UCN bijna geheel
KONINKLIJK
in handen staat
BEZOEK
Initiatief voor
verwerking van
A
chemisch afval
SI
ANWB: onervarenheid oorzaak
V akantie-ongelukken
door te lang rijden
REACTIE OP KOLENNOTA REGERING:
99
99
S;
en dan
dit noq
8
„WINST BEDRIJVEN ZAL FORS DALEN”
i
’-iMl
L
01
Senaat: winning
kolen onderzoeken
CDA/VVD eens met
hi
lastenverzwaring
voor studenten
II il il h
D
1980
DONDERDAG
19 JUNI
BINNEN- EN BUITENLAND
2
7
N
(V
I
BC
vri
hei
on
gal
me
dal
tac
int
fik
(Van onze redactie
binnenland)
DEN HAAG. Als de rege
ring het huidige economische
beleid ongewijzigd laat, zal dat
volgend jaar desastreuze ge
volgen hebben voor de Neder
landse economie.
Schoolverlaters
Gynaecologen
Woningverbetering
Walvisprodukten
Apartheid
VVDM-voorzitter
f 5
2-9
Jï Sm
Vakanties
„Bookmakerij”
NF
F I
CPB: vooruitzichten
(Van onze redactie binnenland)
economie zeer slecht
(Van onze redactie binnenland)
het weer
Steenkool bedreigt milieu
(Van onze redactie binnenland)
WEERRAPPORTEN
(Van onze parlementsredactie)
(Van onze redactie binnenland)
■Mi
week verschenen Voorjaarsnota al op dat
van de uitgavenbeperking van de ministe
ries tot nog toe niets is terechtgekomen.
steeds: bij ongewijzigd beleid niet dalen
van de overheidsuitgaven. Minister Van
der Stee (Financiën) wees er in zijn deze
V<
zwa
halt
per
olie-
het
en 2
den
den
olie.
18
18
20
17
17
18
18
17
17
17
18
27
23
15
17
18
19
19
24
17
17
18
26
31
20
26
23
27
27
31
10
9
8
9
10
10
11
9
12
11
11
19
16
12
15
11
10
11
14
10
12
13
15
9
14
8
13
16
14
11
16
15
14
15
18
14
13
10
15
19
20
20
18
0
0.4
3
6
1
0
0.1
0.2
0.2
0.2
1
0
0
12
3
0.3
0.4
0
0
4
4
26
0
0
0.1
0
0
0
1
0
14
0.1
0
0.1
1
1
1
0
o
o
o
o
DEN HAAG De stichting Natuur
en Milieu maakt zich ernstige zorgen
over de omvang van het toekomstig
steenkoolverbruik in ons land, zoals
de regering dit heeft gepland.
Zij is bang voor zware milieu-overlast
en vindt ook dat het energiebeleid te een
zijdig is gericht op olie, aardgas en kolen,
terwijl alternatieven nauwelijks in be-
Zij zitten vaak te lang achter het stuur,
waardoor het gebrek aan rjj-ervaring nog
eens extra weegt.
Dit is gebleken uit een onderzoek van de
ANWB samen met Veilig Verkeer Neder
land in het kader van de actie Bewijs je
Rijbewijs.
In het onderzoek werden 191 ongevallen
bekeken, waarbij de bestuurders tussen
18 en 24 jaar oud waren. Ook werden 75
ongevallen geanalyseerd van automobilis
ten die nog geen jaar een rijbewijs had
den, 136 ongevallen met 2 tot 3 jaar rijbe-
DEN HAAG. Jongeren en auto
mobilisten, die pas kort hun rijbewijs
hebben, maken in het buitenland op
vakantiereizen vaker brokken dan
mensen die al wat meer rij-ervaring
hebben.
Van de groep 18- tot 24-jarigen had
bijna de helft (46 procent) voor het onge-
wjjsbezit en 78 ongevallen van mensen,
die al 4 tot 5 jaar achter het stuur zaten.
o
nno
zzw
z
wnw
31
25
26
17
22
21
20
25
26
21
18
18
VOO
se
de
gist
Hi
tolls
opgi
der
geld
volg
afkc
KI
afge
O
mir
tijd.
Not
plai
duk
ma<
gen
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Z.-Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locamo
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zurich
Casablanca
Istanboel
Las Palmas
Beiroet
Tel Aviv
Tunis
D
Mid
leid
gist
woc
Har
voo
dat
pari
ten.
ver!
enig
tijns
geei
Pak
ging
B
ring
staa
Lib:
troe
zijd
ring
tenl
van
spel
hee:
hing
woc
agrc
G
van
met
gest
zorg
steil
woc
ning
O
Egy
ter
lim
gist,
ben
zou
dagl
in
spre
de r
K
steu
wiel
bou
O,
aan;
VOO]
vert
den
grer
Libi
ren
van
De winsten van het bedrijfsleven zullen
fors dalen, de inflatie zal stijgen tot meer
dan 6 procent, het aandeel van de lonen in
het inkomen van de bedrijven zal oplopen
tot de recordhoogte van 96 procent en de
economische groei zal 0 zijn.
Deze cijfers staan in een voorlopige
raming van het Centraal Plan Bureau
(CPB) van de sociaal-economische ont
wikkeling in 1981. De cijfers zijn opge
steld ten behoeve van het kabinet, dat
binnenkort begint aan de opstelling van
de begroting voor volgend jaar.
Van de doelstelling van het kabinet om
het financieringstekort terug te dringen
zal bij onveranderd beleid ook niets te
recht komen, zo voorspelt het CPB. Het
zou zelfs kunnen toenemen boven de
grens van 6 procent. Voor 1980 is het
tekort berekend op 5.75 procent en dat is
al meer dan het kabinet aanvaardbaar
vindt.
Om deze ontwikkeling bij te sturen,
staan het kabinet twee middelen ten dien
ste: het opnieuw uitvaardigen van een
loonmaatregel teneinde de lonen volgend
jaar weer aan banden te leggen, dan wel
het aanbrengen van bezuinigingen ter
grootte van 5 a 6 miljard gulden op de
overheidsuitgaven en de kosten van de
sociale voorzieningen. Ook is een combi
natie van deze twee maatregelen moge
lijk.
Een van de redenen voor de sterke loon
stijging die het CPB voor 1981 voorziet,
zijn de CAO’s die nu al voor dat jaar
worden afgesloten. Het Centraal Plan Bu
reau zegt te constateren dat in die CAO’s
wordt uitgegaan van volledige prijs
compensatie op 1 januari en opneming
van de uitkering ineens van 26.00 die
iedereen op 1 juli krijgt, in de salarisscha
len. De loonstijging zal - als de regering in
die ontwikkeling niet ingrijpt - volgend
jaar op z’n minst \8,5 procent zijn, aldus
het CPB.
De toename van het financieringstekort
wordt vooral veroorzaakt door het nog
Volgens de Bouwbonden FNV zijn tot
nu toe al minstens 1100 schoolverlaters de
dupe geworden van de instortende bouw
markt. Ze kunnen niet aan de slag, door
dat hun aspirant-werkgever heeft laten
weten dat er geen werk is en dat de
beloofde vakopleiding dus ook niet door
kan gaan. Volgens de bouwbonden zijn in
de woningbouw hier en daar zelfs leerlin
gen op straat gezet, die al wel een leer- en
arbeidsovereenkomst hadden. De vak
bonden kunnen daar weinig aan doen,
doordat de werkgevers het woningbouw
project waaraan de leerlingen werkten
„doodleuk” stillegden met de mededeling
dat er geen geld meer is of dat er geen
koper voor is te vinden.
val slechts in totaal 12.500 kilometer ach
ter het stuur gezeten, een groot gebrek dus
aan rij-ervaring. Van het totaal aantal
ongevallen gebeurden er twee van de drie
in de grote vakantie- en doorgangslanden
DEN HAAG. Het ligt in de bedoeling
van de regering om het overheidsaandeel
in Ultra Centrifuge Nederland NV (UCN)
van 55 procent te verhogen tot bijna 99
procent.
De overige 1 procent zal in handen blij
ven van de industrie. Daarmee wordt
UCN een soort staatsbedrijf.
De verhoging van het aandelenkapitaal
(van ongeveer 4 miljoen tot ongeveer 163
miljoen) wordt gerealiseerd door middel
van omzetting van de reeds door de
overheid ter beschikking gestelde bijdra
gen in de demonstratiefabrieken.
Een en ander blijkt uit een wetsontwerp
van minister Van Aardenne van Economi
sche Zaken, dat gisteren bij de Tweede
Kamer aanhangig werd gemaakt.
Vooruitzichten voor zaterdag, opgesteld door
het KNMI: Perioden met buien. Koel.
Weersvooruitzichten in cijfers gemiddeld over
Nederland: Aantal uren zon 2 tot 10. Minimum
temperaturen omstreeks 11 graden. Maximum-
tempaturen omstreeks 16 graden. Kans op een
droge periode van minstens 12 uur 60 procent.
Kans op een geheel droog etmaal 30 procent.
zzw
z
zzw
z
zzw
z
z
z
zzw
z
zzw
w
windst.
w
w
zzw
zzw
w
ozo
windst.
w
n
n
ono
w
zw
windst.
ono
windst.
zw
n
zo
wzw
windst.
windst.
zo
nw
zw
schouwing worden genomen. Aldus een
commentaar van Natuur en Milieu op de passing
zogenaamde Kolennota aan de Tweede nodig.
Nu de massale ontbossing in de wereld
voortgaat en een massale kolenstook in
het verschiet ligt, zijn desastreuze gevol
gen te verwachten. Nederland zou op zijn
minst initiatieven moeten menen tot een
internationaal onderzoek naar de gevol
gen van de toeneming van het kooldioxy-
degehalte in de atmosfeer en naar het
terugdringen van de CO2-lozing, vindt
Natuur en Milieu.
Een soortgelijke bedreiging doet zich
voor door de uitworp van zwaveldioxyde.
Als die te groot is ontstaan nadelen voor
mens, dier en plantengroei door de verzu
ring van de regen en dus van het opper
vlaktewater. In Scandinavië zijn bepaalde
meren al ernstig verzuurd ten nadele van
de voor deze landen zeer belangrijke hout-
produktie.
De huidige milieumaatregelen op het
gebied van zwaveldioxyde, stikstof en
vliegas zijn onvoldoende, zo meent Na
tuur en Milieu. Stikstofuitworp is onder
meer een gevaar voor de plantengroei,
stikstof en kooldioxyde vormen in hun
samenhang ook bedreigingen voor het mi
lieu. Hoewel vliegas grotendeels onscha
delijk wordt gemaakt, is het vrijkomende
deel toch gevaarlijk, omdat daardoor een
opeenhoping in de bodem ontstaat van
zware metalen, waarop vergiftiging volgt.
Andere te verwachten gevaren van ko
lenstook zijn nog de kwikuitworp (tot dus
ver komt 90 procent uit de schoorstenen)
en het vrijkomen van kankerverwekken
de koolwaterstoffen. Er zijn nog geen mo
gelijkheden bekend om op dit stuk milieu
nadelen te vermijden. Nieuwe technieken
op het gebied van vergassing en zoge
naamde wervelbedverbranding van kolen
zijn wel veelbelovend. Maar Nederland
zal zeker nog 10 jaar conventionele kolen
stook kennen.
Weer in binnen- en
buitenland
DEN HAAG Minister Van Aarden
ne (economische zaken) zal volgende
week antwoord moeten geven op vra
gen van PPR-senator Trip (voormalig
minister van wetenschapsbeleid) naar
de winning van Nederlandse steen
kool. Trip wil van de bewindsman we
ten of deze bereid is snel een onderzoek
te laten houden naar de mogelijkheden
van het exploiteren van de dieper lig
gende kolenlagen.
In het beleidsdebat over de begroting
van economische zaken in de Eerste
Kamer zei de PPR-woordvoerder giste
ren dat het winnen van energie uit
eigen bodem over ongeveer een kwart
eeuw van doorslaggevende betekenis
kan zijn voor onze economische posi
tie. Trip herinnerde eraan dat deskun
digen meermalen hebben gesteld dat
men vanwege de speciale technieken
voor ondergrondse vergassing of ver
gruizing reeds nu moet beginnen met
onderzoek.
Het PSP-Kamerlid Van der Spek wil
van staatssecretaris Veder-Smit (Volksge
zondheid) opheldering over gynaecolo
gisch onderzoek bij vrouwen, die om an
dere redenen in een ziekenhuis zijn opge
nomen. Het onderzoek zou worden uitge
voerd door gynaecologen-in-opleiding.
Van der Spek wil controle op dit onder
zoek in ziekenhuizen te Nijmegen, Arn
hem, Amsterdam en Heerlen. Hij vraagt
zich af, of er sprake is van een algemeen
verschijnsel.
geh. bew.
geh. bew.
zw. bew.
h. bew.
geh. bew.
zw. bew.
regen
h. bew.
motregen
motregen
zw. bew.
onbew.
zw. bew.
zw. bew.
motregen
motregen
1. bew.
geh. bew.
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew.
regen
h. bew.
onbew.
otregen
zw. bew.
onbew.
mist
1. bew.
regen
onbeto.
zw. bew.
motregen
onbew.
regen
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew.
niet ontvangen
onbew.
zw. bew.
onbew.
onbew.
1. bew.
Koningin Beatrix en prins Claus heb
ben gisteren een bezoek gebracht aan
de provincies Zeeland en Zuid-Holland.
Het koninklijk paar bezocht Middelburg,
Den Haag en Rotterdam. In de laatste
stad probeerde het actiecomité Pro Gas
tarbeiders het kantoor woonruimteza-
ken van de gemeente te bezetten om de
aandacht op huisvestingsproblemen van
buitenlanders te vestigen. Dat mislukte.
Later probeerde het comité met span
doeken de koningin te attenderen op de
problematiek. Op de foto de koningin in
Middelburg.
men zijn grootscheepse bebossing en toe-
van andere energiebronnen
Het is denkbaar dat ondergronds
vergassen minder bezwaar voor het
milieu met zich brengt dan boven
grondse toepassingen, waarvan Trip
ook milieunadelen verwacht. Omdat
mogelijk bodemverzakkingen kunnen
ontstaan zou misschien winning in de
Noordzee een oplossing kunnen bie
den. Voor dit onderzoek zou een afzon
derlijk budget moeten worden uitge
trokken.
Er is geen sprake van stagnatie in de
particuliere woningverbetering. Minister
Beelaerts van Blokland (Volkshuisves
ting) weerspreekt met die uitspraak een
bewering van het Landelijk Kontakt
Stadsvernieuwingscorporaties (LKS).
Uit cijfers die de bewindsman de Twee
de Kamer heeft verstrekt, blijkt welis
waar een lichte daling van het aantal
verbeterde woningen, maar een toename
van het totale bedrag dat ermee was ge
moeid. Het LKS had gesignaleerd dat in
1979 een daling van 40 procent zou zijn
opgetreden ten opzichte van het voor
gaande jaar.
Het PSP-Kamerlid Van der Spek wil
een verbod op de handel in walvisproduk
ten. In schriftelijke vragen wijst het Ka
merlid erop, dat deze handel (en verwer
king) nog steeds plaats heeft, voorname
lijk ten behoeve van de cosmetische indu
strie en de margarinefabricage. Van der
Spek noemt de handel in tegenspraak met
het door de regering ingenomen stand
punt dat de walvis beschermd moet
worden.
Waterstanden IJmuiden
Hoogwater 09.58 uur en 22.28 uur
Laagwater 05.36 uur en 17.52 uur
DEN HAAG. De regeringspartijen
CDA en VVD zijn het eens met de door het
kabinet voorgestelde verhoging van het
inschrijfgeld voor universiteiten en af
schaffing van de vrijstelling van het beta
len van collegegeld voor studenten die
langer dan vijf jaar staan ingeschreven.
Zij schrijven dit in een eerste reactie op
de onlangs door minister Pais (Onderwijs)
ingediende wetsontwerpen. Pais wil het
inschrijfgeld voor studenten van 100 op
150 gulden per jaar brengen. Bovendien
wil Pais, dat studenten die langer dan vijf
jaar over hun studie doen, betalen voor dit
recht.
De minister wil de maatregel al komend
studiejaar in laten gaan. De bedoeling is
door middel van deze maatregelen de
moeilijke positie van de schatkist te hel-
I pen oplossen.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. Minister Ginjaar (Mi
lieuhygiëne) gaat samen met het bedrijfs
leven een onderzoek opzetten om binnen
enkele jaren een definitieve oplossing te
vinden voor de verwerking van chemisch
afval.
Daarnaast wil hij een speciale commis
sie instellen voor de opslag van niet-ver-
werkbaar chemisch afVal. In deze com
missie zullen zowel bedrijfsleven als
overheid zijn vertegenwoordig^. De mi
nister kondigde deze initiatieven gisteren
aan in een mondeling overleg met de vaste
Kamercommisssie voor volksgezondheid
en milieuhygiëne.
De minister herhaalde zijn standpunt,
dat de verantwoordelijkheid voor een
veilge verwerking van chemisch afval bij
de producent ligt. Als bepaalde fabrieken
niet in staat zijn zeer gevaarlijke stoffen
op een verantwoorde manier te (laten)
verwerken, is stopzetting van de betref
fende produktieprocessen onvermijde
lijk, meent Ginjaar.
Hij noemde in dit verband het verbod
op de vervaardiging van polychloorbife-
nyleen, de zogenaamde PCB’s.
Natuur en Milieu vindt ook dat het par
lement onder deze omstandigheden niet
de besluiten moet nemen die de regering
voorstelt. De overkoepelende organisatie
van groepen die zich inzetten voor natuur
behoud en milieubeheer vindt bovendien
dat de regering met haar streven naar een
minimuminzet van 25 miljoen ton steen
kool per jaar in 2000 deze kwestie buiten
de nog te houden „brede maatschappelij
ke discussie over de toekomstige energie
voorziening” plaatst.
De Kolennota belicht slechts een onder
deel van het energieterrein, maar de rege
ring geeft de indruk dat deze oplossing
een „onontkoombare weg ”is. Er zijn
naast deze optie ook andere wegen ter
oplossing van het energievraagstuk. Die
moeten eerst op tafel liggen opdat keuzes
kunnen worden gemaakt. Juist de „brede
maatschappelijke discussie” zou een aan
zet tot die keuzes moeten geven.
Ernstige problemen, zo meent Natuur
en Milieu zullen ontstaan door de uitworp
van kolencentrales en vergassingsinstal
laties. Het belangrijkste luchtvervuilende
onderdeel is kooldioxyde. In de atmosfeer
stijgt het CO2-aandeel elk jaar en op den
duur ontstaat een temperatuurstijging,
waardoor het poolijs smelt en de zeespie
gel stjjgt. Om die ontwikkeling te voorko-
Het steenkoolverbruik, zoals dat nu de
bedoeling is vanwege de gewenste ver
scheidenheid aan energiebronnen is veel
groter dan vroeger voor het aardgastijd
perk. Vandaar ook dat er internationaal
gezien bedreigende gevolgen voor het mi
lieu aan verbonden zijn. Zolang er niet
voldoende ernst wordt gemaakt met de
bestrijding van de milieunadelen, zijn de
steenkoolplannen onverantwoord en on
toelaatbaar, zo meent men.
Op de stoep van de Zuidafrikaanse am
bassade in Den Haag organiseerde het
Boycot Outspan Aktie-Comité (BOA) in
samenwerking met de groep Schrijvers
tegen Apartheid gisteren een manifesta
tie. Onder aanwezigheid van enkele toe
hoorders lazen een vijftal dichters voor
uit het boek „Schrijvers tegen Apartheid”.
Het was de bedoeling dit boek aan de
ambassadeur van Zuid-Afrika aan te bie
den. De politie verhinderde de voordrach
ten, omdat er geen vergunning voor een
demonstratie was afgegeven.
De algemene ledenvergadering van de
dienstplichtigenvakbond WDM heeft gis
teren in Utrecht Hans Revier tot nieuwe
voorzitter benoemd. De 26-jarige Revier is
in het burgerleven bioloog in Amfterdam.
Tot secretaris vjn de WDM werd de 25-
jarige Ybo Buruma benoemd, die in het
burgerleven criminoloog in Leiden is. Op
de ledenvergadering werd ook besloten
dat de WDM dit najaar een hernieuwde
campagne gaat houden over de inkomens-
problemen van dienstplichtigen.
West-Duitsland en Frankrijk. In dit laat
ste land vond 41 procent plaats van alle
ongevallen en 42 procent van de ongeval
len van mensen die 2 a 3 jaar het rijbewijs
hadden.
De ANWB en Veilig Verkeer Nederland
hebben de indruk dat het gebrek aan rij
ervaring sterk wordt verergerd door het
feit, dat de nieuwbakken automobilist be
halve een veelheid aan nieuwe indrukken,
ook een fors aantal onbekende verkeers
regels moet verwerken. De mensen, die
nog geen jaar achter het stuur zaten, kre
gen in 54 procent van de gevallen een
ongeluk, dat verband hield met die nieu
we regels, zoals andere wegmarkering en
andere borden.
Jonge en onervaren rijders krijgen veel
al ongelukken in bochten. Bovendien zit
ten zij vaak langdurig achter het stuur.
Een op de vijf automobilisten was al meer
dan negen uur aan één stuk onderweg
toen het ongeluk gebeurde.
Het komende weekeinde beginnen de
vakanties in Denemarken en de Westduit-
se deelstaat Nordrhein-Westfalen. Dat zal
op een aantal noordzuidverbindingen in
de Bondsrepubliek en bij verschillende
grensposten voor grote drukte zorgen, al
dus de ANWB.
De ANWB heeft een overzicht gemaakt
van de wegen waar grote verkeersdrukte
wordt verwacht in het weekeinde. Het zijn
de autosnelwegen Frankfurt-Neurenberg,
Neurenberg-München, Mürichen-Salz-
burg, Frankfurt-Basel en de autosnelwe
gen rond München. Lange wachttijden
worden verwacht bij de grote grensover
gangen West-Duitsland-Oostenrijk en
West-Duitsland-Zwitserland, aldus de
ANWB. Volgens de bond zullen de piek
uren met name zaterdag liggen tussen
07.00 uur en 15.00 uur.
VRIJDAG 20 JUNI
Zon- en maanstanden
Zon op 05.15 uur, onder 22.03 uur
Maan op 13.29 uur, onder 01.52 uur
Minister Braks van Landbouw ver
wacht dat het rechercheteam, dat valt
onder de directe verantwoordjlijkheid
van de Stichting Totalisator Nederland op
effectieve wijze de „bookmakerij” kan
bestrijden. Het team werd uitgebreide be
voegdheden toegekend. In de korte tijd
dat het team functioneert zijn al waarde
volle inlichtingen verkregen en te ver
wachten valt dat het werk binnenkort
effect zal sorteren, aldus heeft de minister
de Tweede Kamer meegedeeld. Volgens
de minister zal de „indamming” van de
„bookmakerij” de omzet van de totalisa
tor ten goede komen. Vorig jaar bedroeg
de omzet van de totalisator een bedrag
van 119.037.550.
C co
$f=
Q »S
S2
■f
