Nederlandse films
in
Cousin, Cousine
trek bij bioscooppubliek
kostelijke komedie
vol subtiliteiten
de force
La Notte: een tour
hoarlcm
Poolse actrice
Ida Kaminska
overleden
Leidens eredoctoraat
voor Franse filmer
Elsevier
I
filmhuizen
IK®
AFDELING KEUKENS
r
Antonioni schetst indringende, beklemmende sfeer
I
BauknBCht en de NEMENHUIS keuken
Met Voor een handvol dollars begon tijdperk van spaghettiwesterns
Bioscoopcijfers geven hoopvol beeld
2%
Heeft haar keukenshowroom vernieuwd
Naast de
Tevens willen wij u graag kennis laten maken
met de BARRE keuken.
introduceren wij u nu ook de FELKE-keuken uitgevoerd in o.a.
kunststof-kunststof/hout en massief eiken fronten.
KOUDENHORN 60 HAARLEM
tel: 023-322368-322882
ELSEVIER
15
FILM
1980
VRIJDAG
2 3
M E I
y
3
h
4
i
L J
Openingstijden:
MSB
3
Verkrijgbaar
bij de
boekhandel
In 1979 werden er 320 nieuwe hoofdfilms in de
Nederlandse bioscopen in roulatie gebracht. Daar
van kwamen er 127 uit de VS, 54 uit Frankrijk, 33
uit de Bondsrepubliek, 29 uit Engeland, 19 uit Italië
en 13 uit eigen land.
Wat die eigen filmproduktie betreft; ongeveer 3,4
miljoen Nederlanders gingen er naar kijken en
zorgden ervoor dat ruim 22,6 miljoen harde Neder
landse guldens de kassa’s van de diverse bioscopen
binnenvloeiden.
di. t/m vr: 8.30-12.30 uur-13.30-18.00 uur
zaterdags 8.30-16.00 uur. donderdagavond 19.00-21.00 uur.
MAANDAG GESLOTEN
<4
Charles Boost
I
l
Victor Lanoux en Marie-Christine Barrault in Cousin, Cousine
(ADVERTENTIES)
i
F,
KEUR B.V
c
I
I
Gebonden 24,50
Gebonden 24,50
Bi/ elke boekhandel
J
Vraag óók naar het vervolgdeel
Claudius de God.
Ida Kaminska, die in 1968 naar de V.S.
was geëmigreerd, was in 1946 directrice,
manager en ster geworden van het joodse
staatstheater in Polen.
i
The Shop on Main Street is een Tsje-
choslowaakse film, die werd gemaakt in
1965 en die in 1966 in de V.S. werd ver
toond. Het spel van Ida Kaminska werd zo
gewaardeerd dat zij kandidaat werd ge
steld voor een Oscar.
Het zijn gegevens ontleend aan het Jaarverslag van de Neder
landse Bioscoopbond over 1979 waarin op overzichtelijke ma
nier naast allerlei feitelijke mededelingen het onmisbare getal-
len-materiaal verwerkt is. Bijvoorbeeld het volgende: in 1979
gingen 22.757 miljoen mensen naar de bioscoop dat is 2 miljoen
meer dan in 1970. In diezelfde tijd was het aantal bioscopen met
130 gestegen, waardoor het effect van de sluiting van vooral
economisch zwakkere theaters in de jaren zestig voor een
belangrijk deel ongedaan werd gemaakt. Dit heeft de Bonds
voorzitter, de heer J. Th. van Taalingen op, hoewel de uitbrei
ding van het bioscoopbedrijf zich in 1979 heeft voortgezet er
kwamen in dat jaar 23 theaters bij zijn er duidelijke aanwij
zingen dat expansie en vernieuwing in de komende tijd in een
minder hoog tempo zullen plaatshebben dan de laatste jaren het
geval was. Als voornaamste oorzaak hiervoor geeft de Bonds
voorzitter op dat er duidelijke aanwijzingen zijn dat in veel
NEW YORK (AP). De Poolse actrice
Ida Kaminska, onder meer bekend ge
worden door haar rol als joodse winke
lierster in de film The Shop on Main
Street, is woensdag op 80-jarige leeftijd
in haar woning in New York overleden.
Het weergaloze boek van de
grandioze tv-serie, U mag het niet
missen!
De Filmschuur vertoont tot en met zater
dag nog Robert Young’s Alambrista de
film over Mexicanen die klandestien de
grens met de VS overgaan op zoek naar
werk. Vanaf de daaropvolgende woens
dag wordt La Notte van Antonioni. Mi
chelangelo Antonioni gebracht, de meest
besproken filmer uit de jaren zestig is
lange tijd uit de belangstelling gebleven,
maar opnieuw ontdekt via een uitvoerig
retrospectief tijdens Film International
van dit jaar. Voor vele bezoekers was
toen La Notte een verrassende film die
weinig van zijn oorspronkelijke kracht
bleek te hebben verloren.
Meer verhaal zit er niet in maar door een
beklemmende sfeertekening bij ieder van
die intermezzi weet de Italiaanse filmer
een voortgaande handeling te suggereren
die er in werkelijkheid niet is.
Marcello Mastroianni en Jeanne Mo
reau spelen het echtpaar op een indrin
gende manier zonder veel gebruik van het
woord, bijna uitsluitend door er te zijn.
Het geheel is een eenmalige maar onver
getelijke tour de force die zijn weerga in
de filmhistorie niet heeft en daarom door
niemand gemist mag worden.
Antonioni’s camera volgt beide mensen
op die speciale dag, het bezoek aan een
doodzieke vriend, een receptie bij een
uitgever, een tijd verveeld hangen in een
nachtclub, tenslotte een chaotisch nacht
feest in en om het landhuis van miljonair.
digde film Bof van de Franse cineast
Claude Feraldo. Vijf familieleden en een
vriend kappen met het voorgebakken be
staan van werk, promotie en carrière af
om nieuwe persoonlijke verhoudingen uit
te vinden. Ze keren de maarschappij de
rug toe maar de weg naar een nieuwe
vrijheid is niet al te eenvoudig. Diverse
levensfilosofiën worden behandeld met
een vaak luchtig maar wel ironisch tintje.
Feraldo chargeert de problemen en aar
zelt niet om de maarschappelijke verhou
dingen een karikaturele voorstelling te
geven, maar doet dit wel met humor.
Aanvang 21.00 uur.
Dat is alles! Maar het is een voortdurend
genoegen om te zien wat Tacchella van
deze originele en speelse intrige weet te
maken, hoe de verwarring onder de fami
lie stijgt als er nog niets aan de hand is en
pas als ieder zich bij de situatie heeft
neergelegd, de verliefden doen wat van
hen verwacht wordt. Wat dan weer nieu
we verontwaardiging tot gevolg heeft.
Cousin, Cousine is een liefdeskomedie vol
subtiliteiten en wie daar oog voor heeft zal
zich kostelijk amuseren, vooral ook met
het spel van de hoofdpersonen Victor La-
nout als Ludovic en Marie Christine Bar
rault als Marthe.
Cousin,Cousine begint met een druk
bezocht bruilofstfeest. Als de gasten ver
trokken zijn blijven Marthe en Ludovic
over. Ze zijn beiden getrouwd, hebben
kinderen maar zijn deze avond door hun
respectieve wederhelften in de steek gela
ten. Marthés man en Ludovic’s vrouw zijn
op deze mooie zomeravond een avontuur
begonnen en om zich te wreken besluiten
de achterblijvers de schijn te wekken dat
ze op elkaar verliefd zijn en een geheime
verhouding zijn begonnen. Het is niet
moeilijk de wederzijdse famielies die el
kaar vaak treffen, om de tuin te leiden, is
het niet bij een bruiloft dan bij een doop
feest of begrafenis. Marthe en Ludovic
zijn er dan ook steeds, zoeken eikaars
gezelschap op en worden dan door de
aanwezigen op duidelijk overspel ge
taxeerd, hoewel er niets aan de hand is.
Wel zijn ze steeds meer op elkaar gesteld
geraakt maar dat houdt nog niet de conse
quenties in waarvan hun omgeving hen
verdenkt. Pas als zij beiden het ogenblik
geschikt achten, zetten ze hun platonische
vriendschap in een meer actieve verhou
ding om.
Vier jaar later maakte hij, eveneens in
Parijs Gare du Nord, een bijdrage aan
compilatiefilm waaraan nog vijf andere
filmers onder andere Chabrol, Godard en
Rohmer) meededen met ieder een door
een bepaalde plek of wijk van de stad
geïnspireerde speelfilm of documentaire.
Beide films zijn opgenomen in het Jean
Rouch-programma dat op woensdag en
donderdag in het Academiegebouw van
de Universiteit gedraaid zal worden en
dat verder voornamelijk etnologische stu
dies uit Afrika zal bevatten. De vooraf
gaande dinsdag is gereserveerd voor reis-
en nieuwsdocumentaires die tot de ciné
ma vérité gerekend kunnen worden, zoals
Nanook of the North (1922) van Flaherty
(de eerste film waarbij het begrip „docu
mentaire” gebruikt werd), Vertov’s De
man met de Camera uit '29, films van
Joris Ivens (Nieuwe Gronden, Borinage)
en Het Schot is te Boord, de visserijfilm
van Herman van der Horst uit 1951.
Als donderdagmiddag de Rouch-cyclus
is afgelopen geeft de gloednieuwe eredoc
tor om 16 uur een openbare les waarna het
publiek in debat met de spreker kan tre
den. In Jean Rouch is dan een weten
schappelijk filmer gehuldigd die nauwe
banden onderhoudt met de Nederlandse
school van documentaristen, een school
die in zijn beste ogenblikken evenals
Rouch de mens bestudeert in zijn dage
lijkse gedragingen, bewegingen en wijze
van spreken. De onderscheiding van de
Leidse Universiteit is een duidelijke on
derstreping van die bómden.
Hoewel het er allemaal heel serieus uit
ziet, was het toch de bedoeling van Serge
Leone om het genre lichtelijk te parodië
ren door meer geweld en sensatie in zijn
films te stoppen dan reëel te verdragen
was. Door die overdrijving kon hij zowel
publiek aantrekken door grof sadisme als
door het amusante van de overdrijving.
En op die formule heeft Leone zich enige
tijd goed draaiende kunnen houden.
Niets werd uitgewerkt of vooraf bespro
ken. Mijn filmacteurs bepaalden zich er
toe om precies zo te handelen zoals ze
gedaan zouden hebben wanneer er geen
lens op hun gericht was.
La Notte, de nacht, behandelt 24 uur uit
het leven van een echtpaar dat zijn huwe
lijk als mislukt ziet maar na enkele schok
kende gebeurtenissen die zij samen of
afzonderlijk beleven, toch blijk geeft op
een wanhopige manier niet buiten elkaar
te kunnen. Het is een triest verhaal over
een fataal tekort aan communicatie, een
langzaam vervreemdingsproces dat mis
schien aan het einde van de film tot staan
is gebracht. Maar misschien ook niet.
Een andere film die niet van vandaag of
gisteren is en die door Frans Hals in de
dagelijkse voorstellingen wordt vertoond,
is Voor een Handvol Dollars, een produk-
tie van Sergio Leone (met muziek van
Ennio Morricone), waarmee het tijdperk
van de Italiaanse spaghetti western werd
ingeluid. Italië begon toen Hollywood te
beconcurreren met een filmgenre waar
van tot dan Amerika het alleenvertonings
recht scheen te bezitten. Maar het succes
van A Fistfull of Dollars werd al gauw
gevolgd door The Good, the Bad and the
Ugly en Once upon a Time in the West en
het ging er even op lijken of Hollywood op
eigen terrein verslagen zou worden.
In Leone’s film speelt Clint Eastwood
die hier zijn debuut als acteur maakte, de
rol van naamloze vreemdeling die uit het
niets opduikt en straks weer, als hij zijn
lust naar avontuur en geld bevredigd
heeft in het niets zal verdwijnen. Hij arri
veert in een Mexicaans grensplaatsje
waar twee smokkelbendes elkaar naar het
leven staan, en Clint weet het zo te spelen
dat de tegenstanders elkaar uitroeien na
dat hij van beide kanten er financieel niet
slechter op is geworden. Om ook nog iets
goeds te doen brengt hij een vrouw die
door de gangsters gekidnapt is, terug naar
man en kind, waarna hij gerust terug kan
keren naar waar hij vandaan is gekomen.
De jeugd kan deze week kiezen uit drie
programma’s. De Muppet Film die dage
lijks om 14.00 uur in Lido draait, de feeste-
lijkde Disney-revue van tekenfilmsterren
die iedere dag, met uitzondering van
maandag en dinsdag ook om 14.00 uur in
Studio vertoond wordt en een Russisch
sprookje dat van zaterdag t/m woensdag
om 13.30 in Palace het doek vult. Het
sprookje behandelt de geschiedenis van
Aladdin en de Wonderlamp, een bekend
verhaal dat nu in Cinemascope en kleur
en met Nederlandse stemmen te zien is.
Jeanne Moreau en Marcello Mastroianni
in Antonioni’s meesterlijke La Notte.
De naam Jean Rouch zal veel Nederlan
ders, vrees ik, weinig zeggen, zijn film
werk is niet direct geschikt voor bioscoop
vertoningen en is daardoor beperkt geble
ven tot kleine besloten gezeldschappen
van direct geïnteresseerden. Ook daaraan
wordt nu iets gedaan. Het Instituut voor
Culturele Antropologie van de Leidse
Universiteit vertoont op 27, 28 en 29 mei
een Jean Rouch-filmcyclus waarin tien
films van Rouch zijn opgenomen.
Jean Rouch die in 1977 in Parijs gebo
ren werd, daar studeerde, doctor in de
letteren werd en tegelijk de ingenieurstitel
haalde, is allesbehalve een kamergeleer
de. Toen hij zich ging bezighouden met
etnologie en antropologie maakte hij tij
dens de oorlog grote reizen door Nigeria,
Senegal en de Goudkust, gewapend met
een tweedehands 16 mm-camera waar
mee hij gewoontes en gebruiken van ver
schillende negerstammen opnam, toen al
vast overtuigd dat het filmbeeld veel van
de mondelinge en schriftelijke beschrij
vingen kon vervangen.
Via deze studiereizen kwam hij er als
vanzelfsprekend toe ook het gedrag van
mensen uit zijn eigen omgeving te bestu
deren en in documentaires vast te leggen
die op de onmiddelijke werkelijkheid aan
sloten, zodat men sprak van „cinéma véri
té”. Een -goed voorbeeld van die richting
die Rouch tussen zijn onderzoekingen in
West-Afrika ter verpozing insloeg, is bij
voorbeeld Chronique d’un Été, waarin hij
Parijzenaars, buitenlandse gasten en toe
risten onder de loep neemt met de bedoe
ling erachter te komen hoe ze leven, hoe
hun gebaren en reacties zijn. Ik maakte
aantekeningen, zo verklaarde Rouch in
een interview, over de gedragingen van de
mensen op straat tijdens de zomer van
1960 en mijn notitieboekje heette camera.
De enige nieuwe film op de bioscoop
agenda van deze week moet men zoeken
in het lijstje van nachtvoorstelling en
waarop ook veel prolongaties voorkomen
(Gescheurd Gordijn in Luxor, Die Blech-
trommel in Studio, Magnum Force in
Palace). Die „nieuwe” film is al weer
enige jaartjes oud maar hij maakte des
tijds zo veel indruk dat een herhaling,
ditmaal in Roxy geen overbodige luxe
genoemd kan worden.
I
I
Het gaat om Cousin, Cousine, de tweede
film van de Franse regisseur Jean Tac
chella die hij in 1975 maakte na een jaar
eerder met Voyage en Grande Tartarie
gedebuteerd te hebben. In eigen land
kreeg Cousin, Cousine de Prix Louis Del-
luc, een hoge Franse onderscheiding,
werd daarna voorgedragen als beste bui
tenlandse film bij de jaarlijkse uitdeling
van de Oscars in Hollywood maar ontving
die eretitel van de New Yorkse filmcitici
nadat de film een half jaar lang was
voorgekomen op de lijst van de top 50 in
het Amerikaanse vakblad Variety. En dat
alles voor een bescheiden productie van
een nauwelijks bekende regisseur, met
nauwelijks bekende acteurs en met een
uiters summiere handeling.
Morgenavond vertoont de Film-Inn
Zandvoort (Openbare Bibliotheek Zand-
voort, Prinsesseweg) de in 1971 vervaar-
Hg
gemeentes het verzadiginspunt van de lokale filmbelangstelling
en hiermee de grens van het economisch haalbare bereikt zijn.
Welke films zijn in het afgelopen jaar het drukst bezocht en
dus commercieel het meest succesvol gebleken? Het Jaarvers
lag heeft een lijstje samengesteld van de top-tWintig waaruit
blijkt dat Moonraker met Reger Moofe als James Bond op de
eerste plaats komt, onmiddelijk gevolg door The Deer Hunter
met Robert de Niro en Meryl Steep. Maar de Nederlandse film
heeft zich ondanks de Amerikaanse concurrentie weten te
handhaven. Op de vierde plaats van Top-twintig lijstje staat
Wim Verstappen’s Grijpstra en de Gier met Rijk de Gooyer en
Rutger Hauer en op de zesde plaats rijkt Een Vrouw als Eva van
Nouchka van Brakel met Maria Schneider en Monique van de
Ven. Kort Amerikaans van Guido Pieters staat vervolgens op
nö. 12 en Herman van Veen’s Uit Elkaar op 13, waarna pas de
met veel geschetter uitgebracht en ontvangen Apocalypse Now
op de vijftiende plaats komt. Anton Koolhaas’ gelegenheidsfilm
„Juliana” in 70 bewogen Jaren is dan de vijfde Nederlandse film
die zich tot de twintig succesvolste films van ’79 mag rekenen,
wat alles bij elkaar een hoopvol beeld geeft van de populariteit
op het ogenblik waarop het eigen produkt in ons land kan
rekenen..
Van de zes Nederlandse films die tegen het einde van het
verslagjaar in produktie waren, zijn er inmiddels vijf al in
première gegaan, te weten Een Tip van de Sluier, Spetters,
Lieve Jongens en Laat de Dokter maar schuiven. Rest dus op
het ogenblik nog één vaderlands produkt dat dit jaar nog in
roulatie moet worden gebracht, de Solleveld-produktie Teken
van het Beest.
Het dramatische en vaak
V/ verrassende verslag van de
meest verbijsterende
j/vernietigingskracht uit het
1/ begin van de oorlog: de
’/’Blitzkrieg’. Hoe veroverden
von Manstein, Guderian en
'Rommel stormenderhand
Europa?
Gebonden met stofomslag,
352 blz., f 34,50
Vrijdag 30 mei zal door de Rijksuniversiteit van Leiden een eredictoraat worden
verleend aan de Franse antropoloog-filmer Jean Rouch wegens zijn uitzonderlijk en
baanbrekend werk op het gebied van de etnocinematografie, d.i. de volkenkundige
film. Dit als onderdeel van de viering van het 405-jarige bestaan van de Leidse
Universiteit.
