Tegen aanval met kernwapens fraude premier Oppositieleider Z.-Korea voor rechter achtergrond Moskou wil koppeling wapenonderhandelingen Radjai revolutionair van eerste uur Soares vraagt onderzoek naar tKK» Boliviaanse junta boos op Amnesty Schmidt meldt komend gesprek Muskie-Gromiko Frankrijk neemt initiatief in Hoorn van Afrika Dodental Bologna opnieuw gestegen West-Duitsland: Rijn wetten hoeven niet strenger Wagner Oranjegezind Groot geld Gedwee Portier BINNEN- EN BUITENLAND 1980 Naast euro-strategische ook Amerikaanse systemen -koen ?land nd zfl jr ea meta ■n, die n wor- n het i dooi it be- ialist door Nico Scheepmaker liften riftei .gisteravond gezegd. (Van onze redactie buitenland) GENÈVE. Als de landen die beschik ken over atoomwapens niet snel een ga rantie geven aan de Derde-Wereldlanden, dat deze wapens niet zullen worden ge bruikt voor een aanval op ontwikkelings landen, moet er rekening mee worden gehouden dat de ontwikkelingslanden het verdrag tot niet-verspreiding van kern wapens (NPV) opzeggen. ekkei ^WOENSDAG 13 AUGUSTUS 1 trijfël Derde Wereld vraagt om van atoomlanden garantie lii. een (Van onze redactie buitenland) (Van onze redactie buitenland) MOSKOU. De Sovjet-Unie wil zo snel mogelijk onderhandelingen openen over kernwapens voor de middellange afstand, de zogenoemde Eurostrategi- sehe wapens, mits daaronder ook de vooruitgeschoven Amerikaanse syste men in West-Europa vallen. Dat heeft topadviseur Zamiatin van het Kremlin erswip r en df men dt ncipièlt decent ting var. n werk. n ruil i schrt met Dit zou betekenen dat ze afzien van de belofte geen kernwapens te maken. Dit zei de eerste spreker van een daaronder in de eerste plaats de Sovjet- Unie". BONN (AFP. AP). De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Muskie en zijn Russische ambtgenoot Gromiko zullen binnenkort opnieuw een ontmoe ting hebben. Dit heeft de Westduitse bondskanselier Schmidt vandaag te ken nen gegeven in een interview met het dagblad de Frankfurter Rundschau. De Russische vertegenwoordiger zei dat zijn land voor stander is van het inrichten van internationale of regio nale centra onder toezicht van de IAEA voor de behande ling en opslag van alle kernmaterialen, waaronder pluto nium. Om bij het begin te beginnen: toen Jor ge een afspraak maakte met de consul, heeft hij nog gevraagd of er gelegenheid was te parkeren. Natuurlijk, had de con sul gezegd, op het binnenplaatsje van het consulaat is ruimte genoeg. Daar kwam bij dat hij en Christina regelrecht vanuit Nederland naar Salzburg waren gereden, nog geen geld gewisseld hadden, en alleen over grote coupures Nederlands geld be schikten, plus wat eurocheques. Dat zou dus problemen geven in een parkeergara ge. Nog afgezien van het feit dat ze over een kwartier die afspraak hadden met de consul, veel te laat zouden komen als ze eerst naar die parkeergarage moesten, terwijl zij zich altijd hadden voorgenomen mensen nooit op zich te laten wachten, ook al konden ze zich dat makkelijk per mitteren. van ds ■rminde. kan zjjt an Art const» en co® AN Dt olitie- soort pecia- lelijks t best atting (emaaki >ijna-ak ie FNI' loonei 1 rap- jk- en van daken voor On- opge- n pro selijki Vereld n. Me m he erbane nd of oezoei .diging vereld- water e mee ipanse steeds itgang is ge n. dat ze zai i twee Rijks- ing te De secretaris-generaal van de Bolivi aanse mijnwerkersfederatie, Victor Lo pez, heeft zich pessimistisch getoond over de toekomst van de clandestiene regering van Hernan Siles Zuazo. Op een perscon ferentie in Madrid zei Lopez dat alle leden van deze regering en alle vakbondsleiders het slachtoffer zijn van de onderdrukking van de nieuwe militaire machthebbers. in september van het vorige jaar. de verhouding tussen student en De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Van der Klaauw, die vandaag een toespraak houdt in Genève, heeft in een brief aan het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) voorstellen van deze organisatie over het stand punt dat Nederland in Genève zou moeten innemen, van de hand gewezen. Het IKV had de bewindsman gevraagd, een ontwerp-resolutie in te dienen waarin NAVO en Warschau-Pact wordt gevraagd af te zien van verdere plaatsing van nieuwe middellange-afstandsraketten in Europa. Ook zou Nederland alle kernwapens van zijn grondgebied moeten verwijderen en geen nucleaire ta ken moeten laten uitvoeren door zijn strijdkrachten. Voorts zou ons land de garantie moeten geven waarom de Derde-Wereldlanden bij monde van de Peruaanse woord voerder hebben gevraagd. De bewindsman zegt niets te voelen voor „eenzijdige” voorstellen over de middellan- ge-afstandswapens. Hij wijst erop dat de regering niet bereid is in de huidige situatie alle kernkoppen van Nederlands gebied te verwijderen en alle nucleaire taken af te stoten. De regeringsleider in Bonn wilde noch de datum noch de plaats van het onder houd prijsgeven, aldus de krant. De ont moeting valt „binnen het kader van de hervatting van de dialoog tussen de twee wereldmachten”. Volgens waarnemers zou het onder houd kunnen plaatsvinden tijdens de vol gende zitting van de Algemene Vergade ring van de Verenigde Naties in septem ber in New York. Op 16 mei voerden Muskie en Gromiko twee uur lang bespre kingen in Wenen ter gelegenheid van de 25ste verjaardag van de ondertekening van het Oostenrijkse staatsverdrag. Het was het eerste contact op hoog niveau Eerst de feiten, voor zover bekend. In Salzburg (Oostenrijk) is een muziekfesti val aan de gang. Verkeersagent Wagner (meer zeg ik niet) heeft de opdracht zoveel mogelijk auto’s van buitenlandse toeris ten uit het centrum te weren. Toet-toet, daar komt Jorge Guillermo aan, met prin ses Christina als bijrijdster. Wagner houdt hem tegen en verwijst hem naar een parkeergarage. Jorge weigert daarheen te gaan, agent Paul Wagner verovert het contactsleuteltje en geeft Jorge opdracht naar een politiepost te rijden. Het contact sleuteltje heeft hij blijkbaar weer terugge geven. Christina rijdt vrijwillig mee naar het posthuis, waar zij zich (dan pas!) be kend maken. Duizend excuses, de korps leiding van de Salzburgse politie overweegt disciplinaire maatregelen te gen agent Paul Wagner. Prinses Christina heeft zich er namelijk ook nog even mee bemoeid, in haar beste Duits, maar daar schrok ze zelf van. Laat ik me er maar niet mee bemoeien, dacht ze, Jorge wil dit nu eenmaal als anonieme automobilist tegen een anonieme ver keersagent uitvechten, ik kan me dus be ter afzijdig houden. Hoe beheerst daar naast ook Jorge zich heeft gedragen, blijkt trouwens wel uit het feit dat de agent in staat was de contactsleuteltjes te pakken zonder dat zijn hand werd afge klemd door het autoportier, dat ik in zo’n geval meteen zou hebben dichtgesmeten! Goed rland- bij te Sinds rlijkse ■r Ne- 3 hun cent?- is Uit BOLOGNA. Het aantal doden van de bomaanslag op het station in de Italiaanse stad Bologna is gisteren gestegen tot 82. Een 86-jarige man overleed in een zieken huis aan bij de explosie opgelopen ver wondingen. jaar >mendi Zamiatin deed zijn uitspraak in >blad« fe^e ter gelegenheid van het tienjarig be de opi ie vak gros en 1 lag vai i Tjjd- iwikffl ertooo gehee kleun blade ateret irocert Zamiatin blijkt uit de onlangs bekend (Van onze redactie buitenland) LISSABON. De Portugese socialisti sche partij wil het parlement in een bui- De vooraanstaande Zuidkoreaanse dissi dent en voormalige presidentskandidaat Kim Dae-Joeng wordt morgen samen met 23 an deren voorgeleid voor een militaire rechtbank op beschuldiging van samenzwering tegen de regering. Kim werd in mei gearresteerd toen de Zuidkoreaanse regering de staat van beleg afkondigde na hevige studentenonlus ten. De afgelopen week zijn volgens officiële cijfers ruim 16.000 mensen opgepakt. Op deze foto zijn gearresteerden in een militair kamp bezig met het schrijven van brieven waarin ze zelfkritiek leveren. Dat gebeurt in het kader van een „militaire training Vanuit diezelfde mentaliteit had Jorge zich niet bekend gemaakt tegenover agent Paul Wagner. Wie herinnert zich niet de afgang van wijlen minister Suurhof, die tegen een agent had gezegd: „Weet je wel wie ik ben?”, toen de brave borst hem wilde verbaliseren wegens foutief parke ren of zoiets. Het pleit voor Jorge dat hij niet meteen zei: „Weet je wei wie ik ben”, en nog sterker: „Weet je wel wie hier naast me zit!” Hij wou zijn zin wel krijgen, maar op grond van redelijke argumenten, niet op grond van zijn naam. Ik moet ook zeggen dat die agent zich een beetje raar gedroeg. Meteen op zijn strepen staan, zo van: je mag dan wel een dure auto hebben, vader, maar ik ben hier de man die het voor het zeggen heeft! Dat is natuurlijk niet de manier om een zo vrijgevochten natuur als een Cubaan te gemoet te treden, zeker niet als diens vrouw naast hem zit. Zou u in zo’n geval meteen heel gedwee, met hangende poot jes, ,ja agent, nee agent” mompelend, rechtsomkeert maken, richting parkeer garage. terwijl u zich nog dondersgoed herinnert dat hij de Volkswagen met het Duitse nummerbord, die voor u reed, met een handgebaar door liet rijden? Boven dien verviel agent Paul Wagner expres, om alle discussies bij voorbaat af te kap pen, in het meest platte, onverstaanbare Wiener Schrammeln, en veinsde hij het Hoogduits van Jorge en Christina niet te verstaan. jstaiM [Derde-Wereldland, de Peruaan Felipe Valdivieso, giste- eerste dsuitte :en mei ild mö iet dea - - - -- '...XXXJ kj, KJ W V JVx V~ KJ U1V VU X WJ U~ pt f w Brittannië, de kernmogendheden die het initiatief heb- cijfer Statis >rie va ijn ge m wet aarden rsonen en beiden moeten helpen de doelstellin gen van de islamitische revolutie te ver wezenlijken, aldus de toenmalige mi nister. Voor medestrijder van het eerste uur, minister van Revolutionaire Zaken Sa- habi, ging een dergelijke redenering veel te ver. Volgens Sahabi waren de argu menten van Radjai om tot nationalise ring van de particuliere scholen over te gaan, koren op de molen van linkse elementen en vijanden van de islam, zo meldde hij enkele dagen later in een open brief aan de Radjai. Premier Ba- zargan trok de voorgestelde maatregel dan ook ijlings weer in met het argu ment dat er geen geld genoeg was om ormato I heef Noofl! trekke rverkie aderin le voor F giste jeerli? Dvange lid var (Van onze redactie buitenland( BONN. De Westduitse regering Weent dat de wetten tegen de vervuiling van de Rijn niet verscherpt behoeven te worden. Dit zei de staatssecretaris van Voedselvoorziening, Georg Gallus, gis teren. Gallus ging in op de kritiek van de internationale actiegroep Redt de Rijn over de kwaliteit van het Rijnwater. Hij ■wees er op dat de kwaliteit van het Rijn water sinds 1970 aanzienlijk verbeterd is. Westduitse deskundigen hebben vastge steld dat het zelf-reinigend vermogen van de rivier door stijging van het zuurstofge halte flink is toegenomen. Wel zorgt de hoge zoutgraad voor problemen: drink waterwinning wordt hoe langer hoe moei- lijker, terwijl gebruik van het water voor de tuinbouw bijna onmogelijk is. Wat was nu eigenlijk het dieper liggende probleem? Het probleem was dat Jorge en Christina op weg waren naar de Neder landse consul, in het centrum van de stad, en niet gedwongen wilden worden naar een parkeergarage te gaan, mede omdat dat geld kostte (ik verzin dat niet, het stond in de krant!). Taalproblemen had den voor de rest gezorgd... Nu kun je al die dingen (zich niet be kend maken, weigeren een bevel van een agent op te volgen, te gierig om een paar Schilling parkeergeld te betalen, niet in het Duits kunnen communiceren hoewel de dochter van een Duitser naast je zit) natuurlijk gemakkelijk in het nadeel van Jorge Guillermo uitleggen, maar op ver zoek van oranjegezinde kringen die voor alsnog onbekend wensen te blijven, heb ik de taak op mij genomen deze hele „petite histoire” in het voordeel van Jorge en Christina uit te leggen. Inmiddels heeft Colombia de nieuwe Boliviaanse machthebbers erkend, zo werd vandaag vernomen in kringen van de conferentie van Latijns-Amerikaanse ministers van Buitenlandse Zaken, die momenteel in Uruguay wordt gehouden. (Van onze redactie buitenland) -NAIROBI. Frankrijk heeft een confe rentie voorgesteld ter vermindering van de spanning in de Hoorn van Afrika. Aan deze conferentie zouden, volgens een Franse woordvoerder in Nairobi, Kenia, Somalië, Ethiopië, Djiboeti en Soedan moeten deelnemen. De spanning in het gebied nam vorige week toe. Ethiopië verklaarde toen dat het een invasie van 14.000 Somalische militai ren in de Ogaden-woestijn had afgesla gen. Na een oorlog met Somalië behield Ethiopië in 1978 de heerschappij over de Ogaden-woestijn. In Bolivia zelf is de begin deze maand gearresteerde Amerikaanse journaliste Mary Helen Spooner vrijgelaten. Dat ge beurde gisteren nadat de hoofdredacteu ren van de twee Britse bladen waarvoor ze werkte in La Paz voor haar hadden gepleit. Ze was opgepakt wegens „negatie ve berichtgeving”. vrij bont gezelschap van geestelijken en intellectuelen, verenigd door hun geloof in de islam. Radjai zou als jonge leraar zelfs lid zijn geweest van de progressieve Mojaheddeen-e-Khalq, een militante moslimbeweging die de laatste maanden stelselmatig de mond wordt gesnoerd. In de eerste regering na de val van de sjah, geleid door Mehdi Bazargan, kreeg Radjai de portefeuille van Onderwijs toegewezen. Veel eer heeft Radjai hier mee echter niet kunnen behalen, want evenals vele andere sectoren van de Iraanse samenleving functioneerde het onderwijs sinds de revolutie nauwelijks of niet. Zijn meest geruchtmakende daad betrof de nationalisering van alle scholen en universiteiten, die tot dan toe voor een aanzienlijk deel in particuliere handen waren. Het betere onderwijs dat in de particuliere instellingen voor veel geld kon worden genoten, was een doorn in het oog van de grote massa ongeletter de, deels werkloze sloppenwijkbewo ners. „In een islamitische samenleving is er geen enkele reden waarom iemand die in een rijk gezin werd geboren betere onderwijsmogelijkheden zou krijgen dan iemand uit een arm gezin”, zei Rad jai bij de introductie van de nationalise- atoomwapens hebben genomen. „Dat is een gemiddelde van meer dan drie per maand, een bloedstollende statis tiek. Welk land dat over atoomwapens beschikt biedt ons enige garantie tegen een aanval met deze wapens? Wij hebben ons geboorterecht verkocht voor een bord koude havermoutpap”, aldus de Peruaanse vertegenwoordiger. De vertegenwoordiger van de Sovjet-Unie Morozov stelde, dat er een internationale conferentie zou moeten komen die de kernwapenlanden verplicht geen atoomwa pens te gebruiken tegen landen die het NPV hebben ondertekend. Zowel de Sovjet-Unie als de VS waar schuwden in Genève tegen verdere verspreiding van kernwapens. Volgens deze landen moet het Internationa le Bureau voor Atoomenergie (IAEA) in Wenen meer toezicht krijgen op het gebruik van kernsplijtstof om te voorkomen dat dit voor militaire doeleinden wordt ge bruikt. De 114 landen die het NPV hebben ondertekend, moeten voortaan hun nucleaire kennis en materieel al leen onder volledige controle van het IAEA uitwisselen, zo liet president Carter van de VS in een boodschap aan de conferentie weten. Carter benadrukte dat het aantal landen dat nu kern wapens bezit, niet mag worden uitgebreid. Als dat toch gebeurt, zijn de toch al moeizame pogingen om de kern- wapenwedloop te beperken, ten dode opgeschreven, al dus Carte: tengewone zitting bijeenroepen om een onderzoek in te stellen naar mogelijke frauduleuze handelingen van premier Sa Carneiro. Dat heeft de socialistenleider Mario Soares gisteren laten weten. Tot nu toe beschuldigde alleen de com munistische pers de premier ervan een schuld van anderhalf miljoen gulden bij een genationaliseerde bank door middel van fraude te hebben weggewerkt. Het dagblad O Diario spreekt zelfs van het „Watergate van Carneiro”. Inmiddels heeft de premier de hoofdredacteur van de krant voor de rechter gedaagd. De socialisten hebben besloten een on derzoek te vragen omdat Sa Carneiro tot nu toe steeds heeft geweigerd opheldering over de zaak te geven. Wel heeft hij steeds ontkend fraude te hebben gepleegd bij het wegwerken van zijn bankschuld, maar hij heeft nog geen opheldering gegeven hoe die schuld verdwenen is. Het verzoek van de socialisten om het parlement in buitengewone zitting bijeen te roepen maakt overigens weinig kans. In de commissie waar die vraag aan de orde komt heeft Carneiro’s regeringspartij een meerderheid. Waarnemers menen wel dat de zaak een belangrijk thema wordt in de verkiezingscampagne van de oppositie. Over twee maanden worden in Portugal verkiezingen gehouden. (Van onze redactie buitenland) Met de benoeming van premier Mohammed Ali Radjai is in Iran de strijd tussen de orthodoxe geestelij ken en de gematigd revolutionaire president Abdolhassan Bani-Sadr voor beide partijen niet onbevredi gend geëindigd. Het is geen ayatollah of andere geeste lijk leider geworden, maar een voormali ge wiskundeleraar. Niet gebonden door de partijdiscipline van de meerderheide spartij van ayatollah Beheshti, al liggen zijn sympathieën dicht bij deze geestelij ken. Zijn verleden als minister van on derwijs in onder meer de regering-Ba- zargan was echter geen onverdeeld suc ces in de ogen van de islamitische scherpslijpers. De 47-jarige Radjai wordt in Iran ge zien als een revolutionair van het eerste uur. Al in 1963 trad hij toe tot de Bewe ging voor de Vrijheid van Iran, opge richt door onder meer ex-premier Mehdi Bazargan, de vorig jaar overleden gema tigde geestelijke leider ayatollah Taleg- hani en de aftredende minister voor Re volutionaire Aangelegenheden, Yadol- lah Sahabi. De beweging vormde een LA PAZ-MADRID-BRASILIA. De militaire machthebbers in Bolivia hebben gisteren boos gereageerd op een oproep van Amnesty International inlichtingen te verstrekken over mensen die sinds de staatsgreep van 17 juli zijn gearresteerd of gedood. Volgens de Boliviaanse minis ter van Voorlichting, Fernando Palacios, heeft de junta aan het hoofd van Amnesty in Londen een brief gestuurd, waarin de juistheid wordt ontkend van verslagen over executies op grote schaal en over willekeurige aanhoudingen. gelijk onderwijs voor alle Iraniërs te bekostigen. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat Radjai ook als premier zal probereh zijn vroegere links-islamitische ideeën te ventileren, in de hoop dat de voor een groot deel uiterst conservatieve parle mentaire meerderheid het islamitische karakter ervan zal erkenne. Als eerste doelstelling van zijn toe komstige regering ziet hij het in balans brengen van inkomsten en uitgaven en het bestrijden van de werkloosheid. Zijn ideeën zullen wat dat betreft niet al te sterk afwijken van de islamitische eco noom, president Bani-Sadr. Ook in de buitenlandse politiek huldigt hij het stre ven van onafhankelijkheid van Oost en West. De ruimte waarbinnen president en premier kunnen opereren wordt ech ter aangegeven door de orthodoxe par tijleider ayatollah Beheshti in het parle ment. Als Radjai erin slaagt binnen de vast gestelde tien dagen een acceptabel kabi net samen te stellen kan er in ieder geval gewerkt gaan worden aan de grote soci ale en economische problemen in het land. En daar zit Bani-Sadr al maanden op te wachten. fen op de conferentie in Genève over het NPV. Valdivieso noemde het „onbegrijpelijk en absurd” dat de kernwapenmogendheden tot nu toe geen enkele ga rantie hebben willen geven aan de Derde-Wereldlanden. Hij wees erop, dat de VS, de Sovjet-Unie en Groot- Ot 1 XXX-XXXXX.XZeXXXXXXXXXXXXV... x.v, xxxxxxxxxxxxx ..vu' ben genomen tot het NPV, sinds het sluiten van het :-;,?’drag in 1o^0 per jaar meer dan veertig proeven met staan van het niet-aanvalsverdrag tussen de Sovjet-Unie en de Bondsrepubliek Duitsland. Al tijdens zijn bezoek aan Mos- Ï2 ’kou kreeg bondskanselier Helmut Schmidt vorige maand de indruk dat de Russen bereid zijn over de Eurostrategi- sche wapens te praten. Oorspronkelijk had het Kremlin de be reidheid tot onderhandelen laten afhan gen van het opschorten van de NAVO van net plan om 572 cruise- en Pershing-raket- ten in West-Europa te plaatsen. Volgens ring Ook leraar zou moeten veranderen: beiden hebben een belangrijke rol gespeeld in het omverwerpen van het sjah-regime tussen leiders uil ’»\asiu.iglvr. Mo-.. sinds de Russische interventie in Afgha nistan. Gisteren heeft een woordvoerder van het Kremlin laten weten dat een politieke regeling van de kwestie Afghanistan af hangt van de beëindiging van „de Ameri kaanse agressie en nieuwe dreigingen” tegen de zuidelijke grenzen van de Sovjet- Unie. „De Verenigde Staten zijn de agres sie tegen Afghanistan begonnen en zijn medeverantwoordelijk voor de nieuwe dreigingen tegen onze zuidelijke gren zen”, aldus de woordvoerder. geworden nieuwe kernstrategie van presi dent Carter waarbij Amerikaanse kern- ■raketten niet meer op Russische bevol kingscentra, maar op militaire doelen ge- richt worden de werkelijke reden waar hol! ,pm de Verenigde Staten cruise- en Pers- an ning-raketten op wilden stellen, igasak Een Russische tv-commentator merkte ijaar aanleiding van de woorden van Za- .51 lat in op, dat de „Verenigde Staten den ken, dat zij door te vertrouwen op kern wapens die in West-Europa worden geïn stalleerd en ook op nieuwe typen van dërgelijke kernwapens op hun eigen grondgebied, ongestraft selectief militaire doelen kunnen treffen in andere landen, Inbegrepen de socialistische landen en i

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 3