e
Vliegtarief naar
New York omlaag
achtergrond
Voortbestaan walvissoorten blijft bedreigd
Waldheim bezoekt
leiders Vietnam
en Thailand
Prijzenslag tussen TWA en BA
ETA claimt
diefstal van
democraten VS
Relatie hersteld
Saoedi-Arabië en
Groot-Brittannië
Britse PTT:
afluisteren sterk
toegenomen
t
Syriër pleegde
aanslag op
Joodse kinderen
Comité voor open
conventie van
Argentinië erkent militair bewind
n
ff
explosieven
Metaalfederatie:
„auto-export Japan
nu bevriezen”
h
I
hJ
L<
n
1
L I
IMEM
■I
2
19 8 0
DINSDAG 29 JULI
BINNEN- EN BUITENLAND
WW
1
kruit
r
1
ilaag
et sla-
rieven
1. De
rieven
;ns en
'schap
ding
N
X,
SA
(Van onze redactie buitenland)
LA PAZ-AMSTERDAM.
Er mag geen enkel verdrag
met de Boliviaanse militaire
junta worden afgesloten, alle
ontwikkelingshulp, handel en
internationale steun aan dat
bewind moeten worden stop
gezet. Dat eisten gisteren ver
tegenwoordigers van de vak
organisaties CNV en FNV op
een solidariteitsbijeenkomst
op het J. D. Meyerplein in Am
sterdam.
A
Si'
V
(Van onze redactie buitenland)
rd
met Engeland te herzien.
L’
i-
5
Vakbeweging eist
Voor het 32ste achtereenvolgende
jaar is vorige week de Internationa
le Walvisvaart Commissie (ICW) bij
een geweest. In de rustige Engelse
badplaats Brighton confereerde een
gezelschap deskundigen uit op dit
moment 24 lidstaten over het vol
gend jaar in de wereldzeeën af te
schieten aantal (quotum) walvissen.
3 On-
actie
zerne
actie-
’erden
nilitai-
schap
in de
in een
■veede
Op het Jonas Daniël Meyerplein werd
gisteren gedemonstreerd tegen de junta in
Bolivia. Daar was ook een Boliviaanse mijn
werker aanwezig, die als politieke vluchteling
in Nederland verblijft, om met zijn gezin tegen
de staatsgreep te protesteren.
rikaanse landen opkoopt, dreigt Japan
de hele Internationale walvisvaart te
gaan beheersen. Temeer nu de Sovjet
unie, ondanks fel verzet in de commissie
tegen elk verbod, enigszins aan het af
bouwen lijkt door kleinere vloten op de
walvisvaart uit te sturen. De Russen
hebben laten weten dit te doen uit zorg
voor het voortbestaan van de prooi.
Japan schermt vandaag de dag ter
verdediging van de walvisjacht nogal
ongeloofwaardig met werkloosheidscij-
ren van landen die geen lid van de com
missie zijn. Vrijwel elk walvisvarend
land is daarom tot de commissie toege
treden. In de Europese Gemeenschap
wordt hard gewerkt aan een invoerver
bod van walvisprodukten, welke per 1
januari 1982 zou moeten ingaan.
nomen wordt, dat de secretans-generaal
van de VN ook Cambodjaanse vluchtelin
genkampen in het Thaise grensgebied zal
bezoeken.
Volgens de Financial Times zullen de
totale verliezen op de Noordatlantische
route dit jaar oplopen tot 500 miljoen
pond sterling en dat bedrag kan nog ver
der oplopen wanneer er een tarievenoor
log komt, aldus het gezaghebbende Britse
dagblad.
wel
en
■ale
reft
:en-
□Igens
rersto-
□reuk,
ikruit-
t voor
meld-
s zich.
kans
Toen
r het
:ie ge
tarte-
i, een
ulden
tarie-
i ver-
aan in
efstel-
it het
laging
Is ook
igeno-
>ssum
Ikan-
rvjet-
taten
>g te
peri-
leid
ook
sin-
;en-
reer
sidi-
- en
ene
dat
van
i de
ren.
üge
■eds
ing-
■veg
‘1de
<re-
het
alle
ids-
1 te
UB
OU-
isum
it dat
;rland
nislei-
tentie
erma-
et be-
iealer
hier-
dame
deze
tentie
door
oven-
prake
„het
welk
erwijl
■eren,
i zich
e van
prof,
raten
ksge-
eidse
eken-
eisvi-
ischa
Overigens wordt deze week de hulp aan
Cambodjaanse vluchtelingen in dat ge
bied hervat. Functionarissen van de inter
nationale hulporganisaties hebben giste
ren in Bangkok verklaard, dat zij tot
overeenstemming zijn gekomen met de
regering van Thailand.
Een maand terug werd de hulpverle
ning stopgezet, omdat een groot gedeelte
van de goederen terecht kwam bij de
guerrillastrijders van de Rode Khmer en
zowel de regering van Thailand als de
hulporganisaties ervan werden beschul
digd „politiek te bedrijven”.
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL. De aanslag op joodse
kinderen, die zondag in Antwerpen een
15-jarige jongen het leven kostte en waar
bij zeventien kinderen en vrouwen wer
den gewond, is het werk van een Syriër,
genaamd Abdel Wahid.
De man, die vlak nadat hij twee hand
granaten tussen de kinderen had gegooid,
werd gearresteerd, was in het bezit van
een Marokkaans paspoort. Dat bleek ech
ter vals te zijn. Hij houdt vol dat hij geen
medeplichtigen had.
Overigens blijken twee in België wonen
de Nederlanders bij de aanslag licht te
zijn gewond. Het gaat om de 37-jarige
mevrouw Polak en de 9-jarige Esther
Kohn. Mevrouw Polak, die zwanger is, ligt
nog in het ziekenhuis, maar zou in de loop
van de dag worden ontslagen.
Tegenover de politie verklaarde de da
der, dat de aanslag moest worden be
schouwd als een politieke daad in het
raam van het Israelisch-Arabische con
flict. De aanslag is gisteren in België op
geëist door het Volksfront voor de Bevrij-
ding van Palestina, een Palestijnse guer-
rilla-organisatie onder leiding van George
Habasj. Een woordvoerder van Habasj in
Beiroet ontkende dit later. Ook de Pales
tijnse bevrijdingsbeweging PLO ontken
de iets met de aanslag te maken te hebben.
Van de bij de aanslag gewonden liggen
er nog elf in ziekenhuizen in Antwerpen.
Een 13-jarige jongen uit die stad is nog
steeds niet buiten levensgevaar, nadat gis
teren een groot aantal granaatsplinters uit
zijn hersenen waren verwijderd.
Opnieuw vlogen voor en tegenstan
ders van de jacht op deze reus der zee,
elkaar beleefd, maar hardnekkig in de
haren, om ogenschijnlijk niet van de
wijs gebracht door haast traditionele
protestacties tegen de jacht tenslotte
moevergaderd op de proppen te komen
met een aantal maatregelen om de jacht
te reguleren. Afspraken, die meer be
scherming moeten bieden aan de ernstig
bedreigde walvis maar die toch niet dat
gene beloven, waar de beschermers van
de oceaanreus zo hartgrondig op hopen:
een algemeen verbod op de commerciële
walvisvangst.
Er blijft voorlopig genoeg werk aan de
winkel voor de milieu-organisatie
Greenpeace, die middels spectaculaire
acties met het schip de Rainbow Warrior
probeert aan te sturen op een zoge
noemd „moratorium” voor de walvis,
een stilleggen van de vangst voor de
periode van tien jaar, om het voortbe
staan van de soort te verzekeren.
Al op de tweede dag van de IWC-
vergadering in Brighton werd een voor
stel tot een algemeen verbod op de wal
visvaart afgestemd. Dit voorstel was op
„Het zijn juist deze maatregelen die
uiteindelijk de jacht op walvissen onren
dabel zullen maken, voor zover ze dan
nog niet commercieel zijn uitgestorven”,
aldus Pieter Lagendijk, bioloog en me
dewerker van Greenpeace, die als regel
matig bezoeker van IWC-conferenties
vorige week in Brighton was. „Wat nu
moet gebeuren is een coöperatief optre
den tussen walvisbeschermende landen,
zodat deze voldoende tegenwicht kun
nen vormen tegen het walvisvarende
blok in de Internationale Walvisvaart
Commissie. Toetreding van meer landen
tot de commissie zal nodig zijn wil de
exploitatie van walvissen kunnen wor
den gestopt”, zo meent Lagendijk.
Het is intussen droevig gesteld met de
walvis in de wereldzeeën, terwijl inmid
dels niet meer wordt bestreden dat voor
alle produkten waarvoor de walvis als
leverancier dient, alternatieve grond
stoffen voorhanden zijn. En dat het
daarom ook niet meer nodig is om op
walvissen te jagen. De blauwe vinvis, de
meeste bedreigde walvissoort, is het
grootste dier dat momenteel op aarde
leeft. Er zijn er mogelijk nog pakweg
zes- a zevenduizend in leven. Biologen
achten de kans uiterst klein, dat de soort
zal overleven, zodat voor deze walvis elk
verbod vermoedelijk te laat komt.
De resultaten van de vergadering in
Brighton van de Internationale Walvis
vaart Commissie van vorige week laten
zich globaal als volgt omschrijven: in de
Stille Oceaan bij Japan mogen volgend
jaar „maar” 890 potvissen worden afge
slacht in plaats van het eerder al toeges-
tane quotum van 1350 („Beter dan niks”,
aldus de Amerikaanse delegatieleider
Richard Frank, die zich sterk had ge
maakt voor een totaalverbod, over dit
resultaat); er is een iets lager quotum
vastgesteld van Groenlandse walvissen
die door de eskimo’s van Alaska mogen
worden afgeschoten; er is een totaalver
bod op de vangst van de Noordkaper
door Russische fabrieksschepen in het
Zuidelijke Oceaangebied; plus verbod
op de „koude” harpoen, die een langza
me en pijnlijke dood veroorzaakt. Het
gebruik van de harpoen met een explo
sieve lading moet onnodig lijden voor
komen.
WASHINGTON (AFP). Nog maar 14
dagen voor de aanvang van de democrati
sche conventie, waarop de democraten in
de VS hun kandidaat voor de presidents
verkiezingen aanwjzen, heeft Michel Bar
nes de oprichting aangekondigd van een
comité voor een open conventie”. Barnes
is de woordvoerder van een groep „ver
ontruste democraten”, die bang zijn dat
Carter het tegenover de republikeinse
kandidaat, Reagan, niet zal redden.
Een „open conventie” wil zeggen dat de
afgevaardigden die naar de conventie ko
men vrijheid van stemmen krijgen. Zij
zijn dan niet langer gebonden aan het
mandaat dat zij bij de primaries hebben
gekregen om of op Carter of op Kennedy
te stemmen. Ook biedt een open conventie
de mogelijkheid dat er naast deze twee
concurrenten voor de kandidatuur van de
Democratische Partij een andere kandi
daat wordt ingeschakeld.
Het comité gaat kantoren openen in
Washington en New York en wil proberen
de gedelegeerden ervan te overtuigen de
verplichting om op die kandidaat te stem
men waarvoor zij bij de primaries zijn
gekozen, naast zich neer te leggen. De
„verontruste democraten” hebben ver
klaard al op 200.000 dollar te kunnen
rekenen om hun campagne voor een open
conventie te financieren.
onmiddellijk en zakten nog eens 2 pond (8
gulden) tot een tarief van 373 gulden. Dat
was voor TWA aanleiding om nogmaals
een tariefsverlaging aan te kondigen,
maar om hoeveel het gaat is niet bekend.
Een woordvoerster van British Airways
verklaarde gisteren dat „het geen spelletje
is”. De Britten hadden niet verwacht dat
anderen onder hun tarief zouden zakken.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN. De luchtvaartmaatschappijen British Airways (BA) en Trans
World Airways (TWA) hebben gisteren laten weten dat hun passagierstarie-
ven op de route Londen- New York het komend najaar drastisch omlaag gaan.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN. Saoedi-Arabië en Enge
land hebben besloten hun diplomatieke
betrekkingen te normaliseren, zo is giste
ren bekend gemaakt in Djeddah, na be
sprekingen tussen de Britse minister van
Staat voor Buitenlandse Zaken, Douglas
Hurd en het Saoedische ministerie van
Buitenlandse Zaken.
Daarmee is een eind gekomen aan een
periode van wrijving tussen de twee lan
den, die ontstond nadat de Britse televisie
vier maanden geleden een film uitzond
over de executie van een Saoedische prin
ses wegens overspel, „De dood van een
prinses”. Na de uitzending vroeg Saoedi-
Arabië om het vertrek van de Britse am
bassadeur James Craig; de benoeming
van een nieuwe Saoedische ambassadeur
in Londen werd uitgesteld en Saoedi-Ara
bië dreigde de economische betrekkingen
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK. De secretaris-generaal
van de Verenigde Naties, Kurt Waldheim,
brengt vanaf zaterdag een bezoek aan
Vietnam en Thailand. Met de leiders van
de twee landen zal Waldheim de situatie in
het gebied bespreken.
Met name de humanitaire hulp van VN-
organen aan het Cambodjaanse volk zal
aan de orde komen, aldus een woordvoer-
der, die Waldheims bezoek gisteren aan-
kondigde. Waldheim gaat eerst naar Ha
noi en vervolgens naar Bangkok. Aange-
fers. Duizenden Japanners zouden zon
der werk komen als de walvisvangst
moet worden gestopt. Daarbij worden
getallen van 50.000 werknemers ge
noemd. Ook het feit dat walvisvlees voor
de Japanner een belangrijke bron van
voedsel is, moet de fanatieke jacht op
het als redelijk intelligent bekendstaan
de zeedier rechtvaardigen.
Het moet de Japanners echter bekend
zijn, dat door de massaslachtingen op
zee de walvis dreigt te worden uitge
roeid. Er zijn geen steekhoudende argu
menten te bedenken voor het door con
stante overbejaging domweg opsoupe
ren van deze diersoort in de wereld.
Twee jaar geleden nam de Internatio
nale Walvisvaart Commissie een resolu
tie aan, volgens welke het niet meer is
toegestaan walvisprodukten te importe-
BRUSSEL. De Japanse auto-indu-
strie moet worden gevraagd haar export
vrijwillig op het huidige niveau te bevrie
zen, zo meent een meerderheid van de
Europese Metaalbewerkersfederatie. Dat
bleek gisteren op een bijeenkomst in
Brussel, aldus Henk van Rees van de
Industriebond FNV. Een definitief stand
punt wordt pas in het najaar geformu
leerd.
De verkoop van personenauto’s ver
toonde in de eerste helft van dit jaar een
sterke teruggang ten opzichte van vorig
jaar. Slechts de Japanse merken boekten
positieve resultaten. Dat heeft bij tal van
Europese autofabrieken tot problemen
geleid.
Van Rees vindt overigens een vrijwillige
exportbeperking van de Japanners niet
voldoende, maar meent ook dat de West-
europese autofabrieken nauwer moeten
samenwerken. Die opvatting wordt ook
gehuldigd door Europees Commissaris
Davignon, die gisteren een delegatie van
de Europese Metaalbewerkersfederatie
ontving. Als voorbeeld van de noodzake
lijke samenwerking noemde Davignon de
overeenkomst tussen Renault en Volvo.
(Van onze redactie buitenland)
BILBAO. De Baskische afscheidings
beweging ETA heeft gisteren verklaard
verantwoordelijk te zijn voor de diefstal
in Spanje van 7 ton explosieven.
De explosieven werden in de nacht van
vrijdag op zaterdag bij de stad Santander
ontvreemd. In een communiqué aan ver
scheidene persorganen stelt de militaire
tak van de ETA, ETA-Militar, dat zij de
explosieven heeft gestolen om zich militai
re middelen te verschaffen, „zonder welke
geen enkele gewapende organisatie kan
overleven”.
Het gebruik dat wij van dit materiaal
zullen maken, hangt af van de houding die
de Spaanse regering zal aannemen ten
aanzien van het „door ons voorgestelde
alternatief KAS”. De KAS houdt een plan
in tot terugtrekking van de politie-eenhe-
den uit Baskenland, volledige amnestie
voor alle politieke gevangenen in Spanje
en opneming van de provincie Navarra in
Baskenland als basis voor een uiteinde
lijke staakt-het-vuren.
De politieke vleugel van de ETA heeft
gisteren aangekondigd, dat men de wa
pens zal opnemen om autonomie voor
Baskenland te bevechten. Met deze harde
taal lijkt de politieke vleugel van de ETA
op één lijn te komen met ETA-Militar, tot
dusver de meest radicale ETA-tak.
De Amerikaanse maatschappij TWA
verklaarde gisteren dat haar opstaptarief,
waarbij geen boeking vooraf mogelijk is,
op 15 oktober zakt tot 82,50 pond sterling
(375 gulden) voor een enkele reis. Dat
tarief ligt 1,50 pond (6 gulden) onder dat
gene wat de Britse staatsonderneming BA
eerder had aangekondigd.
De Britten reageerden gisteren echter
Na afloop van de conferentie toonde
de Amerikaanse delegatieleider Richard
Frank zich vrij optimistisch. Volgens
hem moet binnen drie a vijf jaar een
einde te maken zijn aan de commerciële
walvisvaart. „Het aantal dieren dat jaar
lijks wordt gedood, is gedaald van 46.000
vijf jaar geleden tot 14.000 het afgelopen
jaar”, aldus Frank die erop wees dat in
de afgelopen jaren een belangrijk ak
koord is bereikt over een verbod op de
walvisvangst met grote fabrieksschepen
en ook dat in de Indische Oceaan al geen
walvissen meer mogen worden ge
vangen.
„We blijven streven naar een compleet
verbod op de walvisvangst”, aldus een
vastberaden delegatieleider Frank.
De FNV zal in de internationale vakbe-
weging pleiten voor een gecoördineerde
strijd tegen het militaire bewind in Boli
via, dat alleen maar gesteund wordt door
generaal Pinochet in Chili, door Paraguay
en door nazi-beulen uit de jaren 1940-45,
•zo verklaarde woordvoerder Bijen na
mens de FNV.
De militaire machthebbers in Argenti
nië hebben intussen als eersten de Bolivi
aanse junta erkend. Het Argentijnse mi-
-nisterie van Buitenlandse Zaken gaf de
■afgelopen nacht een verklaring uit, waar
in wordt gezegd dat de betrekkingen tus
sen Argentinië en Bolivia normaal zullen
'worden voortgezet. Deze formule gebrui
ken de Argentijnen doorgaans om uiting
Te geven aan de erkenning van een rege
ling die na een staatsgreep aan de macht
kwam.
Dat de Argentijnse autoriteiten tot deze
'stap overgingen kwam niet als een verras
sing. In diplomatieke kringen wordt ver
wacht dat Brazilië, Uruguay en Paraguay
spoedig zullen volgen. Het Boliviaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken heeft
laten weten geen diplomatieke betrekkin
gen te wensen met Chili, zolang er geen
overeenstemming is bereikt over een uit
weg van Bolivia naar zee - een oud strijd
punt tussen beide landen.
De zondag geïnstalleerde nieuwe presi
dent van Peru heeft gezegd dat de landen
van het Andes-Pact, waarvan ook Bolivia
lid is, geen strafmaatregelen tegen Bolivia
moeten nemen en dat een breuk met het
bewind in La Paz de eenheid van de
Latijns-Amerikaanse staten aantast.
De afgezette Boliviaanse presidente me
vrouw Lidia Gueiler mag het land verla
ten. Dat verklaarde gisteren de nieuwe
Boliviaanse minister van Buitenlandse
Zaken, generaal Cerruto Calderon de la
Barca. „Ze hoeft alleen maar voor pasfo
to’s voor een paspoort te zorgen”, zo zei
hij. De verjaagde presidente bevindt zich
nog altijd in de nuntiatuur van het Vati-
caan in La Paz.
isolering Bolivia
(Door Kees Klaasse)
tafel gebracht door Nederland, de Ver
enigde Staten en Frankrijk; 13 leden
stemden voor en 9 tegen, met 2 onthou
dingen. Een driekwart meerderheid van
de stemmen was echter noodzakelijk.
Felle bestrijders van een algemeen ver
bod en trouwens van elk verbod dat de
walvisvangst aan banden legt, zijn voor
al Japan en de Sovjet-Unie.
Een Amerikaans initiatief om vorig
jaar al tot een verbod op de jacht op
’s werelds grootste diersoort te komen,
mislukte eveneens. Milieubeschermers
houden hun hart vast voor de walvis en
voor elk jaar dat zonder een jachtverbod
voorbij gaat. Als niet spoedig een verbod
op de vangst wordt uitgevaardigd, zullen
de walvissen wellicht over tien jaar zijn
uitgeroeid.
De Internationale Walvisvaart Com
missie is de enige instantie waarmee
afspraken kunnen worden gemaakt
over de jacht op walvissen. Na vorige
week is echter duidelijk, dat de voor- en
tegenstanders zich steeds meer in blok
ken beginnen op te stellen, waarbij de
standpunten danig verharden.
Van de totale jaarlijkse walvisvangst
nemen de Sovjet-Unie en Japan samen
zo’n 85 procent voor hun rekening. Bo
vendien jagen de Japanners niet alleen
zelf, maar kopen ze vrijwel alle walvis
sen van kleinere walvisvarende landen,
zoals Spanje. Niet voor menselijke con
sumptie geschikte walvissen of delen
daarvan worden verwerkt tot honden
en katten-voer. De rest wordt gebruikt
voor onder meer de leer- en kosmetische
industrie.
Omdat Japan veel walvisvleesverwer-
kende bedrijven in Spanje en Zuidame-
(Van onze redacteur in Engeland
Henk Leffelaar)
LONDEN. Het afluisteren van tele
foongesprekken in Engeland en Wales
heeft volgens een donderdag te publice
ren rapport, zo’n omvang aangenomen
dat er bijna geen greep meer op is. Het
rapport, opgesteld door de vakbond van
technici van de Britse PTT, stelt dat het
aantal afgeluisterde telefoons in 20 jaar
met 260 procent is toegenomen, voorna
melijk doordat particulieren zich
afluisterapparatuur kunnen aanschaffen.
Hoewel het er formeel los van staat,
komt het rapport nog geen twee weken
nadat het bestaan werd onthuld van een
gigantische, door de Verenigde Staten be
mande afluistercentrale in het Britse
graafschap Yorkshire. Het blad The New
Statesman onthulde dat de Amerikanen
vanuit een basis bij Harrogate in staat
waren alle telefoon en telex-verkeer tus
sen Europa en de VS af te luisteren.
Computers controleren daar moeiteloos
de bijna 200 miljoen telefoon- en telexbe
richten, die per jaar tussen beide conti
nenten worden uitgewisseld.
Het rapport wijst erop dat de procedure
die gevolgd wordt voor door de minister
van Binnenlandse Zaken goedgekeurde
aftappingen, veel te subjectief is omdat de
minister niet verplicht is het aantal aftap
pingen bekend te maken, waardoor het
parlement zich geen oordeel kan vormen
over aard en omvang van de geheime
afluisterdienst.
Gesteld wordt zelfs dat men er niet in
geslaagd is om een wet te vinden die de
minister de bevoegdheid geeft om perso
nen te laten afluisteren. Het rapport,
waarop minister William Whitelaw don
derdag in het parlement zijn commentaar
zal geven, eist een diepgaand onderzoek
voor heel Engeland en wil dat er in de
eerste plaats een wet komt die precies
vaststelt onder welke omstandigheden en
gedurende welke tijd de regering het af
tappen van telefoonlijnen kan gelasten.
Verder wordt voorgesteld dat de rege-
ringsbeslissingen worden gecontroleerd
door een op te richten onafhankelijke
commissie die de ministeriële machtigin
gen moet goedkeuren, dat het aantal afge
tapte lijnen jaarlijks bekend wordt ge
maakt en dat het parlement volledig op de
hoogte wordt gehouden.
Tenslotte dringt het rapport erop aan
dat personen die zijn afgeluisterd, achter
af daarvan in kennis moeten worden ge
steld en dat zij, die vermoeden dat zij
afgeluisterd worden ee om opheldering
vragen, wordt vertelt dat zulks al of niet
inderdaad het geval is.
SOUDRRItElt«a
BOLIVIAANSE you
