Slotverklaring „Venetië" gepubliceerd
Studenten gewond bij
rellen Jordaanoever
Vietnam bezet
Uit Afghanistan
India heeft
te veel artsen
in Namibië
VS: geen aanwijzingen
voor vertrek Russen
Oud-president
India overleden
Z-Afrika mag
bases behouden
Sovjet-Unie wil
versterking van
strijdkrachten
geldtransport:
buit 4,7 miljoen
vluchtelingen
kampen Thailand
Relatie Kerk
staat Brazilië
vol problemen
Vreugde bij liberalen
ing
V-raad praat over Jeruzalem
Rovers overvallen
Minder werklozen
in Gemeenschap
Sk
1
r
1
i
3
BINNEN- EN BUITENLAND
1980
ippels
aars
;anen
)oiers
nten
idelen
iaals
tijdé-
laatsté
everd,
:anten
;s ter
n. Die
eiden,
rerkla-
ri een
kocht,
ruilen
2 DINSDAG 24 JUNI
(Van onze redactie buitenland)
VENETIE. „De betrek
king tussen groei en de econo
mie en stijging van het ener
gieverbruik moet worden ver
broken,” zo staat in de slotver
klaring die gisteravond is ge
publiceerd na afloop van de
vergadering van leiders van
zeven Westerse industriesta
ten in Venetië.
w
Westen: meer groei
met minder energie
(Van onze redactie buitenland)
meerit
conser-
soorten
geen
imheid
dat in
?retaris
;ezond,-
aiversi-
en van
>els en
eve ef-
De invloed van de olie moet daarom
worden verminderd, zo stellen de Wester
se leiders. Uit de slotverklaring blijkt, dat
zij ervan overtuigd zijn dat dit door onder
meer een verdubbeling van de produktie
Nu nog betekent één procent economi
sche groei een stijging van het energiever
bruik met 0,8 procent, maar de leiders in
Venetië willen dat dit laatste getal binnen
tien jaar wordt teruggebracht tot 0,6 pro
cent. De belangrijkste aanleiding hiervoor
is, dat door de stijgende olieprijzen een
sterke inflatie is ontstaan met alle gevol
gen vandien, zoals werkloosheid en terug
val van de economie.
De vijf behoorden tot een groep van
ruim honderd Arabische studenten die de
straat optrokken, nadat bekend was ge
worden dat een studente was overleden,
die vorige week donderdag door Israëli
sche kogels was geraakt. Het Israëlische
Nu nog is de economie van de Westerse
landen voor 53 procent van de energie
voorziening afhankelijk van olie, in 1990
moet dit gedaald zijn tot veertig procent.
Door alternatieve energievoorziening als
In kringen van de Verenigde Naties in
New York is gisteren bekend geworden,
dat Israel twee posities in Zuid-Libanon,
bij Rajar en Metoellah, heeft gevestigd en
de stellingen bij Maijajoen heeft ver
sterkt. De Veiligheidsraad van de VN zou
vanmiddag om vijf uur beginnen aan een
debat dat door de Arabische landen is
aangevraagd naar aanleiding van Israëli
sche plannen tot annexatie van Oost-Jeru
zalem. VN-secretaris-generaal Waldheim
heeft gezegd „zeer bezorgd” te zijn over
berichten dat de Israëlische regering haar
kantoren naar dit Arabische deel van Je
ruzalem zou willen overbrengen.
kolen en kernenergie kan volgens de lei
ders in Venetië worden bereikt dat over
tien jaar 15 tot 20 miljoen vaten per dag
minder olie hoeven te worden geïmpor
teerd, wat ruim de helft is van de totale
invoer van de zeven belangrijkste Wester
se industrielanden op dit moment.
Naast inflatiebestrijding door middel
van het verminderen van de afhankelijk
heid van olie hebben de Westerse leiders
ook naar andere wegen gezocht om de
Veel aandacht wordt in de verklaring
geschonken aan de positie van de ontwik
kelingslanden die door de dure olie be
roofd zijn van hun toekomstmogelijkhe
den. In dit kader wordt steun gevraagd
van de Wereldbank en wordt gezegd, dat
ook de OPEC en de communistische lan
den hun aandeel moeten leveren. De ver
houding tussen rijke en arme landen zal
centraal staan op de volgende economi
sche top van de zeven landen, welke ko
mend jaar in Canada wordt gehouden.
Het zal de zevende bijeenkomst zijn van
de groep, die bestaat uit Japan, Canada,
de VS, Groot-Brittannië, West-Duitsland,
Frankrijk en Italië.
De Organisatie van Olieproducerende
Landen (OPEC) wordt verweten de groei
van de economie in de wereld te hebben
vernietigd door de verhoging van de olie
prijzen, waarbij echter wordt gesteld, dat
een aantal olie-exporteurs zou beginnen te
begrijpen wat de gevolgen van die prijs
verhogingen zijn.
Canada heeft de VS gisteren de verzeke
ring gegeven dat het steun zal blijven
geven aan het gedeeltelijke Amerikaanse
embargo op de levering van graan aan de
Sovjet-Unie.
stwei-
m ep
tocht
actie
jciale
ilden
van
lienst
aking
ae de
aatre-
niste-
teren
a be-
n de
nst.
nland-
dat de
aft uit-
de oq-
arenda
ntebe-
darok-
or die
>r Van
of het
in huh
is de
derdag
ms het
Zwolle,
;e, een
rijgela-
nd vah
straf-
'an hét
zeggen
;e heb-
De Franse president Giscard d’Estaing
opperde gisteren de mogelijkheid dat de
Russen in de nabije toekomst meer troe
pen uit Afghanistan zullen terugtrekken.
Giscard verwees daarbij naar de bood
schap die hij vorige week vrijdag van
Brezjnjev ontving en sprak vervolgens
van „een eerste terugtrekking”. De Fran
se president zei dat zijn gesprek met de
Russische leider „in zekere zin de weg
heeft geopend naar een eerste verminde
ring”.
r zij tl
tegen
vorig
or de
rd in-
ïmen-
an 5,9
aantal
ailliet
278 in
jaar,
De burgemeester van Ramallah, Kha-
laf, die begin deze maand bij een aanslag
een voet moest missen, is voor verdere
behandeling overgebracht naar de Jor
daanse hoofdstad Amman.
BANGKOK. Honderden Vietnamese
militairen zijn gisteren vanuit Cambodja
Thailand binnengevallen onder dekking
van artillerie en raketvuur. Zij bezetten
drie dorpen en twee kampen met Cam
bodjaanse vluchtelingen.
Thailand wierp infanterie, zware artille
rie en bommenwerpers in de strijd, maar
slaagde er niet in de Vietnamezen te ver
drijven. Minstens dertig Thaise militairen
zijn gesneuveld en 120 gewond.
Functionarissen van westelijke hulpor
ganisaties zeggen, dat de ziekenhuizen in
het gebied 200 kilometer ten oosten van
Bangkok, „overvol zijn met talloze gewon
den”. Het bericht dat ongeveer duizend
van de 175.000 Cambodjaanse vluchtelin
gen in de kampen zijn gedood, is nog niet
bevestigd. De invallers zouden, volgens
westelijke diplomatieke woordvoerders,
1.200 tot 1.700 man sterk zijn.
Aanleiding tot de inval is vermoedelijk
het plan tot vrijwillige repatriëring van
Cambodjaanse vluchtelingen. De door
Vietnam gesteunde regering in Phnom
Penh heeft dit plan krachtig afgekeurd.
De aanval begon met een artilleriebe
schieting van de drie grote vluchtelingen
kampen langs de grens. Ongeveer 75.000
Cambodjaanse vluchtelingen zijn in pa
niek het binnenland van Thailand inge
trokken.
en het verbruik van steenkool in de ko
mende tien jaar en door stimulering van
het gebruik van kernenergie, een econo
mische groei bereikt kan worden die niet
meer belemmerd wordt door de stijgende
olieprijzen.
tid)
oorzitter
i Agt en
e Zaken
i minis.
dragen
n State.
ordracht
en ver-
>ral ver-
idsnelle
■ren van
<en van
(Van onze redactie buitenland)
BETHLEHEM/NEW YORK. Vijf Palestijnen zijn gewond geraakt door
schoten van de Israëlische grenspolitie bij ongeregeldheden gistermiddag in
de stad Ramallah op de door Israel bezette westelijke Jordaanoever.
economie nieuwe impulsen te geven. In dit
kader wordt voorgesteld aandacht te
schenken aan groeisectoren van de econo
mie en niet te veel beschermende maatre
gelen te treffen voor kwijnende indu
strietakken. „Op korte termijn zal dit eco
nomische en politieke conflicten veroor
zaken, maar het is noodzakelijk voor in
standhouding van een economische groei
die niet door inflatie geplaagd wordt en
voor uitbreiding van de werkgelegen
heid”, aldus de verklaring van de zeven.
Intussen is Carter in de Joegoslavische
hoofdstad Belgrado aangekomen voor
een bezoek van een dag. Hij zal onder
meer een krans leggen bij het graf van
Tito en verscheidene regeringsvertegen
woordigers ontmoeten. Bij de begrafenis
van Tito was Carter niet aanwezig.
/an de
enfond-
huisart-
>eginsel
i beper-
schrij-
l wordt
divep-
;n. Het
:ste een
irijveri.
aange-
wordt
oet dé
an. Als
ling op
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL. Vorige maand is het aan
tal werklozen in de negen landen van de
Europese Gemeenschap met 140.000 te
ruggelopen. Er zitten nu in deze landen
ongeveer 6,1 miljoen mensen zonder
werk. Dit blijkt uit gegevens die de Euro
pese Commissie, het „dagelijks' bestuur”
van de EG, gisteren in Brussel heeft ver
strekt.
Het werkloosheidspercentage voor de
gehele Gemeenschap liep terug van 5,7
procent eind april tot 5,6 procent eind mei.
Nederland en Ierland waren de enige
EG-landen waar in mei de werkloosheid is
opgelopen. In Nederland steeg ze met 1,6
procent, terwijl ze bijvoorbeeld in West-
Duitsland daalde met 7,1 procent.
NEW DELHI (Reuter). De voor
malige president van India Varahagiri
Venkata Giri is vandaag op 85-jarige leef
tijd overleden in de Zuidindiase stad Ma
dras. Dit heeft het Indiase persbureau
PTI bekendgemaakt.
Giri was in 1969 de kandidaat van Indi
ra Gandhi voor het presidentschap. Toen
hij tot president werd gekozen brak de
Congres-partij in tweeën, omdat de con
servatieve vleugel tegen de sociale hervor
mingen was die mevrouw Gandhi wilde
doorvoeren. Tijdens Giri’s president
schap dat duurde tot 1974, werden de
banken genationaliseerd en werd de
grondwet zodanig gewijzigd dat grote
rijkdom aan banden kon worden gelegd.
Giri werd in 1894 geboren in de deel
staat Andra Pradesj. Hij was een vooraan
staand vakbondsleider tot hij in 1952 mi
nister van Arbeid werd. Voor de onafhan
kelijkheid van India in 1947 werd hij door
de Britten herhaaldelijk gevangen gezet.
Met zijn verkiezing tot president werd
een grote slag toegebracht aan de macht
van de rechtsgeoriënteerde partij bazen
binnen de Congres-partij. Hij was als on
afhankelijk kandidaat tegenstander van
N. Sanjiva Reddy die de officiële kandi
daat was van de partijbonzen. Hij werd
gekozen omdat mevrouw Gandhi besloot
hem te steunen.
(Van onze redactie buitenland)
MÖNCHENGLADBACH. Drie gewa
pende rovers hebben gisteren bij een
overval op een geldtransport in het West-
duitse Mönchengladbach 4,3 miljoen
mark (ongeveer 4,7 miljoen gulden) buit
gemaakt.
Volgens de politie hebben de daders de
bestuurder en zijn bijrijders opgewacht in
de ondergrondse garage van een bankge
bouw in het centrum van de stad. Een
derde medewerker van het geldtransport
bedrijf werd bedwelmd met een verdo
vend middel en daarna achtergelaten. La
ter werden ook de chauffeur en de bijrij
der van de geldtransportauto met een
verdovend middel bewerkt. Daarop werd
de miljoeneninhoud overgeladen in een
andere auto waarmee de daders
vluchtten.
Pas een uur na de overval ontwaakte
een van de geldwagenbestuurders ver bui
ten de stad uit zijn verdoving. Hij alar
meerde de politie. Van de daders ontbrak
vanmorgen nog elk spoor.
'«-'.'Sit L
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK. Secretaris-generaal
Waldheim van de VN heeft de Zuidafri-
kaanse minister van Buitenlandse Zaken
Roelof Botha toegezegd, dat Zuid-Afrika
twintig bases in Namibië kan behouden
tijdens het bestand dat vooraf gaat aan de
in Namibië te houden verkiezingen. In zijn
brief aan Botha zegt Waldheim verder,
dat Angola en Zambia hem hebben verze
kerd, dat tijdens het bestand geen infiltra
ties van gewapende leden van de guerril
labeweging SWAPO vanuit die landen in
Namibië zullen plaatsvinden. Zoals be
kend zullen de VN burgers en militairen
sturen naar Namibië om toezicht te hou
den op de verkiezingen. Namibië wordt
momenteel nog beheerd door Zuid-Afri-
ka.
leger had hierover gezegd, dat het schot
per ongeluk was gelost, maar de demon
stranten spraken over „opzettelijke
agressie”.
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON-MOSKOU-VENETIË. Volgens de VS wijst niets erop dat
de Sovjet-Unie bezig is een deel van haar troepen terug te trekken uit
Afghanistan, zoals tijdens het weekeinde door Moskou werd gemeld.
open dat de Sovjet-Unie nieuwe militaire
hulp geeft aan Afghanistan als dat nood
zakelijk wordt geacht.
(Van onze redactie buitenland)
RIO DE JANEIRO. Het bezoek
van paus Johannes Paulus II aan
Brazilië, dat maandag begint, komt
op een moment dat de verhouding
tussen het militaire bewind en de
kerkelijke Autoriteiten in dat land
slechter is dan ooit.
Brazilië staat voor enorme binnenland
se problemen zoals diepgaande sociale
conflicten en een hevige inflatie, die door
de stijgende olieprijs en de hoge internati
onale rentevoet is opgelopen tot 80 pet.
De hoge kosten van het levensonder
houd vormen de oorzaak van een toene
mend aantal sociale conflicten.
In Brazilië wonen ongeveer 110 miljoen
mensen, ze zijn bijna allemaal katholiek.
De armen maken 80 procent van de bevol
king uit. Zij konden in 1970 nog beschik
ken over 45,5 procent van het nationaal
inkomen, maar in 1978 maar over 24,3
procent. De allerrijksten, die één procent
van de bevolking vormen, hadden in 1970
de beschikking over 11,7 procent van het
nationaal inkomen, in 1978 over 24,2 pro
cent. Veel mensen zijn verstoken van de
elementaire voorzieningen. In het noord
oosten van Brazilië heeft 72 procent van
de 5 miljoen woningen geen stromend
water, geen licht en geen sanitair.
Uit een bisschoppelijk studierapport
blijkt dat tussen 1968 en 1978 minstens 30
braziliaanse bisschoppen zijn vervolgd,
omdat zij een einde wilden maken aan
armoede en sociaal onrecht. De bisschop
pen werd het leven zuur gemaakt door de
regering en door groeperingen die het niet
eens zijn met de maatschappelijke activi
teiten van de kerk. In genoemde tien jaren
werden minstens 122 priesters en religieu
zen opgepakt. Eveneens werden tegen de
300 leken gearresteerd die meewerkten
aan projecten die door de roomskatholie-
ke kerk werden geleid. Volgens het studie
rapport werden 34 priesters gemarteld en
zeven vermoord. Kardinaal Aloisio Lor
scheider, bisschop van Fortaleza, werd in
1970 gevangen genomen, en dom Helder
Camara, aartsbisschop van Olinda en Re
cife, werd enige jaren verboden in het
openbaar te spreken.
Vorig jaar kwam de Braziliaanse bis
schoppenconferentie met een document
waarin zij felle kritiek uitte op de econo
mische en sociale politiek van de regering.
De bisschoppen verweten de regering dat
zij al het geld concentreert bij de rijken,
dat zij geen moed heeft de ellende in de
beruchte krottenwijken (favelas) aan te
pakken en dat zij de inflatie niet doeltref
fend bestrijdt. Volgens de bisschoppen
doet de regeringspartij alles om leden te
winnen, maar komt zij nooit eens met
fundamentele oplossingen. De bisschop
pen keurden de neiging van de regering af
om de economische situatie voortdurend
als een wonder („het Braziliaanse won
der”) af te schilderen en stelden voor de
lonen reëel te maken, de prijzen van de
meest noodzakelijke levensmiddelen te
stabiliseren en te zorgen voor deugdelijke
huizen, goede kleren en effeciënte zieken
zorg. De grond moet volgens hen opnieuw
en eerlijker worden verdeeld. Het docu
ment werd ondertekend door alle 280 bis
schoppen van Brazilië, ongeveer tien van
deze bisschoppen zijn overigens Neder
lander.
De bisschoppenconferentie van Brazilië
heeft wel vaker documenten samenges
teld met richtlijnen voor met name de
landbouwhervorming, maar die zijn, zo
zegt zij zelf, een dode letter gebleven. Met
het stuk van vorig jaar wilden de bis
schoppen eindelijk de belofte inlossen die
zij de armen hebben gedaan tijdens de
derde Latijns-Amerikaanse bisschoppen
conferentie in het Mexicaanse Puebla (be
gin 1979). „Het volk leeft niet van theori
eën, maar het sterft wel van de realiteit”,
zo menen de bisschoppep. Zij beschou
wen zich als valse herders, zo lang zij niet
de moed hebben om de sociale problemen
het hoofd te bieden. Zij vinden het kwalijk
dat er voor het handjevol rijken wel luxe
artikelen worden geproduceerd, maar de
basisbehoeften van het volk niet worden
bevredigd.
In het blad van het aartsbisdom Sao
Paulo, het bisdom van kardinaal Paulova-
risto Ams, wordt erop gewezen dat in
Brazilië 199.092 landgoederen met een to
tale oppervlakte van 41,9 miljoen hectare
braak liggen en niet worden bebouwd. In
Sao Paulo arriveren elk jaar zo’n 300.000
mensen in de hoop er een baantje te
krijgen, die hoop blijkt meestal ijdel, zo
dat de meesten een ellendig bestaan voe
ren in de favelas.
In het blad van het aartsbisdom Sao
Paulo was vorig jaar te lezen dat paus
Johannes Paulus II zijn instemming had
betuigd met het beleid dat de elf bisschop
pen van de miljoenenstad voerden ten
aanzien van de staking der metaalarbei
ders. Van de 400.000 metaalarbeiders in
Sao Paulo legden er toen 350.000 het werk
neer, waardoor tachtig procent van alle
industriële bedrijvigheid van de stad lam
kwam te liggen. In en rond Sao Paulo (12
miljoen inwoners) is 65 procent van de
hele Braziliaanse industrie geconcen
treerd. Aartsbisschop Ams besloot, sa
men met zijn tien hulpbisschoppen, de
kerkgebouwen ter beschikking te stellen
voor de vergaderingen van de stakers
Ams kreeg hiervoor de steun van de Bra
ziliaanse bisschoppenconferentie onder
voorzitterschap van kardinaal Ivo Lor-
scheiter. Het beleid van kardinaal Ams
leidde tot botsingen met de regering. Een
heden van de militaire politie bestormden
een kerk, waarin stakende arbeiders ver
gaderden. Daarbij werden zo’n 100 men
sen gewond. De militaire politie sloeg alles
in de kerk kort en klein. Het voorval was
voor de bisschoppenconferentie aanlei
ding tot een verklaring van solidariteit
met de stakers.
Paus Johannes Paulus II zal tijdens zijn
bezoek niet ontkomen aan een confronta
tie met de problemen van de armen. Dit
dankzij de sociale bewogenheid van de
rooms katholieke kerk in Brazilië. Maar
de autoriteiten zullen alles in het werk
stellen om deze confrontatie binnen de
perken te houden.
gtekens
e derde
/an Agt
linisters
iriessen
(Van onze redactie buitenland)
NEW DELHI. India heeft 80.000 art
sen te veel, onder wie een groot aantal dat
te hoog is gekwalificeerd voor de behoefte
in het land.
Volgens een rapport van de Wereldge
zondheidsorganisatie (WHO) worden in
India te veel artsen opgeleid voor werk in
de stedelijke, westersgeoriënteerde ge
zondheidszorg, terwijl juist een grote be
hoefte bestaat aan artsen op het platte
land. De slechte image van het verpleeg-
stersvak heeft ertoe geleid dat er meer
artsen zijn in India dan verpleegsters,
aldus de WHO.
Volgens officiële gegevens werken
15.000 Indiase artsen in het buitenland en
staat het land te boek als de grootste
exporteur van medische deskundigen ter
wereld. India telt 180.000 artsen. Van hen
zijn er 11.400 werkloos.
Leiders van de Japanse liberale partij LDP vierden gisteren uitbundig de overwinning bij de
verkiezingen. De LDP behaalde daarbij de absolute meerderheid: 284 van de 511 parlementsze
tels.
Thaise soldaten nabij de plaats waar Vietnamese troepen het land binnenvielen. Op de weg
staan voertuigen van het Internationale Rode Kruis.
Dit hebben Amerikaanse functiona
rissen vannacht verklaard. De Ameri-
kaansde regeringswoordvoerder Thomas
Reston zei, dat het ministerie van Buiten
landse Zaken geen onpartijdige bevesti
ging heeft van de door de Sovjet-Unie
gemelde terugtrekking van 10.000 man
Russische troepen en 108 tanks uit Afgha
nistan. Reston voegde daaraan toe, dat de
afgelopen weken eerder sprake is van
versterking van de Russische troepen in
Afghanistan.
President Carter van de VS had eerder
gisteren in Venetië verklaard, wel de in
druk te hebben dat Russische troepen
worden teruggetrokken. Volgens hem
gaat het om minder dan 8.500 man en
worden de manschappen teruggetrokken
tot vlak achter de Russisch-Afghaanse
grens. De Russische televisie liet gisteren
beelden zien van de terugtrekking.
De Amerikaanse minister van Land
bouw zei dat het besluit van Moskou mo
gelijk is ingegeven door het Amerikaanse
graanembargo tegen de Sovjet-Unie.
De Russische president en partijleider
Brezjnjev verklaarde gisteren in Moskou,
dat de reden waarom de Sovjet-Unie tot
een gedeeltelijke terugtrekking heeft be
sloten is, dat de opstandige groeperingen
in Afghanistan de laatste tijd een „ernsti
ge nederlaag”is toegebracht. De situatie
in het land wordt nu geleidelijk aan weer
normaal, aldus Brezjnjev. De Russische
leider hield overigens de mogelijkheid
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU. De communistische lei
ders in de Sovjet-Unie willen een verster
king van de Russische strijdkrachten.
Daarnaast roepen ze de bondgenoten van
het Warschau-Pact op het hoofd te bieden
aan, wat zij noemen, de plannen van het
Westen om militaire superioriteit te
krijgen.
In een belangrijk beleidsdocument,
goedgekeurd tijdens een zitting van het
centrale partij-comité in Moskou, wordt
gesteld, dat de „algehele versterking van
het verdedigingspotentieel van onze
staat” noodzakelijk is in de huidige situa
tie in de wereld.
Volgens de leiders van het Kremlin heb
ben de landen van de NAVO en vooral de
Verenigde Staten „een koers uitgezet om
het militaire evenwicht in de wereld in
hun voordeel te doen omslaan”, ten nade
le van de Sovjet-Unie en haar bondgeno
ten.
De VS, zo wordt eraan toegevoegd, heb
ben anti-communisme gemaakt tot een
Instrument om de wapenwedloop te inten
siveren; een instrument van strijd niet
alleen tegen communisten, maar tegen
alle tegenstanders van oorlog, tegen alle
vredelievende krachten en tot een middel
om de ontspanning te ondermijnen.
■ft X