Vaticaan veroordeelt elke vorm euthanasie werksters Protest Britse Parlement zwicht voor ministerraad EG-begroting wordt nu toch goedgekeurd Russisch leger moet volledig uit Afghanistan” Moskou-reis Verdachten van Schmidt van groot belang Afzien van medische behandeling mag wel Slotverklaring NAVO-ministers: Financial Times: Moskou weigert vrije doorvaart aan Teheran Parijs heeft neutronenbom V-raad bespreekt agressie Pretoria tegen Angola Giscard verwerpt compromis Carter tegencoup in Suriname vrij jaarverslag van Philips het beste Bekende Noordierse politica vermoord Ook in beroep vrijspraak voor Graindorge I I I i R -w WH 3 VRIJDAG 27 JUNI 1 1980 BINNEN- EN BUITENLAND 1 (Van onze redacteur in België Jan Gerritsen) rger igen istof »g»ng ing is lanlei- Kroes doen ig. In erop erweg geble- imen- resse- ïerder post- ken Iers tlOS punt ;enen LUXEMBURG. Het Euro pees parlement gaat vandaag akkoord met een EG-begro- ting die niet wezenlijk afwijkt van het ontwerp-budget voor 1980 dat vorig jaar december met veel tamtam werd ver worpen. iU Dankert en zijn begrotingscommissie, te (Van onze redactie buitenland) A i (Van onze redacteur in West-Duitsland, Hans Amesz) azen eedt 1 de scht, ries- lato- z en i en R-er zaam jgen- nend i het voor aden Dit ht in terij- heel die >ren- wor- il te nde. i Ter aan hulp luch- ook iciële ilisti- ivens ■otes- ig en •ings- Heel- van ie sa- vloei- >uten. thaan innen amer- •nder- n wel (Van onze redactie buitenland) NEW YORK. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties zet vanavond (22.30 uur onze tijd) in New York het debat voort, dat afgelopen nacht begon om de De Russische aankondiging dat tiendui zend man en 108 tanks zullen worden teruggetrokken, wordt onvoldoende ge noemd. Volgens de NAVO-ministers is een dergelijke aankondiging alleen van belang, als het een begin van volledige terugtrekking is. De suggesties van het Warschau-pact en de Afghaanse regering- Karmal voor een regeling worden onvol doende genoemd. Tevens blijkt uit de verklaring dat de NAVO-landen het plan hebben bij de ko mende conferentie in Madrid, was de na leving van de slotakkoorden van het Ver drag van Helsinki zal worden besproken, de kwestie-Afghanistan ter sprake te zul len brengen. Hierbij bleek echter een con flict te zijn ontstaan tussen Frankrijk en de overige NAVO-landen. Parijs wil na de toetsingsconferentie in Madrid een nieu we bijeenkomst, waar concrete voorstel len met betrekking tot „vertrouwenwek kende maatregelen” en wellicht ook ont- Met betrekking tot Iran staat in de slot verklaring van gistermiddag, dat de Ame rikaanse gegijzelden in dat land onmid dellijk moeten worden vrijgelaten. Verder is er een aantal passages over het Midden oosten, waarin voor de eerste maal wordt gesproken over „de legitieme rechten van de Palestijnen” en over „het betrekken van het Palestijnse volk bij de onderhan- delingen”. wapening zouden moeten worden be sproken. (Van onze redactie buitenland) PARAMARIBO. De rechter-com- missaris in Paramaribo heeft gisteren bekendgemaakt, dat twee groepen ver dachten in Suriname zijn vrijgelaten, onder wie arrestanten die werden ver dacht betrokken te zijn bij een misluk te tegencoup in Suriname. Tegen de leden van de andere groep is een onderzoek ingesteld in verband met corruptieve handelingen, een mis- Doden „uit barmhartigheid”, bijvoor beeld omdat een patiënt aan het eind,van zijn leven ondraaglijke pijnen lijdt of een te zware last is voor zijn familie en de maatschappij, wordt door het Vaticaan afgewezen, zelfs indien een dergelijke si tuatie nog jaren kan voortduren. „Fysiek lijden is zonder twijfel een onvermijdelijk element, dat besloten ligt in de aard van het mens-zijn”, zo wordt verder gezegd. Maar juist in het uur van de dood moeten „de waardigheid van de mens en de chris telijke betekenis van het leven worden gegarandeerd”. drijf waarvoor onder meer oud-pre- mier Henck Arron werd gearresteerd. Volgens de rechter-commissaris geldt de vrijlating niet voor de Nederlander Krol en de vader van ex-minister Ka- santaroeno. De rechter-commissaris in Paramaribo liet weten dat er „ernstige aanwijzingen” zijn, dat zij een werke lijk aandeel in de voorbereidingen van de tegencoup hadden. Voorts worden in Paramaribo drie nieuwe topfunctionarissen van het Su rinaamse leger beëdigd. Dat zal mor gen gebeuren door president Ferrier, die drie leden van de Nationale Militai re Raad voor zich krijgt. Majoor D. Bouterse wordt de nieuwe bevelheb ber, kapitein R. Horp wordt garni zoenscommandant, terwijl kapitein H. Femandes als bataljonscommandant wordt beëdigd. De Westduitse bondskanselier Hel mut Schmidt gaat maandag voor een tweedaags bezoek naar Moskou. Vrij wel niemand in de Bondsrepubliek had verwacht dat hij nog dit jaar met Leonid Brezjnjev zou gaan praten. Afghanistan heeft een lange schaduw geworpen op Schmidts bezoek, dat vorig jaar was afgesproken. F oren n de »zin- 8) is steld ijari- irna- gus- n de inde ord- iden zijn *ens Lijk” arin 1 de /oor leeft het Lner- jaar staal jaar in er gens illen Stein leeft drs. gens het i in- vijf- aids- rlijk PARIJS (AFP). De Franse president Giscard d’Estaing heeft gisteren onthuld dat zijn land werkt aan een neutronen bom. De eerste proeven zijn genomen en over twee of drie jaar zou een beslissing over produktie in de huidige vorm kunnen worden genomen. Bij zo’n beslissing zal „de stand van bewapening in Europa” in de overwegin gen worden betrokken, aldus de Franse president. Hij wees erop, dat een besluit nog twee jaar later zou kunnen worden genomen, indien Frankrijk een nog mo dernere versie van deze bom in produktie wenst te nemen. Wel wordt gesteld dat als de dood van een zieke door geen enkel geneesmiddel en door geen enkele behandeling meer is tegen te houden, dit volgens de katholieke leer ook niet meer behoeft te worden geprobeerd. Nieuwe geneesmiddelen mo gen worden geprobeerd met toestemming van de zieke zelf, zo zegt de verklaring van de congregatie verder. Narcose is ook toegestaan en indien alle andere middelen falen mogen de arts en de zieke pijn en bewustzijn uitschakelen, zelfs als die nar cose „het leven bekort”. De overige NAVO-landen menen echter dat moet worden afgewacht hoe de poli tieke situatie op het moment van de confe rentie in Madrid is. Men bleek bereid het Franse plan te steunen, mits Parijs zou toezeggen dat in principe alleen „vertrou wenwekkende maatregelen” op de nieuwe conferentie zullen worden besproken. Het gaat hierbij om zaken als mensenrechten en economie. In de verklaring wordt opnieuw gepleit voor een politieke oplossing van het con flict. De Amerikaanse minister van Bui tenlandse Zaken Muskie had eerder op de middag het voorstel van president Carter, dat Afghanistan een overgangsbewind zou kunnen krijgen na volledige terug trekking van de Russische troepen, her haald. In de NAVO-verklaring wordt de inval overigens wel scherp veroordeeld, maar wordt niet gedreigd met sancties. 1 de •reide i her- ial zo iding antie- :o de heeft ■h, in 1 Bec- n der n ge- \rgen- oet de ar ons Weder zij- (Van onze redactie buitenland) BELFAST. In haar huis in de katho lieke wijk van Belfast is gisteren de be kende Noordierse politica, Miriam Daly, doodgeschoten. Miriam Daly was behalve docente aan de universiteit in Belfast, ook een leidende figuur in de lense Republi keinse Partij. In het verleden zijn al zeven leden van deze partij gedood of gewond in vetes met andere republikeinse groeperingen. In re publikeinse kringen wordt nu echter aan genomen, dat Miriam Daly is vermoord door een protestantse groepering die het Britse gezag aanhangt Het document is door de paus gevraagd om te kunnen antwoorden op vragen van bisschoppen over dit onderwerp. „Er moet nog eens duidelijk worden ver klaard, dat niets of niemand op enigerlei wijze het doden kan toestaan van een onschuldig mens, of dit nu een foetus is of een embryo, een kind of een volwassene, iemand die oud is of lijdt aan een onge neeslijke ziekte of iemand die stervende is”, zo stelt de verklaring. troepenmacht, die drie weken geleden het land binnendrong, nog steeds op Angolees gerondgebied is waar zij „terreur en dood” zaait onder de burgerbevolking in het zuiden. Meer dan 300 doden zouden inmiddels zijn gevallen. Twee weken geleden verklaarde de Zuidafrikaanse premier Botha, dat zijn troepen een grootscheepse operatie in An gola waren begonnen tegen steunpunten van de ondergrondse volksorganisatie SWAPO, die volgens hem de hand heeft in de guerrillaoorlog in het door Pretoria bestuurde Namibië, het voormalige Zuid- west-Afrika. (Van onze redactie buitenland) VATICAANSTAD. Het Vaticaan heeft elke vorm van euthanasie veroor deeld. Dit gebeurde gisteren in een verklaring van de Congregatie voor de Geloofsleer, die is goedgekeurd door paus Johannes Paulus de Tweede. (Van onze redactie buitenland) BRUSSEL. Het hof van beroep Brussel heeft gisteren het vonnis van een rechtbank bevestigd, waarbij de Brussel se advocaat Michel Graindorge werd vrij gesproken. Graindorge werd bijna een jaar gele den, toen hij van vakantie in de Belgische hoofdstad terugkeerde, aangehouden. Hij werd ervan beschuldigd hulp te hebben geboden aan de Franse misdadiger Besse, toen die vorig jaar, met behulp van een pistool uit het Brusselse paleis van justitie ontsnapte. De zaak van Graindorge heeft zowel in België als daarbuiten veel belangstelling getrokken. Geopperd is wel, dat zijn ar restatie te maken had met de linkse op stelling van Graindorge. PARIJS (UPI, AFP). De Franse presi dent Giscard d’Estaing vindt het plan van zijn Amerikaanse ambtgenoot Carter, mee te werken aan een overgangsregering in Afghanistan na volledige terugtrekking van de Russische troepen uit dat land, niet wenselijk. Giscard noemde gisteren de Russische aankondiging dat een aantal troepen zal worden teruggetrokken „een stap in de goede richting”. Een definitieve oplossing is volgens de Franse president afhanke lijk van totale terugtrekking van de Russi sche troepen, de gelegenheid voor cle Af- ghanen het eigen lot te bepalen en herstel van de traditie van Afghanistan als niet- gebonden land. De uitdrukking „zelfbeschikking voor de Palestijnen” komt niet voor in de ver klaring, hoewel de negen EG-landen eer der deze maand in Venetië hierover wel spraken. Woordvoerders verklaarden la ter op de dag, dat de VS zich verzetten tegen het gebruiken van die woorden en dat men niet heeft getracht de Amerika nen van gedachten te doen veranderen, omdat Washington een centrale rol speelt bij de vredesonderhandelingen. Het Russische persbureau TASS heeft in een nieuwe reactie de NAVO-verkla ring „gebruikelijke anti-Sovjet-laster” ge noemd. President Carter wordt inzake Afghanistan opnieuw beticht van leugens. De Amerikaanse president weigert vol gens TASS in te gaan op „de werkelijke oorzaken van de spanning in de wereld”. Intussen heeft het Indiase persbureau PTI vanuit de Afghaanse hoofdstad Ka boel gemeld, dat er tekenen zijn van een nieuwe terugtrekking van Russische troe pen uit dit land. klacht te bepreken van Angola over schending door Zuidafrikaanse troepen van zijn grondgebied. De niet-gebonden leden van de raad hebben een ontwerpresolutie ingediend, waarin de Zuidafrikaanse inval „krach tig” wordt veroordeeld. Het stuk stelt geen verplichte sancties tegen Zuid-Afrika voor, maar het waarschuwt de regering- Botha in Pretoria dat zij een dergelijke actie kan verwachten als zij haar optre den zou herhalen. Angola maakte gisteren bekend, dat een drieduizend man tellende Zuidafrikaanse Schmidt is de eerste westerse regerings leider die na de Russische inval in Afgha nistan Moskou bezoekt en daarom is zijn reis van uitzonderlijk belang. De West duitse regeringschef heeft weliswaar geen westers mandaat, maar het staat vast dat hij rekening zal houden met de ideeën die zijn collega’s op de economische topconfe rentie in Venetië naar voren hebben ge bracht. Regeringswoordvoerder Klaus Bölling: „De kanselier gaat met volledige rugdekking van de bondgenoten naar Moskou”. Dat klinkt prachtig, de werkelijkheid ziet er echter anders uit. Het is een publiek geheim dat het westelijk bondgenoot schap helemaal niet in zo’n florissante toestand verkeert. Zeker, in Venetië zijn vele vriendelijke woorden gevallen, maar in de dagen en weken voor de topconfe rentie was er voortdurend sprake van ernstige meningsverschillen tussen Ame rika en Europa, of liever: tussen Washing ton en Bonn. En hoewel Schmidt en Car ter na een gesprek van 90 minuten in Venetië breed lachend en arm in arm naar buiten kwamen om eensgezind te beklem tonen dat er over alle belangrijke vraag stukken „absolute overeenstemming” be stond, heerst daarover zeker in Bonn de nodige scepsis. Wat dit betreft hadden de omstandigheden waaronder de bonds kanselier naar Moskou gaat, nauwelijks miserabeler kunnen zijn. Niet dat Helmut Schmidt, zoals Frank rijks president Giscard d’Estaing, het westelijk bondgenootschap met een „ver rassing la Warschau” heeft geconfron teerd. De consultaties met Washington en de partners in de Europese Gemeenschap over het Moskou-bezoek hadden bij wijze van spreken niet zorgvuldiger kunnen zijn. Hoe smal de brug tussen de Westduit se bondskanselier en de Amerikaanse pre sident intussen echter geworden is, be wijst de brief die Carter op 13 juni aan Schmidt stuurde. De laatste noemde dit schrijven „onbeschaamd” en verklaarde in een kabinetszitting dat „Duitsland niet de 51ste staat van de Verenigde Staten is”. President Carter had Schmidt schrifte- lijk gewaarschuwd in Moskou niet terug te komen op het NAVO-besluit van de cember vorig jaar over de modernisering van tactische kernwapens voor de middel lange afstand. Dat is in Bonn, om het maar zacht uit te drukken, in het verkeer de keelgat geschoten. Was de Westduitse regeringschef immers niet degene ge weest die als eerste op het gevaar van de zich almaar uitbreidende Russische bewa pening had gewezen? En was het niet Schmidt geweest die zich zo had ingezet voor het bewuste NAVO-besluit? In Venetië zei Carter dat hij de brief alleen gestuurd had omdat er „misleiden de persberichten” over Schmidts voorne men waren verschenen. Die berichten, onder meer in de New York Times, kwa men erop neer dat de bondskanselier eventueel bereid zou zijn op dit punt con cessies aan de Sovjet-Unie te doen. Niets is in feite minder waar. Schmidt heeft slechts openlijk verklaard dat het voor de vrede nuttig zou zijn als Oost en West de komende drie jaar zouden afzien van het stationeren van nucleaire middellange af- standsraketten teneinde die tijd te gebrui ken voor onderhandelingen over begren zing van wapens. Dat is geheel en al in overeenstemming met het bewuste NAVO-besluit. Washing ton denkt echter, aldus Bonn, kennelijk alleen maar aan het eerste deel van dit besluit: de ontwikkeling en produktie van middellange afstandsraketten, en minder of helemaal niet aan het tweede deel( dat namelijk parallel hieraan met Moskou moet worden onderhandeld over deze Eu- ro-strategische wapens om zo mogelijk een „positief resultaat” te bereiken. Dat houdt in het gunstigste geval in dat er helemaal geen wapens van deze soort in Midden-Europa hoeven te worden gestati oneerd. De Westduitse regering gaat ook er van uit dat geprobeerd moet worden om de Russen „politiek vast te nagelen” teneinde in de toekomst voor Afghanistan een poli tieke oplossing te vinden. Hoe dat moet gebeuren, is een vraag waarop niemand nu een definitief antwoord weet. De bondsregering is er echter vast van overtuigd dat een nieuwe draai aan de bewapeningsspiraal onder het motto „het westen moet de Sovjet-Unie „ter dood” bewapenen”, tot oorlog kan leiden Het antwoord van het westen op de Russische invasie in Afghanistan moet volgens de bondsregering niet luiden: afschrikking of ontspanning, maar afschrikking én ont spanning. Dat staat ook in het NAVO- besluit van december, en dat is het thema van Helmut Schmidt in Moskou. Schmidts speelruimte in Moskou is klein. Hoewel het Kremlin onlangs heeft aangekondigd 10.000 man en 108 tanks uit Afghanistan terug te trekken, staat het vast dat de Russische leiding er niet aan denkt alle Russische troepen terug te roe pen. Niettemin zijn er aanwijzingen, hoé vaag ook, dat Moskou zich ten opzichte van Afghanistan flexibeler toont. Dat geldt overigens ook voor de Verenigde Staten. In Washington wordt niet meer alléén over „bestraffing” gedacht. In plaats daarvan is sprake van een „legi tiem veiligheidsbelang” van de Sovjet- Unie in Afghanistan. (Van onze redactie buitenland) LONDEN. Het jaarverslag van Philips is uitgeroepen tot het beste jaarverslag van 200 officieel genoteerde grote maat schappijen. In 20 landen is een onderzoek uitgevoerd door Financial Times Busi ness Information Ltd., een dochter van de Londense Financial Times. Volgens de Fiancial Times is dit onder zoek de eerste systematische poging.-, om de kwaliteit en de bruikbaarheid van jaar verslagen van 's werelds grootste ondér- nemingen te meten. Het overzicht toonde aan, dat de kwaliteit van de jaarverslagen het hoogst is in Amerika en Nederland en het laagst in Zwitserland, Japan en België. (Van onze redactie buitenland) MOSKOU. De Sovjet-Unie heeft Iran het recht van vrije doorvaart op haar rivieren voor levensmiddelen met bestem ming Iran geweigerd. Teheran had daar om gevraagd om een eventuele Ameri kaanse blokkade te doen stranden. Dit heeft de Iraanse ambassadeur in Moskou, Mohamed Mokri; gisteren mee gedeeld. Op een persconferentie zei hij, dat Iran had gehoopt op een dergelijke doorvoer voor de belangrijkste levensmiddelen. Hij achtte het echter mogelijk dat de Russi sche weigering niet definitief is. drag in vergelijking tot de ruim 47 miljard gulden die de totale EG-begroting omvat. Maar de Negen willen geen cent meer toestaan aan het Europese parlement, dat na zes maanden strijd dus genoegen moet nemen met een resultaat dat politiek slechts een fooi mag worden genoemd. In december vorig jaar, toen de EG- begroting werd verworpen,’ was de Euro pese ministerraad al bereid nog eens 540 miljoen gulden meer toe te staan dan volgens de gebruikelijke EG-regels moge lijk was. In de zes maanden yan touwtrek ken tussen ministers en parlement kwam daar nog eens 54 miljoen gulden bij. En om de pil te vergulden, zal het parlement nog eens 46 miljoen gulden extra op zijn politieke conto mogen bijschrijven, zo zijn ministerrad en de begrotingscommissie uit het Europees parlement achter de schermen overeengekomen. In ruil heeft de Europese volksvertegen woordiging wel moeten aanvaarden dat de Europese Negen zelfs geen begin heb ben gemaakt met bezuinigingen in de landbouwsector (vooral bij de overpro- duktie van melk) zoals het parlement in december uitdrukkelijk wenste. In plaats van besparingen en een zeer beperkte prijsverhoging kregen de Europese boe ren er in mei onder Franse druk zelfs 5 procent bij. Een extra last op de Europese begroting wordt bovendien nog gevormd door de speciale maatregelen ten behoeve van Engeland dat ten dele van zijn finan ciële verplichtingen tegenover de EG wordt ontlast. Het Lagerhuis in Londen werd gisteren geconfronteerd met een demonstratie van werksters, verenigd in de vakbond CDU. Enkele honderden trokken naar het parlementsgebouw om daar te demonstreren tegen dreigende besnoeiingen op salarissen van werksters. Geef de bazen hun ontslag maar niet de schoonmaaksters", zo stond op enkele borden te lezen. ANKARA-MOSKOU-NEW DEL HI. De vijftien NAVO-ministers van Buitenlandse Zaken hebben gis termiddag aan het eind van hun twee daagse conferentie in Ankara een slotverklaring aangenomen, waarin de Sovjet-Unie wordt opgeroepen haar leger onmiddellijk en volledig uit Afghanistan terug te roepen. de christen-democraten en de liberalen (twee van de grootste fracties in het Euro pees parlement), willen het vaststellen van de begroting vandaag voltooien. Nieuwe geschilpunten met de Europese minister raad kunnen tot gevolg hebben dat een „tweede lezing” voor het vaststellen van de begroting nodig is. En dat betekent weer dat de Europese Gemeenschap pas in september officieel zou weten waar het begrotingstechnisch aan toe is: eerder kan de begroting dan niet worden aange nomen. De Europese Commissie zou als dage lijks EG-bestuur in grote moeilijkheden komen als de Europese begroting pas in het najaar zou worden vastgesteld. Deze zomer zou de EG-commissie dan leningen moeten aangaan om de Europese boeren uit te kunnen betalen. En deze kool is het sop niet waard, zo is de politieke overwe ging van de meeste parlementariërs, die bovendien zelf ook te lijden hebben onder het systeem van voorlopige betalingen dat bij de Gemeenschap bestaat zolang er geen officieel vastgestelde begroting is. Onder druk van de ministerraad die met een „tweede lezing” en dus uitstel tot september dreigde, gingen de meeste af gevaardigden snel door de knieën. Ze wil den dat echter wel zo elegant mogelijk doen. Met het oog daarop bepleitte Dan kert een gemeenschappelijke verklaring van parlement en ministerraad over de wenselijkheid dat de landbouwuitgaven in 1981 zouden worden aangepakt. Maar de ministers, vooral de Fransman, gaven te kennen daar niets voor te voelen, zodat dit idee een zachte dood stierf. Deze verwachting was algemeen in Luxemburg op de eerste dag van een speciale begrotingsvergadering van het Europees parlement, die in het teken stond van pogingen om de terugtocht zo eervol mogelijk te maken. Vandaag wordt gestemd over de talrijke amendementen op de begroting die door de EG-ministerraad is voorgesteld. De be grotingscommissie van het parlement, met de Nederlandse socialist Piet Dankert als aanvoerder, kwam met amendemen ten op deze laatste ontwerpbegroting. De ze amendementen, die een verhoging van de Europese uitgaven met in totaal 46 miljoen gulden tot gevolg zullen hebben, zullen naar verwachting wel worden goedgekeurd. De EG-ministers voor de Europese be groting willen met dit beperkte bedrag wel akkoord gaan - opdat het parlemen zich in het vervolg op een eervolle terug tocht of nederlaag kan beroepen. Het gaat uiteindelijk maar om een zeer klein be- - 1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 3