Publieke belangstelling neemt fors toe
Led Zeppelin komt niet van de grond
Paarde-zaterdag in Beusichem
BUIKDANS
BLOCK OP
ALIAPARTY
k
11
i
tl
Weinig geïnspireerd optreden in Ahoyhal
0)
o
0)
+-
CD
CO
MAANDAG
23
JUNI
1980
8
1
HAARLEM. Door de bank
genomen was het 33e Holland
Festival, dat dit weekeinde afge
sloten werd, een publiek en een
artistiek succes. Het drie weken
durende evenement zag een be-
zoekerstoename van 30 procent
in vergelijking met vorig jaar.
Toen werd een belangstelling van
90 duizend gemeten, thans wer
den 125 duizend bezoekers gere
gistreerd voor 325 evenementen.
Volgens de organisatoren was de
opkomst in Amsterdam en
Utrecht zeer goed, bleef de be
langstelling in Rotterdam gelijk
aan die in 1979, maar was die in
Den Haag ditmaal beduidend
beter.
9
:w H
Holland festival 1980
artistieke uitschieters
Flobert Plant (links) en Jimmy Page van Led Zeppelin.
(Foto Lex van Rossen)
JOt N OOMKES
John Block in trance als buikdanser met de mooie Yonina.
I
I
1
Anders dan veel andere haevy metal-
groepen heeft Led Zeppelin geschiedenis
weten te schrijven door wel degelijk zin
voor avontuur te tonen. Een langzaam in
melodie, tempo en agressiviteit naar een
climax toe spiralerend nummer als Stair
way to Heaven vormt een mijlpaal in de
ontwikkeling van de hedendaagse hard
rock. Dat ditzelfde genre in de loop van de
De bijna diabolische zang van Robert
Plant die uit een andere wereld lijkt te
komen, kleurt de harde muziek al even
bijzonder als de lang uitgesponnen, vol
gens meervoudige riffs in elkaar gesleu
telde soli van gitarist Jimmy Page. Het
totaalgeluid wordt gecompleteerd door
een bijna zwaarmoedig gebruik van de
stringsynthesizer en stevig-stroef drum
men van John Bonham.
ROTTERDAM. Eigenlijk vormt de
naam Led Zeppelin al een aanwijzing
voor de artistieke aspiraties van dit Brit
se kwartet, dat ruim elf jaar de ontwik
keling in de heavy metalrock de weg
heeft gewezen of willen wijzen. Het loden
karakter tekent zich duidelijk in het kei
harde, op bluesthema’s gebaseerde groep-
spel af, terwijl de referentie aan de vlie
gende sigaren van Graf Von Zeppelin
min of meer staat voor de wil om aan het
aardse te ontstijgen. En oök dat element
komt in ruime mate in de muziek van de
groep aan bod.
Toch moeten we nog even aanstippen
dat dit kwartet in zekere zin er blijk van
heeft gegeven in staat te zijn om open te
staan voor invloeden van buitenaf. Zo is
de muziek sinds de derde elpee niet alleen
gebaseerd op bluesy ondergronden, maar
speelt ook folkmuziek mee, zij het dan
vaak sterk en tot in het duizendvoudige
opgeblazen. De groep dankt zijn nog
steeds grote populariteit verder aan het
vermogen om sterke songs te schrijven,
waarin de technische bekwaamheid van
de voormalige Yardbirds-gitarist Page
centraal staat en het vermogen om de
eigen inteelt gedeeltelijk te verdoezelen.
Sinds de laatste keer dat de band ons
land aandeed, worden de albumproduk-
ties door een toenemende mate van verve-
jaren zeventig maar weinig opvallends
heeft weten toe te voegen aan dit Zeppe-
lin-concept staat net zo vast als de dood
bloedende ontwikkeling binnen het kwar
tet zelf.
ling, vervlakking en misplaatste aspira
ties gekenmerkt. Op welke ontwikkeling
de laatste elpee In through the Outdoor
ook al geen uitzondering vormt. Erg op
merkelijk is het dan ook niet als live een
zelfde mate van vervreemding van het
publiek valt te constateren. Plant pres
teert het tot viermaal aan toe het publiek
welkom te heten omdat het te weinig
reageert op het vertoonde spel.
en de toegift
nauwelijks in
1
l
j
1
i
1
1
1
i
i
t
i
j
1
1
b
h
zi
F
a
a
B
ti
k
E
tc
c
i
1
c
1
c
I
1
i
l
2
V
z<
d
J
si
ir
V
C
Concert: Led Zeppelin in Ahoy te
Rotterdam. Bezetting: Robert Plant
(zang, mondharp), Jimmy Page (gi
taar), John Paul Jones (bas, toetsen)
en John Bonham (drums).
Rotterdam, 21 juni 1980.
DE ONLANGS VAN AERDENHOUT naar een Spaanse
prominentenbadplaats geëmigreerde luchtreder John
Block, manifesteerde zich vrijdag op een feestje van Alia,
de Koninklijke Jordaanse Luchtvaartmaatschappij, als een
volleerd buikdanser. Block werd op de planken getrokken
door de wervelende Yonina, die, van Libanese komaf, met
een Amsterdammer trouwde en sindsdien in de hoofdstad
met succes een „buikdans-studio-’ heeft.
Paarden en kermis onder de romaanse toren op de markt van Beusichem.
heren van Beusichem waren machtiger
dan die van Culemborg. Sterker nog, ze
zijn de stichters van die stad. Maar wie
zal zich vandaag de dag daar nog om
bekommeren.
DE DIRECTEUR NEDERLAND van Alia, de uiterst hoffe
lijke Kamal Dafesh, bewaarde Yonina als de grote verras
sing op zijn party, die hij gaf ter gelegenheid van de vijfde
verjaardag van zijn maatschappij in Nederland, n juni 1975
vloog de eerste Boeing 707 van Amman naar Amsterdam. De
verbinding was tweemaal per week met stops in Brussel en
Genève. Nu wordt met een Boeing 747 non stop gevlogen
tussen beide hoofdsteden en vliegt de machine door naar New
York. En ook daar moest vanzelfsprekend op geklonken
worden.
DAFESH VERWIJST een deel van zijn succes naar de
Nederlandse reisindustrie. „Die hebben me enorm geholpen”,
vertelde hij. Amman en de Golf van Akaba zijn dan ook te
vinden in tal van gidsen. Dafesh had zijn feest, een groots
opgezette barbecue met Jordaanse specialiteiten, gesitueerd in
het imposante landhuis Dennenburg van handelsman Jack
Z w i e r s in Driebergen. Zwiers stelt zijn huis sinds kort ter
beschikking voor dit soort partijen en heeft onder meer
afspraken met het caterbedrijf Maison Van den Boer uit
Veghel.
VOOR DE ALIA-PARTY fungeerde het. huis meer als een
plezierig decor, in de tenten in de tuin speelde zich het
eigenlijke feest af. Er werd gedanst op muziek van het orkest
Rinus van Galen en cabaretier Robert Paul oogstte
succes met zijn imitaties. In september begint hij een eigen
show, die in Rotterdam in première gaat. Tegelijkertijd komt
zijn eerste LP uit, een vervolg op zijn eerste single Toppers van
toen, waarvan hij trots meldde dat er vijftienduizend van over
de toonbank gingen.
MAAR HOOGTEPUNT WAS zeker de met haar middenrif
balancerende Yonina, die op haar beurt niet ontevreden was
over de prestaties van Transavia-oprichter en oud-directeur
John Block. Block kan het vliegen niet laten en werkt nog
steeds aan zijn nieuwste plan, een charterverbinding tussen
Amsterdam en New York, met machines van het type Boeing
727. Hij zou over dat plan afgelopen week ook contact hebben
gehad met staatssecretaris Neelie Smi t-K roes. Insiders
geven het plan niet al te veel kans, te meer omdat het
toeristische Amerikavervoer, na de ongelofelijke „boom” van
verleden jaar, weer geheel genormaliseerd is. Dat laatste
overigens tot groot ongerief van heel wat reisorganisaties, die
deze zomer met heel wat onverkochte stoelen naar en hotelka
mers in Amerika, vooral Florida, blijven zitten.
OOK NU WERD ER gehandeld en in
mijn vertedering kocht ik bijna een mi-
ni-pony, een soort uit de kluiten gewas
sen tekkel. Ik heb het niet gedaan en
maar een neut genomen en gedacht aan
het Beusichem van vroeger, in de midde
leeuwen, toen het aan de oude handels
weg van Brussel naar Amsterdam lag.
Het nam een belangrijke plaats in en de
ze
door
ringsman
Kavelaars,
functionaris
de
groep en diens
zoon Boudewijn.
Zo gek is het concert op zich nog niet, in
aanmerking genomen dat dertigers zich
door middel van een wat traag tempo
door bijna twee uur programma moeten
werken, maar geïnspireerd spel valt er
slechts nu en dan waar te nemen. Jimmy
Page is bijvoorbeeld op dreef in een op
zich warrig en uitgesponnen intro dat aan
Black Mountain Side voorafgaat, Rain
Song krijgt een zekere uitvoering mee en
in Since I’ve been loving you breekt, het
bluesy temperament door.
In Stairway to Heaven
blijkt echter dat de band
staat is zich te verheffen tot het uitzonder
lijke niveau dat je van een zo grote naam
mag verwachten. Slordigheden in de zang
en onregelmatigheden bij Bonham doen
verder het vermoeden rijzen dat het leven
voor de Zeppelin-leden al een aardige
sleur is geworden.
wisselden paarden en schapen van
meester. Zoals ook toen gebeurde. Van
Heuff: „In de laatste dagen van juni, als
de boer zijn gefokt paard naar de Beusi-
chemse markt brengt, dat gewoonlijk in
de zuidelijke landen van Europa zijn
aanstaande meester vindt, dan verkoopt
hij gaarne zijn eerste vette ossen, en dan
leveren hem de kerseboomgaarden de
eerstelingen van den vruchtenoogst die
hem te wachten staat”.
Kamal Dafesh
(tweede van links)
en zijn Schotse
vrouw Glenys ont
vingen honderden
gasten op de par
ty in Dennenrust.
Op de foto worden
geflankeerd
verzeke-
Karel
staf-
van
Providentia-
en
TOEN DE ZON DAALDE over het
landgoed Dennenrust, ben ik zuid
waarts getuft, richting West-Betuwe,
naar Beusichem. Ik ontmoette het eer
der op mijn tocht langs de „titels van
Oranje”, het enz. enz. enz., waarover u
elke week op mijn toeristische pagina
kunt lezen. Beusichem geniet bekend
heid om zijn paardemarkt, een eeuwen
oude traditie die de Stichting Paarde
markt manmoedig in stand probeert te
houden. Elke derde zaterdag in juni.
TOCH WERD IK LICHT onwel toen ik
bij het vallen van de avond het piepklei
ne plaatsje inreed en aan de voet van de
tufstenen romaanse toren, uit 1200, van
de hervormde kerk, stampend kermi-
splezier ontwaardde. Eén hoek was gere
serveerd voor het paardevolk. De poging
om in het ook aloude Heerenlogement
op de Markt een onderkomen te vinden
mislukte. De baas heeft voor een restau
rant gekozen en de kamers zijn niet
langer voor passanten toegankelijk. Het
zelfde geldt voor het Veerhuis aan de
Lek, zodat ik nog zuidelijker moest, naar
Geldermalsen.
HET VERLANGEN OM MET HET
hoefgetrappel van de aangevoerde paar
den de eerste dag van de nieuwe zomer
te beginnen, ging hiermee roemloos ten
onder. Toch vroeg uit de veren en terug
naar Beusichem, waar de paarden zich
nerveus bewogen onder het gillende ge
luid van de kermis. Toen de keuring
begon, om tien uur, stroomde het gerste
nat in de kroegen al volop.
DE PAARDENMARKT werd al ge
noemd in 1464. „Als in den zomder de
dagen op het langst zijn, stroomen er uit
het geheele land liefhebbers heen, en
talrijke buitenlandsche, vooral Fran-
sche, kooplieden toonen dat men in hun
land het van ouds beroemde Betuwsche
paardenras weet te waarderen”, schreef
J. A. Heuff in zijn rond de eeuwwisseling
verschenen studie over Het Graafschap
Buren.
ER KLONK HANDGEKLAP en ver-
Het ligt niet in de bedoeling van de
festivalorganisatie om volgend jaar weer
zoveel kindertheater te brengen. De
komst van GRIPS uit Berlijn met zes
kindervoorstellingen viel onder de wisse
lende onderdelen van het festival. GRIPS
was vooral de moeite waard door het spel,
waarin volwassenen de motoriek van het
kind zo precies imiteren, dat je dan pas
goed ziet hoe een kind eigenlijk beweegt.
De belangrijkste muzikale bijdrage aan
het Holland Festival betrof ongetwijfeld
de kleurrijke en effectvolle opvoering
door de Nederlandse Operastichting -
m.m.v. het Amsterdams Philharmonisch
Orkest onder leiding van Anton Kersjes -
van de opera Thijl, waarmee Jan van
Gilse, 37 jaar na zijn overlijden, als com
ponist recht werd gedaan.
Een voorstelling van Mozarts Zauber-
flöte zoals die in dit zelfde kader door de
Keulse Opera in het Haagse Congresge
bouw te zien was, stak echter bepaald
ongunstig af bij wat het Nederlandse pu
bliek van zijn eigen operastichting ge
wend is.
Aap verslaat de Knekelgeest van Peter
Schat bleek een nieuwe Nederlandse ope
ra (in kleine bezetting) die eerder door de
uitvoering en enscenering van het aardige
libretto boeide, dan door de kwaliteit van
de muziek.
Met. de ASKO-uitvoering onder leiding
van Reinbert de Leeuw, van de excentrie
ke maar tegelijk onbeholpen opera Le
Testament de Villon, werd duidelijk dat
de dichter Ezra Pound ten enenmale on
voldoende was toegerust om een partituur
van dergelijke strekking samen te kunnen
stellen.
Het Nederlands Kamerorkest zorgde
onder leiding van Kees Bakels voor een
geslaagde bijdrage in de vorm van een
uitvoering van Glucks opera L’Isle de
Merlin, waarbij de door de acteur Henk
van Ulsen gespeelde vertellersrol extra
overtuigingskracht aan het geheel ver
leende.
Verder moeten we concerten van het
Rotterdams Philharmonisch Orkest, het
Residentie-Orkest (Houtrusthallen), Ton
Koopman, Gustav Leonhardt en de Cler-
kes of Oxenford mee moreren in gunstige
zin. Een eerbetoon aan de vorig jaar
overleden componist Rudolf Escher toon
de verfijning.
In de sector muziektheater vielen als
hoogtepunten nog ABCDEFG en Boven
Drijven te noteren. Het Rotterdams Phil
harmonisch Orkest en het RO Theater
werkten perfect samen in het als AB
CDEFG omgedoopte werkstuk Every
Good Boy Deserves Favour van Tom
Stoppard en André Previn, terwijl Willem
Breuker zijn kollektief perfect door een
lastige, boeiende, maar van losse gags aan
elkaar hangende voorstelling loodste.
In de balletsector kwam de meest ge
slaagde Nederlandse dansproductie van
het Nederlands Danstheater van Jiri Kyli-
an, die met Soldatenmis een fascinerend
werk maakte dat de onontkoombare on
dergang van een contingent soldaten voel
baar maakt. Een debuut van Mats Ek als
huischoreograaf viel ongelukkiger uit,
Het Nationale Ballet kwam met twee her
halingen. Live van Van Manen bleek nog
steeds een belevenis. Life (Van Dantzig/
Van Schayk) maakt thans een gladgestre
ken indruk ondanks Clint Farha’s sublie
me jazzdans.
Een „herhaling” van het in kleine kring
zeer gewaardeerde optreden van de Ame
rikaanse groep Pilobolus in 1974 ook in
het HF bleek nog zeer de moeite waard.
De atletische dansers die een humoristi
sche benadering niet vreemd is, vulden
ditmaal ook de grote schouwburgen (en
beeldbuis) met vitaal bewegingstheater.
Met gemengde gevoelens werden de ver
richtingen van het Stuttgarter Ballett ge
volgd. Kameliendame bleek een nietszeg
gende pretentieuze affaire. Het Cranko-
programma viel beter uit, maar voor een
groot deel meer door het aandeel van de
dansers dan door het choreografische ver
nuft. Poème de l’Extase was de grote
sfeervolle (-positieve) uitschieter, mede
dankzij de schitterende enscenering.
DE KUNSTREDACTIE
Volgens Frans de Ruiter, directeur van
het Holland Festival, beweegt zich de in
breng van de Nederlandse kunstinstellin
gen - ook in vergelijking met het buiten
landse aanbod - op een „zeer hoog ni
veau”; dat zou vooral blijken uit de reac
ties van buitenlandse critici. Bij hen zou
ook zijn opgevallen dat het Holland Festi
val zich in positieve zin onderscheidt van
vele meer traditioneel getinte andere Eu
ropese festivals.
Voor de komende jaren blijft de festi
valleiding bij een opzet langs „program
matische lijnen” in plaats van het kiezen
van een centraal thema. Voor het festival
van 1981 werd al een tipje van de sluier
onthuld. Zo brengt de Nederlandse Ope
rastichting Wagners Parsifal onder Edo
de Waart, komt het Operahuis Boedapest
naar ons land voor het verzorgen van een
Wagnertrilogie en is de componist Louis
Andriessen aangetrokken voor een cen
trale adviserende rol. Samen met de Ame
rikaanse componist Frank Zappa bereidt
hij onder meer diens inbreng voor.
Het bleef ten aanzien van dit gezelschap
thans de vraag of het interessant genoeg
was om nog naar Nederland te worden
gehaald. De Schaubühne biedt perfect
gespeeld toneel, maar groot was de ver
rassing per voorstelling niet. Waarschijn
lijk zagen we hier niet de specifieke voor
beelden die hebben bijged-agen aan de
roem van regisseur Peter Stein.
Het programma op theatergebied
overziende blijft overeind staan dat Zo
mergasten van het Onafhankelijk Toneel
de meest opmerkelijke en indringende
toneelproductie van het festival geworden
is.
Niet alleen in Beusichem gaven de
paarden zaterdag de toon aan. Dat was
ook het geval in Overveen, waar foto
graaf Pieter van Pareeren deze sfeervol
le opname maakte bij het huwelijk van
ex-bloemenmeisje Marte Andriessen uit
Overveen en de Noordwijkse Eric Kett-
ner. Het huwelijk stond in het teken van
het paard. Het bruidspaar werd door de
vader van de bruid in een met Friezen
bespannen open calèche naar het stad
huis gereden, waar ruitertjes van Kenne-
mer Forest een erehaag vormden. Dat
gebeurde later ook bij de kerk. Ook de
bruidsmeisjes en de familie arriveerden
in rijtuigen. „Het was een prachtig ge
zicht", aldus mijn fotografische spion.
Veel geluk.
