Times: golf van
moordaanslagen
Premier Grenada
President in Italië aangekomen
Carter: Breed verzet
nodig tegen Moskou
Extra speelruimte van 650 miljoen
IMF-lening
voor Turkije
Schip Greenpeace
in Spaanse haven
VS: verrijkt
uranium toch
naar India
Aanslagen Syrië
ongedeerd bij
bomontploffing
Toch hulp VS
aan Nicaragua
positie Bani-Sadr”
Belangrijke
verkiezingen
voor Japan
in Afghanistan
Geen basis voor vredesregeling”
„Geen verzwakking
IRP na publikatie bandje
19 8 0
2
VRIJDAG 20 JUNI
BINNEN- EN BUITENLAND
ikkeri
afval
jslag
(Van onze redactie buitenland)
BONN/WASHINGTON.
Saoedi-Arabië vindt de verkla
ring van de negen EG-landen
over het conflict in het Mid-
den-Oosten geen basis voor
een regeling.
ekker
isen
i-CAO
nieuwe
dinsdag
Dat ge-
nde im-
akt door
van de
van de
ote ver-
O-beleid
I boos
TEHERAN (Reuter). De orthodoxe Islamitische Republikeinse Partij
(IRP) van Iran heeft gisteren de publikatie van een bandje waarop een van
haar vooraanstaande leden een plan uitzette om de positie van president Bani-
Sadr te verzwakken, een komplot genoemd.
jrijzen
le land-
chts een
ijgingen
i. Dit is
gerig
Saoedi’s: verklaring
EG-landen te
vaag
Overeenstemming over
Europese begroting
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. President Carter van de VS heeft gisteren vlak voor zijn
vertrek naar Rome de bondgenoten van de VS opgeroepen tot een breed en
krachtig verzet tegen wat hij noemde de Russische agressie.
'olgende
O eisen,
ari 1981
ndbouw
idbouw-
omende
zoor dp
pak is
sprake
Water-
sch af
tduitse
inter-
ig van
winds-
aan de
□ciale
•zeke-
■er de
en of
aders
leren,
sterie
n be-
In een eerste Saoedische reactie op het
initiatief van de Negen tijdens de topcon
ferentie in Venetië, zei de minister van
Buitenlandse Zaken prins Saoed Al-Fei-
sal dat ondanks enkele positieve aspecten
in het Europese standpunt een verklaring
ontbreekt die de basis zou kunnen zijn
van een regeling van het conflict.
De minister deed zijn uitlatingen tijdens
In een! verklaring in de partijkrant, de
Islamitische Republiek, gaf de partij ech
ter toe dat Hassan Ayat, een lid van het
centrale partijcomité, mogelijk partijre-
Hij meldde voorts dat negen van de
tien inwoners van Kaboel er niet voor
terugdeinzen openlijk hun afkeer te ui
ten over de Russische militairen die met
hij zal worden bijgestaan door zijn minis
ters van Financiën en Energie. Hij zal er
de leiders van Groot-Brittannië, Frank
rijk, Italië, West-Duitsland, Canada en Ja
pan spreken.
De president zal voorts bezoeken bren
gen aan paus Johannes Paulus II en aan
Joegoslavië, Spanje en Portugal.
Vandaag is de Amerikaanse president
ontvangen door de Italiaanse president
Sandro Pertini. Hij zal ook besprekingen
voeren met premies Cassiga en minister
van Buitenlandse Zaken Colombo. The
ma’s daarbij zijn de aanstaande top in
Venetië, de betrekkingen tussen Oost en
West, het Midden-Oostenvraagstuk, Af
ghanistan en Iran.
zeldeks
lie ge-
auto’s,
l passa-
its een
o Texel
>or gg-
jot, die
srolme,
Wek
tegen
eraar
n in-
loge-
ineel
Rui-
moet
Ie af-
it zij
ader-
i zal
rken.
van
ider-
niet
het
;er Van
Isteren
jver de
iet drie
rege-
n dient
on een
'latuur
izee is
ig die
1. Vol-
gedu-
misCh
olland
EL FERROL (AP). Een Spaans mari-
nevaartuig heeft gisteren het schip Rain
bow Warrior van de Greenpeace-organi-
satie/ wegens ongeoorloofde interventie
bij de walvi'nsvangst geëscorteerd naar
een haven aan de Spaanse noordwestkust,
El Ferrol. Het schip was woensdag aange
houden in de internationale wateren voor
Kaap Finisterre.
Havenautoriteiten verklaarden dat een
plaatselijke rechter opdracht had gegeven
voor een hoorzitting aan boord van een
mijnenveger naast de Rainbow Warrior.
Later werd in een verklaring van de
Spaanse marine gezegd dat de Rainbow
Warrior, die onder Britse vlag voer, bin
nen Spaanse territoriale wateren was aan
gehouden, op minder dan 12 zeemijlen uit
de kust, terwijl het schip zich mengde in
de activiteiten van twee Spaanse walvis
vaarders.
Het schieten dat oplaait na het ingaan
van'dé avondklok houdt'waarschijnlijk
verband met onderlinge strijd tussen
leiders van de Partij van het Volk die in
Kaboel aan de macht is.
LONDEN (AFP). „Moordaanslagen
zijn aan de orde van de dag in Kaboel”,
zo heeft vandaag een speciale verslagge
ver van het Britse dagblad de Times uit
de Afghaanse hoofdstad gemeld.
WASHINGTON (Reuter). De Ameri
kaanse regering heeft het Congres giste
ren laten weten, dat zij uitvoering geeft
aan haar plan verrijkt uranium te leveren
aan India.
De regering passeert hiermee een ad
vies van haar eigen commissie voor kern
energie (NRC), het uranium niet te leveren
omdat India weigert in te stemmen met
nieuwe garanties rond de levering. Onder
minister van Buitenlandse Zaken Warren
Christopher zei, dat president Carter de
belofte van India aanvaardde, dat de
brandstof voor de kerncentrale van Tara-
poer „alleen voor vreedzame doeleinden”
gebruikt zou worden.
Hij zei ten overstaan van de Senaats
commissie voor buitenlandse zaken dat de
Sovjet-Unie zonder twijfel een weigering
van de V.S. om de brandstof te leveren, uit
zou buiten. Voorts zou over de Ameri-
kaans-Indiase betrekkingen „een scha
duw vallen”, voegde hij eraan toe.
STRAATSBURG (ANP). - De Europese Gemeenschap
zal volgende week weer een begroting hebben. Nadat het
Europees parlement vorig jaar de begroting had vërwor-
pen omdat het een verandering wilde van het gemeen
schappelijk landbouwbeleid, werd sinds januari gewerkt
met maandelijks beschikbaar komende eentwaalfden
van de begroting van vorig jaar.
ig 5 juli
uitblij-
nement
5 wordt
ifdeling
amerle-
praten
P jaar-
rees de
ilf mil-
Eigei)
f.
President Carter werd gisteren ontvangen door zijn Italiaanse collega Pertini Beide
staatslieden voerden hun eerste gesprek in het Quirinaal, het ambtsverblijf van de Italiaanse
president. De zogeheten Corazzieri, links op deze foto, is de paleiswacht van het Quirinaal.
n dat
s van
heeft
n, die
te ge-
,p het
tus.
gels heeft geschonden door zijn uitlatin
gen op het bandje.
Volgens het woensdag gepubliceerde
artikel door de krant Islamitische Revolu
tie, zou Ayat op de band hebben gespro
ken over plannen voor een opstand op de
Iraanse universiteiten die de president
zou „verlammen” en zijn status terug
brengen tot die van de „koning van Enge
land”.
Ayat heeft gisteravond gezegd dat de
„affaire van het vermeende komplot” te
gen president Bani-Sadr, een „manoeuvre
om hem te elimineren” was.
De president heeft gisteren generaal Va-
liollah Falahi benoemd tot de nieuwe staf
chef van de Iraanse strijdkrachten als
onderdeel van een reorganisatie in de
militaire top. Falahi, die commandant van
de grondtroepen was, volgt generaal Mo
hammad Hadi Sjadmehr op.
In Iran zijn gisteren opnieuw negen
personen ter dood veroordeeld en terecht
gesteld. De meesten zouden zich schuldig
hebben gemaakt aan heroïnesmokkel en
de handel in verdovende middelen. Een
van de terechtgestelden werd veroordeeld
wegens „illegale sexuele relaties”.
Het Russische partijblad Pravda heeft
de Iraanse minister van Buitenlandse Za
ken Gotbzadeh verweten dat hij Ameri
kaanse beweringen heeft overgenomen
om de Russische politiek in het gebied van
de Perzische Golf in diskrediet te
brengen.
Na een maandenlang zwijgen over de
Iraanse kritiek op de politiek van Moskou,
is dit de eerste keer dat een Iraanse politi
cus openlijk wordt gehekeld. De Pravda
voegt er in het kritische artikel aan toe dat
de Sovjet-Unie in het belang van beide
landen „betrekkingen van traditioneel
goede nabuurschap” wil onderhouden.
Gisterochtend in Straatsburg besloot de begrotingscommissie
van het parlement, met slechts drie onthoudingen, dat de begro
ting voor dit jaar in slechts één lezing, en niet zoals gebruikelijk
in twee, zal worden behandeld. Dit betekent dat het parlement op
een speciale vergadering, volgende week in Luxemburg, de
begroting definitief kan vaststellen.
Het Europees parlement heeft niet alleeen het recht de begro
ting van de Europese Gemeenschap definitief vast te stellen
maar ook, in overleg met de ministerraaad, tot een bepaald
bedrag wijzigingen voor te stellen in een klein deel van de
uitgaven, namelijk die welke niet automatisch voortvloeien uit
eerder genomen besluiten.
De begrotingscommissie en de ministerraad hebben de afgelo-
De directeur-generaal van het ministe
rie, Yosef Ciechanover, deelde de ambas
sadeurs van Frankrijk, Italië, West-Duits-
land, Nederland, België, Denemarken en
Groot-Brittannië tijdens afzonderlijke
ontmoetingen mee dat een resolutie van
de EG-lidstaten waarin wordt opgeroepen
tot deelneming van de PLO aan de vredes
besprekingen over het Midden-Oosten,
volledig door Israel wordt afgewezen.
De Libische regering heeft een bijzon
dere bijeenkomst aangekondigd van de
ministers van Buitenlandse Zaken van de
landen van het zogeheten standvastig-
heidsfront naar aanleiding van het besluit
van Egypte in het gebied langs de grens
met Libië de noodtoestand af te kondigen.
De bijeenkomst zou zondag moeten
plaatsvinden, zo meldt radio-Tripoli.
DAMASCUS (Reuter). In de Syrische
Stad Homs is gisteren de hoofdredacteur
van een krant doodgeschoten, een paar
uur nadat in de hoofdstaf Damascus een
Vooraanstaand advocaat was neergescho
ten. Dit heeft de Syrische federatie van
journalisten bekendgemaakt.
De moorden zijn toegeschreven aan de
verboden, extremistische mohamme
daanse broederschap. De regering be
schuldigt haar van een reeks bomaansla
gen en moorden die in Syrië hebben
plaatsgevonden.
(Land-
mmissie
m hier-
ST GEORGES (AFP). Bij een bom
ontploffing tijdens een manifestatie van
de regeringspartij op het Westindische
eiland Grenada zijn verscheidene leden
van de links-georiënteerde regering, on
der wie premier Maurice Bishop, onge
deerd gebleven.
Bij de explosie vonden twee kinderen de
dood en raakten meer dan 20 mensen
gewond, zo heeft de plaatsvervangend mi
nister van voorlichting gisteren meege
deeld. Mevrouw Phyllis Coard zei dat de
bóm van afstand tot ontploffing was ge
bracht.
Premier Bishop is sinds maart aan het
bewind. Bij een staatsgreep waarbij geen
bloed vloeide, nam hij de regering over
van sir Eric Gairy.
pen dagen in Luxemburg en Straatsburg overeenstemming
bereikt. De ministers hebben opnieuw toegezegd dat het parle
ment een extra „speelruimte” krijgt van 240 miljoen Europese
eenheden (een kleine 650 miljoen gulden), die volgens de raad
vooral moeten gaan naar het sociaal fonds en het fonds voor
regionale ontwikkeling.
De Europese Commissie heeft premier Francisco Sa Carneiro
van Portugal de verzekering gegeven dat de onderhandelingen
over het Portugese lidmaatschap van de Europese Gemeenschap
niet zullen worden vertraagd. Aan het eind van het bezoek dat Sa
Carneiro aan Brussel heeft gebracht, is gisteravond een commu
niqué gepubliceerd. Daarin staat dat Portugal in 1983 lid van de
EG kan worden als de onderhandelingen volgend jaar kunnen
worden afgerond.
De premier deelde later op een persconferentie in Brussel mee
dat zijn land van plan is in de eerste helft van 1983 lid van de EG
te worden.
De Belgische boerenbond, de machtigste boerenorganisatie
van het land, heeft gisteren in Antwerpen rond dertienduizend
boeren op de been gebracht om te protesteren tegen het recente
Europese prijsbesluit, waardoqr de landbouwprijzen in Europa
met gemiddeld vijf procent stijgen.
Carter, die intussen in Italië is aangeko
men, waar hij tijdens het weekeinde in
Venetië het topberaad van de Westerse
industrielanden zal bijwonen, zei dat het
Westen door de Sovjet-Unie op de proef
wordt gesteld.
„Laat daarover .nergens ter wereld mis
verstand bestaan. Wij worden niet gedre
ven door vijandschap, of zin in roekeloze
confrontatie of terugkeer naar de koude
oorlog. Maar wij moeten ons internatio
naal schrap blijven zetten tegen Russische
agressie en niet toestaan dat de Sovjet-
Unie blijvende vruchten plukt van haar
inval in een neutraal land”, aldus Carter.
Hoofdpunt van Carters reis is de twee
daagse economische top in Venetië, waar
WASHINGTON (ANP). Het Inter
nationale Monetaire Fonds (IMF) heeft
zijn toestemming gegeven aan een krediet
van bijna 3,2 miljard gulden aan Turkije.
Het IMF doet hiermee een toezegging ge
stand om het bijna bankroete Turkije
financieel bij te staan.
Het geld moet gebruikt worden ter on
dersteuning van het economisch aanpas-
singsprogram van de regering, aldus een
verklaring van het IMF. De bestaande
financiële verplichtingen van Turkije aan
het IMF belopen in totaal 1760 miljoen
gulden.
g zijn
stoei I
iggen) 1
en tot
uideij
voort
orden
i het
MANAGUA (UPI). De regering-Car-
ter heeft een plan van het Amerikaanse
Congres om de hulp aan het door de
sandinisten geregeerde Nicaragua te
blokkeren, ongedaan gemaakt. De Ameri
kaanse ambassadeur in Managua, Law
rence Pezzulo, heeft gisteren zijn handte
kening gezet onder een overeenkomst, die
„onmiddellijk” 40 miljoen gulden geeft
aan de Middenamerikaanse staat.
DEN HAAG (ANP). Zondag gaan de
Japanners naar de stembus om een nieuw
Lagerhuis en de helft van het Hogerhuis
te kiezen. Deze verkiezingen zullen uitma
ken of de regerende Liberaal-Democrati-
sche Partij (LDP) het politieke bedrijf in
Japan blijft beheersen.
Met 257 zetels van de 511 in het Japanse
Lagerhuis heeft de LDP een krappe meer
derheid. De kans dat de greep van de LDP
op de Japanse politiek zou verminderen
werd tot voor kort groter dan ooit geacht,
maar nu oud-premier Masajosjo Ohira
ruim een week geleden onverwacht door
een hartverlamming overleed, vreest de
oppositie dat de LDP daar voordeel uit
haalt.
De traditie wil dat Japanners ëen grote
eerbied hebben voor de „ronin”, de tragi
sche figuur van de strijder zonder heer in
het feodale Japan. Voorts voorspellen de
opiniepeilingen deze week een gerieflijke
meerderheid voor de LDP. Overigens zegt
dat niet zo veel, want in het land van de
rijzende zon zijn opiniepeilingen berucht
om hun onbetrouwbaarheid.
Wijlen premier Ohira schreef vorig jaar
vervroegd verkiezingen uit op grond van
gunstige opinieonderzoeken. Het resul
taat was een fikse teruggang voor de LDP.
-Dit was een nederlaag voor Ohira en
onmiddellijk laaide de machtsstrijd op in
de-toch al niet door eensgezindheid geken
merkte LDP. Ohira bleef weliswaar aan
als premier, maar achter de schermen
gistte het volop. De schijn van eenheid
verdween definitief toen op 16 mei 69
leden van de LDP voor een motie van
wantrouwen tegen Ohira stemden en deze
moest aftreden.
De leiders van de 69, de oud-premiers
Takeo Foekoeda en Takeo Miki, verklaar
den dat ze geprikkeld waren door de arro
gante houding van Ohira, maar algemeen
werd aangenomen dat machtsstreven de
werkelijke drijfveer was van hun daad.
Grote druk van het bedrijfsleven en
vooral de dood van Ohira waarborgen de
schijn van eenheid. De nieuwe leider van
de LDP wordt pas na de verkiezingen
gekozen. Of deze minister-president
wordt van Japan, hangt af van het verkie
zingsresultaat. De oppositie ondernam po
gingen om met een stembusakkoord de
strijd in te gaan, maar verder dan intentie
verklaringen is men niet gekomen.
De democratische socialisten toonden
zich wel bereid om samen te werken met
de boeddhisten en de socialisten, maar de
mogelijkheid tot een coalitie met de LDP
werd niet uitgesloten als die niet de meer
derheid zou halen.
Het boeddhistische Komeito boekte,
evénals de democratische socialisten in
oktober vorig jaar, een groot succes. Ko
meito is de initiatiefnemer van de pogin
gen tot samenwerking, maar wil de com
munisten er buiten houden.
De socialisten, de grootste oppositiepar
tij, kampen ook met tweedracht. De mar
xistisch getinte linkervleugel lonkt naar
de communisten, terwijl de rechtervleugel
de samenwerking met de andere twee
voorop stelt. De socialisten verloren in
oktober tien zetels en hebben er nu nog
107. De drie partijen samen hebben een
kleine tweehonderd zetels. Om de LDP
van een nieuwe regeerperiode af te hou
den is aanzienlijke winst nodig. De com
munisten, die in oktober flink wonnen,
zouden in de sleutelpositie kunnen
komen.
De Liberaal-Democratische Partij ont
stond in 1955 uit een fusie van twee recht
se partijen en heeft sindsdien Japan gere
geerd. Karakteristiek voor de partij is de
losse samenhang tussen de verschillende
groepen (habatsu). Haar achterban be
staat uit de grote industrie en boerenge
meenschappen. De losse structuur is oor
zaak van de geringe eenheid in de partij.
De rechtervleugel, die onder leiding
staat van oud-premier Tanaka, wordt al
gemeen als de machtigste gezien. Tanaka
moest in 1974 aftreden wegens zijn be
trokkenheid bij het Lockheed-schandaal,
maar hij heeft veel aanhang gehouden.
Hij schoof na de impasse in 1978 over
het leiderschap Ohira als compromis-fi-
guur naar voren. Ohira stond bekend als
een uitstekend diplomaat en hij hield de
verschillende vleugels nog enigszins bij
elkaar door manipulatie en inspelen op de
in Japan belangrijke persoonlijke gevoe
lens. Met het wegvallen van dit bindende
element vrezen vele liberaal-democraten
voor verdere aftakeling van de eenheid en
een uiteenvallen wordt, in geval van een
verkiezingsnederlaag, niet uitgesloten
geacht.
Politieke commentatoren in Tokio vin
den dat het Japanse publiek de verkie
zingsstrijd gelaten over zich heen laat
gaan. De belangrijkste thema’s, defensie
en de economische problemen, zouden de
kiezers niet genoeg boeien. Ook Japan
heeft te lijden van de eccmomische reces
sie in de wereld.
Het land wordt geregeerd by grote mate
van overeenstemming tussen de verschil
lende groepen die de touwtjes in handen
hebben. Tijd en geduld spelen een grote
rol. Welke regering er ook komt, tact en
diplomatie zal haar waarmerk moeten
zijn.
door de Sovjet-Unie gesteunde regering
van president Babrak Karmal afgewe
zen. Beide partijen werden'uitgenodigd
voor een conferentie in Zwitserland die
tot doel heeft het vinden van overeen
stemming in de Afghaanse crisis. De
bijeenkomst wordt gehouden onder
auspiciën van de islamitische conferen
tie en gaat vandaag van start.
Pakistan heeft de Arabieren aangebo
den de „politie van de Perzische Golf’ te
worden. Voorwaarde hiervoor is wel dat
het land 10 miljard gulden krijgt om zijn
militaire uitrusting te verbeteren. Dit
heeft de Pakistaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Agha Shahi, gisteren
verklaard.
meer dan 100.000 man aanwezig zijn in
Afghanistan.
'Leiders van de Afghaanse verzets
groeperingen hebben gisteren elk con
tact met vertegenwoordigers van de
een persconferentie in de Westduitse
hoofdstad Bonn, in aanwezigheid van de
Westduitse minister van Buitenlandse Za
ken Genscher, aan het slot van het staats
bezoek van koning Khaled aan de Bonds
republiek.
De Saoedische bewindsman noemde de
erkenning van het recht van de Palestij-
nen op zelfbeschikking een belangrijke
stap, maar wees op vaagheden in de Euro
pese verklaring ten aanzien van de verte
genwoordiging van de Palestijnen door de
PLO en het herstel van arabisch gezag
over Jeruzalem.
De Jordaanse koning Hoessein heeft
gisteren tijdens zijn bezoek aan Washing
ton de Palestijnen opgeroepen het be
staansrecht van Israel te erkennen. Hij
benadrukte echter dat slechts ,„de zelfbe
schikking” van de Palestijnen vrede in het
Midden-Oosten zou brengen.
De koning weigerde overigens acties
van de PLO tegen Israel te veroordelen.
Hij kritiseerde het Amerikaanse en Israë
lische beleid en zei. dat de mensen soms
overgaan tot extremisme „wanneer er
geen hoop is”.
Hoessein drong er bij de Amerikaanse
regering op aan een evenwichtig stand
punt in te nemen in het arabisch-Israe-
lisch conflict, te staan op ontruiming door
Israel van de bezette gebieden en Pales
tijnse zelfbeschikking te steunen.
President Carter heeft Hoessein giste
ren toegezegd, dat de VS 200 moderne
tanks van het type M-60 A-3 zullen leve
ren. Met de levering is een bedrag ge
moeid van 640 miljoen gulden. Overigens
moet het Amerikaanse Congres deze leve
rantie goedkeuren.
Israel heeft gisteren de ambassadeurs
van zeven Europese landen op het minis
terie van Buitenlandse Zaken ontboden
om formeel te protesteren tegen de steun
van hun regeringen aan de PLO.
De Amerikaanse geologische dienst gaf gisteren deze foto vrij van de uitbarsting
vorige maand van de vulkaan St. Helens in de staat Washington. Bij de eruptie kwam een
enorme hoeveelheid as vrij. De rookpluim uit de krater bereikte een hoogte van meer
dan twintig kilometer.
