SPD wint in Noordrijn-Westfalen
Dansje voor de paus
)issidenten
vrijgelaten
Belgische kabinetscrisis bijna ten einde
Libiërs hebben
VS verlaten
toffelijk overschot van
rmskerk spoedig naar
ons land overgebracht
Arbeidsconflict
Zweden ten einde
Weer ongeluk
in reactor
1
id
condense politie
joekt leider
imbassadeoverval
d
Politika
Hooggestemd
MAANDAG 12 MEI
19 8 0
BINNEN- EN BUITENLAND
2
door Nico Scheepmaker
CDU-CSU
tegenaan
kandidaat-
oppositie,
„De
er harder
aldus de
van de
(Van onze redacteur
in West-Duitsland)
BONN.
moet
-gaan”,
kanselier
Franz Jozef Strauss, na de
voor zijn partij zo treurig ver
lopen verkiezingen in de West-
duitse deelstaat Noofdrijn-
Westfalen.
*7
1
trijfël
1
Premier Martens bereikt
gedetailleerd akkoord
ïlijk-
mtie
;gen.
3 het
eids-
kaar
erlid
zich
oties
eden
moet
ildus
jpro-
laag
n de
i de
nma
den-
oon-
met
wam
1 Strauss’ reactie kwam nadat de christen
democraten, waarvan hij de politieke lei
der is, in de dichtstbevolkte deelstaat van
:de Bondsrepubliek gisteren 3,9 procent
(verloren en eindigden op een percentage
PARAMARIBO/AMSTERDAM (ANP/SNA). Het stoffelijk overschot van
ie 56-jarige Fred Ormskerk uit Ermelo, die betrokken is geweest bij de
nislukte staatsgreep in Suriname, zal op zeer korte termijn” naar Neder-
and wordt overgebracht.
van 43,2. „De zaken liggen nog volledig
open”, zei hij met het oog op de Bondsdag
verkiezingen van oktober.
ko-
1 om
>rten
i dit
gaat
1 be-
'root
ulair
antie
lieu-
haar
ders
Ne-
isse-
neer
hulp
n te
i dat
quo-
oon-
een
RUSSELVILLE (UPI). Door een ka
potte afsluiter in een koelwaterpomp is
zaterdag 160.000 liter radio-actief water
het reactorgebouw van een kerncentrale
in Russelville in de Amerikaanse staat
Arkansas ingelopen. Vice-president Willi
am Cavanaugh van de energiemaatschap
pij van Arkansas noemde het ongeluk
„ernstig”, al is er volgens hem geen gevaar
voor de bevolking.
Het water liep weg toen de afsluiter van
een van de vier koelwaterpompen het liet
afweten en het bedieningspersoneel de
reactor stillegde.
Twee personeelsleden, uitgerust met ad-
emhalingsapparatuur, beschermende kle
ding en meetapparatuur waarmee radio
activiteit vastgesteld kon worden, gingen
later het reactorgebouw binnen en consta
teerden een blootstelling aan radio-activi-
teit van 40 millirem, aldus Cavanaugh.
Volgens de topman van de energiemaat
schappij is die hoeveelheid radio-activiteit
veel minder dan de limiet waar een werk
nemer van de centrale per week aan mag
bloot staan. Volgens hem staat een werk
nemer van de centrale jaarlijks aan 100
tot 140 millirem bloot.
Cavanaugh vertelde dat vandaag be
gonnen zal worden met het wegpompen
van het water naar het afvalopslag-sy-
steem van de kerncentrale. De lucht in de
reactor zal aan het eind van de week
gezuiverd worden.
Niet duidelijk is hoe de afsluiter defect
is geraakt.'In januari is de afsluiter vol
gens routine gecontroleerd.
Volgens Cavanaugh is de reactor tij
dens het ongeluk „stabiel” gebleven ‘en is
er geen radio-activiteit naar buiten ont
snapt.
Dat de toon van deze Tito-kranten
„hooggestemd” is, is niet onbegrijpelijk
als je nagaat dat nooit eerder in de mense
lijke geschiedenis een begrafenis zoveel
hoogwaardigheidsbekleders aantrok. Een
dag lang was Belgrado inderdaad „de
hoofdstad van de wereld”, want er waren
vertegenwoordigers van 127 staten waar
in bij elkaar 95 procent van de wereldbe
volking is opgetast. Er waren 207 staats-
en partij delegaties en delegaties van be
vrijdingsbewegingen en internationale or
ganisaties. Er waren 35 staatshoofden, 20
minister-presidenten en 47 ministers van
buitenlandse zaken, om van de rest (prin
sen bijvoorbeeld) maar te zwijgen. Maar
ook de kleine man wordt in de verslagge
ving niet vergeten. Neem nu bijvoorbeeld
dat sprookje over Mara Minic, een be
jaard vrouwtje, dat achter in de eindeloze
rij aansloot van mensen die langs Tito’s
kist wilden lopen als laatste groet. Zij
sloeg alle raadgevingen in de wind om niet
te gaan omdat ze er te oud en zwak voor
was, urenlang schuifelde ze mee, de nacht
viel, het werd 1, 2, 3 uur, het eind was nog
lang niet in zicht, en ze kon niet meer.
Diep teleurgesteld ging ze naar huis, waar
ze afgemat op de divan neerviel. Maar na
een tijdje knapte ze weer wat op, ze zette
een bak sterke koffie en ging weer op weg.
De rij was nog langer geworden, ze liep
net zo ver tot ze bij „Terazije” op het punt
was gekomen waar ze had moeten afha
ken, en zei daar tegen een ordebewaker:
„Zeg vriend, ik heb het tot drie uur
vannacht tot hier uitgehouden, toen kon
ik niet meer, maar ik moet afucheid van
mijn Tito nemen. Ze komen uit de hele
wereld en dan zou ik hem niet gedag
kunnen zeggen! Mag ik hier weer in de rij
aansluiten?”
De ordebewaker nam haar bij de arm
en bracht haar tot de ingang van het
parlementsgebouw waar Tito lag opgeb
aard. Tranen van geluk.Ik wist wel dat
het goed zou aflopen.
Hing
mer-
1 mi-
t be-
met
pun-
i op
stap
loor-
jr de
/erk-
n de
eren,
trijgt
>wet.
/oor-
eens
k en
met
jllen
WASHINGTON (AFP/Reuter). De
vier Libiërs tot wier uitwijzing de Ameri
kaanse regering op 4 mei had besloten,
hebben gisteravond de Verenigde Staten
verlaten.
De vier werden uitgewezen na door de
Amerikaanse autoriteiten te zijn beschul
digd van intimidatie van verbannen te
genstanders van de Libische leider, kolo
nel Kadaffi.
Aanvankelijk negeerden de Libiërs het
uitwijzingsbevel en namen hun intrek in
de Libische missie in Washington. Na een
belegering van het gebouw door de Ame
rikaanse politie besloot de Libische rege
ring vrijdag de vier uit de VS terug te
roepen. Eerder had president Carter hen
omschreven als „doelbewuste moorde
naars”.
;isch
>ren-
een
in in
De
hun
naar
tijd
Vest
oord
Ant-
snde
even
■ven-
em-
huis
moet de regering ook een regeling ontwor
pen hebben voor Brussel.
De in het akkoord overeengekomen
wetgeving inzake het economisch herstel
wil Martens, zo zei hij gisteren in een
televisieuitzending, nog voor het zomerre
ces door het parlement zien te krijgen.
De Groenen, de in sommige delen van
de Bondsrepubliek populaire milieupar
tij, haalden in Noordrijn-Westfalen even
min de kiesdrempel. De nieuwe partij
bleef steken op 3 procent van het aantal
stemmen. Alle andere kleine partijen be
haalden een percentage van minder dan 1.
serij-
van
g op
ol in
ef is
uitse
STOCKHOLM (AP). Na een drama
tische wending is gisteren een einde geko
men aan het grootste arbeidsconflict in de
Zweedse geschiedenis. Het verbond van
ondernemers dat eerder op de dag het
laatste aanbod van een bemiddelingscom-
missie had verworpen, herriep op verzoek
van de regering zijn beslissing.
Premier Thorbjorn Falldin maakte na
een boodschap van de werkgeversbond
persoonlijk deze ommezwaai bekend.
Het laatste aanbod van een door de
regering benoemde bemiddelingscommis-
sie, een salarisverhoging van in totaal 7
procent die naar schatting de kosten met
10 tot 12 procent zullen verhogen, was
eerder geaccepteerd door de vakcentrale
LO, die 2,2 miljoen leden telt.
LO en de bond van werkgevers SAF, die
eerder het aanbod verwierp als „destruc
tief voor de Zweedse economie” zijn in
een week durend arbeidsconflict gewik
keld geweest waarbij 100.000 Zweedse
werkr emers het werk neerlegden en nog
eens 700.000 van werk werden uitgesloten.
Hierdoor kwam het grootste deel van het
economische leven stil te liggen.
Nadat de SAF eerder op de dag het
laatst» aanbod had verworpen, ontbood
het Zweedse kabinet, in spoedzitting bij
een, de vertegenwoordigers van de orga
nisatie in het regeringsgebouw en vroeg
hen hun standpunt te herzien „in het be
lang van de arbeidsrust”.
Een uur later maakte premier Falldin
bekend dat aan de oproep gehoor was
gegeven en dat het arbeidsconflict tot een
einde wa*s gekomen.
bezoek aan Ivoorkust, waar hij onder meer werd begroet door deze dansende vader, met
zoonlief op de schouders. De paus is vandaag teruggekeerd naar Rome.
Iraks
nen-
llega
mee-
irtre-
e zal
Voor het verlies van de CDU, die bij de
vorige verkiezingen in 1975 met 47,1 pro
cent nog de sterkste partij was, is het
woord dramatisch op zijn plaats. Lijst
trekker Biedenkopf gaf ruiterlijk toe dat
zijn partij een „ongelofelijk verlies” had
geleden. Hij zei, desgevraagd, dat dat niet
lag aan Franz Josef Strauss. Niettemin
zijn veel politieke waarnemers in de
Bondsrepubliek ervan overtuigd dat juist
Strauss degene is die voor deze verkie
zingsnederlaag verantwoordelijk is.
De liberale FDP, die in de Bondsrege
ring samenWerkt met de SPD, heeft een
even zware dreun als de CDU te incasse
ren gekregen: zij zal uit het parlement van
Strauss’ wensen lijken echter toch voor
al de vader van zijn gedachten. De SPD in
Noordrijn-Westfalen heeft namelijk, ver
rassend genoeg mede door een hoge op
komst, 3,3 procent gewonnen en daarmee
voor het eerst sinds 14 jaar de absolute
meerderheid in de Landdag gekregen met
een percentage van 48,4, waarmee zij 106
van de 201 zetels in de wacht sleept. Dé
overige 95 gaan naar de CDU.
De sociaal-democraten hebben hun
winst ongetwijfeld te danken aan bonds
kanselier Helmut Schmidt die fel campag
ne heeft gevoerd. Dienst portretten waren
overal in Noordrijn-Westfalen te zien, als
of hij op de nominatie stond minister
president in deze deelstaat te worden.
Inmiddels zijn al een tiental personen
vrijgelaten uit de Membre Boekoekazer-
ne, waar zij sinds begin april van dit jaar
werden vastgehouden onder verdenking
van corruptie. Volgens Chin a Sen hebben
zij zich schuldig gemaakt aan lichte vor
men van corruptie of geen duidelijk aan
wijsbare corruptieve handelingen ge
pleegd. De namen maakte de premier niet
bekend.
Strauss voerde hieromtrent aan, dat de
beeltenis van hemzelf bijna in het geheel
niet was verspreid. Hieraan weet hij on
der meer zijn nederlaag.
Dat betekent dat er een regeerakkoord
op tafel ligt en dat Martens een nieuwe
regering kan gaan vormen. Die nieuwe
regering zal er zo denkt Martens zelf,
overigens pas over een week zijn. In de
komende dagen moeten de diverse partij
congressen het nu bereikte akkoord nog
goedkeuren. Als zij dat niet doen, maar
die kans wordt niet groot geacht, zullen er
alsnog verkiezingen in- België worden ge
houden en wel in de tweede helft van juni.
Het tussen de onderhandelaars van Ne
derlands- en Franstalige christendemo
craten, socialisten en liberalen bereikte
akkoord is zeer gedetailleerd. Het regelt
het bereiken van eën nieuwe staatsvorm
in België met (voorlopig) twee gewesten
die een vergaande autonomie zullen krij
gen op velerlei gebied. Tegen 1982 moeten
de gewesten Vlaanderen en Wallonië ge
stalte hebben gekregen en op dat moment
Op zijn rondreis door Afrika bracht paus Johannes Paulus tijdens het weekeinde een
Opvallende zaken uit dit deel van het
akkoord zijn de stringente beperkingen
die men bij de staatsuitgaven wil berei
ken, onder meer doör bezuinigingen in de
energiesector.
In totaal willen partijen dit jaar nog zo’n
3,4 miljard gulden bezuinigen. Martens
heeft aangekondigd dat er ook herziening
zal komen in de sector „sociale zeker
heid”, maar aan zo’n herziening zal
overleg met de sociale partners vooraf
gaan.
De directe belastingen in België zullen
worden verminderd (waarmee een eis van
de liberalen is ingewilligd), maar de indi
recte belastingen zullen stijgen (er komt
meer belasting op alcohol en luxe goede
ren). Andere zaken die opvallen zijn de
volgende: er komt geen autowegenvignet,
maar in plaats daarvan wordt de ver-
Politie de flat, maar vond slechts ach-
gelaten spullen, zo meldt de krant.
familie van de overledene maar eerst an
deren van het nieuws op de hoogte zijn
gesteld”.
De Surinaamse minister van Volksge
zondheid, drs. J. Tjong Tjin Joe, is gister
middag in Nederland aangekomen om de
hier werkzame Surinaamse medici en spe
cialisten te vragen snel naar Suriname
terug te keren.
De berichten over een verijdelde staats
greep in Suriname hadden de minister als
een „onaangename verrassing” getroffen.
Hij sprak er zijn verwondering over uit,
dat een 300 man sterk huurleger over de
volgens hem zeer goed bewaakte grens
met Frans-Guyana zou zijn getrokken.
De minister wilde zich niet uitlaten over
de standrechtelijke executie van de Ne
derlander Ormskerk. „Ik weet de ware
toedracht niet, omdat ik buiten het land
verbleef’, aldus Joe.
Het nieuwe kabinet Chin a Sen wordt
volgens de minister door de gehele Suri
naamse bevolking gedragen. Tjong Tjin
Joe is in Nederland op doorreis naar Suri
name. Hij heeft de vergadering van de
wereldgezondheidsorganisatie in het
Zwitserse Zürich bijgewoond. Daar heeft
hij het bericht van de invasiepoging uit
Nederlandse kranten vernomen.
Tijdens zijn verblijf in Nederland zal de
Surinaamse minister van Volksgezond
heid gesprekken voeren met zijn ambtsge
noot Ginjaar en diens staatssecretaris
Veder-Smit.
Premier Chin a Sen van Suriname vindt
dat de Nationale Militaire Raad (NHR) het
onderzoek naar corruptie-activiteiten van
het voormalige bewind-Arron zo snel mo
gelijk moet afronden en overdragen aan
het ministerie van Justitie. Dat heeft hij
zaterdag verklaard na afloop van bespre
kingen met de NMR.
Justitie zal daarna beoordelen of de
aangehouden parlementariërs en ambte
naren verder zullen worden vervolgd.
LONDEN (UPI). De Londense politie
zaterdag bevestigd dat ze op zoek is
Br een zevende man, waarschijnlijk de
ider van de overvallers die 21 gegijzel-
vasthielden in de Iraanse ambassade
i Londen. Bij de bestorming die hier
Drige week een eind aan maakte, kwa-
w vijf van de zes overvallers om het
ven.
Het Engelse zondagsblad Sunday Times
eldde dat de politie de basis van de
'ervallers had opgespoord, een service-
<t in de Londense wijk Earls Court. De
tot meldde ook dat de zes daar van tijd
tjjd door een oudere, kalende man
l srden bezocht, mbgelijk hun leider.
De politie bevestigde het verhaal van de
1 May Times dat er naar de zevende
wordt gezocht. Verdere details wer-
niet bevestigd. De krant schreef dat
s zes overvallers uit Basra in Irak, dicht
de Iraanse grens, kwamen.
De overvallers zouden de week voor de
'erval op 30 april in de flat zijn getrok-
Ze gedroegen zich als toeristen. De
voor de overval stuurden ze hun baga-
1 als luchtvracht naar Bagdad. Toen ze
130ste voor de overval vertrokken, ver
ben ze het personeel dat ze naar Belfast
“gen, aldus de Sunday Times.
De zevende man bleef achter in de flat.
>xtel 8 beëindiging van de gijzeling overviel
Op energiegebied gaat onder meer gel
den dat in openbare gebouwen de tempe
raturen niet hoger dan 19 graden mogen
zijn en dat bekeken wordt of bezuinigd
kan worden op de verlichting langs auto
snelwegen. Het parlement krijgt binnen
niet al te lange tijd ook een twaalftal
wetten aangeboden die ertoe dienen het
Belgische recht te vernieuwen.
De nieuwe staatsvorm zal ertoe kunnen
leiden dat straks in verschillende delen
van het land verschillende belastingtarie
ven gelden (bijvoorbeeld kijk- en luister
gelden). In het regeerakkoord staat ten
slotte dat de regering onverwijld met de
Nederlandse regering zal gaan praten om
tot een definitief akkoord te komen inzake
Maas- en Scheldewater (de zogeheten wa-
terverdragen). Met Frankrijk zal even
eens een gesprek geopend worden om tot
een oplossing van het probleem van de
vervuiling van het Maaswater te komen.
De Joegoslavische journalisten hebben
het ideaal van iedere dagbladschrijver op
vrijdag 9 mei 1980 kunnen verwezenlij
ken. Ik heb tot mijn geluk zowel de „Politi
ka” van die dag als de „Vjesnik” te pak
ken kunnen krijgen. De „Politika” zetelt
in Belgrado en is, als Servische krant, in
het cyrillisch gedrukt, en de „Vjesnik”
zetelt in Zagreb en is, als Kroatische
krant, in ons alfabet gedrukt. Verder ver
schillen ze in formaat. De „Vjesnik” heeft
het formaat van de Nederlandse kranten,
de „Politika” heeft het „halve” formaat
van Engelse kranten als de Daily Mail.
De „Politika” van vrijdag 9 mei omvat
32 pagina’s, de „Vjesnik” 20 pagina’s. In
een bericht aan de lezers meldt de „Politi
ka” dat de krant die dag een oplage heeft
van 720.000 exemplaren, de grootste opla
ge in het 76-jarige bestaan van de krant.
De reden van die hoge oplage is natuurlijk
de begrafenis van Tito, en alles wat daar
omheen gebeurde. Als ik u meld dat mijn
dochtertje Janna over een blokje is geval
len, komt d^t weliswaar in meer kranten
met een hogere oplage te staan, maar
720.000 exemplaren is toch niet niks. Maar
wat die beide kranten nu zo onderscheidt
van normale kranten is, dat zij gehéél aah
Tito zijn gewijd. Ik haast mij daaraan toé
te voegen dat dit niet helemaal waar is. De
„Vjesnik” is wel geheel aan hem, zijn
leven, zijn daden, zijn sterven en zijn
teraardebestelling gewijd, maar de „Poli
tika” is op de allerlaatste pagina nog even
uit de band gesprongen en heeft twee
kolommen uitgetrokken voor ander inter
nationaal nieuws.
Voor de rest is het al Tito wat de klok
slaat, ook wat de foto’s betreft. Het ver
schil tuisen de foto’s in beide kranten is
wel, dat je van die in de „Politika” alleen
dankzij de onderschriften te weten kunt
komen wat ze voorstellen. Zo zie je vaag
een foto van een oud gebouw met daaron
der de mededeling dat de Britse vlag op
het parlementsgebouw in Londen half
stok is gehangen als teken van rouw over
de doof van Tito, maar die vlag is niet te
zien, laat staan dat hij halfstok hangt. Er
is trouwens nog een pagina die er tussen
uit valt in de „Politika”: eentje met zeven
tien portretjes van onbekende Joego-
slaven, wier overlijden wordt gemeld in
rouwadvertenties. Want daar zet de fami
ne in Joegoslavië meestal een fotootje bij.
De overledenen hadden hun verscheiden
niet beter kunnen timen!
De „Vjesnik” plaatst zes foto’s van uit
gestorven straten en pleinen in Zagreb,
Split, Osijek en Rijeka ten tijde van de
begrafenisplechtigheid. Het zijn inder
daad de drukste punten in die steden,
zodat ze nu, zonder één mens, er werkelijk
zeer uitgestorven uitzien! En hoe vaak
staat Jovanka, de huilende weduwe, nu in
die kranten afgedrukt, zult u willen we
ten? In de „Vjesnik” blijft het bij één keer:
een kleine foto, waar ze |ussen de beide
zoons van Tito in staat, met als ondertitel:
„Leden van Tito’s familie in diepe rouw.”
Ook de „Politika” beperkt zich tot één
foto, die dankzij de druktechniek zelfs
geheel in het midden laat of Jovanka erop
staat of niet: „De familié van kameraad
Tito verlaat het parlementsgebouw.”
Ook in de beschrijving van de begrafe
nis wordt ze, in beide kranten, één keer
genoemd, in beide gevallen als Tito’s „su-
pruga Jovanka” dus als Tito’s echtgenote
Jovanka, maar ook zijn zonen uit eerdere
huwelijken, Zjarko en Misja, worden
maar één keer genoemd, dus ze mag nog
niet klagen.
PRAAG (Reuter). De Tsjechoslo-
raakse dissident professor Julius Tomin
i vrijdag, samen met 11 anderen, uit
echtenis ontslagen, maar gaat deson-
anks door met zijn hongerstaking uit
1 ratest tegen het politie-optreden. Dit is
isteren in kringen van Tsjechoslowaakse
migranten vernomen.
De twaalf die nu zijn vrijgelaten, wer-
en vorige week woensdag gearresteerd,
»n zij bezig waren met een door Tomin
eorganiseerde discussiebijeenkomst.
keersbelasting verhoogd en geïndexeerd.
Men wil zo’n 238 miljoen gulden zien te
„verdienen” met bestrijding van de fiscale
fraude en per 1 juli van dit jaar verdwijnt
het vijf-procents-btw-tarief op investe
ringen.
Noordrijn-Westfalen verdwijnen. Toen
zondagavond laat de stemmen waren ge
teld bleek de FDP 4,982 procent van de
stemmen te hebben vergaard. Net onder
de 5 procent, en dat is in het Duitse
kiesstelsel het onherroepelijke minimum
om tot een vertegenwoordigend lichaam
te worden toegelaten. Welgeteld kwamen
zij slechts 1340 stemmen te kort. Daardoor
moeten zij alle 14 zetels die zij in de
Landdag tot nu toe bekleedden, afstaan.
Dat is dan ook de reden dat de CDU,
ondanks het verlies van 3,9 procent van de
stemmen, haar 95 zetels mag behouden.
De Surinaamse minister-president
lenk Chin a Sen heeft dit zaterdag be-
:endgemaakt.
Eenmaal in Nederland zal het stoffelijk
verschot ter beschikking worden gesteld
- an de familie van Ormskerk, aldus de
iremier, die eraan toevoegde dat een ver-
oek daartoe hem via de Nederlandse
1 mbassade in Paramaribo had bereikt.
De familie van Ormskerk was zaterdag-
vond nog niet op de hoogte van het
esluit van de Surinaamse regering het
toffelijk overschot naar Nederland te la
in overbrengen. Volgens een dochter van
(rmskerk hebben de Surinaamse autori-
nten alleen laten weten dat de kwestié
olgende week in het kabinetsberaad aan
e orde kom.
Mevrouw Ormskerk betreurt het dat
Heen de financiële zaak aan de orde
omt en „dat bovendien niet eerst de
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL. De demissionaire
Belgische premier, Wilfried Martens,
heeft gistermiddag zijn onderhande-
lingen met de zes Belgische partijen
met succes afgesloten.
Oppositieleider Strauss
wil er harder tegenaan
