Haarlem
filmhuizen
Thriller Ecoute Voir
weinig toegankelijk
amsterdam
Wereldprijs voor
Pellizza
schilderij
Uitgebreide versie
Nieuwe naam en
extra locatie
voor Uitmarkt
Kopieën Caligula
in beslag genomen
Nicholas Nickleby
op het toneel
Fantasieloos kijkje achter schermen homo-wereldje in Lieve Jongens
ens
ig
n
r
Catherine Deneuve als ondernemende detective
Me;
15
VRIJDAG 20 JUNI
1980
FILM
zonderlijke en uiterst gecompli-
•reekt vöceerde film op het programma
r
9 I I I f I 0 8
üt)1 Ba™Studio heeft deze week een uit-
op
ver-
i»
1
genomen van Bernardo Bertoluc
ci, de filmer die met Last Tango
in Paris en Novecento (1900) in-
ternationaal in de belangstelling
is gekomen.
La Luna, zoals de film heet die
op iedere avond behalve
maandagavond in Studio
toond wordt, is een fascinerende
studie over het volwassen worden
van een Italiaanse jongen, Joe,
die in twee werelden, Amerika en
Italië, opgroeit en door de schei
ding van zijn ouders voorname
lijk aangewezen is op zijn moeder
met wie hij een zeer sterke band
heeft.
Charles Boost
-•
La Luna: prachtige incest-studie
52.
Liv Ullman in Face to Face.
Toshiro Mifune in Sanjuro, een van de Akiro Kurosawa-films in het zomerprogramma van Kriterion.
anonieme
‘O-/o o M-a
lonteerd
de gemiddeld 4 miljoen bioscoopbezoe
kers per week. Nu is de zomer niet de
meest aantrekkelijke tijd om naar de
bioscoop te gaan maar dan zou men de
verslappende belangstelling in deze peri
ode moeten stimuleren, al was het maar
met belangwekkende reprises. Ook voor
filmtheaters geldt dat stilstand achter
uitgang betekent.
Één nieuwe film dus in heel Nederland en
Amsterdam is de gelukkige die de vreem
de vogel mag vertonen en wel in Cinecen-
ter. Daar draait onder de titel De Vrouw
met de Vilten hoed sinds donderdag een
wonderlijke Franse film die Ecoute Voir
heet en gemaakt is door de in Frankrijk
werkende Argetijn Hugo Santiogo. Twee
centrale figuren bepalen de gang van za
ken in deze film waar het op luisteren en
kijken aankomt, dat zijn Catherine De
neuve in een opmerkelijke rol van een
vrouwelijke privé-detective en Sami Frey,
een zonderling in een eenzaam kasteel die
aan merkwaardige proeven met het ge
luid bezig is.
De hele film gaat trouwens over de
verleidelijke werking die uit kan gaan van
stem en geluid. Deneuve als de onderne
mende private eye Claude Alphand wordt
verleid door de stem van Arnaud de Mau
le (Sami Frey) die haar op zijn kasteel
uitnodigt voor een zakelijke bespreking.
Wat het begin betekent van een reeks
mysterieuze verwikkelingen en onaange
name ontmoetingen die Claude met haar
geantwoord: „De maan heeft twee gezich
ten, één zichtbaar, één verborgen. Ook
Joe’s moeder heeft twee gezichten, in de
betekenis van twee geheel verschillende
kanten aan haar karakter”.
Zo zit de hele film vol van Freudiaanse
toespelingen en erothische symbolen, ter
illustratie van Bertolucci’s uitspraak: „Ik
wil dat mijn film sensueel genot uitlokt,
een effect waar ik in mijn vroegere fils al
naar streefde”. Dit soort toelichtingen
hoeft geen filmliefhebber af te schrikken.
Ook al zullen bepaalde dubbele bodems
hem niet opvallen of niet duidelijk zijn,
dan blijft er bij het kijken naar La Luna
nog altijd een sterke en boeiende speel
film over, prachtig in beeld gebracht door
Vittorio Storaro en welluidend, begeleid
door fragmenten uit opera’s van Verdi.
Waaraan een mooi genuanceerd gespeel
de moederrol van Jill Clayburgh (bekend
uit An Unmarried Woman en Looking for
Mr. Goodbar) kan worden toegevoegd en
een intrigerende rol van Matthew Barry
als de vijftienjarige zoon die zijn gesple
ten natuur dankt aan het leven in twee
werelden en aan het feit dat hij een pro-
dukt is van twee beschavingen.
Een tweede première voor Haarlem kan
men vinden in Roxy waar Lieve Jongens
draait, de veel besproken en bekriseerde
verfilming door Paul de Lussanet van
Gerard Reve’s trilogie Taal der Liefde,
Lieve Jongens en Het lieve Leven, romans
die geschreven zijn door een gedesillusio
neerde en op leeftijd rakende homosexu-
eel. Zoals Reve die in de boeken met Wolf
wordt aangeduid het zelf voorstelt kan hij
alleen nog zijn lieve jongens bij elkaar
houden door ze in bed te vergasten op
zwoele homo-erotische verhalen en hen
toezeggingen te doen omtrent nieuwe rela
ties die hij kan verzorgen uit zijn kennis
senkring. Met zijn talent als verteller en
zijn door erotiek geladen fantasieën lukt
het hem zijn jonge vrienden Woelrat
(Hans Dagelet) en Tijger (Bill van Dijk)
onder zijn ban en in zijn bed te krijgen. En
daarmee is al de onmogelijkheid aange
duid om Reve’s boeken met enige kans op
behoud van het origineel in beeld te bren
gen. Het is al volstrekt ondoenlijk om
dergelijke door de taal beheerste romans
waarin de handeling tot een minimum
Toch heeft het gezelschap zich aan het
verhaal van Dickens gehouden - hoewel
hier en daar enigszins ingekort r en heeft
men zich niet laten verleiden tot een keuze
uit bepaalde episodes.
Het stuk wordt gespeeld door 43 ac
teurs, die 129 personages uit de 800 pagi
na’s tellende roman tot leven brengen.
Naast Nicholas en zijn zuster Kate, de
hoofdpersonen, zijn daar ook oude beken
den als Wackford Queers, de barbaarse
schoolmeester, en de goeïge drinkeboer
Newman Noggs.
Voor het publiek is het wel wat gemak
kelijker gemaakt: het stuk wordt in twee
delen opgevoerd, die afzonderlijk bij te
wonen zijn.
Er schijnt wat lijn te komen in de Haar
lemse nachtvoorstellingen nu Luxor na
Tom Curtain, Frenzy en Topaz de reeks
minder bekende Hitchcocks voortzet met
Family Plot; en Roxy na Het Slangeëi en
Als dr. Jenny Isaksson op een gegeven
ogenblik alleen gelaten wordt door haar
man die naar een congres in Amerika
moet en haar dochter die naar een zomer
kamp is, gaat ze noodgedwongen logeren
bij haar grootouders. Want doordat, de
familie Isaksson gaat verhuizen is hun
vroegere woning ontruimd en mist Jenny
zelfs haar eigen omgeving. De omstandig
heden zijn rijp voor een confrontatie met
het verleden en met een verontrustende
tegenzin in haar werk. Dit leidt de zoge-
zien sterke vrouw in een reeks geestelijke
crises die resulteren in een (mislukte) zelf
moord.
Cries and Whispers zijn klein Bergman-
festival vervolgt met Face to Face.
In Face to Face (geproduceerd door
Dino de Laurentiis die ook Het Slangeëi
financierde) past Bergman een van zijn
oude trucs toe, namelijk de hoofdpersoon,
in dit geval Liv Ullman als een vrouwelij
ke psychater, tijdelijk te beroven van de
haar vertrouwde omgeving en haar zo
doende kwetsbaar en toegankelijk te ma
ken voor een ontmoeting - face to face -
met zichzelf.
Hitchcocks Family Plot in de nacht
voorstellingen van Luxor, eveneens uit
’76, handelt over twee echtparen die de
wereld een beetje oplichten, het ene door
het voorspellen van de toekomst, het an
dere door diefstal met een voorkeur voor
diamanten, en het aardige van de film
bestaat hierin dat het Hitchcock lukt die
beide afzonderlijke levens bij elkaar te
brengen in een spannende reeks mis
daden.
Wie niet voldoende meent te hebben aan
die ene Amsterdamse première (en welke
filmliefhebber zou er tevreden mee zijn?)
die moet zich wenden tot Kriterion, een
van de- tien theaters in Nederland waar
voor Film International een ambitieus zo-
merprogamma van twee maanden heeft
samengesteld. Daarop komen de namen
voor van de bekendste Japanse filmers als
Kurosawa, Shindo, Mizagouchi en Ozu,
verder van gerenommeerde Italianen als
plaatst in zijn weinig toegankelijke Ecou
te Voir.
Idillio Primaverile, voorstellende dan
sende kinderen in een boomgaard, werd
gemaakt tussen 1896 en 1901 en is bij
De Film-Inn Zandvoort vertoont zater
dagavond (21 Uur) de door Luis Bunuel
geregisseerde film Tristana. Dit negen-
tiende-eeuwse verhaal gaat over een deca
dente Don Juan een klassieke hidalgo,
die uiteindelijk trouwt met een meisje
waarmee hij al lang een verhouding heeft
gehad. Bunuel houdt zich vooral bezig
met een analyse van het proces van veran
dering.
In het jongerencentrum Dac (Ripperda-
straat 13a, Haarlem) is vanavond Once
upon a time in the West te zien (20.45 uur).
de
de
de
en
i
Motorise
vrijw. v.i t
f 322232
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. De Amsterdamse
Uitmarkt heeft een nieuwe naam, een
nieuwe organisator en een nieuwe ex
tra locatie gekregen.
Voortaan heet deze tweedaagse ma
nifestatie, bedoeld om een vooral
nieuw publiek kennis te laten maken
met wat er zich in het nieuwe theater
seizoen zal afspelen, de Uit Thuis
markt.
En behalve op het Leidseplein, waar
de markt de vorige twee jaar plaats
Deze wanhoopsdaad brengt haar man
terug uit de VS en haar dochter uit het
zomerkamp en de verhelderende gesprek
ken die ze met beiden voert, helpen haar
over nog volgende depressies heen. Daar
bij blijkt vooral professor Thomas (Er-
land Josephson) die inmiddels een toege
wijde vriend van Jenny is geworden een
grote steun voor haar te betekenen.
Face to Face is een aangrijpende film
over een vrouw die een weinig opvallend
leven leidt om dan tot de ontdekking te
komen dat het leven en ook zijzelf onge
woner en complexer in elkaar zit dan ze
gedacht heeft. Uiteraard ligt bij Bergman
de oorzaak van een dergelijke late ontdek
king in ons onvermogen om een openhar
tige dialoog met onze omgeving gaande te
houden.
beperkt is in een redelijke film om te
.zetten. Maar bovendien kan men zich
moeilijk een (commerciële) speelfilm
voorstellen waarin de hoofdpersoon een
oudere, drankzuchtige en uiterlijk weinig
aantrekkelijke homo is, zoals Reve zich
zelf beschrijft. De Lussanet heeft dan ook
niet geaarzeld de beter ogende Hugo Met
sers de centrale rol te laten spelen maar
hij heeft daarmee de bodem onder de
liefdestrilogie weggehaald.
Wat overblijft is een nogal fantasieloos
kijkje achter de schermen van „het we
reldje” waarbij niet ontkomen kan wor
den aan de indruk dat om andere dan
artistieke redenen Reve gekozen is om te
verfilmen. Dat pleit niet voor Lieve Jon
gens die kil en harteloos overkomt en
alleen door het spel van Dagelet en Bill
van Dijk en in mindere mate van Albert
Mol iets van de wat afstandelijke humor
en ironie overbrengt waar de boeken van
de „Koninklijke Volksschrijver” door ge
typeerd worden.
Er heerst op het ogenblik een opperste
I misère in onze filmvoorziening. In een
land waar volgens de laatste cijfers per
jaar een 320-tal films van uiteenlopende
nationaliteiten wordt geïmporteerd, zou
men toch moeten kunnen rekenen op een
K vijf d zeven landelijke premières per
I. week. Maar men komt de laatste weken
niet hoger dan twee, hoogstens drie en
deze week zelfs niet hoger dan één, één op
De politie van Boston en de openbare
aanklager wisten woensdag eigenlijk nog
niet wie van de betrokkenen in staat van
beschuldiging zou moeten worden gesteld
wegens schending van de openbare eer
baarheid.
Penthouse International is een dochter
onderneming van het in Londen gevestig
de tijdschrift Penthouse.
BOSTON (AP). De politie van Bos
ton heeft woensdag de kopieën van de
film Caligula een produktie van Pen
thouse International, die handelt over de
„erotische decadentie en de pracht en de
praal van het heidense Rome”, in beslag
genomen.
„Het is een kolossaal boek,” zei medere-
gisseur John Caird, „dus niet gemakkelijk
om op het toneel neer te zetten.”
Visconti, Bertolucci, Pasolini, Rosi maar
ook als Vittorio de Sica en natuurlijk
Antonioni.
De aandacht daarbij gaat vooral uit
naar de vroegste film van de Sica als
Umbero D en I. Vitelloni (uit 1952 en 1953)
die eind deze en begin volgende maand in
vertoning zullen komen en naar Bertoluc
ci’s debuut, Prima della Rivoluzione.
Belangwekkend is ook 11 Momento della
Verita, een hier onbekende film van Fran-
sesco Rosi over leven en sterven van de
Spaanse stierenvechter Miguel Mateo Mi-
guelin.
Deze week moet men met drie gepro-
gammeerde films van Akira Kurosawa
genoegen nemen, De Zeven Samurai, Iku-
ru en Sanjura die respectievelijk op
middagvoorstelling (om drie uur), op
vooravondvertoning van 18.00 en op
twee avondvoorstellingen van 20.30
23.00 uur vertoond zullen worden.
t incestueuse verhouding waaraan een ein-
Ëde komt als Caterina haar zoon in kennis
U brengt met zijn echte vader, een Italiaanse
onderwijzer, die in de buurt van Rome
woont. Een reünie die op een familie-
hereniging zou kunnen wijzen vindt dan
plaats in de Romeinse thermen van Cara-
t calla tijdens de repetities van een Verdi-
opera.
Dit zijn enkele lijnen die door het ge-
compliceerde verhaal lopen dat Bertoluc-
L ci geschreven heeft voor La Luna, een titel
g die zijn verklaring vindt in een jeugdhe-
rinnering van Joe als hij als kind bij zijn
moeder op de fiets zit en de maan ziet
^«samenvallen met het gezicht van zijn moe-
der. „De maan heeft twee gezichten”, zo
heeft Bertolucci op een vraag naar de
ft’ symbolische-betekenis van het steeds te
rugkerend beeld van de maan in zijn film
De film is dus te beschouwen als een
parodie op twee filmgenres, de Raymond
Chandlerrage en tegelijk op de thriller
met futuristische inslag, maar zelfs met
deze wetenschap overwint men nog niet
alle problemen waarvoor Santiago ons
LONDEN (REUTER). Een rond schil
derij van de negentiende-eeuwse Italiaan
Giuseppe Pellizza da Volpedo is woens
dag in Londen geveild voor de wereldprijs
voor een negentiende-eeuws Italiaans
doek van 720.000 gulden.
Family Plot is misschien niet de virtuo
ze apotheose geworden waarmee we
Hitchcock graag afscheid hadden zien ne
men, maar het is wel een werkstuk dat
volledig thuishoort in de reeks van de 52
overige, films die de kostbare erfenis van
een toegewijd en briljant filmman uit
maken.
Naast de gebleven nachtyoorstelling in
Studio met Die Blechtrommel, zijn er nog
twee minder spectaculaire films te signa
leren: March or Die in Palace in S.O.S.
Concorde in Frans Hals. De eerste bete
kent de herleving van een oud genre, van
films over het vreemdelingenlegioen. In
de film van Dick Richards moet dit legi
oen optreden om oudheidkundige opgra
vingen mogelijk te maken die bedreigd
worden door woedende inlanders en heb
zuchtige blanken. Legioen-aanvoerder,
majoor Foster (Gene Hackman) wil een
einde maken aan de opgravingen omdat
hij mensenlevens meer waard vindt dan
een oude schat, professor Mameau (Max
von Sydow)' daarentegen wil doorgaan
met het blootleggen van het graf van de
Engel van de Woestijn die in haar graf een
schat aan goud en juwelen heeft meegeno
men. Het is een van de vele conflicten die
later een bloedige oplossing zullen vinden.
Aan dit romantische intrige doen ook nog
mee Terrence Hill en Catherine Deneuve
(bien étonnés de se trouver ensemble).
Het enige actuele aan de rampenfilm
The Concorde - Airport ’79 (Frans Hals),
die zich afspeelt op een proefvlucht van
de Concorde van Parijs naar Washington
en vandaar naar Moskou, is de toespeling
op een gezelschap Russische topsporters
die op een goodwill-tour door Amerika
zijn geweest en op het laatste traject naar
Moskou zullen terugvliegen. Zij veroorza
ken indirect, een mislukte aanslag op de
Concorde, georganiseerd door terroristen
uit protest tegen de aanstaande Olympi
sche Spelen in Moskou. Het is een van vele
incidenten waaraan het Franse supersoni
sche vliegtuig, bestuurd door Alain Delon,
met onze Sylvia Kristel als hostess komt
bloot te staan en die een mens voorgoed
afkeer zou bezorgen tegen al dit soort
vliegreizen. Wat toch zeker niet de bedoe
ling zal zijn geweest.
Voor de jeugd is in Palace Winnetou
keert terug op het programma voor de
matinees genomen en in Studio Bugs Bun
ny zet de Boel op Stelten.
uw vaka r
i. met rad
met schu
bouwj.r
.bouwj.';
inane, nu K
Parklai
verrassende karategreep steeds in haar
voordeel weet te beëindigen.
Is deze vrouwelijke detective de voort
zetting van een reeks solitaire speurders
als Sam Slade en Philip Marlow die vooral
via Humphrey Bogart gestalte kregen, Ar
naud de Maule is de erfgenaam van talrij
ke geleerden en teruggetrokken levende
zonderlingen die onheilspellende uitvin
dingen doen waarmee de wereld bedreigd
kan worden. Amaud is er namelijk in
geslaagd via gestoorde radio-golven luis
teraars te veranderen in langzaam bewe
gende zombies.
De problemen beginnen als Joe met zijn
moeder, de operazangeres Caterina Silve-
ri (Jill Clayburgh) naar Italië verhuist
waar Caterina na de plotselinge dood van
haar tweede man een nieuwe carrière wil
opbouwen. Joe is dan 15 jaar, heeft zijn
jeugd in Amerika doorgebracht en voelt
zich verloren en ontheemd in zijn nieuwe
omgeving waar hij de steun van een vader
mist. Zijn moeder heeft het te druk met
haar opera-toumees en wordt zich eerst
van haar tekort aan belangstelling voor
haar zoon bewust als zij ontdekt dat hij
aan drugs verslaafd is. Zij concetreert
zich nu helemaal op de jongen die daar
handig gebruik van maakt en haar terro
riseert.
In die ambivalente situatie ontstaat een
t In een in een totaal achteneenhalf uur
durende voorstelling onderneemt het ge-
zelschap een van zijn grootste projecten:
een toneelbewerking van Dickens’ uit
1839 daterende roman Nicholas Nickleby.
had, zal de culturele kennismaking
zich ook in en rond De geervaart op
het Osdorpplein afspelen. Wel is de
opzet hetzelfde gebleven een aantal
podia staan ter beschikking van kun
stenaars om fragmenten uit hun nieu
we programma’s te laten zien, er zijn
ruimtes waar films en video kunnen
worden vertoond en waar exposities
zijn ingericht, en natuurlijk zullen er
weer een groot aantal informatiekra
nten zijn opgesteld.
Nieuw dit jaar is wel de boeken
markt, onder auspiciën van de Collec
tieve Propaganda Nederlandse Boek,
dat bestaan zal uit boekenstands en
literaire evenementen.
De organisatie van de markt ligt nu
in handen van de Stadsschouwburg. In
afgelopen jaren organiseerde het Cisca
deze manifestatie.
De Uit Thuismarkt heeft dit jaar
op 13 en 14 september plaats.
Toen hij met Family Plot klaar was liet
de toen 76-jarige filmer een foto maken
waarop hij met een trots gebaar wijst op
een rij van 53 filmblikken waarin zijn
levensoeuvre lag opgeborgen. Het zou de
laatste statiefoto van de meester zijn. Het
53ste filmblik bevatte zijn laatste, net
beëindigde film, Family Plot.
Aan de stijl valt te zien dat de „master of
suspense” het wat kalmer aan gedaan
heeft. Hij was toen 77, liep al met een
pacemaker en de doktoren zullen hem
zeker aangeraden hebben zich wat rusti
ger te gedragen. Dat blijkt dan misschien
alleen uit het gering aantal buitenopna
men, maar ook in de studio weet Hitch
cock nog heel wat vuurwerk te ontsteken
en mooie studies over menseljjke gedra-
gingen te ontwikkelen met als hoogtepunt
de kidnapping van een bisschop tijdens de
mis. De verteltrant is wat kalmer gewor
den, de acties wat minder sensationeel
maar die eventuele tekorten worden be
hendig gecamoufleerd door wat uitvoeri
ger in te gaan op de verschillende karak
ters die meer dan vroeger voor ons gaan
leven. Barbara Harris als de bedriegelijke
waarzegster, haar vriend en helper, de
taxichauffeur met toneelambities van
Bruce Dem, de diamantendief van
William Devane met de felle Karen Black
als een actieve assistente; het zijn onver
getelijke figuren geworden die we adem
loos volgen op hun pad van de misdaad.
'en wij
LONDEN (AP). In het Aldwyck
Theater, de thuisbasis van de befaamde
Royal Shakespeare Company, wordt deze
weken het laat-Elizabethaanse tijdperk
verruild voor het vroeg-Victoriaanse. De
bard uit Stratford moet plaatsmaken
voor de 19-eeuwse romanschrijver Char
les Dickens
Sotheby gekocht door een
Europeaan.
De familie in Londen die het doek in
1940 voor een paar pond sterling in Schot
land had gekocht, besefte pas onlangs de
waarde van het werk. Zij zat te kijken
naar een televisieprogramma over schil
derijen in de Britse Koninklijke Acade
mie, toen zij op een schilderij de naam
Pellizza zag staan, de naam onder haar
stuk.
i'
A-Ol
