Gardeniers bepleit hogere artistieke kwaliteit
tegen kleuterscholen
Film
amsterdcim
haarlcm
Rozijnenbrood»
Ferreri’s aanklacht
Main Event: geforceerde
intrige dwingt acteurs
tot onnatuurlijk spel
filmhuizen.
OOIT GEHOORD VAN ELZASWIJN?
FRANSE WIJNEN... VAN GOEDE KOMAF
Plan om talent
scenarioschrijvers
te mobiliseren
North Dallas Forty onthullend over betaald voetbal
17
VRIJDAG 30 MEI
1980
B
Waardevol”
VINS DALSACE, DA’S’N GOEDE GREEP
Mikhalkov’s aangrijpende De Vijf Avonden
i
FILM
Hmmm... rozijnenbrood... bij ’t ontbijt... de koffie...
lunch...als tussendoortje...’s avonds bij de buis.
Hmmm... even
rozijnenbrood en
hap... ’t is feest.
Altijd feest dus.
En altijd langer
vers.
Eet ze.
"i 'n sneetje
i
voor Nederlandse film
Meer geld
I
mager premièreprogramma
een
Charles Boost
(ADVERTENTIES)
L
(Van onze kunstredactie)
DEN HAAG. Er komt meer geld beschikbaar
voor artistiek waardevolle Nederlandse films. Mi
nister Gardeniers (CRM) zal daartoe met ingang
van 1981 de subsidiëring verhogen van het Produk-
tiefonds voor Nederlandse Films, waarin ook de
Nederlandse Bioscoopbond in bescheiden mate
bijdraagt.
misbruik maakt. Voor wie ongekompli-
ceerd zomeramusement in de bioscoop
zoekt zullen die bezwaren minder tellen
en nog minder voor wie een fan van „La”
Streisand is, ook al zingt zij ditmaal geen
noot.
Waarschuwend voegt zij daaraan toe dat filmkunst die
geen kwaliteit bezit, deze naam eigenlijk niet waard is en
om die reden buiten de zorg van de overheid zou moeten
vallen. Aan de andere kant zegt de minister zich ervan
bewust te zijn dat commerciële, kwalitatief vaak onder
maatse produkties de vervaardiging van artistiek waar
devolle films mogelijk maken.
Een regelmatige produktie van hoofdfilms in Neder
land is volgens de bewindsvrouw niet mogelijk zonder
een garantie of andere dekking van het financiële risico.
Dat deze dekking tot dusver wordt verstrekt door het
Produktiefonds, dat mede uit commerciële overwegingen
films produceert, vindt mevrouw Gardeniers verant
woord. Maar zij vindt wel dat deze gesubsidieerde films
achterblijven in artistieke kwaliteit.
(afkomstig dus van CRM en de Bioscoopbond) moet met
ingang van 1981 bestemd worden voor de bevordering
van deze categorie films. Daardoor zouden per jaar drie a
vier van deze films gesubsidieerd kunnen worden. Er zal
uiteraard wel een nadere omschrijving van het begrip
„artistiek waardevol” moeten komen.
Stelling: „Ons streven is om zoveel
mogelijk mensen met talent te mobilise
ren, zoiets als de scouting van FC
Utrecht bij de amateurclubs. De ruwe
opzet, zoals we die nu in ons hoofd
hebben, is ongeveer als volgt. Individuen
of groepjes komen met een idee voor een
film, dat dan samen met die initiatiefne
mers wordt besproken in een professio
nele begeleidingsgroep”.
„Samen bekijken die mensen of het
idee levensvatbaar is en zo ja, dan gaat
er een team, waarin ook die initiatiefne
mers kunnen zitten, aan de slag om het
idee uit te werken. Zo volgen steeds
nieuwe stadia van schrijven en be
spreken”.
„Blijkt het idee kans van slagen te
hebben, dan komen er steeds meer men
sen bij (bijvoorbeeld een produktiestaf).
In een laatste stadium stappen we dan
naar een regisseur en dat hoef ik
helemaal niet zelf te zijn en de geld
schieters, al naar gelang de aard van het
project, CRM, het produktiefonds of het
bedrijfsleven”.
veerd.
De Vijf Avonden gaat over een ontmoe
ting tussen twee mensen die elkaar voor
de tweede wereldoorlog hebben bemind
maar door omstandigheden uit elkaar zijn
gedreven. Toevallig komt een van hen,
Illyin (Stanislav Liubshin) naar Moskou
en logeert in hetzelfde huis waar hij eens
een kamer huurde en verliefd werd op de
verhuurster, Tamara Vasiliovna (Ludmil
la Liubshin). Hij zoekt haar op maar door
dat beiden de schijn willen ophouden dat
zij, ondanks hun gescheiden voortbestaan
Tenslotte zullen binnen de filmbegroting van CRM de
prioriteiten zo worden gelegd dat met ingang van 1981
één derde deel van de middelen voor de produktie van
lange 16 mm-films zal worden bestemd. Omdat de minis
ter zeer veel waarde aan deze films hecht, zal de subsidië
ring de komende jaren in principe zelfs nog worden
uitgebreid.
Minister Gardeniers wil niet wachten op de uitkomsten
van de discussie over het Plan Filmcentrum, maar nu
alvast enkele maatregelen nemen, die corresponderen
met het eertijds uitgebrachte advies van de Raad voor de
Kunst. Zij wil dat de bijdrage van het Produktiefonds
voor artistiek waardevolle films tot 90 procent van de
produktiekosten (nu 60 procent) wordt verhoogd. Één
derde deel van de totale subsidie aan het Produktiefonds
‘Eet ze’.
In Cinecentrum kan men deze week
kennis nemen van een merkwaardige
Russische film die De Vijf Avonden heet,
al gedraaid heeft op Film International en
allerlei misverstanden die pas op het laat
ste ogenblik als Illyin weer wil vertrekken
een oplossing vinden.
Het gegeven dat vol aandoenlijke mo
menten zit is nogal conventioneel door
Nikita Mikhalkov in beeld gebracht maar
hij weet wel de vijf avonden waarin de
gelieven zeventien jaren van scheiding
weten te overbruggen tot een aangrijpend
drama te maken waarin voor kluchtige
momenten alle plaats is ingeruimd. Voor
al als beeld van hoe de gemiddelde Russen
omstreeks 1960 leven, denken en voelen is
De Vijf Avonden interessant en Illyin’s
pleidooi voor de vrijheid om zichzelf te
zijn, geeft aan dat de film gemaakt is in de
periode van de tijdelijke „lente” onder
Chroetsjev’s liberaal bewind.
komt alleen tegenover een machtige, op
dollarwinst spelende organisatie. Hij zal
een keus moeten maken: zich onderwer
pen aan het systeem of zijn sportieve baan
opgeven voor de liefde.
Het zijn problemen die voor de meeste
bioscoopbezoekers wat ver van hun bed
liggen, wat overigens niemand hoeft te
beletten er belangstelling voor te hebben.
Acteur Nick Nolte ziet er wat oud en
ongetraind uit om de topstar van een
voetbalclub te spelen, maar naast hem
zien we een mooie cholerische rol van
Charles Durning als de coach van het
elftal. Volgende week kunnen we wat uit
voeriger ingaan op deze opmerkelijke bij-
rolacteur die dan wat meer kansen krijgt
om zijn talent te tonen in de superthriller
When a Stranger calls.
Het overige filmprogramma in Haarlem
heeft alleen maar prolongaties te melden:
Voor een Handvol Dollars in Frans Hals,
De Muppet Film in Lido en 1941 in Palace.
In de nachtvoorstellingen zijn Gescheurd
Gordijn van Hitchcock, Die Blechtrom-
The Main Event wil echter een eigentijd
se komedie zijn, met Barbra Streisand als
een energieke zakenvrouw en Bryan
O’Neal als een mislukt bokser die aan de
zaak verbonden is om als een van de
belasting aftrekbare verliesposten te kun
nen fungeren. Als echter de zaak, een
goed lopend parfumbedrijf, in moeilijkhe
den geraakt dank zij een bedriegelijke
bedrijfsleider, is eigenares Streisand wel
genoodzaakt van de riant gehonoreerde
ex-bokser een tegenprestatie te verlangen.
Door voor het bedrijf te gaan boksen en
reclame te maken zou Ryan O’neal als
Eddie Scanlon eindelijk kunnen bewijzen
dat hij ook in meer konstruktieve zin iets
kan doen om zijn salaris waar te maken.
Eddie heeft daar uiteraard weinig zin in.
Hij heeft in lange tijd niet meer gebokst en
heeft zich inmiddels ingekocht in een au
torijschool maar hij kan zich ook niet
veroorloven zijn jaarlijks inkomen uit het
parfumbedrijf op het spel te zetten. Hij
begint dus te trainen voor een weder op
treden in de boksring onder de strenge
controle van Barbra. Wat tussen die twee
een haat-liefde relatie doet ontstaan waar
in uiteindelijk de liefde overwint.
Er valt eigenlijk niet veel goeds te ver
tellen van deze geforceerde intrige die
beide spelers dwingt tot onnatuurlijk spel
en tot gewild komische dialogen. Waarbij
komt dat regisseur Howard Zieff ondanks
zijn geslaagde westem-parodie destijds in
Hearts of the West, geen sterke leiding
geeft aan zijn spelers en vooral Barbra
Streisand die tegelijk als medeproducente
van The Main Event optreedt, bijna ge
heel „los” laat, een omstandighheid, waar
van de uitbundige actrice een overmatig
Ook North Dallas Forty die in Roxy te
zien is, zal niet overal onverdeelde instem
ming vinden, al geeft de film van Ted
Kotcheff bij tijden een onthullend kijkje
achter de schermen van het Amerikaanse
betaalde voetbal. Centrale figuur is de
profspeler Phil Elliot die al jaren verbon
den is aan de North Dallas Bulls (Nick
Nolte) bij wie de jaren beginnen te tellen
en die met drank en drugs in konditie
tracht te blijven. Uit liefde maar ook met
het oog op zijn ongewisse toekomst is hij
een verhouding begonnen met de rijke
Charlotte (Dayle Haddon) die hem
overtuigend aantoont dat er buiten voet
bal nog wel andere dingen van het leven te
genieten vaHen. Maart de clubleiding is
het niet met dit frivole leven van de voet-
bal-star eens en stuurt enkele recher
cheurs achter hem aan om materiaal te
gen de dissident te verzamelen. Ondanks
het feit dat EHiot zojuist de beste wed
strijd van zijn carrière gespeeld heeft.
Terecht voelt deze zich bedreigd in zijn
privéleven maar hij staat als het er op aan
Daarnaast zal er een speciale begrotingspost komen
voor de subsidiëring van lange 16 mm-films met een
maatschappelijke „signaal-functie”, welke vooral in film
huizen en culturele centra (het zogenaamde „alternatieve
circuit”) gedraaid worden. De omroeporganisaties moe
ten het filmbedrijf financieel gaan steunen.
Dit staat in een brief van mevrouw Gardeniers aan de
Tweede Kamer, waarin zij een schets geeft van enige
beleidsombuigingen ten aanzien van de film, die zij de
komende jaren van plan is te realiseren. Een belangrijk
uitgangspunt voor de minister is dat de Nederlandse film
herkenbaar moet zijn en ontwikkelftigen binnen onze
samenleving moet laten zien. Alleen dan kan een noodza
kelijke aanvulling op het aanbod van in het algemeen
zeer commerciële buitenlandse produkties tot stand
komen. Vervlakking moet te aften tijde worden tegenge
gaan.
Publicatie van de Nederlandse Vereniging voor de Handel in Gedroogde Zuidvruchten _j
mei van Schlöndorff en Cousin, Cousine
van Jean Tacchella gebleven.
Nieuw op dit nachtelijke programma is
The Enforcer in Palace, waarin Clint
Eastwood een wat harde en hardhandige
politie-inspekteur in San Fransisco speelt
die door zijn superieuren juist tot de orde
is geroepen en tegelijk gedegradeerd, als
een groep revolutionaire jongeren een wa
penopslagplaats hebben geplunderd,
daarbij twee agenten dodelijk gewond
achterlatend. Hun volgende misdaad is de
kidnapping van San Fransisco’s burge
meester en het eisen van een onbetaalbaar
hoog losgeld. Natuurlijk wordt Eastwood
in zijn oude functie hersteld en samen met
een vrouwelijke assistente achtervolgd hij
kidnappers en gijzelaar die zich terugge
trokken hebben op Alcatras-Eiland in de
leegstaande gebouwen die eens een be
faamde gevangeniskomplex hebben be
hoord. En daar vindt de afrekening plaats
met de misdadige sekte onder leiding van
de hysterische leider Bobby Maxwell.
De film wil waarschijnlijk alleen maar
een sentationele politiefilm zijn, maar valt
ook uit te leggen als een waarschuwend
kordaat en bloedig antwoord op alles wat
zich in de States als alternatief of progres
sief aandient. Waarbij dan vervallen
wordt in de prairierechtspraak van hon
derd en meer jaar geleden.
Voor de jongere bioscoopbezoekers
heeft Palace Oom Ferdinand en de Tover
drank, een gerenommeerde jeugdfilm van
Karst van der Meulen, Studio blijft nog
even bij de Feestelijke Revue van Teken
film Sterren, terwijl dagelijks in Lido nog
altijd De Muppet Film draait.
In de Filmschuur (Smedestraat, Haar
lem) is dit weekeinde nog La Notte van
Michelangelo Antonioni te zien.
Het jongerencentrum Dac (Ripperda-
straat 13a, Haarlem) vertoont op vrijdag 6
juni (20.45 uflr) de film Aft the President’s
Men. Het gaat hier om de verfilming van
het gelijknamige boek van de twee Was
hington Post journalisten Bob Woodward
en Carl Bernstein die leidende figuren
waren in het ontravelen van het Waterga-
te-affaire dat uiteindelijk in 1974 leidde
tot het aftreden van president Nixon. Dus
tin Hoffman en Robert Redford spelen de
twee verslaggevers.
CRM zal ervoor zorgen dat het Produktiefonds meer
geld krijgt, maar dan zal ook de Bioscoopbond royaler
dan nu uit de bus moeten komen. Dat de bijdrage van de
omroep in de produktiekosten van Nederlandstalige
films zou moeten worden verhoogd,' acht de bewinds
vrouw een wenselijke en ook mogelijke zaak, maar de
betrokkenheid van de zendgemachtigden zal beslist bin
nen de grenzen van de Omroepwet moeten blijven. De
samenwerking zal bijvoorbeeld niet zo intensief mogen
zijn, dat de omroep zou gaan meewerken aan het maken
van winst door derden. Er zal een werkgroep worden
ingesteld, die gaat bekijken hoe de omroep en het Pro
duktiefonds kunnen samenwerken.
„Verder is het de bedoeling, dat er
verschillende van die groepjes naast el
kaar met plannen bezig zijn, wat weer de
mogelijkheid tot continuïteit biedt. Wij
geloven, dat een dergelijke collectieve
aanpak meer zal oplevefen dan het vaak
eigenwijze werk van eenlingen. Daar
naast kunnen we op deze manier wel
licht komen tot het echt ambachtelijk
schrijven van filmscenario’s”.
Alle haken en ogen aan het plan (hono
rering, organisatie en dergelijke) zullen
worden toegelicht op een avond in sep
tember. Iedereen „tussen de 12 en de 80
die denkt talent te hebben” en mee wil
doen en voor die avond uitgenodigd wil
worden, moet dan wel voor 15 juni een
(zo lang mogelijke) brief sturen aan Stel
ling Filmprodukties, Springweg 50,
Utrecht.
Sommige van de wijnen van de Elzas 1’ Alsace, zeggen
de Fransen) mogen dan luisteren naar nogal Duitsklinkende
namen, zoals Riesling of Gewürztraminer, in hun hart zijn en
blijven het oer-Franse kwaliteitswijnen. Dus met een opvallend
rijk bouquet en een krachtige, volle smaak.
De Elzaswijnen zijn een deel van de nationale trots van
Frankrijk. En' worden derhalve met de bekende strenge regels
voor produktie, bereiding en lagering gemaakt. Zo verplicht de
wet de Elzasser boeren hun wijn ter plaatse in flessen te tappen.
Zodat men tot het laatste moment toezicht heeft op de kwaliteit.
Vandaar dat het altijd feest is als u zo’n heerlijk droge
kruidige Elzasser op tafel brengt.of hij nu de naam Sylvaner,
Muscat, Pinot of Riesling draagt.
Nieuwsgierig naar Franse wijn?
Maak 3 gulden over op postrekening 3610260 t.n.v. /xL
ARK BV, Wormerveer. <4 I
Dat brengt een verrassend, leerzaam boekje bij u in de bus. Sopexa
(Van onze kunstredactie)
UTRECHT. De ideeënrijke
Utrechtse filmer Jos Stelling heeft weer
een nieuw plan gelanceerd. Hij wil gaan
onderzoeken of het mogelijk is te ko
men tot een soort scenario-schrijvers-
groep die zou moeten zorgen voor de
nodige continuïteit in het aanbod van
fllmplannen op papier. Alle vroegere
plannen in die richting (zoals bij de
VARA) hebben volgens Stelling nog
niet zoveel opgeleverd.
Aan de hand van een klein verhaal
tracht Ferreri in Chiedo Asilo zijn afkeer geslaagd zijn in het leven, ontstaan er
tegen kleuterscholen verder uit te bou- --J
wen. Hij laat in Bologna, in een buiten
wijk een jonge onderwijzer met zeer onor
thodoxe onderwijsmethodes los op zo’n
schooltje, wat allerlei moeilijkheden met
ouders en overheid oplevert maar Ferreri
de kans geeft zijn bezwaren tegen het
kinderonderwijs met argumenten te on
dersteunen.
In verband met deze nieuwste Ferreri-
film vertoont Kriterion in de week van 29
mei tot en met 4 juni in zijn middagvoor
stellingen (14.30 uur) recente films van
deze Italiaanse misantroop, zoals De Au
diëntie, Dillinger is dood, en De Haren, en
ruimt zijn late avondvoorstelling (22.30
uur) in voor Touche pas la Femme
Blanche.
Stanislav Liubshin in De Vijf Avonden.
In Roxy gaat deze week The Main
Event in, een poging van regisseur
Howard Zieff om een liefdeskomedie
te maken met twee zo uiteenlopende
sterren als Barbra Streisand en Ryan
O’Neill. Eerder was al in What’s up
Doc het tweetal bij elkaar gebracht
en dat leverde toen onder regie van
Peter Bogdanovich een dolle klucht
op, in de stijl van wat de Amerikanen
een „screwball-comedy” noemen en
meer in het bijzonder lijkend op een
oude film uit 1938, Bringing Up Baby
van Howard Hawks.
Op
komt deze week als beste nieuwe film The 1
last married couple in America voor, met I
als Nederlandse titel Echtscheiding op
z’n Amerikaans, een vrolijk pendant van
Kramer versus Kramer, ditmaal met als
scheidend echtpaar George Segal en Na
talie Wood.
Voor verder „nieuws” moet men zich H
naar Kriterion spoeden waar nu al voor
de tweede week Chiedo Asilo (Waarom
Kleuterscholen?) draait, een van die maat
schappijkritische films van Marco Ferreri
die zich tegen de kleuterschool richt.
Kleuterscholen, zegt Ferreri zijn in het
algemeen verschrikkelijke plaatsen die op nu'tot’eën biöskooppremièrTis gëpromo-
gevangenissen of concentratiekampen lij
ken. Kleuterschool en fabriek zijn van
hetzelfde beton gemaakt, waardoor in bei
de dezelfde onverdragelijke herrie te be
luisteren valt.
R»
XK-
-
