VS: Russisch leger
verstevigt positie
Begrafenis Sandjay Gandhi
Israel normaliseert
toestand in Hebron
r
Vietnam stuurt versterkingen
NAVO kan
Spanje best
gebruiken
Seoel: noorden
moet afzien van
invasieplannen
Zesduizend soldaten uit Afghanistan
Vanavond VN-debat Jeruzalem
Werkloosheid in
Groot-Brittannië
op recordpeil
er
Zomertijd begint
volgend jaar
overal gelijk
„Britten moeten
Europees olie-
gesprek starten”
Lp
2
3
WOENSDAG 25 JUNI
1980
BINNEN- EN BUITENLAND
paring
scheid
iabwe
iden
?inen
tooling
zijn ingezet op twee nieuwe
fronten, ten noorden en ten
zuiden van de stategisch gele
gen Thaise stad Aranyapra-
thet.
zering
chting
>n
Justitie
eld dat
entiaire
s. Hier
aan de
il plast
en. Vcfl-
n deze
'functie
ineerde
pij. Het
in een
moge-
n plaat-
gd.
i-t*
(Van onze redactie buitenland)
BANGKOK-WASHINGTON.
Vietnam heeft vandaag
tienduizend man nieuwe troe
pen en tanks van Russische
makelij gestuurd naar het
Cambodjaans-Thaise grensge
bied. De militairen en de tanks
Strijd in Thailand
breidt zich snel uit
(Van onze redactie buitenland)
Intussen heeft de Veiligheidsraad van
de VN het debat over de kwestie-Jeruza
lem verdaagd tot vanavond. Verwacht
wordt dat een resolutie wordt ingediend
waarin het Israëlische streven het Arabi
sche oostelijke deel van Jeruzalem in te
lijven, wordt veroordeeld. Pakistan heeft
gisteren de Veiligheidsraad opgeroepen,
verplichte sancties tegen Israël in te stel
len als dit land Jeruzalem tot zijn hoofd
stad maakt. De Pakistaanse minister van
Buitenlandse Zaken protesteerde fel te
gen eventuele verplaatsing van het kan
toor van premier Begin en de vergader-
De strafmaatregelen bestonden onder
meer uit afsluiting van de telefoonverbin
dingen en stopzetting van de handel met
Jordanië.
LONDEN. De werkloosheid in Groot-
Brittannië is gestegen tot 1,66 miljoen,
ofwel 6,9 procent. Hiermee is het peil van
de crisis van de jaren dertig opnieuw
bereikt.
babwe,
sk aan
woorok
3uitenr
Hij zal
•r Van
Zaken,
lei en
nischg
rïr
J
Volgens ooggetuigen worden Cambod
jaanse vluchtelingen -die geen gehoor ge
ven aan het bevel van Vietnam om terug
te keren naar Cambodja, zonder pardon
neergeschoten.
De Thaise minister van Buitenlandse
Zaken Sithi Savetsila heeft vandaag op de
conferentie van de ASEAN, de organisatie
van Zuidoostziatische landen, in Koeala
Loempoer de Vietnamese aanval op het
grensgebied tussen Cambodja en Thai
land scherp veroordeeld.
Intussen hebben VS besloten, spoed te
zetten achter de levering van 35 tanks van
het type M-48 aan Thailand in verband
met de aanvallen van de Vietnamese troe
pen. De tanks hebben grotere kanonnen
en sterkere motoren dan de modellen die
Thailand nu in gebruik heeft. De levering
zal tussen september en december plaats
vinden. Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse Za
ken zei gisteren dat de VS hun verplichtin
gen ten aanzien van de territoriale on
schendbaarheid van Thailand zullen na
komen. Hij sprak van een „nieuwe agres
sie van Vietnamese zijde”.
(Van onze redactie buitenland)
LUXEMBURG. Volgend jaar zullen
alle lidstaten van de Europese Gemeen
schap voor het eerst op hetzelfde tijdstip
de zomertijd invoeren. Het einde van de
zoifiertijd zal echter nog niet op één
datum vallen. Een gelijktijdig verlopen
de zomerperiode voor alle EG-lidstaten
wordt van groot belang geacht voor bij
voorbeeld lucht- en treinverkeer en voor
de communicatiemiddelen.
De Europese Commissie, het „dage
lijks bestuur” van dg EG, heeft dan ook
sinds 1976 voor zo’n gelijke zomertijdpe-
riode gepleit.
Haar wens is gisteren in Luxemburg,
door het besluit van de Europese ver
keersministers, voor een deel in vervul-
Het Thaise opperbevel maakte gisteren
bekend, dat bij de gevechten 21 Thaise
soldaten om het leven zijn gekomen, maar
westerse diplomaten zeggen dat de Thaise
verliezen veel groter zijn. Gistermiddag
werden een Thais verkenningsvliegtuig
en een helicopter neergehaald, waarbij
drie vliegers omkwamen.
Over het aantal doden aan Vietnamese
kant bestaat geen zekerheid. Volgens
Thailand zouden gisteren 400 Vietname-
zen zijn omgekomen. Het aantal Cambod
jaanse vluchtelingen dat bij de strijd aan
de grens is omgekomen, werd gisteren
door een geestelijke geschat op 300.
ling gegaan. Wat gisteren in Luxemburg
werd besloten is het volgende: in elke
lidstaat van de Europese Gemeenschap
begint volgend jaar de zomertijd op 29
maart om 02.00 uur. Een jaar lager, dus
in 1982, begint de zomertijd in alle EG-
(Van onze redacteur in Spanje
Peter Hattink)
MADRID. „Als Spanje morgen
vraagt om toegelaten te worden tot de
NAVO, dan zullen we overmorgen ja
zeggen”, verklaarde Joseph Luns, se-
cretaris-generaal van de NAVO, op
een persconferentie vorige week in
het Amerikaanse Annapolis.
eonomj-
i toege-
cten op
iet gaat
:rs voer
anbouW
ngsplan
in e^i
i in een
en Wa-
ervarin-
rzoeken
i/orderd,
>orbeeld
un auto
an naar
ligt zijn
gen van
pels en
i onder-
rswegèn
ie autö-
jhr. mr
1 geno
pvolger
idsredj
„Laat
'egeven
j nieu-
ek jp
alleen
ft OOK
iet de
ppara.
in de
er in
den gr
Overigens heeft Vietnam gisteren de
berichten over de al drie dagen durende
Vietnamese aanvallen in het grensgebied
„lasterlijke beweringen” genoemd'. Vol
gens Hanoi zijn de berichten bedoeld om
te verhullen dat de VS en China bezig zijn
met steunverlening aan de guerrillastrij
ders van Pol Pot, die gekant zijn tegen het
huidige Cambodjaanse regiem.
Buitefl-
ambas-
loseph,
nieuw
and-jn
‘t nieti-
it 18Ê7
Üe pak-
rlandse
larvoor
i medfi.-
mland-
jeheje
g een
lat dé
n AÏ-
fkoirf
lamer
Zuidr
frac-
PSP
legétt
mom
n der
i Van
lat zó
moét
(Van onze redactie buitenland)
MÜNCHEN. Groot-Brittannië zou het
initiatief moeten nemen om een overeen
komst tot stand te brengen tussen oliepro
ducerende en -verbruikende landen om de
olievoorziening te waarborgen.
Dit heeft de Europese commissaris voor
energie, Guido Brunner, gisteren gezegd
op de jaarvergadering van een Westduits
instituut voor economisch onderzoek.
Brunner zei zich voor te kunnen stellen,
dat het Groot-Brittannië als olieproducent
én lid van de Europese Gemeenschap
goed uitkomt de eerste stoot tot zo’n ak
koord te geven. Hij deed een beroep op de
olie-exporterende landen toe te zeggen dat
zij hun produktie de komende jaren op
het huidige niveau zullen handhaven.
Volgens Brunner moeten de EG-landen
in totaal voor ongeveer 110 miljard gulden
investeren in programma’s voor de ver
mindering van de afhankelijkheid van
olie. West-Duitsland streeft ernaar het
aandeel van olie in zijn energieverbruik te
verminderen van 53 procent nu tot 40
procent in 1987, zo zei hij.
lidstaten op 28 maart, eveneens om 02.00
uur. Nederland, maar ook België,
Luxemburg, West-Duitsland, Frankrijk
en Italië zullen volgend jaar de zomer
tijd laten eindigen op 27 september om
02.00 uur en in 1982 op 26 september, op
hetzelfde uur.
Denemarken heeft nog geen besluit
over de einddatum van de zomertijd in
de komende twee jaar genomen. Het
Verenigd Koninkrijk en Ierland zullen
volgend jaar hun zomertijd laten aflo
pen op 25 oktober om 02.00 uur en in
1982 op 24 oktober, op dezelfde tijd.
Dit jaar is er een zomertijdperiode die
voor het Verenigd Koninkrijk en Ierland
loopt van 16 maart tot en met 26 oktober
en voor de rest van de EG-landen van 6
april tot en met 28 september.
Thailand is intussen van plan in ver
band met de Vietnamese aanval een be
roep te doen op de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties, zo is vandaag van Thai
se zijde in New York vernomen. De Thaise
vertegenwoordiger bij de VN zei dat zijn
land zich het recht voorbehoudt „doeltref
fende legitieme verdedigingsmaatrege
len” te nemen tegen Vietnam en het door
Vietnam gesteunde Cambodjaanse be
wind van Heng Samrin.
Het departement bevestigt dat sinds het
afgelopen weekeinde tussen vijf- en zes
duizend militairen Afghanistan hebben
(Van onze redactie buitenland)
HEBRON-NEW YORK-DEN HAAG. De Israëlische militaire autoriteiten
in Hebron, op de westelijke Jordaanoever, hebben alle strafmaatregelen
opgeheven die sinds begin mei van kracht waren na een bomaanslag waarbij
zes Israëliërs om het leven kwamen.
Dit is gisteren meegedeeld door de Brit
se regering in een parlementsdebat over
de economie van het land. Minister Prior
van Arbeid, die deze cijfers bekendmaak
te, zei dat de werkloosheid nog verder zou
stijgen.
De in de oppositie verkerende Labour-
partij was echter zeer verontwaardigd
over het hoge werkloosheidspeil. Oud-mi-
nister van Financiën Healy noemde de
nieuwste cijfers „volstrekt weerzinwek
kend” en wees erop dat tijdens het laatste
Labourkabinet de werkloosheid jaarlijks
met gemiddeld honderdduizend is toege
nomen, terwijl bij de conservatieven een
toeneming van driehonderduizend per
jaar zich voordoet. Binnen vier jaar zullen
drie miljoen mensen in Groot-Brittannië
werkloos zijn, zo waarschuwde hij.
Onderminister Biffin van Financiën
noemde de werkloosheid „de overgangs-
prjjs die betaald moet worden om de
inflatie te drukken”. De geldontwaarding
in Groot-Brittannië bedraagt nu 22 pro
cent per jaar. Als oorzaken noemde hij de
loonsverhogingen van twintig procent en
meer die in de afgelopen maanden bij vele
particuliere bedrijven zijn toegekend.
Zijn regering blijft echter bij het stand
punt, dat de vrijheid van onderhandelen
over de lonen en arbeidsvoorwaarden
moet blijven bestaan.
stop-
i mor-
Olynj-
Spea-
de NS
die ’s
ig vet-
éfi
ndaal,
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON—DEN HAAG. De Verenigde Staten hebben de afgelopen
dagen een „duidelijke versteviging” geconstateerd van de posities die de
Russische troepen in Afghanistan innemen. Dit heeft het ministerie van
Buitenlandse Zaken in Washington gisteravond meegedeeld.
verlaten, maar ongeveer dertigduizend
soldaten zouden zich op dit moment in de
Sovjet-Unie dicht bij de grens met Afgha
nistan bevinden. „Niets van wat tot nu toe
gezegd en gedaan is, heeft voldoende in
houd om de VS het vooruitzicht te geven
op een oplossing voor het Afghaanse pro
bleem”, aldus een woordvoerder van het
ministerie.
De Nederlandse regering beschikt over
slechts summiere gegevens over de Russi
sche mededeling dat tienduizend soldaten
en 108 tanks uit Afghanistan zullen wor
den teruggetrokken, zo is gisteren gezegd
door een woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken in Den Haag. Het
is niet duidelijk of het gaat om een takti-
sche terugtrekking, om aflossing door
verse troepen of het begin van een volledi
ge terugtrekking die Nederland zou toe
juichen.”
De VN-Hoge Commissaris voor de
Vluchtelingen Poul Hartling heeft giste
ren in Genève gezegd, dat dit jaar tenmin
ste tweehonderd miljoen gulden nodig is
om de Afghanen die in verband met de
strijd in hun land naar Pakistan zijn uitge
weken te helpen. Vorige maand waren er
naar schatting al 875.000 Afghaanse
vluchtelingen in Pakistan, zo zei hij.
Overigens waarschuwde Hartling, dat
zijn organisatie voor bijna alle hulpacties
geld tekort komt, met name door econo
mische moeilijkheden in donbrlanden. Hij
heeft in totaal een miljard gulden nodig,
maar de bijdragen belopen op dit moment
niet meer dan 600 miljoen gulden.
PANMOENJON (AP/UPI). Bij de her
denking van het uitbreken van de Korea-
oorlog, nu dertig jaar geleden, heeft Zuid-
Korea het noorden opgeroepen „zijn
agressieve plannen” te beëindigen en
meet te doen aan „een eerlijke dialoog”.
De Zuidkoreaanse minister Lee
Kwangpjo verklaarde als officiële woord
voerder van de regering in Seoel, dat
Noord-Korea blijft doorgaan met voorbe
reidingen voor een invasie van het zuiden.
„Een tragisch conflict” kan volgens de
minister elk ogenblik uitbreken.
Delegaties van beide landen boekten
geen vooruitgang bij de besprekingen in
de grensplaats Panmoedjon, waar overleg
wordt gepleegd over een ontmoeting van
de premiers van beide landen. Noord-
Korea veroordeelde de onderdrukking
van de opstand in Kwangjoe door het
Zuidkoreaanse leger en stelde dat een
ontmoeting van de premiers van beide
landen nog op zich kan laten wachten,
omdat het zuiden „geen volledig gekwali
ficeerde premier heeft”.
ruimte van het Israëlische kabinet naar
Oost-Jeruzalem. Een Israëlische rege
ringsfunctionaris sprak gisteren overi
gens berichten hierover, eergisteren gepu
bliceerd door de New York Times, tegen.
De Nederlandse regering deelt de be
zorgdheid van de VN-secretaris-generaal
Waldheim over mogelijke verplaatsing
van Begins kantoor naar Oost-Jeruzalem,
aldus een woordvoerder van het ministe
rie van Buitenlandse Zaken in Den Haag
gisteren. „Nederland keurt iedere hande
ling af die kan leiden tot een eenzijdige
wijziging van de status van Jeruzalem”,
aldus de woordvoerder.
Overigens is het voortbestaan van de
regering-Begin opnieuw ernstig in gevaar.
Gisteren hebben opnieuw twee parle
mentsleden van de Democratische Partij,
die vertegenwoordigers heeft in Begins
coalitiekabinet, het vertrouwen in de rege
ring opgezegd. De kleine oppositionele
Sheli-partij zal vandaag een wetsontwerp
indienen dat vraagt om ontbinding van
het parlement en hei uitschrijven van
verkiezingen. In feite is het voorstel erop
gericht, de regering-Begin ten val te
brengen.
De Internationale Arbeidsorganisatie
ILO, waarvan ongeveer 150 landen lid
zijn, heeft gisteren in Genève van Israël
geëist dat het zijn nederzettingen in bezet
Arabisch gebied onmiddellijk opruimt.
„Spanje zal in 1981 de toetreding tot de
NAVO in het parlement aan de orde stel
len”, zei de Spaanse minister Marcelino
Oreja in een interview met het Madrileen-
se dagblad El Pais.
„Spanje moet op militair terrein neu
traal blijven. Het Spaanse volk moet over
het NAVO-lidmaatschap geraadpleegd
worden door middel van een referen
dum”, was de onmiddellijke reactie van
de Spaanse linkse oppositie.
De NAVO heeft twee jaar geleden een
rapport samengesteld, waarin wordt aan
getoond dat Spanje in het geval van een
confrontatie met de landen van het War-
schau-Pact een eleketronisch platform
kan zijn, vanwaaruit men de strijd kan
leiden. Spanje kan in een oorlog met de
Oostbloklanden als laatste vluchtschans
permanent 2.000.000 goedgetrainde en
modern bewapende soldaten herbergen.
Het Iberische schiereiland is de meest
ideale logistieke opslagplaats en de lucht
macht- en marinebases op de twee Spaan
se eilandengroepen, de Balearen en Cana-
rische Eilanden, bestrijken Europa. Afri
ka, de gehele Middellandse Zee en een
groot gedeelte van de Atlantische Oceaan.
Als argumenten om Spanje bij de Navo
te betrekken, voert het rapport onder
meer de volgende redenen aan: de „Force
de Frappe” van de zuidflank van de
NAVO is zwaar onder de maat en ligt
deels geïsoleerd van de rest van de allian
tie door de keten die wordt gevormd door
Joegoslavië, Oostenrijk en Zwitserland.
De Zuideuropese NAVO-partners ken
merken zich door politieke instabiliteit en
worstelen met economische problemen.
Portugal is een zwakke broeder. De defen
sie van de westerse belangen zou in Italië
niet bepaald gestimuleerd worden door de
aanwezigheid van ruim 3.000.000 Euro-
communisten. Spanje zal een meer be
trouwbare partner kunnen zijn dan Italië.
Volgens dit rapport kan de Amerikaan
se Zesde Vloot, die permanent actief is in
de Middellandse Zee, onmogelijk het iso
lement van de zwakke zuidflank van de
NAVO opheffen. Bovendien is de Zesde
Vloot niet in staat een werkelijke dreiging
vanuit Afrika de kop in te drukken. Als
mogelijke conflict-gebieden, die een be
dreiging voor de NAVO-landen kunnen
vormen, noemt het rapport onder meer:
het Midden-Oosten, de voormalige Spaan
se woestijnkolonie Sahara en de twee
Spaanse enclaves aan de Marokkaanse
Middellandse-Zeekust, de havenstad Ceu
ta en Melilla.
De ontbrekende NAVO-schakel tussen
Portugal en de rest van de Europese
NAVO-lidstaten wordt in Spanje opge
vangen door de bijna 9.000 Amerikaanse
militairen die op grond van het in 1953
tussen Spanje en de Verenigde Staten
gesloten vriendschaps- en samenwer
kingsverdrag de beschikking hebben over
militaire faciliteiten.
Ongeveer 5.000 Amerikaanse militairen
zijn gestationeerd op de luchtmachtbases
Torrejon de Ardoz en Zaragoza, ruim
3.000 op de marinebasis Rota en een hon
derdtal verrichten werkzaamheden op het
indrukwekkende radarstation op de top
van de 1445 meter hoge berg Puid Mayor
van het eiland Mallorca.
Het Spaans-Amerikaans vriendschaps-
en samenwerkingsverdrag, dat op het
ogenblik 150.000.000 dollar per jaar aan
huur voor Spanje opbrengt, loopt in juni
1981 af. De Amerikanen zijn in principe
bereid het verdrag volgend jaar voor de
termijn van vijf jaar te verlengen, maar
zien liever dat Spanje lid wordt van de
NAVO.
Pikant detail in deze enquête-uitslag is
dat van het militair-actief leidinggevende
kader 88 procent voor de aansluiting is en
dat van de ondervraagde officieren en
onderofficieren slechts 43 procent achter
het Spaanse lidmaatschap staat. Aange
zien het actief leidinggevend kader in het
Spaanse leger, net zoals in elk ander Euro
pees land, een laag percentage is op het
totaal van de 230.000 Spaanse militairen,
kan men op grond van deze enquête con
cluderen dat het Spaanse leger niet voor
de aansluiting is bij de NAVO.
Een volwaardig lidmaatschap van de
NAVO staat voor veel Spanjaarden echter
gelijk met het bekennen van een kleur, die
in een tijd van economische crisis betaald
moet worden met financiële offers.
De Spaanse luchtmacht en marine, die
sinds een jaar hun inkopen beginnen af te
stemmen op het NAVO-materieel, staan
positief tegenover de aansluiting bij de
westerse militaire alliantie. De land
macht, die zijn materiaal in hoofdzaak
dankzij enkele clausules in het vriend
schaps- en samenwerkingsverdrag met de
Verenigde Staten kon moderniseren,
heeft zijn bedenkingen over het lidmaat
schap.
Volgens zowel conservatieve als pro
gressieve militairen is de NAVO er nooit
op uit geweest om de belangen van Euro
pa te beschermen, maar is het alleen maar
een vehikel om de Verenigde Staten zelf
en de Amerikaanse belangen in Europa te
verdedigen.
Onlangs wees een enquête onder de
lezers van het Spaanse militaire tijd
schrift Defensa uit dat 52,3 procent van
deze geselecteerde groep voor de aanslui
ting van Spanje bij de NAVO is. Veertig
procent van de antwoorden was afkom
stig van militairen, de overige 60 procent
van burgers, die zich verwant voelen met
het leger of werkzaam zijn in een de-
fensie-industrie.
Met blinddoeken om het hoofd en gebonden aan een paal zitten drie Vietnamese soldaten,
krijgsgevangenen gemaakt door het leger van Thailand, in een kooi van prikkeldraad.
Volgens onbevestigde berichten heeft
Vietnam ook MIG-gevechtsvliegtuigen
ingezet.
Internationale organisaties die zich be
zig houden met de Cambodjaanse vluch
telingen schatten dat 90.000 Cambodjanen
die in kampen in het grensgebied verble
ven, intussen achter het Vietnamese front
terecht gekomen zijn. Over hun lot is niets
bekend.
Vele duizenden mensen sloegen gisteren in New Delhi de processie gade waarmee Sanday
Gandhi, zoon van premier Indira Gandhi, naar de oever van de rivier de Jamoena werd gebracht
om daar op een stapel sandelhout te worden verbrand. Sandjay kwam enkele dagen geleden bij
een vliegtuigongeluk om.
