om me heen
Mooie beelden van
een kikkerland
i
I
Sffl
die verkeerd is”
ffg
„Er hangt een geur
Fietsenmaker Koenders knipt veiligheidssloten binnen halve minuut stuk
A
L!
x
donderd a
1
Pelle Mug voorlopig niet naar stadhuis
Toeristenbond
praat al met
fabrikanten
POMP
a
i
ft
0
KOM.MED TOBRISTEMBOHD
Holland Happening - Centrum voor Ambachten
Gelazer
Bordeel
r
1
K
ROELIE MEYER
WORP
-
„Boeiend. Leerzaam. Op
windend. Dramatisch. Ver
rassend. Ontroerend. Spec
taculair. Overweldigend. In
formatief. Weergaloos. On
vergetelijk.” Op deze werve
lende wijze prijst Amster
dams jongste toeristische at
tractie zichzelf aan in een
pas gestarte advertentie
campagne. „Holland Happe
ning” is de naam van het
spektakel, dat tegenover het
onlangs geopende Neder
lands Centrum voor Am
bachten te zien is bij het So-
nestahotel aan de Nieuwen
dijk.
„De reakties zijn ver
schrikkelijk. De hele wereld
van fietssloten is in het ge
weer gebracht en de fabri
kanten staan op hun kop. We
proberen nu alle slotenfabri
kanten hier bij mij om de
tafel te krijgen, want ik wil
er alles aan doen om een
goed slot voor fietsen op de
markt te krijgen dat niet te
verbreken is. Ik verzamel
daarbij nog steeds dingen
die belastend zijn voor de
ANWB, want die organisatie
moet ophouden met de men
sen te besodemieteren.”
„Ik ben niet verslagen”,
zegt Pelle Mug, de 46-jarige
sociaal-geograaf die maan
dagavond zijn kandidatuur
voor het wethouderschap
van Amsterdam heeft inge
trokken. „Er is toch ook
niets aan de hand. Pas als
zou blijken dat ik mensen
belazerd heb, moet ik me
verslagen voelen. Maar er
hangt een geur om me heen
die verkeerd is en die moet
van mij af’.
Ernstige zaak
PB-staal
ACT.
1
Bondsrijwielhersteller Koenders met betonschaar en een reeks stukgeknipte fietssloten.
1495
id.
Het Nederlands Centrum voor Ambachten aan de Nieuwendijk.
jes
4
De eerste rel ontstond in juni
1979 toen bleek dat buurtgenoten
een kort geding hadden aange
spannen tegen het bordeel dat met
de komst van nieuwe eigenaars
van karakter Was veranderd en
PELLE MUG
niets aan de hand.
bedrijf moeten zijn. Een mens is
betrouwbaar of hij is het niet. En
ik heb niets te verbergen”.
„Als je in het openbaar optreedt
en de wereld zegt te willen verbe
teren dan kun je ook niets achter
houden. Dat is geen exhibitionis
me. Wanneer uit het onderzoek zal
Net als Holland Happening is het
in juni geopende Nederlands Cen
trum voor Ambachten een aparte
BV. Twee organisaties die zonder
overheidssteun opgezet zijn als toe
ristentrekkers met in het achter
hoofd de promotie van het Neder
lands produkt. Edzard Melzer van
de directie: „Wat we hier nastreven
is puur kwaliteit. We zijn niet van
plan Delfts blauw te verkopen dat
in Taiwan gemaakt wordt. De pro-
dukten zijn daaróm niet spotgoed-
na twee jaar nog maar tweehon
derd gulden waard is? Natuurlijk is
de ANWB in voor iedere verbete
ring van het systeem.
Het Assa-slot bijvoorbeeld was
eerst niet safe. In overleg met de
fabrikant is het toen verbeterd.
Overigens baart het aantal diefstal
len van fietsen in Amsterdam ons
grote zorgen. Het risico dat de eige
naar van een fiets daar loopt is een
veelvoud van de andere steden.
Pelle Mug zal woensdag niet op
de publieke tribune zitten van de
gemeenteraad. Hij zegt: „Ik zou
het zelf ervaren als show. Ik wil nu
eindelijk van het gelazer af. Het
boek moet dicht en dan zal blijken
dat ik naar beste weten correct
heb gehandeld”.
Mug wordt door collega-politici
omschreven als een ambitieus
man, een proceduremaniak en een
administrateur. Zelf zegt hij: „Ik
hou van de stad Amsterdam en ik
ben een overtuigd socialist, zo ben
ik groot gebracht. Op mijn 18de
jaar ben ik lid geworden van de
Partij van de Arbeid. Ik hou van
het politieke spel, het is leuk om
politiek te bedrijven in een doel
dat je wilt bereiken. Ik vind dat
alles wat een mens doet kosjer
moet zijn. Je mag wel tactisch
manoeuvreren, daar ben je als po
liticus in gehard, dat ken je. Maar
ven de grens ligt. Is het opzet
geweest dat deze affaire vlak voor
zijn verkiezing tot wethouder van
financiën naar buiten is gebracht?
Mug haalt zijn schouders op en
zegt: „Voor de probleemstelling
doet het er niet toe. Maar ik geloof
niet in toevalligheden. Waar het
mij om gaat is dat ik ten onrechte
als onbetrouwbaar word afge
schilderd. En als ik één ding zeker
weet dan is het dat ik deze norm
heb: een mens moet betrouwbaar
zijn”.
geen moer waard blijken te zijn
(bovendien kan de fiets met een
dergelijk slot altijd opgetild en mee
genomen) en een absoluut safe ver
ankering van een fiets aan een paal
via een echt gehard stalen hangslot
met ketting acht de ANWB op pa
pier niet veilig.
Het Fiets Garant Plan van de
ANWB houdt in een goedgekeurd
slot, een registratie en een Uniga-
rant fietsverzekering. Fietsenma
ker Koenders blijft erbij dat het
oplichterij is: „Ik ga door en zal het
waarmaken, juist omdat de ANWB
niet reageert. Ik heb nu vat gekre
gen op een mistoestand in de fiet-
senwereld en er zullen nog meer
onthullingen volgen, let maar op.”
Ambtenaren van de gemeente
lijke dienst herhuisvesting hebben
de afgelopen week laten weten dat blijken dat ik bewust onjuiste din
gen heb gedaan, dan behoor ik
niet in een openbare functie te
Mug probeerde het huis te ver
kopen en heeft op aanraden van
een makelaar een bovenverdie
ping van een huis in de Lange-
straat gekocht. Hij zegt „Ik heb nu
een dubbele hypotheek want het is
nog niet gelukt het andere huis te voor mij zou politiek een eerlijk
verkopen. Het is kennelijk be
smet. Bovendien is de huizen
markt inmiddels in elkaar ge
stort”. Hij verhuurde zijn eigen
woonruimte aan de Lijnbaans-
gracht voor een bedrag van 900
gulden inclusief gas, elektriciteit
en water en hij meent dat hij daar
toe het recht had.
Gisela van der Peijl aan haar Hindelooper schilderwerk in het Nederlands Centrum voor Ambachten.
(Foto's Lex van Rossen)
het om een distributiewoning gaat
die illegaal is verhuurd voor een
bedrag dat honderden guldens bo- blijven zitten en dan is er ook geen
plaats meer voor mij in de poli
tiek, maar zo zal het niet gaan.
Daarom voel ik mij ook niet door
iedereen verlaten”.
feut
onder redactie van Theo van der Kaalj
Ook de Assa-fabrikant niet. Ik heb
al gehoord dat ze de zaak als een
relletje beschouwen en willen laten
doodbloeden. Maar het mooie is dat
de andere fabrikanten wel hebben
gereageerd. Ze zijn hier geweest en
hebben aangekondigd onmiddellijk
aan verbeterde versies van sloten te
gaan werken. Dat de Assa niet rea
geert betekent dat honderdduizen
den mensen die deze sloten op hun
fiets hebben gedupeerd worden.
Die piepeltjes bij de ANWB hebben
er echt geen verstand van.”
Beatrix laat daarom ook slechts
ruimte voor een sprookjessfeer. Bo
ze zaken als vechtpartijen en traan
gas zijn vermeden. Wie zich deson
danks bekocht voelt voor 7,50
heeft met het toegangsbewijs een
sterk wapen in de hand: gewoon
blijven zitten na de voorstelling. Het
spektakel begint ogenblikkelijk
weer van voren af aan en door de
snelle opeenvolging van beelden zal
niemand zich voor een tweede keer
hoeven te vervelen.
Deze firma ligt overigens in de
clinch met de ANWB omdat een
handzaam en niet te verbreken type
beugelslot niet in de serie veilig
heidssloten kan worden opgeno
men. Als reden geeft de ANWB op,
dat het slot vast aan de fiets gemon
teerd moet zijn en niet los worden
bij geleverd. Zo is nu de dwaze situ
atie ontstaan dat de zogenaamde
veiligheidssloten van de ANWB
Pelle Mug is opgewekt naar zijn
werk op de Amsterdamse univer-
siteit gegaan. Maar hij zal de ge
meenteraadsvergaderingen voor
lopig niet bijwonen want hij heeft
die activiteiten opgeschort totdat
een onafhankelijke commissie al
le omstandigheden rond zijn wo-
ningbezit heeft uitgezocht. „Ik ken
de uitslag al. Ik ben er volstrekt
van overtuigd dat er geen sprake
is van iets oneervols, maar ik moet
dat af kunnen sluiten”.
Het onroerend goed van het so
cialistische gemeenteraadslid
heeft hem veel problemen en ver
driet bezorgd. Mug heeft in 1976
een pand op de Lijnbaansgracht
gekocht waarvan hij de gereno
veerde tweede etage bewoonde.
Zijn verdieping viel toen wat
huurprijs betreft in de zogenaam
de vrije sector en hij kreeg auto
matisch een woonvergunning. Hij
kocht het huis voor 185.000 gulden
en kreeg een hypotheek op basis
van zijn werk als wetenschappe
lijk medewerker aan de universi-
teit. Die hypotheek moest hij met
800 gulden per maand aflossen.
De hypotheek was ook gebaseerd
op de huuropbrengst die hij ont
ving. De verhuurde etages brach
ten maandelijks 485 en 123 gulden
op. En op de begane grond was
sinds tien jaar een besloten club
gevestigd die inmiddels 1300 gul
den aan huur betaalde.
Drs. D. J. Engelen is niet bepaald
een piepeltje bij de ANWB. Hij is
directeur toerisme en de vernieti
gende waarheid over de veilig
heidssloten blijkt wel degelijk tot in
Den Haag te zijn doorgedrongen.
Engelen: „De ANWB reageert na
tuurlijk niet op wat de heer Koen
ders allemaal gedaan heeft. Wel
maakt de ANWB zich zorgen over
wat er met de fietssloten kan gebeu
ren. Dat is op zichzelf een ernstige
zaak en er is daarover contact opge
nomen met de fabrikanten om tot
verbeteringen te komen.”
De ANWB is van mening dat fiet
senmaker Koenders enkele „essen
tiële gedachtenfouten” maakt om
trent het beveiligen van fietsen.
„Tegen professionele middelen van
dieven is geen enkel kruid gewas
sen,” zegt Engelen, „onze doelstel
ling bij het Fiets Garant Plan is dat
een veiligheidsfietsslot zonder al te
veel opvallende middelen niet bin
nen vijf minuten mag worden door
geknipt. De sloten die wij propage
ren bieden een redelijke waarborg
tegen de gelegenheidsdief. Natuur
lijk, een gehard stalen ketting om
een lantaarnpaal met een gehard
stalen slot is afdoende. Maar je
moet je wel afvragen: hebben de
mensen zeventig gulden voor zo’n
beveiliging over van een object dat
Tussen de bedrijven door heeft
Koenders de betonschaar ook ge
probeerd op niet door de ANWB
uitverkoren sloten. Alle ringsloten,
spaaksloten en kabelsloten gaan
aan diggelen en zelfs betrouwbaar
uiziende hangsloten met kettingen
gaan aan flarden. De inscriptie
„hardened” op het staal blijkt vaak
een lachertje. De fietsenmaker
noemt dit PB-staal (pisbakken-
staal). Toch bestaan ze, de sloten
waar zelfs de betonschaar op af
ketst. Uitsluitend in de uitvoering
als zogenaamd beugelslot of hang
slot met ketting, maar dan van echt
gehard staal. Helaas alle zwaar en
duur. Een opvallend licht beugel
slot van het merk Y.W.S. blijkt imi
tatie te zijn en splijt na één mokers
lag reeds aan diggelen. De firma
Abus maakt het de cliënt ook niet
gemakkelijk door zowel hangsloten
van gehard als van niet gehard staal
op de markt te brengen.
mensen te besodemieteren”
Speciaal bedoeld voor de buiten
lander, maar even aanlokkelijk
voor Nederlanders, voltrekt zich in
een krap half uur op een zestien
meter breed filmscherm een flitsen
de diavertoning met Holland als on
derwerp. In een razend tempo trek
ken 3360 beelden over het witte
doek, passende muziek en speciale
lichteffekten begeleiden de show
die voor de overzichtelijkheid is in
gedeeld in een aantal onderwerpen.
Zo wordt de Nederlander bekeken
tijdens zijn werk, ontspanning en
sport. Het water krijgt speciale aan
dacht, de bloemen, cultuur en toe
risme, terwijl ook met archiefbeel
den het oorlogsverleden ertussen
gewrongen is.
De dia’s zijn in driekwart jaar
geschoten door de fotograaf Henk
van Mierlo en medewerkers. De op
dracht werd verleend door de vijf
aandeelhouders van Holland Hap
pening, waaronder het nabijgele
gen hotel, een landelijk ochtend
blad, een vervoersmaatschappij en
een koffiefirma. Het hele project is
voor anderhalf miljoen gulden op
poten gezet. „Er zijn veel haken en
ogen aan Holland Happening ge
weest,” zegt Edzard Melzer, direc
tielid van het Nederlands Centrum
voor Ambachten, dat nauwe ban
den met Holland Happening onder
houdt, „De financierders zijn uit
eindelijk toch gekomen. De toe
gangsprijs is helaas aan de forse
kant.”
De bezoeker van de diashow dient
7,50 aan de kassa neer te tellen
voor een half uurtje ontspanning.
Kinderen tot 13 jaar, 65-plussers en
CJP-houders kunnen volstaan met
vijf gulden. Het gebodene mag dan
een technisch hoogstandje ge
noemd worden, de naamgeving
„happening” en de gevraagde toe
gangsprijs wekken bij de nietsver
moedende toerist toch de verwach
ting dat er meer aan de hand is dan
een aangeklede diavoorstelling van
een half uur.
Holland Happening is afgekeken
van dezelfde soorten shows in Lon
den, New York en Hong Kong. Het
gaat erom dat stad en land worden
aangeprezen bij de voornamelijk
buitenlandse toerist en daartoe die
nen beelden en muziek voldoende te
zijn. Vanwege taalproblemen moet
commentaar zoveel mogelijk ver
meden worden. Een NOS-journaal-
stem breit op enkele plaatsen waar
het hoognodig is de beelden met
Engelse teksten aaneen. Zoals bij
voorbeeld in de ballade van de Vlie
gende Hollander die via een model-
bouw-zeilscheepje, een verweerde
kapiteinskop en het geluid van
storm op zee in beeld wordt ge
bracht.
Nederland moet natuurlijk aar
dig worden bevonden door de toe
risten, daarom voornamelijk mooie
beelden van dit kikkerland. Veel
gerestaureerde monumentjes, bol
lenvelden, klompenmakers, spelen
de kinderen en voor de aardigheid
een kijkje op de Walletjes en naar
bizarre figuren in het Vondelpark.
De diaserie over de kroning van
Fietsenmaker Koenders (officieel
zelfs „bondsrijwielhersteller”) uit
de Utrechtsedwarsstraat gaat door
met zijn strijd tegen de grote toeris
tenbond in Den Haag. Hij deed vori
ge maand vriend en vijand verbijs
teren door te bewijzen dat de door
de ANWB gepropageerde veilig
heidssloten voor fietsen geen lor
waard zijn. Koenders knipte de
I nieuw gemonteerde sloten Assa,
Trelock, Basta en Rauco met een
I betrekkelijk kleine betonschaar
binnen een halve minuut tot moes.
De Amsterdamse fietsenmaker wil
dat de ANWB ophoudt met te bewe
ren dat „haar” sloten veilig zijn en
dat er snel een eind komt aan het
voorschrift voor de montage van
deze sloten om in aanmerking te
t komen voor een ANWB-fietsverze-
j kering.
Koenders: „Alles wat ik doe
breng ik in de openbaarheid en ik
ben niet bang om namen te noemen.
Dat brengt mij in moeilijkheden,
want je vecht tegen een muur. Een
fabrikant heeft mij gezegd: Koen
ders, waar haal je de courage van
daan om dit te toen? De ANWB zelf
heeft nog helemaal niet gereageerd.
koop, zelfs af en toe aan de dure,
kant.”
Het Nederlands Centrum voor
Ambachten biedt gemiddeld twaalf-
permanente demonstraties van
steeds wisselende ambachten. Ook,
hier weer de onvermijdelijke klom-"
penmaker en wafelbakker, maar
ook de bierbrouwer, boekbinder,
boterbereider, edelsmid, hoge hoe
denmaker, klokkengieter, koffie^-
brander, koperslager, nettenboeter,
schoenlapper, suikerbakker erf;
vlasbewerker vinden onderdak in'
de monumentale pandjes van het
Sonestacomplex, dat met verbin
dende stukken nieuwbouw tot een
geheel is gemaakt.
In 1974 gaf het ministerie van
economische zaken opdracht voor
een onderzoek naar de vestiging
van een zogenaamd „geschenken
centrum” in Nederland. De conclu
sie was dat een dergelijk centrum in
Amsterdam het beste op zijn plaats
zou zijn. De opzet zou commercieel
zijn, want het moest erom gaan dat-
de verkoop van met de hand of
industrieel in Nederland vervaar^
digde geschenkartikelen bevordercF
zou worden. Het in stand hóuden
van en belangstelling kweken voor
het Nederlandse ambacht behoorde
tevens tot de doelstellingen. Het be-?
drijfsleven is bij een en ander actiefe
betrokken. De relatie met het So»;
nestahotel ligt uitsluitend op hgt
vlak van de ruimte. Het hotel be-
schikte over gebouwen en grond;
waar het centrum voor ambachten;
kon verrijzen. De ambachtslieden;
zijn zorgvuldig geselecteerd in heel;
Nederland. Ze hebben een contract'
vooreen aantal dagen per week,
vandaar het wisselende bestand de:
ambachten. De directie: „Het zijn;
beslist geen beunhazen, dus niet een'
klompemaker die alleen maar plan-:'
ken uitholt.”
Om rendabel te zijn moet het een-,
trum 3 a 400.000 bezoekers per jaar
ontvangen. Er zijn al dagen geweest)
van 2400 bezoekers per dag dus dé
directie is vooralsnog niet bang dé
streefcijfers niet te zullen halen.
Voordeel van een bezoek aan hef
centrum voor ambachten is een
goedkoper kaartje dan Holland
Happening: 2,50. Nadeel op druk
ke dagen vormen de krapbemeten'
looppaden tussen de verschillende
attracties. Het wordt vrij snel warm’
in ruimtes met lange plafonnetjesj
zodat langdurig gedwongen stil
staan dan geen pretje is.
veel geluidsoverlast opleverde.
Mug kreeg ruzie met zijn buren en
moest zijn post via het stadhuis
laten komen. Het bordeelschan-
daal heeft Mug een jaar lang ach
tervolgd in de vorm van flauwe
grappen en insinuaties binnen het
politieke wereldje van Am
sterdam.
„ANWB moet ophouden met
r MM»
