Richtlijnen in de maak
In eerste helft van 1980
5
Europese plannen
Olieproduktie op
3
II
met statiegeld
zelfde peil als
vorig jaar
FNV-stuk wellicht doorbraak
arbeidsverhoudingen
voor de
Luchtvaart VS
l»
boekt het best.
Bij de Rabobank liggen de
Holland International winter-
lijdt enorme
verliezen
programma’s nu voor u klaar,
Rabobank O
Oókgoed in reizen.
I Wie het eerst boekt,
Meerderheidsbelang Ahold in Borel-bedrijf
rLL
B
0
uinre
V
5.S0
NORIT1 betrouwbar
■u’* mi m
1
15
1980
DONDERDAG 7 AUGUSTUS
ECONOMIE
(Van onze redactie economie)
is
i
«2
INTHWUTKWA
I
f 1
HOL4ND
Mi
HAMBURG. In de eerste helft van dit jaar heeft de wereld
1548 miljoen ton ruwe olie geproduceerd. Dat is ongeveer
evenveel als in het eerste halfjaar van 1979.
INWN4TION4L
duinrelltwassenaar
Kiekt
met
.Kodak,
Hr'* 1
(Van een juridische medewerker)
i ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
loteen
to
is nog
kennis
il.: tel.
(ADVERTENTIE)
q
2m
Wtiffx '#<V>
IMVfVKMtMVVA t!t#> KVUVt^t
linger,
wol te
inisebr I
Uten
tersen.
»or dit
ten euvel
is aan.
fonds i
cdiv. ed.|
In het Verre Oosten nam de olieproduk
tie met bijna twee procent af tot 71 mil
joen ton, terwijl in de Verenigde Staten
ongeveer een procent minder werd ge
wonnen waardoor de Amerikaanse pro-
duktie bleef steken bij 252 miljoen ton
ruwe olie.
ongeveer 62 miljoen ton. Voor negentig
procent was die olie afkomstig uit de
bodem van de Noordzee.
zich inmiddels akkoord verklaarden met
de transactie.
Enige weken geleden werd door het ministerie van Volksgezondheid en
Milieuhygiëne bekendgemaakt, dat een wettelijke statiegeldregeling voor de
eenmalige verpakking zowel glazen als kunststof flessen van frisdranken
in de maak is.
50
TO
TO
'O
'0
XT
Entree:
11
444.
331.
i
1
116,
55,»
38,41
29,11
270,»
202,58
71,31
41, »
129,»
45®
58®
55»
112.70 u
83»
61,»
148,»
111,58
140.»
38,S
55.70
136.0»
58,»
50. »
51»
85»
79»
51, ®
154,»
47,
45,®
77,71
35,44
53,40
138,»
104,S
58,10
144.84
42,
140.26
125.9
73,»
212,»
35,0»
88,»
177.2
252)
45®
36,S
49,S!
51,78
107.84
330.04
172,00
157,00
330.1»
claim,
en.
vXAXX
In de Sovjet-Unie. OosttEuropa en Chi
na werd bijna drie procent meer olie ge
wonnen dan in de eerste helft van 1979,
waardoor de totale produktie van ge
noemde landen in de eerste helft van dit
jaar 362 miljoen ton bedroeg.
Dat ging bijna 10 jaar goed. Toen kwam
de bodem van de winstpot in zicht. Dan
werkt polarisatie niet meer. Men snijdt er
mee in eigen vlees. Dat feit vond slechts
geleidelijk erkenning bij de vakbeweging.
Als men zo lang de ander als tegenstander
heeft beschouwd en behandeld en als dat
bovendien goede resultaten afwierp, is het
moeilijk snel overstag te gaan naar een
andere tactiek. De felheid van het verle
den werkt nog na. Er kwam wel een
aarzelende neiging tot loonmatiging,
maar de mate waarin dat gebeurde was
nog niet voldoende.
Bovendien wilde men daarvoor troost
prijzen hebben in de vorm van arbeids
tijdverkorting zonder inlevering van loon,
vermogensaanwasdeling en andere zaken
die langs andere weg toch de arbeidskos
ten weer opvoerden. Dat hielp dus niet. Er
was een echte ommekeer nodig.
(Van onze redactie economie)
NEW YORK. De Amerikaanse lucht
vaartmaatschappijen hebben in de eerste
helft van dit jaar een verlies geleden van
475 miljoen dollar. Dat heeft de Air Trans
port Association (ATA) laten weten.
Belangrijkste oorzaken voor het verlies
zijn de stijging van de brandstofprijzen en
de economische recessie in de Verenigde
Staten.
In de eerste helft van het vorige jaar
bedroeg de gezamenlijke winst 247 mil
joen dollar. De ATA verwacht voor geheel
1980 aanzienlijke verliezen, mogelijk de
grootste uit de geschiedenis van de Ameri
kaanse luchtvaart. De brandstofkosten
zijn in de eerste helft van dit jaar al met
I meer dan vijftig procent gestegen. Het
hele jaar zullen de luchtvaartmaatschap-
I pijen in de VS naar schatting tien miljard
dollar voor brandstof uit moeten geven
I tegen in 1979 6,5 miljard.
I Het luchtverkeer in de VS is in de eerste
I helft van 1980 vergeleken met die periode
I van 1979 met een procent afgenomen. De
I stijging van de kosten is dus niet veroor-
I zaakt door het vervoer van een groter
I aantal passagiers.
De verliezen moeten voor een groot deel
I worden toegeschreven aan de felle con-
I currentie tussen de afzonderlijke maat-
I schappijen op de voornaamste routes.
J Sinds enige tijd bestaat er geen toezicht
van de Amerikaanse raad voor de burger
luchtvaart meer op de tarieven. Ook zijn
de maatschappijen er vrij in hun routes
uit te kiezen.
Nieuw:
flnsektenshow
en Kikkershow
Ook in Latijns-Amerika nam de pro
duktie toe, namelijk met vier procent.
Daardoor produceerde Zuid-Amerika in
de eerste helft van dit jaar iets meer dan
135 miljoen ton ruwe olie. Vooral de uit
breiding van de oliewinning in Mexico
droeg daartoe bij.
Waarom werkt de overheid aan dergelij
ke regelingen?
De hoeveelheid huisvuil en zwerfvuil
wordt steeds groter. Verpakkingsmateri
aal en met name de verpakking van dran
ken heeft hierin een groot en nog steeds
groeiend aandeel. De kosten van verwij
dering van het huisvuil, die ten laste van
de gemeenten komen, stijgen voortdurend
en bedragen in Nederland al 120,- tot
150,- per ton.
Wat de Europese Commissie wil is in de
eerste plaats een beperking van de kosten
van verwijdering van stadsafval, maar
bovendien hoopt men een besparing van
grondstoffen en energie te bereiken en
tenslotte een meer doeltreffende bescher
ming van het milieu.
Echter, wanneer men de ontwerp-richt-
lijn inzake de verpakking van dranken
bekijkt, kan men zich toch afvragen of de
Commissie wel op de juiste weg is.
De richtlijn heeft betrekking op de ver
pakking van alle soorten wijn, inclusief
sherry, vermouth, mousserende wijnen
etc., bier, gedistilleerde dranken, azijn en
eetbare oliën (hoewel men deze produkten
moeilijk dranken kan noemen), melk en
melkdranken met uitzondering van yog
hurt, mineraalwater, frisdranken en ten
slotte vruchten- en groentesappen.
Onder „drankverpakking” wordt ver
staan de individuele afzonderlijk afgeslo
ten fles, blik, pot, karton of andere ver-
pakkingsvorm, welke een drank bevat en
is vervaardigd van glas, metaal, kunststof,
papier of enig ander materiaal, kortom
alle verpakkingsvormen. Wat de Europe
se Commissie wil is, dat, waar het de
hiervoor genoemde produkten betreft,
over uiterlijk tien jaar na afkondiging van
de richtlijn alle eenmalige verpakkingen”
behalve in specifieke en exceptionele ge
vallen”, zoals de richtlijn dit uitdrukt, van
de Europese markt zijn verdwenen.
Om dit te bereiken zullen alle drankver
pakkingen moeten worden voorzien van
de opdruk „retourneerbaar” en zal op
iedere verpakking statiegeld moeten rus
ten. Ook dit laatste zal onder vermelding
van het betreffend bedrag duidelijk op de
verpakking moeten worden aangegeven.
Om niet de indruk te wekken van discri
minatie verbiedt de Europese Commissie
dus geen enkele vorm van verpakking
maar betrekt, wat geheel nieuw is ook
metalen en papieren verpakkingen in de
statiegeldregeling. Echter statiegeld op
blik of bijvoorbeeld een kartonnen ver
pakking zou toch wel eens tot verminde
ring of zelfs totale verdwijning van deze
verpakkingsvormen kunnen leiden.
Het is nog maar de vraag of de detail
handel over ruimte, personeel en de finan
ciële middelen beschikt om al deze lege
kunststof, metalen en papierverpakkin-
gen, die uiteraard niet opnieuw afgevuld,
maar gerecycleerd zouden moeten wor
den tegen terugbetaling van statiegeld in
te nemen. Om nog maar niet te spreken
van de hygiënische problemen verbonden
aan de terugname van deze vieze verpak
kingen.
Bovendien moet de detaillist zich wel
realiseren, dat de richtlijn hem ook ver
plicht om van wie dan ook een lege, re-
tourneerbare verpakking aan te nemen
van de soort, de maat en het merk, als hij
verkoopt en het betreffende statiegeld te
rug te betalen.
In Nederland, maar ook in de andere
EG-landen worden al geruime tijd en met
veel succes glasverpakkingen zonder sta
tiegeld hetzij via de bekende glasbakken
of via gescheiden inzameling buiten het
overige huisvuil gehouden. Wie kent ook
niet de inzamelingen van oud papier? Een
bewijs dat ook zonder wettelijke maatre
gelen de consument, wanneer hij maar
goed geïnformeerd is, bereid is aan het
afvalprobleem mee te werken.
Het totale probleem van het huishoude
lijk afval moet ook opgelost kunnen wor
den zonder een verplichte statiegeldrege
ling voor de traditioneel eenmalige ver
pakkingen. Het is te hopen, dat men ook in
Brussel tijdig tot dit inzicht zal komen.
131.8
702
96,8
1062
15,11
42,S
188,8
28,71
74,
45,S
114,»
502
69,
84,8
192
1212
1352
53,
107,51
56,71
100,74
Mocht deze mededeling nogal beroering
hebben veroorzaakt met name bij het be
trokken bedrijfsleven, inmiddels is be
kend geworden, dat op Europees niveau
nog veel verdergaande plannen in de
maak zijn. Het ligt namelijk in de bedoe
ling van de Europese Commissie, het „da
gelijks bestuur” van de Europese Ge
meenschap, om op korte termijn een
richtlijn (een wettelijke regeling, die alle
lidstaten van de Europese Gemeenschap
verplicht het bepaalde binnen een vastge
stelde tijd in de nationale wetgeving op te
nemen) betreffende de verpakkingen van
dranken aan de Raad van Ministers van
de EG voor te leggen.
De transactie zal, volgens Ahold, geen
nadelige gevolgen hebben voor de werk
gelegenheid bij Jacques Borel Catering,
waar ruim 450 mensen in dienst zijn. De
SER-Fusie-commissie en het ministerie
van Economische Zaken zijn ingelicht. De
betrokken ondernemingsraden zijn om
advies gevraagd, terwijl de vakbonden
Dat schrijft het Amerikaanse vakblad
voor olie- en gasindustrie Oil and Gas
Journal.
De ontwikkeling in de afzonderlijke we
relddelen liep nogal uiteen. In het Midden
oosten werd de produktie verminderd, en
wel met twee procent tot 505 miljoen ton.
De helft daarvan werd door Saoëdi-Ara-
bië geleverd.
De West-Europese olieproduktie nam
daarentegen met twaalf procent toe tot
hij veronderstelt dat de ander niet bekent
kan hij het beste wel bekennen, want dan
is hij voorgoed van strafvervolging af.
Dus bekent hij. De ander bevindt zich in
dezelfde situatie. Hij bekent dus ook. Dus
vinden ze inderdaad hun beste oplossing
niet. Die wordt alleen bereikt als ze onder
ling kunnen overleggen.
Nu is het gevangenendilemma alleen
maar een gelijkenis. Prof. Van den Doel
heeft er echter op gewezen dat iets soort
gelijks kan gelden voor de betrekkingen
op de arbeidsmarkt. Daar wordt wél
overlegd. Op grond van dat overleg is het
mogelijk dat de partijen hun beste oplos
sing vinden. Zij hebben namelijk beide
belang bij voldoende loonmatiging.
In het betoog van Van den Doel wordt
niet erg duidelijk waarom zij die oplos
sing niet vinden. Ik geloof dat dit het beste
kan worden verklaard door de gelijkenis
van het gevangenendilemma nog iets ver
der door te trekken dan hij doet. We
moeten de partijen dan, zoals gezegd, zien
als gevangenen van hun onderlinge wan
trouwen. Ze praten dan wel met elkaar,
maar meer om hun gedachten te verber
gen dan ze tot uiting te brengen.
Waar komt dat diepe wantrouwen van
daan? Voornamelijk uit voorafgaande er
varingen. Omdat beider belang in geval
van hoge werkloosheid op één lijn ligt,
kunnen zij er op vooruitgaan door onder
linge samenwerking. Maar dat is niet al
tijd zo geweest. In de jaren zestig was de
werkgelegenheid niet of nauwelijks in het
geding. Er was 15 jaar geleden een zo
grote winstbuffer in het bedrijfsleven
aanwezig dat de vakbeweging door straf
optreden zonder gevaar voor de werkgele
genheid grote loonstijgingen kon binnen
halen. Ook wat dit betreft is er een gelijke
nis, namelijk met een spel met een con
stante gezamenlijke uitkomst. Er was een
gegeven bedrag te verdelen. Wat de één
meer had kreeg de ander minder. In zulk
een situatie heeft samenwerking geen zin
en wordt de beste uitkomst bereikt door
polarisatie.
Jacques Borel Catering is in ons land
een van de grootste organisaties op het
gebied van het beheren van bedrijfsres
taurants, restauratieve dienstverlening
aan culturele centra en andere instellin
gen. Het bedrijf zal naar verwachting te
gen het einde van dit jaar ongeveer 100
projecten in beheer hebben. Ook in het
buitenland, voornamelijk in Algerije, is
Jacques Borel Catering BV actief.
Die aanzet is er nu. De Industriebond
FNV heeft veel invloed. De leiding geniet
in het algemeen bij de leden veel vertrou
wen. Er hangt dus echt een belangrijke
verschuiving in de lucht. Nadere onder-
handelingen met de werkgeversorganisa
ties zullen moeten leren of er een nieuw
harmoniemodel voor de arbeidsmarkt in
zit. De omstandigheden heeft men mee,
want de belangen zijn nu eenmaal gelijk
gericht. De voorwaarden die het discus
siestuk noemt, zullen nog moeten worden
afgetast op hun hardheid.
Men wil naar overeenkomsten over ge
waarborgde werkgelegenheid. Dat is voor
de werkgevers erg moeilijk. Zij zijn af
hankelijk van de afzetmogelijkheden en
die kunnen van tevoren moeilijk worden
vastgelegd. Als men zich verplicht werk
nemers in dienst te houden ook als daar
voor naar later blijkt geen werk is,
komt men opnieuw vast te zitten. Zo kan
het dus niet.
Verder kunnen werkgeversorganisaties
wat dit betreft hun leden niet binden.
Arbeidsplaatsovereenkomsten kunnen al
leen worden aangegaan door afzonderlij
ke ondernemingen.
Het is dus zaak, af te tasten wat de
Industriebond op het achterste van de
tong heeft. Meestal moeten voorwaarden
zoals deze worden gezien als een ope
ningsbod, van waaruit misschien conces
sies kunnen worden gedaan. Dat geldt
niet alleen tegenover de werkgevers, maar
ook tegenover de eigen leden. Een wig
moet met het dunne eind het eerst er in.
Uiteindelijk wil de Industriebond toch
weer naar hógere lonen, maar dan als
uitkomst van verbetering van de werkge
legenheid. Het gaat immers om een pro
gram voor de jaren tachtig. Men wil dus
weer terug naar een situatie, waarin de
werkgelegenheid niet meer in het geding
is en waarbij meer loon minder winst
betekent en omgekeerd. Als dat er op den
duur weer in zit, zal ieder daar vermoede
lijk vrede mee hebben. Maar het zal van
hier en nu uit wel een lange weg zijn.
Het is duidelijk dat zij beiden belang
hebben bij ontkenning. Maar die oplos
sing vinden zij niet, omdat zij van elkaar
niet weten wat ze doen. Zij kunnen alleen
maar voor zichzelf het beste er van ma
ken. Er zijn dan twee mogelijkheden. Als
de een veronderstelt dat de ander bekent,
kan hij ook zelf het beste bekennen. Als
ZAANDAM (ANP). Ahold heeft in
principe overeenstemming bereikt met
Jacques Borel International U.S.A, in Pa
rijs over een vergroting van haar deelne
ming in het kapitaal van Jacques Borel
Catering BV van 40 procent naar 90 pro
cent. De overige 10 procent is in handen
van OGEM
Het discussiestuk ,Een beleid voor
de tachtiger jaren’ van de Indu
striebond FNV kan het begin van een
doorbraak betekenen voor de ar
beidsverhoudingen.
Men komt daarin tot de erkenning dat
gekozen moet worden tussen meer loon of
meer werkgelegenheid en kiest dan het
laatste. Beide partijen op de arbeidsmarkt
hebben belang bij zulk een ontwikkeling.
Meer werk voor de werknemers betekent
meer winst voor de werkgevers.
Waarom hebben zij elkaar ondanks ge
lijkgerichte belangen tot dusver niet kun
nen vinden? Doordat er een muur van
onderling wantrouwen tussen hen in
stond. Zij waren gevangenen van dat wan
trouwen. Gevangenen die van elkaar ge
scheiden zijn kiezen meestal niet wat voor
henzelf het beste is. Tot voor kort kon het
uitblijven van een centraal akkoord dan
ook worden verklaard aan de hand van
het zgn. gevangenendilemma.
Men moet zich daarbij twee gevangenen
denken die van een gezamenlijk misdrijf
worden verdacht. Het bewijs is nog niet
geleverd en zij bevinden zich in voorlopi
ge hechtenis. Onderling kunnen ze geen
contact met elkaar hebben. De justitie
probeert ze tegen elkaar uit te spelen. Zij
belooft aan degene die bekent, terwijl de
ander blijft zwijgen, definitieve vrijlating.
De ander wordt dan zwaar gestraft. Als ze
allebei bekennen worden ze matig ge
straft. De bekentenis geldt dan als ver
zachtende omstandigheid. Als ze geen van
beiden bekennen en het bewijs wordt ook
niet buiten hen om geleverd worden ze
voorlopig op vrije voeten gesteld.
De inwoners van de Westduitse stad Laatzen, in de buurt van Hannover, hebben hun eigen
oliebron in de achtertuin De ja-knikker is dag en nacht in bedrijf.
