kandidatuur Meer dan honderdduizend EG-akkoord kost Guardian: zal PLO Kennedy blijft streven naar Jongens door bliksem gedood Twintig doden na busongeluk Opnieuw kernoorlog-alarm in VS Westduitsers geld erkennen” „Iran heeft recht op schadevergoeding VS” iS w cv» Slotverklaring conferentie Teheran: Paus wellicht naar Benzine en alcohol wellicht duurder West-Duitsland Zwaar Russisch offensief in in Zuid-Korea Belgische boeren tegen EG-akkoord Vorming burger- militair comité ruimteschip met twee kosmonauten Russen lanceren Oost-Afghanistan 3 1980 VRIJDAG 6 JUNI Leraar Reformistisch Echtpaar Dutje LNG shaven te wor- (vloei- lijk te ig van ras. Dit rasunie Noord en bij- stelijke L 1 BINNEN- EN BUITENLAND 2 ,X- 99 tingen r Spek Enka ’ging és in erken iirver- t een ieuwe jepen wordt itieke Rot- tegen ikend kers yer ‘leid coör- it op tele- laten t be- P. J. i be- J en iden, ering voor dag □ring i-Baur, CDA) ilksge- zraagd heden jiotica 'an de door Nico Scheepmaker iwen ecteur 1 van id tot ociale n ver en als socia- eiden, (Van onze redactie buitenland) WASHINGTON. Oman zal de Verenigde Staten toch de beschikking geven over lucht- en marinebases in het land voor economische en mi litaire hulp. ingen gffij/S/jailj i R trijFel Tabr Teheran IRAN JORDANIË Bender Abbas in ruil voor bases Khartoem, SOEDAN KENIA Voor de tweede maal in zeven maanden Afgeladen met Cubaanse vluchtelingen ploegt een vissersscheepje door de golven van Cuba naar de kust van Florida in de VS. Meer dan 100.000 vluchtelingen hebben het bewind van Castro inmiddels vaarwel gezegd en verblijven nu in Amerika Brokx amt om etages ig voor >op van in Delft W. van oldoen- ken om zijn er verkge- verkne- inkrim- de En- i geb le ad van bonden i Hoger or on- of ab- e con- anden liging mdse Phar- laagd ils op leken april 5 for- gaat ssen zing ifval ayer ner- Ver- 'giê- om te vragen en de teruggave van „zijn ver mogen en de rijkdommen die de dynastie van de Pahlevi’s in Iran heeft geroofd”. Volgens de verklaring die de ongeveer driehonderd deelnemers uit ruim vijftig verschillende landen goedkeurden, staat verder dat een speciale commissie zal worden gevormd die de contacten tussen de deelnemers moet handhaven en „impe rialistische provocaties tegen de Iraanse revolutie” moet voorkomen. De Ameri kaanse inmenging in Iran tijdens het be wind van de sjah wordt veroordeeld en verder spreekt men naar aanleiding van de Amerikaanse bevrijdingspoging van de gegijzelden in Teheran, van „flagrante agressie”. Het conflict tussen de VS en Iran moet zo spoedig mogelijk langs vreedzame weé worden opgelost, zo zegt men. Volgens de Iraanse minister van Buiten landse Zaken Ghotbzadeh zal het pro bleem rond de gegijzelden zijn opgelost, wanneer de hele wereld heeft begrepen wat de VS in Iran hebben gedaan. „Wij hebben nooit gezegd dat het nemen van gegijzelden een juiste daad was en wij weten dat het voor onze economie een slag betekent. De kwestie valt echter niet in dollars uit te drukken”, aldus de minister. „Het gaat om de strijd tegen de supermo gendheden, het ontwaken van ons bewust zijn, de impuls die wij zo kunnen geven aan iedere bevrijdingsstrijd”. In zijn slot rede eiste Ghotbzadeh ook terugtrekking van de Russische troepen uit Afghanistan. Enkele leden van de tien man tellende Amerikaanse delegatie hebben gisteren een korte ontmoeting gehad met studen ten die de Amerikaanse gegijzelden vast houden in Iran. Er werd niet veel gepraat, maar een nieuwe ontmoeting werd niet uitgesloten. Intussen doen zowel in Iran als in de VS berichten de ronde, dat de regering in Washington zich buigt over een nieuw Iraans voorstel. Diplomaten zouden hebben gezegd dat dit plan voorziet in directe vrijlating van de meeste gegijzelden en het houden van een „showproces” tegen de overigen op grond van spionage. Na veroordeling zou den ook zij worden vrijgelaten. De Iraan se president Bani-Sadr zou aan de voor malige Amerikaanse minister van Justitie Clark, een lid van de Amerikaanse delega tie in Teheran, hebben gezegd dat de VS de steun aan de familie van de ex-sjah moeten staken en onmiddellijk economi sche hulp moeten geven aan Iran. Volgens de Amerikaanse mededeling gaat het om principe-afspraken die nog in details moeten worden uitgewerkt. Daar na zal het Amerikaanse Congres er zijn erkennen. In de verklaring zal geen mel ding worden gemaakt van een bijzonder diplomatiek initiatief in het kader van de VN, aldus de correspondent. goedkeuring afhankelijk gemaakt van in stemming vooraf door alle andere EG- landen. Deze situatie was woensdagavond ontstaan, toen West-Duitsland akkoord ging. Het compromis regelt de kwesties van de landbouwprijzen in de EG en de verla ging van de Britse bijdrage aan de Ge meenschap. JEMEN D.VR (Van onze redactie buitenland) MOSKOU. De Sovjet-Unie heeft gis teren een bemand ruimteschip van het type Sojoez T-2 gelanceerd. Aan boord zijn de Russische kosmonauten Joeri Ma- litsjev en boordwerktuigkundige Vladi mir Axionov. Het ruimteschip is een van de modern ste, waarin wordt gewerkt met computers en beeldschermen, zodat de bemanningen geen technische gegevens meer van de aarde behoeven „mee te slepen”. De ruim teschepen kunnen daardoor zelfstandig werken en hoeven niet meer onafgebro ken op de aarde te worden gevolgd. De 38- jarige Malitsjev en de 45-jarige Axionov zullen een koppeling tot stand brengen met het ruimtestation Saljoet-6, waarin zich sinds april de kosmonauten Popov en Rjoemin bevinden. Dinsdag keerden twee andere kosmo nauten, de Rus Koebassov en de Hongaar Farkas, terug uit de ruimte na een bezoek van een week aan de Saljoet-6. Met een man en vrouw of vijfentwintig, slavisten en leden van Amnesty Internati onal, waren we woensdagavond in een particuliere woning in de Beethovenstraat in Amsterdam, in afwachting van een bejaard Russisch echtpaar. Hij 74 jaar, zij wat-jonger denk ik. Hij drager van de Leninorde, twee orden van het Rode Vaandel en de Orde van de Rode Ster, althans ex-drager, zoals hij ook generaal- majoor b.d. is, sinds hij in 1964 tot gewoon soldaat werd gedegradeerd. Ze arriveerden om een uur of half ne gen. Hij leek sprekend op de foto’s, al thans wat zijn hoofd betreft: een volko men kaal, uit klei gekneed markant hoofd, met uitstaande oren, een pregnante voor uitstekende neus en zware wenkbrauwen waaronder zijn diepliggende ogen vrolijk twinkelden toen hij de ronde deed en iedereen een hand gaf. Hij was alleen groter en zwaarder dan ik verwacht had, een kolos op lemen voeten, want hij liep niet, hij schuifelde over de parketvloer. Zij bleek een grijs- en dunharig vief dame tje, ze hield m’n handen tijdens de begroe ting enkele seconden vast hoewel we el kaar nooit eerder ontmoet hadden, en ze verspreidde meteen veel vriendelijkheid, hoewel ze later vinnig uit de hoek bleek te kunnen komen. Er waren twee erestoelen voor hen klaar gezet, een rieten stoel met armleuning, en een deftige antieke stoel, een tamelijk wankele klapstoel, die eigen lijk iets te laag was voor Pjotr Grigoren ko, zodat hij zijn kolossale lichaam er met een plofje in liet vallen. Ik zag het stoeltje uitdijen, zich krap zetten, maar nog net niet in zeven delen uiteenvallen. We moesten maar vragen stellen, dan zouden zij die beantwoorden. Al bij de eerste vraag nam Zinaida het woord. Zij zou de rest van de avond voornamelijk het woord doen, Pjotr was duidelijk overver moeid (hij had diezelfde dag al voor Leid- se studenten gesproken), en zat ook met het hoofd op de borst en een glas in zijn twee handen te dutten toen zijn vrouw vertelde hoe hij twaalf dagen lang door de KGB-ondervragers geslagen was, en zo wel de verhoren als de gevangenschap alleen had kunnen overleven dankzij het alarm dat zij en haar zoon hadden gesla gen, en de daaropvolgende acties in het buitenland. In 1970 werd hij veroordeeld tot opsluiting in een psychiatrische inrich ting, hij zat vier jaar gevangen, onderhe vig aan allerlei pesterijen die ik u zal besparen, en we gunden hem dus zijn dutje, en begrepen zijn vermoeidheid. Ta- een men mtal Iver- hasj iren- it op voor strij- gs. HAMBURG (DPA). Naar in kerkelij ke kringen verluidt zal paus Johannes Paulus II mogelijk nog deze herfst West- Duitsland bezoeken. Er zouden al voorbe reidingen worden getroffen. Mogelijk komt de paus dan op 15 no vember ter herdenking van het feit dat het dan 700 jaar geleden is dat de in Keulen geboren Albert de Grote, een van de be langrijkste geleerden uit de Middeleeu wen, stierf. LONDEN (UPI). Twee schooljongens zijn gisteren in Engeland dodelijk door de bliksem getroffen. In Accrington in het noordwesten van het land, kwam de 14- jarige Garry Robinson om op de speel plaats van zijn school. Vijf vriendjes raak ten gewond. In Brownhills werd de 13- jarige Christopher Bird dodelijk door de bliksem getroffen. Negen mensen moesten in het zieken huis worden opgenomen nadat een krach tige storm een caravanpark in het Schotse Naim had geteisterd. JASPER (DPA). Bij een autobusonge luk in de buurt van Jasper in de Ameri kaanse staat Arkansas zijn gisteren 20 personen om het leven gekomen. Dertien inzittenden van de bus moesten met zware verwondingen in ziekenhuizen worden opgenomen. Het ongeluk gebeurde door dat de bestuurder van de autobus op een kronkelweg in de bergen de macht over het stuur verloor en de wagen in de af grond stortte. De meeste slachtoffers zijn vrouwen op leeftijd die een reisje door het Amerikaan se middenwesten maakten. Ankara TURKIJE goedkeuring nog aan moeten geven. Naar verluidt ligt een soortgelijk contract tus sen de VS en het Oostafrikaanse land Kenia in het verschiet, terwijl bij onder- handelingen met Somalië, in de Hoorn van Afrika, onenigheid zou bestaan over de hoogte van het bedrag aan economi sche en militaire hulp. De voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Vance, die aftrad na de mislukte bevrijdingspoging van het VS-leger in Iran, heeft gisteren tijdens een toespraak voor de Harvard-universiteit gezegd, dat de Amerikaanse regering een vaste koers moet houden inzake de Sov jet-Unie. Hij beschuldigde de regering van „bokkesprongen” in het buitenlands be leid en noemde het toepassen van militai re oplossingen voor niet-militaire proble men „een gevaarlijke misvatting”. Voorts meldt The Guardian dat de Eu ropese leiders zullen besluiten een „diplo matieke missie” te sturen naar alle landen die betrokken zijn bij een regeling voor het Midden-Oosten. In de verklaring die in Venetië gepubli ceerd zal worden, zal de EG duidelijk stelling nemen voor een erkenning van „veilige grenzen” voor Israel. De Negen zullen voorts laten weten dat de PLO „op z’n minst” deze grenzen moet erkennen, aldus The Guardian. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de berichten vanmorgen ontkend. Was hij dan psychisch gestoord, in 1970? Nee hoor. Toen hij in 1969 in Tasjkent op aandrang van de KGB door een medisch team onder leiding van prof. Detengov onderzocht werd, kwam men tot de con clusie „dat er geen twijfels waren gerezen aan Grigorenko’s geestelijke gezond heid”. In de vier jaar waarin de hem ten laste gelegde handelingen plaatsvonden, was hij (ik citeer het rapport) „toereke ningsvatbaar. Grigorenko’s activiteit was doelgericht, had betrekking op concrete gebeurtenissen en feiten, kwam voort uit zijn persoonlijke overtuigingen die in vele gevallen werden gedeeld door zijn mede standers, en vertoonde geen symptomen van ziekte of hysterie. Grigorenko heeft zich, neuropsychologisch bezien, zijn hele leven normaal ontwikkeld, al heeft hij altijd enige typerende karaktertrekken gehad, zoals volharding bij het streven naar een bepaald doel, een zekere neiging zijn capaciteiten te overschatten en het verlangen zijn eigen mening bevestigd te zien. Tegelijkertijd heeft hij blijk gegeven van goede intellectuele capaciteiten en zich door voortdurende inspanning een goede algemene ontwikkeling en aanzien in zijn werk en in zijn maatschappelijk leven verworven. Hij wist goed contacten te leggen in groepen, hij was een leider en leraar. Er is geen merkbare breuk of verandering in zijn persoonlijkheidsont- wikkeling waargenomen. VS-wapens voor Oman Wat had hij nu eigenlijk misdreven? In 1941 al had hij zich kritisch uitgelaten over Stalins militaire kortzichtigheid. In 1961 bekritiseerde hij op een partijbijeen komst de regering-Chroestjtsjov. Hij deed zijn beklag over het schenden van de mensenrechten, en richtte de „Groep voor de strijd tot herstel van het Leninisme” op in 1963. Het Serbski-instituut kwam toen tot de conclusie dat hij ontoerekenings vatbaar was, immers „zijn psychische toe-' stand wordt gekenmerkt door de aanwe zigheid van reformistische ideeën, met name om de staatsorganen te reorganise ren”. Na zijn vrijlating zette hij zich in voor de Krim-Tartaren, werd daardoor wat al te lastig, werd gearresteerd, het psychiatrische rapport van prof. Deten gov c.s. beviel niet, drie maanden later werd hij daarom opnieuw vluchtig door het Serbski-instituut onderzocht en nu ontoerekeningsvatbaar verklaard. En daar zat hij nu, af en toe wakker, af en toe duttend. „Als een atoomgeleerde als Sacharov en een ex-generaal als Gri gorenko met hun riante salaris en pensi oen waarvoor ze alles kunnen eten en drinken zich desondanks zo gedragen dat zij opgesloten worden, dan moeten zij toch de waarheid vertegenwoordigen, zei den de gewone Russen, want het denken in Rusland gaat via de maag”, vertelde Zinaida Grigorenko, en ze kneep haar man even in zijn bovenbeen om hem wak ker te maken. „Je zit te snurken”, zei ze glimlachend en naar waarheid. (Van onze redactie buitenland) WASHINGTON. Na een onderhoud van ruim een uur met president Carter heeft Edward Kennedy gisteravond ver klaard te zullen blijven streven naar de kandidatuur van de Democratische Partij bij de aanstaande presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten. Kennedy liet er geen twijfel over be staan dat hij op de conventie van de Democratische Partij in augustus, zal pro beren de kandidaatstelling in de wacht te slepen, ondanks het feit dat president Carter bij de voorverkiezingen ruim schoots de meerderheid van de Democra tische gedelegeerden naar de conventie, achter zich heeft gekregen. Het was giste ren voor het eerst sinds het begin van de verkiezingscampagne, dat Carter en Ken nedy elkaar spraken. President Carter verklaarde niet van plan te zijn met Ken nedy in een openbaar debat te treden. Kennedy had hem daartoe uitgedaagd. Ex-president Ford heeft gisteren zijn volledige steun gegeven aan de kandida tuur van Ronald Reagan voor de Republi keinse Partij bij de presidentsverkie zingen. BONN-PARIJS. De Westduitse regering zal mogelijk per 1 januari de accijnzen op benzine en alcohol verhogen om de verlaging van de Britse bijdrage aan het EG-budget te financieren. TEHERAN/WASHINGTON. De in Teheran gehouden internationale conferentie over de „misdaden van de VS” gedurende de laatste 27 jaar is gisteren geëindigd met een slotverklaring waarin onder meer wordt gesteld, dat Iran recht heeft op schadevergoeding. (Van onze redactie buitenland) SEOEL. In Zuid-Korea is gisteren een comité van burgers en militairen van een endertig leden gevormd als uitvoerende macht onder het onlangs opgerichte presi dentiële comité voor nationale veiligheids maatregelen. Het nieuwe comité is geplaatst onder voorzitterschap van de sterke man van het leger, luitenant-generaal Tsjoen Doo- hwan. Het telt 19 hoge officieren en be staat verder uit hoge ambtenaren van verschillende ministeries. De oppositie ziet de nieuwe rol van generaal Tsjoen als voorzitter van het comité van burgers en militairen, als een nieuwe poging een wettig tintje te geven aan diens ambitie de vermoorde president Park op te volgen. De door militairen gedomineerde comités, aldus de oppositie, zullen de bevoegdheden van de minister raad verkleinen en volledig herstel van de democratie wellicht uitsluiten. Bij een explosie in een druk restaurant in Kwangjoe in Zuid-Korea zijn gisteren overigens 23 mensen omgekomen. Een gasfornuis zou zijn ontploft. De politie gelooft niet in sabotage. Deze vergoeding zou een schadeloos stelling moeten zijn „voor de enorme ver liezen die Iran als gevolg van de Ameri kaanse inmenging heeft geleden”, zo wordt gesteld. Verder zegt men dat Iran het recht heeft de uitlevering van de sjah Dit is gisteren in Washington officieel bekendgemaakt, na afloop van onderhan- delingen tussen beide landen die enkele maanden hebben geduurd en op gang zijn gekomen na de Russische inval in Afgha nistan. Vorige week nog werd gemeld dat Oman niet bereid zou zijn de VS militaire faciliteiten te verlenen, maar volgens de gisteren bekend geworden feiten zullen de VS enkele bases kunnen inrichten waar alleen technisch personeel zal worden ge stationeerd. Oman is een sultanaat dat ligt aan de opening van de Perzische Golf direct te genover Iran. Groot-Brittannië is de be langrijkste wapenleverancier van dit land, dat als een van de meest Westers gezinde landen in het Midden-Oosten geldt. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken deelde gistermiddag mee, dat de VS niet van plan zijn meer wapens te leveren dan de Britten, maar wilde niet bekend maken om welke hoe veelheden het gaat. Door de Amerikaanse pers werd vorige maand gesteld dat Oman de beschikking zöu krijgen over ruim honderd miljoen dollar (ongeveer tweehonderd miljoen gulden) om wapens in de VS te kopen. Dit heeft de Westduitse minister van Financiën, Hans Matthöfer, gisteren op een persconferentie in Bonn bekendge maakt. Het al of niet doorgaan van de verho ging hangt af van het verloop van onder- handelingen die Matthöfer wil gaan voe ren met de verschillende Westduitse deel staten. Hij wil de deelstaten voorstellen het aandeel van Bonn in de BTW-op- brengsten, dat nu 32,5 procent bedraagt te verhogen om zo het in Brussel bereikte compromis over de Britse bijdrage te fi nancieren. Matthöfer verheelde niet dat het allerminst zeker is dat de deelstaten, waarvan de meeste door de christen-de- mocratische oppositie worden geregeerd, het voorstel zullen aanvaarden. CDU-politicus en minister-president van Sleeswijk-Holstein, Gerhard Stolten berg, noemde het plan van de regering een „tactische manoeuvre om het financiële debêcle van Bonn af te wentelen op de deelstaten.” Het in Brussel gesloten akkoord over de Britse bijdrage zal West-Duitsland in 1980 en 1981 2.6 miljard mark gaan kosten. Frankrijk heeft gisteren ingestemd met heh EG-compromis, dat afgelopen vrijdag in Brussel was bereikt. Frankrijk had zijn NEW DELHI. In een poging de be voorrading van Afghaanse rebellen te beëindigen zijn Russische troepen, ge steund door luchtmacht, een zwaar offen sief begonnen in de bergachtige oostelijke provincie Koenar in Afghanistan. Waarnemers hebben in dit gebied, dat grenst aan Pakistan, troepenbewegingen waargenomen, die erop wijzen dat de Sov jet-Unie tracht een belangrijke aanvoer- weg vanuit Pakistan hermetisch af te sluiten. Een woordvoerder van Afghaanse re bellen zei, dat de gevechten begonnen toen Russische vliegtuigen paratroepen in het dal van de rivier de Pech hadden gedropt, dat vanouds een bolwerk van de rebellenis. Ongeveer 65 opstandelingen zouden bij deze aanval zijn gedood. Ook aan Russische kant zouden verliezen zijn geleden. De rebellenwoordvoerder beweerde te vens, dat de guerrillastrijders vorige maand een pijpleiding voor aardgas heb ben opgeblazen die van de noordelijke provincie Balkh naar de Sovjet-Unie loopt. - - -1 Alexandne^ T Kairo^ EGYPTE Y Aisoeani 178 on- e Ver- 'tjjging reer 20 cham- ’ani sa in Ne- m van in de urt hij houdt tijging LONDEN (AFP). De regeringsleiders van de Europese Gemeenschap zullen tij dens de Europese top in Venetië volgende week donderdag, in een „speciale verkla ring” de Palestijnse Bevrijdingsbeweging PLO „formeel erkennen”. Dit meldt het Engelse dagblad The Guardian vandaag. In die verklaring zullen de Negen zich uitspreken voor deelneming van de PLO aan de vredesbesprekingen in het Mid den-Oosten, aldus het gezaghebbende En gelse dagblad. De correspondent van The Guardian in Brussel meldt voorts, zonder bronnen te noemen, dat de Negen het zelfbeschik kingsrecht van het Palestijnse volk zullen BRUSSEL (ANP). De voornaamste Belgische boerenorganisatie, de Belgische Boerenbond, heeft gisteren bekendge maakt niet akkoord te zullen gaan met de verhoging van de Europese landbouwprij zen. Die verhoging ligt op gemiddeld vijf procent. Het doorvoeren van de verhoging (met terugwerkende kracht tot het begin van deze maand) werd mogelijk omdat nu alle EG-lidstaten officieel akkoord gegaan zijn met het compromis dat een kleine week geleden in Brussel bereikt werd over de vermindering van de Britse bij drage aan de EG-begroting. Het verhogen van de landbouwprijzen was gekoppeld aan het bereiken van overeenstemming tussen de negen EG-landen over de Britse bijdrage. De Belgische Boerenbond heeft een massale betoging aangekondigd die op 19 juli in Antwerpen gehouden zal worden. De bond zegt dat nog steeds van kracht is dat de boeren eigenlijk een prijsverhoging van hun produkten met 7,9 percent had den moeten krijgen om hun kostenstijgin gen goed te maken. Die 7,9 percent verho ging is onder meer ook verdedigd door de COPA, de overkoepelende Europese boe renorganisatie. ÏSYRIE ^Bagdad* IRAK -Z^EWEIT BAHREIN^ Riaad* ^Berbera CHargeisa J ogadenZ zijn onderdelen van de Amerikaanse luchtmacht gisteren enkele minuten in de veronderstelling geweest, dat de Sovjet- Unie een atoomaanval op de VS begonnen was. Een defecte computer meldde door nog onbekende oorzaak een veelvoudige raketaanval van Russische zijde. Als ge volg van het vals alarm, dat binnen drie minuten werd hersteld, stegen op Hawaii enkele Amerikaanse vliegtuigen op en wa ren elders al vliegtuigen in gereedheid gebracht om op te stijgen. SAOEDI- V- kka Port SoedanjH^. MÖ^awa» -i JEMEN] Asmara’'a JC {dzji Harar Addis Abeba ETHIOPIË SOCO TRA^Sg veem^2?eaS_/^^ ARABIE u S s BakoesÊsisxr

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 3