Saoedische minister Jamani:
Carter naar
Joego-slavië
Oud-premiers
leveren kritiek
op Soeharto
Bezetters Iran
Politie Zuid-Afrika
waarschuwen
parlement
doodt twee kinderen
Afghanistan bereid
tot gesprek met VS
Samenwerking
China-Japan
versterkt
Tién doden bij
neerstorten
„Zuidafrikaans
Spaans toestel
Vrijhandelszone
in West-Afrika
Bij rellen in voorstad Kaapstad
leger doodde
200 Angolezen
Volgens hoge functionaris in Kaboel
Portugese boeren
slaags met Garde
Journalist in
99
Italië vermoord
3
DON DE RD A G
1980
BINNEN* EN BUITENLAND
2 9
M E I
door Nico Scheepmaker
Janna
(Van onze redactie buitenland)
Arjan
Klaas
Achttien
s
g
Weinig
ie
id
LONDEN. Volgens olieminister Jamani
van Saoedi-Arabië zullen de olieprijzen op de
wereldmarkt binnenkort ineenstorten als ge
volg van een overschot aan deze brandstof.
k-
al
•ei-
•g
‘ft
sn
rd
Ml
ie
er
tig
30
•r-
trijfel
Overproduktie
zal olieprijzen
Oheminster Jamani
I
1
1
t
i
ne
Lm
1
1
l
n
;e
i
l
f
1
1
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN. De islamitische stu
denten die in Teheran 50 Amerikaanse
gegijzelden vasthouden hebben giste
ren tegen het voor het eerst bijeenge
komen islamitische parlement laten
weten, dat dit een eventueel besluit tot
vrijlating van de gegijzelden tegenover
de natie zou moeten rechtvaardigen.
In een verklaring over de Iraanse
radio, zeiden de studenten: „De leider
van de revolutie (ayatollah Khomeini)
heeft verklaard dat de gegijzelden niet
eerder worden vrijgelaten dan nadat
de sjah en zijn bezittingen aan Iran zijn
Barialai is lid van het centraal comité
ran de door Moskou gesteunde Democra
tische Volkspartij. Hij zei dat Afghanistan
op twee niveaus wil onderhandelen over
de crisis. Op regionaal vlak wil zijn rege
ring praten met Iran en Pakistan. Op
internationaal vlak met de Verenigde Sta
ten en de Sovjet-Unie. Tijdens deze be
sprekingen zouden alle aspecten van de
crisis aan de orde moeten komen, zoals de
spanning in de Perzische Golf en de Indi
sche Oceaan. Volgens Barialai zal de Af
ghaanse regering geen voorwaarden voor
af stellen.
Barialai, die in Wenen een conferentie
over ontwapening en ontspanning bij
woont, zei dat zijn regering van de Ver-
teruggegeven. Elk ander afwijkend be
sluit moet tegenover het Iraanse volk
met redenen omkleed worden gerecht
vaardigd.”
De studenten waarschuwden in hun
verklaring tegen toegeven aan Ameri
kaanse druk en zeiden dat de afgevaar
digden niet moeten geloven dat het
blijven vasthouden van de gegijzelden
militair risico voor Iran oplevert.
Volgens de politie heeft men het vuur
geopend, omdat vaker busjes met politie
mannen bekogeld zijn. Eenmaal zou zelfs
een brandbom zijn gegooid. De doden
waren de eersten in de vijf weken dat nu
De eerste keer telde ik Janna’s actieve
woordenschat toen ze precies anderhalf
jaar oud was. Ze gebruikte toen, uit eigen
beweging, 63 woorden:
t
a
1
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON/BELGRADO.
De Amerikaanse president Carter zal
volgende maand bezoeken brengen
aan Joego-slavië, het Vaticaan, Italië,
Spanje en Portugal. Dit heeft het
Witte Huis gisteren bekendgemaakt.
Volgens de Joegoslavische regering
zal Carter op 24 en 25 juni in Belgra
do zijn.
‘I
Khomeini heeft aan het islamitische
parlement de taak toebedeeld de voor
waarden te bepalen voor de vrijlating
van de Amerikanen.
Overigens zei president Bani-Sadr
gisteren in het parlement dat de econo
mie van Iran er zeer ernstig aan toe is,
doordat het land aan handen en voeten
is gebonden aan het buitenland.
Gisteren zijn in Iran zeven mannen
doodgeschoten wegens handel in verd
ovende middelen. Dit is bekendge
maakt door het Iraanse persbureau
PARS.
g
a
If
r-
»r
i-
it
(Van onze redactie buitenland)
MILAAN. De voorzitter van de
vereniging van journalisten in het
Noorditaliaanse gewest Lombardije,
de 33-jarige Walter Tobagi, is gister
ochtend in Milaan op straat doodge
schoten. Tobagi werkte voor de in
Milaan verschijnende Corriere della
Sera.
a
s
e
e
n
>P
se
e-
m
?d
jn
el
e-
is
n-
nA
ob
ob
QI
CA
en
de
et-
nd
>e-
iit
79
te
te-
-S-
üj
en
m
so-
w
ALGIERS (AFP). Meer dan 200 men
sen zijn omgekomen bij de Zuidafrikaan-
se luchtaanval op Angolese dorpen bij de
grens met Namibië van 25 mei. Dit si
gisteren is vernomen van Angolese bron
in Algiers tijdens de eerste dag van de
buitengewone zitting van de VN-raad over
Namibië.
Volgens de ambassadeur van Angola bij
de VN, Paul Lusaka, werd de aanval uit
gevoerd door helikopters tot op 60 kilome
ter op Angolees grondgebied. De Zuidafri
kaanse troepen hebben, aldus de medede
ling van Lusaka, bovendien een aantal
Angolezen ontvoerd.
Zes mensen, onder wie twee kinderen,
zijn om het leven gekomen toen de auto
waarin zij zaten in Ovamboland (Noord-
Namibië) op een mijn liep die ontplofte.
Het incident deed zich voor in een streek
waar de guerrillastrijders van de SWAPO,
de organisatie van het volk van Zuidwest-
Afrlka, het actiefst zijn in hun verzet
tegen de regering en het Zuidafrikaanse
leger in Namibië.
Journalisten zijn, vooral in Noord-
Italië, dikwijls het doelwit van linkse
terroristen. De aanvallen zijn be
doeld als onderdeel van een campag
ne tot intimidatie van mensen, die de
guerrillastrijders beschouwen als on
dersteuners van de gevestigde orde.
De daders, die Tobagi enkele ko
gels in het hoofd schoten, wisten in
een auto te ontkomen. Kort‘tevoren
was in Rome een politieman door
rechtse extremisten doodgeschoten.
Bij deze aanval werden twee andere
politiemannen en ëen taxichauffeur
gewond.
Een onbekende man meldde gister
middag in een telefoongesprek met
het blad La Repubblica, dat Tobagi
was doodgeschoten door de „Briga
des van de 28ste maart”. Deze datum
verwijst naar een actie van de Itali
aanse terreurbestrijdingsdienst,
waarbij vier leden van de uiterst link
se Rode Brigades de dood vonden.
De rondreis van de Amerikaanse
president vindt plaats direct voor en
na de economische topconferentie
van de zeven belangrijkste indu
striestaten op 22 en 23 juni in Venetië.
Er gingen al weken geruchten dat
Carter in deze tijd een bezoek zou
brengen aan Belgrado, met name om
dat zijn afwezigheid bij de begrafenis
van president Tito heftige kritiek had
uitgelokt in het Westen en teleurstel
ling had gewekt in Joego-slavië.
LOMÉ (AFP). Over een jaar, op 28
mei 1981, wordt in West-Afrika een vrij
handelszone ingesteld. Deze vrijhandels
zone geldt voor de regionale produkten
van de 16 staten die lid zijn van de Econo
mische Gemeenschap van West-Afrika
(CEAO). Het besluit hiertoe is genomen
door de staatshoofden en regeringsleiders
van deze organisatie, die in Lomé bijeen
zijn onder voorzitterschap van het staats
hoofd van Togo, Gnasigbe Eyadema. Vol
gens waarnemers vormt het besluit een
eerste stap naar de oprichting van een
Wéstafrikaanse gemeenschappelijke
markt.
Van de CEAO zijn 16 Engelstalige,
Franstalige en Portugeestalige landen lid,
te weten Nigeria, Benin, Gambia, Kaap-
verdische Eilanden, Guinee-Bissao, Ivoor
kust, Liberia, Senegal, Opper-Volta, Mau-
retanië, Togo, Sierra Leone, Guinee, Gha
na, Niger en Mali.
Keurig in het gelid staan studenten op het sprekersplatform voor het nieuwe Iraans parlement. Zij zongen een revolutionair lied en drongen er
bij de parlementariërs op aan „niet toe te geven aan Amerikaanse druk
(Van onze redactie buitenland)
JOHANNESBURG-KAAPSTAD. Twee Zuidafrikaanse kleurlingen zijn
gedood en drie anderen gewond toen een groep politie-agenten gisteren het
vuur opende op een groep scholieren die een politiebusje bekogelde met
stenen. Het incident gebeurde in een voorstad van Kaapstad, genaamd Elsies
Rivier.
de OPEC-prijs. Dat gemiddelde steeg echter onmiddellijk omdat
de andere leden van de organisatie hun olieprijzen eveneens
verhoogden.
„We waren verrast over de snelheid waarmee de andere landen
onze prijsverhoging volgden”, aldus Jamani, die verder zei de
huidige prijs van de Saoedische olie „precies goed” te vinden.
De prijs van ruwe olie uit het Britse deel van de Noordzee
wordt met terugwerkende kracht tot 20 mei met twee dollar
verhoogd tot 34 dollar per vat, zo heeft een woordvoerder van de
Britse Nationale Oliemaatschappij (BNOC) meegedeeld.
Het kolenverbruik van de EGKS (Europese Gemeenschap voor
Kolen en Staal) is vorig jaar met 7,4 percent toegenomen tot 308,6
miljoen ton. De Europese Commissie raamt het verbruik dit jaar
op 308,2 miljoen ton. De toeneming van het verbruik van kolen
vorig jaar kwam voornamelijk voor rekening van de ijzer- en
staalindustrie.
Het aandeel van kolen in het verbruik van energiedragers in de
EGKS bedroeg vorig jaar 19,4 percent tegen 18,7 percent in 1978.
De import van kolen door de EGKS nam vorig jaar met dertig
percent toe tot 59 miljoen ton. Voor dit jaar wordt de kolen
import geraamd op 65 miljoen ton.
Tel je deze 17 woorden op bij de 7 die ze
alle drie gebruikten toen ze over een woor
denschat van 63 woorden beschikten, dan
kom je op 24 woorden die één van de drie
met één van de andere twee gemeen had.
Op een totaal van 189 woorden vind ik dat
Verrassend weinig, ook als je de eigenna
men (Ellen, Sara, Ada, Jan, Ria, Moortje,
Truus, Arjan, Aad, Marloes. Ria, Rolf.
Tim, Tineke, Sita, Tonny en Toos), die n‘4
immers sterk „milieubepaald” zijn, niet
meerekent. Je zou, als leek, verwachten
dat die kleine kinderen een soort gemeen
schappelijk basistaaltje zouden hebben,
met enkele „eigen uitschieters, maar het
blijkt dus dat juist de gemeenschappelijke
woorden de uitschieters zijn, en dat ze
allemaal met een geheel eigen woorden-
schatje de taal binnenstappen. Als ik ten
minste op dit zeer beperkte onderzoek
mag afgaan.
aap, appel, aai, aan, au, auto; bal, bril,
boven, banaan, boem, buik, bah, boom,
brood, broek; dank, dag, dit, die; eend, ei.
Ellen; heet, hallo, haar, hoofd, hap; ja;
kaas, koek, klok, kin; lekker; mamma.
muis, melk; nee, nou, neus; oma, op, open,
oog, o!; pappa, poes, paard, poep, pop,
post, pakken, pellen, pen; Sara, ssst!; teen,
tuig, tand; uit; wel!, weg!, woef. ,t
(Van-onze redactie buitenland)
TOKIO. Premier Hua Guofeng van
China heeft gisteravond een beroep op
Japan gedaan China te helpen „de expan-
sieplannen en oorlogsprovocatie van
agressors” te verijdelen. Hoewel dit een
duidelijke verwijzing naar de Sovjet-Unie
inhield, vermeed de Chinese premier in
zijn rede tijdens een diner de naam van
Moskou te noemen.
Hua Guofeng beloofde de samenwer
king tussen Japan en China te versterken
om „te pogen de wereldvrede te verdedi
gen en de oorlogsdreiging tegen te gaan”.
In privébesprekingen tussen Hua en
premier Ohira van Japan zei Hua, dat
Japan zijn gebied en soevereiniteit beter
moet verdedigen, aldus Japanse rege-
ringsbronnen. Ohira, wie algemene ver
kiezingen te wachten staan in juni, heeft
geprobeerd de in Japan gevoelig liggende
defensieproblematiek tijdens het vijf
daagse bezoek van de Chinese leider niet
al te zeer aan de orde te laten komen.
Op de tweede dag van zijn bezoek aan
Tokio was de Chinese premier aanwezig
bij het ondertekenen van een verdrag
tussen China en Japan op wetenschappe
lijk en technologisch gebied. Hij beloofde
Japan een stabiele olietoevoer.
gewelddadige botsingen plaats hebben
tussen scholieren die deelnemen aan de
schoolboycot en de politie.
Intussen lijkt het erop dat de Zuidafri
kaanse politie door massale arrestaties
van niet-blanke scholieren en onderwij
zers een einde wil maken aan de al vijf
weken jdurëAde schoolboycbt.
In Port Elizabeth, in de oostelijke Kaap
provincie. werden gisteren 275 zwarte
scholieren gearresteerd die betoogden
voor vrijlating van Vier collega’s. Bij
Kaapstad joeg ds politie een groep de
monstrerende kleurling-scholieren met
stokken uit elkaar. In Lenasia, een voor
stad van Johannesburg, kwamen Indiase
scholieren voor korte tijd terug op school
om de stopzetting van het toenemend aan
tal arrestaties onder schoolkinderen te
eisen.
Vélïgens Zuidafrikaanse kranten zijn in
verband met de schoolboycot in totaal
1500 personen gearresteerd, waarvan de
meesten na verschijning voor de recht
bank inmiddels weer zijn vrijgelaten. Een
woordvoerder van de oppositie die door
scholieren van gemengd ras is begonnen
de groeiende onrust in die kringen weer
spiegelt. Hij sprak de vrees uit dat de
maatregelen van de regering om de boy-
cpt te breken op een confrontatie van
„historisch formaat” kan uitlopen.
De schoolboycot begon ongeveer vijf
weken geleden onder gekleurde scholie
ren die gelijke onderwijskansen eisen en
breidde zich snel uit naar Indiase en in
mindere mate zwarte leerlingen. Een van
de belangrijkste klachten is dat de rege
ring voor een blanke scholier jaarlijks
bijna tweeduizend gulden uittrekt en voor
kleurlingen en zwarten slechts respectie
velijk slechts rond vijfhonderd en twee
honderd gulden.
Overigens heeft de Roemeense presi
dent Nicolae Ceausescu gisteren kritiek
geuit op de Russische invasie in Afghanis
tan tijdens besprekingen met de Westduit-
se minister van Economie Lambsdorff.
Dit heeft de Westduitse minister aan wes
terse verslaggevers in Boekarest bekend
gemaakt.
De Roemeense president is voorstander
van een snelle oplossing voor de Afghaan
se crisis opdat de Russische troepen kun
nen worden teruggetrokken uit Afgha
nistan.
Volgens Ceauèescu zou het bezoek dat
de Westduitse kanselier Schmidt volgende
maand brengt aan Moskou een eerste stap
kunnen zijn in deze ricfiting, aldus
Lambsdorff.
Belangrijk onderdeel van de ron
dreis van de president is tevens de
economische topconferentie in Vene
tië met Japan, Engeland, Frankrijk,
West-Duitsland, Italië en Canada.
Ook de Europese Gemeenschappen
zullen op de bijeenkomst vertegen
woordigd zijn. Het is de eerste ont
moeting tussen de staatshoofden
sinds het ontstaan van de crises in
Iran en Afghanistan.
JAKARTA (Reuter). Vijftig Indone
siërs, onder wie drie oud-premiers en ver
scheidene gepensioneerde maar invloed
rijke generaals, hebben er bij het parle
ment op aangedrongen, een motie van
afkeuring tegen president Soeharto aan te
nemen, omdat hij de eenheid van het land
in gevaar zou brengen.
De opposanten, onder wie de gewezen
premiers Boerhanoeddin Harahap, Moha-
mad Natsir en Sjafroedin Prawiranegara
len de oud-minister van Defensie generaal
Abdoel Haris Nasoetion, mogen hun kri
tiek volgens de wet niet openbaar maken.
Volgens het Britse persbureau Reuter
werd het stuk op 5 mei getekend en op 13
mei aan het parlement gestuurd. Volgens
de ondertekenaars zou het staatshoofd in
twee redevoeringen die hij onlangs tot de
strijdkrachten hield, een wig hebben ge
dreven tussen de militairen en het volk.
Met name zou Soeharto een onjuiste inter
pretatie geven van de staatsideologie
„Pantjasila” en daarmee politieke tegen
standers dreigen. Ook zou hij met zijn
uitleg van de Pantjasila impopulaire
maatregelen proberen te rechtvaardigen.
In feite zouden deze maatregelen ten doel
hebben geleidelijk de werking van de re
publikeinse grondwet te verlammen. De
ondertekenaars beschuldigen Soeharto
ervan dat hij de strijdkrachten zou willen
overreden zijn partij te kiezen in politieke
tegenstellingen in plaats van onpartijdig
te blijven.
In het parlement heeft het verzoek*
overigens geen schijn van kans, omdat het
regerende Golkar-blok en de strijdkrach
ten samen bijna driemaal zo sterk zijn als
de ‘rhóhatnmedaanse ,:en de nationalist
tisch-christelijke oppositie.
LISSABON (AFP). Bij botsingen tus
sen de Nationale Republikeinse Garde en
arbeiders op een collectieve boerderij in
de streek Alentejo in Zuid-Portugal zijn
dertig landarbeiders gewond. Dit heeft
het nationale Portugese persbureau
ANOP gisteren meegedeeld.
Twee gewonden zijn er ernstig aan toe.
Volgens de arbeiders van de collectieve
boederij wilden de gardisten hun olijf
oogst stelen. De garde zegt met knuppels
in actie te zijn gekomen toen zij hoorde
dat de boeren op particuliere grond een
collectieve boerderij naar Russisch model
wilden stichten.
Veel van de landbouwgrond in Alentejo
is na de Anjer-revolutie in 1974 in bezit
genomen door verarmde landarbeiders,
die vaak collectieve boerderijen stichten.
Toen de centrumrechtse regering van Sa
Cameiro in januari aan het bewind kwam
kondigde de Portugese premier aan dat
het land in Alentejo moet worden terugge
geven aan de oorspronkelijke eigenaars.
He spanningen in Alentejo zijn sindsdien
opgelopen. r
„Op het ogenblik overtreft de produktie van olie het verbruik
met ongeveer twee miljoen vaten per dag, ongeveer zeven
percent van de OPEC-produktie (de organisatie van olie-exporte-
rende landen, red.). Tenzij de aanvoer door politieke beroering in
het Midden-Oósten afneemt zal dit overschot nog groter wor
den”, aldus Jamani. Hij voegde eraan toe dat de OPEC-landen
het zijns inziens beter snel eens kunnen worden over uniforme
olieprijzen, omdat een sterke daling van de olieopbrengsten een
harde klap zou betekenen voor de arabische landen.
Jamani zei verder dat zijn land wel heeft overwogen de
olieprijzen te verhogen, nadat een eerdere prijsstijging op 14 mei
vergeefs bleek. Deze verhoging was bedoeld om de prijs van de
Saoedische olie, die toen op 28 dollar per vat (ruim 56 gulden per
159 liter) kwam, dichter in de buurt te brengen van de gemiddel-
En Klaas zei op 16 juni 1977 de volgende --
63 woorden: ;si
Arjan, au, Aad, ach (tegen vliegtuig); “tl
bal, bè, beer, boot, boe, bije, bus: dropje; <i„
ei; fiets; huis, haan; jas, jam; kikker,
kraan, klaas, kuku, koe, ketting, klompen,
koekoek, kaakje; laars; maan, mee, ma
ma, Marloes; nee, Nijn; oma, opa, open; 9t>
paard, papa, poepen, poes, pet; Ria, Rolf;
scooter, stoel, Sita, schoenen, sokken.
soep; thee, toetoet, tractor, tok, trein, Tim, sh
Tineke, tuinman, Tonny, Toos; woef; yog
hurt; zitten.
WENEN (REUTER). De Af
ghaanse regering is bereid te onder
handelen met de Verenigde Staten
over de crisis in Zuidwest-Azië. Dit
heeft een hoge functionaris van de
regerende Democratische Volkspar
tij van Afghansitan, Barialai, giste
ren gezegd in Wenen.
emgde Staten de garantie wil hebben dat
Washington en zijn bondgenoten zich niet
bemoeien met de binnenlandse aangele-
g nh d n van Afghanistan n ook g n
agr ssi t g n zijn land pl g n. „Als w
d z int rnational garanti s krijg n, is
het niet meer nodig dat de Russische
troepen in Afghanistan blijven”, zei hij.
doen instorten”
Beide lijsten zijn daarom zo interessant,
omdat de broertjes, die minder dan twee
jaar mef elkaar verschillen, slechts 18 van
die 63 woorden gemeen hadden: bal, boot,
boe; ei (eieren); jas, jam; ketting, kraan,
koekoek; mama; nijn (nijntje); opa; paard,
papa, poes; Ria; schoenen; woef. .lI
Van die 18 gemeenschappelijke woof- <>n
den in de gezamenlijke woordenschatjes
van 2 x 63 woorden van Klaas en Arjan
Hogervorst, gebruikte Janna, toen ze 63
woorden sprak, alleen deze: bal, ei, mam
ma, paard, pappa, poes, en woef.
Slechts 7 woorden in die drie woorden
schatjes van bij elkaar 3 x 63 is 189 woor
den komen dus overeen. Niet meer dan 3,7
procent!
Terwjjl Klaas en Arjan 18 zelfde woor
den gebruikten, gebruikte Janna daar
naast nog 17 woorden, die of door het ene,
of door het andere broertje in zijn woor
denschat was opgenomen, te weten: ap
pel, aap, au, bril, bah, boom, eend, kaas,
melk, nee, neus, op, oma, poep, pop, post,
en pen.
Nel Hogervorst uit Noordwijkerhout
heeft de woordenschat van haat^ twee 1
zoontjes ook nauwkeurig bijgehouden. Al-
leen is zij niet van de leeftijd uitgegaan, r
maar van de woorden. Haar zoontje Klaas
was twee jaar en drie weken toen hij aan
zijn 63e woord toe kwam, en Arjan was
twintig maanden toen hij zover was.
Arjan zei op die historische 2e mei 1974
de volgende 63 woorden:
aap, appel, af, Ada; bah, bal. boe, bui- i
ten, boot, bloemen, bomen, bos, benen,
brommer, bril; eendjes, eieren, emmer;
gordijnen („dijnen”); haas, handen; jas,
jam, Jan; kaas, ketting, kraan, koekoek;
lopen, lepel; mama, melk, meneer, Moor
tje; nijntje, neus; opa, op; papa, poes,
paard, pop, post, pen, pauw, peer; Ria - -
(,Jaja”); schoenen, slab, slapen, scheppen,
suiker; tas, trap, trui, Truus; visjes, var- 2
ken, vest, vork; woef, Wollie; zon.
(Van onze redactie buitenland)
MADRID. Alle tien inzittenden van
een transportvliegtuig van de Spaanse U
luchtmacht zijn gisteren om het leven -»,i
gekomen, toen het toestel van het type
Hercules vlak voor de landing op het
eiland Gran Canaria neerstortte.
Volgens mededelingen van de Spaanse
luchtmacht was het ongeluk te wijten aan J
een technisch mankement. Alle slachtof
fers zijn militairen.
Na een botsing boven een Brits militair
vliegveld in Bruggen nabij de Duits-Ne-
derlandse grens zijn gisteravond twee
Britse straaljagers van het type Jaguar
neergestort. Hierbij is een piloot om het
leven gekomen. De andere piloot wist zich
met zijn schietstoel in veiligheid te bren
gen. De straaljagers maakten een oefen-,
vlucht.
