Presidentskandidatuur nu officieel
Volgens drie kranten
COMECON
Kadaffi geeft steun
aan terreur Italië
Van der Klaauw somber
over atoombewapening
Wereldraad van
Irak pleit voor
oliesteunfonds
moet energie
elders kopen
Zeiltanker gaat
proefvaren
Burgeroorlog
dreigt nog
in Zimbabwe
Kerken bijeen
„Staatsgreep
Bolivia was
1
cocainecoup
„Sovjet-Unie
superieur bij
oorlog op zee”
„Nieuwe afspraken nodig”
31
Consortium leent
Weer Amerikaans
Doden bij bloedige
botsingen in India
Polen 1,2 miljard
toestel gekaapt
DONDERDAG 14 augustus
19 80
t>ing(
3
BINNEN EN BUITENLAND
►OUM
I
(Van onze redactie buitenland)
ren
NEW YORK. De democratische conventie
in New York heeft president Carter vannacht,
zoals verwacht, benoemd tot kandidaat voor de
Amerikaanse presidentsverkiezingen in no
vember. Kennedy heeft hem zijn steun toege
zegd.
eren
99
trijfël
door Nico Scheepmaker
a
Kennedy belooft
steun aan Carter
en
daad een 10 kopeke- of 15
heeft geofferd.
1 roebel. De
de officiële
Volgens de berichten die gelijktijdig
verschenen in het Milanese dagblad Cor-
Carter heeft zich in een toespraak op de conventie niet zonder
meer vastgelegd op de eis van Kennedy dat 24 miljard gulden
moet worden uitgetrokken voor bestrijding van de werkloosheid.
Dat punt is op voorstel van Kennedy opgenomen in het verkie
zingsprogramma van de partij. Wel zei Carter dat hij het eens is
met de geest van het programma en dat hij binnenkort een eigen
programma ter stimulering van de economie zal ontvouwen.
hele regering heeft opgekocht”.
Inmiddels hebben de Amerikanen la
ten weten dat ze hun anti-narcoticapro-
gramma in Bolivia zullen stopzetten. Het
ministerie van Buitenlandse Zaken in
Washington zou geen bewijzen van be
trokkenheid van de Boliviaanse junta
De situatie op het gebied van de kern
wapens is de laatste jaren versomberd,
aldus de bewindsman gisteren op de twee
de toetsingsconferentie van het non-proli-
feratieverdrag (NPV) in Genève. Dat ver
drag moet de verspreiding van kernwa
pens tegengaan.
Van der Klaauw drong in zijn toespraak
aan op nieuw afspraken over het vreed
zaam gebruik van kernenergie. Een eerste
stap in die richting kan volgens hem het
rapport zijn van een internationale com
missie die onlangs een aantal technische
maatregelen aangaf om het misbruik van
splijtstof tegen te gaan.
De minister zei dat sinds de eerste toet
singsconferentie vijf jaar geleden, weinig
vooruitgang is geboekt bij de uitvoering
seft
toe-
ent
rio-
rde
va-
(Van onze redactie buitenland)
NEW DELHI. Bij bloedige botsingen
tussen hindoes en moslims tijdens een
islamitisch feest in de Indiase stad Mora-
dabad, zijn gisteren 27 mensen gedood en
tweehonderd gewond, zo heeft het Indiase
persbureau PTI bekend gemaakt.
Na de botsingen hebben de autoriteiten
een avondklok ingesteld, Moradabad ligt
130 kilometer ten zuidoosten van New
Delhi in de deelstaat Uttar Pradesh.
beschitk, energieleveranciers zijn. Tij
dens het topoverleg van de COMECON
in juni van dit jaar kondigde de Sovjet
unie aan dat zij in de eerste helft van de
jaren tachtig hooguit twintig procent
meer energie aan haar bondgenoten zal
kunnen leveren. Van olie zal zij de toe
voer tot 1986 handhaven op de dit jaar te
leveren tachtig miljoen ton.
•soor-
andel
i ook
■bben
eigde
i kro-
in de
van
e be-
ante-
an de
EG-
:n de
□nale
rning
e he
arten
eder-
lieu.
de
ilp-
11S-
/an
ief.
de
•ze-
oge-
eke-
rste
and
ind-
de
sei-
ieri-
ijke
gan
gen
;rle-
idat
nen
rt ge-
van
was
p zou
1 een
arons
met de cocahandel aan de pers willen
overleggen uit bezorgdheid voor het lot
van Amerikanen in Bolivia.
De Colombiaanse minister van Bui
tenlandse zaken Vargas heeft gisteren
ontkend dat zijn land de junta in La Paz
zou hebben erkend. Dat was dinsdag
door zijn Boliviaanse ambtgenoot Cal
deron meegedeeld.
In de Nicaraguaanse hoofdstad Mana
gua komen vandaag of morgen de minis
ters van Buitenlandse Zaken van Nica
ragua, Costa Rica, Panama en mogelijk
Honduras bijeen om zich te beraden op
stappen tegen de Boliviaanse militaire
machthebbers.
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU. De negen bondgenoten
van de Sovjet-Unie in de Oosteuropese
Raad voor Wederzijdse Economische
Bijstand (COMECON) zullen tegen 1980
voor de helft van hun energiebehoefte
aangewezen zijn op het buitenland tegen
nu voor 35 procent. Dit voorspelt Oleg
Bogomolov, hoofd van het in Moskou
gevestigde economisch instituut van de
COMECON, in Vredesvraagstukken en
Socialisme, een internationaal commu
nistisch weekblad dat in Praag wordt
uitgegeven.
Vijf jaar geleden waren de COME-
CON-landen, met uitzondering van de
Sovjet-Unie, voor zeventig procent van
elkaar afhankelijk voor het dekken van
hun energiebehoefte. Nu is dat 65 pro
cent omdat alleen Polen, met zijn kolen
reserve, en Roemenië, dat over enige olie
3. In de badkamers van de meeste hotels
zitten glimmende stangen aan de muur
die met de centrale verwarming in verbin
ding staan en behoorlijk heet zijn, waar
door de natte handdoeken en de gewassen
kleding die je er overheen hangt snel
droog zijn.
4. Op de planken in de boekhandels
liggen stapeltjes boeken met dezelfde titel.
Een van die boeken wordt er rechtop
tegenaan gezet, opengevouwen in een
hoek van 90 graden, zodat de klant het
voorplat ziet, terwijl het liggende stapeltje
daarachter voor de blik van de klant ver
borgen blijft. Het rechtop gezette boek
kan bovendien niet vallen, omdat het in
een hoek van 90 graden is opengevouwen
en het achterplat, opzij van het stapeltje,
klem gezet is tegen het stapeltje boeken
ernaast. Als u het niet meer kunt volgen,
en u hebt thuis meer dan tien boeken in de
kast staan, dan kom ik het wel even de
monstreren.
5. De etalagekunst is in de Sowjet-Unie
bepaald niet hoog ontwikkeld, en dat is
dan nog een eufemisme in de zevende
graad. Maar het grote warenhuis GUM
aan het Rode Plein heeft tenminste nog
een poging gedaan in de goede richting, al
is die nog wat bleekjes en kan ze in de
verste verte niet vergeleken worden met
de etalagekunst van bijvoorbeeld de Bij
enkorf in Amsterdam. Maar de Bijenkorf,
dat moet ook weer gezegd, koopt vaak de
etalageontwerpen van buitenlandse wa
renhuizen, zoals een tijdje geleden van
Selfridge’s in Londen. De GUM (spreek
uit: KOEM) doet het zelf en wil dat ook
weten. In elke etalage staat een bordje
met de namen van de betreffende „choe-
dozjniki-dekoratori", de „kunstenaars-de-
corateurs”, en eventueel ook van de „ma-
kettsjik". de bouwer van de maquette.
6. Bij de bakker pak je zelf het brood
van de plank, nadat je het eerst met een
metalen lepel die „vork” wordt genoemd
hebt „betast” om te kijken hoe vers, hoe
veerkrachtig het is. Vooral het zwarte tot
donkerbruine brood is erg smakelijk. Het
beste is het „Borodinski chlebi, zeer don
ker, zwaar, en heel lang houdbaar. Ik
kocht op zaterdagavond in de 25 oktober-
straat twee broden voor plus minus 20
kopeken per stuk, en vrijdag, zes dagen
later, hebben we er in Keerngouw nog
smakelijk van gegeten.
Er zijn ook pluspunten in de Sowjet-
Unie. Ik noem er een paar.
1. Een rit in de bus kost 5 kopeke. Dat is
15 cent volgens de officiële koers. Je doet
je 5 kopeke-stuk in een halfautomatische
automaat, het muntje valt op een rubber
matje, je draait aan een knop, het muntje
valt in het apparaat en opzij draai je
tegelijkertijd een kaartje te voorschijn dat
je afscheurt. Af en toe is er controle, maar
de sociale controle van de buspassagiers
onderling, of wellicht toch een ingescha
pen fatsoen, lijkt er de voornaamste oor
zaak van dat iedereen ook braaf zijn 5
kopeke offert en een kaartje afscheurt.
Maar dat is nog niet het aardige van dit
systeem, het aardige is, dat degeen die
geen 5 kopeke-stuk heeft, maar alleen een
muntje van 10 of 15 kopeke, dat muntje
desondanks in het apparaat gooit, en de 5
of 10 kopeke die hij nog tegoed heeft aan
de passagiers vraagt die na hem komen.
Hij steekt hun 5 kopeke-stuk in zijn zak,
niemand twijfelt eraan dat hij inder-
kopeke-stuk
De zittende president kreeg vannacht al in de eerste ronde de
vereiste stemmenmeerderheid. Hij had nadat Kennedy maandag
afhaakte, geen tegenkandidaat meer. Ofschoon Kennedy kort
voor de stemming zijn afgevaardigden de vrije keuze gaf, bleek
toch een vrij groot deel van de afgevaardigden te blijven vast
houden aan zijn voorkeur voor Kennedy. Carter kreeg 2.129
stemmen tegen Kennedy 1.146. Kennedy heeft inmiddels laten
doorschemeren dat hij in 1984 een nieuwe poging zal doen om de
presidentskandidatuur voor de Democratische Partij te krijgen.
De democratische senator uit Massachusetts zegde vannacht
zijn steun toe aan de herverkiezing van Carter. Dat leverde hem
een ovatie op van de partijafgevaardigden.
Carter prees van zijn kant Kennedy uitbundig. Hij noemde
diens toespraak gisternacht op de conventie „een van de beste
redevoeringen die ik ooit heb gehoord”. Vanavond laat zal
president Carter een toespraak houden op de conventie. Ver
wacht wordt dat hij daar samen met Kennedy zal verschijnen om
de eenheid van de partij te onderstrepen.
(Van onze redactie buitenland)
GENÈVE. Vandaag is de bijeenkomst
van het Centraal Comité van de Wereld
raad van Kerken in Genève van start
gegaan. Belangrijkste onderwerpen van
gesprek zijn de bewapeningswedloop, de
bedreiging van de vrede, de strijd tegen
het racisme en de „kerk voor de armen”.
De bijeenkomst duurt tot 22 augustus en
zal worden bijgewoond door de 140 leden
uit meer dan 100 landen, die deel uitma
ken van het Centraal Comité.
Het Centraal Comité zal zich tevens
bezighouden met de financiële crisis
waarin zich de Wereldraad sinds enige
jaren bevindt. Volgens secretaris-gene-
raal Philip Potter is de toestand momen
teel „stabiel maar niet rampzalig”.
Tot de vrolijkse onderdelen van de bij
eenkomst rekent Potter de viering van de
tachtigste verjaardag van W. A. Visser ’t
Hooft, die vanaf de oprichting in 1948 tot
1966 secretaris-generaal was van de We
reldraad.
(Van onze redactie buitenland)
GENEVE-DEN HAAG. Minister Van der Klaauw van Buitenlandse
Zaken vreest dat verdere verspreiding van kernwapens onvermijdelijk is als
het uitzicht op algehele nucleaire ontwapening niet geloofwaardig wordt.
2. Er gaan 100 kopekes in
roebel is, althans volgens
koers, ongeveer 3 gulden waard. De zwar
te geldmarkt kwam tijdens de Olympi
sche Spelen wat langzaam op gang, ieder
een was gewaarschuwd dat er juist in die
weken extra strenge straffen voor zouden
worden gegeven, maar op den duur bleek
je her en der toch 1 roebel voor 1 gulden te
kunnen krijgen. Laten we daarom de
werkelijke waarde van de roebel op 1
gulden, en van de kopeke op 1 cent stellen.
Ik vind het een groot pluspunt dat de
Russen over een grotere variatie aan
muntstukken beschikken dan wij. Wij
hebben, zolang als het duurt, de cent, de
stuiver, het dubbeltje, het kwartje, de gul
den en de rijksdaalder: zes verschillende
muntstukken, en als de cent wegvalt nog
maar vijf.
)()0S
r Pie-
Van
iet de
iquet-
door
Van
reten-
an de
nog
Een dolgelukkige president Carter krijgt een zoen van zijn medewerkster voor consumen
tenzaken mevrouw Peterson, kort nadat de Democratische conventie Carter officieel heeft
benoemd tot presidentskandidaat bij de verkiezingen in november
e natio-
itionaal
geen
'elebin.
:en van
r werk,
riteiten
m deel L
en ver-
e fond-
niet de
nzame-
in een
riere della Sera en de bladen Europeo en
II Settimanale, hebben door Libië opgelei
de terroristen de hand gehad in een aantal
geruchtmakende acties en mogelijk zelfs
in de recente aanslag op het station in
Bologna waarbij tot nog toe 82 personen
omkwamen.
De berichten volgen na eerdere verkla
ringen van Italiaanse politieke leiders dat
terroristen die in het land opereren, hulp
krijgen uit het buitenland en deel uitma
ken van een internationaal complot om de
samenleving te ontwrichten.
De Corriere della Sera citeert drie Libi
sche ballingen die beweren dat Kadaffi
invloedrijke Italianen heeft omgekocht
zodat zijn spionnen en 170 huurmoorde
naars vrijelijk kunnen opereren.
Volgens de ballingen worden de pogin
gen van Kadaffi om de samenlevingen
rond de Middellandse Zee te ontwrichten
gesteund door de Sovjet-Unie. Het belang
rijkste doel van Kadaffi zou zijn de oplei
ding van terroristen die in West-Europa
moeten gaan opereren. De belangrijkste
opleidingscentra zouden in de buurt lig
gen van de Libische steden Cufra, Ghada-
mes, Sinauen, Al Bieda en Tobroek. On
der de instructeurs zouden niet alleen
Palestijnen zijn maar ook, zo zeggen de
ballingen, Europeanen en voormalige
agenten van de Amerikaanse geheime
dienst CIA.
Volgens het blad Europeo heeft de ge
vangen neo-fascistische terrorist Mario
Tuti in het verleden nauwe contacten on
derhouden met de Libische ambassade in
Rome.
van het NPV. maai dat aan de andere
kant de belangstelling voor en ondersteu
ning van het NPV bij het publiek toe
neemt, ook in ons land.
Als voorbeeld van het volgens hem
groeiend besef in ons land voor de geva
ren van de kernwapenwedloop noemde
Van der Klaauw het voorbehoud dat ons
land heeft gemaakt ten aanzien van de
plaatsing van middellange-afstandsraket-
ten.
Bogmolov schrijft dat de Russische
olieproduktie in de komende jaren uit
zal komen boven de voor dit jaar ver
wachte 606 miljoen ton, zonder verder
cijfers te geven. Hij voegt hier echter
aan toe dat de capaciteit van de Sovjet-
Unie voor de export van energie, in het
bijzonder olie, de grens van het mogelij
ke nadert. De Russische econoom geeft
daarbij behoorlijk af op de Amerikaan
se centrale inlichtingendienst, de CIA,
die heeft voorspeld dat de Russische
olieproduktie, nu nog de grootste in de
wereld, dit jaar haar piek zal bereiken
en daarna zal afnemen. Een verminde
ring van de olieproduktie zal ingrijpen
de gevolgen hebben voor de Sovjet-eco-
nomie omdat olie een enorm belangrijk
exportartikel is. De CIA-voorspelling is
in de Sovjet-Unie herhaaldelijk belache
lijk gemaakt maar eigenlijk nooit
betwist.
BAHREIN (ANP). Irak, een van de
grootste olieproducenten binnen de Orga
nisatie van Olie-Exporterende Landen
(OPEC), wil dat de industrielanden en de
OPEC-landen samen een fonds oprichten
om de ontwikkelingslanden te helpen bij
de financiering van hun olie-import. De
Iraakse minister van Olie, Tayeh Abdoel-
Karim heeft dit gisteren verklaard.
De OPEC heeft zelf al een bijzonder
hulpfonds van vier miljard dollar. De mi
nisters van Olie van de aangesloten staten
hebben de mogelijkheid geopperd dat dit
fonds de komende vier jaar wordt ver
groot tot twintig miljard dollar.
De Russen echter hebben muntstukken
van 1 kopeke, 2 kopeke, 3 kopeke, 5 kope
ke, 10 kopeke, 15 kopeke, 20 kopeke, 50
kopeke en 1 roebel. Dat zijn er dus negen.
Meer mogelijkheden tot combineren, min
der reden om prijzen af te ronden en via
die weg te verhogen.
Het Russische papiergeld plegen bezoe
kers uit het westen aan te duiden met
„monopolygeld”: de biljetjes zijn half zo
groot als onze bankbiljetten. Wij hebben
„briefjes” van 5 gulden, 10 gulden, 25
gulden, 100 gulden en 1000 gulden, in de
Sowjet-Unie kent men bankbiljetten van 1
roebel, 3 roebel. 5 roebel, 10 roebel, 25
roebel, 50 roebel en 100 roebel. Ook hier
dus weer een grotere variatie.
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON-BOGOTA. Volgens
functionarissen van het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken was
de staatsgreep in Bolivia geen ideologi-
sche zaak, maar vormde de inkomsten-
daling in de cocaïnehandel een van de
"belangrijkste redenen voor de machts
greep.
„Op dit moment gaan we beschuldi
gingen na dat belangrijke organisaties
die zich met de drughandel bezighouden
de staatsgreep hebben gesteund”, aldus
een woordvoerder van het ministerie.
Een andere functionaris zei zelfs de in
druk te hebben dat de drughandel „een
huur-
jlmer-
aarde
>p vat
staar
>cedu-
iraties
Comi-
sterer
n ver-
mton-
heder
en de
april
(eveet
achtig
FRANKFORT (Reuter). Een consorti
um van 25 Westduitse banken zal Polen
een krediet van 1,2 miljard mark (onge
veer 1,3 miljard gulden) verstrekken. Dit
is gisteren bekendgemaakt door Dresdner
Bank, die samen met Deutsche Bank,
Commerzbank en Bank für Gemeinwirt-
schaft de leiding van het consortium
vormt.
Volgens ambtenaren van het ministerie
van Economische Zaken in Bonn zal de
Westduitse regering waarschijnlijk een
derde van de totale som garanderen. Dit
bearag van 400 miljoen mark is bestemd
voor de financiering van kolenwinnings-
projecten in Polen en extra leveranties
van kolen aan de Bondsrepubliek. De
Westduitse regering geeft in principe uit
sluitend garanties voor kredieten ten bate
van de Westduitse export of voor projec
ten in het belang van de energie- en de
grondstoffenvoorziening. De overige 800
miljoen mark is bestemd voor het betalen
van rente en aflossing over de Poolse
schuld in het buitenland.
ROME (UPI). De Libische leider, kolonel Kadaffi, heeft een groot
netwerk opgezet van spionnen, huurmoordenaars en opleidingskampen voor
terroristen, om de samenleving in Italië en andere landen rond de Middelland
se Zee te ontwrichten, zo heeft een aantal Italiaanse bladen gisteren gemeld.
(Van onze redactie buitenland)
TOKIO. De eerste zeiltanker ter we
reld maakt begin oktober een proefvaart
naar China of Singapore. Dit heeft de
eigenaar van het schip, een Japanse kust-
vaartmaatschappij. gisteren bekend
gemaakt.
De tanker is uitgerust met twee plastic
zeilen van 8 bij 12 meter en een dieselmo
tor. Een computer zorgt ervoor dat, afhan
kelijk van de windkracht, automatisch
wordt overgeschakeld van motor op zei
len of omgekeerd.
Het schip, dat acht bemanningsleden
heeft, kan 14.500 kilometer varen zonder
bij te tanken. Voor normale schepen met
een vergelijkbaar tonnage bedraagt deze
afstand vijf- tot zesduizend kilometer.
Het vaartuig kost ongeveer 20 procent
meer dan een gewone tanker, maar hier
staat volgens de eigenaar een brandstof-
besparing van ongeveer 50 procent tegen
over.
igs- en
heeft
worde-
astuin,
minis-
aor dit
Jgeling
len ter
het in
andere
kosten
rschet-
irzame
paring
rgeling
•i 1982
ermen-
ember
JOHANNESBURG (DPA). Het ge
vaar van een burgeroorlog in het sinds
april onafhankelijke Zimbabwe is nog
niet geweken, zo verklaarde gisteren de
voormalige opperbevelhebber van het
Zimbabwese leger, generaal Peter Walls,
in een vraaggesprek met de Zuidafrikaan-
se televisie.
Niettemin is een gewelddadig treffen
tussen de aanhangers van premier Robert
Moegabe en die van de minister van Bin
nenlandse Zaken, Joshua Nkomo, nu
„minder waarschijnlijk dan twee of drie
maanden geleden”, aldus Walls.
De generaal zei niets te weten over be
richten dat Russische schepen zware wa
pens lossen in Angola, om Nkomo voor
een burgeroorlog uit te rusten. Hij meent
dat die wapens eerder bedoeld zouden
kunnen zijn voor de strijd tegen Zuid-
Afrika en voor Swapo in Namibië.
Vier weken geleden trad generaal Walls
onverwacht als opperbevelhebber van de
strijdkrachten van Zimbabwe af. Hij was
na de overwinning van Moegabe op diens
verzoek aangebleven.
(Van onze redactie buitenland)
MIAMI. Een Amerikaans vliegtuig
van Air Florida is gisteren gekaapt tijdens
een vlucht van Key West naar Miami. De
zeven kapers dwongen de piloot naar de
Cubaanse hoofdstad Havana te vliegen,
waar het veilig landde. Volgens de Ameri
kaanse federale recherche, de FBI, zijn de
kapers door de Cubaanse autoriteiten ge
arresteerd.
Ongeveer tien minuten na de start werd
de piloot te verstaan gegeven dat hij naar
Cuba moest vliegen en dat anders het
toestel zou worden opgeblazen. Na aan
komst in Havana kregen de 6 beman
ningsleden en 61 passagiers van het Ame
rikaanse toestel, een Boeing 737, van de
Cubaanse autoriteiten een lunch aange
boden.
Een functionaris van de FBI in Key
West zei te vermoeden dat de kapers on
langs per boot naar Key West in de staat
Florida waren gegaan en daar geen werk
hadden kunnen vinden. Volgens de func
tionaris zouden ze besloten hebben maar
naar Cuba terug te keren.
Het was de tweede keer deze week dat
een toestel van Air Florida op weg van
Miami naar Key West werd gekaapt. Afge
lopen maandag deed een man hetzelfde
onder bedreiging het toestel te zullen op
blazen. De bom bleek toen een stuk zeep te
zijn.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN. Volgens het gezaghebben
de Londense instituut Jane’s zou de Sov
jet-Unie in een oorlog ter zee zonder meer
superieur zijn.
De Sovjet-Unie bouwt op het moment
aan de grootste marine- en koopvaardij
vloot van de eeuw, en in een zeeoorlog zou
de balans zwaar naar haar kant over
slaan, zo zegt het instituut. Gewezen
wordt op de bouw van tenminste één en
wellicht vier reusachtige door atoom
kracht aangedreven vliegdekschepen van
75.000 ton door de Sovjet-Unie. Deze sche
pen zijn bedoeld als tegenhangers van de
vier Amerikaanse atoomvliegdekschepen.
De VS zijn overigens van plan dit aantal
met één uit te breiden.
Volgens Jane’s bouwt de Sovjet-Unie
ongeveer tien onderzeeërs per jaar. De
Russische onderzeevloot heeft al de be
schikking over 70 door atoomkracht
voortbewogen schepen met raketten die
een draagwijdte hebben van tussen de 700
en 4.800 zeemijlen. De VS beschikken over
41 atoomonderzeeèrs en hebben er nog
eens zeven in aanbouw.
i
