Er wordt meer
Vinyl op de vloer
schat gegraven
geen ,namaak’
11.
Varens niet
alleen mooi
in speciale
bostuin
r?
Hulpstuk voor
halsloze
5
machines
Lillikd
27
V
z*
EEN OUDE DROOM NU WERKELIJKHEID
Informatiemateriaal tegen geluidshinder
1
F
J
X
Potplanten
Aè 3
L1X
Wie denkt niet een beetje met wee
moed terug aan allang vergeten
jongensdromen, als hij het woord
’schatgraven’ hoort? Inderdaad dro
men’, want schatgraven kwam alleen
maar voor in mysterieuze verhalen
over onbewoonde eilanden, zeerovers
en onvindbare landkaarten. Zoals dat
voor zoveel dingen geldt, is ook hier de
laatste tijd verandering in gekomen.
Op arme zandgrond
'J, •i'*» 1
Schatgraven is tegenwoordig een inte
ressante en soms ook lucratieve hob
by, die vooral in Engeland en Amerika
al enige tijd driftig beoefend wordt. In
Nederland is de belangstelling voor
deze toch wel wat avontuurlijke vrije
tijdsbesteding langzaam aan het
groeien.
S i
r
y8
F
F O v -
unil980.
de
i
ZOU
Allereerst willen we hier twee bekende
Jl
m.
O
Informatie
de
ten met
lerard’s
De tongvaren is beter winterhard en
behoudt haar lange tongvormige bladeren
de hele winter. Staat graag op een lichtbe-
Graaf voorzichtig, maak kleine gaten en
gooi ze daarna onmiddellijk weer dicht.
Let op het opgraven van oorlogstuig en
waarschuw in dat geval de politie.
Het strand vormt voor de schatgraver
een heel apart zoekterrein: hij vindt er
tegenvallen: vaak is het niet meer dan een
aantal verroeste kroonkurken of oude
munitiepatronen...
Op een natte plaats voelen drie varen
soorten zich goed thuis, nl. de kamvaren,
de köningsvaren en de moerasvaren. Ook
de wjjfjesvaren prefereert een wat vochti
ge standplaats in de schaduw. De kamva
ren kan zo’n 80 cm hoog worden en mag
best in de volle zon staan, evenals de
moerasvaren, die tot 1 meter hoog kan
worden en de gigantische köningsvaren
die wel twee meter hoog kan worden.
Wolfcraft heeft nu een adapter ge
maakt, die met twee bouten stevig op het
’huis’ van de machine wordt bevestigd,
en die deze dan als het ware een ’ge
transplanteerde hals’ geeft waarop vele
hulpstukken van universele aard kun
nen worden aangesloten.
De adapter die halsloze machines een
.kunsthals' geeft
De Stichting Geluidshinder zet haar acties tegen overbodig lawaai onverdroten
voort. Er is nu een heel pakket informatiemateriaal verschenen dat de oorlog
tegen het lawaai in onze maatschappij intensiveert. Het bestaat uit verschillende
onderdelen, zowel bestemd voor particulieren als voor overheidsinstellingen,
scholen, bedrijfsleven, enz.
Om ze even kort op te sommen: een Info-Krant waarin wordt verteld wat we
individueel en met z’n allen tegen het geluidshinderprobleem kunnen doen,
stickers die letterlijk overal gebruikt kunnen worden om iedereen met de neus op
het probleem te drukken, folders over geluidshinder (bestemd voor nagenoeg
iedereen ook om bij de buren in de bus te stoppen), een pakket met film voor
scholen, een tijdschrift „Geluid en Omgéving”, en ten slotte een informatiestand
die op beurzen en andere manifestaties gebruikt kan worden.
Voor nadere informatie kan iedereen aankloppen bij de Nederlandse Stichting
Geluidshinder, Postbus 381, 2600 AJ Delft, telefoon 015-562723.
O
o
<0
maat
echts
leren
ir
het
delde
sprys
lege blikjes, kroonkurken, maar natuur
lijk ook verloren munten,horloges e.d.
Een (ont)spannende en vooral gezonde
hobby in de buitenlucht, dat schatgraven
anno 1980. Als u er eenmaal aan begonnen
bent, zal het u niet meer loslaten.
Een groot deel van het succes is afhan
kelijk van de soort metaaldetector. De
grootte van de zoekschijf, de gevoeligheid
voor metalen, het dieptebereik en de
handzaamheid zijn stuk voor stuk van
zijn:
1 is
tactgeluid, als de tempe-
ratuurbeheersing.
geluid- en
tie in één.
pluspunten
11 >'l'
De meest waardevolle at
tributen zijn echter geduld en doorzet
tingsvermogen. Want al heeft u nog zo’n
goede detector, de schatten liggen echt
niet voor het ’oprapen’! En als u dan na
veel speurwerk eindelijk iets gevonden
heeft, kan de waarde ervan behoorlijk
kamerplanten noemen die echter ook heel
goed in de tuin geplant kunnen worden en
zelfs winterhard zijn: De ijzervaren en de
tongvaren. De ijzervaren staat graag op
een beschut plekje in de tuin en verdraagt
geen al te strenge winter. De plant moet
wel een beschaduwd plaatsje hebben en
behoudt ook in de winter de glimmende
bladeren.
Varens zijn een uitstekende onderbeplanting
voor bomen en struiken, maar er zijn ook
soorten die op een droog en zonnig plaatsje
heel goed gedijen.
Het principe is betrekkelijk eenvoudig.
Allereerst heeft u nodig een metaaldetec
tor om de ’schat’ in de grond op te kunnen
sporen. Uiteraard reageert deze detector
alleen op metaal en niet op voorwerpen
van keramiek, been of hout, al zijn ze nog
zo waardevol. Verder heeft u nodig een
schop, een schepje, houweeltje, mes, zeef
en grasschaar.
Zeker in een natuurlijke tuin mogen
inheemse varens niet ontbreken, maar
ook in de wat meer gecultiveerde tuin
komen varens heel goed tot hun recht.
Het feit dat varens echte bosplanten zijn
houdt in dat ze het liefst op een vochtig
en wat beschaduwd plaatsje staan. Toch
zijn er ook varens die zich heel goed thuis
voelen op een droger en zonniger plaats
je, zodat er voor ieder tuintje wel een
aantal varensoorten te vinden is.
Wie een zgn. ’halsloze’ boormachine
heeft (Skil, Black en Decker enz.) kan nu
toch allerlei zgn. universele hulpstukken
op die machine gebruiken. Dergelijke
hulpstukken (frees, vlak- en schaafbank,
motorloze lintzaag en uiteraard ook een
boorstandaard) zijn op enkele uitzonde-
ringen na ontworpen voor machines met
43 mm hals, waarop de hulpstukken via
een busvormige aansluiting passen.
Die isolatie betreft zo
wel de werina van con-
•w
ul
Dan is er de adelaarsvaren, die op arme
zandgrond groeit en zowel op een lichte
als een halfbeschaduwde plaats kan
staan. Deze varen kan zeer hoog worden,
wel zo’n 2,5 meter, breidt zich d.m.v. on
deraardse uitlopers enorm uit en is daar
door niet zo geschikt voor de particuliere
tuin. Ook de struisvaren of bekervaren is
groot belang. Erg bekend is de z.g. C-
Scope Detector Serie, die uit een zestal
modellen bestaat, zowel voor de beginnen
de amateur als voor de ’professional’ De
prijzen variëren van zo’n f175 voor de
goedkoopste scoop-detector tot f 1300
voor de meest ingewikkelde apparaten. Er
zijn diverse verkooppunten in Nederland
Voor inlichtingen (of een catalogus) kunt
u telefonisch terecht bij de importeur, de
fa. Hakkers te Voorburg, tel. 070-867240.
muurtje dan ook in hun element. Andere
varensoorten die graag op een muurtje
groeien zijn: blaasvaren, fijn, teer varen-
tje, dat een vochtige standplaats wenst;
steenbreekvaren, een klein rotsplantje;
muurvaren, klein varentje aan lange don
kerbruine of zwarte stelen; schubvaren,
schrompelt tijdens droogte ineen, maar
herstelt zich onmiddellijk na regen.
Het venushaar kennen we als kamer
plant, maar er zijn ook soorten geschikt
voor de tuin, zoals de adiantum pedatum.
De plant wordt zo’n 50 cm hoog en groeit
in de lichte schaduw- op een vochtige,
humusrijke grond. In de winter moet de
plant wel beschermd worden. Oppassen
voor uitdrogen. De bolletjesvaren is een
uit Noord-Amerika en Oost-Azië komende
zo’n woekeraar. Deze plant wordt zo’n 120 soort die op een vochtige schaduwrijke
cm hoog en heeft lichtgroene bladeren die
’bekers’ vormen. De mannetjesvaren is
een sterke soort die zo’n 70 cm hoog wordt
en zowel in de schaduw als op een zonnig
plaatsje gedijt.
Ook de wijfjesvaren is een sterke soort
die tot 1 meter hoog kan worden en ge
veerde groene bladeren heeft. Staat graag
op een schaduwrijke, niet al te droge
standplaats. De eikvaren heeft langwerpi
ge, lancetvormige bladeren en wordt niet
hoger dan zo’n 40 cm. Deze varen verlangt
een schaduwrijk maar droög plaatsje,
bijv, in stapelmuren, op oude boomstron
ken of tussen steengruis. Het is een krui
pende soort die nogal woekert.
De beukvarens blijven eveneens laag,
zo’n 40 cm, en staan ook graag op zo’n
droog plaatsje en voelen zich op een
Op de boorstandaard maar ook op vele
andere universele-hulpstukken is de adap
ter bruikbaar, (foto boven)
Maar niet getreurd, de aanhouder wint
en er zit in de Nederlandse bodem vol
doende verborgeh (zowel per ongeluk als
met opzet!). Zoeken in het wilde weg heeft
natuurlijk geen enkele zin. We moeten
duidelijk van een bepaald plan uitgaan en
ons afvragen, waar iemand iets zou begra
ven, wanneer hij iets te verstoppen heeft.
Dat is bijvoorbeeld nooit midden in het
open veld, maar altijd bij een
herkenningspunt zoals een boom, muur,
schuur, kippenhok e.d. Tijdens de afgelo
pen oorlog is er veel in particuliere tuinen,
parken of bossen begraven. In veel geval
len zijn de munten, sieraden, zilveren be
stek en serviesgoed nooit meer opgegra
ven, omdat men de juiste plek toch niet
meer kon terugvinden. In vroeger tijd
werden munten of sieraden verloren op
jaagpaden langs rivieren, bij herbergen of
op markten. Waar u ook gaat zoekert of
graven, vraag altijd eerst toestemming
aan de eigenaar van de grond. Maak tevo
ren duidelijke (schriftelijke) afspraken
over een eventuele verdeling van de
vondst. Dat geldt zeker in het geval, dat er
gezocht wordt op verzoek (en aanwijzin
gen) van een ander.
Vinyl heeft om een of
andere reden bij menig
een de naam
een soort vervanger vam
linoleum te zijn. Toch is
het de moeite waard eens
na te gaan wat er tegen
woordig op het gebied van
vinyl-vloerbedekking
wordt aangeboden. Afge
zien van de nog altijd be
staande ’imitatie-dessins’
is het materiaal zelf een
hoogkwalitatief produkt.
De ruglaag is door een
zogeheten ’cushion’-laag
van de toplaag geschei
den, waardoor een niet al
leen lekker verende, voet
warm werkende en dus
comfortabele ’loop’ ont
staat, maar die ook heel
aantrekkelijke isolerende
eigenschapen heeft.
Er zit o.i. nog wel wat
meer achter; we hebben in
ons land een heel ’goedko
pe vloergeschiedenis’die
begon bij het (bar slechte)
bitumineuze ’zeil’, ge
volgd door het veel betere
balatum, daarna het lino
leum. Allemaal ’harde’
vloerbedekking smater ta
len die zeker niet in alle
woonruimten werden ge
waardeerd toen de eisen
inzake wooncomfort wat
hoger gesteld werden.
soluut vlak moet zijn (een
planken vloer dus eerst
wanddfwer- egaliseren). Voor het snij
den kan het best gebruik
gemaakt worden van een
linoleummes, dat ’trek
kend’ werkt; dat voor
komt krassen op het op-
Een handig ding voor een groot deel
van de boormachinebezitters, voor
f37,75 te koöp.
plaats wil staan. De planten schieten om
hoog vanuit de korte wortelstokken en
hebben vruchtbare veren met allemaal
kleine, bruine bolletjes waarin de sporen
doosjes zitten. Nog zo’n varen met aparte
sporenvaren is de dubbelloof, die op voch
tige plaatsen in ons land voorkomt, bijv,
langs greppels. De leerachtige, smalle bla
deren buigen naar de grond toe, terwijl de
sporendragers in het najaar verschijnen
en rechtop staan. Deze vruchtbare veren
blijven gedurende de hele winter aan de
plant zitten.
Mogelijkheden genoeg om enkele van
deze prachtige varens in uw tuin toe te
passen. Vooral onder struiken en bomen
zijn vast nog wel kale stukken te vinden
waar juist de schoonheid van varens zo
goed uitkomt.
Samen met bodembedekkers en in
heemse bolgewasjes kunnen varens een
uitstekende beplanting vormen onder bo
men en heesters waar veel andere planten
het slecht zullen doen. En in schoonheid
hoeven varens zeker niet onder te doen
voor vele bloeiende planten. Jammer ge
noeg laten veel tuinliefhebbers zich nog
’verblinden’ door de vele felle kleuren van
met name de eenjarigen, waardoor de
schoonheid van andere planten zoals va
rens hun niet opvalt. Vooral in het voor
jaar als de jonge varenbladeren zich ont
rollen en zo een frisgroen kantwerk vor
men, zijn varens de moeite waard. Maar
ook in het najaar verkleuren vele varen
soorten prachtig.
Veel varensoorten zijn inheems, maar
het spreekt vanzelf dat we niet met een
spade gewapend het bos intrekken om
deze eruit te spitten. Zo langzamerhand
heeft iedereen hopelijk wel het besef dat
zoiets niet kan en dat we zuinig moeten
zijn op de natuur. Bij een goede vaste-
plantenkweker of een tuincentrum kunt u
de meeste soorten zeker krijgen.
fr 'h'ï'li, m 'i
I
IHmK- i H
«ifr
iHfdi “f UI
l, 'll Ul- 'Il' lil'
H| 11< l|lf llf'
\'ui' u"i.ui i11'-"''
i^'ll I|' ,i iHM1" 'ilW»
,u> lll,W'«ilr'^A|i(111
iTa; <»«-1 'i ju
"i?*s '"''„nth,
<1. "A" llüi "Il' w'" ".V
Wie zelf legt moet besef-
Behalve voor vloeren is fen dat de ondergrond ab-
dit moderne vinylmateri-
aal ook uitstekend bruik
baar voor
king; In natte ruimten is
het een ideaal materiaal,
.maar wie het in bijv, de
badkamer op de vloer wil
hebben, moet wel wat er
varing in de legtechniek pervlak als een gewoon
hebben. Het gaat er daar- puntmesje zou uit-
bij immers om dat de schieten.
schaduwd plaatsje en groeit het best tus
sen wat puin of op muren.
Terwijl in de meeste ons
omringende landen de vi-
nylvloerbedekking erg
populair is, komt de be
langstelling ervoor in Ne
derland pas sinds kort
een beetje op peil. De oor
zaak daarvan is wellicht
dat menigeen dit soort
vloerbedekking min of
meer als een imitatie van
’echte’ materialen ziet...
dat is trouwens wel enigs
zins in de hand gewerkt
door de dessinering die de
fabrikanten volgden,
waarbij bijvoorbeeld te-
gelmotieven, parketpa-
tronen e.d. werden toege
past.
X. Nu 1,1
I.
01
Laten leggen is echter
geen peperdure zaak en al
met al blijft zo’n badka-
mervloer dus toch heel
plezierig geprijsd.
l'l'.’
""nil 'il' 1 ,'Hj».nl', i'hw 'II,
'UÜI'.
n
■H
ill i
ilr. '1'
"V
dl
eventuele naden tussen de
dus banen waterdicht worden
warmte-isola- afgewerkt (hoewel de ver-
Nog andere krijgbare breedte van 400
zijn: vinyl- cm dat probleem meestal
gekregen vloerbedekking is ten ondervangt) en dat
aanzien van praktisch al- aansluiting' tegen de wan-
le andere materialen den eveneens gevrijwaard
goedkoop, het is gemak- is van vochtinwerking.
kelijk zelf te leggen, zo
wel los als gelijmd, en het
vergt heel weinig onder
houd. Alleen af en toe
even schoonmaken is vol
doende. Bovendien raakt
het niet gauw beschadigd.
Ul >|'M «U 4^^
V
