CONSUMENTENBOND MEENT:
Ten Cate Fashion
In vier bedrijven
V er nieu wingsproj ekt
industrie van start
Een beetje schaduw
Verlies over 1979 bijna 55 miljoen
Ginjaar geeft
opdracht aan
Brits bureau
I
Akkoord over
sociaal plan
Ziekenhuiswereld
heeft omzet van
18,4 miljard
In april minder
woningen in
aanbouw genomen
1^.
n 1
8
DONDERDAG 12 JUNI
1980
19
ECONOMIE
EER.
ROTTERDAM (ANP). De
meeste klachten die de Consu
mentenbond van patiënten
binnen krijgt hebben ener
zijds betrekking op een tekort
aan informatie en anderzijds
op het ontbreken van een be
hoorlijke klachtenbehande
ling en van de mogelijkheid tot
verhaal van schade.
w g
i
=5
Betere schaderegeling
voor patiënten nodig
I
loteerd
Van Gelder Papier verwacht
volgend jaar opgaande lijn
Minister Dr. L. Ginjaar
-claim,
ten.
ins
>’n
Agio in Duizel is een sigarenfabriek die
sedert 1904 bestaat en 364 werknemers
heeft bij een omzet in 1979 van 71,4 mil
joen gulden. Omzet en winst ontwikkelen
zich de laatste drie jaar gunstig. Het
marktaandeel wordt op 18 procent ge
schat in Nederland. Vernieuwing van as
sortiment (kleine ongematteerde sigaren
en gele sigaren) droeg bij tot succes.
Firet in Veenendaal maakt zogenaamde
„non-wovens” voor industriële toepassin
gen: uit plastic vezels worden onder ande
re neuzen voor vliegtuigen, autobumpers
en boten gefabriceerd, mmar ook wordt
geleverd aan de medische industrie. Het
bedrijf heeft 400 werknemers en verwacht
dit jaar een omzet van 64 miljoen gulden.
Firet ondervond enkele jaren nadeel door
de terugval in de Europese confectie-indu-
strie, maar andere activiteiten brachten
een beter peil. Vorig jaar werden produk-
ten naar 45 landen geleverd.
Meco in Den Bosch is gespecialiseerd in
de elektro-chemische veredeling van me
talen in het bijzonder voor de elektroni
sche industrie en bestaat sedert 1964. In
1979 bedroeg de omzet 19 miljoen gulden
bij een totaal van 76 werknemers. Omzet
en rendement ontwikkelen zich de laatste
drie jaar positief; ruim 96 procent van de
omzet wordt geëxporteerd.
Mr. Dil noemde het een bedenkelijke
zaak, dat schadeverhaal op dit gebied zo
bijzonder moeilijk is: niet alleen voor de
patiënt die met de schade blijft zitten,
het ziekenhuis of de arts leidt meestal
evenmin tot het gewenste resultaat, omdat
de wettelijke aansprakelijkheidsverzeke
ring doorgaans alleen schade dekt die is
ontstaan door verwijtbare fouten. Assura
deuren wijzen veel schadeclaims af met
het argument dat er bij de behandeling
weliswaar een fout is gemaakt, maar dat
die fout niet „verwijtbaar” is.
ROTTERDAM. (ANP). De zieken
huiswereld heeft, met ruim vier pro
cent van de beroepsbevolking op de
loonlijst en - in 1980 - een omzet van
18,4 miljard gulden, de afmetingen van
een grote bedrijfstak gekregen. Maar
deze cijfers vormen op zichzelf geen
reden tot vreugde.
Groei heeft in de gezondheidszorg
niet dezelfde betekenis als in handel en
industrie. Het geeft eerder reden tot
ernstige bezorgdheid, dat wij in Neder
land momenteel een groter deel van
ons nationaal inkomen (negen procent)
besteden aan gezondheidszorg dan aan
onderwijs (acht procent).
Deze opmerking maakte de voorzit
ter van de Nationale Ziekenhuisraad
(NZR), F. Vissers, gisteren op de alge
mene vergadering van de NZR in Rot
terdam. Als de grenzen in zicht komen
wat er aan personeel en materiële mid
delen voor de gezondheidszorg be
schikbaar is, zal de aandacht volgens
hem meer dan voorheen moeten wor
den gericht op het zo nauwkeurig mo
gelijk inzetten van de beschikbare ca
paciteit waar die echt nodig is.
„Wij kunnen de vraag, of het ook met
minder zou kunnen, niet uit de weg
gaan”, aldus Vissers, „minder voorzie
ningen, minder bedden, minder ver
richtingen, minder verpleegdagen en
dus ook minder patiënten”. Hij voegde
hieraan toe, dat afremming van de
vraag in de ziekenhuiswereld tot nu toe
niet meer dan een met de mond bele
den abstract doel is geweest. Hij vindt,
dat de ziekenhuizen zich „in alle ernst”
moeten afvragen, welke concrete bij
drage ze aan het verminderen van de
vraag kunnen leveren.
Toeristen hoeven in de Spaanse stad Toledi niet meer pal in de hete zon te lopen. De
burgemeester heeft over de drukste straten van het historische stadje zonneschermen laten
spannen. Kilometers lange lappen canvas zorgen voor wat schaduw in de zomer, waarin de
temperatuur ter plekke soms tot 40 graden Celsius oploopt.
Wat de internationale concurrentieposi
tie betreft heeft men in de papierindus
trie, met uitzondering van krantenpapier,
te maken met een overal in Europa be
staande overcapaciteit die tot marktbe-
derf leidt. Daarnaast wordt VGZ gecon
fronteerd met het verschijnsel van de
geïntegreerde pulp en papierbedrijven die
met lagere kosten produceren en dank zij
de relatief hoge celluloseprijzen dikwijls
met lagere marges op het eindprodukt
papier genoegen kunnen nemen.
Hoewel nog enige tijd aanzienlijke ver
liezen zijn te verwachten kan de vennoot
schap zijn problemen te boven komen. De
waardering van de duurzame activa is
fondsen
:div. ed.)
00b
1:
43b
327,3
7,8
118.8
5
o
135,00
69,70
94,00
89,50
11.60
42.00
26,00
78,50
47,50
102,00
44,00
64,40
79.40
14.90
108,50
134.00
47,00
99,00
57,80
88,20
inische
uten
►ersen.
or dit
len euvel
is aan.
45,50
34,00
23,50
298,00
169,00
72,00
42,20
113,00
41,60
52,90
55,00
104,50
59,00
58,50
140,50
106,30
154,00
39.50
49,80
116,00
52,70
52,00
48,20
77,30
98,00
40,60
146,00
43,30
41,80
74,00
30,40
55,50
138,30
99,70
60,50
40,70
148,00
82.20
74,00
180.00
33,80
80,20
170,70
24,30
34,70
38,00
44,30
48,30
107,10
345,00
163,00
150,00
320,00
t
dan ook in de meeste bedrijfsonderdelen
gebaseerd op continuering van de activi
teiten. De kaspositie aan het begin van het
jaar was ƒ49,7 miljoen terwijl deze aan
het eind van het jaar met 38,9 miljoen
was teruggelopen tot 10,8 miljoen.
Eromes is een fabriek van schoolmeu-
belen in Wijchen (Gld), die sedert 1966
bestaat, 131 man personeel heeft en een
omzet van ongeveer 20 miljoen gulden in
1979 had. De laatste drie jaar ontwikkelde
zich de winstgevendheid goed, ondanks
een wat stagnerende omzet (vermindering
geboortencijfers). Het marktaandeel in
deze branche van Eromes is ongeveer 35
procent.
Het gaat daarbij om innovaties die aan
sluiten op bestaande activiteiten in het
bedrijf. Samen met een adviseur, die „van
buiten” komt, gaat het bedrijf op zoek
naar de mogelijkheden. Deze operatie
wordt in fasen verricht, die totaal ruim
een jaar duren. De adviseur blijft begelei
den, maar het grootste deel van het werk
wordt in het bedrijf gedaan.
.,60
2,001
i.OO
’,80
1,00
(Van onze redactie economie)
AMSTERDAM. Er zal dit jaar
geen sprake van zijn dat de bijdragen
van andere concernonderdelen de
verliezen van de papierdivisie van
Van Gelder Courantenpapierfabriek
BV zullen kunnen goedmaken. Het is
zelfs waarschijnlijk dat het onderne-
mingsresultaat van papierfabrieken
Van Gelder Zonen NV (VGZ) dit jaar
nog enigszins ongunstiger zal zijn
dan dat van vorig jaar, zo blijkt uit
het vandaag gepresenteerde jaar
verslag.
De omzet aan derden van de papierdivi
sie beliep ƒ472 miljoen en de produktie
bedroeg 371.700 ton. Deze divisie was
zwaar verliesgevend. De fabriek te Wa
penveld die geruime tijd een zorgenkind
was geeft reeds een duidelijke verbetering
van de resultaten te zien. In het tweede
halfjaar van vorig jaar werd geen verlies
meer geleden. De nieuwe krantenpapier-
machine te Renkum zal geleidelijk op zijn
volledige capaciteit worden gebracht zo
dat in de loop van dit jaar de produktie
van de twee machines in Velsen naar de
nieuwe fabriek kan worden overgebracht.
De situatie betreffende de produktie van
houthoudende diepdruk - en behangselpa
pieren in de andere fabrieken te Renkum
wordt eveneens bestudeerd. Ook hier zijn
de verliezen namelijk niet langer aan
vaardbaar, aldus het persverslag. Het net
toresultaat van de verpakkingsdivisie ver
toonde een verdere verbetering.
DEN HAAG (ANP). In april zijn onge
veer 8300 woningen in aanbouw genomen
tegen ruim 12.200 in april 1979. Ruim 8300
woningen kwamen gereed, ruim 1400
meer dan in dezelfde maand van 1979. In
de periode april 1979 tot en met april 1980
zijn ruim 100.000 woningen voltooid, wat
een stijging betekent met 9 procent ten
opzichte van dezelfde periode een jaar
eerder.
Deze gegevens van het centraal bureau
voor de statistiek heeft het ministerie van
Economische Zaken deze week bekend
gemaakt.
In de periode april 79 - mei 80 is met
name de activiteit op het gebied van de
woningwetbouw sterk gestegen. Het aan
tal voltooide woningen steeg met 21 pro
cent. Bij de ongesubsidieerde woningen
werd in die twaalf maanden 10 procent
minder in aanbouw genomen dan in de
overeenkomstige periode een jaar eerder.
Oplossing voor de moeilijkheden van
VGZ is vooral gelegen in de herstructure
ring van de onderneming. Dit proces is in
volle gang. De produktie van krantenpa
pier zal geheel in Renkum worden gecon
centreerd, die van houtvrije papieren te
Velsen en Wapenveld. Onderdeel van na
dere studie zijn nog de houthoudende
papieren die ook in Velsen en Renkum
worden gemaakt. De verliezen in deze
sector dwingen tot een spoedige afron
ding van deze studie.
Vanuit Nederland kan noch aan het een
noch aan het ander tegenwicht worden
geboden. Diepte-investeringen zijn zo
doende noodzakelijk. Daarnaast zal VGZ
er met de meeste klem bij de regering op
aandringen dat een eind wordt gemaakt
aan de concurrentievervalsing die een ge
volg is van het berekenen van verschillen
de prijzen voor dezelfde energie. De drei
ging van sterk gestegen energieprijzen
met als gevolg een belangrijke druk op het
eindresultaat hangt VGZ ook voor dit jaar
boven het hoofd.
zijn zeer grote aanloopverliezen geleden.
Daarom is aanvullende financiering
noodzakelijk waarover besprekingen aan
de gang zijn.
Het verlies van bijna 55 miljoen (1978:
27,6 miljoen winst) dat VGZ vorig jaar
heeft geleden is toe te schrijven aan de
papierdivisie en voornamelijk aan de on
gunstige verhouding tussen de kostprijs
van de produkten en de opbrengstprijzen
die konden worden behaald. Het zou vol
gens het bestuur onjuist zijn de slechte
conjuncturele situatie als de hoofdoor
zaak aan te wijzen voor het negatieve
bedrijfsresultaat al is de nadelige invloed
van de kwakkelende economie onmis
baar. Afgezien van een aantal technische
problemen is er in feite echter vooral
sprake van een structureel probleem.
Daarbij wordt zowel gedoeld op de struc
tuur van de Europese papierindustrie als
op de vraagstukken die zich rondom de
eigen structuur van de onderneming voor
doen.
De handelsdivisie gaf een bescheiden
winst te zien. Zowel omzet als winst van
de speciale vezelproduktendivisie lagen
onder 1978. De voornaamste oorzaak
daarvan is de verminderde afzet van as-
bestvilt dat in toenemende mate door an
dere dragermaterialen in de vloerbedek-
kingsmarkt wordt vervangen. De prijzen
voor oud papier zijn vorig jaar aanzienlijk
gestegen. Mede in verband met de sterk
aangetrokken vraag en een relatief lage
inzameling ontstond een zekere schaarste.
Naar verwachting zal in de huidige markt
situatie vooralsnog weinig verandering
komen. De vraag zal waarschijnlijk blij
ven stijgen mede in verband met de aan
bouw van verscheidene ontinktingsinstal-
laties in Europa.
ALMELO (ANP). De raad van be
stuur van Nijverdal-Ten Cate en de vak
bonden hebben overeenstemming bereikt
over het plan dat het sociaal leed, veroor
zaakt door de sluiting van de Ten Cate
Fashion Fabrics in’Oldenzaal, moet ver
sachten.
Overeengekomen is onder meer dat de
werknemers van Ten Cate Fashion bij de
vervulling van de 125 vacatures bij het
Nijverdal-Ten Cateconcem voorrang krij
gen. Ook is toegezegd dat er grote spoed
wordt betracht bij het scheppen van nieu
we werkgelegenheid in Oldenzaal.
Directeur Drijver van Nijverdal-Ten
Cate verwacht dat hiermee in eerste in
stantie zeker 50 arbeidsplaatsen zijn ge
moeid. Het gaat om activiteiten op het
gebied van kunststofprodukten voor on
der meer de recreatiesector.
Nijverdal-Ten Cate wil eveneens een
financiële regeling treffen voor de perso
neelsleden van Ten Cate Fashion die ou
der zijn dan 57,5 jaar. Bij het werven van
de 130 mederwerkers van de lokatie Alme
lo van Ten Cate Fasion, zullen diegenen,
die het meest kwetsbaar zijn op de ar
beidsmarkt, het eerst voor een functie in
aanmerking komen. De lokatie in Almelo,
die zich vooral gaat bezighouden met fi
nishing, is het enige dat overblijft van Ten
Cate Fashion.
Hoeveel van de ruim 500 personeelsle
den, die de onderneming telt, uiteindelijk
ontslag krijgen, valt volgens directeur
Drijver nog moeilijk te voorspellen. Hij
wijst erop dat er nog een natuurlijk ver
loop plaatsvindt en dat mensen zelf elders
werk vinden. Nog dit jaar moet de reorga
nisatie van Ten Cate Fashion zijn afge
rond.
Mevrouw mr. E. Dil-Strook, juridisch
stafmedewerkster van de Consumenten
bond, pleitte daarom gisteren in Rotter
dam op de algemene vergadering van de
Nationale Ziekenhuisraad (NZR) niet al
leen voor maatregelen die een objectieve
klachtenbehandeling mogelijk maken,
maar ook voor maatregelen die de paitënt
in staat stellen zijn recht op vergoeding
van geleden schade waar te maken.
Op het ogenblik is dat laatste bijzonder
moeilijk, omdat de patiënt doorgaans niet
beschikt over de vereiste informatie om te
kunnen vaststellen of er bij zijn behande
ling iets is misgegaan en zo ja wat, omdat
het vaak onduidelijk is wie voor de ontsta
ne schade moet worden aangesproken en
omdat het bewijs van „wanprestatie”
moeilijk te leveren is.
Een van de oorzaken van het toenemend
aantal klachten dat bij de medische tucht
colleges wordt ingediend is waarschijn
lijk, dat patiënten op die manier bewijs
proberen te verzamelen om een civiele
schadeclaim te kunnen indienen. Maar
ook dan blijft een procedure voor de bur-
gerljke rechter volgens mr. Dil een hache
lijke zaak met weinig kans op succes en
veel kans op hoge proceskosten.
Het aanspreken van de verzekeraar van
DEN HAAG. Het Londense onder
zoeksbureau Environmental Resources
Limited (ERL) heeft van minister Ginjaar
van Volksgezondheid en Milieuhygiëne
opdracht gekregen een onderzoek te doen
naar de ervaringen met milieu-effectrap-
portage in Europa en de Verenigde Sta
ten. Dit heeft het ministerie gisteren mee
gedeeld.
Om in Nederland te komen tot een der-
gelijke rapportage, het beoordelen van te
verwachten gevolgen voor het milieu door
bouw- en industriële activiteiten, moeten
methodes daartoe worden ontwikkeld,
met als voor het opstellen van de milieu-
effectrapporten en beleidsadviezen op mi
lieugebied.
De opdracht is gesplitst in twee projec
ten. Het eerste project heeft tot doel me
thoden te ontwikkelen die noodzakelijk
zijn om de inhoud van een rapport af te
bakenen en toe te spitsen op de belang
rijkste aspecten. Het onderzoek moet
voorts aanbevelingen opleveren tot de
ontwikkeling van richtlijnen in het alge
meen en per individueel milieu-effectrap-
port. Hiermee kan vertraging in het plan
nings- en besluitvormingsproces worden
voorkomen, aldus het ministerie.
Het tweede project moet methoden ont
wikkelen om de gevolgen van een voorge
nomen activiteit voor het milieu te beoor
delen en te vergelijken met mogelijke al
ternatieven. Het onderzoek begint deze
maand en is naar verwachting begin vol
gend jaar voltoniH
Op iets langere termijn acht de raad van
bestuur de verwachting echter gewettigd
fiat er, voor VGZ volgend jaar weer van
pen opgaande lijn sprake zal zijn. De
problemen waarvoor VGZ zich dit jaar
gesteld ziet zijn ongemeen groot. Zelfs als
de thans voorziene veranderingen binnen
de papierdivisie volkomen volgens sche
ma verlopen zal daarvan in het resultaat
over dit jaar weinig of niets te bemerken
zijn. Een vertraagd effect van genomen
maatregelen is namelijk typisch voor een
kapitaalintensieve industrie als VGZ.
Daarbij komt dat ook de marktsituatie
voor de papierdivisie voor dit jaar nog een
somber perspectief biedt. De eerste maan
den van dit jaar gaven een verdere prijs
stijging van grondstoffen en energie te
zien. Een verhoging van de papierprijzen
zal daarom noodzakelijk zijn, maar een
dergelijke verhoging heeft altijd een naij
lend effect. Ook de aanloopmoeilijkheden
van de omgebouwde machines te Velsen
hebben langer geduurd dan verwacht.
In de papierdivisie zal derhalve op
nieuw een aanzienlijk verlies worden gele
den. Van Gelder Courantenpapier BV
waarin VGZ voor 80 procent en de staat
voor 20 procent deelneemt zal eveneens
weer een beduidend verlies lijden. De
aanloopverliezen zijn namelijk ook hier
zeer veel hoger uitgevallen dan verwacht.
Ook in het eerste kwartaal van dit jaar
Met geldgevers is in januari dit jaar
overeenstemming bereikt over 155,8 mil
joen aanvullende financiering, benodigd
voor de herstructurering. Deze financie
ring bestaat uit 70 miljoen rekening-
courant krediet, ƒ45 miljoen langlopende
leningen en 40,8 miljoen uitgestelde af
lossingen. Als zekerheid is hypotheek ver
strekt op onroerende goederen tot een
taxatiewaarde van 220 miljoen.
Per aandeel van 50 is het resultaat
gedaald van 20,58 winst naar 40,99
verlies. Het verlies van Van Gelder Cou
rantenpapier bedroeg 21,2 miljoen te
genover 2,4 miljoen winst in 1978. Het
aandeel van VGZ in dit verlies bedroeg
17 miljoen hetgeen is verantwoord in de
winst- en verliesrekening onder „resulta
ten niet-geconsolideerde deelnemingen”.
De omzet over vorig jaar bedroeg 815
miljoen tegenover 812,7 miljoen in 1978.
De gecombineerde omzet van VGZ en
Van Gelder Courantenpapier bedroeg
858,8 miljoen tegen 849 miljoen in 1978.
De investeringen bedroegen 46,1 miljoen
en de afschrijvingen 26,6 miljoen. De
investeringen in Van Gelder Couranten
papier bedroegen 185,6 miljoen, geheel
voor het nieuwe fabriekscomplex.
maar ook voor het imago van de medische
wereld. Op dit vlak acht zij maatregelen
dan ook dringend nodig. Ze denkt daarbij
aan het oprichten van een soort TNO, een
medisch instituut, dat onafhankelijk des
kundig onderzoek zou kunnen doen naar
klachten over de medisch-technische as
pecten van een behandeling.
Verder suggereerde mevrouw Dil uit
breiding van de dekking van de medische
WA-verzekering of het sluiten van een
aanvullende verzekering door medici. Dit
dan in die zin, dat alle schade wordt
gedekt die patiënten lijden ten gevolge
van bij de behandeling gemaakte fouten,
nok al zijn die niet verwijtbaar.
Mr. Dil stelde ook, dat de rechtsbescher
ming van de patiënt moet worden vastge
legd in regels: wetten, erkennings- of sub
sidieregelingen en model- contracten. Met
modelcontracten (standaardregelingen
voor de verschillende medische contrac
ten, bijvoorbeeld ziekenhuis-patiënt en
huisarts-patiënt) is volgens mevrouw Dil
in andere sectoren al redelijk goede erva
ring opgedaan.
Ze noemde in dit verband de bouw, de
woninginrichting en de textielreiniging,
waar overleg tussen de branche-organisa-
ties en de Consumentenbond standaard
contracten heeft opgeleverd met als sluit
stuk de oprichting van geschillencommis
sies voor de behandeling van klachten. De
gedachte ligt voor de hand, zo zei mr. Dil,
dat in overleg tussen de NZR en de Consu
mentenbond een modelcontract voor de
relatie ziekenhuis-patiënt zou worden op
gesteld. Het vormen van een patiëntenge
schillencommissie zou dan een volgende
stap kunnen zijn.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Het zogenaamde innovatieprojekt voor de industrie (ver
nieuwingen in processen en-of produkten) in het kader van de versterking van
onze industrie gaat nu van start. Vier bedrijven zijn uitgezocht: Firet in
Veenendaal, Eromes in Wijchen, Agio in Duizel en Meco in Den Bosch. Voor
dit projekt heeft de overheid 10 miljoen gulden uitgetrokken, in totaal kunnen
er tot en met 1982 honderd bedrijven gebruik van maken.
Er blijkt voor het streven naar innova
tie, gestimuleerd door de overheid, grote
belangstelling te bestaan. In eerste instan
tie kwamen al 45 aanvragen binnen, waar
uit de eerste vier bedrijven werden gese
lecteerd, Het gaat om het geven van ver-
nieuwingsimpulsen aan veelbelovende be
drijven. Zij kunnen 80 procent vergoed
krijgen van de advieskosten die worden
gemaakt om een vernieuwing in kaart te
brengen.
