Ex-dictator zou in Saoedi-Arabië wonen
Kooldioxide bedreigt
milieu op de aarde
Volle wegen verwacht
op autoloze zondag
Bomexplosie bij
Vrijheidsbeeld
h
GEMEENTEBESTUUR BETHLEHEM TREEDT AF
wapens overwegen
Westduits initiatief dreigt te mislukken
Wervelstormen
teisteren VS
Plan Nederland op
OESO-conferentie
VS: bondgenoten
moeten chemische
VN-milieu-organisatie (UNEP) waarschuwt:
Windjack
Grote klep
Vervalsen
3
WOENSDAG 4
1980
JUNI
BINNEN- EN BUITENLAND
2
door Nico Scheepmaker
Lw
ië-reis
erlast
rotex
Chili
Iers
)M
kers
kkers
it van
■dwij-
>eleid
dvies
Wie-
min-
rgaan
moe-
amen
zich
olen
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN-DEN HAAG. Idi Amin, de vorig
jaar afgezette dictator van Oeganda, wil terugke
ren naar zijn vaderland, maar zegt er geen behoef
te aan te hebben opnieuw aan de macht te komen.
(Van onze redactie buitenland)
NAIROBI. Door de toenemende hoeveelheden kooldioxide in de lucht
kan het klimaat op de wereld veranderen, aldus het in Nairobi gevestigde
milieubureau van de Verenigde Naties UNEP, in het jaarverslag dat morgen
op Wereldmilieudag wordt gepubliceerd.
(Van onze redacteur in West-Duitsland Hans Amesz)
BONN Als alles volgens plan verloopt zullen er zondag nauwelijks auto’s
in West-Duitsland rijden. Die dag is namelijk uitgeroepen tot een vrijwillige
autoloze zondag. Maar naarmate die zondag naderbij komt groeit de vrees,
dat het die dag op de weg weleens drukker zou kunnen zijn dan normaal.
icten
(Van onze redactie buitenland)
JERUZALEM. Een jood
se organisatie die zich Terreur
tegen Terreur noemt, heeft
gisteravond de verantwoorde
lijkheid opgeëist voor de aan
slagen op drie burgemeesters
in het bezette deel van Jorda-
nië, de Westbank.
A
V4
J i
Joodse organisatie
eist aanslagen op
Amin wil terug naar Oeganda
De voormalige Oegandese dictator Idi Amin bij de BBC op
de buis in een exclusief interview
it door
re klap
iten in
rechten
'astisch
;de-Ka-
Zaken,
ran Agt
Buiten
en met
publie-
bezoe-
i berei-
nonde-
m met
’avond
terrein
n) em-
■ving.
iswaar
resten
evulde
zout-
grote
Kamer
ti Eco-
ording
n over
illisse-
tex in
e Van
>n aan
:r Bui-
■raagd
n tafel
ehoud
lankte
Volgens de Israëlische radio liet een
man die zich Sjlomo noemde, in een tele
foongesprek met het Israëlische persbu
reau ITIM weten, dat zijn organisatie de
explosieven had verschaft aan een com
mandogroep die vervolgens de ladingen
had geplaatst in de auto’s van de Pales
tijnse burgemeesters van Nabloes, Ramal
lah en El Bireh. De eerste verloor bij de
aanslag beide benen, terwijl de tweede
een voet moet missen. De burgemeester
van El Bireh riep uit voorzorg een Israëli
sche bomdeskundige te hulp, alvorens in
zijn auto te stappen. Deze expert verloor
het licht in beide ogen, toen de bom toch
explodeerde.
PARIJS (ANP). De Nederlandse mi
nisters die deelnemen aan "de conferentie
van de Organisatie voor Economische Sa
menwerking en Ontwikkeling (OESO) in
Parijs hebben erop aangedrongen, dat
elke lidstaat zich vastlegt op een bepaald
percentage ontwikkelingshulp.
Waarnemers menen dat het Nederland
se voorstel weinig kans maakt, omdat ons
land een van de weinige staten is die 0,7
procent van het bruto nationaal produkt
aan ontwikelingssamenwerking besteedt.
Vandaag wordt het slotcommuniqué ver
wacht van dé conferentie. Hierin zouden
onder meer voorstellen moeten staan voor
het opnieuw op gang brengen van de
gesprekken tussen rijke en arme landen
(Noord-Zuid-conferentie). De Nederland
se bewindslieden in Parijs zijn minister
Van der Klaauw van Buitenlandse Zaken
en minister De Koning van Ontwikke
lingssamenwerking.
De huidige situatie in Oeganda beschreef Amin als
chaotisch. Het land is volgens hem nu „een kolonie van
Tanzania” geworden. Hij beschuldigde de Tanzanianen
van diefstal van de Oegandëse koffïeoogst. De Tanzani-
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK. Bij een bomexplosie
aan de voet van het Vrijheidsbeeld in New
York is aanzienlijke schade aangericht
aan het museum, aan de voet van het
beeld. Dit is gisteren bekendgemaakt door
de politie van de stad. Aan het beeld zelf is
geen schade aangericht. Het is niet be
kend wie verantwoordelijk is voor de aan
slag, aldus de politie.
In het jaarverslag noemt de UNEP mi
lieubescherming een wezenlijk onderdeel
van de ontwikkeling van zowel de arme
als de rijke landen. Vijf jaar geleden was
de kans dat een Afrikaans kind al in zijn
eerste jaar overlijden zou, tienmaal zo
groot als in de VS. Besmet drinkwater en
slechte gezondheidszorg zijn hier schuldig
aan, aldus Tolba. Ook wordt gewezen op
de slechte gevolgen van uitlaatgassen van
auto’s voor het loodgehalte in het bloed
van kinderen.
De anonieme opbeller verklaarde dat
zijn organisatie niets te maken heeft met
de religieuze organisatie Goesj Emoniem,
die meer nederzettingen in bezet gebied
wil oprichten. Hij zei dat zijn organisatie
300 leden telt en zich klaarmaakt voor
nieuwe aanslagen.
aanse president Nyerere is er volgens de oud-dictator op
uit ex-president Milton Obote weer aan de macht te
brengen, de man die in 1971 door Amin is afgezet.
De berichten over gruweldaden tijdens zijn bewind
Brandweerlieden en helpers in de
staat Pennsylvania doorzoeken de ra
vage, die overbleef, nadat een wervel
storm over een terrein voor sta-cara-
vans was geraasd.
Het zal wel weer niet de bedoeling zijn
geweest. Blijkbaar wordt er niet op de
scholen onderwezen dat nog nooit iemand
is doodgestoken zonder mes, schaar of
soortgelijk steekwapen, en dat het dus
verstandig is geen mes, schaar of ander
wapen in iemand te steken als je hem niet
vermoorden wil. De daders zijn inmiddels
gemakkelijk te herkennen, kijkt u maar
eens om u heen als u in Den Haag bent. Zij
dragen geen donkerblauw windjack, heb
ben kortgeknipt, nauwelijks golvend, don
kerblond haar, zij hebben nog steeds een
flink postuur en die ene is nog steeds een
kleurling, maar deze is verder alleen te
herkennen doordat hij geen opvallend ge
le honkbalpet met grote klep draagt. Als
door een adder gebeten heeft hij die lieve-
lingspet na het lezen van de kranten met
een afgezet, om zich heen gekeken wat hij
er mee doen moet, gewoon onder in de
kast?, nee, te gevaarlijk, hij moet gewoon
verdwijnen, de gracht in, of in een ander
mans vuilnisbak, weg ermee! Idem dito
voor het donkerblauwe windjack. Waar is
je windjack, dat ben je toch hoop ik niet
verloren hè, vraagt moeder knorrig. Er
gens laten hangen, mompelt hij wegvluch
tend, de kamer uit, ik weet niet meer
waar. De krant van vandaag kan ik ook al
niet vinden, moppert zijn moeder verder.
Een paar huizen verderop zeurt het twee
jaar jongere broertje waar zijn gele honk
balpet gebleven is. Hij had nog zo gezegd
dat hij hem vandaag terug wilde hebben!
Sorry hoor, maar die pet is gejat, ik koop
morgen wel een mooiere voor je, een oran
je!, belooft de oudere broer. O mijn god,
wat een ellende allemaal. En waarvoor?
Stel je hebt een flink postuur, halflang,
enigszins golvend, donkerblond haar en je
pleegt gekleed te gaan in een donker
blauw windjack. Je hebt een vriend, een
kleurling, die ongeveer 1.75 meter lang is
en een opvallend gele honkbalpet met
grote klep pleegt te dragen. Dan loop je
toch niet meer zo rustig door Amsterdam,
sinds in de krant heeft gestaan dat twee
mannen die aan bovengenoemde beschrij
ving voldoen een 21-jarige Parijzenaar in
de Sint Pieterspoort bij het Rokin hebben
doodgestoken.
Ik kan me vergissen natuurlijk, ik moet
de statistieken er eens op na gaan vlooien,
maar voor mijn gevoel wordt er de laatste
tijd toch wel erg gemakkelijk gestoken en
geschoten op levende mensen. Iemands
auto of fiets stelen is al vrij onaangenaam
voor het slachtoffer, maar iemands leven
stelen, dat is toch wel het laatste wat je
doet, zou je zo denken. Eenentwintig jaar,
woont lekker in Parijs (wie doet je wat?),
gaat desondanks een weekje naar Amster
dam omdat je daar toch ook ’n keertje
geweest moet zijn al woon je zelf in Parijs,
en wordt dan doodgestoken door een
blauw windjack en een gele honkbalpet
met grote klep.
tsbewe-
rkoepe-
et CNV
ninister
Zaken
herp te
■rklaren
;taan
rwijl
zelf-
:tivi-
ewel
aan
dijkt
een
ege-
eine
H.
it in
i de
i de
i de
nen.
ten,
gen
jgs-
en
ren.
de
ger,
Mi-
Bo-
gin
ai re
>ur-
Bo-
e ge-
b Ne-
legd,
i, die
omst
L de-
wan-
ienst
erge-
wor-
1 vrij
r, A.
omst
er.
ren begonnen algemene staking uit pro
test tegen de aanslagen op de burgemees
ters. Het Israëlische leger heeft gisteren
uit alle macht geprobeerd de staking te
breken door - zelfs met snijbranders -
winkels open te breken. Winkeliers wer
den gedwongen normaal hun werk te
doen.
Amin zegt dit in een interview dat gisteravond via de
Britse en de Nederlandse televisie werd uitgezonden. Het
vraaggesprek is gehouden door een televisieploeg van het
internationale nieuwsagentschap Visnews in een plaats
in het Midden-Oosten die men niet wilde noemen. Amin
stond erop dat die plaats geheim zou worden gehouden
en stond evenmin toe dat zijn twee vrouwen en 24
kinderen zouden worden gefilmd.
Volgens het Italiaanse dagblad l’Occhi echter, verblijft
Amin in de Saoedische havenstad Djedda. Het blad
drukte gisteren zes foto’s af van de ex-dictator. Hij zou
onderdak hebben gevonden in een hotel.
In het gisteravond uitgezonden televisie-interview zei
Amin onder meer: „Als het Oegandese volk mij terug wil
hebben, zal ik terugkeren”. Hij zei bereid te zijn tot
samenwerking „met elke stabiele regering” en voegde
eraan toe: „Ik ben geen machtswellusteling”.
De Senegalese VN-ambassadeur Fali-
lou Kane heeft vannacht bekendgemaakt,
dat de Algemene Vergadering van de Ver
enigde Naties op 22 juli in een speciale
zitting bijeenkomt om de Palestijnse
kwestie te bespreken. Volgens diplomatie
ke kringen in New York zou deze zitting
een week duren.
Mijn vader, die elf jaar geleden overle
den is, had een accountantskantoor. Daar
werden in de oorlog identiteitskaarten
vervalst. Dat mocht niet van de Duitsers,
maar van de Nederlanders mocht het wel.
Althans van een bepaald soort Nederlan
ders. Ik lees nu dat het huidige paspoort,
dat vrij gemakkelijk vervalst kan worden,
in de nabije toekomst vervangen zal wor
den door een geplastificeerde kaart, die
nauwelijks te vervalsen is en direct door
de computer gelezen kan worden. Van de
kaart met foto wordt namelijk een foto
grafische afdruk gemaakt, die vervolgens
in plastic wordt gegoten. Dan begin je niet
veel met de extra schrijfmachine van ver
schillende merken die mijn vader tot zijn
beschikking had voor het zo adequaat
mogelijk vervalsen van geboortedata
(vooral) en namen en andere identitilia,
waarmee de moffen op het verkeerde
been gezet moesten worden. Ik bedoel de
Duitsers. Ik heb het even gevraagd, maar
mijn vader is het dus niet eens met die
nieuwe paspoorten. Onvervalsbare pas
poorten horen in een democratie niet
thuis, vindt hij. Dat is meer iets voor
dictatoriale landen. In een democratie be
hoort de Burgerlijke Stand zodanig gestut
te worden dat bij het binnenvallen van de
vijand het hele zwikkie na één klap van
een moker in elkaar dondert en tot as
vergaat. Mijn vader heeft vermoedelijk
een beter overzicht dan wij mensen, hij
ziet het naderbij kruipen van deze of gene
vijand misschien al dwars door hun stil
stand heen, wie zal het zeggen, in ieder
geval vindt hij het maar niks, die onver
valsbare paspoorten. Dat er tegenwoor
dig, behalve „kus me”, „mis”, „mopje”,
„troel”, „grote meid”, „pak me”, „die is
raak” en „dag schat” ook „hoki poki” en
„punk” op de snoephartjes staat was iets
waar hij nog wel vrede mee kon hebben,
en hij had ook geen overwegende bezwa
ren tegen het kleine plastic smurfje dat
door de eigenaar van een fraaie Rolls
Royce die op een brug over de Prinsen
gracht geparkeerd stond op de neus van
zijn automobiel was vastgezet in plaats
van het beroemde Rolls Royce-symbool
dat altijd gejat wordt, maar dat je nu in
geval van nood de paspoorten niet meer
kan vervalsen, nee, dat beviel hem hele
maal niet, al zou het zijn tijd wel uitduren,
dacht hij.
VVD)
kamp
/olks-
Isitua-
anden
n van
noemde hij onwaar. Volgens de huidige schattingen van
aK.,: de Oegandese overheid zijn er ruim een half miljoen
mensen door Amins troepen vermoord, maar Amin wees
elke beschuldiging over wreedheden van de hand. Hij
voegde eraan toe: „Als staatshoofd ben je niet altijd op de
hoogte van wat er in elk departement precies gebeurt.”
Hij stelde verder dat de lijken die na de machtsovername
in zijn huis gevonden zouden zijn, daar door Tanzaniaan-
se troepen waren neergelegd.
(Van onze redactie buitenland)
BODO. Amerikaanse functionarissen
die voor een tweedaagse NAVO-conferen-
tie in het Noorse Bodö bijeen zijn, hebben
gezegd dat de Verenigde Staten er bij hun
bondgenoten op aandringen de produktie
van offensieve chemische wapens in
overweging te nemen.
De Amerikaanse minister van Defensie
Brown heeft, aldus deze functionarissen,
eerder deze week met de Britse premier
Thatcher de noodzaak daarvan bespro
ken als tegenwicht tegenover de chemi
sche wapens waarover de Sovjet-Unie be
schikt.
Brown is van mening dat wanneer de
ene kant offensieve chemische wapens
heeft, de andere kant niet kan volstaan
met defensieve maatregelen, omdat deze
dan in het nadeel is. Engeland heeft in
april al verklaard de mogelijkheid chemi
sche wapens te produceren, te bestu
deren.
n be-
s. Nu
belast
in be-
ilgens
doen-
Ai
Na het gemeentebestuur van Gaza is
gisteren ook de gemeenteraad van Bethle
hem afgetreden. Burgemeester Elias
Freij, die als een gematigd politicus wordt
beschouwd op de Westoever en ook op
stapt. veroordeelt namens de raad in een
ian de militaire gouverneur „de on-
A
menselijke behandeling van de Palestijn
se bevolking door de bezettingsmacht”.
In de steden Ramallah, Nabloes en El
Bireh op de westelijke Jordaanoever heb
ben de gemeenteraden een verlenging tot
en met morgen afgekondigd van de giste-
Kooldioxide is een stof die ontstaat bij
verbranding van kolen, olie en dergelijke.
Omdat de mensheid in de afgelopen an
derhalve eeuw zeer grote hoeveelheden
brandstoffen heeft verbruikt, is de hoe
veelheid kooldioxide in de atmosfeer zo
groot geworden, dat de UNEP zich ernstig
bezorgd maakt. „Steeds meer deskundi
gen worden het erover eens dat een hoge
re concentratie van kooldioxide tot een
hogere temperatuur op het aardopper
vlak kan leiden, hoewel dat nog niet on
omstotelijk vast staat”, aldus UNEP-di-
recteur Tolba in het jaarverslag.
Hij vergelijkt de werking van kooldioxi
de met het glas van een groentekas. De
warmte wordt wel tot het aardoppervlak
toegelaten, maar kan niet opnieuw ver
dwijnen, waardoor de temperatuur stijgt.
De klimaatveranderingen die zich als ge
volg van te veel kooldioxide kunnen voor
doen, lopen volgens Tolba uiteen van toe
neming van het aantal stofdeeltjes in de
regen tot het smelten van poolijs en daar
door overstromingen elders op de wereld.
De VN-milieuorganisatie doet verder
een dringend beroep op landen als China
en Zuid-Korea zo snel mogelijk herbebos-
singsprojekten op te zetten. Bossen spelen
een belangrijke rol bij het verminderen
van het gehalte kooldioxide in de atmos
feer. De bomen en planten zetten deze stof
om in koolwaterstof en zuurstof.
Ook ontkende hij geld uit het land te hebben gestolen.
„Ik ben niet rijk; controleer alle banken in de wereld
maar en je zult nooit een bankrekening op mijn naam
vinden”, aldus de verdreven dictator. Op de vraag hoe hij
tijdens de strijd in zijn land vorig jaar naar Libië had
kunnen vluchten, wilde hij geen antwoord geven. Op de
vraag of hij niet bang is te zullen worden vermoord bij
een terugkeer naar Oeganda, zei hij? „ik geloof in God en
ik weet precies wanneer en hoe ik zal sterven en dit is een
geheim.”
Intussen heeft de Oegandese minister voor Wederop
bouw, die op bezoek is in Nederland voor gesprekken met
de overheid en de Evangelische Omroep die projecten in
Oeganda steunt, gezegd dat naar schatting een anderhalf
miljoen Oegandezen op dit moment op de rand van de
hongerdood leven. Hij noemde de verwaarlozing van de
akkers tijdens het bewind van Amin de hoofdoorzaak
van de huidige hongersnood en zei de Nederlandse rege
ring om meer hulp te zullen vragen.
In Hebron verklaarde gisteren de
plaatsvervangend leider van de militante
Israëlische organisatie Kach, Jossi Dajan,
dat de moordaanslagen op de Palestijnse
burgemeesters „slechts een begin” vor
men. „De god van Israel is een god der
wrake. Wij bidden hem ons tot werktuig
van zijn toorn te maken”, zo bad Dajan op
een bijeenkomst van de sterk anti-Arabi-
sche organisatie in Jeruzalem.
Allerlei milieuverenigingen eisen al ja-
ren autoloze zondagen, om zo de Westduit-
sers aan het denken te zetten over energie
sparen en milieubescherming. De vrijwil
lige autoloze dag valt dit jaar in het kader
van de internationale dag van het milieu.
Die is vastgesteld op morgen en staat in
het teken van auto en milieu.
December vorig jaar sprak minister van
Binnenlandse Zaken Gerhart Baum voor
het eerst in het openbaar over een vrijwil
lige autoloze zondag. De conferentie van
ministers van Binnenlandse Zaken van de
verschillende deelstaten was enthousiast,
evenals zes milieuverenigingen met in to
taal ongeveer 4 miljoen leden.
Maar al snel kwamen de eerste bezwa
ren. Baum, lid van de liberale FDP, had
over het hoofd gezien dat zijn partij zon
dag een congres had gepland in Freiburg.
Om niet de indruk te wekken dat het juist
de zoveel over milieubeheer pratende libe
ralen waren die die dag achter het stuur
zouden zitten, werden de organisatoren
gedwongen het congres een week te ver
schuiven. Dat bleek met betrekking tot de
beschikbare ruimte in Freiburg niet mo
gelijk. Uiteindelijk werd beslist dat het
congres aanstaande zaterdag wordt ge
houden zodat autorijders nog op tijd thuis
kunnen zijn.
De andere tegenstanders van een auto
loze zondag hebben minder soepelheid
getoond. De vereniging van brandweerlie
den heeft heftig geprotesteerd, omdat zon
dag de landelijke brandweerdag in Han
nover wordt gehouden. Beieren zit in de
zorgen, omdat daar op 8 juni de Pinkster-
vakanties eindigen. In Berlijn eindigt op
de bewuste dag een vierdaags congres van
katholieken, waar ruim honderdduizend
mensen worden verwacht. Die moeten
voor een groot deel zondag weer terug
naar de Bondsrepubliek.
Ook de vakbond van openbare diensten,
transport en verkeer is ongelukkig met
het plan omdat zij op 8 juni in Berlijn
vergaderen. En tenslotte begint maandag
een verkiezingscongres van de sociaal
democraten in Essen, waar velen al zon
dag willen aankomen.
Nadat alle bezwaren waren geïnventari
seerd begon men bang te worden voor
propvolle autowegen. De regering is intus
sen voorzichtig geworden en heeft min of
meer gezegd dat de vrijwillige autoloze
zondag niet een actie van de overheid is.
Woordvoerder Kiep van de Westduitse
automobielclub (ADAC, de Westduitse
ANWB) zegt dat zijn organisatie in princi
pe positief tegenover het plan van een
autoloze dag staat, maar dat de datum 8
juni zo slecht is gekozen, dat er mogelijk
meer auto’s op de weg zullen zijn dan
normaal.
trijfël
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK. De Amerikaanse
oostkust is gisteren geteisterd door
een groot aantal wervelstormen.
Het nationale weerstation meldde
alleen al negen mini-wervelstormen
in Pennsylvania, ten noorden van
Pittsburgh.
Honderd mensen raakten ge
wond. Enkele tientallen van hen
moesten in ziekenhuizen worden
opgenomen. Huizen bezweken on
der het geweld van de storm.
Ook in Ohio en Maryland woed
den stormen, waarbij gewonden
vielen. In enkele steden viel de
stroom uit.
«Bi
W::
i
