Laatste reis naar Batavia hoe de duiven vlogen FEBDF in de vishal h F wat vertel Je me nou? haven- berichten 1 t'. ELKE DONDERDAG KUNT U MET FOKKER OVER RATEN. WERK KI IN if o ^v^nmenaedcb^ 9 WOENSDAG 4 JUNI 19 80 IJMOND N r AUTOMATIEK FEBO, Houtplein 3, Haarlem. Telefoon 023-312333 VANAF 27 MEI GEWIJZIGDE OPENINGSTIJDEN F öes. Voortaan geopend van 11.00 tot 18.00 uur. Koopavond tot 21.00 uur. 'S ZONDAGS GESLOTEN door Jan K van Baarsel 4. Elke donderdag van 17.00^ tot 21.30 uur kunt u in de Jan van Galenstraat, Amsterdam komen praten^ met de Fokker praktijkmensen. Óver technisch werk. Over administratief J|| werk. Voor mannen en vrouwen. VoorLTS-ersenMTS-ers. Voor HBO-ers en Akademici. Graag tot ziens. iW fcww -> few:. x. (ADVERTENTIES) (Van een medewerker) l (ADVERTENTIE) I AANGE- VRIJDAG 1 ■j VOOR EXCLUSIEVE DAMES-HERENMODE ijmuiden GRAAG EVEN UW AANDACHT! ,eRid: n het (n q De leden van De Snelvlieger (IJmuiden) kwamen met 121 duiven uit in de fond- vlucht vanaf Corbeille en daarbij kwam een duif van Jac. Broek om 12.27,29 als eerste op het „hok” aan. De uitslag: Jac. Duivenbode 23, J. v. d. Scheer 27-28, P. Laan en zn. 29-41-54-61, D. ter Haar 38-43- 63, P. Verduin 39-62, gebr. De Graaf 40-64, J. van Kooten en zn. 47-53. DE BESOMMINGEN WAREN: UK 159 4.500,- VD 6 1.000,-; VD 20 1.200,-; WR 69 2.000,-; WR 75 2.600,-; YM 25 3.900,-. Broek 1-18, S. Voet en zn. 2-11-16-19-21-30- 31, M. A. Zwanenburg 3-12-23-26-29, J. Koorn 4-17, A. Warnaar 5-7-15, M. Rutte 6, F. Oorthuis 8-22, W. A. Rolvink 9, G. P. Smeding 10-27, J. Pein 13-28, W. de Weers- Booy 14, P. Schotvanger 20-24-25. De Reisduif (Beverwijk) kwam met 206 duiven uit en de eerste werd om 12.28,06 geklokt bij C. Weststrate. De uitslag: 1. C. Weststrate 1, K. D. Reep 2, Grapendaal 3, Durge 4, Tuijn 5, De Winter 6, Van Wierin- gen 7. Zondag aangekomen Karlsburg, Londen; Sun Londen, IJmui den, Gravesand; Eckwarder Sand, Bever wijk, Noordzee; Titan Service, IJmuiden, Cont plat; Ostemaat, Parijs; Jemrix, IJ- Zondag vertrokken Cam Ilomba, Bremen; Amstelland, Ham burg; Fridel, IJmuiden, Londen; Sun Lon den, IJmuiden, Londen; Kenrix, IJmui den, Seaham; Roumania, Hamburg; Aqui la, Hamina; Helena Schepers, Turku; Royal viking Sea, Vlaar; Helema Sche pers, IJmuiden, Turku. Maandag aangekomen schepen tot 06.00 uur Springbuck, Cont plat, Velsen; Barcourt, Winstelton, Kampen; Funchal, Gothen burg, Happy Pioneer, Galliswickbay. Maandag vertrokken schepen tot 06.00 uur Venus, Stavanger; Cassablanca, IJmui den, Antwerpen; onufriev, Kasko; Venus, Bergen; Frans, Noordzee, IJmuiden; Wels, Rotterdam; Ringness, Moirana, IJmuiden; Voor ze naar Nederlandsch-Indië ver trekt wil ze nog eenmaal Oud-IJmuiden zien waar ze zoveel jaren heeft gewoond, op de hoek van de Keizer Wilhelmstraat en de Prins Hendrikstraat. Terwijl ze met een in IJmuiden-Oost geleende fiets op weg is ziet ze veel mensen met rijwie len en ook bakfietsen uit Oud-IJmuiden komen. Alles is volgeladen met bedde- goed, met dekens en met kleding. Het lijkt op één grote vlucht. ZE KOMT „over de brug”. Wat ze er ziet: „Het vriendelijke kleine maar druk ke vissersplaatsje is als uitgestorven. Bijna overal heeft men de ramen met gordijnen afgesloten en voor de winkel ramen zijn de rolluiken neergelaten. De straten zijn totaal leeg en wat er de oorzaak van is weet ik niet, maar de straten liggen vol met wit zand, precies of het van de duinen ondergestoven is. De huizen schijnen ineens ook ouder en vervallen. Op het Willemsplein willen wij rechtsaf slaan, de kant naar de slui zen toe. Dit wordt ons echter belet door militairen. Niemand mag verder.” DEZE INDRUKKEN zullen later wor den vastgelegd in een boek onder de titel „Wij varen Mevrouw Wilhelmina Christine Gorter-Westerik maakt er de aantekening bij: „Dit is de herinnering aan die vreselijke reis met de Johan de Witt van Amsterdam naar Batavia en is bestemd voor mijn kinderen en kleinkin deren in Nederland.” Dankzij een van die kinderen, trouw lezer van deze ru briek, hebben we bedoeld boek ter inza- gg gekregen MEVROUW GORTER logeert in de nacht van negen op tien mei 1940 in Haarlem. Omstreeks half drie gaat ze na een afscheidsfuifje in verband met haar aanstaand vertrek naar Nederlandsch- Indië naar bed. Kort daarop verscheurt vliegtuiglawaai de stilte. Als ze uit het raam gaat kijken ziet ze vijftig vliegtui gen voorbij snellen. Ze zoekt haar bed weer op maar wordt om half vier wak ker door afweergeschut. De ruiten rin kelen. Drie grote vliegtuigen blijken zich laag boven het huis te bevinden. Van een ervan hangt een vleugel naar beneden; ook met de staart is iets vreemds aan de hand. Korte tijd later hoort mevrouw Gorter via de radio dat Duitsland Neder land is binnengevallen. WANNEER ZE ZICH om half elf naar Amsterdam wil begeven om naar haar boeking op een schip voor Indië te infor meren blijken de stadsbussen van Haar lem niet te rijden. Er is ook geen trein verkeer voor de burgerij. Een taxi is niet te krijgen. Wel rijdt de tram nog naar Amsterdam - ovebelast maar er is toch nog een plaatsje voor haar. In de hoofd stad haast ze zich naar het Scheepvaart huis. Daar kan men nog geen concrete informatie geven, ’s Avonds roept de radio om dat passagiers voor Neder- landsch-Indië zich de volgende morgen om negen uur bij het kantoor van de Stoomvaart Maatschappij Nederland in het Scheepvaarthuis moeten melden. Grote Houtstraat 59. Haarlem Tel 023-321965 Op donderdag van 9.00 tot 21.00 uur geopend. ^//O| even Van Ons Genoegen (Beverwijk) waren 190 duiven in concours en kwam de eerste om 12.35,29 bij J. Brasser jr. binnen. De uitslag: J. Brasser jr. 1, J. C. Pruimboom 2, R. Zoontjes en zn. 3, A. van Heulen 4-6-8, A. van Son 5, mevr. Den Elzen 7, P. Zwart 9. De PV IJmuiden had 140 duiven in concours. Een duif van de combinatie De Weers bereikte om 12.14,23 als eerste het „hok”. De uitslag: comb. De Weers 1-7-17- 19-20-27-30-31-34, L. Sieraad 2-35, I. Kraa- ijenoord 3, P. Groen 4-12-18, F. Piers 5-6, A. Balm 8-22-26, M. Middelkoop 9-23-25-28- 32-33, B. de Goede 10, A. Ulehake 11, J. Eelsing 13-21-29, A. Koster 14, J. Sponse- lee sr. 15-24, A. Voetman 16. kis; Erik, Swiniouscie; Royal Viking Sea, Sousampton; Ulsnis, UK Port; Aino, Nar vik, IJmuiden; Concord, Rotterdam; Nep tunes, Aberdeen; Finnoak, Hamina, Vel sen; Subro Valour, Lo, IJmuiden; Johan na Catherina, Brest, IJmuiden; Evgeniy IJMOND. Aan de eerste fondvlucht vanaf Corbeil van de afdeling Haarlem van de Nederlandse Algemene Bond van Postduivenhouders namen zo’n 1150 dui ven uit de regio IJmond deel. Door de slechte weersomstandigheden boven Frankrijk en België (regen en onweers buien) kreeg de vlucht een loodzwaar karakter met vele verliezen. Op de dag van het concours (zaterdag) waren nog lang niet alle duiven binnen en ook zon dagavond lieten nog velen verstek gaan. Men hoopte dat in de loop van de week alsnog een aantal duiven op het „hok” zou terugkeren. (Van een medewerker) IJMUIDEN. AAN DE DINSDAG- MARKT WERD AANGEVOERD: 210 kg tong; 5 kisten tarbot en griet; 2 kisten kabeljauw; 12 kisten wijting; 54 kisten schol; 57 kisten schar en 13 kisten di versen. PRIJZEN IN GULDENS: Per 1 kg: grote tong 12,38-12,09; grootmiddel tong 12,01-11,19; kleinmiddel tong 14,88-13,77; tong één 16,11-15,24; tong twee 14,69-14,50; tarbot 12,15-11,41. Per 40 kg: schol één en twee 138; schol drie 146-130; schol vier 102-80; tarbot 432- 299; griet 280-253; wijting drie 130-112; schar 68-48; bot 37-33; horsmakreel 37-33; rode poon twee 146-126; kabeljauw vijf 94. ernstig nieuws te hebben ontvangen: Ne derland heeft moeten capituleren. OP 30 MEI vertrekt de Johan de Witt in konvooi in de richting van Dakar in Frans-Afrika. Het schip passeert op 6 juni de evenaar. Op 17 juni komt Kaap stad in zicht. De Johan de Witt arriveert 8 juli in Tandjong-Priok. De daarop vol gende dag wordt het einddoel van de reis bereikt: Batavia. De passagiers uiten vele loftuigingen aan het adres van de kapitein en de bemanning én aan het adres van de goede oude Johan de Witt, die toch bijna een half jaar niet meer in de vaart was maar in een noodsituatie weer zo uitstekend dienst heeft gedaan. Lof ook met name voor de mannen die de machinekamer, na de mankementen in het begin, zo prima „aan de praat” hebben gehouden. (Kapitein Hoogendijk krijgt later het commando over een ander schip, de Poelau, dat echter door een onderzeeër wordt getorpedeerd. Hoogendijk wordt verzocht naar Londen te komen. Daar wordt hem een belangrijke functie bij de Koninklijke Marine gegeven. Op een der eerste dagen na de bevrijding keert hij per schip naar Nederland terug. Later wordt hij havencommissaris van het dis trict Noord. Tenslotte treedt hij op als zeer gewaardeerd adviseur van het de partement dat de marine onder zijn be heer heeft). De lossing in Corbeil had ’s morgens om 7.15 uur plaatsgevonden. De afstand vari eerde voor de IJmond-vliegers van 450 tot 457 kilometer. Bij de Snelle Wieken (Sant poort), dat met 253 duiven aan het con cours deelnam, bereikte een duif van A. Tabernal om 12.22 uur als eerste het „hok”. De laatste prijsduif werd om 16.22 uur geklokt. De uitslag: A. Tabernal 1-44- 45-51-56, gebr. Sneekes 2-5-20-21-24-30-33- 37-48, C. van Duijn 3-15-42-57, C. Sneekes 4-6-25-34-35-46-49-50, gebr. Voorhout 7-32- 52, G. v. d. Wensch 8-13-17, C. Koks 9-31, P. Schot 10, E. Gorter 11-55, S. Schenk 12, J. van Bakel 14-36, gebr. De Jonge 16-22-26- 59-60, W. Dekkers 18-58, comb. Tabo 19, C. Het Atoom (Velsen-Noord) zette 104 dui ven in voor de fondvlucht vanaf Corbeille en als eerst aankomende kon om 12.30,26 een'Shif van J. van Roon geklokt worden. De uitslag: 1. J. van Roon 1, Timmer-Podt- comb. 2-4, K. van Breemen 3-5, J. Stijn- man 6, A. de Bot jr. 7. Daar blijken dan drie loketten voor de nodige inlichtingen te zijn geopend. Toch vormt zich een lange rij wachten den. Namen en adressen worden geno teerd. Meegedeeld wordt: „Het zal hoogstwaarschijnlijk de laatste moge lijkheid zijn voor een reis naar Indië. U dient morgen hier, met zo weinig moge lijk bagage, present te zijn. Nee, de naam van het schip en het juiste vertrekuur kunnen we u jammer genoeg niet geven.” DE OUD-IJMUIDENSE wil afscheid gaan nemen in Haarlem en IJmuiden- Oost. De tram naar de Spaamestad rijdt nog. Als ze naar het vroegere Velseroord wil blijkt dat ook de autobussen naar IJmuiden niet meer voor de burgerij beschikbaar zijn. Ze gaat naar een taxi- onderneming maar daar zegt men: „IJmuiden? Daar mag niemand meer in.” Er is een chauffeur die haar wel een eind op weg wil helpen. Hij brengt haar naar de spoorweg halte Zeeweg. Van daar is het maar tien minuten lopen naar het huis van haar zoon in IJmuiden- Oost. Maar deze is niet thuis. Als ze eenmaal op de fiets naar Oud-IJmuiden is gegaan treft ze hem daar op straat aan. Het is ook op straat dat ze afscheid nemen. NA DE FIETS keurig netjes in IJmui- den-Oost te hebben afgeleverd vindt me vrouw Gorter een taxi-chauffeur die haar naar Haarlem rijdt. Ze stapt uit bij de halte van de tram naar Amsterdam, maar ontdekt na enige tijd dat ook deze niet meer rijdt. Dan gaat ze liften; de eenentwintigste auto die ze ziet naderen stopt en neemt haar mee naar de hoofd stad. Daar verschijnt haar zoon uit IJmuiden de volgende morgen in alle vroegte. Dat afscheid op straat vond hij maar niks: „Ik ben op de fiets door de polder gekomen en ik ga ook door de polder terug. Straks zie ik uw boot wel bij de Velserbrug. Dan zal ik naar u fluiten - u weet nog wel hoe m’n signaal is.” OP DIE OCHTEND van de eerste pinksterdag staat een groot aantal men sen bij het Scheepvaarthuis te wachten. Om vier uur ’s middags wordt omgeroe pen: „Begeeft u zich direct naar de Java- kade. Daar zal uw schip vertrekken.” De mensen gaan er aan boord van de Johan de Witt. Deze is vijfeneehhalve maand, evenals de Jan Pieterszoon Coen, uit de vaart geweest. Als gezagvoerder is een zeer ervaren zeeman aangewezen: J.H. Hoogendijk. KAPITEIN HOOGENDIJK heeft kort tevoren een reis met de Christiaan Huy gens gemaakt. Hij is in Genua afgelost waarna hij met zijn vrouw een weekje vakantie in Italië heeft doorgebracht. Op de avond van de negende mei zijn ze, via Parijs, met de trein naar Nederland teruggekeerd. De volgende morgen hoort Hoogendijk het afweergeschut in actie en begrijpt hij dat nu ook Neder land bij de oorlog betrokken is geraakt. Om zes uur die ochtend belt hij de maat- schepen die, dwarsliggend, het Noord- zeekanaal versperren. Hij zal het later een „zeemansnachtmerrie” noemen. De loods weet echter de goede weg te vin den, evenals de kwieke sleepboten. De spanning blijft groot. Bekend is dat Duitse vliegtuigen drie magnetische mij nen tussen brug en sluis hebben gegooid. Een mijnveger die de boel probeerde te klaren is bij dat werk verongelukt. HET SCHIP BEVINDT zich kort na half negen in de sluis. De gezagvoerder wordt gevraagd aan wal te komen om met de marine te overleggen wat de minst onveilige route op de Noordzee is. Veel heen en weer lopen blijkt tot erge- nis van de kapitein door een misver stand onder de hier gelegerde militairen nodig te zijn. Er gaat een half uur mee verloren. Gelukkig ontvangt Hoogendijk een boodschap van de marinecomman- muiden, Cont. Plat; West Osprey, IJmui den, Cont. Plat; Otto, IJmuiden, Hoganas; Union Saturn, IJmuiden, Exmouth; Jenny rSmits, IJmuiden, Whitby Kuniang, Tam pa; Dasser Ort, St. Malo; West Eagle, IJmuiden, Cont. Plat; Filiatra Legaccy, Tubarao; Springbuck, Velsen, Cont. Plat; Caraibe, Zeebrugge; Tor Brittannia, Go thenburg; Jupiter, Kristiansand; Nornews Leader, Oslo; Mikhail Kalinin, Londen; Calv in, Noord-Amerika; Amerikanus, Noordkaap; Smit Lloyd 16, Velsen, Rot terdam; Essington, Londen; Atlantic Bounty, Brake; Neme IJmuiden, Norfolk; schappij Nederland of hij op een of andere manier van nut kan zijn. „Nee”, wordt geantwoord, „we hebben maar één schip binnen en dat zal morgen uitvaren. De kapitein is al aangewezen. Voor noodgevallen zijn voldoende kapi teins beschikbaar. Blijft u dus rustig thuis.” ZATERDAGMORGEN WORDT Hoo gendijk echter alsnog gebeld: „We heb ben u dringend nodig, want we gaan een „oplegger”, de Johan de Witt, vaarklaar maken. Andere kapiteins zijn niet meer te bereiken. Het schip moet zondag ver trekken.” ’s Zaterdagmiddags wordt er gemonsterd. De mensen van de Neder land en hun leveranciers zorgen voor een topprestatie: in nauwelijks twintig uur wórdt de Johan de Witt geheel uitge- rust voor de lange reis, waarbij op vier- honderdtwintig mensen aan boord wordt gerekend. Hoogendijk heeft bere kend dat het vertrek om zeven uur ’s a- vonds zal zijn. Omstreeks die tijd kan de loopplank inderdaad worden binnenge- haaïd. Dan blijkt dat er een ernstig de fect is in de machinekamer. Het vertrek moet dus worden uitgesteld. De passa giers krijgen uit veiligheidsoverwegin gen geen gelegenheid meer om nog een poosje van boord te gaan. OM KWART OVER VIER in de mid dag van de tweede pinksterdag steekt de Johan de Witt, 10.474 brt, alsnog van wal. Kapitein Hoogendijk wil IJmuiden pas na het invallen van de duisternis verla ten om luchtaanvallen te vermijden. De passagiers krijgen instructie tot nader order niet in de hutten te vertoeven. Ze moeten geheel gekleed blijven en voort durend de zwemgordels dragen. Ieder een hoort in welke reddingsboot zijn plaats is wanneer de nood aan de man zal komen. Alle lampen, ramen en pa trijspoorten zijn met zwart papier dicht geplakt, zodat uitstraling van licht naar buiten wordt voorkomen. De brug en de radiohut zijn met zandzakken be schermd tegen mitrailleurvuur. WANNEER DE Johan de Witt de Vel serbrug nadert luistert mevrouw Gorter heel aandachtig of het fluitsignaal van haar zoon weerklinkt. Misschien is hij ondanks het lange uitstel van het vertrek toch nog aan de weet gekomen dat het schip op komst is. Maar ze hoort het bekende fluitje niet. Het is trouwens op het kanaal zeer rumoerig. Kapitein Hoogendijk kijkt naar de vele binnen- dant Hellingman: „Vaart u zo spoedig mogelijk uit.” Er zijn intussen mensen aan boord gekomen, hoofdzakelijk En- gelsen, passagiers van de Van Rensse laer die de voorgaande dag in de haven mond op een magnetische mijn is gelo pen. Een Britse zeeofficier, de arm in verband, verleent zijn landgenoten as sistentie. TERWIJL DE Johan de Witt IJmuiden verlaat schijnt de maan volop. Als er nu Duitse vliegtuigen komen kunnen deze zich geen duidelijker doelwit wensen. Bommen, magnetische mijnen - wat staat het schip te wachten? Het blijft rustig, ook als de Johan de Witt zich op zee bevindt. Pas bij zonsopkomst razen er drie vliegtuigen op het schip af. Het zijn Britse toestellen. Ze geven lichtsei nen over de verder te volgen route. EEN PASSAGIER gaat met de hoed rond als de Johan de Witt bij Deal het anker laat vallen. Het is zijn bedoeling dat de bemanning wat extra geld in handen krijgt na alle inspanningen van de laatste dagen. Zo gauw leden van de bemanning de inzameling ontdekken vragen ze deze onmiddelijk stop te zet ten. Onder deze omstandigheden heb ben ze het liever niet. Aan hun wens wordt uiteraard voldaan. Nog voor de rede van Southampton wordt bereikt verzoekt kapitein Hoogendijk iedereen in de eetsalon te komen. Hij deelt mee nOO-5443800 o?K?af'e rn- ra<lig bl^r,**°verh^ 'n ^/e t fast; Sambre, Mistley, Zaandam; Kenrix, Rochester, IJmuiden; Amerikanis, Visly; Springbuck, Cont. Plat, Velsen; Nomews leader, Skogn; Thorumm, Port Kembla; Mikhail Kalinin, Kopenhagen; Tor Britan nia, Gothenburg; Pluto, Lerwick, IJmui den; Jupiter, Hamburg; Donnington, Lon den; Frans, Noordzee, IJmuiden; West Osprey, Cont. plat, IJmuiden; Aquila, Ha mina; South Pole, Cuxhaven, IJmuiden; Rozenn, Dordrecht; Fridel, Kings Lynn, IJmuiden; Daiei Maru, Yokohama; Smit LLoyd 16, Cont. plat, Velsen; Ingrid Gor- muiden, Whitby; Ingeborg, Zaandam, Tol- thon, Geffle; Moler Venture, Goole; Bree- -J— hoek, Rotterdam, IJmuiden; Jannu, Puer to Ordaz; Hartebeest, Cont Plat, Velsen; Zaterdag vertrokken Alcoutim, Rotterdam; Titan Service, IJ- vest an^erSf •tr in net voor/aar van 1916 werd deze foto gemaakt bij de toenmalige gemeenteschool van Velseroord aan de straat die later Heidestraat zou heten. Er was om het half jaar verhoging. Mevr. J. Rietdijk te IJmuiden die ons deze foto ter beschikking stelde noemt van de meisjes de namen Trijntje Sieuwertsen, Coba Butter, Marie Hellings, Guurtje van Riessen, Klaartje Lavoo, Betsy Hofman en Nel van Loenen; van de jongens Chris Noordman, Goof van Gelder, Wouter de Bruin, Louis Horeman en De Haas. Links op de foto de heer Houwer, hoofd van de school, die naast het gebouw woonde, rechts de heer Jansen. IJMUIDEN. KOMEN: Lynx, Bergen;Ministar, Rochester; Lynn, Kingslyn; Innvaer, Immingham, IJ muiden; Castle Point, Londen; Bendearg, Bremerhaven; Belcargo, Monrovia. IJ muiden; Nedlloyd Rijn, Vlissingen; Casa blanca, Bremen, IJmuiden; Andra, R’dam; Aat-v, R’dam, IJmuiden; Cam Ilomba, Douala; Vrijdag vertrokken: Mayhorn, Cork; Schlei, Kopenhagen; Jemrix, Rochester, IJmuiden; Paulina Brinkman, Poole, IJmuiden; Frans, Noordzee, IJmuiden; Huberna, Norrkoe- ping; Smitlloyd 16, Cont. Plat, Velsen; Terra, Peterhead, IJmuiden; Thea K, Odense; Lynn, Bremerhaven; Ragna, Le Havre; Contact, Welsh next to sea; Quick horn, Antwerpen; Hartebeest, Cont. Plat, Velsen; Union Pearl, New Ross, IJmui den; Hulin, Hamburg; Lynx, Stavanger; Expansa, L’Oriënt, IJmuiden; Luehe- deich, Velsen, Noordzee; Zaterdag aangekomen: Lisbet Coast, Hamburg; Rosethorn, Bel- 4;* J;' 3>ss- UM

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 9