Voor gesprek over gegijzelden
«1*1
J 11
Grote heroïnefabriek Italië
Tien jaar cel voor
Kaapstadse geleerde
Strauss presenteert kabinetskandidaten
FDP-congres in teken verkiezingen
compromis”
op de tocht
Historisch
„Geen erkenning PLO
door Gemeenschap”
Britse regeringswoordvoerder:
Handelsakkoord
Peking-Moskou
Bonn en Brussel:
Chaled naar Bonn
Devaluatie dinar
uitbreiding EG
moet doorgaan
Vrijlatingen op
Nieuwe Hebriden
Congres verwerpt
veto van Carter
„Van Rey wilde
NMR weghebben”
„Atoomgeheimen aan ANC gegeven"
I
■IJ
2
3
1980
BINNEN* EN BUITENLAND
ZATERDAG 7 JUNI
zwaard
jchwitz
nsioen
sering
i F-16
itillen
lidair
istrie
man
li
(Van onze redactie buitenland)
DEN HAAG. Het Euro
pees Parlement wil een missie
naar Teheran zenden om daar
met Iraanse parlementsleden
te spreken over vrijlating van
de Amerikaanse gegijzelden.
oud-minister van Justitie.
(Van onze redactie buitenland)
R is niet
Zeeuwse
aard, did
nen voor
•beek zei
ensen bij
„Dat is
op wees
s van de
zullen
offici-
■landse
htings-
samen
illiaan-
11e zes
•gen in
laniem
nstrijd
ikking
ting is
olutie,
iet dé
’anisa-
il vol-
ntraal
volu-
n ver-
ïbrua-
tie in
zelfde
n.
niet
veede
;r een
leden
innen
n zal
p het
twerp
a. Dit
giste-
;euw-
taatsmu-
dse per-
ichtigen:
nd in de
acht aan,
de eeuw'
1. Minis-
ster Pais
n zullen
ie PPR
ifestatie’
/an 111
ree mil-
van de
iet een
irkt in
steding
igers is
dng op
•zienin-
organi-
zijn de
PARIJS (DPI). Jimmy Stevens, de
leider van de opstandige Franstalige sepa
ratisten op het eiland Espiritu Santo van
de Nieuwe Hebriden, heeft gisteren de
ambtenaren en politiemensen vrijgelaten,
die tijdens de coup op 30 mei door zijn
aanhangers waren gevangen genomen.
De commissie voor externe economi
sche betrekkingen van het EG-parlement
(die zich met buitenlands beleid bezig
houdt) zal het parlement, dat de volgende
BRUSSEL. De Westduitse en Belgi
sche regering hebben gisteren verklarin
gen uitgegegeven, waarin wordt gezegd
dat Spanje, Griekenland en Portugal bin
nen afzienbare tijd moeten toetreden tot
de Europese Gemeenschap.
De beide regeringen reageerden op uit
latingen van de Franse president Giscard
d’Estaing donderdag, die zei dat de pro
blemen die de toelating van Groot-Brit-
tannië, Ierland en Denemarken met zich
heeft meegebracht eerst moeten worden
opgelost alvorens nieuwe leden verwel
komd moeten worden. De Spaanse minis
ter voor contacten met de EG, Calvo Sote
lo, heeft Giscards houding „het ernstigste
probleem” genoemd bij de onderhande-
lingen over toetreding.
Genscher verbond zijn oproep tot de 400
gedelegeerden, die vier maanden voor de
verkiezingen voor een nieuwe Bondsdag
week in Straatsburg vergadert, voorstel
len zo snel mogelijk een delegatie te be
noemen die in Teheran moet spreken met
parlementsleden die een einde willen ma
ken aan de gijzeling.
In het officiële voorstel heet het dat zij
„in een rechtstreeks gesprek met verte
genwoordigers van het Iraanse parlement
inspanningen van zich van hun verant
woordelijkheid bewuste politieke krach
ten in Iran ondersteunen, om de nako
ming van het volkenrecht te garanderen
en aldus herstel van normale betrekkin
gen bereiken”.
Functionarissen van de Italiaanse douane tonen persfotografen het interieur van een zeer welvoorziene fabriek voor morfine en heroïne in de
stad Alessandria. Met de ontdekking van drie dergelijke fabrieken, enkele honderden kilo's verdovende middelen en de arrestatie van tot nu toe
zeventien personen, meent de Italiaanse overheid de handel in verdovende middelen een zeer zware slag te hebben toegebracht.
„In de eerste vijf maanden van dit jaar
zijn meer dan 400 guerrillastrijders van de
Namibische onafhankelijkheidsbeweging
SWAPO gedood. Dat is vier keer zoveel
als in dezelfde periode van 1979”. Dit heeft
de Zuidafrikaanse generaal-majoor Gel-
denhuys, militair commandant in Nami
bië gisteren meegedeeld.
Premier Pieter Botha van Zuid-Afrika
heeft gisteren de affaire rond minister
Smit, die heeft gezegd dat zwarten „trager
van begrip” zijn, afgedaan als een „storm
naaste medewerker van Hitler. Volgens
Ghotbzadeh is deze aanval onterecht, om-
De Russische bronnen zeiden dat het
handelsvolume iets minder zou bedragen
dan vorig jaar toen het rond een miljard
der meer textiel, ertsen en metalen om
vatten.
BAHREIN (AP/Reuter) Koning Cha
led van Saoedi-Arabië zal van 16 tot 19
juni een staatsbezoek brengen aan West-
Buitsland.
PARAMARIBO (ANP/SNA). „De Su
rinaamse ex-minister van Leger en Poli
tie, luitenant Michel van Rey was uit op
macht.” Dat verklaarde sergeant Mijnals,
lid van de Nationale Militaire Raad (NMR)
gisteren in Paramaribo.
Volgens Mijnals was Van Rey bezig
„een complot te smeden” tegen de NMR
om de revolutie terug te draaien naar de
situatie van voor 25 februari, toen de
militairen in Suriname de macht overna
men. Mijnals benadrukte nogmaals dat de
militaire raad niet van plan is een militai
re dictatuur in Suriname te vestigen.
„Als in Israel de Arbeiderspartij weer
aan de regering komt zal het buitenlands
beleid een volledige verandering onder
gaan”, zo heeft de Israëlische oud-minis
ter van Buitenlandse Zaken Abba Eban
verklaard in een interview met het Zweed
se dagblad Svenska Dagbladet. Hij toon
de zich voorstander van een federatie
tussen Israel, Jordanië en de Palestijnse
gebieden, „naar het voorbeeld van de Be
nelux”.
tieleider van de CDU in Hessen en politi
cus in de rechtervleugel van de christen
democratische partij; Geissler, de huidige
secretaris-generaal van de CDU; Leisler-
kiep, minister van Financiën in de deel
staat Nedersaksen, die deel uitmaakt van
de liberale vleugel van de CDU en ten
slotte Wörner, die specialist is op defensie
gebied.
Strauss wilde niet bekendmaken wie hij
precies op welke post had gedacht. Behal
ve in het geval van Stoltenberg en Wörner,
die minister van Defensie zou moeten
worden. Wörner is luitenant-kolonel van
het reserveleger.
Daarmee ontkrachtte hij een bericht
van die strekking in de doorgaans be-
(Van onze redactie buitenland)
FREIBURG. De voorzitter van
de Westduitse FDP en minister van
Buitenlandse Zaken Hans-Dietrich
Genscher heeft gisteren een twee
daags congres van zijn liberale partij
in Freiburg geopend met een oproep
tot uiterste inspanning in wat hij „de
zwaarste verkiezingsstrijd in onze ge
schiedenis” noemde.
Hij gaf toe dat regeringen van de Arbei
derspartij indertijd zijn begonnen met de
vestiging van nederzettingen op strate
gisch belangrijke plaatsen. „Maar sinds er
onderhandelingen worden gevoerd met
Egypte is de situatie veranderd. Wij willen
geen gebieden behouden die in meerder
heid door Arabieren worden bewoond.
Wij willen het grootste deel van bezet
gebied teruggeven aan de bevolking”, al
dus Eban.
Jeruzalem moet volgens Eban een on
verdeelde stad en hoofdstad van Israel
blijven, want daarover bestaat in Israel
volgens Eban „een volledige consensus”.
Wel kon hij zich voorstellen dat in Jeruza
lem een „islamitische enclave met een
bijzondere status” wordt gevormd. Op
één punt was Eban het volledig eens met
de regering-Begin: een Europees vredesi
nitiatief in het Midden-Oosten is onge
wenst.
President Giscard d’Estaing heeft de
burgemeester van Nabloes, Bassam Sja-
ka, een behandeling aangeboden in een
Frans ziekenhuis. Sjaka, een vooraan
staande Palestijn in het door Israel bezet
te deel van Jordanië, werd afgelopen
maandag ernstig gewond toen er in zijn
auto een bom ontplofte.
Bemd Debusmann, de bureauchef van
het Britse nieuwsagentschap Reuter in
Beiroet, is gisterochtend bij een aanslag
ernstig gewond geraakt. De 37-jarige
Westduitse correspondent is in het Ameri
kaanse universiteitsziekenhuis in de Liba
nese hoofdstad opgenomen, waar een ko
gel in zijn rug operatief zal worden verwij
derd.
PEKING (AP). China en de Sovjet
unie hebben gisteren na meer dan een
maand onderhandelen een handelsover-
eenkomst voor dit jaar gesloten, zo werd
uit Chinese en Russische bronnen ver
nomen.
Franz Josef Strauss, de kandidaat voor
het Westduitse kanselierschap van de
christen-democratische CDU/CSU, heeft
gisteren in Bonn zijn „verkiezingsploeg”
gepresenteerd. Op de lijst van politici
staan negen mensen die voor een minis
terspost in aanmerking komen, wanneer
Strauss met zijn partij op 5 oktober van
dit jaar de verkiezingen zou winnen.
Bovenaan staat de minister-president
van Sleeswijk-Holstein, Stoltenberg, die
voor het vice-kanselierschap of de post
Economie of Financiën in aanmerking
komt. Voorts onder andere Barzel, oud-
voorzitter van de CDU; Dregger, opposi-
de laatste hand moeten leggen aan het
liberale verkiezingsprogramma, aan een
pleidooi voor voortzetting van de elfjarige
coalitie met de sociaal-democraten (SPD)
van bondskanselier Helmut Schmidt.
De FDP moet zich na verscheidene zwa
re regionale verkiezingsnederlagen zor
gen maken omtrent haar politieke be
staan. Volgens Genscher is het uitermate
belangrijk dat de FDP de Westduitse kie
zers ervan weet te overtuigen dat alleen
het voortbestaan van de liberalen in het in
West-Duitsland bestaande drie-partijen-
systeem een waarborg is voor een „voor
uitgang in vrijheid”.
Naar de woordvoerder zei wordt wel
een verklaring voorbereid ten aanzien van
de problemen in het Midden-Oosten, maar
over de inhoud daarvan wilde hij niets
kwijt. Dit werd echter ook in goedinge-
lichte kringen in Bonn vernomen. De zegs
lieden die niet bij naam genoemd wensten
te worden, zeiden dat een uiteindelijke
beslissing over het bekendmaken van het
document in Venetië wordt genomen. Zij
schakelden de kans niet uit dat op het
laatste moment een verandering in de
plannen wordt aangebracht.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN/BONN/BEIROET. Een woordvoerder van het Britse ministerie
van Buitenlandse Zaken heeft gisteren verklaard dat er geen sprake zal zijn
van een formele erkenning van de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO
door de Europese Gemeenschap, op 12 en 13 juni in Venetië.
Christie werd ervan beschuldigd als on
derzoeker aan de universiteit van Kaap
stad te hebben geprobeerd toegang tot de
atoomgeheimen van het land te krijgen en
deze beschikbaar te stellen aan de zwarte
verzetsbeweging ANC (African National
Congress) en aan een in Zwitserland ge
vestigde studentenbeweging, genaamd In
ternationaal Universitair Onderwijsfonds
(IUEF).
Hjj had het IUEF een geheim rapport
van het bureau voor atoomenergie gezon
den, waarin uitvoerig stond waar het uit
seismologisch oogpunt veilig was een
kernlading tot ontploffing te brengen. Hij
had voorts geprobeerd een tekening van
een ontwerp voor een kerncentrale te stu
ren naar een contactadres van het ANC in
Londen.
(Van onze redactie buitenland)
PRETORIA/JOHANNESBURG. Een rechter in de Zuidafrikaanse
hoofdstad Pretoria heeft de dertigjarige kerngeleerde Christie gisteren ver
oordeeld tot tien jaar gevangenisstraf wegens misbruik van*atoomgeheimen.
De commissie heeft niet alleen de voort
durende gijzeling veroordeeld, maar ook
een beroep op de Verenigde Staten ge
daan om bij de bevrjjding van de gijze
laars „elke onevenredige” escalatie te ver
mijden, omdat hierdoor niet alleen het
leven van de gegijzelden, maar ook de
wereldvrede in gevaar zouden kunnen ko
men. Zij onderschrijft het door de EG-
ministers overeengekomen handelsem-
bargo tegen Iran en veroordeelt, zonder
Engeland met name te noemen, „elk solis
tisch optreden van EG-lidstaten dat van
de gemeenschappelijke houding afwijkt”.
>n voor
t werk
nen te
m dui-
iar krij-
vel een
sn. Dit
len die
CRM,
Weten-
Sociale
De Iraanse minister van Buitenlandse
Zaken Ghotbzadeh heeft gisteren ver
klaard dat het niet verstandig zou zijn de dat „in geen geval getwijfeld mag worden
Amerikaanse gijzelaars in Iran te berech- aan de integriteit” van de Amerikaanse
ten. „Het is de berechting van de Ver
enigde Staten die van belang is, niet die
van individuen”, aldus de minister op een
persconferentie. Op deze persconferentie
nam Ghotbzadeh ook de Amerikaan
Clark in bescherming tegen een felle aan
val eerder op de dag van de kant van de
Iraanse radio.
In een radiocommentaar werd Ramsey
Clark vergeleken met Rudolf Hess, een
WASHINGTON (AP). De Amerikaan
se Senaat heeft gisteren in navolging van
het Huis van Afgevaardigden een veto van
president Carter ongedaan gemaakt,
waardoor een verhoging van de benzine
prijzen niet zal doorgaan.
De stemverhouding was 68 tegen 10,
ruim boven de tweederde meerderheid
die nodig was voor het verwerpen van
Carters veto dat hij had uitgesproken
over een maatregel van het Congres die de
prijsverhoging verwierp. Het was voor de
eerste keer sinds 1952 dat een door de
Democraten gedomineerd congres een ve
to van een Democratische president ver
wierp.
rdag 19
m over
1de Mo-'
en hun
iriode 1, I
fd pen-
De zegslieden verklaraden dat het op
stellen van een ontwerpverklaring aan
gaande het Midden-Oosten doorging on
danks de waarschuwing van de Ameri
kaanse president dat de Europese bond
genoten de onderhandelingen in het kader
van het Camp David niet moeten onder
mijnen.
BELGRADO (AP) De Joegoslavische
regering heeft gisteren de dinar gedevalu
eerd met bijna 35 procent. Met deze stap
trachten de autoriteiten de import te be
perken en de uitvoer te stimuleren. Het
afgelopen jaar zijn al meer drastische
maatregelen genomen om de Joegoslavi
sche economie te stabiliseren.
Het zal het eerste bezoek van de koning
zijn aan Bonn sinds hij de troon besteeg.
Doordat het bezoek op deze dagen plaats
vindt zal Chaled in de gelegenheid zijn de
Westduitse leiders te ontmoeten vlak voor
de volgende EG-top en de bijeenkomst
van de belangrijkste Westerse indu
striestaten in Venetië.
West-Duitsland is een van de voornaam
ste handelspartners van Saoedi-Arabië.
Het grootste deel van de Westduitse olie
komt uit dit land en Bonn heeft eerder dit
jaar bijna 3,5 miljard gulden geleend van
het koninkrijk.
(Van onze redacteur in Italië,
Hein te Kortenaar)
ROME. Morgen en maandag
kunnen 43 miljoen Italianen naar de
stembus gaan. Het draait deze keer
om lokale verkiezingen: op de eerste
plaats wordt gestemd voor de raden
van vijftien gewesten en verder voor
provinciale en gemeenteraden.
Hieronder vallen ook bijna alle gro
te steden, zoals Venetië, Milaan, Tu
rijn, Genua, Bologna, Florence en
Napels, die bij de vorige verkiezingen
linkse stadsbesturen kregen, waar
van verscheidene met communisti
sche burgemeesters.
Rome, dat eveneens een links ge
meentebestuur heeft met een com
munistische burgemeester, was door
tussentijdse verkiezingen uit de pas
geraakt en heeft pas volgend jaar
nieuwe gemeenteraadsverkiezingen.
Het belang van de komende stemron
de ligt in de vraag of het linkse
overwicht op het plaatselijke vlak zal
voortduren, of plaats moet maken
voor centrum-linkse coalities, naar
het voorbeeld van de nationale rege
ring, die uit christen-democraten, so
cialisten en republikeinen bestaat.
De vorige regionale verkiezingen
van 1975 werden gekenmerkt door
een reusachtige sprong voorwaarts
van de communistische partij (PCI),
die van 27,2 progent (1972) op 33,4
procent kwam en daarmee de chris
ten-democraten (die in dezelfde peri
ode van 38,8 op 35,3 procent terugvie
len) bijna inhaalde.
Deze tendens werd gedeeltelijk ge
corrigeerd door de parlementsverkie
zingen van 1976, toen de PCI onge
veer gelijk bleef (33,8 procent) en de
christen-democraten terugkwamen
op 38,9 procent van de stemmen. De
ze verkiezingen werd gevolgd door
een periode van „nationale eenheid”,
waarin de communisten de opeenvol
gende christen-democratische kabi
netten van Andreotti van buitenaf
gedoogden, zonder zelf tot regering
sposten te worden toegelaten.
De gevolgen van deze tweeslachtige
houding bleven niet uit: bij de ver
vroegde verkiezingen van vorig jaar
verloren de communisten ongeveer
1,5 miljoen stemmen en eindigden
met 30,4 procent. Het was hun eerste
stemverlies sinds het einde van de
Tweede Wereldoorlog.
Het spreekt vanzelf, dat deze keer
met spanning naar wordt uitgezien of
de tendens zich zal voortzetten. Dat
zou praktisch het einde betekenen
van de „historische compromis”-poli-
tiek van Enrico Berlinguer, die
streeft naar het gezamenlijk regeren
van christen-democraten en commu
nisten en vermoedelijk ook het min of
meer spoedige einde van Berlinguer
zelf als leider van de communistische
partij.
Hierdoor komt het ook, dat de
plaatselijke problemen in de huidige
verkiezingscampagne grotendeels
naar het tweede plan zijn verdwenen
en plaats hebben moeten maken voor
algemene vraagstukken van binnen-
en buitenlandse politiek. Er wordt bij
de verkiezingsbetogingen meer ge
sproken over Afghanistan, Olympi
sche Spelen en NAVO-atoomwapens,
dan over Venetië of Napels, en meer
over inflatie, energievoorziening en
terrorisme dan over ziekenhuizen en
volkswoningen.
Dit alles neemt niet weg, dat er uit
de verkiezingen niet meer kan komen
dan nieuwe gewestelijke, provinciale
en gemeentelijke besturen (al hebben
met name de regio’s op veel gebieden,
zoals volksgezondheid, landbouwbe
leid en ruimtelijke ordening een
groot aantal taken van de centrale
regering overgenomen).
Toch zullen er aan de uitslagen
politieke conclusies worden verbon
den, die met name betrekking hebben
op de positie van de socialisten. Deze
kleine partij (die vorig jaar 9,8 pro
cent van de stemmen verwierf) neemt
een belangrijke wip-positie in tussen
christen-democraten en communis
ten. Na de regionale verkiezingen van
1975 vormden zij overal waar het
getalsmatig mogelijk was linkse be
sturen met de communisten, en op
het landelijke vlak weigerden zij ja
renlang zitting te nemen in regerin
gen waarin geen communistische mi
nisters waren opgenomen. Door deze
eis, die door de christen-democraten
hardnekkig werd afgewezen, dwon
gen zij het land tot tweemaal toe tot
voortijdige kamerontbinding en ver
vroegde verkiezingen.
Enkele maanden geleden zwaaiden
de socialisten plotseling om en stem
den erin toe zitting te nemen in het
huidige kabinet-Cossiga zonder de
communisten. Hoewel zij de moge
lijkheid tot verdere samenwerking
met de communisten op het plaatse
lijke vlak blijven openhouden, is de
breuk tussen de twee linkse partijen
tijdens de verkiezingscampagne
steeds dieper geworden. De christen
democraten kunnen er terecht op ho
pen dat zij binnenkort, met hulp van
de socialisten, een aantal rode gewes
ten en grote steden terug zullen
winnen.
Volgens functionarissen lijkt Stevens
bereid om de wapens terug te geven die
tijdens de opstand werden buitgemaakt,
hetgeen de weg vrij zou maken naar on
derhandelingen die moeten leiden tot een
compromis tussen de verschillende partij
en op de archipel in de Stille Oceaan.
Naar radio-Teheran heeft bekendge
maakt, is gisterochtend de pijpleiding
waardoor de ruwe olie uit het gebied van
Naftsjahr naar de raffinaderij van Ker-
mansjah in West-Iran wordt gepompt,
door een bomaanslag beschadigd. Het
was de zevende aanslag op deze leiding.
Dit is gisteren in regeringskringen in de
Franse hoofdstad bekendgemaakt. Men
beschouwt dit gebaar van Stevens als een
belangrijke stap naar vermindering van
spanning tussen de wettige regering van
de Engelssprekende premier Walter Linni
en de opstandelingen, die streven naar
autonomie.
trouwbare Britse krant „The Guardian”,
die gisteren had gemeld dat op de topcon
ferentie in Venetië in een „speciale verkla
ring” formele erkenning van de PLO door
de EG-landen bekendgemaakt zou
worden.
Plannen in EG voor missie naar Teheran
in een glas water”. Hij aanvaardt de uitleg
die Smit later heeft gegeven, dat „negers gulden lag. Auto’s en vrachtwagens zou-
als gevolg van hun stamtraditie en van de i den door de Sovjet-Unie naar China wor-
machtsstructuur in de zwarte gemeen- den geëxporteerd. China’s uitvoer zou on-
schap niet zo snel kunnen denken in ter
men van een Westers-grondwettelijk
staatsbestel”.
