Regering Iran ZOU gegijzelden binnen maand vrijlaten n Eerste onderzoek in Harrisburg reactor BIJ ISRAËLISCH BETOOG OVER PALESTIJNEN Els van Hout in Vietnamees beroep tegen gelanceerd uitwijzing door Russen Wiesenthal wil Werkloosheid vrijlating Rudolf Hess Rassenonlusten in Chattanooga Voor meten straling Pentagon weet niets van nieuwe Russische raket Emigratie joden uit Sovjet-Unie sterk achteruit in EG groter Stakingen tegen moord in Turkije Volgens arabische krant: Overeenstemming tussen Giscard en Ceausescu or 2 DONDERDAG 24 JULI 19 8 0 BINNEN- EN BUITENLAND hillen ifstai E n roofd nder rwijs voort- vijs te genbe- anzien praak. Insti- 'e ver- leestal aordat anker (Van onze redactie buitenland) NEW YORK JERUZALEM. De arabische afgevaardig den en een groot aantal afge vaardigden van de Derde We reld hebben gisteren demon stratief de vergaderzaal van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties verlaten toen de Israëlische afgevaar digde, Yehuda Blum, met zijn toespraak tot de spoedzitting over de Palestijnse kwestie begon. Arabieren verlaten Algemene Vergadering (Van onze redactie buitenland) (Van onze redactie buitenland) (d (Van onze redactie buitenland) vega is an een lay, in rvallen ipende /erden im 450 tricht >orge- sente- ulden uit de dhuis jkwa- t een ranse i een ekort irdig- gesti- r ver- deze >eten lone- ANKARA (Reuter). Honderdduizen den arbeiders zijn gisteren in Turkije in staking gegaan uit protest tegen de moord op de prominente linkse vakbondsleider Kemal Turkler, die de vorige dag bij zijn woning in Istanboel door onbekenden werd doodgeschoten. De moord gebeurde op een moment dat vooraanstaande politici arriveerden voor de staatsbegrafenis van professor Erim, die drie dagen tevoren was doodge schoten. Radio-Ankara meldde dat de stakende ambtenaren in de hoofdstad ontslagen en gearresteerd zullen worden als zij zich niet met speod op hun werk melden. De militaire autoriteiten zouden de banen van hen die het bevel negeren onmiddel lijk aan anderen geven, ook al zouden die er niet de noodzakelijke opleiding voor hebben. In Ankara, Istanboel en Izmir lag het openbare leven gisteren stil. Er was geen openbaar vervoer en veel gemeentebedrij ven waren gesloten wegens gebrek aan personeel. Het parlement hield een spoeddebat over het politieke geweld, dat dit jaar al meer dan achttienhonderd mensen het leven heeft gekost. Onder de slachtoffers die deze week vielen waren een lid van de linkse opposi tie in het parlement, oud-premier Nihat Erim en de dinsdag vermoorde vakbonds leider Kemal Turkler. Deze was voorzitter van de invloedrijke bond van metaalbe werkers en tevens stichter en eerste voor zitter van het linkse vakverbond DISK. sylvania gaan. De bemanning vn de gisteren gelanceerde Russische Sojoez-37 vlak voor de start. Links gezagvoerder Gorbatko, rechts de Vietnamees Pham Tuan. Tuan is de eerste kosmonaut uit de derde wereld die de ruite ingaat. Eerder lanceerden de Russen ruimteschepen met bijvoor beeld kosmonauten uit de DDR of Tsiecho-Slowakije aan boord. Ook hieruit blijkt volgens waarnemers de invloed van de betrekkingen tussen Mos kou en Washington op de mate waarin de Russische leiders hun landgenoten naar het buitenland laten vertrekken. consu- 4363 na 500 meege- onomi- rd uit- e over verden it het Parijs chatte ia vjjf er de ivoor- politie innen- ;id en Veesp velijk 08.000 n van meer ioven- a half ir ge- unoqo richt liging 7NCI) arbei- Enge- etrok- oche- t zijn 1. De 1, die ijver- con- rtijd- igtot >dde- ;omt. kon- leke- p de :eke- xees- ng. jleid niet ;ken jr is zelfs i de i tot icht Tvan i de Van de nog ver- LUXEMBURG (ANP). De werkloos heid binnen de Europese Gemeenschap pen is vorige maand gestegen tot 6,2 mil joen of 5,7 procent van de beroepsbevol king, zo heeft het Europese bureau voor de statistiek bekendgemaakt. Het betekent een stijging met 2,3 pro cent ten opzichte van mei, toen er 140.000 werklozen minder waren. De cijfers zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. In juni vorig jaar waren er 5,7 miljoen men sen in de EG zonder werk, 9,6 procent minder dan in juni dit jaar. e eige- gebro- m een geslo- uit het dag of beide en ge- onder geen beding bereid zijn besprekin gen in het nieuwe ministerie van Begin te houden, wanneer dit in het arabische Oost-Jeruzalem gevestigd zal worden. In het verleden heeft de Amerikaanse minis ter van Justitie al eens een ontmoeting met Israels minister van Justitie afgezegd, omdat dit ministerie eveneens in Oost- Jeruzalem gevestigd is. Ook de Neder landse minister van Buitenlandse Zaken, Van der Klaauw, heeft zich in dergelijke bewoordingen uitgelaten. Na tien dagen hongerstaking van de arabische gevangenen in Israel is gisteren een van hen waarschijnlijk bij het toe dienen van voedsel om het leven geko men. Vijfenzeventig arabische gevange nen, die allen veroordeeld zijn op grond van veiligheidsovertredingen, zijn tien da gen geleden een hongerstaking begonnen uit protest tegen de slechte condities in hun gevangenis. Bovendien leverde in die periode het Amerikaanse Congres fikse kritiek op het Amerikaans-Russische strategische (SALT-2)-verdrag dat eerder dat jaar in Wenen door president Carter en partijlei der Brezjnjev was ondertekend. De volks vertegenwoordigingen moesten het ver drag daarna echter nog ratificeren. Offi cieel vindt de joodse emigratie weliswaar plaats naar Israel, maar dit proces zou nooit het volume van de laatste jaren hebben bereikt zonder de politieke druk vanuit Washington en deze druk wordt op zijn beurt weer geïnspireerd door de ster ke joodse lobby in de Amerikaanse poli tiek. Daarom is het peil van de emigratie van joodse Russische burgers naar de staat Israel in de eerste plaats een graadmeter voor het karakter van de betrekkingen tussen de beide supermogendheden. Die betrekkingen werden met de jaarwisse ling bovendien nog slechter door de Russi sche bezetting van Afghanistan en de daarop volgende Amerikaanse boycot- maatregelen. Hierin ziet men in kringen van buitenlandse waarnemers in Moskou de belangrijkste oorzaken voor de sterk gedaalde stroom van joodse emigranten, van wie overigens na aankomst in het Westen nog maar ongeveer een derde daadwerkelijk doorreist naar Israel. Er zijn nog twee andere emigratiestro men uit de Sovjet-Unie, namelijk die van Armeniërs naar de Verenigde Staten en die van de zogeheten „Wolga-Duitsers” naar de Westduitse Bondsrepubliek. Van deze bewegingen staat de Armeense stroom momenteel vrijwel stil, terwijl de emigratie naar de Bondsrepubliek slechts iets lager is dan het peil van vorig jaar. Volgens het blad is de Iraanse regering de gegijzelden als een last gaan voelen en de vrijlating van de Amerikanen zou daar om spoedig, en wel over drie weken, plaatsvinden. De bezetters van de Ameri kaanse ambassade in Teheran hebben het bericht van de arabische krant een „zuive re leugen” genoemd. Een woordvoerder van de bezetters zei dat.de Amerikanen pas worden vrijgelaten wanneer de ex- MOSKOU. Gisteravond hebben de Russen een Sojoez-37 ruimtevaartuig gelanceerd met aan boord een Vietna mees en een Rus. Het is voor het eerst dat een inwoner uit een Derde Wereld land de ruimte in gaat. Het Russische persbureau TASS maakte bekend dat de Vietnamees lui- tenant-kolonel Pham Toean is, die in de Vietnamese luchtmacht gevechts- vlieger was. De Russische gezagvoer der is de ruimtevaartveteraan kolonel Viktor Gorbatko. (Van onze redactie buitenland) HAMBURG. Simon Wiesenthal vindt dat Hitlers voormalige plaatsvervanger, de 86-jarige Rudolf Hess, moet worden vrijgelaten uit de Berlijnse Spandauge- vangenis. Dat heeft de leider van het jood se documentatiecentrum in Wenen gezegd in een interview met het blad Playboy. Wiesenthal benadrukte dat hij alleen op medische gronden voor vrijlating van Hess is. De drie westelijke geallieerden, Amerika, Frankrijk en Engeland willen Hess wel vrijlaten, maar de Sovjet-Unie is daar tegen. Voor wat de joodse emigratie betreft, heeft de toenemende stroom van vertrek- kenden in de afgelopen jaren de verwach tingen van vele anderen blijkbaar sterk doen toenemen. Nu de Russische leiders de stroom weer sterk hebben beperkt, zit er als het ware een „prop” van emigran- ten-in-spe aan wie men tot nu toe de uitreispapieren weigert. Uit het toene mend aantal klachten uit deze groep leidt men af, dat die groep nog steeds in om vang toeneemt. Men verwacht na de Olympische Spelen weer een toeneming van het vertrek van joden, maar het is niet aan te nemen dat er dit jaar veel meer dan de helft mag vertrekken van het aantal van vorig jaar. Deze teruggang wordt door sommige diplomatieke waarnemers als een radicale restrictie beschouwd van het emigratiebeleid van het Kremlin. DJEDDAH-TEHERAN. De Iraanse regering zou van plan zijn de gegijzel de Amerikanen volgende maand vrij te laten ter gelegenheid van het moham medaanse feest van Id-Al- Fitr. Dat meldt een in Londen en Djeddah verschijnende arabische krant. het vervolgens ter verdere bespreking door naar een juridische commissie. De stemming volgde nadat gedurende zes uur over het onderwerp was gedebat teerd. In het debat steunden de meeste afgevaardigden het principe de Israëli sche soevereiniteit over Oost-Jeruzalem vast te leggen, hoewel sommigen bezwaar maakten tegen het tijdstip waarop het ontwerp werd gepresenteerd. De Israëlische premier Begin maakte bekend zo snél mogelijk zijn ministerie naar Oost-Jeruzalem te willen overbren gen. De premier wenst deze verhuizing door te zetten ondanks het feit dat de meeste landen, waaronder Nederland, Be gin gewaarschuwd hebben dat dit de con tacten met het ministerie bijzonder zal bemoeilijken. De Amerikaanse ambassade heeft de regering reeds laten weten dat de VS PARIJS (DPA). De Roemeense staats- en partijleider, Nicolae Ceausescu, en de Franse presidetnt, Valéry Giscard d’Estaing, hebben dezelfde zienswijze op de toestand in Afghanistan en het Midden oosten, zo heeft de woordvoerder van de Franse president gisteren verklaard na het eerste onderhoud tussen beide staats lieden tijdens het staatsbezoek van Ceau sescu aan Frankrijk. Ceausescu was in de middag in Parijs aangekomen en zal tot zaterdag blijven. In totaal zal hij driemaal een gesprek met Giscard hebben. Bij zijn aankomst op het vliegveld zei Giscard dat beide landen „sinds lange tijd overeenstemmende doel einden op ons continent nastreven.” Ceausescu zei dat in de huidige conflic ten politieke oplossingen gezocht moeten worden „die de onafhankelijkheid van elk volk en het recht van elk volk op zijrf ontwikkeling zonder ingrepen van bui ten” verzekeren. Het bezoek heeft vooral de ontwikkeling van de economische be trekkingen als doel. (Van onze redacteur in de Sovjet-Unie, Coen Corver) MOSKOU. De emigratie van jo den uit de Sovjet-Unie loopt sinds vorig jaar november dramatisch te rug. Het aantal emigranten van de eerste zes maanden van dit jaar be draagt ongeveer 55 procent van het aantal uit dezelfde periode van 1979 (25.200) De atoomreactor werd op 28 maart vorig jaar ernstig beschadigd door een storing in het koel systeem. Een ramp kon nog net worden voorko men. Een eerder poging van Behrle en Benson, op 20 mei, moest worden opgegeven omdat zij een zware ijzeren deur niet sjah voor berechting in Iran terug is. Hij voegde er echter aan toe dat de bezetters zich wel zullen houden aan een besluit van het parlement, dat van de ayatollah Kho meini opdracht heeft gekregen de gijze lingszaak op te lossen. Vanochtend vroeg zijn in de Iraanse hoofdstad Teheran 20 officieren doodge schoten die betrokken waren bij de recen te poging tot een staatsgreep. Een revolu tionaire rechtbank had hen tot de dood straf veroordeeld. De executies vonden plaats in de Evingevangenis in de hoofd stad, aldus radio Teheran. Gisteren al werden in de stad Abadan vier mensen gedood omdat ze schuldig waren bevonden aan contra-revolutionai- re sympathieën en collaboratie met „het huurlingenbewind in Irak.” De president van het Opperste Ge rechtshof, de ayatollah Behesjti, heeft ge zegd dat er naar zijn mening minder ge bruik moet worden gemaakt van de dood straf. „Deze straf wordt in onze wetten aanvaard, maar we moeten proberen er zo weinig mogelijk gebruik van te maken,” zo zei hij. Maar hij vindt ook dat „dat niet betekent dat we de doodstraf helemaal of in de meeste gevallen moeten vermijden, want een revolutie moet haar vijanden hard aanpakken,” aldus de ayatollah die tevens leider is van de Islamitische Repu blikeinse Partij. Gisteren heeft de godsdienstig fanatie ke groepering Forghan de verantwoorde lijkheid opgeëist voor de bomaanslag die gisterochtend aan zes mensen het leven kostte. Ruim honderd personen liepen daarbij verwondingen op. De organisatie verzet zich tegen de Iraanse geestelijkheid en liet in een telefoongesprek met een krant weten dat de bomuanslag bedoeld was als represaille voor het terechtstellen van verscheidene van haar leden. Turkije heeft een Iraans verzoek afge wezen om twee Iraanse luchtmachtoffi cieren uit te leveren. De twee weken elf dagen geleden per helikopter naar Tur kije uit. Het waren de inge nieurs William Behrle en Michael Benson, die zich vrijwillig hebben^ aange meld voor het meten van de radio-actieve straling in de reactor. De twee Blum herhaalde het Israëlische stand punt dat de spoedzitting „illegaal” is. Israel zal daarom'in deze spoedzitting aangenomen resoluties als illegaal be schouwen, zei hij. Hij beschuldigde de vergadering ervan, bezeten te zijn van het conflict tussen Israel en de arabieren, buiten alle reali teit. Hij vond het debat „een kinderlijk spel”. Het wordt tijd dat „zij zich neerleg gen bij het bestaan van Israel”. „Er be staat een reële wereld en er bestaat een wereld van de VN. Er zijn procedurere gels van de Algemene Vergadering en er zijn willekeurige procedures die worden toegepast op elk aspect van het arabisch- Israelische conflict”, aldus Blum. Iemand die de handelingen van de V.N. nagaat komt tot de slotsom dat er nauwe lijks andere internationale crises bestaan dan het arabisch-Israelische conflict. „Blijkbaar zou er overal harmonie zijn wanneer Israel niet bestond en is het alleen Israel dat de komst van een Messi aans tijdperk tegenhoudt”. Israel had wegens een joodse feestdag de opening van de vergadering dinsdag niet bijgewoond. Een door arabieren en niet-gebonden landen ingediende resolu tie eist vorming van een Palestijnse staat en Israëlische terugtrekking uit de bezette gebieden. Ook de afgevaardigden van de Sovjet- Unie verheten de zaal. Blum keerde tich tegen de arabische opvatting dat de Pales tijnse kwestie het kernpunt van het con flict zou zijn. Dat kernpunt is echter de arabische weigering het bestaansrecht van Israel te erkennen, zei hij. De V.N. laten zich volgens hem voor een arabische campagne tegen Israel ge bruiken. De arabische landen, die er niet in zijn geslaagd Israel door oorlog en herhaalde agressie uit te wissen, moedi gen de „moordenaarsorganisatie” PLO aan terreur tegen Israel te plegen. De PLO is ook een handlanger van Moskou en is door de arabieren geschapen met het doel het als een wapen te gebruiken voor de vernietiging van Israel, aldus Blum. De Knesset, het Israëlische parlement, heeft intussen gisteren een volgende stap gezet naar aanvaarding van een contro versieel wetsvoorstel, dat arabisch Oost- Jeruzalem tot een integraal deel van Is rael wil maken, een voornemen dat inter nationaal is veroordeeld. De Knesset keurde in eerste lezing het wetsvoorstel goed met 65 tegen 12 stemmen en stuurde open konden krijgen. Er was een pin verroest. Aan de hand van de foto’s en gegevens die zij nu hebben verzameld, zal worden bepaald hoe de installatie kan wor den ontsmet en gezui verd. Dat zal, zoals het er nu uitziet, vier jaar du ren en 800 miljoen gul den kosten. De twee zijn op weg naar het Russi sche ruimtestation Saljoet-6. Daar tref fen ze de kosmonauten Popov en Rioe- min, die daar al sinds april vertoeven. De twee nieuwkomers zullen een week in de ruimte blijven en daarna naar de aarde terugkeren. Volgens het Russische persbureau „weerspiegelt de vlucht de eenheid van belangen en doelstellingen van alle lan den van de socialistische gemeen schap.” Volgens diplomatieke bronnen in de Russische hoofdstad is de gestaag teruglo pende stroom van joodse emigranten in de eerste plaats het gevolg van de slechte re betrekkingen tussen Moskou en Wash ington. De afgelopen dagen is de emigra tie zelfs tot een dieptepunt gedaald, maar men schrijft dit toe aan de olympische zomerspelen die afgelopen weekeinde in Moskou begonnen zijn. Joodse burgers die van de autoriteiten hun uitreispapieren hebben gekregen, moeten bij het Nederlandse consulaat in Moskou daarna nog hun inreisvisum voor Israel komen halen. Nederland behartigt in de Sovjet-Unie namelijk de belangen van Israel, sinds Moskou in 1967 de diplo matieke betrekkingen met de Israëlische staat heeft verbroken als gevolg van de 6- daagse oorlog in het Midden-Oosten. Nu de Olympische Spelen zijn begonnen, zijn de reismogelijkheden naar Moskou be perkt in verband met de aanwezigheid van het grote aantal buitenlanders in de hoofdstad. In verband daarmee is ook geen hotel ruimte beschikbaar voor niet-olympische gasten en bovendien is het visumbureau (OVIR) in deze dagen druk bezig met het verwerken van alle inreis- en uitreisvisa van de olympische deelnemers, officials, belangstellenden en de duizenden sport verslaggevers. Men verwacht na de Spe len weer een opleving van de emigratie, maar die zal toch waarschijnlijk beneden het recordniveau blijven van vorig jaar. In het gunstigste geval rekent men op een emigratie van rond de 20.000 tot maxi maal 25.000. Deze cijfers zijn dan ruwweg te vergelijken met de emigratie van ’77 en ’78. Nadat de emigratiestroom in de maan den september en oktober van vorig jaar de 4.000 (per4 maand) had gepasseerd, kwam de eerste daling in november. Deze daling heeft zich sindsdien bijna mathe matisch voortgezet tot vorige maand met het daaropvolgende „olympische diepte punt” van deze maand, juli. Volgens poli tieke waarnemers houdt de daling duide lijk verband met de verslechtering van de betrekkingen tussen Moskou en Washing ton. Eind vorig jaar bleek de leiders in het Kremlin, dat een uitbreiding van de Rus- sisch-Amerikaanse handel (plus krediet verlening) niet tot de reële mogelijkheden behoorde. Daaruit verklaart men de „knik” in ne gatieve richting in de emigratiestroom. terst vage normen stelt, zodat slechts een gering vermoeden voldoende is om iemand te arresteren. Inmiddels heeft de veroordeelde IRA- commandant Martin Meehan na 66 dagen zijn hongerstaking in de Long Keshgevan- genis in Belfast opgegeven. Zijn echtgeno te liet weten dat hij daartoe besloten had, nadat een arts hem had verzekerd dat hij zeer dicht bij de dood was. Meehan begon zijn actie uit protest te gen de twaalf jaar gevangenisstraf, waar toe hij was veroordeeld wegens een ont voering. Hij heeft steeds ontkend schuldig te zijn. CHATTANOOGA (UPI). In de in de Amerikaanse staat Tennessee gelegen plaats Chattanooga is het gisteren tot on lusten gekomen nadat een geheel uit blan ken bestaande jury een uitspraak had gedaan in een zaak tegen drie leden van de racistische organisatie Ku Klux Klan. Deze waren ervan beschuldigd in april vier zwarte vrouwen door middel van vuurwapens verwondingen te hebben toe gebracht. Volgens de jury was slechts een van de drie blanken schuldig aan het gebeurde. De andere twee zeiden niet voorzien te hebben dat hun metgezel zou gaan schie ten. De rechtbank veroordeelde hem tot tweemaal negen maanden gevangenis straf, twee maanden tuchthuis en 450 gul den boete. De rechter zal nog beslissen of de gevangenisstraffen tegelijk of aaneen gesloten uitgezetenen moeten worden. W oedend over het hun inziens milde vonnis gingen honderden zwarte inwo ners van Chattanooga de straat op. Zij staken gebouwen in brand en volgens de politie is er ook geplunderd. Zij verrichtte zes arrestaties. Het incident roept het gebeurde van mei van dit jaar in herinnering, toen bij een soortgelijk geval in Miami de stad drie dagen lang het toneel was van rassenon lusten. Er vielen toen achttien doden en honderden gewonden, terwijl een schade werd aangericht die in de tientallen mil joenen guldens liep. De politie van Chattanooga deelde later op de dag mee dat zij inmiddels de orde heeft hersteld. NIJMEGEN. De Nederlandse journa liste Els van Hout blijft voorlopig in de Noordierse gevangenis. Bij de rechtbank in Belfast heeft ze namelijk hoger beroep aangetekend tegen het bevel tot haar uit wijzing. De journaliste wil in Noord-Ierland blij ven en doen waarvoor ze gekomen is, namelijk het opzetten van een vrouwen centrum in Belfast en zich inzetten voor vrouwelijke politieke gevangenen, aldus het Ierland Comité. Els van Hout werd op 13 juli gearres teerd op verdenking lid te zijn van een guerrillaorganisatie. Dat gebeurde op grond van de anti-terrorismewet, die ui- hadden speciale be schermende kleding aan en namen twintig minu ten lang foto’s en stra- lingsmetingen. Zij ston den via radio-appara- tuur met de centrale in verbinding. Binnenkort moet nog 700.000 gallon (ongeveer 3,1 miljoen liter) sterk ra- dio-actief water, dat uit het defecte koelsysteem was gelekt, worden ver wijderd. HARRISBURG (UP). Voor het eerst sinds het ernstige re- actorongeluk in maart vorig jaar zijn mensen gisteren de kerninstallatie op het Three-Mile-island bij Harrisburg in Penn- binnenge- (Van onze redactie buitenland) WASHINGTON. Het Pentagon heeft gisteren te kennen gegeven niet op de hoogte te zijn van het bestaan van een nieuwe Russische atoomraket, die nog veel geperfectioneerder zou zijn dan de SS-20. Volgens westerse inlichtingendien sten zou de Sovjet-Unie deze raket zeer recent hebben ontwikkeld. In welingelichte kringen in Washington heeft men informatie ontvangen dat de nieuwe raket, genaamd SS-38, een draag wijdte en een precisie zou hebben die veel groter is dan die van de SS-20. De SS-38 zou zijn uitgerust met vier kernkoppen die onafhankelijk op hun doel kunnen wor den afgevuurd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 3