Potten bakken in
moeilijker
buitenovens
aan te kleden
Rotstuintjes; makkelijk en mooi
T
ramen zijn
lil
’Alternatieve’
x
iwi
U w
F F
VOORLICHTING OVER BLOEMBAK
V
i- -c -
25
r*
4cm
r
T
15 a 20cm
Wat hebben we nodig?
De beplanting
Handkneden
De oven
De starre „recht toe, recht aan” woningbouw is de laatste tijd gelukkig
langzamerhand achterhaald door een vriendelijker en fantasierijker architectuur.
Dat heeft o.a. tot gevolg gehad dat de vorm van een aantal ramen totaal anders is
dan die van gewone vierkante of rechthoekige ramen.
Z3C
J L
gaten.
(kranten*
-rzaagsel
Bakken en stapelmuurtjes
J 12 cm
j j 3cm
I
EIGENHANDIG
u C2 jn 6 -es
•z' L/jiT
Y nr uv-stf»A
Ml
1^ Y - -
i i 4.
O
Informatie
Ze volgen de vorm van het dak en dat
levert allerlei schuine lijnen op. Zulke
driehoekige of volgens andere meetkundi
ge beginsels gevormde ramen geven het
huis een heel gezellig uiterlijk. Er zit ech
ter ook een probleem aan: het is wel iets
moeilijker om zulke ramen „aan te kle
den” met vitrages, gordijnen of zongor
dijnen!
Behalve de plantjes hebben we in de
eerste plaats stenen nodig voor de rot
stuin. Er is keus uit bijvoorbeeld Arden-
ner blokken, zwerfkeien en bruinrode
lavablokken. U kunt het beste één of
hooguit twee steensoorten gebruiken.
Dan zoeken we een plaatsje in de zon;
alpenplanten hebben van nature nooit
bomen en struiken boven zich staan,
maar altijd een blote hemel. Heeft u een
zanderige, doorlatende grondsoort in uw
tuin, dan kunt u volstaan met omspitten
en in model brengen van de grond. Het
mooist en meest natuurlijk is het als u
een verhoging of een glooiing maakt in
uw rotstuintje. Is de bodem vaster van
structuur, dan moet de grond goed om-
Tenslotte kunnen de planten erin gezet
worden. De beste planttijd is in de regel
Vooral bij sempervivum- en saxifraga-
soorten is het wenselijk wat grind of
steenslag op de aarde te strooien, omdat
deze er een grondige hekel aan hebben
Op een plaatsje op het zuiden kunt u zomers tussen de
gebruikelijke rotsplantjes ook diverse soorten cactussen
met pot en al ingraven. Natuurlijk haalt u ze voor de winter
weer binnen. Ook in het muurtje op de achtergrond ziet u
diverse plantjes groeien.
U heeft nodig rood- of witbakkende
chamotteklei, mirettes, spatels, een klei-
snijder, houten plank (deze materialen
zijn te koop bij handenarbeidswinkels),
zaagsel en een oude metalen vuilnisem
mer of olievat (met deksel).
De voorwerpen maken we volgens de
eeuwenoude methode van het handvor
men of het handkneden. Potten, vazen,
borden, kruiken, asbakken e.d. worden
beetje bij beetje opgebouwd uit rolletjes
klei. De klei moet goed kneedbaar zijn.
Zet het werkstuk op een houten plank en
draai deze tijdens het opbouwen regel
matig rond.
Rol met een deegroller de bodem van
het werkstuk glad. Maak een aantal klei-
rolletjes (tussen de handen), leg ze in een
ring op de bodem in lagen op elkaar
zodat er een wand ontstaat. De kleirol-
letjes moeten bij een klein werkstuk een
halve centimeter dik zijn, bij grotere
voorwerpen 1 cm. Duw ze goed op el
kaar en strijk de klei daarna aan de
binnen- en buitenkant met uw (indien
nodig vochtige) vingers glad.
Handkneden is geen moeilijke tech
niek, maar vraagt wel enige oefening.
Ook kinderen vinden het leuk om te
doen. Maak de wanden niet te dun. Als
het werkstuk klaar is, werkt u oneffen
heden weg met een spatel of mirette.
Laat het (de) werkstuk(ken) nu ongeveer
een week gelijkmatig drogen (niet in de
zon), zodat de klei zogenaamd leerhard
wordt. De voorwerpen zijn in dit stadi
um erg teer.
Gebruik die oude vuilnisemmer als
oven. Boor op 12 en 16 cm vanaf de
gespit worden en vermengd met zand,
puin, grind, split e.d. om deze goed door
latend te maken. Rotsplantjes haten na
melijk „natte voeten”. Als de grond be
werkt is, kunnen de stenen gerangschikt
worden. Probeer dit op een zo natuurlijk
mogelijke manier te doen, liefst met de
platte kant telkens op de grond.
„Het voorjaar is al weer enige tijd in ons land en zo langzamerhand komen de
zomerbloeiers weer buiten, in de bakken op het terras, onder de vensterbank en op
de balkons, Jammer dat er zoveel mensen pas dan op het idee komen om planten te
kopen, terwijl al in februari het balkon kan worden opgevrolijkt met bijvoorbeeld
viooltjes.
Daarom heeft de afdeling Voorlichting van de Nederlandse Vereniging de
Bloemisterij, een vernieuwde en uitgebreidere folder over bloembakken uitgege
ven. Daarin staan allerlei tips en voorbeelden voor bakbeplantingen met bijv,
bolgewasjes, wintergroene planten, tweejarigen zoals viooltjes, klimplanten, alpi-
neplanten etc. Ook de lichtgewicht tuiniermogelijkheden voor daktuinen en
grotere balkons komen aan de orde.
In ieder tuincentrum of ander verkooppunt van planten voor bloembakken kunt
u de nieuwe folder gratis verkrijgen. Er is ook een diaserie van 60 dia’s (eveneens
vernieuwd en uitgebreid) over dit onderwerp, die gratis wordt toegezonden aan
iedereen die de serie voor groepsvoorlichting kan gebruiken. De serie is voorzien
van een handleiding met een korte toelichting bij iedere dia.
Voor inlichtingen kunt terecht bij de Ned. Ver. de Bloemisterij, of Bloemenbu
reau Holland (zoals de nieuwe naam luidt) Koninginnegracht 012, 2514 AL Den'
Haag, tel. 070-469358.
Bedek het zaagsel met kranten, ge
drenkt in petroleum en strooi daarover
nog wat zaagsel. Steek dit aan en doe de
deksel daarna dicht. Het zaagsel brandt
langzaam van boven naar beneden. Het
bakproces kan zo’n 12 tot 36 uur duren.
Hoe fijner het zaagsel, hoe langzamer
het branden gaat. Laat de „oven” tijdens
het branden dicht. Haal de werkstukken
uit de as wanneer alles afgekoeld is.
Meer over de verschillende kerami
sche vormtechnieken, gereedschap en
materialen, baktechnieken en glazuren
kunt u vinden in het boekje „Keramiek -
creatief vormgeven” van Ewald Stark
(Uitgeverij Helmond). Het boekje kost
12,50 en is verkrijgbaar bij boekenwin
kels en handenarbeidzaken. Het is rijk
geïllustreerd met kleurenfoto’s en geeft
een goed overzicht van wat er allemaal
mogelijk is op het gebied van keramiek.
heid van plantjes.
Door buitenlandse vakanties komen
we in aanraking met allerlei rotsplant
jes, die velen als een soort herinnering in
de eigen tuin of op het balkon (wat heel
goed mogelijk is) willen hebben. Natuur
lijk nemen we niet de plantjes mee uit
ons vakantieland; laat de natuur daar
ongerept! Bij een goed tuincentrum kunt
u meestal heel wat rotsplantjes vinden
en er is zelfs een speciale kwekerij van
alpenplanten: Gebr. Van Delft, Gooweg
21 te Noordwijkerhout.
Bij Van Delft vindt u een uitgebreid
assortiment en kan men u met vakkennis
voorlichten over de aanleg van een rots
tuintje. Tot slot kunnen we als voordeel
van de rotstuin nog het geringe onder
houd noemen. Door de stenen en de vele
bodembedekkende planten is het on
kruid wieden heel beperkt, terwijl er ook
niet of heel weinig gesnoeid hoeft te
worden. Echt een tuintje voor planten
liefhebbers met weinig tijd!
De laatste jaren zijn de rots
tuintjes weer sterk in opmars en
daar zijn dan ook best redenen voor.
In de eerste plaats kunnen we in een
rotstuintje op heel beperkte ruimte
veel meer doen dan in een gewone
tuin. We maken een soort mini-land-
schap met een grote verscheiden-
om rechtstreeks met de bladeren op de
aarde te liggen. Er is een flink aanbod in
rotstuinplantjes. Om er maar eens enke
le te noemen: alyssum of schildzaad,
bekend rotsplantje, geel, ook geschikt
voor muurtjes; Engels gras, met kar-
mijnrose bloempjes; aubritia, een bo
dembedekker met rose bloempjes; cam
panula of klokjesbloem (verschillende
soorten); dianthus deltoides of steenan-
jertje; geraniums; kruipend gipskruid;
edelweiss; primulasoorten; saxifraga- of
steenbreeksoorten; sempervivum- of
huislooksoorten; sedumsoorten; tijm; al
penaster; gentiaantjes; silene of lijm-
kruid; arabis of scheefkelk; iberis of
scheefbloem en vele andere.
Daarbij passen struikjes zoals azalea,
peperboompje, dwergconifeertjes, her-
tshooi e.d. Verder kunnen er diverse
siergrasjes en allerlei bolgewassen in de
rotstuin. Van de bolgewassen kiezen we
soorten die geschikt zijn voor verwilde
ring, zoals botanische tulpen, bot. cro-
cussen, bot. narcissen, cyclamen, alli
ums, bot. irissen, scilla’s, blauwe druifjes
en sneeuwklokjes.
De zomermaanden staan voor de
deur, de tijd voor allerlei buitenactivi
teiten. Het is gezond, je hebt de ruimte
en je kunt dingen doen die binnenshuis
moeilijk of niet te realiseren zijn. Een
van die typische „buiten-hobby’s” is het
bakken van potten in een zaagseloven.
Een uitkomst voor de mensen die geen
(keramiek)oven hebben en toch zelfge
maakte voorwerpen van klei willen
bakken.
bovenrand twee rijen gaten, met een
onderlinge afstand van 3 cm. Leg nu een
laag zaagsel (verkrijgbaar bij elke hout
zagerij of DHZ-winkel) van 15 a 20 cm in
de emmer. Vul de potten met zaagsel en
zet ze met de opening naar beneden in de
emmer. Zet bij het bakken van meer dan
één laag de grootste voorwerpen onder
in. De dikte van de laag zaagsel tussen
de potten moet minimaal 5 cm zijn; de
bovenste laag zaagsel ongeveer 20 cm.
Het zaagsel mag niet boven de luchtga
ten komen
het voor- of najaar, maar deze plantjes
worden veelal in potjes verkocht, waar
door ze het hele jaar door geplant kun
nen worden. In de wat grotere ruimten
tussen de stenen zetten we de zodevor-
mende planten en vlak bij de stenen
komen hier en daar plantjes die er
overheen kunnen groeien.
Met een beetje fanasie kunnen daarvoor
echter leuke oplossingen worden bereikt,
die niet alleen aan hun praktische doel
beantwoorden (ramen afdichten tegen in
kijk en zon, de woonruimte decoratief
aankleden), maar die ook in harmonie zijn
met het exterieur van het huis.
De woninginrichtingsbedrijven zijn
vanzelfsprekend al aardig „ingespeeld”
op die alternatief gevormde ramen. Er
worden speciale garnituren voor in de
handel gebracht.
Zelf kunt u echter ook aardige dingen
maken. Hoe moeilijk zo’n schuin, driehoe
kig of aflopend raam ook mag lijken, er
valt altijd wel iets op te bedenken.
Een paar suggesties:
Een dakraam (fig. 1), dat de zolder
verdieping tot een plezierige woonruimte
maakt, kan op diverse manieren worden
aangekleed. Als het een groot raam is, zal
vitrage wenselijk zijn. Die kan heel een
voudig worden aangebracht door aan de
boven- en onderkant een staal- of koper
draad (strak) te spannen, dus geen gor-
dijnveer. Ook het overgordijn kan op die
wijze worden aangebracht, wanneer dat
gordijn althans van dunne stof gemaakt
is. Voor zwaardere stoffen is een houten,
metalen of kunststof roede met ringen
beter geschikt.
Voor een groot raam neemt u zowel
voor vitrage als gordijn twee stukken,
voor wat kleinere één stuk. Zoom de stof
zó, dat ze gemakkelijk over de draden of
roeden geschoven kan worden.
Gaat het om een dakraam van het tui-
meltype, breng de spandraad of de roeden
Schuin aflopende ramen (fig. 3) zijn
het lastigst. Vitrage moet in één stuk wor
den gemaakt en evenals bij de driehoeki
ge ramen aan boven- en onderzijde wor
den vastgezet. Bevestig de rail van het
overgordijn vóór de rail van de vitrage
tegen het schuine plafond, of met een
afstandssteun aan de wand waarin het
raam zit.
Uiteraard moet de stof ook worden vast
gezet op de overgang tussen de schuine en
de rechte zijde (borstwering). Dat gebeurt
eveneens met gordijnband.
Mocht u met dergelijke lastige ramen
toch nog wat problemen hebben, vraag
dan de woninginrichter om advies. Neem
daarbij dan een maat- en vormschetsje
van het raam mee.
Rotsplantjes zijn ook uitermate goed
geschikt voor beplanting van bakken en
stapelmuurtjes in de tuin. Stapelmuurt
jes maken we door de stenen in de aarde
te drukken en eventueel aan elkaar te
plakken met een papje van aarde, klei en
koemest. Tussen de stenen vinden aller
lei rotsplantjes een plaatsje.
Voor bakken met rotstuintjes gebrui
ken we houten kuipen, eternietbakken,
roodstenen potten of natuurstenen trog
gen. Zorg wel voor een goede afwatering
d.m.v. veel gaatjes en veel scherven of
grind onder in de bak.
t
dan op de raamlijsten aan; bij een vast
raam kan de montage op het kozijn ge
beuren.
Een driehoekig raam (fig. 2) maakt
het noodzakelijk het gordijn precies in
vorm en op maat te knippen. Zet de stof
tegen de schuine zijden vast en bind beide
delen met een gordijnband op wanneer
het gordijn open moet zijn. Door de twee
gordijndelen uit de band te halen, vallen
ze sluitend voor het raam.
Dit galat uiteraard niet op wanneer u een
geplooid gordijn wilt. In dat geval moeten
gordijnrails tegen het plafond of aan de
muur worden aangebracht. In de „run
ners” hangt u dan het geplooide gordijn,
dat vervolgens aan de beide schuine zij
den wordt vastgezet.
Vx
,C\Vo
..'ik/»
