en
SCHALKEN
haarlcm
Juiste tijdsfeer Mods
Rockers in Quadophenia
'de
School-en
Studieboeken
tijdig te bestellen!
ZOMER
INRUIL
AKTIE
C. VINK
amsterdam
ERNSTIGE WAARSCHUWING AAN BABYSITTERS IN WHERE A STRANGER CALLS
GROTE DRAMATISCHE KRACHT IN CRIES AND WHISPERS VAN BERGMAN
F
SUBARU
japans vernuft.
{H1H.DEVRIES BOEKEN
15
VRIJ DAG 1 3 JUNI
1980
FILM
ingen
Charles Boost
AUTOBEDRIJF
:d
J
Mm
1
Gedempte Oude Gracht 27 (In de Kalfsvelpoort)
2011 GK Haarlem. Telefoon 023-319458
37
Met films als L’Aveu, Z, en L’E-
tat de Siège die alle een politieke
achtergrond hadden en waarin
hij onder regie van Costa Gravas
steeds het sympathieke slachtof
fers van duistere intriges speelde,
heeft Yves Montand zich zo geï
dentificeerd met de „anatomie
van een politieke moord” dat hij
wel moest ingaan op een verzoek
van regisseur Henri Verneuil om
de hoofdrol te vertolken in diens
I, comme Icare (i als in Icarus).
Want Verneuil die een handige
sensatiefilmer is, was na een lang
stilzwijgen op het weinig origine
le idee gekomen de geheimzinni
ge moord op John F. Kennedy te
parafraseren in een origineel sce
nario, gesitueerd in een bedachte,
eventueel Zuid-Amerikaanse re
publiek.
Uw bestellijst kunt u afgeven of opsturen aan:
H. de Vries, studieboekcentrum van kenneinerland
Antwoordnummer 277.2000VB Haarlem
(een postzegel is niet nodig)
Bernadottelaan 3
Haarlem-Schalkwijk
Tel. 023-330660
Vergeet u niet uw
ESSENLAAN 36
SASSENHEIM
Tel. 02522-12231
Een viertal min of meer nieuwe
films verlevendigt het Haarlemse bio-
scoopprogramma van deze week,
films die doordat ze ieder een eigen
genre vertegenwoordigen onderling
voldoende verschillen om voor afwis
seling te zorgen.
b.v. algemene boekhandel en antiquariaat
studieboekcentrum van kennemerland
-w
oninteressant misdaadverhaal
Icarus
’5.000,
HUB
(ADVERTENTIES)
door
k
N
nsen
I aan
k en.
rus die met vleugels van was het labyrint
probeerde te ontvluchten maar bij het
naderen van de zon (in dit geval van de
waarheid) moest ervaren dat zijn vleugels
door de hitte smolten en hem niet langer
voor een dodelijke val konden behoeden.
Als Volney het laatste tipje van de sluier
wil oplichten wordt hij in zijn werkkamer
doodgeschoten.
Het duurt erg lang voordat regisseur
Verneuil toekomt aan de verklaring van
zijn filmtitel en dan nog vraagt men zich
af wat hij nu precies met zijn larigdurig
onderzoek in de moordzaak heeft willen
bewijzen. Op enkele momenten na weet
En dan is er in Roxy op vrijdag en
zaterdagnacht Ingmar Bergman’s onver
getelijke Cries and Whispers, hier ook wel
Schreeuw zonder Antwoord genoemd.
Vier vrouwen zijn omstreeks de eeuwwis
seling samen in een groot landhuis dat
omringd ligt tussen statige bomen. In het
huis ligt de eigenares Agnes (Harriet An
dersson) die er sinds de dood van haar
ouders gewoond heeft, op haar sterfbed.
Ze heeft kanker en nu de ziekte een ernsti
ge wending heeft genomen zijn haar zus
ters Karin (Ingrid Thulin) en Maria (Liv
Ullmann) overgekomen om haar in haar
laatste ogenblikken bij te staan. De vierde
aanwezige vrouw is Anna, de huishoud
ster, een moederlijke figuur, zorgzaam en
zwijgend.
een mooifilmerij ontstaat die men zeker
niet in een keiharde thriller verwacht.
Ook de Frans-Poolse regisseur Valarian
Borowczyk wil zijn ondeugend-erotische
Een nieuw avontuur van Dik Trom met
als titel Dik Trom en .het Circus vinden we
op de kindermatinees van Cinema Palace.
In zachte porno-kleuren wordt dit sum
miere verhaal, met veel bedscènes aange
vuld, door Borowiwczyk traag en wellus
tig verfilmd. Datzelfde gebeurt met het
tweede verhaal, dat omstreeks de eeuw
wisseling speelt én dat gaat over de veer
tienjarige Marcelina, die alleen nog maar
houdt van haar konijn Souci waarmee ze
op beperkte schaal haar kinderlijke liefde
bedrijft. Als de niet begrijpende ouders in
een poging haar naar de volwassenheid te
leiden het dier slachten en Marceline er
ongeweten van laten eten, dan overtreedt
de wraak vap het ontgoochelde meisje alle
grenzen. Waarna in het moderne verhaal
over de kidnapping van de vrouw van een
rijke kunsthandelaar in Parijs de opspo
ring en wraak op de mannen overgelaten
wordt aan de rashond César die zijn mees
teres zowel bevrijdt van haar kidnappers
als van haar verontruste echtgenoot.
Meer dan ooit wordt Borowiczyk in dit
bundeltje van schokkende verhalen ont
maskerd als een wat decadente eroto
maan die te weinig echte interesse heeft in
zijn onderwerpen en in zijn gecreëerde
sujetten om een publieke belangstelling
gaande te houden. Te gauw vervalt hij in
erotische beelden die dan in het geheel
een heel andere functie gaan innemen en
al gauw als zachte of harde pornografie
geclassificeerd zullen worden.
12.500, -
4.000,-
4.000,-
2.500, -
7.250,-
6.500, -
6.000,-
6.000,-
5.000,-
4.500, -
4.750, -
6.750, -
5.000,-
2.500, -
0.000,-
0.500,-
0.000,-
8.750, -
0.250,-
0.000,-
6.750, -
ovag-
0.000
eerd.
)OR.
10.000,-
6.000,-
6.500,-
9.000,-
5.000,-
2.750, -
2.000,-
2.000,-
0.000,-
3.750, -
2.500, -
9.600,-
9.950,-
B.750,-
7.500, -
9.000,-
B.000,-
7.750, -
1.750, -
7.500,-
5.750, -
3.250,-
1.000,-
5.500, -
1.500, -
2.500, -
2.000,-
7.500, -
1.500, -
450,-
Informeer bij de
dichtstbijzijnde dealer5^^^^
Al eens aan 'n SUBARU dealer
gevraagd wat u voor uw huidige
auto terugkrijgt bij inruil?
Niet te geloven!
Niet te geloven ook de zuinigheid,
het lichtgewicht
(wegenbelasting!) en de zeer,
redelijke prijs van uw nieuwe,
wondermooie Subaru.
In die nerveuze situatie past de stem van
Stevie die boven in de vuurtoren een ra
diostation bedient als disc-jockey, past
eveneens het bezwerend stemgeluid van
de dominee die al zijn parochianen om
zich heen heeft verzameld voor het laatste
gevecht en is het overspelige stelletje in de
hotelkamer op zijn plaats dat nog niet op
bed ligt of er wordt wild op de deur
gebonsd. En wie kan beter een centrale
schrikfiguur zijn dan Janet Leigh die on
herroepelijk niet Hitchcock’s Psycho ver
bonden blijft. Regisseur Carpenter is wel
zo verstandig om althans op deze manier
zijn naam met de grote „Hitch” te ver
binden.
De nu al weer bijna drie jaar oude
James-Bondfïlm The Spy who loved Me is
nog weer grootser en kostbaarder van
opzet dan een van zijn voorgangers. In
Cinema Palace kan men van die luxe
ook wat betreft de ingenieuze vernieti
gingswapens genieten als Roger Moore-
Bond op jacht gaat naar een microfilm
met de oplossing van de geheimzinnige
verdwijning van twee kernonderzeeërs
waarover de geheime diensten van Rus
land en Engeland gealarmeerd zijn. Aan
die jacht wordt ook deelgenomen door de
Russen, vertegenwoordigd door de mooie
Anya Amasova (Barbara Bach) en door
Bond’s grote tegenstander Karl Strom
berg (Curt Jürgens) die zijn „killer” afge
vaardigd heeft naar het strijdtoneel waar
deze onder de bijnaam Jaws (vanwege
zijn gebit) opereert. Alle elementen van de
ook nu weer komisch georiënteerde Bond
film zijn dus aanwezig en liefhebbers van
het genre zullen zeker niet teleurgesteld
worden.
Tenslotte Studio die met Quadrophenia
nostalgische rock and roll-herinneringen
ophaalt uit het begin van de jaren zestig
toen Engeland opgeschrikt werd door rel
len tussen jeugdbendes die zich meestal in
badplaatsen als Brighton afspeelden en
meer uit verveling dan door onderlinge
rancunes ontstonden. Engeland was toen
nog een welvaartsstaat, de Beatles had
den op een overrompelde maniet laten
zien hoe je als eenvoudige jongens via de
popmuziek tot ongekende hoogtes van po
pulariteit kon opklimmen en de verdiende
jeugd had wel geld maar geen omlijnde
plannen om er zijn energie op kwijt te
kunnen.
Wie bijvoorbeeld van autoraces en op
windende achtervolgingen houdt, kan zijn
heil zoeken in Frans Hals waar Eat my
Dust (Raket op vier Wielen) draait. Hij
krijgt daar het verhaal te zien van een
jeugdige race-liefhebber die tijdens een
plaatselijke baanwedstrijd de supersnelle
Datsun van de vermaarde coureur Big
Bubba Jones steelt, alleen maar voor een
kort moment van Joyriding”. Als de dief
stal ontdekt wordt begint de politie en
later de aanwezige coureurs een grote
jacht op de onverlaat die de zoon van de
sheriff blijkt te zijn en tijdens de achter
volging zoveel staaltjes van professionele
coureurskunde ten beste geeft dat hij na
terugkeer in dienst van de Big Bubba kan
komen.
De liefhebbers van het griezelgenre zijn
daarentegen welkom in Lido dat The Fog
op zijn programma heeft genomen, een
thriller van John Carpenter die al dade
lijk (en m.i. ten onrechte) als de opvolger
van de onlangs overleden Alfred Hitch
cock gedoodverfd is. Waarbij dan ter on
dersteuning verwezen werd naar zijn de
buut met Halloween. Maar in beide films
werkt de ongetwijfeld bekwame Carpen
ter te veel met oude schrikeffecten als
piepende deuren, krakende planken, drei
gende schaduwen en onverwachte gelui
den om zich nu al een „master of suspen
se” te mógen noemen.
De titel van zijn nieuwste film verwijst
naar de Californische mist die bij tijden
heel dicht kan zijn en waarin ontvankelij
ke geesten heel makkelijk allerlei spook
achtige gedaantes menen te kunnen ont
waren. Vopral als ze vooraf het griezelver
haal van de verongelukte schoener Eliza
beth Dane te horen hebben gekregen.
Honderd jaar geleden is dat schip door
verkeerd geplaatste lichtbakens veronge
lukt waarbij zes zeelieden de dood hebben
gevonden. Het verhaal wil nu dat de
slachtoffers in vergelijkbare dichte mist
zullen terugkeren om zich te wreken op de
dorpelingen van San Antonio die het
schip met opzet hebben laten vergaan om
te voorkomen dat vervoerde lepralijders
aan wal zouden gaan.
Wij krijgen dat verhaal te horen nog
voor de titels van de film op het doek
komen. Een oude, verweerde zeeman
(John Houseman) vertelt het op het strand
aan wat kinderen die zich maar al te graag
overleveren aan de dreigende mysteries
van de spooklegende. En als daarna een
zware mist op komt zetten die iedere dor
peling herinnert aan het vergaan van de
Elizabeth Dane dan is er maar weinig
voor nodig om een sfeer van naderend
onheil te doen ontstaan waarin ieder on
verwacht geluid een gilreactie ten gevolge
heeft.
Talia Shire en Joseph Cortese in Windows.
man is en in dit debuut als speelfilmer wat
al te nadrukkelijk verliefd is gebleven op
zijn eigen opnamen die hij daardoor te
de maker van zoveel sensationele maar
nooit diepgravende films niet bijzonder te
boeien ook al omdat hij niet als zijn colle
ga Gavras een sfeer van authenticiteit
weet op te roepen waardoor het geheel in
de sfeer van een geromantiseerde en onin
teressant misdaadverhaal komt te liggen.
Zelfs Yves Montand weet zijn levensecht
heid uit vroegere films niet te benaderen,
zoals men eventueel kan constateren bij
een bezoek aan Calypso.
Het griezelgenre is deze week goed ver
tegenwoordigd in de Amsterdamse bio
scopen. Zowel When a Stranger Calls in
Tuschinski I als Windows in Alhambra I
houden ernstige waarschuwingen in aan
(Amerikaanse) baby-sitters en alleenwo
nende vrouwen om toch alle voorzorgs
maatregelen te nemen als zij eenzaam
achtergelaten worden in een onbewaakt
huis.
In de eerste film die door Fred Walton
gemaakt is, speelt Carol Kane een meis-
Contes Immoraux nog wel eens afwisse
len met wat gruwelijker verhalen. Hij
heeft er drie ontleend aan de wereldlitera
tuur die nu, gebundeld onder de aanmoe
digende titel Les Heroines du Mal, de
Heldinnen van het Kwaad, te zien zijn in
Alfa 2. Begonnen wordt in de Renaissan
ce. De mooie en uitdagende bakkersdoch
ter Margherita Luti is in die tijd het model
en de maitresse van veel schilders die aan
het pauselijk hof in Rome hun kerkelijke
broodheren inzage mogen geven in het
vrouwelijk naakt om het daarna over te
schilderen voor meer algemeen gebruik.
Ondanks haar levenslustige natuur is
Margherita genadeloos wreed in haar lief
de als het om eigen voordeel gaat. En als
dat gediend wordt door de dood van haar
grote liefde, de beroemde schilder Ra
phael Sanzio dan is ze gul met haar vergif
tigde bonbons.
In die stemming van onbehagen en doel
loosheid ontstonden groepen als de Mods
en de Rockers die hun ongebruikte krach
ten op elkaar en op toevallige passanten in
massale veldslagen uitleefden. Regisseur
Franc Roddam weet de tijdsfeer en het
levensgevoel van omstreeks 1964 goed te
treffen en de muziek van de Who, speciaal
voor de film geschreven, ondersteunt dit
streven. Zodat een krachtig en tegelijk
aandoénlijk beeld van een haast vergeten
periode (die zich overal en tegelijk aan
doénlijk beeld van een haast vergeten
periode (die zich overal op een andere
manier gemanifesteerd heeft) in Quadro
phenia is vastgelegd.
Van de films op nachtvoorstellingen is
alleen nog Die Blechtrommel in Studio
overgebleven en in de opengevallen plaat
sen vinden we films terug als Bergman’s
Cries and Whispers en Hitchcock’s Topaz
naast eenvoudiger amusement als De Ge
notzoekers in Lido en The Amsterdam
Kill (over heroïnesmokkel via Amster
damse kanalen) in Palace.
Topaz in Luxor naar een ingewikkeld
spionnage-roman van Leon Uris, is, ook
Het samenzijn van de vier vrouwen on
der deze drukkende omstandigheden
moet wel leiden tot zelfonderzoek en le-
vensoverdenking en tot de erkenning van
eigen mislukking en eigen tekortkomin
gen. En zo vult het sterfbed zich met zacht
gefluister en gesmoorde kreten.
Het verhaal begint als bij een feestelijke
intocht de president die net zijn tweede
ambtsperiode is ingegaan op die zwaar
bewaakte rondtocht vanuit een hoog flat
gebouw doodgeschoten wordt. Als na eni
ge tijd een uitvoerig rapport over de
moord verschijnt, wijzen alle gegevens op
één schuldige, de jongeman die dood in de
lift van het gebouw aangetroffen wordt en
klaarblijkelijk na zijn daad zelfmoord
heeft gepleegd. Procureur-generaal Henri
Volney (Yves Montand) weigert het rap
port te ondertekenen omdat het onder
zoek te oppervlakkig zou zijn gebeurd en
uitgegaan is van de overtuiging dat de
gedode jongeman de dader is. Henru Vol
ney begint met enige naaste medewerkers
een eigen onderzoek waaruit steeds meer
blijkt dat de oorspronkelijke conclusies
wat al te makkelijk getrokken zijn. De
zaak is veel gecompliceerder dan ze er
eerst heeft uitgezien en hoe dichter Vol
ney de waarheid nadert, des te omvangrij-
ker wordt het complot achter de
moordaanslag op de president.
Maar de titel van de film verwijst niet
voor niets naar de Griekse sage-held Ica-
jesstudente die een avond oppast in een
grote villa en een gruwelijk avontuur be
leeft met een pathologische kindermoor
denaar die zijn plannen via anonieme
telefoontjes kenbaar maakt. Enkele jaren
later als Carol zelf kinderen heeft, her
haalt zich in haar huis het avontuur met
dezelfde moordenaar die inmiddels ont
snapt is uit de psychiatrische inrichting
waartoe hij destijds veroordeeld was.
In het eerste deel van de film weet
regisseur Walton een ijzingwekkende
thrillersfeer aan te houden maar in de
tweede helft begeeft hij zich teveel op
zijpaden om de spanning op pijl te blijven
houden. Bovendien vinden dan in de her
haling van het babysit-thema te veel on
waarschijnlijkheden plaats waardoor de
schrikeffecten meer gelach dan rillingen
veroorzaken. De centrale rol wordt dan
gespeeld door de korte, dikke Charles
Durning als de vasthoudende privé-detec-
tive die gezworen heeft de kindermoord
uit deel I te zullen wreken.
Nog moeilijker heeft regisseur Gordon
Willis het in Windows om de spannings
boog in tact te houden. Hij begint zijn film
met een uitvoerige en veel te lang aange
houden verkrachtingsscène waarvan een
alleenwonend meisje in een huurkazerne
onder bedreiging met een stiletto het
slachtoffer wordt. Als de- politie er de
volgende dag bij gehaald wordt, treft het
meisje een sympathieke inspecteur die
zich haar lot een beetje aantrekt maar
toch weinig kan beginnen met de geheel
uit het lood geslagen Emily Hollander
(Talia Shire) die in haar zenuwen gaat
stotteren of helemaal haar stem kwijt
raakt.
Op indringende wijze weet Bergman
binnen het bestek van de film aan de
vrouwen de achtergrond van een verleden
te geven waardoor haar karakters en on
derlinge verhoudingen verklaard worden,
evenals haar reacties op het sterven van
een onbegrepen zuster. Met grote drama
tische kracht, gesteund door het indruk
wekkende camerawerk van Sven Nykvist
ontwikkelt de film vier vrouwenlevens
waarvan er een onherroepelijke eindigt.
Cries and Whispers kan men zonder
overdrijving een hoogtepunt in het werk
van Ingmar Bergman noemen dat toch al
de nodige hoogtepunten gekend heeft. Op
de matinees van Studio kan de jeugd en
niet alleen de jeugd maar de hele familie
genieten van de nieuwe Nederlandse film
Q en Q, gebaseerd op de populaire tv-serie
van Harry Geelen en Bram van Erkel met
de muziek van Joop Stokkermans. Alle
bekende figuren verschijnen nu op het
witte doek: Aristides Quarles (Eric van’t
Wout) en Wilbur Quant (Martin Perels),
samen het jeugdige speurdersduo Q en Q
vormend, Bob de Lange als opa Quarles,
Onno Molenkamp als inspecteur Rikkert
Swaan, Cor Witschge als agent Drak, Sac
co van der Made als adjudant Mudde,
Enny de Leeuwe als vrouw Fok, Tamar
Baruch als Akkie Swaan, enz. enz. En
allen zijn betrokken bij een ingewikkelde
reeks misdaden die alleen met behulp van
de jonge speurders en vooral van Akkie
Swaan opgelost kunnen worden.
Kari Sylwan en Harriet Andersson in een scène uit Ingmar Bergmans Cries and Whispers.
naar het oordeel van de meester zelf de
minst geslaagde Hitchcock. Na lang zoe
ken naar een onderwerp viel eindelijk en
met enige tegenzin Hitchcock’s keuze op
Uris’ roman waarin het Cuba van Castro
een voorname rol speelde. Door dit opont
houd bij het vinden van een spannende
intrige, kreeg de filmer onvoldoende tijd
tot voorbereiding met als gevolg dat bij
tijden min of meer geïmproviseerd ge
werkt moest worden, een methode die
Hitchcock haatte. Daar de tijd hem ook
ontbrak om bekende acteurs te engage
ren, moest hij zich bovendien tevreden
stellen met een cast van weinigzeggende
namen. Dat er toch een film is ontstaan
die zich met de nodige spanningen ver
plaatst van Kopenhagen en Parijs naar
New York en Cuba, bewijst het altijd
aanwezige talent bij Hitchcock bij wie ook
een mislukte productie nog altijd een be-
zienswaardige film oplevert.
Ook hier is de inzet met de geheimzinni
ge aanrander die later taxichauffeur
blijkt te zijn, het beste deel van de film.
Als daarna langzam onthuld wordt dat
achter die verkrachting als aanstichtster
Emily’s beste, maar lesbische en dus ja
loerse vriendin Andrea (Elizabeth Ashley)
schuil gaat, wordt ook nu weer de geloof
waardigheid van het scenario wel erg op
de tocht gezet en weigert men verder mee
te blijven griezelen. Daarbij komt dat re- lang aanhoudt of heel langzaam laat
gisseur Gordon Willis van origine camara- overgaan in andere beelden. Waardoor
