ACCENT OP MILITAIRE DOELEN
Politie arresteert
Bologna
verdachte
Arabieren dreigen
met oliesancties
Chinese minister stelt
Carter belooft miljoenen werk
bezoek aan India uit
Zuid-Korea weert
SWAPO verdeeld
Ook tegen Nederland
Civiletti ai in
22-jarige Italiaan in Nice
Groot-Brittannië
voorziet zelf
Zwitserland kan
in oliebehoefte
in twee maanden
Mijnals nieuwe
voorzitter NMR
april op hoogte
van Billy-gate
na uitspraak over
Caprivi-strook
Dagblad: troepen
VS nog jaren
in Zuid-Korea
1
delegatie Amnesty
k
V
Minister Zimbabwe
beschuldigd van
moord op blanke
atoombom maken
3
BINNEN- EN BUITENLAND
D O N D E R D AG 7 AUGUSTUS 1 9 8 0
Foto’s
leur
lliet
Dr. Gaz
ken
ind
itie
aai
uim
de is
laald
i het
man-
i iets
kor-
oek
icor
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. De Ver
enigde Staten gaan binnen
kort hun atoomstrategie wijzi
gen. Daartoe heeft president
Carter onlangs een richtlijn
ondertekend, zo is gisteren uit
betrouwbare bron in Washing
ton, vernomen. Het accent bij
een kernaanval op de Sovjet-
Unie zal voortaan niet meer op
bevolkingscentra liggen, maar
op militaire doelen.
door Nico Scheepmaker
X
trijfël f-
(Van onze redactie buitenland)
Carter.
Huang Hua
Atoomstrategie VS
wordt gewijzigd
wee
uit-
iuk-
cha-
oor-
itigd
sten-
trne-
van
eeld.
assa-
met
Mevrouw Sacharov, dus Jelena Bonner,
liet ons plaatsnemen in de twee stoelen die
in een kantoorachtige kamer stonden, en
ging zelf, met haar rechterhand haar
hoofd ondersteunend, languit op het bed
liggen, ondertussen paffend aan een siga
retje. Dikke brilleglazen, die ons eraan
herinnerden dat zij, na veel buitenlandse
druk, een keer toestemming kreeg haar
oog in Italië te laten opereren, en peper-
en-zoutkleurig grijs haar. Geen vrouw bij
wie je je niet meteen op je gemak voelt.
Zijzelf had trouwens ook geen behoefte
aan vormelijk gedrag, en af en toe zette zij
haar bril bovenop haar haar.
Er stond nog een tafel met een oude
schrijfmachine in de kamer, en langs de
wanden stonden beoekenkasten, met veel
foto’s vóór de boeken. Van haar zoon
Aljosja, die zonder zijn verloofde Liza in
Amerika bij zijn zuster Tanja woont.
traal
uit-
van
iela-
ïijn-
van
de
che-
van
V in
een
•t 0,6
ireau
maal
eids-
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN. Uit voorlopige cijfers van
het Britse ministerie van Energie blijkt
dat het olieverbruik in Groot-Brittannië
zo sterk is afgenomen dat het land nu
voldoende olie produceert om de eigen
behoefte te dekken. In het tweede kwar
taal van dit jaar bedroeg zowel het ge
bruik als de produktie van de olie 19,5
miljoen ton. Dat komt overeen met 1,56
miljoen vaten (van 159 liter) per dag. Hët
verbruik was 13,5 procent minder dan in
het tweede kwartaal van het afgelopen
jaar.
De vermindering van het olieverbruik is
geen typisch Brits verschijnsel. Ook in
andere Westerse landen hebben het hoge
niveau van de olieprijzen en de economi
sche recessie de vraag naar olie duidelijk
doen afnemen.
Volgens de nieuwe strategie worden de
Amerikaanse raketten voornamelijk ge-
TOKIO (AFP). De Verenigde Staten
zullen de eerstkomende jaren zeker geen
eenheden van hun landstrijdkrachten uit
Zuid-Korea terugtrekken. Volgens het Ja
panse blad Nihon Keizai heeft Washing
ton dit aan Japan laten weten.
In juli van het vorig jaar deelden de VS
mee, dat zij hun voorgenomen terugtrek
king van troepen uit Zuid-Korea zouden
opschorten tot 1981. Met het oog op de
militaire inspanningen waarvan Noord-
Korea onlangs blijk heeft gegeven, zou de
Amerikaanse regering besloten hebben,
de terugtrekking nog verscheidene jaren
uit te stellen.
De sterkte van de Amerikaanse leger
eenheden in Zuid-Korea wordt geraamd
op 39.000 man. Voorts bevinden zich daar
70 toestellen van de Amerikaanse lucht
macht.
Volgens de laatste Amerikaanse bereke
ningen beschikte Noord-Korea eind 1979
over 40 divisies of 600.000 militairen. Dit is
ongeveer 160.000 man meer dan eerdere
schattingen. Voorts beschikken de Noord-
koreanen over 2.150 tanks en 570 operatio
nele vliegtuigen. Daartegenover staan aan
Zuidkoreaanse kant ongeveer 700 tanks
en 250 gevechtsvliegtuigen, aldus Nihon
Keizai.
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK. De Amerikaanse president Jimmy Carter heeft gisteren gezegd,
dat hij binnenkort een economisch vernieuwingsprogramma openbaar zal ma
ken, dat de werkgelegenheid moet doen toenemen en de Amerikaanse industrie
nieuw leven in moet blazen.
Voor de National Urban League, een organisatie die zwarten in de VS helpt met
het vinden van woonruimte en werk, verklaarde Carter, dat zijn plan miljoenen
nieuwe banen zal opleveren en het energietekort zal helpen bestrijden.
Een dag eerder sprak Ronald Reagan, de republikeinse kandidaat voor het
presidentschap, voor de Urban League. Reagan, die zijn zwarte landgenoten
opriep op hem te stemmen op 4 november, hield zijn gehoor voor dat president
Carter de afgelopen vier jaar niets anders heeft gedaan dan werkverschaffings
projecten op korte termijn te organiseren.
In plaats van recessie is groei van de economie nodig, waardoor in de
particuliere sector solide banen beschikbaar komen, aldus de oud-gouverneur
van Californië.
,'hut-
ider-
:>ble-
lijke
i zal
ertig
ewel
derd
leeft
alle-
jt af
kle-
aan-
370
irter
onds
mil-
•hap-
at is
it in
rordt
1979
vèili-
•dam
s ge-
i 200
meer
verk-
zijn!
werk
irder
bete
rijke
ings-
s het
ikba-
/oor-
OESAKA (AFP). In de zwarte bevrij
dingsbeweging voor Zuidwest-Afrika (Na
mibië) SWAPO is een definitieve scheu
ring ontstaan als gevolg van een verkla
ring van de voormalige vice-voorzitter
van de SWAPO, Mishake Albert Muyon-
go, die gisteren in Loesaka zei dat de
Caprivistrook autonomie moet krijgen.
Muyongo en acht andere leden van de
SWAPO-leiding werden op 23 juli door het
Centrale Comité ontslagen. Zij werden er
toen al van beschuldigd een scheiding te
willen bewerkstelligen van het oostelijke
gedeelte van Namibië, waarin de Caprivi
strook is gelegen.
mo-
?ers-
■ren.
ügd
het
ioor
rko-
ant-
nuit
nte-
aan-
ipril
Xrn-
nale
ver-
per-
laar
pen
ver-
I ko-
De
i op
daag
het
richt op het militair-industrieel complex
in de Sovjet-Unie, op het politieke appa
raat en op vliegvelden. Dat zou een be
perkte kernoorlog mogelijk maken. De
critici, bijvoorbeeld Pax Christi Neder
land, vragen zich af of een beperkte
atoomoorlog wel mogelijk is en of die niet
voortdurend zal escaleren.
Volgens sommige defensiefunctionaris-
sen is het de bedoeling dat de MX-raket-
ten die de Amerikanen aan het ontwikke
len zijn een sleutelrol in de nieuwe strate-
tie gaan vervullen. Deze raketten kunnen
tien kernkoppen vervoeren.
De mogelijkheid een beperkte kernoor
log te voeren is al jarenlang een stok
paardje van president Carters adviseur
Brzezinski. Carter zelf geloofde toen hij
president werd niet in die mogelijkheid.
De planning van het Amerikaanse minis
terie van Defensie is de laatste jaren ech
ter steeds meer in die richting gegaan.
„Veel mensen daar vinden dat vreemd”,
vertelde ze, „maar onze familieband is zo
hecht dat ik het vreemd zou vinden als hij
niet bij zijn zuster introk, zolang Lize geen
toestemming krijgt naar Amerika te emi
greren”. Helaas wist ik toen nog niet dat
Lenin, een paar huizenblokken verderop
in dezelfde Tsjkalova Straat, op nummer
19, in september 1893 en in januari 1894
een tijdje bij zijn zuster A I. Elizarovaja
had gewoond, zodat Aljosja een lichtend
voorbeeld had. Verder foto’s van Tanja en
haar man en hun twee kinderen Matvjej
(6) en Aanna (4), foto’s van Andrej Sacha
rov, al dan niet in bed liggend, en een rijtje
foto’s van dissidente vrienden en vrien
dinnen. Van Sacha Galitsj, de toneel-
schrijver-troubadour die een paar jaar
geleden in Parijs overleed. Van Tatjana
Velikanova (ten gevolge van de Olympi
sche Spelen gearresteerd), Viktor Nekip-
jelov (idem dito), Tatjana Osipova (idem
dito), Malva Landa (idem dito) en Sacha
Lavoet :idem dito). Een portrettengalerie
van delinquenten, zou de oningewijde dus
kunnen denken, in werkelijkheid een por
trettengalerij van het beste wat de Sovjet-
Unie momenteel aan fatsoen en morele
moed heeft te bieden.
tigato in de komende weken aan Italië
kunnen worden uitgeleverd, in verband
met het tegen hem uitgevaardigde inter
nationale arrestatiebevel.
De moeder van Affatigato liet gisteren
het Italiaanse persbureau ANSA in Flo
rence weten, dat haar zoon zaterdag op
het moment van de aanslag in het buiten
land was en dat hij dus niets te maken kan
hebben met de bomexplosie.
Enkele duizenden mensen waren overi
gens gisteren op de dag van nationale
rouw in Italië bijeengekomen in Bologna
om de laatste eer te bewijzen aan de
slachtoffers van de aanslag van zaterdag.
In het gehele land werd het werk voor een
uur neergelegd. In de basiliek in de stad,
waar de hoogste vertegenwoordigers van
staat, regering en politieke partijen bijeen
waren, stond slechts een achttal kisten. De
familie van de meeste slachtoffers had er
de voorkeur aan gegeven de begrafenis
plechtigheid in eigen kring te regelen.
Paus Johannes Paulus II zei in een
telegram aan president Pertini te hopen,
dat Italië zal voortgaan met „opbouw in
liefde die zelfs de verschrikking van terro
ristische krankzinnigheid overwint.
PEKING-NEW DELHI. De Chinese minister van Buitenlandse Zaken.
Huang Hua, heeft zijn voor oktober vastgestelde bezoek aan India uitgesteld, zo
heeft een Chinese woordvoerder gisteren in Peking bekendgemaakt.
Het uitstel volgt op de erkenning vorige maand door India van het door
Vietnam en de Sovjet-Unie gesteunde Cambodjaanse bewind van Heng Samrin.
In de Chinese pers is deze erkenning als „dwaas” bestempeld. China, dat het
verdreven Cambodjaanse regime van Pol Pot steunt, noemde de erkenning van
het bewind van Heng Samrin een betreurenswaardige stap die het aanzien van
India slechts kan schaden.
Een Chinese woordvoerder in New Delhi liet gisteren weten dat de erkenning
geen enkele rol heeft gespeeld bij de beslissing het bezoek van Huang Hua uit te
stellen. De minister zou „te druk bezet” zijn.
Er staat één foto in die portrettengalerij
die er wat uitspringt: de foto van een
gravure van ene dr. Gaz, een van origine
Duitse gevangenisarts die in de 19e eeuw
onder de Russiche gevangenen een zeer
goede naam had als humaan en zorgzaam
man. Toen welEr hangt ook nog een
schilderij aan de wand dat er uitspringt:
het is van Victor Sparre, een tafel zoals
Klaas Gubbels die bij ons schildert, met
daarop een brandende kaars en een doos
je lucifers. „Voor Andrej en Jelena”, heeft
de schilder er op gezet. Het schilderij deed
me denken aan een gedicht van Paster
nak: „De sneeuwstorm veegde met groot
misbaar Over velden en landen Er
brandde een kaarsje op het dressoir, en
dat kaarsje bleef branden”. Bij Pasternak
stond dat kaarsje ook op de tafel, maar de
vertaler maakte er, door rijmdwang ge
dwongen, een dressoir van. We vroegen
mevrouw Sacharov hoe zij en haar man
(eens de vader van de Russische water
stofbom, nu de vader van het Russische
dissidentendom) leven in de stad Gorki,
waarheen zij verbannen zijn. U weet, Sa
charov werd in de Russische kranten van
allerlei beschuldigd, maar een rechtszaak
is nooit tegen hem aangespannen, een
aanklacht is nooit ingediend, hij is er zelfs
nog steeds niet achter wie nu eigenlijk het
bevel heeft gegegen hem, met veronacht
zaming van alle Sovjet-wetten, op te pak
ken en klem te zetten in Gorki. „De com
mandant van een kamp is tenminste nog
verantwoordelijk voor het leven van zijn
gevangenen, maar wie er verantwoorde
lijk is voor Sacharov weten we niet”, zei
Jelena verbitterd. Er staat 24 uur per dag
bewaking voor de deur. Ze mogen gaan
wandelen en boodschappen doen, maar
dan loopt er altijd een KGB-er mee. Eén
keer waren ze naar de schouwburg ge
weest: „Een kat op een heet zinken dak”
van Tennessee Williams. Toen Sacharov
tijdens een wandelingetje onverwacht op
straat een oude studiegenoot ontmoette en
met deze een boekwinkel binnenliep,
sleurde de KGB de oude vriend meteen bij
hem vandaan, de winkel uit. Ze hadden
één kennis in Gorki wonen, die na enige
bezoekjes door de KGB op het rantsoen
werd gezet van één bezoek per twee maan
den. Maar Jelena Bonner-Sacharova mag
intussen vrijelijk tussen Gorki en Moskou
heen en weer reizen, zonder dat ze gefouil
leerd wordt. Dat is een uur of acht rijden,
ook geen pretje dus, maar ze gaat toch
consequent een paar dagen per week naar
Moskou. Sacharov kookt dan zijn eigen
potje, maakt het bed op, doet boodschap
pen, houdt zover mogelijk zijn vaklitera
tuur bij en schrijft protestbrieven tegen
de aanwezigheid van de Sovjets in Afgha
nistan en de USSR
(Van onze redactie buitenland)
SALISBURY. - De Zimbabwese mi
nister van Arbeid, Edgar Tekere, is
gisteravond gevangen genomen en in
staat van beschuldiging gesteld in ver
band met de moord op een blanke
boer. Volgens de politie zijn ook enkele
andere personen gearresteerd.
Volgens ooggetuigen maakte Tekere
deel uit van een groep mannen die
maandag de boerderij van de 68-jarige
blanke William Adams overviel en de
boer doodschoot. Bij een huiszoeking
zijn in de woning van de minister vuur
wapens aangetroffen.
De 43-jarige Tekere is secretaris-ge-
neraal van Moegabes ZANU-PF en be
hoort tot de radicale vleugel van deze
partij. De radicalen verwijten premier
Moegabe dat hij teveel concessies doet
aan de blanke minderheid.
Inmiddels heeft het Rhodesisch
Front, de partij van de blanken, in het
parlement een debat over de zaak
geëist. Het Rhodesisch Front wil bo
vendien dat de regering zich niet met
de kwestie bemoeit, hetgeen inmiddels
is toegezegd door vice-premier Moe-
zenda.
Algemeen wordt de arrestatie en be
schuldiging van Tekere gezien als een
zware klap voor premier Moegabe.
(Van onze redactie buitenland)
BERN. Zwitserland is in staat om
binnen twee maanden enkele atoombom
men te maken. Dit maakte een Zwitserse
regeringswoordvoerder gisteren bekend.
Tegenstanders van kernenergie die pro
testeerden tegen de verkoop van een in
stallatie voor zwaar water aan Argentinië
hadden gesteld dat Zwitserland zowel de
technologie als het plutonium bezit om
„binnen een paar dagen een tiental atoom
bommen te maken”.
De regeringswoordvoerder zei verder
dat Zwitserland niet van plan is tot pro
duktie van atoombommen over te gaan en
dat het vreedzaam onderzoek met plutoni
um onder controle staat van het Interna
tionaal Bureau voor Atoomenergie.
(Van onze redactie buitenland)
PARAMARIBO. De Nationale Mili
taire Raad (NMR) van Suriname heeft
sergeant Mijnals uit zijn midden benoemd
tot voorzitter. Dit meldt het Surinaamse
ministerie van Buitenlandse Zaken. Mij
nals volgt sergeant-majoor Sital op, die
vorige week zijn ontslag aanbood.
Sergeant Mijnals was vice-voorzitter
van de NMR en bekleedde die post sinds
raadslid Van Rey tot minister van Leger
en Politie was. benoemd.
Het ministerie maakte voorts bekend,
dat het voormalige raadslid sergeant
Abrahams is benoemd tot eerste luite
nant, belast met de leiding over de militai
re politie
(Van onze redactie buitenland)
BAHREIN-RIAD. Saoedi-Arabië en Irak, de twee grootste olieleveran-
ciers ter wereld, hebben gedreigd hun economische en politieke banden te
verbreken met elk land dat de Isrealische annexatie van Oost-Jeruzalem
aanvaardt. Dat staat in een verklaring die gisteren werd uitgegeven na een
bezoek van de Iraakse president Saddam Hoessein aan de Saoedische koning
Khaled.
Uit de verklaring blijkt dat de aange-
kondigde sancties ook gelden voor landen
die hun ambassade in Jeruzalem handha
ven, zoals Nederland. Het is de bedoeling
dat de Nederlandse ambassade inderdaad
in die stad blijft.
Een woordvoerder van het ministarie
van Buitenlandse Zaken in Den Haag
herhaalde gisteren wel het Nederlandse
standpunt, dat Oost-Jeruzalem wordt be
schouwd als door Israel geannexeerd ge
bied. Het besluit daartoe van de Knesset
wordt door Nederland betreurd, aldus de
woordvoerder.
Functionarissen van de Saoedische
hoofdstad Riad hebben laten weten dat op
16 augustus in Marokko een speciale com
missie van ministers van Buitenlandse
Zaken van de Islamitische Conferentie
bijeen zal komen om het Israëlische be
sluit tot annexatie van Oost-Jeruzalem te
bespreken.
Het bezoek van de Iraakse president
Hoessein aan Riad wordt in het algemeen
als verrassend beschouwd. Het is het eer
ste bezoek van een Iraakse president aan
Saoedi-Arabië, sinds de Iraakse monar
chie in 1958 door een revolutie ten val
kwam.
(Van onze redactie buitenland)
NICE-BOLOGNA. De Franse
politie in Nice heeft gisteren de 22-
jarige Italiaan Marco Affatigato ge
arresteerd, die ervan wordt verdacht
verantwoordelijk te zijn voor de bom
aanslag vorige week zaterdag op het
centraal station van Bologna.
Daarbij kwamen 78 mensen om het le
ven, terwijl bijna 200 mensen gewond
raakten. Affatigato, die samen met zijn
broer, schoonzuster en een onbekende
man in hechtenis werd genomen, zou door
ooggetuigen zijn herkend als de man, die
kort voor de zware explosie in het station
wegrende.
In 1978 was tegen hem reeds een inter
nationaal arrestatiebevel uitgevaardigd
wegens heroprichting van de fascistische
partij in Italië. Vorige maand werd hij bij
verstek veroordeeld als medeplichtige
van Mario Tuti. Deze werd ervan beschul
digd precies zeven jaar geleden bij Bolog
na de aanslag op de Italië-Express te
hebben georganiseerd, waarbij 12 mensen
om het leven kwamen.
Volgens Franse politiekringen zou Affa-
over deze zaak met de linkervleugel van
de partij willen voorkomen.
De nieuwe strategie heeft tot doel een
Russische aanval af te schrikken door de
nadruk te leggen op een selectief Ameri
kaans antwoord. De regering-Carter zou
dat een van de beste middelen vinden om
een oorlog met de Sovjet-Unie te voor
komen.
Volgens critici betekent de nieuwe
atoomstrategie echter een verlaging van
de drempel om een kernoorlog te begin
nen. In de oude gedachtengang moesten
de Amerikaanse kernwapens op de grote
Russische steden gericht worden om zo
doende elk gebruik van kernwapens uit te
sluiten vanwege de verschrikkelijke ge
volgen. Verwacht werd dat de Sovjet-Unie
om die reden van een offensief zou afzien.
Naar alle waarschijnlijkheid zal de
nieuwe Amerikaanse atoomstrategie pas
officieel bekend worden gemaakt na de
conventie van de Democratische Partij.
President Carter zou zodoende een debat
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. De Amerikaanse mi
nister van Justitie, Benjamin Civiletti,
was al in april op de hoogte van betalin
gen van Libië aan Billy Carter, de broer
van de Amerikaanse president.
Omdat Civiletti op de hoogte kwam van
de affaire via zeer geheime bronnen, wil
de hij deze informatie niet met anderen
bespreken. Dit heeft het Amerikaanse mi
nisterie van Justitie gisteren bekend ge
maakt. In kringen van de Senaat is verno
men dat deze bekendmaking een belang
rijke rol zal spelen in het onderzoek naar
de affaire Billy-gate.
Functionarissen van het Witte Huis wer
den pas op 11 juli op de hoogte gesteld van
de zaak, terwijl president Carter er pas op
15 juli van hoorde. Justitiemedewerkers
die het onderzoek verrichten naar de ge
dragingen van Jimmy’s broer in Libië,
kwamen later via andere kanalen achter
de Libische betalingen aan Billy.
De gerechtelijke commissie uit de Se
naat, die het onderzoek naar de affaire
leidt, heeft laten weten dat Carter, na
diens verklaring van maandag via de tele
visie over de zaak, waarschijnlijk niet
meer voor de commissie behoeft te ver
schijnen. De president had zich daartoe
bereid verklaard. De commissie zal het
onderzoek overigens pas voortzetten na
17 augustus, als de conventie van de De
mocratische Partij is afgelopen.
(Van onze redactie buitenland)
TOKIO-LONDEN. Zuid Korea heeft
geweigerd een delegatie van Amnesty In
ternational tot het land toe te laten. De
delegatie, bestaande uit de Nederlandse
advocaat Dick Oosting en zijn Ameri
kaanse collega Edward Baker, kreeg van
de Zuidkoreaanse ambassade in Tokio
geen visa. Volgens een verklaring van de
ambassade zou de delegatie „bij een toe
komstige gelegenheid hartelijk welkom
zijn”.
De twee leden van Amnesty Internatio
nal wilden in Zuid-Korea nagaan of be
richten juist zijn, die melden dat op grote
schaal politieke tegenstanders van de re
gering worden gearresteerd en in de ge
vangenis gemarteld.
De beide juristen hadden onder andere
willen onderzoeken hoe de Zuidkoreaanse
oppositieleider Kim Dae-Joeng het maakt,
die eveneens is gearresteerd. In een giste
ren door de regering in Seoel gepubliceer
de brochure wordt hij ervan beschuldigd
openlijk de zijde van het communisme te
hebben gekozen. Tegen de oppositieleider
wordt een proces voorbereid.
Een woordvoerder van Amnesty Inter
national noemde het gisteren een veront
rustende zaak dat de Zuidkoreaanse auto
riteiten geen onderzoek naar het lot van
haar politieke tegenstanders wil toestaan.
„De weigering om ons een onderzoek in te
laten stellen heeft onze bezorgdheid nog
vergroot over de misstanden die ons ter
ore zijn gekomen”, aldus de woord
voerder.
Een vrouwelijk familielid van een van de 78 slachtoffers van de bomaanslag in Bologna,
overmand door emoties gisteren tijdens de uitvaartplechtigheid in de Italiaanse stad
