CPN nog niet
in B. en W.
Directeuren
Ballast in
Een vrijmarkt in de
nachtelijke uurtjes
woonbuurt
gaan voorop
„Slacht
partijen”
Utrechtsestraat: heroïnehoertjes vanaf twaalf jaar
Dealers staan hulpverlening
in de weg
•4
AMSTERDAM
I
i.
onder redactie van Theo van der Kaaij
Jongens
Problematisch gezin
A
Tl
W1
Steeds meer
kinderen als
prostituee
De CPN heeft gezegd best weer
mee te willen besturen in Amster
dam, maar niet voordat er een
diepgaande discussie heeft plaats
gehad over de zware problemen
waarmee de hoofdstad worstelt.
Een dergelijk gesprek zal zeker
niet voor de zomervakantie afge
rond kunnen zijn. Ook vindt de
CPN dat er aan het bewust ak
koord gesleuteld moet worden.
Mocht de PvdA aan deze voor
waarden voldoen dat bestaat bij
de CPN bereidheid iemand an
ders dan Van der Velde kandidaat
te stellen.
van de begroting na de zomerva
kantie.
Wie het breed heeft, laat het breed hangen. In Amsterdam is dat niet altijd even praktisch. Het is zo'n gedoe om
vanwege je lengte steeds twee vrije parkeerplaatsen achter elkaar te moeten vinden. Zo 'n kleintje kun je tenminste nog
dwars wegzetten....
van die gesprekken lag vorige
week bij de gemeenteraad op ta
fel. Wibaut bv mag een kleiner
kantoor bouwen waardoor er nog
plaats op het terrein is voor de
bouw van veertig huizen in de
sociale sector. Wibaut bv mag bo
vendien nog een kantoor bouwen
in het industriegebied Riekerpol-
der. De firma heeft beloofd in dat
geval af te zien van de zware scha
declaim. Een meerderheid (PvdA,
CDA, D’66) is akkoord gegaan met
deze regeling. Een PSP-voorstel
om de zaak uit te stellen en de
buurtbewoners te horen haalde
het niet.
De gemiddelde leeftijd waarop vrouwen met prostitutie beginnen komt
steeds lager te liggen. In de grote steden Amsterdam, Rotterdam en Den Haag
kan vaak nog niet eens gesproken worden van vrouwen die hun toevlucht
nemen tot het oudste beroep van de wereld: het zijn kinderen in de leeftijd van
twaalf tot vijftien jaar. Globale schattingen spreken van 150 meisjes in deze
leeftijdsgroep in de drie grote steden.
zaak van prostitutie naar boven:
het vroegtijdige emotionele en so
ciale verlies binnen familierela
ties. Theo Borst: „Deze bevindin
gen sluiten aan bij die van de
Amsterdamse jeugdpolitie. Daar
wordt gesteld dat van de kinderen
die met de jeugdpolitie in aanra
king komen 90 percent uit een
problematisch gezin afkomstig is.
De politie zegt: Er zijn hele fami
nes die tippelen. Er wordt gespro
ken van een groep jeugdigen die
alle vormen van bevoogding ach
ter de rug heeft en niet meer door
de hulpverlening wordt aange
pakt. Het zijn de onverbeterljjken.
r
I#
aan de fundamenten voor het kan
toor moest worden stopgezet. Niet
lang daarna lag de schadeclaim
van Wibaut bv op het stadhuis.
Tot hun grote ergernis ontdek
ten de buurtbewoners dat de weg
nog lang niet vrij was voor de zo
begeerde sociale woningbouw in
plaats van een kantoor. Het ge
meentebestuur ging onderhande
len met Wibaut bv. Het resultaat
am
fem
delijk waarneembare
stand tegen directe hulp aan
de prostituée. Opname wordt
volgens Borst nogal eens ge
weigerd uit „smetvrees”: an
deren zouden aan de pro-
stituées een voorbeeld kunnen
nemen.
Een probleem apart vormt de
homosexuele prostitutie door jon
gens en mannen. Hier bestaan
nauwelijks meer gegevens over
dan het feit dat de werkterreinen
bestaan uit het Rembrandtplein
en de hal van het Centraal Station.
De politie heeft gegevens over
2500 mannelijke prostituées in de
hoofdstad. Landelijk schiet Am
sterdam er uit met 20 percent van
het totaal aantal mannelijke en
vrouwelijke prostituées (gemid-
Hoger personeel van gemeente
lijke diensten in Amsterdam gaat
steeds vaker over tot gezamelijke
acties met het personeel. Niet zo
Ihng geleden voerde directeur Van
de Ven de ambtenaren aan van
zijn Dienst Herhuisvesting om het
gemeentebestuur duidelijk te ma
ken dat het geen enkele zin meer
heeft om de bevolking voor te hou
den dat de gemeente nog wonin
gen heeft om te distribueren. Deze
week trof directeur Maasdam met
zijn ambtenaren op naar het stad
huis om B. en W. duidelijk te ma
ken dat de werksituatie voor de
Gemeentelijke Sociale Dienst niet
langer verantwoord is. De GSD
wil op de eerste plaats 74 mensen
erbij om het werk naar behoren te
kunnen uitvoeren. Vervolgens ei
sen directeur en ambtenaren dat
er nieuwe bijkantoren in de stad
komen in plaats van het sterk ver
ouderde gebouw aan de Marnix-
straat. De GSD-ambtenaren stel
len deze eisen om het stijgend aan
tal uitkeringen in de stad fatsoen
lijk te kunnen verzorgen. Cliënten
kunnen nauwelijks meer worden
begeleid en de Sociale Dienst in de
hoofdstad heeft nu meer weg van
een „uitkeringsfabriek”. De GSD
in de hoofdstad verzorgt voor
70.000 mensen een uitkering.
De opvang van jeugdige prostituées is nog een witte
vlek op de kaart van de hulpverlening in Amsterdam.
Hoe komt een meisje (of een
jongen, zoals ook zal blijken) tot
prostitutie? D
Theo Borst: „Door de
toenemende werkloosheid, het te
kort aan jongerenhuisvesting, ver
krotting van oude stadswijken,
verouderde wetgeving wat betreft
het jeugdrecht en de relatief lage
inkomens komen veel jongeren in
problemen. Dat nogal wat jonge
ren moeite hebben zich staande te
houden te midden van dit alles
kan men afleiden uit alcohol-, he
roïne- en
bruik, het jeugdvandalisme en de
toename van de jeugdprostitutie,
De dealer in heroïne zoekt afzetgebied voor zijn verdovende waar.
Onschuldige kinderen die nieuwsgierig zijn en onder de indruk komen
van zijn galante voorkomen zijn hem daarbij zeer welkom. Zo begint
tenminste in de meeste gevallen het uitzichtloze levenspad van het
heroïne-hoertje. Meisjes komen in een kroegje, krijgen zomaar een
vreemd goedje te roken aangeboden, voor niks en het geeft nog een
lekker gevoel ook. De volgende keer krijgen ze weer wat en nog steeds
voor niks. Tot het moment daar is dat hun lichaam niet meer zonder het
spul kan en ze die aardige vent hard nodig hebben. „Je moet er maar
eens voor gaan betalen, want het spul is veel te duur,” zegt de galante
man die zich op dat moment ontpopt als heroinedealer. Het meisje kan
natuurlijk niet betalen en krijgt het dringende advies mee om dan maar
de hoer te gaan spelen.
En voordat ze het goed beseft is ze een willoze drukknop van een
kassa die slechts rinkelt voor de onzichtbare grote mannen op aarde die
schatrijk worden van de handel in heroïne. Dezen gaan daarbij over
lijken, want er valt nogal eens een slachtoffer aan een overdosis of aan
een klant die uit is op lustmoord. Met die klant begint trouwens alle
ellende. Wie zijn die mannen die urenlang, avond aan avond rondtoeren
over de grachten en door de zijstraten bij de Utrechtstraat? Een
belangrijke drijfveer naast pure geilheid zal het feit zijn dat een
heroinehoertje niet zoveel geld vraagt als een hoer op de Wallen. Bij de
laatste ligt het aanslagbedrag in de buurt van de honderd gulden, de
meisjes in de Utrechtstraat doen het voor de helft.
Wie die mannen zijn wordt in dit verhaal niet behandeld. Het gaat om
de jeugdige prostitueées die steeds groter in aantal worden en steeds
jonger in leeftijd. Ze pezen in auto’s waarvan de bestuurders in de
kleine uurtjes een slapende woonbuurt veranderen in een openbaar
veilingterrein. Eens in de paar maanden komt de politie voor een razzia,
alle meisjes worden opgepakt, maar de volgende avond staan ze weer op
de hoeken van de straten. De dealers houden hun vrijmarkt goed in de
gaten, buurtbewoners die bezwaar maken worden bedreigd.
Een schadeclaim van achttien
miljoen gulden lag er bij de ge
meente Amsterdam op tafel. In
diener was de bouwmaatschappij
Wibaut bv, een dochter van Wil
ma. De firma zag twee jaar gele
den een bouwvergunning vernie
tigd door de Kroon voor een groot
kantoorgebouw op het voormalige
Ballast-Nedam-terrein aan de Wi-
bautstraat. Bewoners van deze
buurt kwamen als overwinnaars
uit de strijd tegen gemeente en
projektontwikkelaar. De Kroon
constateerde dat de bouwvergun
ning door de gemeente onrecht
matig was verleend. Het werken
Politie en hulpverleners in Am
sterdam zijn ervan overtuigd dat
in meer dan 90 percent van alle
jeugdige hoertjes de prostitutie
volledig ondergeschikt is aan het
verslaafd zijn: „Alleen met he
roïne wordt de afkeer van prosti
tutie overwonnen.” De verslaafde
prostituée verwaarloost het li
chaam meer en meer. Goed eten is
er niet meer bij want de heroïne
verdrijft de honger. De hard drug
maakt de vrouw onvruchtbaar,
Over de banden verslaafde - de
aler denken politie en hulpverle
ners niet hetzelfde, zo constateer
de de socioloog Borst. Volgens de
Amsterdamse politie is de relatie
verslaafde - dealer een vijandige,
behoudens die gevallen waarin er
sprake is van vriendschap. Hulp
verleners zeggen dat er juist spra
ke js van een typische pooier -
hoerverhouding, maar niet in de
klassieke vorm. Het meisje moet
voor haar en haar vriend (en die
kan dealer zijn of verslaafde) „de
smack” verdienen.
Diezelfde dealer blijkt een le
vensgrote sta-in-de-weg te zijn
voor de hulpverlening aan het he-
roïnehoertje. Hulpverlening bete
kent afkicken, de hard drug de
rug toedraaien en dus verlies van
een bron van inkomsten, want het
is natuurlijk de dealer en niet het
meisje dat het grote geld vangt dat
via de hoerenloper binnenkomt.
De hulpverlening aan verslaafden
is al een probleem op zichzelf,
blijkt de verslaafde een prostituée
dan lijkt de hulpverlening haast
een onmogelijkheid. De opvang
van jeugdprostituées is ook totaal
nog niet van de grond gekomen.
Borst: „De omvang van deze
groep is tot nu toe een witte plek
op de kaart van de hulpverlening
in Amsterdam. In de praktijk
blijkt dat er bij de prostituées zel
den een motivatie aanwezig is om
voor langere tijd te worden gehol
pen. Zowel de verslaving aan drug
als het bedrijven van prostitutie
gaat deel uitmaken van iemands
levensstijl. Het probleem dat zich
voordoet bij het doorbreken van
deze levensstijl is dat er door af
kicken en stoppen met prostitutie
een leegte ontstaat die moet wor
den opgevuld. Bovendien is pros
titutie een zeer geschikt middel
om verslaving langdurig en diep
gaand in stand te houden.”
Het hoertje tot achttien jaar
wordt beschouwd als Jeugdige
prostituée”, hun aantal in de drie
grote steden wordt op duizend ge-
schat. Toegespitst op de situatie in
Amsterdam blijven de schattin
gen globaal, want de politie regi
streert niet elke prostituée en de
hulpverlening registreert totaal
niet. Amsterdam zou tussen de 100
en 200 hoertjes hebben tot acht
tien jaar. Zeker 90 percent van
deze meisjes is verslaafd aan
zwaar verdovende middelen en
heet in de volksmond heroïne-
hoertje. De meesten van hen tip
pelen in de Utrechtsestraat en bij
het Rembrandtplein.
De onrustbarende tendens dat
hun aantal steeds groter wordt, er
zelden sprake is van afkicken, de
hulpverlening machteloos staat en
geslachtsziekten op steeds grotere
schaal voorkomen, is reden ge
weest voor diverse instanties om
oplossingen voor de problemen te
zoeken. De Mr A. de Graaff Stich
ting, een landelijke instelling die
zich bezig houdt met onderzoek
van en voorlichting over het pro
bleem prostitutie, heeft vorig jaar
een Werkgroep Prostitutie Am
sterdam opgericht. In deze werk
groep zijn vertegenwoordigd de
gemeente Amsterdam, de GG en
GD, het Leger des Heils, de politie
en justitie. Als een van de urgent- I
ste problemen werd de situatie
rond de jeugdprostitutie, die ge
paard gaat met heroïneverslaving
en het verspreiden van geslachts
ziektes, beoordeeld. In het kader
van een Tijdelijke Arbeidsplaat-
sen-regeling gaf de werkgroep de
socioloog drs Theo Borst op
dracht de mogelijkheden voor
hulpverlening aan jeugdige pros
tituées in Amsterdam te onderzoe
ken en aanzetten te geven voor
verbeteringen. Borst heeft dezer
dagen verslag gedaan van een
aantal opzienbarende ontdekkin
gen in de onderwereld van de
jeugdprostitutie.
Burgemeester Polak heeft als
hoofd van de Amsterdamse politie
een „Klaagschrift Vondelstraat”
op zijn bureau gekregen. Het Am
sterdamse Klachtenbureau Poli
tieoptrede verzoekt hem een on
derzoek in te stellen naar het ge
weld dat door de politie is ge
bruikt om de rellen rond het ge
kraakte pand in de Vondelstraat
op 3 maart de kop in te drukken.
Het klaagschrift rept over „slacht
partijen” na het slechten van de
barricades en een politieoptreden
dat in elk geval „niet correct en
beheerst” geweest is. Het klaags
chrift doet verslag van 40 van de
totaal 70 ingediende klachten. De
collectieve klachtenreeks doet
denken aan het „Aangiftenboek”
dat na de rellen rond de metro-
aanleg vijf jaar geleden werd ge
maakt door de Juridische Groep
Nieuwmarkt. De 200 klachten
werden toen met één brief van de
officier van justitie, bij wie de
aangiften waren gedaan, gesepo
neerd. Om deze reden heeft het
klachtenbureau zich nu direcht
tot de burgemeester gewend. Deze
wordt gevraagd een speciale
raadscommissie in te stellen die
zowel klagers als politie moet
horen.
koord met PvdA, CDA, D’66 en
PPR opnieuw volledig onder
schrijven. Verder mag Rudi van
der Velde in elk geval niet als
wethouder, naar voren worden ge
schoven en tenslotte moet de CPN
al uiterlijk volgende week dinsdag
over dit alles een beslissing heb
ben genomen. De PvdA wil beslist
dat er een nieuwe wethouder van
financiën is voor de presentatie
Achtereenvolgens waren cafés op de Zeedijk, het SOSA-gebouw aan de Herengracht, het Anton de Kom-centrum op de
Stadhouderskade, het Doelengebouw op de Kloveniersburgwal en nu en dan de café-achtige ruimtes in Amsterdam de
plaatsen waar de heroinedealer zijn vaste klantjes ontmoette.
Zoals de zaken er nu voor staan
is de kans klein dat de CPN terug
keert in het Amsterdamse college
van B. en W. De communisten
waren uit het stadsbestuur ver
dwenen toen onderwijswethouder
Rudi van der Velde vorig najaar
werd weggestuurd. Nu PvdA-wet
houder van financiën Wim Sinni-
ge zelf ontslag genomen heeft is er
een vacature ontstaan die de
grootste fractie in de gemeente
raad maar met moeite kan vullen.
De CPN mag terugkomen in het
college, maar de voorwaarden die
de PvdA stelt zijn niet misselijk.
Zo moet de CPN het twee jaar
geleden gesloten programak-
waarbij vooral het op steeds jon
gere leeftijd bedrijven van prosti
tutie verontrustend is.”
In de kringen van de Mr A. de
Graaff Stichting wordt verwacht
dat jeugdprostitutie zich de ko
mende tijd nog sterk zal uitbrei
den. Systematisch onderzoek naar
de achtergronden van jeugdpros
titutie in Nederland is niet voor
handen, hoogstens is duidelijk dat
het een typisch verschijnsel is van
ander hard-drug-ge- de grotere steden. Onderzoeken in
het buitenland kunnen van toe
passing op Nederland zijn. Een
aantal conclusies uit deze onder
zoeken: de veelgehoorde veron
derstelling dat de ouders meestal
gescheiden zijn is niet juist; het
komt wel vaak voor dat het gezin
de prostituée op een of andere
manier problematisch was; jeug
dige hoertjes zijn afkomstig uit
alle lagen van de bevolking en
komen zowel uit de stad als van
het platteland; in een groot aantal
gevallen is er sprake van een min
of meer mislukte schoolopleiding;
een arbeidsverleden ontbreekt of
is problematisch; nogal wat van
de prostituées hebben enige tijd in
een tehuis doorgebracht en ten
slotte wijkt hun gemiddelde I.Q;
niet af van dat van de rest van de
bevolking.
Een Amerikaans onderzoek, be- delde is 10 percent). Ook voor deze
staande uit diepte-interviews met groep geldt dat de prostitutie op
jeugdige hoertjes brengt als oor- jeugdige leeftijd toeneemt. Er zijn
- - veel kinderen onder van Turkse
en Marokkaanse arbeiders. In te
genstelling tot de Nederlandse
jongens zijn zij niet verslaafd aan
hard drugs.
Socioloog Borst doet een serie
aanbevelingen voor hulpverlening
aan de jeugdige prostituées. Zo
zou er op de eerste plaats een
contactadres moeten komen voor
prostituée en hulpverlener, een
niet-commercieel, café-achtige
ruimte in de buurt van het Rem
brandtplein. Via deze plek moeten
verslaafden die te kennen geven
van de heroïne af te willen naar
plaatsen gebracht kunnen worden
waar dat mogelijk is. Dat zal niet
in de stad kunnen gebeuren, het is
noodzakelijk hiervoor adressen te
vinden op het platteland. Borst
denkt ook aan projekten van be
geleide kamerbewoning.
De hulpverleners van ver
schillende instellingen die op
aandringen van de socioloog
nu regelmatig contact hebben
zullen aan de problematiek
van jeugdprostitutie meer
zodat het condoom achterwege ge- moeten doen dan opvang en
laten wordt. De hygiëne is ook niet verwijzing. Er is nog een dui-
meer wat het geweest is, zodat delijk waarneembare weer-
geslachtsziekten vrij spel krijgen.
De GG en GD heeft ontdekt dat
geslachtsziekte onder jeugdige
prostituées percentueel zeer hoog
ligt. Een speciaal ingestelde
avondkliniek op basis van vrijwil
ligheid heeft dit onlangs aan het
licht gebracht.
