China staat
België stelt beslissing
over raketten uit
3
COUP DOOR ANDES PACT VEROORDEELD
Z.-Afrika meldt
Asielzoekertje houdt vol
Volgens verklaring Billy aan FBI
I
Nederlanders
Johannesburg
lamgelegd door
staking zwarten
Nederlandse
VN-soldaat
licht gewond
Film bleek
in te slaan
voor grote
veranderingen
Verkiezingen in
Frankrijk op 26
april en 10 mei
Observer kondigt
ontslagen aan
Sihanoek praat niet
met Chinese leiders
Dit weekeinde niet
naar Frankrijk
in Portugal
gearresteerd
I
actie in Angola
I
3
DONDERDAG 31
BINNEN- EN BUITENLAND
JULI
19 8 0
I
I
nking
aal van
en spe
len ter
die Hj-
et voor-
len. Dit
emaakt
ichting
Tijdens
oor ko-
e Indo-
nd zal
jntoon-
■Hands-
hoging
e Zaken
overleg
adgeven-
n verho-
gulden
omische
ieze ver-
de voor
alsmede
de voor
de inge
abtelijke
n nacal-
arig jaar
Lening
geschre-
),75 pro-
Investe-
den. De
gen be-
septm
septem-
et 1995
n vanaf
nt.
leminj
rsiër be
de Indo-
■ver-con-
Y. Has-
der P. J
de Indo-
daarmee
Irie bui-
kkage
amid in
ngevee
ntsnapt,
igheids-
bedrijf
a water
een ge-
t Open
situatie
lachten
(Van onze redactie buitenland)
LA PAZ-LIMA-UTRECHT.
De Boliviaanse minister van
Binnenlandse Zaken, Luis Ar
ce, heeft berichten over de
schending van de mensen
rechten door het militaire be
wind in Bolivia als „belachelij
ke geruchten” van de hand
gewezen.
1 1
van
Carter gaf broer
geheime stukken
‘J
/i
lenteel
1
andere
uit te
^an 1,1
lanvul-
de wet
■esche-
is be-
inves-
uctuur
-t ver-
ngdat
en tot
sbouw
werk-
-bieden
hoven
eer ge
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. Billy Carter, de broer van de Amerikaanse president,
heeft diplomatieke telegrammen van het ministerie van Buitenlandse Zaken
over Libië van de president gekregen. Dat zou Billy Carter hebben verklaard
tegenover de Amerikaanse federale recherche FBI, aldus het republikeinse
Congreslid Harold Sawyer gistermiddag.
„Als minister van Binnenlandse Zaken
garandeer ik iedereen die naar Bolivia
komt,, dat hij alle gebieden kan bezoeken
die hij wil”, aldus Arce.
De Interamerikaanse Commissie voor
de Rechten van de Mens heeft laten weten
Chinese
al
dat ze de Boliviaanse regering pas toe
stemming zal vragen om een onderzoek in
te stellen, wanneer het bewind door een
„belangrijk aantal” landen is erkend. Vol
gens de commissie zou een onderzoek
naar het schenden van de mensenrechten
in Bolivia gelijk staan met een erkenning
van het bewind.
In de Peruviaanse hoofdstad Lima heb
ben de landen van het Andes-Pact giste
ren hun veroordeling over de staatsgreep
in Bolivia uitgesproken. De verklaring
werd gesteund door de Spaanse premier
Suarez, de Costa Ricaanse president Ca-
razo en door Rafael Cordova, lid van de
Junta voor Nationale Wederopbouw van
Nicaragua.
Volgens de Portugese autoriteiten, die
de namen van de arrestanten niet willen
vrijgeven, heeft de partij hasj een waarde
van vier miljoen gulden en is het de groot
ste die ooit in Portugal in beslag is
genomen.
Inmiddels heeft de Amerikaanse katho
lieke bisschoppenconferentie haar steun
aan de Boliviaanse kerk betuigd. De Ame
rikanen noemen de staatsgreep „een tra
gische afkeuring van de democratische
ontwikkeling”. Ook de Westduitse bis-
plaatsing van 48 cruise-
raketten in België. Deze
termijn liep 12 juni af,
zonder dat Brussel tot
een besluit kon komen.
De stakers eisen een minimumloon van
58 rand (ongeveer 130 gulden) per week.
Zij krijgen nu een basisloon van 143 rand
per maand. Vooral het openbaar vervoer
en de reinigingsdienst zijn door de staking
getroffen. In de straten van Johannesburg
hoopt het afval zich sedert het weekeinde
op.' ’s Morgens en ’s avonds wachten dui
zenden mensen urenlang op een autobus
die hen uit of naar de voorsteden moet
brengen.
Het Zuidafrikaanse dagblad Rand Dai
ly Mail sprak van de grootste staking uit
de geschiedenis van Zuid-Afrika, waarbij
één werkgever is betrokken, het gemeen
tebestuur van Johannesburg.
Intussen is het dodencijfer als gevolg
van strijd tussen stamleden onder arbei
ders in een goudmijn ten westen van Jo
hannesburg gestegen tot 21, nadat dins
dagavond opnieuw gevechten uitbraken.
Zesendertig arbeiders raakten gewond bij
de strijd tussen Basotho- en Pondostam-
leden.
De gemeentebestuurders weigeren sta
kingsleiders te ontmoeten, omdat zwarte
vakbonden niet officieel worden erkend.
ddt de
hepen.
ierking
>cent.
iee van
eerst
ren ge
aatstuk
betrok-
men op een Nederlands jacht dat voor de
haven van Cascais, 20 kilometer ten wes
ten van Lissabon, voor anker was gegaan.
De eigenaar van het jacht, de Laymoor en
de stuurman - beiden Nederlanders - en
een Deen werden gearresteerd.
voor dat doel moeder Lillian Carter heeft
ingeschakeld.
De Verenigde Staten hebben geweigerd
een exportvergunning te geven voor acht
C-130 vliegtuigen, die Libië al bij Lock
heed had besteld en die ook al waren
betaald. Volgens de Amerikaanse rege
ring zou Libië de toestellen voor „terroris
tische doeleinden” willen gebruiken.
Bolivia: geen schending
de mensenrechten
schoppen hebben hun solidariteit met de
Boliviaanse kerk betuigd.
De FNV heeft per brief aan minister
Van der Klaauw van Buitenlandse Zaken
en aan zijn collega Van der Stee van
Financiën gevraagd alles in het werk te
stellen om te voorkomen dat het Interna
tionale Monetaire Fonds (IMF) krediet
verleent aan het regime in Bolivia. Boven
dien wil de FNV dat de Nederlandse rege
ring tracht te voorkomen dat een consorti
um van internationale banken met La Paz
gaat praten over een herziening van de
aflossing van staatsleningen.
De Cura<;aose vakcentrale CGTC vindt
dat de Koninkrijksregering alle betrek
kingen met Bolivia moet verbreken en
over moet gaan tot een handelsblokkade.
Dat schrijft de organisatie in een telegram
aan de Antilliaanse premier Don Martina.
Naar aanleiding van deze verklaring
heeft generaal Garcia Meza gezegd dat
Bolivia wel eens de belangstelling voor
het lidmaatschap van het Andes-Pact zou
kunnen verliezen. Volgens de generaal
hebben de Boliviaanse strijdkrachten
geen tijdschema vastgesteld voor het te
ruggeven van de macht aan burgers.
de an-
i Cees
V, ge-
ig zei
indu-
moet
Indu-
juwen
in de
ef. Zij
nanier
voerd-
;i zich
idmill
tte de
rs om
■n het
heeft
gepre-
:elicht
aldus
(Door Jaap van Ginneken)
Rond de tweede helft van augustus
zal in Peking het parlement ofwel
Volkscongres bijeenkomen, om een
aantal ingrijpende beslissingen te be
vestigen die de laatste tijd genomen
zijn op bestuurlijk gebied.
Allereerst liggen die in het persoonlijke
vlak. Er wordt een eindafrekening voor
bereid met de afgezette vertegenwoordi
gers van de radicale linkerzijde: de zoge
noemde „bende van vier”. Daarbij zal net
als in het verleden worden ontkend dat
hun daden ook politieke achtergronden
hadden en zal worden benadrukt dat hun
openlijke en bedekte activiteiten uitslui
tend gericht waren op de vergroting van
eigen macht en gewin.
Tegelijk zal de positie van centrumver-
tegenwoordiger Hua Guofeng worden
aangetast: bij het Volkscongres zal hij zijn
ambt als premier moeten opgeven en met
hem een handvol van zijn plaatsvervan
gers. Hij zal worden opgevolgd door Zhao
Ziyang, die duidelijk behoort tot de rech
tervleugel van de nieuwe sterke man
Deng Xiaoping.
Naast de veranderingen op het persoon
lijke vlak zullen er ook enkele wijzigingen
worden aangebracht op een tweede ter
rein: dat van de grondwet. Volgens som
mige waarnemers zal zelfs de post van
president in ere worden hersteld en zal
deze worden bezet door Deng. Verder is
het mogelijk dat de handelingsvrijheid
van de regering en de ambtenaren zal
worden vergroot ten opzichte van de par
tij, die zich dan minder met de dagelijkse
gang van zaken mag bezighouden en zich
meer moet beperken tot het vaststellen
van de ideologische koers.
De invloed van de partij ten opzichte
van de bevolking zal daarentegen worden
versterkt: de vrijheid om muurkranten
aan te plakken en pamfletten te verbrei
den zal worden ingeperkt, alsmede het
recht om zelf massavergaderingen, de
monstraties en stakingen te organiseren.
Terwijl de liberalisering dus op deze ge
bieden weer wordt teruggedrongen, zal de
rechtsbescherming van de gezagsgetrou
we burger tegen willekeur evenwel enigs
zins worden uigebreid.
Met andere mensen op sleutelposities en
binnen het gewijzigde wettelijke kader,
zal zich tenslotte op een derde terrein een
verdere koerswijziging doorzetten: name
lijk dat van het beleid zelf vooral het
economische. In het algemeen komt het
erop neer dat de vernieuwingen van ma
oïstische massabewegingen als de zoge
noemde Grote Sprong Voorwaarts goed
deels ongedaan zullen worden gemaakt en
dat men zal terugkeren naar een veel
traditioneler communistisch ontwikke
lingsbeleid. Dit onder andere door het
opgeven van het extreme „egalitarisme”
en het derhalve weer aanvaarden van een
aanzienlijke hoeveelheid ongelijkheid: zo
wel tussen individuen en collectiviteiten
in eigen land, als ten opzichte van het
buitenland.
Naast de persoonlijke wijzigingen zal
men ook de statuten veranderen. En wel
in die zin dat oudere partijleden, die tij
dens de roemruchte Culturele Revolutie
zijn afgedankt, tot op de laatste man of
vrouw in ere worden hersteld. En dat
jongere partijleden, die toen massaal zijn
toegelaten, goeddeels weer worden terug
gewezen.
Tegelijk zal de partijgeschiedenis zon
der twijfel voor de zoveelste maal worden
herschreven. De verguisde oud-president
Liu Shaoqi zal posthuum in ere worden
hersteld en velen met hem. De enige
„overlevende” van de Culturele Revolutie
die verder in aanzien zal stijgen zal ex-
premier Zhou Enlai zijn. Maar de herzie
ning van de visie op Mao zal nu openlijk
en grondig worden aangepakt.
Er zal vermoedelijk een onderscheid
worden gemaakt tussen de jonge” en de
„oude” Mao. De eerste zal men met de
nodige reserves nog enige tijd min of meer
in ere houden. De scheiding zal rond 1957
worden gelegd. Maar de tweede zal syste
matisch worden gekritiseerd. Zijn gese
lecteerde werken zullen, net als eerder het
kleine rode citatenboekje, over enige tijd
uitverkocht raken en als er dan al nieuwe
edities van komen, dan zal dat toch in
sterk gewijzigde vorm zijn. Het is zelfs
mogelijk dat na al zijn standbeelden nu
ook zijn mausoleum uiteindelijk zal wor
den opgeheven of ingrijpend veranderd,
bijvoorbeeld door er ook andere leiders te
eren.
Ook zullen rapporten verschijnen over
de Grote Sprong Voorwaarts en de Cultu
rele Revolutie, die zullen onderstrepen dat
deze campagnes rampzalig zijn geweest:
zowel vanwege de economische moeilijk
heden die ze veroorzaakten, als vanwege
het grote aantal politieke slachtoffers dat
ze hebben geëist. Als daarbij cijfers wor
den genoemd zullen die zeker groot opzien
baren. De verantwoordelijkheid voor de
chaos van die tijd zal uitsluitend aan de
linkerzijde worden toegeschreven en de
rechterzijde zal van iedere medesehuld
worden vrijgepleit. Deze publikaties zul
len dan weer gebruikt worden om het
beleid van de partij verder in de gewenste
richting om te buigen: een volledig herstel
van de hiërarchische verhoudingen en
van de nadruk op discipline.
Uiteindelijk zal na de jaarwisseling ver
moedelijk ook een verdere aanpassing
van de militaire top plaatsvinden. Ook
hier zullen de laatste vertegenwoordigers
van centrum-links vermoedelijk het veld
moeten ruimen en zullen de vertegen
woordigers van de rechtervleugel de al
leenheerschappij krijgen. Dit zal leiden
tot meer nadruk op de noodzaak van
moderne bewapening en het opgeven van
de aloude strategie van de volksoorlog.
Daarmee is de de-maoisering dan op
alle fronten voltooid en zal het póst-Mao-
tijdperk definitief zijn ingetreden.
(Van onze redactie buitenland)
PARIJS. Vakantiegangers uit
Nederland wordt met klem afgera
den komend weekeinde (morgen 1,
zaterdag 2 en zondag 3 augustus)
naar Frankrijk af te reizen.
Het Franse ministerie van Transport
waarschuwt, dat op deze dagen miljoe
nen Fransen met vakantie gaan, zodat
op een massale drukte op de wegen
wordt gerekend. Komend weekeinde,
het einde van de bouwvakvakantie,
beginnen tevens honderdduizenden
Nederlanders aan hun thuisreis uit het
Zuiden.
Met name wordt een regelrechte ver
keerschaos verwacht op de autoroutes
van en naar het zuiden en Bretagne.
Ook in Zuidoost-Duitsland wordt
een enorme drukte verwacht op de
wegen en bij de grensovergangen. Dit
wordt veroorzaakt door het begin van
de schoolvakanties in Beieren en de
terugkeer van vakantiegangers uit de
deelstaat Nordrhein-Westfalen.
In Frankrijk verwacht men komend
ketten in Europa voor
het einde van 1983. De
Belgische regering kreeg
een half jaar uitstel voor
de beslissing over de
De Chinese leiders
proberen al enkele
maanden, overigens tot
dusver zonder succes,
BRUSSEL (AFP).
België zal niet voor de
herfst beslissen over de
plaatsing van 48 cruise-
raketten op zijn grond
gebied, zo is gisteren uit
een betrouwbare NAVO-
bron vernomen.
Vorig jaar december
besloot de NAVO tot de
stationering van 572
nieuwe Amerikaanse
middellange-afstandsra-
(Van onze redactie buitenland)
JOHANNESBURG. De staking van
gemeentearbeiders in Johannesburg
heeft zich gisteren uitgebreid. Ongeveer
10.000 man, tweederde van het zwarte
personeel, heeft het werk nu neergelegd.
Johannesburg is bijna geheel lamgelegd
door de staking van de zwarten.
Na Argentinië en Paraguay heeft ook
Brazilië gisteren het militaire regime in
La Paz erkend. President Lopez Portillo
van Mexico heeft tijdens zijn bezoek aan
Brazilië verklaard dat zijn land diploma
tieke betrekkingen met Bolivia zal blijven
onderhouden.
(Van onze redactie
buitenland)
PEKING. Prins No
rodom Sihanoek heeft
opnieuw laten weten dat
hij niet aan het hoofd zal
staan van een eventuele
coalitie-regering in Cam
bodja en bij voorbaat elk
politiek gesprek met de
Chinese leiders tijdens
zijn verblijf in Peking
ziet uitgesloten.
PARIJS (AFP/UPI). De volgend jaar
in Frankrijk te houden presidentsverkie
zingen zullen op 26 april en 10 mei plaats
vinden, zo is gisteren officieel in Parijs
bekendgemaakt.
De presidentiële ambtstermijn duurt in
Frankrijk zeven jaar. Belangrijke functio
narissen worden gekozen via een dubbel
kiesstelsel. Als bij de eerste ronde een
kandidaat niet de vereiste meerderheid
haalt, moeten de twee kandidaten die het
hoogste aantal stemmen behaalden het in
een tweede ronde tegen elkaar opnemen.
LISSABON (DPA/Reuter). Portugese
douanebeambten en leden van de anti-
drug-brigade hebben gisternacht een par
tij hasj van duizend kilo in beslag geno-
(Van onze redactie buitenland)
OSLO. Zeven mensen werden dins
dag gewond bij een ontploffing in een
bioscoop in de Noorse stad Kristiansand.
Het gebouw werd gedeeltelijk verwoest.
Op het moment dat de explosie zich
voordeed zaten ongeveer vijftig mensen in
de bioscoop naar een film te kijken. De
titel daarvan: „Ik ben explosief’.
Hoewel over de oorzaak van de ontplof
fing nog niets definitief vaststaat, sluit de
Politie de mogelijkheid niet uit dat er in de
Projectiecabine een bom was verborgen.
Gistermorgen besloot
de Belgische regering
dat er pas een besluit ge
nomen kan worden, als
het parlement in het na
jaar zijn werkzaamhe
den hervat. In Brussel
bevestigt men dat de
Vlaamse socialisten nog
altijd felle tegenstanders
zijn van de stationering
van de nieuwe NAVO-
raketten.
Volgens Sawyer, die sprak in de Com
missie van Justitie van, het Huis van Afge
vaardigden, is Billy Carters verklaring
vastgelegd in een FBI-rapport. Volgens
het rapport zou Billy de telegrammen
zelfs mee naar huis hebben genomen.
Sawyer noemde het gisteren een cata
strofe als president Carter inderdaad tele
grammen aan zijn broer mee heeft gege
ven. En als het niet zo is dan heeft Billy
Carter een „misdaad” begaan door tegen
over de FBI een valse verklaring af te
leggen, aldus de republikein.
Daarnaast meldde de Washington Post
dat Billy Carter in 1979 het Witte Huis
heeft gebeld om te informeren naar de
verkoop van C-130 militaire trans
portvliegtuigen, die door Libië waren be
steld. Volgens het dagblad heeft Billy Car
ter dat op 16 januari van dit jaar ver
klaard tegenover ambtenaren van het mi
nisterie van Justitie.
Billy Carter zou echter geweigerd heb
ben te antwoorden op de vraag of hij heeft
geprobeerd de president over te halen de
toestellen aan Libië te leveren. Ook wilde
hij niet antwoorden op de vraag of hij
prins Sihanoek te ver
zoeken met de Rode
Khmer, die door China
wordt gesteund in hun
strijd tegen het door
Vietnamese troepen ge
steunde bewind Heng
Samrin.
dag 29 augustus.
Voor het vermijden van bepaalde
knelpunten wordt in Frankrijk dit jaar
voor het eerst gebruik gemaakt van
paarse omleidingsborden met gele pij
len. Het is ook van belang langs de
Franse autoroutes te letten op borden
waarop de aanduiding „autoroute sa-
turée” kan verschijnen. In dat geval is
er geen plaats meer om te rijden en
verdient het aanbeveling de eerste de
beste afslag te nemen en een andere
weg te kiezen.
LONDEN (AP). Het oudste zondag
blad van Groot-Brittannië de Observer,
heeft zijn meer dan 1.000 personeelsleden
gisteren ontslag aangezegd en aangekon-
digd dat het laatste nummer op 19 oktober
zal verschijnen. De reden hiervoor is een
loongeschil, dat slechts 26 part-time druk-
kerij-medewerkers betreft.
In een sombere bekendmaking zei de
directeur van het in Amerikaanse handen
zijnde blad, dat vier jaar geleden door de
Amerikaanse oliemiljonair Robert Ander
son voor de financiële ondergang werd
behoed, dat het haar dodelijke ernst was
bij haar beslissing om de krant te sluiten.
„We zullen en kunnen hun niet meer
geld aanbieden”, aldus directeur Brain
Nicholson, „De gevoelens zijn zeer
grimmig”.
weekeinde vooral een verkeerschaos
rond veel grote steden. Het Franse
ministerie van Transport adviseert
buitenlandse toeristen dan ook deze
dagen de Franse wegen te mijden. Ook
van de veel gepropageerde alternatie
ve routes wordt weinig heil verwacht.
Tijdens de reis van en naar het Zuiden
moet rekening worden gehouden met
een vertraging, die tot een dag kan
oplopen.
Omdat de Fransen hun vakantie
eind augustus weer even massaal
beëindigen, wordt eveneens met na
druk afgeraden te vertrekken op vrij-
In een na zijn aan
komst in China aan de
pers verstrekte verkla
ring legt het voormalige
staatshoofd van Cam
bodja er de nadruk op,
dat zijn bezoek aan Chi-
Het 12-jarige Russische jongetje Walter Polovchak wordt, omringd door advocaten en bewakers, naar een rechtbank in
Chicago gebracht voor verhoor. Walter en zijn 17-jarige zusje Natalie (tussen de twee mannen op de achtergrond) hebben in de
Verenigde Staten asiel gevraagd. Hun ouders willen echter dat hun kinderen met hen terugreizen naar de Sovjet-Unie.
(Van onze redactie buitenland)
DEN HAAG. De 19-jarige dienstplich
tige soldaat J. van de Ende uit het Zuid-
hollandse Berkenwoude, is gistermiddag
bij een mortierbeschieting in Zuid-Liba-
non licht gewond geraakt.
Van de Ende is gelegerd in het dorpje
Jatar, dat gisteren rond het middaguur
vanuit door majoor Haddad beheerst ge
bied met tien mortiergranaten werd be
stookt. Ongeveer tegelijkertijd werd een
aantal granaten afgevuurd op Haris, waar
de commandopost van het Nederlandse
bataljon is gevestigd. Er zijn geen verdere
meldingen van gewonden onder de bur
gers en van eventuele schade.
UNIFIL-soldaat Van de Ende werd
door twee scherfjes in de rug geraakt.
Verwacht wordt dat hij daar niet lang
hinder van zal ondervinden.
In de Libanese hoofdstad Beiroet ont
plofte gisteren een in een auto verborgen
bom. De falangistische radio maakte be
kend, dat hierbij twee doden zijn gevallen.
Minstens vijf mensen werden gewond.
(Van onze redactie buitenland)
JOHANNESBURG. Zuidafrikaanse
troepen hebben gisteren bij een bliksem
actie tegen een doorgangskamp van de
Namibische bevrijdingsbeweging SWA
PO in Zuid-Angola, 27 guerrillastrijders
van de SWAPO en Angolese militairen
gedood.
Dit heeft een woordvoerder van de
Zuidafrikaanse strijdkrachten gister
avond in Johannesburg bekendgemaakt.
Volgens zijn mededelingen was de actie,
waaraan 80 Zuidafrikaanse militairen
met helikopters deelnamen, gericht tegen
het dorp Tsjitado, een tiental kilometers
over de grens tussen Namibië en Angola.
De Zuidafrikanen ontmoeten niet alleen
tegenvuur van strijders van de SWAPO,
maar ook van militairen van de MPLA, de
Volksbeweging voor de bevrijding van
Angola, die in dat land aan de macht is.
In juni deed Zuid-Afrika een groot
scheepse inval in Angola, de grootste mili
taire actie van het land sinds de Tweede
Wereldoorlog. Het duurde ruim twee we
ken voordat de Zuidafrikanen zich terug
trokken. Volgens officiële opgaven wer
den daarbij ruim 300 zwarte guerrillastrij
ders gedood.
De aanval van gisteren werd van Zuid
afrikaanse zijde omschreven als een pre
ventieve actie.
na, dat twee tot drie
maanden zal duren, een
strikt privé-karakter
heeft. Hij verklaarde
voorts dat hij zich „defi
nitief’ uit de politiek
heeft teruggetrokken.
-
