1
Aanval Russen op
Afghaanse muiters
Andrew Young kansrijke opvolger van McNamara
achtergrond
Geëmotioneerde Callaghan verliest
Mijnwerkers Bolivia
weer aan het werk
I
„Gevangen” op de Maas
Stew
op
Paraguay erkent militaire junta
Sacharov wil terugtrekking troepen
nk
Doodstraffen
VS-ambassadeur
I
p
Tunesiër wilde
aanslag plegen
El Al-toestel
teruggeroepen
uit Ethiopië
rg
„Bondsrepubliek
agressiever”
in Angola
„Kinderen komen
vrij in ruil
voor RAF-leden”
Russische generaal:
1
n”
3
19 8 0
WOENSDAG 30 JULI
BINNEN- EN BUITENLAND
(Van onze redacteur
in Engeland, Henk Leffelaar)
LONDEN Premier Mar
garet Thatchers regering heeft
voor de tweede keer een motie
van wantrouwen van Labour
doorstaan. De motie, die door
ex-premier James Callaghan
werd ingediend en die gister
avond laat in stemming kwam,
werd met 333 tegen 274 stem
men verworpen. Desondanks
ontstond in het Britse Lager
huis een ongewoon heftig de
bat tussen Labour en de con
servatieven.
(Van onze redactie buitenland)
fel debat Lagerhuis
m
‘J
en
Thatcher blijft overeind
ivond
verta-
nkele
I gul-
ij dat
lagen
neer
voer,
Indu-
steren
onder
)W-en
under-
rtegen-
'ijf van
lafhan-
De ze-
3 basis
ernstig
erder
Het
ndu-
ook
ïgen,
stad-
de Wereldbank een bank, dat wil zeggen
dat slechts ontwikkelingsprojecten ge
steund worden die rendabel blijken. Dat
heeft bijvoorbeeld tot gevolg gehad dat
bepaalde projecten in Bangladesj niet
toegankelijk waren voor de allerarmste
boeren. Het betekent eveneens dat voor
al hulp wordt gegeven aan landen die
niet meer tot de allerarmsten gerekend
kunnen worden, maar veeleer tot de
'middenmoot behoren: Brazilië, Mexico
en Zuid-Korea bijvoorbeeld.
De regering heeft inmiddels plannen
aangekondigd om zeven „industriële zo
nes” te creëren om de werkgelegenheid te
bevorderen. Daaronder vallen Belfast in
Noord-Ierland en vooral de havengebie
den in Engeland, waar de scheepsbouwin-
dustrie ernstig geleden heeft onder de
Shridath Ramphal, de secretaris-gene-
raal van de Gemenebest die op een voor
treffelijke politieke staat van dienst kan
bogen. Nog niet zo lang geleden was hij
(samen met vooral de Britse ex-premier
Edward Heath) een dergenen die de
commissie Brandt uit de problemen
hielp op het moment dat voorzitter Willi
Brandt het spoor bijster was. Een ande
re kandidaat zou Ablatif Al-Hamad de
directeur van de Koeweitse Ontwikke
lingsbank, kunnen zijn. Hij is er voor een
belangrijk deel verantwoordelijk voor
dat de OPEC-staten fondsen ter beschik
king gingen stellen voor niet-olieprodu-
cerende landen in de Derde Wereld.
(Van onze redactie buitenland)
NEW DELHI-MOSKOU-WASHINGTON. De Sovjet-Unie heeft een groot
scheeps offensief ontketend om een einde te maken aan de muiterij van een
Afghaanse pantserdivisie ten zuiden van Kaboel. Dat hebben westerse
diplomaten laten weten.
vinei-
ilt en
cente
oeren
is vijf
en dat
ht zul-
kracht
is ont
len.
i, er is
en die
ee be
en om
oorge-
FNV-
tegen-
Indu-
ebond
verde-
advies
Sociale
op dat
en aan-
voord!
nersor-
id voor
(HHP)
uur van
in aan-
ing van
lal-Eco-
trap-
i het
n de
1 in
ider-
wil
pro-
ette-
nog
zich
>r de
He-
ójtje
pre-
WASHINGTON. De Verenigde Sta
ten hebben hun ambassadeur in Addis
Abeba teruggeroepen. Dit besluit dat is
genomen op verzoek van de Ethiopische
regering, vormt een nieuw bewijs van de
verslechtering in de betrekkingen tussen
de Verenigde Staten en Ethiopië. Het
Amerikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft gisteren meegedeeld dat am
bassadeur Chapin al onderweg is naar de
VS.
Ethiopië wordt sinds september 1974
geregeerd door militairen. Toen zetten zij
keizer Haile Selassie af. In hun buiten
landse beleid voeren zij een koers die
sterk op de Sovjet Unie en haar bondge
noten is georiënteerd. Zo hielpen ettelijke
contingenten Cubaanse soldaten het leger
in de strijd tegen Somalië.
nder-
s, op-
lee is
loeid,
januari
ambte-
NKV
MHP
rerkne-
198.270.
SER-
or een
erking
op-
/elke
i uit-.
Gisteren tekenden vertegenwoordigers
van de junta, van de staatsmijnbouw-
maatschappij COMIBOL en van de vak
bonden een akkoord, dat de terugkeer
naar de normale gang van zaken in de
tinmijnen moet waarborgen.
In de overeenkomst staat onder andere
dat geen van de stakers ontslagen of ge
rechtelijk vervolgd mag worden. Ander-
die zich soms nauwelijks verstaanbaar
kon maken, antwoordde dat het dom was
om „te dromen van het omgooien van het
roer”. Die mogelijkheid had Engeland
niet meer, zei ze.
„Ons (conservatieve) beleid is het beleid
waarvoor het volk ons heeft gekozen en
deze regering heeft de moed om dat beleid
door te voeren”, aldus de premier. Zij gaf
toe dat de werkloosheid een grote last was
voor de betrokkenen en het land, maar zei
dat het voorlopig de enige manier was
voor een herstel van de economie.
(Van onze redactie buitenland)
ROME. In een anoniem telefoontje
aan een uitgeverij in Milaan is gisteren de
vrijlating geëist van zes leden van de Rote
Armee Fraktion (RAF) die in de Bondsre
publiek gevangen zitten, in ruil voor de
vrijlating van de drie Westduitse kinde
ren, die vrijdag in Italië werden ontvoerd.
Dit is de afgelopen nacht bekendgemaakt
door de politie te Florence.
De uitgeverij had het telefoontje giste
ren laat in de middag ontvangen. Een
onbekende man met een Venetiaans ac
cent zei te behoren tot de „Venetiaanse
colonne Anna Maria Ludman”. Aangeno
men wordt, dat deze „colonne” onderdeel
is van de Rode Brigades. Anna Maria
Ludman was lid van de Rode Brigade; zij
werd in maart in Genua door de politie
doodgeschoten.
De drie kinderen, die vlak voor het
weekeinde bij Florence werden ontvoerd,
zijn de 15- en 13-jarige dochters van de
Westduitse journalist Dieter Kronzucker
en hun 15-jarige neefje Martin Wachtler.
De anonieme opbeller noemde niet de
namen van de RAF-gevangenen die zou
den moeten worden vrijgelaten. Deze zou
den op een later tijdstip worden meege
deeld.
In de Bondsrepubliek heeft de Rote
Armee Fraktion in een brief aan het pers
bureau DPA in Hamburg laten weten,
naar aanleiding van berichten hierover,
dat zij geen aanslag beraamt op bonds
kanselier Helmut Schmidt, noch op ande
re politici.
critiek
p het
ang in
voor
DOUW
jeren
laten
is de
BONN. „Het is duidelijk dat de koers
van de militarisering van West-Duitsland
meer en meer agressief wordt". Aldus de
Russische generaal majoor Victor Staro-
doebov, vertegenwoordiger van de gene
rale staf van het Russische leger, gisteren
in een vraaggesprek met het persbureau
Novosti.
Het interview werd gehouden naar aan
leiding van de recente beslissing door de
West Europese Unie (WEU) om de na de
Tweede Wereldoorlog aan de Bondsrepu
bliek opgelegde restricties ten aanzien
van het bouwen van grote oorlogsschepen
op te heffen. De Russische topmilitair
kwalificeerde dit besluit als: „Een gevaar
lijke stap, waaraan ernstige consequen
ties verbonden kunnen zijn, voornamelijk
voor de Westeuropese landen zelf’.
Starodoebov beschuldigt de bondsrepu
bliek ervan te streven naar vergroting van
het operatiegebied van zijn gewapende
macht. „De beslissing van de WEU, die
ingaat tegen de geest van ontspanning,
maakt het mogelijk voor de Westduitse
marine buiten de kustwateren te komen
en de internationale scheepvaartroutes te
bevaren”.
De aanval werd geopend door Callag
han, die de conservatieve regering ervan
beschuldigde een beleid te voeren dat
„over de ruggen” van de arbeidende klas
se ging. Hij zei dat Thatcher en haar
ministers de industrie en het moreel van
het land ondermijnden.
In een emotionele uitbarsting, niet type
rend voor de overigens altijd beheerste
Callaghan, zei hij dat de Britten genoeg
hadden van het regeringsbeleid, waarbij
20 miljard gulden werd uitgetrokken voor
de vervanging van de nucleaire Polaris-
raketten; genoeg had van de belastingpri-
vileges voor de rijken en van de verwaar
lozing van de minst-bedeelden.
Het was echter opvallend dat Callaghan
minder bijval kreeg van zijn achterban
dan Thatcher van haar partijleden, die
haar af en toe overstemden met hun ge
schreeuwde aanmoedigingen. Thatcher,
een voorlopige raad, waarna onder inter
nationaal toezicht verkiezingen gehouden
moeten worden.
De Islamitische Nationale Raad van de
Revolutie, die bestaat uit stamhoofden en
vertegenwoordigers van het Afghaanse
verzet, heeft gisteren in principe inge
stemd met de vorming van een voorlopige
regering in Afghanistan. Dat heeft voor
zitter Gaylani van de raad gisteren meege
deeld.
Tenslotte wordt nogal eens geklaagd
over het feit, dat de Verenigde Staten
binnen de bank de dienst üitmaken. For
meel is de Wereldbank eigendom van de
ruim 130 landen die er deel van uitma
ken, maar feitelijk heeft de grootste
geldschieter, Amerika, de macht in han
den. Een in het oog springend gevolg
daarvan is bijvoorbeeld dat steeds een
Amerikaan het presidentschap van de
bank heeft vervuld en niet iemand uit
een van de meest belanghebbende, uit
een van de ontwikkelingslanden. In feite
is het natuurlijk uiterst merkwaardig
dat een man als Robert McNamara, die
in het verleden niet bepaald zachtzinnig
is opgetreden tegen het ontwikkelings
land Vietnam, uitgerekend bij de We
reldbank een topfunctie bekleedt.
Op grond van dergelijke overwegin
gen is door ontwikkelingslanden dan
ook meer dan eens naar voren gebracht
dat het goed zou zijn iemand uit een
dergelijk land tot president van de We
reldbank te maken.
Een mogelijke kandidaat zou dan zijn
uitmaakte van de Wereldbankstaf op het
hoofdkwartier in Washington, bracht
dat enige maanden geleden in een dag
blad treffend onder woorden: „Ik weet
niet wat er moet gebeuren. Het enige wat
ik weet is dat we in het verleden steeds
hebben gezegd dat we het wisten, maar
dat dit steeds verkeerd is uitgepakt”.
Callaghan legde in zijn toespraak voor
al de nadruk op het subsidiëren van ba
nen, het beperken van concurrerende
geïmporteerde goederen en beschermen
de maatregelen voor kleinere bedrijven
die zich willen moderniseren. Maar That
cher, wier reputatie na dit debat alleen
maar gestegen is, liet onomwonden weten
dat haar regering dergelijke maatregelen
niet zou nemen of overwegen.
Labour diende na het bekend worden
van de record werkloosheid in juli 1,9
miljoen mensen zonder werk in het
parlement terstond een voorstel in om het
wantrouwen uit te spreken over de econo
mische politiek van de regering-Thatcher,
die „tot massale werkloosheid leidt en het
land demoraliseert”.
zijds zijn de arbeiders verplicht hün gewa
pend verzet tegen het nieuwe regime op te
geven en ook mogen ze de „nationale
veiligheid” niet in gevaar brengen. Wat
daaronder verstaan moet worden is ech
ter onduidelijk. Bovendien dragen de
mijnarbeiders hun radiostation, dat het
verzet tegen de militaire junta dagenlang
heeft ondersteund, over aan het leger.
Inmiddels heeft gisteren ook Paraguay
het nieuwe Boliviaanse bewind erkend.
Nadat Argentinië dat al eerder deed werd
deze stap van Paraguay algemeen ver
wacht.
Eveneens gisteren deed de nieuwe Boli
viaanse leider, generaal Garcia Meza, een
felle aanval op de Organisatie van Ameri
kaanse Staten (OAS) en op het Andes-
Pact. waarvan Bolivia deel uitmaakt. De
generaal verweet beide organisaties in
menging in de interne aangelegenheden
van zijn land.
Afgelopen vrijdag veroordeelde de OAS
in een resolutie de staatsgreep in Bolivia.
Bovendien deed de OAS een beroep op de
Interamerikaanse Commissie voor de
Rechten van de Mens om zo spoedig mo
gelijk een onderzoek in te stellen naar de
mate waarin de mensenrechten in Bolivia
geschonden worden. Volgens generaal
Garcia Meza was het aannemen van deze
resolutie een schending van de elementai
re beginselen van het internationaal recht.
De resolutie werd met name ingediend
door Ecuador, Colombia, Peru en Venezu
ela, landen die samen met Bolivia het
Andes-Pact vormen. Generaal Meza zei in
zijn reactie dat Bolivia er wel eens geen
belang meer aan zo kunnen hechten nog
langer deel van het pact uit te maken.
(Van onze redactie buitenland)
LA PAZ-BUENOS AIRES. Ongeveer 30.000 Boliviaanse mijnwerkers
zijn gisteren weer aan het werk gegaan, na zich elf dagen lang te hebben
verzet tegen het nieuwe militaire bewind in hun land.
(Door Ronald Frisart
Over minder dan een jaar, in juni 1981, stapt Robert McNamara op als
president van de Wereldbank. Vrijwel direct nadat dit bekend werd,
beginnen de speculaties over wie hem gaat opvolgen als leider van
’s werelds machtigste ontwikkelingsinstelling.
De actie was een gevolg van de aanslag
op joodse kinderen in Antwerpen.
Het staat echter bij voorbaat al vast
dat geen van deze twee opvolger wordt
van McNamara: die komt ongetwijfeld
weer uit een van de hoogontwikkelde
industrielanden. Japan en Canada val
len af, want die hebben geen serieuze
kandidaat.
In Europa valt het oog onder andere
op Edward Heath. Sedert hij af moest
treden als Brits premier is zijn prestige
er alleen maar op voorruit gegaan. Velen
beschouwen hem als een man met veel
kwaliteiten, energie en toekomstvisie.
Heath zelf heeft echter al laten weten dat
hij verre de voorkeur geeft aan de func
tie van secretaris-generaal van de
NAVO, dan die van president van de
Wereldbank. Een andere Europeaan die
in aanmerking komt is de huidige direc
teur van de Deutsche Bank, Wilfried
Guth. Of hij echter veel voelt voor het
leiderschap van de Wereldbank is zeer
de vraag. Hij heeft een aanbod afgesla
gen om president te worden van de West
duitse Bundesbank, een functie die vol
gens bankkringen in vele opzichten aan
trekkelijker is dan die van president van
de Wereldbank.
Dat alles betekent dus dat de uiteinde-
Het Amerikaanse onderzoekersecht-
paar Frances Moore Lappé en Joseph
Collins gaat nog verder. Ze hebben de
Wereldbank afgeschreven, omdat die
volgens hen alleen maar de bestaande
maatschappelijke structuren handhaaft,
waarbij de armen arm gehouden
worden.
Iets dergelijks schreef onlangs de Brit
se Gardian: „De honderden miljoenen in
de arme landen die zich alleen maar
bezig houden met overleven en de meest
elementaire behoeften, worden in on
waardige omstandigheden (en vaak zon
der voldoende voedsel) gehouden door
het bestaande systeem. Hun belang ligt
in de afbraak van dat systeem en in het
instorten van de door het systeem ge
steunde elites in de ontwikkelingslan
den. Wat de ontwikkelingsdeskundigen
weigeren toe te geven of te bespreken, is
dat de meeste mensen in de wereld na
deel ondervinden van het heersende sy
steem - of het nu hervormd wordt of
niet”.
Daarnaast wijzen de critici erop dat de
Wereldbank verhoudingsgewijs veel
hulp geeft aan dictatoriaal geregeerde
landen als Argentinië, de Filippijnen.
Uruguay en Chili. Bovendien is en blijft
lijke opvolger van McNamara wel weer
uit de Verenigde Staten zal komen. Hoe
wel er daar verscheidene kandidaten
zijn, steekt er een met kop en schouders
boven de anderen uit: Andrew Young,
de gewezen Amerikaanse vertegenwoor
diger bij de Verenigde Naties. Op een
onlangs in het Engelse Sussex gehouden
bijeenkomst van de Noord-Zuid-confe-
rentie werd zijn naam genoemd door
verscheidene aanwezige politici, ban
kiers en economen. Onder hen Jean-
Pierre Schweitzer, oud-directeur van het
Internationale Monetaire Fonds,
UNICEF-directeur James Grant.
Young is een van de zeer weinige Ame
rikanen die bij de OPEC-landen een
potje kan breken. Hij kan de olielanden
er mogelijk toe krijgen meer geld naar
de Wereldbank te laten vloeien, zodat
deze het steeds omvangrijker program
ma kan blijven uitvoeren, en bovendien
kan hij de OPEC misschien afhouden
van het plan om een eigen ontwikke
lingsbank te beginnen, een gedachte
waar de laatste tijd regelmatig over
wordt gesproken. Binnen de Wereld-
banktop lijken de vertegenwoordigers
van de ontwikkelingslanden sterk voor
Youngs benoeming te zijn, terwijl de
Europeanen zich daartegen in elk geval
niet zullen verzetten.
De Amerikaanse binnenlandse situa
tie tenslotte is ook al in Youngs voordeel.
Het komt er feitelijk op neer dat de
benoeming van een nieuwe president
van de Wereldbank een zaak is van de
president van de Verenigde Staten, van
Jimmy Cater dus. Wanneer Carter zijn
keus op Andrew Young (die de baan
graag wil hebben) zou laten vallen, zou
hem dat ongetwijfeld een aanzienlijk
aantal zwarte stemmen opleveren - een
steun die hij goed zal kunnen gebruiken
in de verkiezingsslag met Ronald
Reagan.
recessie. In Wales zal werkgelegenheid
voor 2000 mensen worden gecreëerd.
(Van onze redactie buitenland)
LISSABON. Een Angolees gerechts
hof heeft gisteren 16 mensen ter dood
veroordeeld voor hun aandeel in een
reeks bomaanslagen, die in de afgelopen
twee jaar door een in oppositie zijnde
guerrillabeweging in Loeanda, de hoofd
stad van Angola en andere delen van het
land zijn gepleegd.
Het Angolese persbureau ANGOP dat dit
meldde, liet weten dat de Angolese politie
in verband met deze bomaanslagen 124
mensen heeft gearresteerd. Van dit aantal
moeten er nog 96 terechtstaan.
Het rechtse Portugese blad Dia publi
ceerde een verklaring van de door Zuid-
Afrika gesteunde Nationale Unie voor
Volledige Onafhankelijkheid van Angola
(UNITA). In deze verklaring zegt de UNI
TA, dat zij verantwoordelijk is voor de
bomaanslagen en dat zij nog 16 bommen
tot ontploffing zal laten brengen om de
zestien ter dood veroordeelden te wreken.
En dat gebeurt dan op een moment dat
de bank het toch al niet eenvoudig heeft,
nu de Volksrepubliek China sinds kort
tot de organisatie behoort, terwijl nie
mand weet wat daarvan precies de ge
volgen zullen zijn; nu het zeer onduide
lijk is hoe de Wereldbank aan het kapi
taal moet komen om de zich snel uitbrei
dende activiteiten in de Derde Wereld te
financieren; en nu meer dan ooit blijkt
dat de westerse ontwikkelingsdeskundi
gen eigenlijk niet weten hoe de arme
landen op de been geholpen moeten
worden.
Robert McNamara, die in 1968 presi
dent van de Wereldbank werd, nadat hij
daarvoor onder John Kennedy Ameri
kaans minister van Defensie was en als
zodanig ook onder Lyndon Johnson in
belangrijke mate medeverantwoordelijk
was voor de Vietnamoorlog, heeft een
sterk eigen stempel op de bank gedrukt.
Onder zijn leiding heeft de bank, naar
McNamara zelf zegt, een drietal fasen
doorlopen. Eerst lag sterk de nadruk op
puur economische groei in de landen
van de Derde Wereld, vervolgens werd
het accent verschoven naar armoedebe
strijding op het platteland en momenteel
krijgt de hulp aan de allerarmsten
steeds meer aandacht.
Die belangrijke koerswijzigingen bin
nen betrekkelijk korte tijd hebben alles
te maken met het feit dat de westerse
ontwikkelingsdeskundigen nauwelijks
benul hebben van de manier waarop de
Derde Wereld uit het slop gehaald moet
worden. De Nederlandse econoom A. J.
M. van Laar, die zelf enige tijd deel
De student had op zijn paspoort dezelf
de naam, Al Assaied Naser, als die welke
de terrorist opgaf die zondagmiddag in
Antwerpen twee granaten naar een groep
joodse kinderen gooide. De aanslag op het
Israëlische vliegtuig schijnt niet te zijn
doorgegaan omdat het toestel eerder dan
verwacht werd arriveerde. Het personeel
van El Al in Brussel heeft dit echter niet
bevestigd. Als de aanslag in Zaventem
was gepleegd zouden beide terroristische
acties gelijktijdig hebben plaatsgehad, zo
is vernomen.
Ongeveer 50 militante zionisten hebben
gisteren geprobeerd de deuren van het
PLO-kantoor in Parijs te forceren. De
politie is tussenbeide gekomen.
De muiters behoren tot de 14de Af
ghaanse legerdivisie, die wordt be
schouwd als een van de meest parate
Afghaanse eenheden. De divisie beschikt
over tanks, artillerie en luchtafweerge
schut, waaronder Russische raketten.
Oorzaak van de muiterij zou zijn een
poging om het bevel van de divisie te
vervangen. Die vervanging maakt deel uit
van een meer algemene zuivering in het
land, waarbij leden van de zogenoemde
Khalq-fractie worden vervangen door
aanhangers van de Parcham-fractie.Tot
de Khalq-fractie behoorden de vroegere
Afghaanse leiders Taraki en Amin. De
huidige president. Karmal, maakt deel uit
van de Parcham-fractie.
Na maanden van bloedige twisten tus
sen beide richtingen in de Afghaanse com
munistische partij reorganiseerde Kar
mal eerder deze maand zijn regering en
onthief verscheidene vooraanstaande
Khalq-leden van hun post. De zuivering
leek de instemming van Moskou te heb
ben, maar stuitte in het Afghaanse leger
op verzet. Deskundigen wijzen erop dat de
meerderheid van de politieke officieren
behoort tot de Khalq-fractie.
Vanuit zijn verbanningsoord Gorki
heeft de Russische natuurkundige Sacha
rov er bij partijleider Brezjnjev op aange
drongen dat Moskou zich bereid verklaart
alle troepen uit Afghanistan terug te trek
ken en die te laten vervangen door troe
pen van de Verenigde Naties. Sacharov
vindt voorts dat de Afghaanse president
Karmal de macht moet overdragen aan
BRUSSEL (AFP). De gisteren in
Brussel gearresteerde student die een vals
Tunesisch paspoort had, heeft aan de poli
tie te kennen gegeven dat hij van plan was
afgelopen zondag een aanslag te plegen
op de passagiers van eep vliegtuig van de
Israëlische luchtvaartmaatschappij EL
AL dat op het vliegveld Zaventem aan
kwam. Dit is vandaag van welingelichte
zijde in Brussel vernomen.
ft Ongeveer 400 Nederlanders zitten al anderhalve week op 100 plezierjachten ..gevangen'
tussen twee stuwen in de Maas, nabij de Belgische stad Dinant. De sluizen en stuwen daar zijn
ontregeld doordat er stukken van caravans in vast zitten. Vorige week zondag sleurde een
vloedgolf honderden caravans de Maas in, die bij de stuwen bleven hangen. Op de foto de
verwrongen resten van een aantal caravans.
