Theatergroep wil
vrouwen
houden
een spiegel voor
om een grote bek open te trekken
expedities
10,85%
D
NMB
I
„Alsjij nog
even een pilsje
uit de koelkast
haalt, let ik wel
op dat ze geen
doelpunt F F
maken.” I-
„Het is nooit een probleem geweest
Negentig Wognummers zingen morgenavond in Haarlem
Judith Herzberg
krijgt opdracht
Camperstichting
Antiekdiefstal
„Jullie herinneren je Shakespeare? Hier komen we
oe
Heerlijkhelder Heineken.
ri -
n
weer”
NMB Kapitaal markt-Renterekening
Hoge rente en uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.*
-12
WOENSDAG 28 MEI 1980
13
99
10
Zelf tillen
Te kleine borsten
KUNST
I
1
- door Alma Post -
- door Johan van Kempen -
THEATRE DES NATIONS
l.app.
Heineken
e NMB Kapitaal
markt - Rentereke-
ning geeft een rente die
een half procent boven
het gemiddelde rende
ment op aflosbare Ne
derlandse staatslenin
gen ligt. Een hoog ren
dement dus.
A
geld blijft
opvraagbaar.
opgenomen
berekent de
NMB een geleidelijk
afnemende retourrente.
Folder met uitge
breide informatie bij
elk NMB kantoor ver
krijgbaar.
De NMB denkt met u mee.
i
tqeel,
Tel
*Uw
dagelijks
Over de
bedragen
een
PROGRAMMA
AMSTERDAM. In Amster
dam is een vrouwentheatergroep
verrezen, Spiegeltheater, opge
richt door de actrices Marijke
Frijlink en Wendela de Vos. De
aanleiding was een programma
dat ze bij hun vorige groep Poëzie
Hardop hebben gedaan: Stel dat
Shakespeare een zuster had, een
collage van teksten van vrouwe
lijke auteurs.
„Dat bleek behoorlijk succes te
hebben”, vertelt Marijke Frij
link, „ook op plekken waar je het
niet direkt zou verwachten. We
deden het op een ochtend in
Edam voor een vrouwengroep, op
een middag voor een dagschool
voor volwassenen, terwijl het
toch een vrij literair programma
was. We konden de aanvragen
niet aan. We zaten toen met het
idee misschien moeten we nog
eens een vrouwenprogramma
maken, ook omdat er nog veel
materiaal lag, en omdat je een
heleboel leert over wat je niet
moet doen in een volgend pro
gramma”.
ik 1
(ADVERTENTIE)
Rente voor de maand juni.
(ADVERTENTIE)
1
023-
Wendela de Vos: „Toen zijn we daar
eens op door gaan denken, want het lag
niet voor de hand om dat weer bij Poezië
Hardop te doen. Door de poëzie is de
Alle reden om aan te nemen dat alle
grootse plannen tot het op de meest veel
zijdige wijze aanpakken van het uitgebrei
de repertoire, ook tijdens de op handen
zijnde nieuwe buitenlandse toernees, in de
meest succesrijke daden zullen worden
omgezet.
doen, meerstemmige liederen van Schu
bert uit te voeren. Daarbij gaat het ten
slotte ook eigenlijk meer om kamermu
ziek, door Schubert voor eigen gebruik, in
kleine kring met zijn vrienden, geschre
ven. Zulke muziek is meteen een prima
toetssteen voor zo’n groot koor. Je kweekt
er beweeglijkheid mee aan, een lichte
toets.”
André Kaart kan naar zijn zeggen ook
op de volledige inzet rekenen van alle
koorleden, die soms wel veertig kilometer
moeten rijden om naar de repetities in de
kerk in Wognum te komen. Er is alle
aandacht voor de stemvorming en de vor
deringen in technisch en artistiek opzicht
zijn volgens de dirigent enorm.
„Zie je”, zo komt Kaart tot de slotsom,
„want dat is nou m’n ideaal een groot
mannenkoor te laten zingen als zes Kings
Singers zal ik maar zeggen. Dat is pas echt
imponerend”.
formule daar toch vrij beperkt, met proza
kan je wel heel direkte nieuwe dingen
doen, bij poëzie ligt dat moeilijker. In
Shakespeare was de poëzie ook ons zwak
ste punt, het was niet voor niets dat we
zoveep Vasalis deden.”
Marijke Frijlink: „Dat was een van de
redenen om het niet bij Poëzie Hardop te
doen. Verder waren we toch al een beetje,
nou ja, uitgekeken dat klinkt zo onaardig.
Maar het is zo’n beperkte vorm dat je op
een gegeven moment het gevoel hebt, ik
heb nu laten zien wat ik binnen deze vorm
kan. Voor jezelf is het dan welletjes, maar
ook voor het gezelschap, want je voegt
niets meer toe.”
Steven van der Kruit exposeert schil
derijen en Fredy Wolf roestvrij-staalplas-
tieken in het museum Het Prinsenhof in
Delft van 31 mei tot en met 6 juli.
De tentoonstelling Haarlem ’44-’45, be
zetting en bevrijding in het Frans Halsmu
seum is wegens belangstelling verlengd
tot en met 15 juni. Dagelijks geopend van
10 tot 17 uur, zondag van 13-17 uur.
alleen met vrouwen gewerkt. Er is een
vrouwelijke technicus, en er wordt nog
gezocht naar een vrouwelijke componist.
In- en uitladen van de bus doet de groep
gezamenlijk. Marijke Frijlink: „Je moet
bij alles wat je maakt of bedenkt wel
rekening houden met: ik moet het zelf
tillen.”
Een direkt emancipatorisch doel heeft
Spiegeltheater niet. Marijke Frijlink: „Ik
denk wel dat het indirekt werkt. Ons
eerste programma moet een afspiegelen
de werking hebben, waarin veel vrouwen
zich kunnen herkennen, en dan moeten ze
zelf maar kijken wat ze ermee kunnen
doen. De keuze van de teksten bepaalt
natuurlijk wel ons standpunt, maar ver
der gaat het niet, met opzet.”
Plannen voor de langere termijn zijn er
wel, maar heel voorzichtig. Marijke Frij
link: „Als je zo iets begint, dan denk je niet
van, ik doe het een jaar en dan zie ik wel.
Maar ik ben heel huiverig voor plannen
als je in de verste verte nog niks doet. Dan
denk ik, waar praat je over. Bewijs eens
wat, doe eerst eens wat.”
uitlaat
t 40%
Vaste
ontage
I c.c..
jaar
staat.
f 750.,
I
trots op mag wezen dat je het hebt. We
zoeken daarom naar ironie in de vormge
ving. Je kunt een verschrikkelijk verhaal
vertellen terwijl je aardappelen zit te
schillen, en als het over dikzijn gaat moet
degene van ons dat doen die het minst dik
is.”
vesti-
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
AAN-
00/100
emas-
vagen
18088
Het lijfstuk wordt geregisseerd door
Natasja van Praag, die niet vast aan de
groep verbonden is. Voor de nieuwe im
pulsen wordt gewerkt met wisselende re
gisseurs. In principe wordt volgend jaar
In Galerie De Bleeker (Bleekersvaart-
weg 18, Heemstede) is op vier dagen in de
komende weken een foto-expositie over
Parijs te zien. Onder de titel Photogra
phies de Paris stellen Leo Divendal en
Harm Botman werk ten toon op 31 mei
(14-17 uur), 1 juni (12-17 uur), 7 juni (10-17
uur) en 8 juni (12-17 uur).
Tiëk ën ^kinderen krijgen? VöófM dicht bij
huis. Er is veel over geschreven, maar het
is vaak versluierd, weinig tastbaar”.
Een boek dat ze zeker gaan gebruiken is
Breasts van Daphna Ayalah en Isaac J.
Weinstock, waarin vrouwen vertellen over
hun borsten, die ze hoe dan ook lelijk
vinden. Marijke Frijlink: „Ze zijn er alle
maal heel droevig over. Dat is wel moei
lijk. Als je een verzameling teksten ziet die
we hebben geselecteerd op mogelijke
bruikbaarheid, dan denk je, dat wordt
vreselijk. Die heeft dat met d’r borsten,
die vind zich te dik, die kan niet accepte
ren dat ze ouder wordt. Daar moeten we
nog veel aan doen”. - - -
„Ik wil niet een klagelijk programma
om te laten zien hoe erg we het hebben. Je
moet er toch iets van over houden dat je er
DEN HAAG (ANP) De schrijfster
Judith Herzberg heeft dinsdagavond in
het Hottheater in Den Haag van de Jan
Campertstichting de opdracht gekregen
een toneelstuk te schrijven. De Haagse
wethouder Van Lier van kunstzaken
maakte haar naam bekend nadat acteurs
van de Haagse Comedie het stuk Het
lijden van de jonge Werner hadden voor
gedragen. Dit toneelstuk is geschreven
door de Belgische auteur Leo Geerts die
vorig jaar de opdracht van de Jan Cam
pertstichting kreeg.
literaire teksten, die voor het grootste deel
nog geselecteerd moeten worden.
Marijke Frijlink: „We zouden ook best
stukken willen doen, maar die zijn niet
voorhanden. En om toch te beginnen heb
ben we gedacht, Shakespeare was een
collegeprogramma, laten we nog een col-
lageprogramma maken, om een overgang
te hebben. Dan heb je meer tijd, je presen
teert je toch en we kunnen nu nog zeggen:
jullie herinneren je Shakespeare wel, nou
hier komen we weer. Over een jaar kan
dat niet meer.”
Judith Herzberg schrijft niet, zoals vaak
wordt verondersteld, alleen gedichten,
maar werkte ook mee aan Nederlandse
films en heeft enkele toneelstukken ge
schreven. „De mindere bekendheid van
haar toneelstukken is onevenredig aan de
kwaliteit ervan”, aldus het juryrapport.
Het was de vijfde maal dat de Campert
stichting de opdracht en het daaraan ver
bonden bedrag (15.600 gulden) heeft uitge
reikt.
Hel-
m. n.
BRIELLE (ANP) Bij een inbraak
tijdens het pinksterweekeinde in het
Trompmuseum in Den Briel is voor ton
nen aan antiek gestolen. Het museum
werd beroofd van meer dan de helft van
alle op drie verdiepingen tentoongestelde
waardevolle antieke voorwerpen, die voor
een belangrijk deel afkomstig zijn van het
eiland Voorne. Het museum staat sinds
vorig jaar tijdens de weekeinden onbe
heerd.
Aan het Haarlemse concert van mor
genavond zullen koperblazers, slagwer
kers, de fluitiste Renée Hesmerg, de pia-
Dirigent André Kaart van het Westfries Mannenkoor: ..Liedertafelstijl de rug toegekeerd
t
nist Dick Vet en solisten uit eigen koor
meewerken om het musiceren van de
Wognummers te completeren.
BUITEN: 14.00 uur: Amsterdams Vuilhar-
monies Orkest. 15.00 uur: I.O.U., Air Design,
Flup Ju Bedrijf, Onk Theater Overal.
16.00 uur: Alberto Vidal. 17.00 uur: Beeldend
Theater, Sheer Madness. 19.00 uur: Fanfare
St. Juttemis. 22.00 uur: Guido Lauwaert.
23.00 uur: Dogtroep.
FILM: Als op donderdag 29 mei.
misschien dat daar dingen inzitten die in
de theaterversie niet zitten. Dat sluit ik
niet uit”.
Het tweede programma van Spiegelthe
ater wordt een scholenprogramma, dat in
1981 moet uitkomen. Het zal de vrouwen
beweging vanaf de strijd om het vrouwen
kiesrecht tot nu toe behandelen, niet zo
zeer als geschiedenis maar in de vorm van
impressies. De titel, Openbare vergade
ring van DAMES, is ontleend aan een
pamfletje in het bekende boek over de
vrouwenstrijd: Vrouwen Vooruit.
Marijke Frijlink: „Het moet niet zo sub
tiel worden, een stevig programma, be
stemd voor alle klassen van het voortgezet
onderwijs, dat er tegen bestand is dat er
tegenin geroepen wordt.”
Donderdag 29 mei
BINNEN: 14 uur: Environment, Dichters-
café, Jazz. 19.30 uur: Toneelgroep Baal. 20.00
uur: Griftheater, Grupo de Arte Pou, Studio
K. 20.30 uur: Openingsrevue. 20.45 uur: Be
wegingsgroep Bart Stuyf. 21.00 uur. Hare
Majesteit. 21.15 uur: Cartoon, Theater Ra-
deis. 22.00 uur: Hauser Orkater. 22.15 uur:
Benito Gutmacher. 23.00 uur: Georgo Peu-
got. 24.00 uur: Theatrstu, Drs. P.
BUITEN: 14.00 uur: Amsterdams Vuilhar-
monies Orkest. 15.00 uur. I.O.U., Air Design,
Varend Variété, Onk Theater, Overal. 16.00
uur: Opening met brassband. 17.00 uur. Flup
Ju Bedrijf, Beeldend Theater. 23.00 uur
Dog Troep.
FILM: vanaf 15.00 uur: non-stopprogram-
ma van Chris Welsby, Bob Fearns en Willi
ams Raban. Vanaf 18.00 uur: animatiepro-
gramma van Bruno Bozetto, experimenteel
programma van Wilhelm en Brigit Hein,
Klaus Telscher, Peter Rubin, toneel en video
van Barbara Duifjes.
In oktober aanstaande zal Spiegelthea
ter - dat‘zijn naam ontleedt'aan de vorm
van het vrouwenteken - zich voor het eerst
presenteren met een stuk over vrouwen
en hun lijf. Het wordt evenals Shakespea
re een collageprogramma, maar zal niet
veel poezie bevatten. Wel min of meer
HAARLEM. Sinds het Westfries
Mannenkoor uit Wognum onder lei-
ding staat van André Kaart, is dit
negentig leden tellende zangersgezel-
schap bezig om een geheel nieuwe
image op te bouwen. Er is met name,
naast het werken aan een steeds gro
tere vocale verfijning, een duidelijke
ombuiging aan de gang wat het re
pertoire betreft. De hier oorspronke
lijk nog sterk heersende geest van de
zogenoemde Liedertafelstijl wordt
daarbij nu meer en meer de rug toe
gekeerd.
Er is een streven naar originaliteit
en artistieke kwaliteit, met een wijd
open oog voor wat er daarbij aan
werk van Nederlandse componisten
voor uitvoering in aanmerking zou
kunnen komen. Zo is het mogelijk dat
- op het al eerder in deze krant aange-
kondigde concert van donderdag
avond in het Haarlemse concertge
bouw - zelfs een wereldpremière op
het programma staat.
Vrijdag 30 mei
BINNEN: 16.00 uur: Genio de Groot. 19.30
uur: Toneelgroep Baal, Bewegingsgroep
Bart Stuyf. 20.00 uur: Griftheater, Studio K.
20.15 uur: Deutsches Theater. 20.30 uur: The
ater Porquettas, Cartoon Theater Radeis, El
Hakawati. 20.45 uur: Bewegingsgroep Bart
Stuyf. 21.00 uur: Hare Majesteit, Doetheater
Footsbarn Theatre. 22.00 uur: Hauser Orka
ter. 22.15 uur: Benito Gutmacher. 22.30 uur:
Franz Jozef Bogner, Etherisch Strijkersen
semble Parisiana. 23.00 uur: Steve Hansen,
Mecano/interior. 24.00 uur: Bam Jam, Jango
Edwards, Theatrstu.
10 pei
006 of
vierstemmige zettingen van alles en nog
vat. En dan maar tegen elkaar aan
brullen!”
André Kaart voorziet zijn uitspraken als
altijd van een flinke dosis overtuigings-
bracht en ernst, om er dan schijnbaar
relativerend weer een holle lach op te
laten volgen. Om aansluitend de serieuze
atmosfeer weer terug te kunnen krijgen,
intoneert de dirigent zijn (via een conser-
vatoriumstudie geschoolde) baritonstem
dan ineens weer veel milder: „Forte zin
nen is geen kunst. Het is natuurlijk nog
nooit een probleem geweest om een grote
bek open te trekken. Maar kleurnuance
beer forte moet zijn, dan nog een nobel
hrte.”
Kaart nadert nu duidelijk de kern van
t(jn betoog. Want de lach blijft achterwe
ge en de toon wordt steeds zachter en
tegelijk stelliger „Om verfijning te berei
ken is het daarom zo goed om, zoals wij
Ze zochten er twee actrices bij, Janine
Veeren en Celia van den Boogert, en stap
ten naar het impresariaat Lumen, dat ook
de zakelijke kant van Poëzie Hardop be
hartigt. Marijke Frijlink: ^Ik dacht*. een,,
groepje en een programma, dat heb ik
allemaal wel geleerd, maar echt verkopen
en theaters bellen gaat me te ver. Geluk
kig blijft het goed lopen. Er zijn al voor
stellingen verkocht op plaatsen waar we
met Poëzie Hardop nooit geweest zijn,
Hulst en Amersfoort, en twee keer in
Leiden waar we met Poëzie Hardop nooit
publiek kregen. Wat het is weet ik niet
precies. Ik denk toch vrouwen, dat het het
vrouwengebeuren is wat trekj”.
Buiten de in het Festival of Fools programma vermelde activiteiten om,
hebben er dagelijks straattheatervoorstellingen plaats in het centrum van
Amsterdam. Ook op het Theatre des Nations/Festival of Fools terrein (het
ADM-terrein in Amsterdam-Noord) zullen regelmatig, vaak improvisatorische
activiteiten plaatshebben die hier niet kunnen worden vermeld. Voorstellingen
in diverse tenten op het terrein zijn ook niet in het programma opgenomen. Er is
geprobeerd het programma zo actueel mogelijk te houden door de dagelijkse
wijzigingen, aanvullingen en vervallen voorstellingen er in op te nemen, doch
aangezien de grootse en omvangrijke opzet van het festivalgebeuren is het
mogelijk dat sommige van de vele veranderingen niet bijtijds vermeld kunnen
worden.
Behalve werken van Schubert, Bruck
ner, een aantal Slavische componisten en
niet te vergeten van de Haarlemmers Phi
lip Loots en Jos de Klerk (als hoogst
interessante bijdrag aan de aan Haar
lemse muziek gewijde maand, in welk
kader ook dit concert wordt gegeven),
komt er namelijk in het programma een
gedeelte uit een splinternieuw werk van
Daan Manneke voor.
André Kaart - drager van de Jos de
Klerkprijs 1973 vanwege zijn activiteiten
ten behoeve van de amateuristische mu
ziekbeoefening in onze regio - zet zich als
dirigent nu alweer vier jaar met geestdrift
in voor de Wognummers, die een oude
traditie op het gebied van de mannen
koorzang vertegenwoordigen. Kaart
spreekt opgetogen van „prachtig materi
aal” dat hij hier voorhanden heeft en weet
zijn bedoelingen ten aanzien van de koor
zang, op de van hem bekende, plastische
wjze te verwoorden:
„Kijk die liedertafelstijl is geliëerd aan
de gezelligheidsverenigingen van destijds
en kwam dus zogezegd eigenlijk uit de
Staatsieportret van de nieuwe toneelgroep Het Spiegeltheater. Voorste rij, v.l.n.r.: Janine Veeren, Natasja van Praag (regie), Marijke Frijlink.
Achterste rij, v.l.n.r.: Celia van den Boogert en Wendela de Vos. (Foto Lex van Flossen)
- Jullie eerste programma gaat over
lijfelijkheid.
Wendela de Vos: „Ja, over hoe de vrouw
haar eigen lijf ervaart. Dat gaat van dik
zijn tot te kleine borsten hebben, tot ero-
- Lijkt het je niet storend dat er mannen
in de zaal zitten?
Marijke Frijlink: „Ik weet het niet, dat
moeten we nog uitvinden. Bij Shakespea
re vond ik het wel leuk dat er mannen bij
zaten. Ze waren soms ontroerd en begre
pen niet waarom vrouwen lachten. In
Arnhem zat er een keer een man op de
eerste rij, die heeft helemaal niet gekeken.
Steeds als wij in de buurt kwamen zat hij
zo.” Marijke slaat haar hand voor haar
gezicht.
Maar als het lastig of gênant blijkt te
zijn, of er komen dubbele dingen in, dan
moeten we daar onze conclusies uit trek
ken. We gaan ook een kortere versie ma
ken voor vrouwengroepen, die we zonder
theateraccommodatie kunnen spelen. En
idio-tv.
lenboK-
n. We-
;loten.
>k s a-
W F
■sstraat ~r^7-
op alle laar komt het op aan. En als het dan een
dus -
door werclub voort. Het ging dan om het instu-
n een deren van die goedkoop geharmoniseerde
erij in
02295-
TOE-
□p- en
iuto's.
onder-
/riiwa-
023-
uur:
