in
t
steeds harder
OOK ONDERLINGE TWISTEN BIJ PLO
I
K
Standpunt
Israëlische
kolonisten
J
■S
1
W:
-
i
11
r
I
I
I X -
B
Bewapend
door Inez Cohen
Concurrentie
Nieuwe generatie
Geheime politie
Druk
iatie
/en
i er
ale
irte
□te
ien
I
uren
42,
De aanslag op het leven van de drie Palestijnse burgemeesters
heeft de situatie op de Westoever naar een ongekend dieptepunt
gebracht. Van vreedzame coëxistentie is allang geen sprake meer.
Gevoelens van woede en haat voeren vooral de laatste dagen de
boventoon.
In bezet Oost-Jeruzalem werden de winkeleigenaren in het holst
van de nacht naar het politiebureau gebracht, waar hen duidelijk te
verstaan werd gegeven dat er van een winkelstaking geen sprake kon
zijn. De volgende ochtend moesten ze onder het toeziend oog van
politie en leger normaal hun winkels openen.
De spanning in het midden-oosten is de laatste tij<
onrustbarend toegenomen. Aanslagen op Arabische
bewoners en met name op twee Arabische
burgemeesters hebben de onrust in hevige mate
aangewakkerd,. Israel zelf raakt meer en meer
verdeeld, omdat de rechtse bewegingen zich steeds
scherper en dus’gëvaarlijker gaan opstellen. Het feit,
dat een extreme nationalistische voorman liet weten,
dat de aanslag op de burgemeester (die ernstig
werden gewond) prima gedaan was, spreekt
boekdelen. De Palestijnen op de Westbank, de
rechteroever van de Jordaan, zitten tussen twee
vuren in. De winkeliers bijvoorbeeld moeten staken
van de PLO, maar mogen dat niet van de.Israëliërs.
Israel treedt op met harde hand, maar de kolonisten
in de nederzettingen vinden het niet hard genoeg. Zij
willen de wapens en het recht in eigen hand nemen.
Inez Cohen zet uiteen hoe de situatie momenteel is.
Niet opwekkend.
JORDANIË
ISRAËL
C/S-
JORDAN/Ë
SYRIË
i
C -
gilx
4
f «SB*
W WH
j
Zelfbestuur
Palestij nen
zal strijd West bank
opvoeren
ten
51
>25/’(>12
De militaire controle op de Westbank is aanzienlijk verscherpt
De vakverenigingen en
steunorganisaties, die door het
verbod op politieke organisaties
ftingeren als de voornaamste
spreekbuis van de bewoners van de
Westoever, zijn de afgelopen dagen
uiterst fel van leer getrokken tegen
de Israëlische bezetting'. Zo noemde
de vakvereniging van artsen in een
Officiële verklaring de methoden
die de bezettingsmacht toepast om
het Palestijnse volk te
onderdrukken erger dan die van de
nazi’s. Het overkoepelend orgaan
van de vrouwenverenigingen deed
een beroep op de publieke opinie in
de wereld „hen te redden uit de
klauwen van dit onmenselijke
roofdier”.
Een dag na de aanslag hebben de
burgemeesters van Bethlehem en
Gaza uit protest hun ontslag
ingediend. Naar hun zeggen
verkeren ze niet alleen in
levensgevaar, maar worden ze
enerzijds uitgemaakt voor
collaborateurs terwijl ze anderzijds
zwaar te lijden hebben onder het
nieuwe harde beleid van de
Israëlische bezetter.
Daarentegen hebben juist de
burgemeesters van Nabloes,
Ramalla en El Bire, tegen wie de
aanslag gericht was, laten weten
onder geen beding af te willen
treden.
raad” van de Palestijnen op de
Westoever. Deze raad is binnen de
PLO met de extremisten van het
Afwijzingsfront verbonden. De
dominante rol op de Westoever was
de laatste maanden een doorn in het
oog van de grootste organisatie
binnen de PLO, El Fatah van Jasser
Arafat.
El Fatah, bang dat er in de bezette
gebieden zelf een groeiend
concurrerend eigen leiderschap zou
ontstaan, heeft vooral de laatste tijd
op het aftreden van de
burgemeesters aangedrongen. De
gematigde burgemeesters, zoals
onder andere burgemeester Frej
van Bethlehem, stonden echter
onder druk van hun collega’s om
hier geen gehoor aan te geven,
hetgeen ook gisteren weer bleek.
Juist deze machtsstrijd tussen de
verschillende groeperingen binnen
de PLO op de Westoever werpt de
vraag op of de aanslag misschien
niet een interne PLO-zaak is’ De
militaire autoriteiten sluiten dit niet
uit. Duidelijk is wel dat als dit het
geval mocht zijn, niemand ter
wereld dit zal geloven.
In eerste instantie valt de
verdenking echter op joodse
extremisten die met deze actie de
aanslag van een maand geleden op
Israëli’s in Hebron hebben willen
wreken. Vooral de extremistische
Joodse Defensie Liga onder leiding
van de in „administratieve
hechtenis” verkerende rabbijn
Kahane heeft bezworen die
aanslag, waarbij zes Israëli’s om het
leven kwamen, te zullen wreken.
De afgelopen maanden hebben
zijn volgelingen al verscheidene
Juist het professionalisme
waarmee de explosieven zijn
aangebracht, was voor de
Arabieren aanleiding te geloven dat
het niet gaat om zo maar een kleine
extremistische groep. Zij
vermoeden hierin een helpende
hand van bovenaf en stellen de
Israëlische geheime politie
verantwoordelijk.
Tot nu toe is de Israëlische
veiligheidsdienst, die tot taak heeft
de daders op te sporen, niet veel
verder gekomen. Premier Begin, als
plaatsvervangend minister van
defensie verantwoordelijk voor de
gebeurtenissen op de Westoever,
heeft al meegedeeld dat snelle
resultaten niet te verwachten zijn.
„De Italiaanse autoriteiten zijn er
tenslotte ook nog steeds niet achter
wie Aldo Moro vermoord heeft. Ook
de moordenaars van Lord
Mountbatten zijn nog steeds niet
gevonden”, aldus de Israëlische
premier.
Aan de aanslagen van de laatste
tijd ligt een diepgaande
verandering van de toestand op de
Westoever ten grondslag. Terwijl de
eerste negen jaar van de Israëlische
bezetting werden gekenmerkt door
een economische opbloei en een vrij
redelijke verstandhouding tussen
joden en Arabieren, staan de laatste
vier jaar in het teken van een
geleidelijke politisering en
polarisatie van de betrekkingen.
El Fatah, in 1970 door koning
Hoessein van Jordanië volledig in
de pan gehakt, had geen enkele
invloed bij de burgemeesters-
verkiezingen op de Westoever in
1972. Het waren zuiver plaatselijke
verkiezingen volgens het
traditionele Jordaanse systeem,
waarbij de traditionalistische
notabelen hun machtspositie wisten
te handhaven.
De toen regerende
Arbeiderspartij beschouwde de
Westoever als troefkaart in
eventuele vredesonderhandelingen,
waarbij met de nodige
grenscorrecties de Westoever
uiteindelijk aan Jordanië zou
worden teruggegeven. De
Arabieren moesten dus gewoon hun
tijd uitzitten.
Bij de burgemeesters-
verkiezingen op de Westoever in
1976 lagen de zaken al anders. Een
nieuwe generatie van jonge
intellectuelen bond de strijd aan
met de zittende burgemeesters, die
volgens traditie voortkwamen uit
de belangrijkste en dus rijkste
families. Niet alleen gemeentezaken
en economische welvaart
maar ook nationale politieke
kwesties deden hun intrede in de
verkiezingen. Ook de sinds 1974
rijzende ster van Jasser Arafat en
de groeiende aandacht voor de
Palestijnse zaak in de wereld leidde
tot een steeds openlijker strijd voor
een Palestijnse staat.
Hoewel de Israëlische
Arbeiderspartij haar officiële
politieke standpunt niet had
gewijzigd, voltrok zich op de
Westoever een zeer geleidelijke
metamorfose. In het kader van de
defensiedoctrine het vestigen van
Israëlische nederzettingen op
strategische punten alsook de
politieke druk van het
rechtsextremistische Blok der
Getrouwen (Goesj Emoeniem (nam
het aantal Israëlische
nederzettingen op de Westoever toe.
In de ogen van de Arabische
bewoners van de Westoever was dit
een sluipende annexatie en een
directe bedreiging van hun eigen
politieke toekomst.
Met het aan de macht komen van
Begin, vestigden ook de aanhangers
van Goesj Emoeniem steeds meer
nederzettingen op de Westoever.
Begin zelf predikte immers dat dit
gebied de joden toebehoort, al
moest hij zelf om politieke redenen
soms water in de wijn doen en was
hij niet tot officiële annexatie
overgegaan.
Ook militair is er tijdens het
bewind van Begin een nieuwe
situatie ontstaan. Net zoals de
grensdorpen in het Israël van de
grenzen voor 1967 opgenomen
werden in het defensiesysteem, zo
ook hebben nu nieuwe
nederzettingen op de Westoever
militaire taken toebedeeld
gekregen. Ze worden officieel door
het leger van wapens voorzien en de
inwoners nemen deel aan
patrouilles en andere militaire
activiteiten.
Juist de bewapening van de
nederzettingen maakt het
verwezenlijken van het
autonomieplan nog
onwaarschijnlijker dan het al is.
Maar ook in de tussentijd ziet het er
niet naar uit dat de bewapening van
de nederzettingen van Goesj
Emoeniem geen verdere gevolgen
zal hebben. De eerste geruchten
over het oprichten van
ondergrondse milities doen al de
ronde.
In Jeruzalem werd onlangs op het
dak van een joodse leerschool ëen
groot wapendepot ontdekt. De
wapens en munitie waren
ontvreemd uit een legerdepot. Naar
algemeen wordt aangenomen, was
het de bedoeling de enorme
hoeveelheid explosieven te
gebruiken voor het opblazen van de
nabij gelegen El Aksa-moskee.
Zelfs de militaire autoriteiten op
de Westoever spreken de vrees uit
dat het niet bij de aanslagen van
afgelopen dinsdag zal blijven.
>ten
9
mer
n
iern
oene
jn
HDCb”!
Burgemeester Qawasme van Hebron
demonstreerde in een vergadering van
de Veiligheidsraad van de VN hoe hij
met een zak over het hoofd door de
Israëliërs uit zijn stad werd wegge
voerd en verbannen.
terreuracties uitgevoerd,
waaronder het binnendringen van
Arabische huizen, waar ze een
ravage aanrichtten, het afranselen
van Arabieren en het onklaar
maken en de ruiten ingooien van
geparkeerde auto’s. Over hun
uiteindelijk doel laten ze geen
twijfel bestaan: alle Arabieren het
land Israël uit; goedschiks of
kwaadschiks.
Er was dan ook geen sprake meer
van zijn tijd uitzitten; de belangen
stonden nu lijnrecht tegenover
elkaar.
Hoewel ze ontkennen de aanslag
op de burgemeesters te hebben
uitgevoerd, waren ze vol lof over
deze terreurdaad en vooral ook
over de professionele wijze waarop
de aanslagen op drie verschillende
plaatsen tegelijkertijd werden
uitgevoerd.
Na druk van deze laatsten hebben
de burgemeesters van Bethlehem
en Gaza besloten aan te blijven.
Ook Israel had druk op hen
uitgeoefend niet af te treden.
De burgemeester van Nabloes,
Basam Shaka, deelde vanaf zijn
ziekbed mee dat ze hem wel van zijn
leven kunnen beroven maar dat
niemand hem kan beletten de strijd
van het Palestijnse volk voort te
zetten. In feite hadden de
burgemeesters van Bethlehem en
Gaza, die de naam hebben
gematigd te zijn, de aanslag op hun
collega’s aangegrepen hun reeds
bestaande plannen om af te treden
uit te voeren. Het waren juist hun
meer extreem georiënteerde
ambtsgenoten in Ramalla en
Nabloes die hen daarvan steeds
weerhouden hebben en daarin ook
dus nu weer slaagden.
m gaven de toon aan
m 'Jeidjpggëvendè
Een Israëlische militair houdt de
wacht bij de puinhopen van huizen, die
door de Israëliërs zijn opgeblazen na
een aanslag op landgenoten in
Hebron.
Hun vrees werd in 1977 nog
aangewakkerd door de
verkiezingsoverwinning van de
Likoedpartij, die in haar
verkiezingsprogram annexatie van
de Westoever voorstond. De daarop
volgende vredesonderhandelingen
met Egypte en het autonomieplan
brachten hen niets anders dan een
oproep van Begin de Westoever
voorgoed voor Israël te behouden.
Het levert een uiterst scheef beeld
op van bewoners van
nederzettingen die in naburige
Arabische dorpen en steden de rust
moeten handhaven. Temeer daar
juist onder deze bewoners van de
nederzettingen zich een groeiend
aantal mensen bevindt die menen
dat de orders van het leger niet
toereikend zijn.
In hun ogen is het militaire
bestuur vaak te gematigd en moet
er dus een handje geholpen worden.
De zaak wordt nog veel
bedenkelijker als men er van
uitgaat dat bij de eventuele
verwezenlijking van het
autonomieplan het militaire
bestuur wordt opgeheven. Wat dan
overblijft, is een handvol zwaar
bewapende Israëlische
nederzettingen die zich verzetten
tegen het autonomieplan en het
recht in eigen handen kunnen en
zullen nemen.
Deze laa
hn de zogel
De Palestijnse burgemeesters Shaka
(links) van Nabloes en Khalaf van Ra
mallah werden ernstig gewond na een
aanslag van (waarschijnlijk) Israëli
sche fanatici. Bij Shaka zijn beide be
nen geamputeerd.
De Israëlische militair (links) houdt
een lid van de Goesj Emoeniem (,,Blok
der Getrouwen) tegen, die naar zijn
medestanders wil in een wijk van He
bron. De man is bewapend, hoewel hij
burger is. De Goesj Emoeniem is een
uiterst rechtse beweging in Israël, die
vindt dat de overheid te zacht optreedt
tegen de Palestijnen.
—Tel Aviw
'GOLAN
Door Israel bezet
0 km 100
blebronJ
^■Dode Zee
l
's:
|H
I
E
