■M MINISTERS ZWAKKEN SLOTVERKLARING AF Evacuatie in VS van wijk bij stortplaats Dak begeeft het Overschakeling aardgas op olie Kritiek energiebureau op Nederlands beleid IEA waarschuwt 1 Dankert: „Verrottingsproces In Suriname avondklok voor honden Lévesque: Discussie Parijs verwerpt verwijt Muskie opnieuw voor tekort aan olie VS teleurgesteld in Britse houding sancties Iran gaat door Wiabf 1 hl Hong Kong Naalden Armada I Schildpad 2 3 19 8 0 DONDERDAG 2 2 M E I BINNEN- EN BUITENLAND tuigen arkens erheid dnodig /an klei- >ekomst- Dat zei vereni- ronische le FME- le Hoge- zich af, eurs be er kleine jeftuin 3GEM lerwijs iaging rtig jaar per klas lerende is alleen jrlingen- talf wor- ;n actie- )len aan bijslag ■den kan Iers van e wel bij en, maar ten on en kin- minister >ord op eede-Ka- Dit mis kan vol- estreden financie- opgeno- dat aan ISLAMABAD. De islamitische confe rentie van ministers van 39 landen in de Pakistaanse hoofdstad Islamabad is van morgen vroeg geëindigd met een sterk afgezwakte slotresolutie over Afgha nistan. (Van onze redactie buitenland) trijfël door Nico Scheepmaker (Van onze redactie buitenland) (Van onze redactie buitenland) Fï Ernstige crisis in EG maken plaatsen iluderen een ge- bonnees mpioen. iterspor- ;gen als een sta- iwe boot bij ver- rcentage >ok wer- heeft jn leden lachthui- rken af- )e bond anderne- ind met over de e slacht- rsorgani- Zeeland, meer in elders in ianbouw le maart Zeeland lijk was percent, aide met n daling Zeeuwse in Ne- ■uwetge- ionalise- n Volks- Zeeuwse zegd tij- and. De trd gaan ior haar nent wil etgeving ■neenten vereen- De organisatie vindt het onjuist dat Ne derland in een tijd van snelle prijsstijgin gen en onzekere aanvoer van aardolie met zijn beleid op grote schaal overschakelt op olie en kolen om de Groningse gasbel te sparen. PARIJS. In het gisteren gepubliceerde jaaroverzicht van het Internatio nale Energieagentschap (IEA) is vandaag in Parijs aan een tweedaagse conferentie begonnen, waarbij ook minister Van Aardenne van Economische Zaken aanwezig is. In het jaaroverzicht wordt overigens geconstateerd dat in vrijwel alle landen In een scherpere resolutie worden de Verenigde Staten l wegens „militaire agressie” tegen Iran. meer moet worden gedaan om het ener gievraagstuk de baas te worden. In 1985 verwacht het IEA een tekort aan aardolie van 1,6 5 3,2 miljoen vaten per dag. pro-Moskouleden zoals Syrië, Zuid-Jemen, Libië en de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO afgezwakt tot een oproep aan alle landen de territoriale integriteit van Afghanistan te respecteren en het recht van zijn volk om zijn eigen politieke systeem te kiezen. De resolutie zorgde voor grote teleurstelling bij de vertegenwoordigers van het Afghaanse verzet, die deel uitmaakten van de Iraanse delegatie en naast financiële en militaire steun ook vroegen om erkenning. De commissie, die volgens conferentiewoordvoerders, ook is gemachtigd de mogelijkheid na te gaan van een vredesconferentie van de Verenigde Naties over Afgha nistan, zal onder meer bestaan uit een Algerijnse afge vaardigde, een Pakistaanse en de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken, Ghotbzadegh. De ministers van Buitenlandse Zaken van de 39 landen besloten ook de steun te zoeken van de Beweging van niet-gebonden landen in de wereld voor hun streven een vreedzame terugtrekking van Russische troepen uit Afghanistan te bewerkstelligen. In een harde slotverklaring aan het adres van de Verenigde Staten inzake Iran worden de sancties van Amerika en zijn Europese bondgenoten tegen Iran afge- Maar van verschillende zijden werd hem verweten dat hij niets nieuws had aange dragen. De Franse liberaal Galland probeerde via een urgentieprocedure een apart de bat te laten houden over de stap terug die de Britse regering heeft gedaan inzake de boycotmaatregelen tegen Iran, maar op initiatief van onder meer de Nederlander De Goede (D‘66) werd besloten deze kwes tie tijdens de bespreking van de Luxem burgse top te behandelen. De Goede ver- (Van onze redactie buitenland) WASHINGTON. De Verenigde Sta ten zijn „diep teleurgesteld” over het be sluit van Groot-Brittannië de sancties te gen Iran, waartoe in EG-verband is beslo ten, niet met terugwerkende kracht te laten ingaan. Dit heeft de woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Bui tenlandse Zaken, Hodding Carter, giste ren meegedeeld. Lovende woorden had Hodding Carter voor Australië, dat eerder deze week besloot dwangmaatregelen te gen Iran te treffen. keurd, terwijl Iran wordt gevraagd te blijven proberen de gijzelingskwestie op te lossen „in de geest van de islam”. Egypte en Israel worden ook veroordeeld, het eerste land vanwege zijn steun aan de VS. het laatste vanwege zijn „complotten” tegen Iran. Gisteren had de islamitische conferentie al besloten aan te zullen sturen op een spoedbijeenkomst van de Veiligheidsraad van de VN ter oplegging van sancties aan Israel vanwege het feit, dat dit land zijn greep op Arabisch Jeruzalem wil versterken. Dit wordt geconclu deerd uit de aanvaarding vorig week door het Israëlische parlement van een wetsontwerp, waarin Jeruzalem tot ondeelbare hoofdstad van het land wordt verklaard. De 39 ministers van islamitische landen hebben ook gevraagd om terugtrekking van Cubaanse en Russische troepen uit de Hoorn van Afrika, terwijl in een andere resolutie de „verdere ontplooiing van militaire en mari- nepresentatie door de grote mogendheden in het gebied van de Indische Oceaan, waardoor de vrede in het gebied ernstig wordt bedreigd”, wordt betreurd. De islamitische ministers van Buitenlandse Zaken heb ben besloten om de volgende conferentie volgend jaar te houden in de Iraakse hoofdstad Bagdad. Het Internationale Hof van Justitie in Den Haag komt overigens zaterdag met het langverwachte vonnis in de kwestie van de Amerikaanse gegijzelden in Iran. Dankert zei zoveel nadruk te leggen op het ontwerpen van een begroting, omdat hij vreest dat de EG anders een machteloos apparaat wordt. „De Franse aankondi ging eenzijdig de landbouwprijzen met vijf procent te verhogen, is een logische consequentie van het verrotingsproces waaraan de Gemeenschap op dit moment onderhevig is„’ aldus Dankert. weet de Britten onder meer „enghartig nationalisme”. i I w zijnde teitscen- Elektri- lijmegen te enige and ont hoven in hlenbun- Genoot- gisteren tgespro- rwijs na hebben ling. De jsonder- dan nu. voorbe- ijs moet vreem- ’erplicht Zwitserland heeft gisteren laten weten zich niet aan te zullen sluiten bij de sanc- tiemaatregelen van de EG. De Zwitserse regering zei tot dit besluit te zijn gekomen op „neutraliteits-politieke gronden”. i I i Weten- maakt ssen het e hulp- sproken «hande- eren. Uit diplomatieke bronnen in Brussel is gisteravond vernomen dat de overige acht landen van de Europese Gemeenschap, ondanks dat Groot-Brittannië anders heeft beslist, de sancties tegen Iran met terugwerkende kracht vanaf 4 november 1979 zullen laten ingaan. Op die dag begon in de Iraanse hoofdstad Teheran de gijze ling van ongeveer 50 Amerikanen in hun ambassade. PARIJS-DEN HAAG (AP/Reuter/ANP). De in de OPEC georganiseerde oliepro ducerende landen zullen in de komende vijf jaar niet gemiddeld 37,5 miljoen vaten olie per dag produceren, maar slechts 31,5 miljoen. Dit is gisteren meegedeeld door het Internationaal Energie Agentschap (IEA) aan de vooravond van een minis- tersbijeenkomst van deze organisatie. Men veronderstelt dat de wereldolie- voorraden in de komende jaren nog sterk zullen worden aangesproken, omdat olie- import van de Oostbloklanden sterk zal groeien. IEA-directeur Lantzke waar schuwt, dat problemen die voorzien wa ren voor 1985 tot 1990 nu al voor de deur staan. Qatar en Venezuela hebben intus sen aangekondigd de olieprijzen te verho gen met gemiddeld twee dollar (ruim vier gulden) tot respectievelijk 31,23 dollar en 34,25 dollar per vat (159 liter). De Amerikaanse oliemaatschappij Uni on Oil Company of California heeft pro- duktieproeven genomen met een vorig jaar ontdekte oliebron in het Nederlandse blok 0-1/7 in de Noordzee, waarvoor een exploitatievergunning is aangevraagd bij de regering. Bij de proef kwam een hoe veelheid van 2900 vaten in 24 uur naar boven. Verder wordt kritiek geuit op het voor nemen steeds meer kolen te gaan gebrui ken. Tegen het eind van de eeuw zou dat verbruik op 26 miljoen ton per jaar moe ten liggen. Het IEA stelt dat dit plan te ambitieus kan zijn als er niet tegelijkertijd kerncentrales worden gebouwd. Ik ga u nu iets vertellen dat u nog niet wist, dus maakt u voor alle zekerheid uw veiligheidsriemen even vast. Ik haast mij hieraan toe te voegen dat ik mijn kennis niet heb te danken aan een jarenlang bronnenonderzoek, of aan een gelukkige greep in een vergeten archief, maar ge woon aan een artikel in The Times van vrijdag 16 mei 1980. Toch is ook dat niet zonder verdienste: ik moest ervoor naar Amsterdam (in de plaats mijner inwoning is The Times niet te koop, zelfs niet bij de kapper), ik moest toegeven aan de gelukkige ingeving om uit het zeer grote assortiment van Neder landse en buitenlandse kranten uigere- kend The Times te kiezen, ik moest mij heen zetten over de psychologisch moei lijk te accepteren uitgave van f2,25 die The Times in Nederland kost (drie en een half keer zo duur dus als een Nederlandse krant) terwijl hij in Engeland maar 20 pence ofte wel zo’n cent of tachtig kost, en ik moest, uit al die honderden berichten in de krant, het berichtje waarom het gaat voor lezing uitverkiezen, zonder er non chalant overheen te lezen. Bovendien moest ik er voldoende En gels voor kennen, resultaat van zeven ja ren middelbare scholing gevolgd door het lezen, al dan niet met behulp van woor denboeken, gedurende tientallen jaren van Engelse kranten, weekbladen en boe ken, zonder welke ijver bepaalde kern woorden in het artikel als ’turtle-ship’ en ’ironclad’ aan mij ontgaan zouden zijn, waardoor ik de belangwekkendheid van het berichtje van correspondent Richard Hughes uit Hong Kong waarschijnlijk niet onderkend zou hebben. Andere aanmerkingen van het IEA zijn: er moeten meer financiële middelen en meer functionarissen komen voor het energiebesparingsprogramma, de rege ring moet meer druk uitoefenen om stads- verwarmingsprojecten van de grond te krijgen en Nederland moet zo spoedig mogelijk een beslissing nemen over kern energie. (Van onze redactie buitenland) STRAATSBURG. De Europese Gemeenschap wordt geconfronteerd met de ernstigste crisis in haar be staan, zo bleek gisteren tijdens het debat in het EG-parlement in Straats burg, waar de resultaten van de Europese top die eind april in Luxemburg is gehouden, werden be sproken. Xll CC11 ÖLllCiyClU 1UÖU1UUC WV1UV11 UC V CIClllgUC uiuicn "veroordeeld wegens „militaire agressie” tegen Iran. Daarnaast kregen om andere redenen ook Cuba, Egypte en Israel vegen uit de pan. J De slotverklaring met betrekking tot de Russische aanwezigheid in Afghanistan werd onderbouwd met de instelling van een uit vertegenwoordigers van drie landen bestaande commissie, die ook in en met Moskou moet gaan praten over terugtrekking van de troepen, ofschoon dit niet werd geëist in de resolutie. Het oorspronkelijk veel feller ontwerp, waarin directe en onvoorwaardelijke terugtrekking werd geëist, werd mede door toedoen van Voorzitter Colombo van de Europese ministerraad trachtte de resultaten van de Europese top, eind april in Luxemburg, te verdedigen door te stellen dat alles zal worden gedaan om voor het eind van deze maand overeenstemming te bereiken over de belangrijkste problemen en daarna on middellijk wordt begonnen met het ont werpen van een begroting voor dit jaar. De Nederlandse socialist Dankert trachtte door een ontwerpresolutie, die door vrijwel alle andere Nederlanders werd gesteund, aan een oplossing bij te dragen. Hierin wordt de ministerraad ge vraagd voor eind deze maand een besluit te nemen over de landbouwprijzen, zodat volgende maand over de begroting kan worden vergaderd. Hij vindt dat dit in elk geval moet gebeuren, ook als geen overeenstemming wordt bereikt over de Britse bijdrage aan de Gemeenschap. De naam Yi Sun-Shin zal u hoogstwaar schijnlijk niets zeggen. Ook ik had er vóór de 16e mei 1980 nooit van gehoord, en ik ben in de loop der jaren als journalist toch heel wat namen tegengekomen. Hij was een Koreaanse admiraal. Zuidkoreaans of Noordkoreaans, zult u nu misschien vra gen, maar dat is een vraag die tijdens Yi Sun-Shins leven nog niet werd gesteld, zoals het ook irrelevant is of Bismarck een Oostduitser of een Westduitser was. Die deling tussen Noord- en Zuid-Korea be stond nog niet in Yi Sun-Shins tijd, want hij werd in 1545 geboren. Waarlijk geen onopgemerkt jaar in de wereldhistorie! Opening van het Concilie van Trente, uitgave van de eerste complete editie van de werken van Martin Luther en stichting van de Buchmesse in Leipzig! Ook was 1545 het jaar waarin voor het eerst naal den in Engeland werden gefabriceerd en waarin de Italiaanse beeldhouwer en schrijver Benvenuto Cellini zijn brons ’De nimf van Fontainebleau’ vervaardigde. Zo leverde ieder land, ieder volk, zijn eigen bijdrage om het geboortejaar van Yi Sun-Shin luister bij te zetten. In het jaaroverzicht wordt verder ge zegd dat de Nederlandse gedragslijn om meer olie te stoken in de elektriciteitscen trales teneinde het gas te sparen, niet in overeenstemming is met het algemene be leid van de organisatie en heel goed voor- zieningsmoeilijkheden en economische problemen kan veroorzaken. Frankrijk werd verweten zonder overleg met de andere EG-partners be sprekingen te zijn begonnen met de Russi sche partijleider Brezjnjev. De Goede zei te vrezen dat Europa gezien de moeilijk heden in het Midden-Oosten, Afghanistan en Iran afgaat op een „nieuw München”. MONTREAL (Reuter). De premier van Quebec, Rene Lévesque, heeft giste ren zijn nederlaag toegegeven in het refe rendum over de toekomstige status van de overwegend Franstalige Canadese pro vincie. Een ruime meerderheid van bijna zestig procent wees de plannen van Léves que voor een onafhankelijk Quebec af. De premier en leider van de nationalistische Parti Quebecois had de kiezers gevraagd om een mandaat voor onderhandelingen met de regering in Ottawa over „soeverei niteit” voor de provincie onder handha ving van een vorm van economische „as sociatie” met de rest van Canada. Met tranen in de ogen verklaarde Léves que dat hij de discussie over een verande ring in de status van Quebec niet als afgelopen beschouwde. „Het volk van Quebec heeft de centrale regering slechts een tweede kans gegeven. Het is nu aan Trudeau en de federalisten hun beloften waar te maken”, zo verklaarde de Quebec- se premier. Lévesque doelde daarmee op de belofte van premier Trudeau te gaan praten met de leiders van alle tien Cana dese provincies over een hervorming van de grondwet. Premier Trudeau verklaarde in Ottawa opgelucht te zijn dat de kiezers in Quebec „een einde hadden gemaakt aan de twij fel”. „We moeten nu bouwen aan een vernieuwde Canadese federatie, die de bevolking van Quebec en heel Canada meer reden zal geven met trots uit te roepen dat we Canadezen zijn. Ik hoop dat premier Lévesque bereid is aan deze vernieuwing deel te nemen”, zo zei Tru deau verder. De premier liet zich niet uit over een mogelijke datum voor besprekin gen met de tien provincies over een grond wetswijziging. Hij heeft inmiddels wel zijn minister van justitie, Chretien, naar de provinciale hoofdsteden gestuurd om de wensen en verlangens te inventariseren. Lévesques voornaamste politieke tegen stander en leider van de Quebecse liberale partij, Claude Ryan, noemde de referen dumuitslag een „grote overwinning”. Hij drong aan op spoedige verkiezingen in de Franstalige provincie zodat de kiezer kan beslissen „welke partij moet gaan onder handelen over de vernieuwing van het federale systeem”. Nadat 98,2 procent van de stemmen was geteld bedroeg het aantal tegenstemmers 59,5 procent, 40,5 procent van de kiezers stemde voor en 82 procent van de 4,4 miljoen kiesgerechtigden heeft aan het referendum deelgenomen. (Van onze redactie buitenland) PARIJS. De Franse minister van Bui tenlandse Zaken Poncet heeft gisteren in de Franse Nationale Vergadering over de topontmoeting tussen president Giscard d’Estaing en de Russische staats- en par tijleider Brezjnjev gezegd, dat zijn land spreekt met wie het wil en wanneer het wil.” Hij verwierp hiermee de kritiek van zijn Amerikaanse collega Muskie, dat Frank rijk geen overleg had gepleegd over de top. Poncet voegde eraan toe dat Carter, Schmidt en Thatcher drie dagen voor de ontmoeting op de hoogte waren gesteld. Ook het Russische persbureau TASS heeft in een verklaring de verwijten van Muskie van de hand gewezen. Diens grote jaar kwam echter pas in 1592. Hij was toen dus 47 jaar oud, en het zou nog 15 jaar duren voordat in Vlissin- gen zijn Hollandse collega Michiel Adri- aansz. de Ruyter werd geboren, die op 47- jarige leeftijd overigens pas de rang van vice-admiraal kreeg toebedeeld. De on dergang van de Spaanse Armada, de zoge naamde Onoverwinnelijke Vloot, had al in 1588 zijn beslag gekregen. Het waren de Engelsen die dat kunstje flikten, daarbij geholpen door de Hollandse en Zeeuwse schepen die de vloot van Parma in Duin kerken blokkeerden. Vier jaar later, in dat befaamde jaar 1592 waarin admiraal Yi Sun-Shin zijn grootste triomfen vierde en trouwens ook sneuvelde, overleed ook de Hertog van Parma. Zo zien we weer hoe de histories van Korea en Nederland in elkaar grijpen! PARAMARIBO (ANP/SNA). In het district Marowijne in Suriname is een avondklok ingesteld voor honden. Alle honden die zich tussen tien uur ’s avonds en vijf uur ’s ochtends op de openbare weg bevinden, zullen worden opgepakt. De districtscommissaris van Marowijne heeft dit besluit genomen omdat loslopen de honden voorbijgangers hebben aange vallen. Ook in de hoofdstad Paramaribo wil men een dergelijke avondklok instel len omdat loslopende honden ’s nachts het vuilnis overhoop halen dat winkeliers aan de kant van de weg deponeren. Ik herinner er, wellicht ten overvloede nog maar even aan, dat 1592 zich van voorgaande en nog volgende jaren onder scheidde doordat Shakespeare dat jaar in een produktieve bui was (er zijn sterke vermoedens dat hij in dat jaar ’Henry VI’, ’Richard III’ en ’Venus and Adonis’ schreef). De ruïnes van Pompei werden ontdekt, evenals Brits Columbia en de Falkland Eilanden (voor zover zij nog niet door hun inwoners waren ondekt natuur lijk) en de Engelsen Edward Wright en Emery Molyneux construeerden de eerste Engelse globes. Bovendien mag niet onvermeld blijven dat toen admiraal Yi Sun-Shin zoveel roem vergaarde dat de Koreanen nu nog zijn 435e geboortedag wilden vieren, onze eigen prins Maurits op 6 juli 1592 niet minder dan Steenwijk, de geboortestad van Kees Kist, op de Spanjaarden vero verde! Het was immers in de maanden mei, juni en juli 1592 dat admiraal Yi Sun- Shin de Japanse zogeheten Hideyoshi-in- vasie het hoofd bood en 177 Japanse sche pen tot zinken bracht, waardoor de Ja panners genoodzaakt waren vrede te sluiten. Yi Sun-Shin slaagde erin de Japanse vloot tot staan en tot zinken te brengen door zijn uitvinding van het eerste pant- serschip, ook wel bekend als het schild- padschip. Hij liet galeischepen met ijzeren platen bedekken om de roeiers te bescher men tegen kogels en rustte de schepen uit met een ijzeren ram in de vorm van een schildpadkop. Een en ander liet hij, in de maand april 1592, in het diepste geheim uitvoeren, zo dat de Japanners toen evenzeer door de Koreanen werden verrast als de Amerika nen op 7 december 1941 in Pearl Harbour door de Japanners. Admiraal Yi Sun-Shin kwam bij een van die zeeslagen helaas om het leven. Hij bevond zich op een ongepantserd schip, de oliebol! NIAGARA FALLS. Meer dan 700 Amerikaanse gezinnen, die wo nen in de buurt van een stortplaats van chemisch afval in de plaats Nia gara Falls, moeten worden geëvacu eerd. President Carter heeft gisteren de noodtoestand uitgeroepen voor de wijk Love Canal, die in de jaren vijf tig is gebouwd op een terrein waar ongeveer 22.000 ton chemisch afval, met name dioxine, is gestort. Eind vorige week werden de resul taten bekend van een bloedonder zoek van bewoners in de wijk. Bij elf van de 36 onderzochte mensen zijn genetische afwijkingen geconsta teerd, die kanker of miskramen kun nen veroorzaken. Ook kunnen door die afwijkingen mismaakte kinderen worden geboren. Uit Love Canal werden twee jaar geleden al 240 gezinnen geëvacueerd. Niagara Falls telt 85.000 inwoners en ligt vlak bij de Niagara-watervallen. Vijf mensen raakten gisteren gewond, toen volkomen onverwacht het dak van een congresgebouw in West-Berlijn instortte als gevolg van metaalmoeheid. Aanvankelijk was men van mening dat het instorten het gevolg was van een bomaanslag. Het bouwsel dateert van 1957. Het grootste probleem is het feit dat er nog altijd geen begroting is voor het lo pende jaar, terwijl al vijf maanden zijn verstreken. De Nederlandse socialist Dan kert waarschuwde ervoor dat de Gemeen schap zonder geld dreigt te komen en daardoor zijn ambtenaren niet meer zal kunnen betalen. Het ziet er echter niet naar uit dat overeenstemming over een begroting kan worden bereikt, zonder een akkoord tus sen de Gemeenschap en Groot-Brittannië, dat niet alleen de Britse bijdrage voor de komende jaren sterk verminderd wil zien, maar bovendien miljarden terugeist over het afgelopen jaar. Direct verband met het probleem van de Britse bijdrage houdt de landbouwbegroting, die naar het oordeel van Londen teveel geld kost. Omdat naast deze problemen ook nog geen oplossing is gevonden voor de scha penoorlog tussen Groot-Brittannië en Top Islamabad gematigd over Afghaanse kwestie Frankrijk, de visserijproblemen en de energie en de EG-landen bovendien grote moeite hadden om tot een compromis te komen over sancties tegen Iran (dat bin nen een dag door Londen weer werd ont kracht) spraken verscheidene parlemen tariërs gisteren in Straatsburg van „een volledig falen van de doelstellingen van de Gemeenschap” en van een „crisis van machteloosheid”. L X J

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 3