het
meezingen van het publiek wordt altijd
georganiseerd en gedicteerd vanaf het po
dium. De opwinding om een gitaarsolo
voor het toneel over de gezelschappen wil
minister Gardeniers met name letten op
kwaliteit, diversiteit. publieksbereik,
spreiding van oorspronkelijk Nederlands
talig toneel. Deze toetsing zou jaarlijks
moeten gebeuren. De minister schrijft:
„Het is dus bepaald niet zo dat goede
groepen zonder meer subsidie kunnen
krijgen. Elk jaar opnieuw worden priori
teiten gesteld, waarbij de goede of de
betere kwaliteit niet het enige criterium
kan zijn”.
Met haar gedicht
Tijd behaalde Nex
Aarssen woensdag
avond in De Teer
ling de eerste plaats
in de regionale fina
le van de wedstrijd
voor zondagsdich
ters. Zij was de bes
te van de twaalf fi-'
Misten Op 31 mei
dingt zij in Amers
foort mee naar de
landelijke eerste
plaats Nex was zo
enthousiast over
haar succes in
Haarlem, dat zij van
pure vrolijkheid
door het podium
tekte. (Zie foto).
Ivonne Koldewijn
reikte haar nog op
tijd de helpende
hand. De regionale
ronde van de Zon-
dagsdichterswed-
strijd
contractpartners de normen voor een sub
sidiëring eenzijdig worden voorge
schreven.
Dit blijkt uit een „Notitie over het to
neelbeleid” van mevrouw Gardeniers,
waar de Tweede Kamer in maart weer
eens om heeft gevraagd. In 1976 werd
door minister Van Doorn (CRM) een to-
neelnota ingediend, die van alle kanten
met felle kritiek werd overladen, niet al
leen door de toneelkunstenaars zelf, maar
ook door de Raad voor de Kunst en vak
bonden. Een jaar later veegde de Kamer
de nota, die uitging van een „open” en een
„gericht” toneelaanbod, vrijwel unaniem
van tafel.
Het open aanbod, globaal bestaande uit
repertoire-toneel van de grote gezelschap
pen, moest in Van Doorns visie door het
Rijk gesubsidieerd blijven worden; het
gerichte aanbod, bijvoorbeeld vormings
theater gericht op een bepaalde regio,
diende hoofdzakelijk gefinancierd te wor
den door de lagere overheden. De indeling
werd door bijna alle betrokkenen als
hoogst kunstmatig gekenschetst. Maar
vooral was men als groep aan de grillen
van de plaatselijke, over subsidie oorde
lende, politici te worden overgeleverd. De
centrale overheid, het ministerie van
CRM dus, moest de eerste verantwoorde
lijkheid houden, waardoor een pluriform
toneelbestel verzekerd zou zijn.
Van Doorn moest zijn huiswerk
overdoen, maar kwam daar niet meer aan
toe, omdat zijn 4-jarige ambtstermijn op
dat moment bijna was beëindigd. Na lang
aandringen van de zijde van de Kamer is
zijn opvolger, Til Gardeniers, nu met een
notitie gekomen, waarvan de pretentie
niet verder reikt dan de hoofdlijnen van
het bestaande toneelbeleid te beschrijven
en toe te lichten. De notitie moet gezien
worden als „een rustpunt in de discussie”
en niet als een echte toneelnota, want „het
toneelbeleid is een lastige materie” en
„het veld is roerig en emotioneel”. De
toneelstaking van 10 en 11 maart j.l., die
het gehele gesubsidieerde toneel lamleg-
de, bewjjst dat.
,-.4N-: W
