Mogelijk officiersrang voor sergeants Sadat verbiedt moslem-acties Referendum Québec beslist over toekomst Canada Burgemeesters uit ambt gezet achtergrond politicus vermoord Deel perswet Zuid- Afrika ingetrokken Ex-president Peru wint verkiezingen 3 Italiaanse SS? GISCARD EN BREZJNJEV TERUG UIT WARSCHAU Christopher blijft Onvoldoende steun in parlement Meer slachtoffers vulkaan uitbarsting in Washington 2 DINSDAG 20 MEI Stekker Krant mi i in I BINNEN- EN BUITENLAND 1980 lel »en liet >sen den rtrie ■rier (Van onze redactie buitenland) Als de 4,5 miljoen kiesgerechtigde inwoners van de Canadese provincie Juébec vandaag hun stem uitbrengen in het door premier René Lévesque [edrganiseerde referendum, beslissen zij in feite over de toekomst van de Canadese federatie, die uit tien provincies bestaat, waarvan alleen Québec 'ïanstalig is. iting en in eren (Van onze redactie buitenland) WARSCHAU. President Giscard d’Estaing van Frank rijk heeft de Russische presi dent en partijleider Leonid Brezjnjev voorgesteld een top conferentie te beleggen van de grootste mogendheden in de wereld. Een dergelijke confe rentie zou volgend jaar moe ten plaatsvinden. Ontbijt (Van onze redactie buitenland) LIMA. De afgezette president van Peru Fernando Belaunde Terry is zondag opnieuw tot staatshoofd gekozen bij de eerste algemene verkiezingen sinds de staatsgreep van twaalf jaar geleden, zo is gisteravond gebleken. lerf I w trijfël door Nico Scheepmaker Frankrijk wil top van grootste mogendheden al in jlijke ‘ertig >chu- irden voor Roer- deze ngen. min- >t één lat de strict ■bben ju ren ange- mee- llloyd Dimi- i met Het gaan iet is' ;teren t vier' nedio macht over. Volgens waarnemers dreigt deze situatie zich te herhalen, omdat Be- launde opnieuw tot president verkozen is zonder voldoende steun in het parlement te hebben. leger beter de constante aanvoer van opgeroepen dienstplichtigen aankunnen, zo meent men. Sinds enige weken wordt een groot aantal jongeren voor de dienst plicht opgeroepen. De Westduitse regering begroette Gis- cards initiatief gisteren als een bijdrage nen. Zijn opponenten vrezen verder, dat het hek van de dam is als Lévesque inderdaad het mandaat krijgt om met Ottawa te gaan onderhandelen. Minis ter-president Trudeau drukte het ker nachtig uit: „Al wint Lévesque zijn refe rendum, de centrale regering van Cana da kan niet met hem praten omdat Qué bec geen natie is, en de premiers van de andere negen Canadese provinciale re geringen willen niet met hem praten. De leider van de Parti Québecois is op een doodlopende weg”. Durban is gisteren een man om gekomen toen de politie het vuur opende op een menigte demon stranten. In het Zuidafrikaanse parlement heeft minister Botha van Buitenlandse Zaken een toe spraak gehouden, waarin hij on der meer zei dat het Westen een kernoorlog tegen de Sovjet-Unie niet uit de weg zou moeten gaan om zich te beschermen tegen de Sovjet-Unie. „Zo, daar ben ik weer!”, zei Harry opge wekt. Hij had zijn korte broek aangetrok ken en zijn blauwe T-shirt. „Ik zal van daag het gras wel even maaien!” zei hij, „maar eerst even op ons gemak ontbijten. Heb je de krant al gepakt?” Nee, dat was waar, de krant vergat ze altijd, vermoedelijk omdat ze hem zelf zelden of nooit las. Waar had de kranten jongen hem gegooid? Ah, daar lag hij, half onder de struik, ze dorst er wat om te verwedden dat hij dat expres deed. „Hier schat”, zei ze,je krant. Staat er nog iets in over het proces?” Hij sloeg de voorpagina open en las: „Vijftien doden tijdens rassenrellen .in Miami. Zwarten razend na vrijspraak van blanke agenten door blanke jury. Hon- derdzestig gewonden en grootscheepse verwoestingen”. „Indirect wel”, ze hij, de krant dichtvou wend. „Maar laten we eerst even rustig ontbijten”. indse eran- met, naan- s het CBS) Lijkse s, zo- liten- lerd. RAI ver- nijrr ern- ver-> ntal kne- n. Als de inwoners van Québec, 6,2 mil joen inwoners en even groot als de Euro pese Gemeenschap, zich in meerderheid van Lévesques plan distantiëren, kun nen zij verwachten dat de federale rege ring iets gaat doen aan de klachten die ook uit andere provincies rijzen (bij voorbeeld uit het rijk aan olie zijnde Alberta). Premier Trudeau heeft op di verse spreekbeurten in Québec gezegd dat zijn regering bepaald geneigd is her vormingen aan te brengen in de uit 1867 daterende grondwet, die nog onder Brits gezag tot stand is gekomen. Daartegen gelooft Lévesque dat een neen-stem een stem is voor de status-quo voor het herstel van de gestoorde dialoog tussen Oost en West. Bondskanselier Schmidt en de Poolse partijleider Gierek waren het bij hun bezoek aan Belgrado' voor de begrafenis van Tito al over eens geworden dat de dialoog weer op gang moest worden gebracht. De Britse media uitten scherpe kritiek op Giscards reis naar Polen. De Franse president werd het verbreken van de wes telijke solidariteit verweten. De Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken, Emilio Colombo, verklaarde dat hij liever had gezien dat de Fransen eerst overleg had den gepleegd met hun bondgenoten. Overigens heeft Giscard van te voren niet alleen de Westduitse regering op de hoogte gesteld van zijn plannen, ook de Amerikaanse president Carter blijkt za terdag al in kennis te zijn gesteld van de top. In NAVO-kringen in Brussel overheer ste gisteren een gevoel van scepticisme over het Frans-Russische topgesprek. Di plomaten herinnerden eraan dat Frank rijk het enige Europese land is dat op hoog niveau zijn contacten met Moskou heeft gehandhaafd, ondanks de Russische inmenging in Afghanistan. (Van onze redactie buitenland) PARAMARIBO. Binnen af zienbare tijd is de benoeming tot majoor te verwachten van de huidige bevelhebber van het Su rinaamse leger, sergeant-majoor D. Bouterse. Bataljonscomman dant H. Fernandes, eveneens sergeant-majoor, krijgt de rang van kapitein. In Paramaribo wil men met deze bevorderingen een begin maken met wat wordt ge noemd de normalisering van de verhoudingen binnen de Suri naamse krijgsmacht. Ja - Nee”. De inwoners van Québec staan be paald niet allemaal achter hun premier. Veeleer is het, aldus beweren de tegen standers van Lévesque, dat deze een zeer omslachtige formulering nodig heeft om de Franstalige Canadezen (80% van de inwoners van Québec heeft Frans als eerste taal) voor zijn plannen te win- De aanhangers van Lévesque daarente gen beschouwen het referemdum als een gelegenheid hun gevoel van tweede- rangs-burger van zich af te schudden. Met zekerheid valt niet te zeggen hoe Lévesques kansen op het winnen van het referendum liggen. Dat zijn politieke voortbestaan wel degelijk op het spel staat, valt af te leiden uit zijn afkalvende aanhang, zoals die naar voren komt uit de opiniepeilingen. Het lijkt erop dat de inwoners van Québec toch liever in het grote verband van de Canadese federa tie naar een nieuwe formule zoeken voor samenleving met de Engelstaligen, dan dat ze in het ongewisse avontuur van de „liberté” stappen. De dag dat Generaal De Gaulle met zijn uitspraak „Vive le Québec libre” ovationeel ontvangen werd, ligt alweer dertien jaar achter hen. Canada te onderhandelen over een nieu we overeenkomst, die gebaseerd is op de gelijkheid van naties. Deze overeen komst zou Québec het exclusieve recht geven zijn wetten te maken, zijn belas tingen te regelen en betrekkingen met het buitenland aan te gaan - kortom: het recht op soevereiniteit, terwijl ze tegelij kertijd Québec in staat stelt met Canada een economische band te handhaven met inbegrip van een gemeenschappelij ke munt. Elke wijziging in politieke sta tus die het gevolg is van deze onderhan- delingen zal aan het volk ter goedkeu ring worden voorgelegd door middel van een referendum. Bent u, onder deze voorwaarden, geneigd de regering van Québec te machtigen om te onderhande len over de voorgestelde overeenkomst tussen Québec en Canada? Op Schiphol is gistermorgen vanuit Paramaribo het lichaam van sergeant Fred Ormskerk aangekomen. In opdracht van de hoofdofficier van Justitie in Zwolle, mr. H. van Buuren, heeft patholoog-anatoom dr. Zelden- rust gisteren sectie verricht. van de belangrijkste verantwoordelijke staatslieden boven een wereldtop, zoals de landen van het Warschau-pact graag had den gezien. In een kort communiqué, uitgegeven na afloop van het overleg tussen Brezjnjev en Giscard, werd slechts gezegd dat de twee staatslieden hebben gesproken over internationale vraagstukken en initiatie ven om de bestaande spanning te vermin deren. Aan het overleg werd ook deelge nomen door de Poolse partijleider Ed ward Gierek. Van Franse zijde werd er nog de nadruk op gelegd, dat Giscard niet als woordvoer der van het Westen naar Warschau is gegaan, maar de reis alleen heeft gemaakt om het standpunt van Frankrijk nader uiteen te zetten. In Russische kringen toonde men zich gisteren na afloop van de topontmoeting tevreden. Er werd op ge wezen dat de reis van Brezjnjev, ondanks diens slechte gezondheidstoestand en zijn twee recente reizen naar het buitenland, alleen al aantoont hoeveel belang het Kremlin aan deze topconferentie hechtte. Het is zondagochtend. De zon kiert tus sen de gordijnen van de slaapkamer van Harry M. Judge. Zijn vrouw, die juist wakker is geworden, kijkt opzij en ziet dat Harry nog genoeglijk-ligt te snurken. Hoe laat zou het zijn? De wekker wijst aan dat het half acht is. Een beetje vroeg mis schien voor de zondagochtend, maar aan de andere kant: ze voelt zich klaarwakker, en heeft wel zin iij de tuin te ontbijten. Als ze nu eens heel voorzichtig opstond, zon der Harry wakker te maken, en vast het ontbijt begon klaar te maken dan zouden ze meteen kunnen beginnen zodra hij wakker werd! Zo gedacht, zo gedaan. Voorzichtig schoof ze het laken en de deken opzij, glipte het bed uit, pakte haar kleren van de stoel, opende heel voorzichtig de deur, sloot hem weer even voorzichtig achter zich, ging naar de badkamer, waste zich, kleedde zich aan, en begon in de keuken met het water op te zetten voor de eieren. Wat nu? Thee of koffie? Of allebei? Eerst twee kopjes thee, en dan een sterk bakje koffie, daar hield Harry wel van. Ze maakte dus én thee, èn koffie. Ze smeerde vast een paar boterhammen vooruit, zette twee zoutvaatjes, borden, kopjes, schotel tjes en lepeltjes op het blad, en stapte de tuin in, om de tafel te dekken. Stom!, ze had het tafellaken vergeten. Ze zette het blad op een stoel, ging het tafellaken ha len, merkte dat het water voor de eieren kookte, liet met een lepel vier eieren in het hete water plonzen, zette de eierwekker, ging met het tafellaken weer naar buiten, legde het over de tafel heen en zette snel de borden, de kopjes, het eetgerei en de zoutvaatjes op tafel. Haastig liep ze weer terug naar de keu ken de eierwekker gaf aan dat de eieren er nu wel uit konden, ze schepte ze een voor een uit het water, hield ze even onder de koude straal water uit de kraan om ze te laten schrikken, en bracht ze daarna in het mandje naar de tafel buiten. Nu nog de kaas, de jam en de pindakaas, o ja, de suikerpot natuurlijk en Harry’s zoetjes, en de thee! Ze was de thee vergeten! Het water in de ketel stond al te stomen, ze schonk wat in de theepot, spoelde die met het hete water om, goot hem weer leeg in de gootsteen, hing het theezakje aan het oor, goot het hete water in de pot, zette de grappige theemuts eroverheen die zij van hun dochter hadden gekregen (ze had hem meegenomen uit Oostenrijk, waar ze op vakantie was geweest), en bracht ook de theepot naar de tuin. Het zelfzettende koffieapparaat kon voorlopig wel in de keuken blijven tot Harry was opgestaan. icos De ver- op ■r te ctie. waarbij bommen naar de politie werden [gegooid, die overigens niet ontploften. De daders, die zich tenslotte overgaven, ver klaarden lid te zijn van de Rode Brigades. publikaties over acties van de politie. De bezetting van de vijftiende verdieping van het Carlton-hotel in Johannesburg is gisteravond na zeven uur afgelopen. De be zetters zijn gearresteerd. Zij ble ken in het bezit van grote hoe veelheden dynamiet, maar had den volgens de politie geen poli tieke motieven. In een zwarte voorstad van CAIRO/GENÈVE (UPI/AFP/AP). De Egyptische president Sadat heeft gisteren alle politieke activiteiten van militante islamitische organisaties als de Moslem- broederschap op universiteiten verboden. Hij deed dat in zijn eerste toespraak als premier. Naar verluidt wil Sadat een eind TEL AVIV (AFPV Het militaire be stuur van de bezette westelijke Jordéan- oever heeft besloten de burgemeesters van Hebron en Khalkoul uit hun ambt te zetten om te voorkomen dat zij zich in hun acties om weer in het gebied te worden toegelaten, nog als burgemeesters presen teren. De twee, Kawassmeh en Melhelm, be vinden zich nu in New York. Zij werden na de aanslag in Hebron op 2 mei, waarbij zes joden het leven verloren, uitgewezen. nisa- com- lister □e te met ogen vre- i het i met ngen geen A'eg, het van ioor heid voe lden een-- I hun Veg- maken aan de strijd tussen islamtieten en koptische christenen op de universiteiten. Op de jaarvergadering van de Wereld gezondheidsorganisatie (WHO) in Genève is gisteren met ruime meerderheid een resolutie aangenomen, waarin onder meer staat dat de nederzettingenpolitiek van Israel in de bezette gebieden „ernstige schade toebrengt aan de arabische inwo ners van dit gebied”. De door enkele ara bische staten ingebrachte eis het hoofd kantoor van de organisatie uit de Egypti sche stad Alexandria te verwijderen is met een kleine meerderheid voor, door verwezen naar het Internationale Hof van Justitie in Den Haag. Het is vanwege de nationale dimensie dat de premier van de federale regering in Ottawa, de 60-jarige Pierre Elliott Trudeau, zich niet onbetuigd heeft gela ten in de weken voorafgaand aan de volksraadpleging, maar ondubbelzinnig positie heeft gekozen tegen Lévesques concept van „soevereiniteit en associ atie”. De 6O-jarige René Lévesque wil onaf hankelijkheid voor zijn provincie, waar zijn partij, de Parti Qébecois, sinds no vember 1976 regeert op basis van een comfortabele meerderheid in het parle ment in Montreal (69 van de 110 zetels tegen 28 voor de liberale partij). Lévesque poogt stem te geven aan de jarenlang gekweekte Frans-Canadese rancune over wat sommigen beschou wen als economische, politieke en cultu rele onderdrukking in een land waar Canadezen van Engelse oorsprong de dienst uitmaken. Hij heeft een zeer wolli ge formulering bedacht waartegen de inwoners van Québec vandaag ,ja” of „nee” kunnen zeggen. De formulering luidt letterlijk: „De regering van Québec heeft haar voorstel openbaar gemaakt om met de rest van Tijdens de staatsgreep waar bij de regering-Arron ten val kwam, verdween de hele militai re top in de gevangenis. Er ont stond daardoor een gezagsva cuüm dat slechts ten dele door de Militaire Raad ondervangen kon worden. Ook moest een ein de komen aan de situatie waar bij een mindere in rang aan een meedere orders kon uitdelen. Door de nu gevormde constel latie, waarbij ook een verdere doorschuiving van onderen plaatsvindt, zal het Surinaamse WASHINGTON (UPI). De Ameri kaanse onderminister van Buitenlandse Zaken, Warren Christopher, treedt niet af, maar blijft aan tot de presidentsverkiezin gen in november. De nieuwe minister van Buitenlandse Zaken, Edmund Muskie, die Cyrus Vance onlangs opvolgde, heeft dit gisteren bekendgemaakt. Christopher blijft aan op verzoek van Muskie. Belaunde kreeg ,tot veler verrassing meer dan de benodigde 36 percent van de stemmen. Volgens voorlopige uitslagen zal hij de veertig percent passeren, maar zeker is dat pas over een dag of tien. Zijn belangrijkste tegenstander, de centrum linkse Villanueva, leider van de Ameri kaanse Revolutionaire Volksalliantie APRA, kreeg naar schatting 27 percent van de stemmen. Zijn partij kreeg echter een meerderheid in het parlement, waar voor eveneens op zondag werd gestemd. In zijn eerste toespraak na de verkiezin gen zei Belaunde, die leider is van de gematigde Partij voor Volksalliantie AP, dat hij de persvrijheid in het land zo snel mogelijk zal herstellen. Villanueva heeft protest aangetekend tegen de gang van zaken bij vier stembu reaus, waar met stembiljetten zou zijn geknoeid. Hij beschuldigde het leger er van een overeenkomst te hebben gesloten met Belaunde en dreigde de gevreesde knokploegen van zijn APRA-partij de straat op te sturen. Dit leidde tot ver scherpte patrouilles van de militaire poli tie, maar er gebeurde niets. Belaunde kwam in 1963 door een ver rassende overwinning bij de verkiezingen aan de macht, maar kon in de daaropvol gende vijf jaren niet voldoende steun krij gen in het parlement om de door hem voorgestane grondwetswijzigingen er door te krijgen. In 1968, na een periode van geweld en politieke schandalen, werd hij door linkse militairen afgezet. Zeven jaar later namen rechtse militairen de Net toen ze besloot vast voor zichzelf een kopje thee in te schenken, verscheen Harry in de opening van de tuindeur. „Goeiemorgen!”, zei hij goedgehumeurd. „Acht uur! Dat betekent dat ik, even kij ken, dat ik veertien uur achter elkaar heb geslapen! Zonder pil of wat!” „Of je er ook aan toe was!”, zei ze. „Heb je de telefoon weer aangezet, ik heb de stekker er gisteravond meteen uitge haald”. Hij schudde ontkennend zijn hoofd. „Laat maar, het is zondag vandaag, ik heb mijn portie de laatste dagen wel ge had. Ik ga me even aankleden”. Hij verdween weer naar binnen. Tja, dat proces. Ze fronste haar wenkbrau wen. Die vrijspraak zou hem niet door iedereen in dank worden afgenomen, al was het dan een jury-vrijspraak. Als ze zich niet in hun buitenhuis, veertig mijl buiten Miami, hadden teruggetrokken, en als ze de stop niet uit de stekker, nee, de stekker niet uit de stop van de telefoon had getrokken, dan zouden er zeker al journalisten hebben opgebeld of zelfs voor de deur hebben gestaan Ze wist precies hoe ze waren. Het was nooit goed zoals het was, ze moesten altijd ’nader commentaar’ of ’nadere informatie’, alsof niet alles wat van belang was al tijdens het proces en tijdens de uitspraak was ge zegd. En altijd pretendeerden die journa listen dat ze een vraag van levensbelang hadden te stellen, zonder te begrijpen dat Harry de volgende week weer een hand vol processen had af te werken, en de week daarop ook weer, en zo maar door, tot aan zijn pensioen... Dit is gisteren meegedeeld door een woordvoerder van de Franse delegatie, na afloop van het onverwachte topgesprek van de twee presidenten in het slot Wila- nov bij Warschau. Giscard d’Estaing, die voor zijn intitiatief tot een ontmoeting van Brezjnjev zowel kritiek als lof heeft ge oogst, verklaarde tevens bij zijn terugkeer in Parijs, dat „bij de Russen de bereidheid bestaat om een oplossing te vinden voor de problemen, welke een evacuatie van de Russische troepen uit Afghanistan moge lijk zou maken”. Terwijl de Franse en de Russische pre sident van hun bliksembezoek aan War schau terugkeerden, verscheen in Moskou de woordvoerder van het Russische mi nisterie van Buitenlandse Zaken op de televisie om te verklaren dat het Kremlin er bijzonder mee ingenomen was, dat Frankrijk had geweigerd de rol van schaap te spelen in „de kudde van de Amerikaanse president, Carter”. Na afloop van de ontmoeting zei de Franse woordvoerder, dat Giscard tegen over Brezjnjev onomwonden de noodzaak heeft aangetoond om te zijner tijd op het hoogste niveau „over te gaan tot een on derzoek naar de oorzaken van de span ning in de wereld”. Giscard had verklaard de voorkeur te geven aan een bijeenkomst (Van onze redactie buitenland) KAAPSTAD. De Zuidafri kaanse regering heeft besloten het meest omstreden deel van de vorige week bij het parlement ingediende nieuwe perswet voorlopig in te trekken. Het be trokken artikel was gestuit op een storm van kritiek, zowel in [het parlement als bij de Zuid- lafrikaanse media j In het gedeelte was bepaald dat over mensèn die verdacht worden van terroristische activi teiten, alleen zou mogen worden gepubliceerd wanneer de overheid daarvoor toestemming geeft. Ook zou speciale goedkeu ring nodig zijn voor bepaalde VANCOUVER (Reuter). Het aan tal slachtoffers van de vulkaan Saint Helens in de Amerikaanse staat Was hington, is tot negen personen geste gen. Zeven mensen zijn vermoedelijk door de grote hitte óf door de verstik kende rook omgekomen in hun auto’s. Een achtste slachtoffer viel doordat hij werd meegesleurd door de kokende modder, die langs de hellingen van de vulkaan naar beneden stroomt. De ne gende dode was een piloot wiens vlieg tuig in de dichte rook verongelukte. De vulkaan, die in een dunbevolkt gebied in het noordwesten van de Verenigde Staten ligt, is op 27 maart voor het eerst sinds 123 jaar weer gaan werken. ;sen rso- orig aan van 000. die de deur voor lange tijd dichtslaat voor een wezenlijke grondwetswijziging. 1 Hij is van plan, als hij het referendum wint, aan het eind van de zomer te gaan onderhandelen. De hoofdpunten van de nieuwe verhouding moeten over onge veer twee jaar vastliggen, aldus de leider van de Parti Québecois. Er zijn nog al wat emoties losgemaakt rond de volksraadpleging van vandaag. Tegenstanders van Lévesque, zowel op provinciaal als op federaal niveau, wij zen er op dat de negen overblijvende provincies bij afscheiding van (het rijke) Québec weinig anders rest dan aanslui ting te zoeken bij de Verenigde Staten. (Van onze redactie buitenland) NAPELS. Een vooraanstaande Itali aanse politicus, de christen-democraat Pi no Amato, is gisteren in Napels doodge schoten. Amato was voorzitter van de begrotingscommissie van de provincie Campania, waarvan Napels de hoofdstad is. Zijn auto werd in het centrum van de stad klemgereden. Vervolgens werden schoten op hem afgevuurd. Volgens de politie achtervolgde Amato’s chauffeur de daders van de aanslag en trof een van hen met een schot. De politie ■den wist de zes daders uiteindelijk tot stoppen )00) te dwingen. Er ontstond een vuurgevecht, ind 'SO- isie op een. ing im- >ge- Vier mannen die probeerden enkele paarden te redden, slaan op de vlucht voor het plotseling met grote snelheid oprijzende water van de rivier de Troutle. De rivier ligt vlakbij de vulkaan St. Helens bij Vancouver, die na een uitbarsting grote hoeveelheden modder en water in beweging zette. De vier mannen op de foto wisten zich in veiligheid te brengen. De paarden zijn waarschijnlijk verdronken. ja JÉ i

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 3