exposities j
nalatenschap
Theater-tv-productie Elly of het beroemde stuk
Johnny Guitar Watson:
in
onbegrijpelijk slecht
Bloemboeken
ter veiling
De verkwanseling
van een muzikale
Wim T. Schippers roert
geraffineerde samenleven
Kil
i
W
1
I
FRANSE WIJNEN...VAN GOEDE KOMAF
15
DONDERDAG 29 MEI
Componist Gerard von Brucken Fock is hernieuwde aandacht waard
Echo
Rammelend concert van gitaarveteraan
WAT FRANSE WIJN ZO ANDERS MMKT.
Stichting
O-
KUNST
1980
I
door Johan van Kempen
I
THEATRE DES NATIONS
f
A
■I
PROGRAMMA
HAARLEM. In samenwer
king met de Vereniging Vrienden
van het Lied organiseert het Con
certgebouw Haarlem een concert
dat geheel gewijd is aan liederen
van Haarlemse componisten uit
heden en verleden. Tussen de na
men van Hendrik Andriessen,
Bernard Bartelink, Rob du Bois,
Sas Bunge, Henk Bijvanck, Henri
Carf, Albert de Klerk, Hans Kox,
Jan Mul, Jacob Nozeman, Willem
Rettich en Paul van Westering,
die alle op het programma van
deze in de Tuinzaal te geven liede
renavond voorkomen, bevindt
zich ook die van Gerard von
Brücken Fock (geboren in 1859
nabij Middelburg en gestorven in
1935 te Aerdenhout); de enige uit
het betreffende componistenge
zelschap, wiens artistieke nala
tenschap beheerd wordt door een
(naar de kunstenaar genoemde)
stichting. Een goede gelegenheid
om deze figuur, wiens persoon,
werk of naam alleen nog bij onze
oudere lezers bekend is, nog eens
even te belichten.
Wl^lrok
vesten
Gerard von Brucken Fock (1859-1935).
(Van onze kunstredactie)
HU
IRÓA'
J I
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
©O
'©os,
I
Nieuwsgierig naar Franse wijn?
Maak 3 gulden over op postrekening 3610260 t.n.v.
ARK BV, Wormerveer.
Dat brengt een verrassend, leerzaam boekje bij u in de bus.
I
(De alt Marianne Dieleman, een van de
solisten in het concert van Haarlemse
Liedkunst, wordt vervangen door Annett
Andriessen).
In Galerie Lieve Hemel, stoot je hoofd
niet is van 1 tot 27 juni werk van een
aantal kunstenaars te zien. John Wouda
exposeert schilderijen en Karei Wiggers
eveneens. Anneke van Steijn exposeert
garens en Bertus de Korte plastieken.
Geopend: dinsdag tot en met zaterdag van
12 tot 18 uur, donderdagavond tot 21 uur.
Ben Wisman exposeert sieraden in Ga
lerie Ra aan de Lange Leidsedwarsstraat
in Amsterdam van 31 mei tot en met 25
juni. Geopend: dinsdag tot en met vrijdag
van 12 tot 18 uur, zaterdag van 11 tot 17
uur.
Onder de titel Over onze actuele leef-
wijze/Concerning our present way of life,
exposeert Stephen Willats in het Van Ab-
bemuseum in Eindhoven tot en met 29
juni. Tijdens dezelfde periode is ook werk
van beeldhouwer John Chamberlain in
het Van Abbemuseum geëxposeerd.
Van 31 mei tot en met 19 juni is in het
Kunstenaarscentrum Bergen (NH) werk
van Jaap Egmond en Jan Verschoor te
zien. Dagelijks geopend van 10.30-12.30 en
van 14-17 uur.
'k
Wijn is er in alle soorten en nationaliteiten. Er is echter
maar één Franse wijn.
Of liever, er zijn er zo’n kleine 1100. Geen land ter wereld
kent zo’n rijk scala aan goede wijnen, gevolg van evenzovele
grondsoorten, geologische verschillen en klimaattegenstellingen
als het zonnige land van Marianne.
Net zomin kent enig ander land een zo waardige ver
troeteling van zijn wijncultuur. Instituten als de ’’Appellation
Controlée”en de menigte strenge voorschrif ten waaraan de
3 miljoen Franse wijnboeren zich te houden hebben, zijn Franser
dan Frans. Het land dat naar men zegt zoveel levenszaken afdoet
met de fameuze Fransë slag, is een vurig perfectionist als het
om zijn wijn gaat.
Uw wijnleverancier kan u op dit punt een aardig
boekje opendoen.
J
VOOR EXCLUSIEVE DAMES-HERENNIODE
De hele toer bleek opgezet om welgeteld
één single onder dé aandacht te brengen:
het samen met Randy Radmen gezongen
Love Jones; je kent dat wel, een man en
een vrouw die samen een sentimenteel
deuntje over de liefde doen en daaronder
dan een machinale discobons. Nee, zo
verdient Johnny Guitar Watson niet in
herinnering achter te blijven.
JOOST NIEMÖLLER
Op 2 juni houdt Marcel Diederiks bv
een kunstveiling van 17e-, 18e- en 19e-
eeuwse schilderijen en aquarellen van be
kende Hollandse, Belgische, Duitse en
Franse meesters. Ook worden 19e en 20ste
eeuwse bronzen en enige houten sculptu
ren geveild. Kijkdagen op 29, 30 en 31 mei
en 1 juni van 10-16.30 uur (Koninginne
gracht, Den Haag).
Vrijdag 30 mei
BINNEN. 16 uur: Genio de Groot. 19.30
uur: Toneelgroep Baal, Bewegingsgroep
Bart Stuyf. 20 uur: Griftheater, Studio K.
20.30 uur: Theater Porquettas, Cartoon The-
aterradeis, El Hakawati. 20.45 uur: Bewe
gingsgroep Bart Stuyf. 21 uur: Doetheater,
Onafhankelijk Toneel, Footsbarn Theatre
22 uur: Hauser Orkater. 22.15 uur: Benito
Gutmacher. 22.30 uur: Franz Jozef Bogner,
Etherisch Strij kersensemble Parisiana 23
uur: Steve Hansen, Mecano/Interior. 24 uur:
Bam Jam, Jango Edwards, Theaterstu.
BUITEN. 14 uur: Amsterdams Vuilharmo-
nies Orkest. 15 uur: Air Design, Onk Theater
Overal. 16 uur: I.O.U., Alberto Vidal. 17 uur:
Beeldend Theater, Sheer Madness. 17.30
uur: Flup Ju Bedrijf. 19 uur: Fanfare St.
Juttemis. 22 uur: Guido Lauwaert, Dog-
troep.
FILM: vanaf 20 uur: Experimenteel pro
gramma van Klaus Telschen. 22 uur: cinema
van Hauser Orkater.
De waarde van de rozenbundel is ge
schat op 100 tot 120.000 gulden en de
leliebundel op 80 tot 90.000 gulden. Als het
maximum wordt geboden zullen de toe
komstige eigenaars inclusief de veiling-
kosten bijna een kwart miljoen op tafel
moeten leggen.
Het drukken van dergelijke boeken
duurde jaren. De wereldberoemde en
eeuwenoude Franse drukkerij Firmin Di-
dot besteedde er begin vorige eeuw veer
tien jaar aan om de lelie’s te drukken en
had zeven jaar nodig voor de rozen. Alleen
de kleur groen werd meegedrukt, de ande
re kleuren zijn door Redoute geschilderd.
UTRECHT (ANP). Het Utrechts anti
quariaat Beijers brengt op 11 juni een
verzameling uiterst zeldzame en kostba
re bloemenboeken ter veiling. De werken
zijn van de hand van de Franse natuur-
historicus Redoute (1759-1840) een van de
meest beroemde bloemenschilders uit die
tijd. Het gaat om een verzameling van
drie delen met 169 afbeeldingen van ro
zen en om een verzameling van acht de
len met 487 platen van lelie’s.
'ee//
AMSTERDAM. „Een roeren in
een geraffineerde samenleving van
muziek, televisie, theater en litera
tuur, bijeengeharkt in Carré en uitge
strooid over de Republiek der Ver
enigde Nederlanden”. Zo omschrijft
Wim Theodoor Schippers het spekta
kelstuk waarmee komende zondag
avond het Holland Festival geopend
zal worden. Elly of het beroemde stuk
is de naam die het gecombineerde
muziek-theatergebeuren heeft mee
gekregen. Een avondvullende mani
festatie in het Amsterdamse theater
Carré die door de VPRO-televisie
rechtstreeks zal worden uitgezonden.
J. Plafond (Wim T. Schippers).
Johnny Guitar Watson: eindeloze egotrip.
(Foto Lex van Rossen)
een uitdaging.
Dat het stuk van Schippers is uitverko
ren als openingsevenement van het Hol
land Festival, is te danken aan Gied Jas-
pars. Jaspars: „Ik vond dat het maar eens
afgelopen moest zijn met alle verplichte
nummers. Ik heb dat anderhalf jaar gele
den al tegen Holland-Festivaldirecteur
Frans de Ruiter gezegd. Schippers is de
man die het Holland Festival moet ope
nen. Over die stelling zijn we het duidelijk
eens geworden. Wat zondagavond te zien
zal zijn, is een uniek experiment. Zoiets is
echt nog nooit eerder vertoond in ons
land. In totaal zijn er 250 mensen bij
betrokken. Die Schippers is een geweldig
talent. Hij kan alles. Elly is een manifesta
tie die een maximum van zijn talent zal
tonen”. (Zondag, Nederland 2, 20.40 tot
23.15 uur).
i
Afgaande op de mysterieuze en chaoti
sche informatie die Schippers en zijn zo
langzamerhand onafscheidelijke televi-
siemakker Gied Jaspars woensdag in Am
sterdam over een verbijsterde menigte
journalisten uitbraakten, valt op die eer
ste juni een gedenkwaardig avondje tele
visie te beleven. Jaspars is dermate onder
de indruk van dit nieuwe Schippers-pro-
ject, dat hij er zelfs een internationale
doorbraak van de schrijver uit ziet rollen.
Jaspars vindt het niet langer noodzake
lijk dat Schippers zijn talenten exclusief'
voor de VPRO uitdraagt. Dat het ernst is,
moge blijken uit het verschijnen van een
langspeelplaat waarop Schippers zich
manifesteert als zanger, componist, ar
rangeur, tekstdichter, producer, trompet
tist, toetsenbespeler en saxofonist. Van
die langspeelplaat is een singletje getrok
ken dat volgende maand op de Ameri
kaanse markt wordt gebracht.
Schippers heeft zich voor deze gelegen
heid een heuse artiestennaam aangeme
ten. Als Jacques Plafond and his Plafon
nières draaft hij energiek door de wereld
van de pop-, jazz- en koormuziek. Stukken
van die elpee zijn overigens ook in het
spektakel van zondagavond verwerkt.
Schippers, die het vaderland al eerder
deed opschrikken met fenomenen als Sjef
van Oekel, Barend Servet en Fred Haché,
beschouwt zijn jongste werkstuk als een
weerslag van alles waarmee hij zich tot nu
Zaterdag 31 mei
BINNEN. 16 uur: Steve Hansen, Hare Ma
jesteit. 19.30 uur: Toneelgroep Baal. Bewe
gingsgroep Bart Stuyf. 20 uur: Griftheater,
Studio K. 20.30 uur: Theater Porquettas,
Cartoon Theaterradeis, El Hakawati. 20.45
uur: Bewegingsgroep Bart Stuyf. 21 uur:
Onafhankelijk Toneel, Doetheater, Cilyn-
ders. 22 uur: Hauser Orkater. 22.15 uur: Beni
Gutmacher. 22.30 uur: Franz Josef Bogner,
Erik de Volder. 24 uur: Bam Jam. Theater
stu. John Melville.
BUITEN. 14 uur: Amsterdams Vuilharmo-
nisch Orkest. 15 uur: Air Design. 16 uur:
Alberto Vidal, I.O.U. 17 uur: Sheer Madness,
Onk Theater Overal. 19 uur: Fanfare St.
Juttemis. 19.45: Flup Ju Bedrijf. 20 uur:
Beeldend Theater. 22 uur: Guido Lauwaert.
Dogtroep.
FILM. 20 uur: animatieprogramma van
Bruno Bozetto. 22 uur: cinema van het Werk-
teater.
Grote Houtstraat 59. Haarlem
Tel. 023-321965
Op donderdag van 9.00 tot 21.00 uur geopend.
Des te vreemder was het dan ook
allemaal gisteravond. Mr. Watson maakte
er een oneindig durende egotrip van en
had een ongeïnspireerde begeleidings
band meegenomen waarmee de Watson-
sound allerminst mee over het voetlicht
kon komen.
lijk is geworden dat het fonds zijn gelden
besteedt aan (ten aanzien van de statuten)
oneigenlijke doelen.
Alle manuscripten, schilderijen en an
dere van Gerard von Brücken Fock af
komstige objecten, bevinden zich, nog
voor een groot deel ongeïnventariseerd,
op maar liefst zes verschillende plaatsen
in ons land. En het ziet er daarbij zelfs
naar uit, dat een gedeelte van die nalaten
schap weleens verkwanseld zou kunnen
zijn.
Wanneer je naar een bepaald onderdeel
ervan op zoek bent zo blijkt in de
praktijk en je informeert bij de daar
voor verantwoordelijke personen, dan
verwijzen deze je weer door naar andere
afdelingen, waar je dan opnieuw door of
terug wordt verwezen, zodat het in een
vruchteloze „van het kastje naar de
muur”-affaire eindigt.
Zo was het de bedoeling dat de KRO in
een zogeheten Da Capo-programma, inha
kend op de Haarlemse componisten-
maand, de opnamen zou uitzenden van
Op kleine schaal is de echo van Von
Brücken Focks leven en werken dan toch
weer pens te horen op het zangrecital van
morgenavond, waar de sopraan Jorine
Samson, de bas-bariton Rom Raima en de
pianiste Miep van Luin zich voor de Haar
lemse componisten zullen inzetten. Hope
lijk is dit opnieuw een aanleiding om meer
aandacht te schenken aan een figuur,
waarover Jos de Klerk destijds in deze
krant zo veelzeggend neerschreef:
Het tweede deel van het stuk speelt zich
af in het toekomstig ouderlijk huis van
Elly waar haar ouders, geholpen door een
blinde oude baas en een pianostemmer,
zich buigen over de vraag of het zinvol is
Elly te verwekken. Voor de televisiekij
kers gaat de avondvullende show aan een
stuk door. Tijdens de pauze in het theater
kan men getuige zijn van een knetterende
ruzie in de foyer van Carré.
De rol van Elly wordt gespeeld door de
jonge actrice Guikje Roethof. Vorige
week nog was zij op de televisie te zien in
een muzikale show rond Rob de Nijs.
In het Singer Museum (Laren, NH) is
van 7 juhi tot en met 29 juni grafiek van
Piet Lont en beeldhouwwerk van Paul
van Crimpen geëxposeerd. Geopend:
dinsdag tot en met zaterdag van 10-17 uur,
zondag van 13-17 uur.
/acks.
in betrekkelijk korte orkestcomposities
als diens Zeeschetsen, het symfonisch ge
dicht Uit het Zuiden en de Bretonse Suite,
waarin vooral de zee als inspiratiebron
diende. De Klerk achtte Von Brücken
Fock in deze verfijnde muzikale impres
sies het meest compleet als artiest: schil-
der-dichter-toonkunstenaar. Hij rekende
het dienaangaande dan ook tot de plicht
van de Nederlandse orkesten om het sym
fonisch oeuvre van Von Brücken Fock uit
te voeren en in ere te houden.
Jos de Klerks grote waardering voor
Von Brücken Focks werk werd destijds
gedeeld door een groep bewonderaars
van de kunstenaar, die zich na diens dood
ging beijveren voor een verdiende erken
ning van de kwaliteit ervan. Wat is er,
afgaande op de bij allerhande door uw
scribent gedane naspeuringen, uiteinde
lijk van die bedoelingen terecht gekomen?
Ondanks de hoopvolle start waarbij
bekende Haarlemmers als de toenmalige
conservator van het Frans Halsmuseum
H. P. Baard en voorts wijlen dr. J. R. H. de
Smidt betrokken waren blijkt de stich
ting in de loop der jaren een slapend
bestaan te zijn gaan leiden, waarbij het als
inconsequente bijkomstigheid zelfs moge-
Von Brücken Focks Requiem, zoals dat in
1934 kort voor de dood van de componist
in Haarlem door het Utrechts Stedelijk
Orkest onder leiding van George Robert
werd uitgevoerd. Von Brücken Focks
echtgenote had deze gebeurtenis op gram
mofoonplaten vast laten leggen. Op deze,
nu spoorloos verdwenen opnamen, waren
de stemmen van Jo Vincent, Annie Woud,
Jacques van Kempen en Max Kloos in de
solopartijen te beluisteren.
De schilder Oscar Mendlik getuigt in het
eerder genoemde gedenkboek van de bij
zonder goede geluidskwalitéit ervan (ui
teraard gezien tegen de achtergrond van
de technische mogelijkheden in die jaren).
Hoe het ook zij, in elk geval is met het
verdwijnen van deze stapel grammofoon
platen een kostbaar historisch document
uit het Haarlemse muziekleven verloren
gegaan.
Het is wat magertjes wanneer er maar
twee nummers aan te wijzen zijn die dan
nog enigszins aanvaardbaar genoemd
kunnen worden: Nothing left to disired en
- uiteraard A real mother for ya wat
hoe flauw nog eens in de toegift her-
Er waren zelfs ogenblikken in het leven
van deze impulsieve mens, dat hij zich als
kunstenaar wilde verloochenen en hij ge
heel opging in maatschappelijk werk vqn
godsdienstige mensenliefde, in andere pé
rioden kon hij zich intensief aan de schil
derkunst, in weer andere even verwoed
aan de muziek wijden.
Die wispelturigheid uitte zich ook in het
karakter van zijn werk, vooral wanneer
het een compositie van lange adem betrof,
zoals zijn Symfonie, de cantate „De we
derkomst des Heeren” en zijn Requiem.
Von Brücken Fock was door zijn flitsende
natuur een typisch meester van de kleine
vorm; zijn beknopte composities, waaron
der ook zijn liederen, behoren evenals
zijn spontaan geschilderde duinland
schappen en zeegezichten tot het meest
kernachtige dat deze veelzijdige en enigs
zins vlinderachtig geaarde kunstenaar
heeft nagelaten.
Wat de muziek betreft moet ik overigens
(doordat het belangrijkste deel van Von
Brücken Focks oeuvre nooit wordt uitge
voerd) grotendeels afgaan op het onge
twijfeld bijzonder goed gefundeerde
oordeel van wijlen mijn leraar Jos de
Klerk. Deze wees altijd op diens verwant
schap met Edvard Grieg en zocht de grote
waarde van Von Brücken Fock speciaal
haren)
Het lijkt overigens ook achteraf nqg
steeds moeilijk om een antwoord te geven
op de vraag wat Von Brücken Fock nju
eigenlijk in hoofdzaak was: componist,
schilder of evangelist. Hij was namelijk
zo’n uitgesproken vanuit de religie gevoéd
emotioneel levend, sociaal bewogen en
tegelijkertijd vaak a-sociaal lijkend mens,
dat hij als persoon in zijn kleurrijke gril
ligheid moeilijk te vatten is. Zelfs vopr
zijn naaste omgeving was hij in zijn drijf
veren niet gemakkelijk te duiden, zoals
ook zo uitstekend door H. I. C. Dozy de
Stoppelaar in het in 1959 verschenen Von
Brücken Fock-gedenkboek beschreven is.
Concert: Johnny Guitar Watson. Be
zetting: Johnny Guitar Watson (zang,
gitaar), Randy Radmen (zang), James
Johnson (orgel), Bobby Howard (bas
gitaar), Gery Dozier (gitaar), Emery
Thomas (drums), Jim Moody (gitaar),
Ron Browne toetsinstrumenten),
Walt Fowler (trombone) en Jon Has
ten (saxofoon).
Muziekcentrum Vredenburg,
Utrecht, 28 mei. 1980.
UTRECHT. Gisteravond speelde zich in de Utrechtse Vredenburg een onbegrijpe
lijk slecht muzikaal gebeuren af. dat het beste maar zo snel mogelijk vergeten kan
worden. Johnny Guitar Watson, zeker niet ten onrechte vermaard gitarist, componist
m eeuwig jong blijvend zanger gaf daar een concert dat dusdanig aan alle kanten
rammelde en dat zo weinig artistieke opbouw vertoonde dat zelfs een beginnend
artiest met ook maar een greintje beroepstrots zich er de oren van de kop voor zou
moeten schamen.
Sopexa
S°Or,herr1.
„Ik waag de veronderstelling dat een
latere generatie, bij het selecteren van
het oeuvre van Gerard von Brucken
Fock, versteld zal staan over het feit dat
zoveel werk van betekenis tijdens het
leven van de componist niet naar waarde
geschat is en zo goed als vergeten
raakte”.
Een beginnend artiest is Watson zeker
niet te noemen. Al jaren speelt hij tot nu
I toe de ene na de andere plaat vol, en dat
gebeurde in de meeste gevallen op niet
onverdienstelijk niveau. Vooral de laatste
I paar jaar was hij weer terug in de picture
L met een unieke sound waarin vooral het
karakteristieke gebruik van de bassynthe
sizer en zijn droog opgenomen gitaarstuk-
jes als meest opvallende constanten naar
voren zijn te schuiven. Op wel zeer aparte
w(jze heeft Johnny een link gelegd tussen
disco en funk. Muziek voor de betere
L discoteken en de cafés waar af en toe ook
nog eens naar de platen geluisterd wordt.
i haald werd. Over de abominabel slecht
afgestelde geluidsinstallatie klonk verder
voornamelijk gezichtsloze instantdisco
die live immer subiet door de mand valt.
toe heeft beziggehouden. Humor, maar Twee jaar geleden speelde Guikje met
ook verbijstering en meligheid. Die zaken Rijk de Gooyer in een televisieblijspel. In
zullen de hoofdmoten vormen van het juli zal zij zich manifesteren als zangeres,
theater-tv-stuk dat begint met een dave- Met een eigen liedjesprogramma trekt
rende ruzie tussen een echtpaar in een Guikje Roethof dan het land in. Zij be-
huiskamer. De twist gaat om de vraag of schouwt haar optreden van zondag als
het stuk Elly van Schippers al dan niet
moet worden bijgewoond. De kaartjes
voor de voorstelling belanden uiteindelijk
bij de buren die uit beleefdheid de voor
stelling bijwonen.
(j a
Oo/f
