L Britse r.k.-bisschoppen vermijden conflictstof „Vliegende forten” aan vervanging toe Ook processen wegens corruptie Na congres in Liverpool In Nederland 180.000 Surinamers Anti-Khomeini- partij in VS Vakbonden in Bolivia door junta verboden Minister Tekere op borgtocht vrij Onenigheid over opvolger B-52 bommenwerper Groot deel van Alaska beschermd Carter loopt in op Reagan El Cordobés vrij ernstig door stier gewond Kim Daejoeng ontkent plannen voor staatsgreep Kn 3 1980 WOENSDAG 20 AUGUSTUS Ted Kennedy Gouden vrienden Geen vriend Verzekering fl 2 BINNEN- EN BUITENLAND door Nico Scheepmaker I lasj -16 OU JU ven IJP »en ren ÜP V h /al ■Ml If (Van onze redactie buitenland) PARAMARIBO. Een speciale rechtbank in Suriname be gint over twee weken met de berechting van politici die worden verdacht van corruptie. Voorts zullen binnenkort drie militai ren, die vorige week zijn gearresteerd, worden voorgeleid voor de krijgsraad. MflMMI F -u trijfël Ex-leden NMR in Paramaribo voor krijgsraad die in- (Van onze redactie buitenland) WASHINGTON. Het Amerikaanse leger wil voor de eeuwwisseling een vervanger hebben voor de strategische bommenwerper van het type B-52. Dit toestel dat sinds 1955 in gebruik is, is vooral bekend geworden door de Amerikaanse bombar dementen op Noord-Vietnam. De ontploffing in een pakhuis in Iran gisteren blijkt in totaal het leven te hebben gekost aan negentig mensen. over ’rijk iode aten da- me- t in boe nt in rzie- de tsul- □ver dat te uit >uw end van ilde r de het be- In de Verenigde Staten wordt de B-52 wel „het vliegen de fort” genoemd vanwege zijn grote omvang. Het toestel heeft een actieradius van bijna twaalfduizend kilometer en kan grote hoeveelheden bommen vervoeren. In rege ring en parlement is men het eens met de opvatting, dat de B-52 bommenwerpers over tien of twintig jaar te oud voor verder gebruik zullen zijn, maar het is nog volstrekt onduidelijk wat ervoor in de plaats zou moeten komen. De Amerikaanse Senaat heeft vorige maand besloten dat meer dan negentig miljoen dollar (ruim 180 miljoen gulden) mag worden besteed aan een onderzoek naar een vervanger voor de B-52. Minister Harold Brown van Defensie heeft de opdracht gekregen voor februari vol gend jaar met een rapport hierover te komen. Het Penta gon zal zich hierbij in hoofdzaak bezig houden met drie Carters enige serieuze rivaal in de race om het Amerikaanse presidentschap. Ronald Re agan. poogt zich te verzekeren van de stem men van een groep havenarbeiders in Ches ter, Pennsylvania. Niet geheel duidelijk is hoe de mannen reageren op Reagans typisch Amerikaanse manier van campagne voeren. De bisschoppen noemen het experiment van het Pastoraal Congres, waaraan zij zelf ook enthousiast hebben deelgenomen, een „buitengewone ervaring van wat het kerk-zjjn is en wat er van de kerk kan worden.” Het gezamenlijk overleg van bisschoppen, priesters en leken wordt „een grote genade” genoemd. In de brochure wordt ook ingegaan op de meer controversiële verlangens die op het congres werden geuit. Daarbij wek ken de bisschoppen de indruk dat zij de zorgen van priesters en leken delen, maar dat zij zich gebonden voelen door het huidige beleid van Rome. De bisschoppen nemen een soepele hou ding in ten aanzien van communiceren (Van onze redactie buitenland) SALISBURY. Edgar Tekere, de mi nister van Zimbabwe die wordt verdacht van moord op een blanke boer, is gisteren op borgtocht vrijgelaten. Een rechtbank heeft de borgsom op 160.000 gulden gesteld. De minister wordt ervan beschuldigd op 4 augustus met zes van zijn lijfwachten een overval te hebben gepleegd op een boerderij ten westen van Salisbury. Het slachtoffer de 68-jarige Gerald Adams, werd in de rug geschoten toen hij over de radio om hulp vroeg. In Italië zijn vandaag 12 Iraanse stu denten vrijgelaten, die werden gearre steerd tijdens een betoging begin deze maand. De aanklacht tegen hen is inge trokken omdat men langs diplomatie ke weg wil trachten een oplossing te vinden, aldus welingelichte kringen. (Van onze redactie buitenland) WASHINGTON-ROME-TEHERAN. Een aantal in de VS wonende Ira- niërs heeft de oprichting bekendge maakt van een anti-Khomeini-partij. De partij is bedoeld als voorbereiding van een schaduwregering die het be wind van de ayatollah te zijner tijd moet overnemen. Volgens de oprich ters van de partij is de val van de geestelijk leider „slechts een kwestie van tijd”. De partij, die behalve in de VS ook afdelingen in Europa zal stichten, wil herstel van een aantal fundamentele democratische rechten voor de Iraanse bevolking. Zij heeft contacten met Sja- poer Bakhtiar, de voormalige premier van Iran die in ballingschap leeft in Parijs. (Van onze redactie buitenland) SEOEL. De Zuidkoreaanse oppositie leider Kim Daejoeng heeft gisteren ont kend, dat hij studenten tot verzet heeft aangezet en vervolgens, gebruik makend van onlusten, de regering zou hebben wil len omverwerpen. Op de derde dag van zijn proces ver klaarde de 54-jarige oppositieleider, dat hij niet gelooft in geweld. Volgens de tenlastelegging zou hij betogingen hebben gefinancierd, die in mei tot een algemene opstand in de stad Kwangjoe leidden. Na een week maakten regeringstroepen een einde aan deze opstand, waarbij 189 do den en ongeveer 400 gewonden vielen. In tegenstelling tot de vorige dag ant woordde Kim gisteren wel op vragen van de openbare aanklager. Kim Daejoeng beklaagde zich er over dat hij na zijn arrestatie op 17 mei is gemarteld. Hij zei 60 dagen in een onderaardse cel te hebben gezeten en dagelijks van negen uur in de ochtend tot middernacht te zijn verhoord. „Ik heb een zwak hart en dat was teveel voor mij. Ik was zo moe dat ik tegen mijn wil verklaringen heb ondertekend met de bedoeling die tijdens het proces voor de rechter in te trekken”, zo zou Kim volgens waarnemers hebben gezegd. Intussen heeft het opperbevel in Seoel gisteren bekendgemaakt, dat veertien le den van de Nationale Vergadering die vorige maand waren gearresteerd wegens corruptie, hun parlementszetels hebben opgegeven. reili- F-16 mi- Jord Valt- hy- ver- razi- het ister nen- nten de Iers nde oen. éné- en 1 de G. mor na- De sitie die 1200 op rou- de met Ge- be- dat elei- ssis- rnk- Den staal han- i be- naar s de die izen, ost een die kel- tten van het oor- hun nid- slag van n is :ent van gen n. ;ert fes nee mp ers en. het oor be- on- Wa- >ge- oor zo gen aan van rin- lin- eze izit- lo- op :en. gne onder twee gedaanten (brood en wijn) en de boeteviering, die zij een zaak van pas toraal belang achten. Moeilijker hebben de bisschoppen het met de echtscheiding. Wel vragen zij zich af of gescheiden katholieken, die opnieuw getrouwd zijn en een stabiele relatie heb ben, niet toch de sacramenten kunnen ontvangen, waarvan zij nu zijn uitgeslo ten, De bisschoppen pleitten in deze geval len in elk geval voor een pastorale benade ring. Op het gebied van geboorteregeling geeft het antwoord van de bisschoppen weinig hoop op verandering. De bisschop pen maken duidelijk dat de pauselijke encycliek Humanae Vitae geen mogelijk heden biedt voor een eigen standpunt. Ook met betrekking tot vragen uit het pastoraal congres over priestercelibaat en de vrouw in het ambt verwijzen de bis schoppen naar de standpunten van Rome. Wel spreken zij er hun spijt over uit dat de positie van de vrouw in de kerk onder gewaardeerd is. Zij vinden het hoog tijd dat hierin verandering komt. In het slot van hun verklaring gaan de bisschoppen in op het onrecht in eigen land en in de wereld. Zij verklaren dat werken aan gerechtigheid een elementair onderdeel is van evangelisch handelen. keuzemogelijkheden: een gewijzigde B-l; een verbeterde F-lll of een geheel nieuw type. President Carter besloot drie jaar geleden de bouw van de strategische B-l bommenwerper stop te zetten, omdat hij het project te duur vond. De vliegtuigen kostten per stuk meer dan honderd miljoen dollar. Er was toen al meer dan tien jaar aan gewerkt en al meer dan zes miljard dollar aan uitgegeven. De luchtmacht had er stellig op gerekend tenminste 244 van deze B-l toestellen te krijgen. Er kwam daarom vanuit het leger en het Congres een fel protest tegen het stopzetten van de produktie. Carter zette zijn besluit echter door, omdat hij meer ruimte wilde voor de ontwikkeling van de cruise- raket, waarmee binnenkort 173 B-52 bommenwerpers worden uitgerust. Deze raket kan met grote nauwkeurig heid een doel treffen dat tot 2500 kilometer verwijderd is. De gewijzigde B-l bommenwerper zou minder snel worden dan het oorspronkelijke type, dat tot tweemaal de geluidssnelheid kon komen. Zijn actieradius zou iets groter worden dan die van de huidige B-52. Bovendien zou het vliegtuig worden uitgerust met laserstralen tegen vijandige raketten. Ondanks grote tegenstand van minis ter Brown tegen het weer van stal halen van de B-l, behaalden de voorstanders van de bouw van dit toestel (Van onze redactie buitenland) PARAMARIBO. De afgelopen tien jaar zijn ongeveer 180.000 Surinamers naar Nederland vertrokken. Dit blijkt uit een onlangs in Suriname gehouden volkstelling. De bevolking van Suriname liep in tien jaar tijd terug van 372.000 naar 347.000. In dat laatste cijfer zijn ruim 30.000 buitenlanders opgenomen - uit Guyana, Haïti, Columbia en Neder land, die langer dan een jaar in Surina me waren. Zonder emigratie zou Suri name - uitgaande van een bevolkings aanwas van 2,6 procent per jaar - thans een bevolking van een half miljoen hebben gehad. Het verschil tussen dat getal en de 317.000 bij de volkstelling geregistreerde Surinamers heeft het land verlaten. Van deze ruim 180.000 personen is het grootste deel naar Ne derland gegaan. Aan het slot van zijn rede citeert Ted Kennedy de dichtregel: „What golden friends I had” („Wat had ik veel gouden vrienden”), en hij roept enkele mensen in herinnering met wie hij tijdens zijn ver kiezingscampagne heeft gesproken. Twee noemt hij er met name: „Kenny Dubois, een glasblazer in Charleston, die tien kin deren te onderhouden heeft, maar na 35 jaar zijn baan heeft verloren, net drie jaar voordat hij zich van zijn pensioen had kunnen verzekeren”, en „het gezin-Trach- ta, dat een boerderij heeft in Iowa en zich afvraagt of ze het goede leven en de goede aarde nog wel aan hun kinderen zullen kunnen overdragen”. Een menselijke noot dus aan het einde van een magistrale rede, die de toehoor ders tot tranen toe ontroerde. Aan wie de eer toekomt? Aan Ted Kennedy, of aan zijn speechwriter? The Sunday Times van afgelopen zondag meldt, dat beide laatste voorbeelden toch niet zo gelukkig gekozen waren. Dubois is een glassnijder, was maar één maand zonder werk, en geniet een pensioen van zijn oude baan van 135 dollar per maand. „Senator Kennedy moet me verkeerd begrepen hebben”, heeft Dubois gezegd. En de 70-jarige Leo nard Trachta maakt zich ook weinig zor gen over de toekomst van zijn kinderen: „Ik ben niet arm. Mijn boerderij is onge veer 800.000 dollar waard, en het gewas staat er weer uitstekend bij”. „Dezelfde Republikeinen die nu praten over de werkloosheidscrisis, hebben een man voor het presidentschap voorgedra gen die eens zei, en ik citeer: „Werkloos heidsverzekering is vooruitbetaalde va kantie voor parasieten”. En zijn kandi daat is geen vriend van de arbeid. Dezelfde Republikeinen die praten over zekerheid voor de' ouden-van-dagen heb ben een man voorgedragen die vier jaar geleden nog zei dat deelname aan de so ciale verzekering „vrijwillig zou moeten worden gemaakt”. En zo’n kandidaat is geen vriend van de bejaarde burger. Dezelfde Republikeinen die praten over milieubescherming hebben een kandidaat voorgedragen die vorig jaar de volgende belachtelijke verklaring uitgaf, ik citeer: „Tachtig procent van de luchtvervuiling komt van de planten en de bomen”, en zo’n kandidaat is geen vriend van het milieu. En dezelfde Republikeinen die nu Franklin Delano Roosevelt aanroepen hebben een man voorgedragen die in 1976 zei, en dit zijn z’n letterlijke woorden: „In feite was fascisme de basis van de New Deal”, en zo’n kandidaat, wiens naam Ronald Reagan is, heeft het recht niet om Franklin Delano Roosevelt te citeren. Het grote avontuur dat onze tegenstan ders aanbieden is een reis naar het verle den. Vooruitgang is ons erfdeel, niet het hunne”. „Ik zal blijven ijveren voor een Nationa le Gezondheidsverzekering. We moeten ons niet willoos uitleveren aan de meedo genloze medische inflatie die bijna ieder een bankroet kan maken. Laten we aandringen op werkelijke con trole op wat de dokters en ziekenhuizen mogen berekenen. Laten we ervoor zor gen dat de gezondheid van ons gezin niet afhangt van de grootte van ons fortuin. De president, de vice-president en de leden van het Congres vallen onder een medisch plan dat al hun behoeften ver vult. Zodra een senator of afgevaardigde een koutje vat, krijgt hij bezoek van de arts van het Capitol, die hem onmiddellijk onderzoekt en ter plaatse een recept uit schrijft. We krijgen geen rekening, zelfs al zouden we daarom vragen. Daarom her haal ik wat ik al zo vaak heb gezegd: als een gezondheidsverzekering goed genoeg is voor de president, de vice-president en het Congres van de Verenigde Staten, dan is het ook goed genoeg voor u allen en voor ieder gezin in Amerika”. (Van onze redactie buitenland) LONDEN. De ruim 40 rooms-katholieke bisschoppen van Engeland en Wales hebben in een brochure gezegd niet in te kunnen gaan op het merendeel van de verlangens die ruim 2000 priesters en leken hebben uitgesproken op het Nationaal Pastoraal Congres in mei in Liverpool. De militairen worden beschuldigd van staatsgevaarlijke activiteiten. Dit heeft de bevelhebber van het Surinaamse leger, Bouterse, gisteren bekendgemaakt. Volgens Bouterse hebben de drie, Sital, Mijnals en Joeman (allen lid van de voor malige Nationale Militaire Raad van Suri name) tijdens verhoren door de militaire politie al zoveel toegegeven, dat de zware beschuldiging gerechtvaardigd is. Bouterse zei gisteren, dat het drietal „snode plannen” heeft beraamd voor een tegencoup van linkse signatuur. Een mili tair, die bij het komende proces zal optre den als kroongetuige, speelde de zaak door naar de legerleiding. Bouterse wilde niet zeggen, wanneer de tegencoup had moeten plaatsvinden. Wel verklaarde hij dat „ze de regering ten val willen brengen en de legerleiding wilden aanpakken.” Intussen zijn ook mensen wier naam genoemd is in verband met de mislukte Ormskerk-coup van enkele maanden ge leden, weer in hechtenis genomen. Het gaat om 6 burgers, onder wie het parle mentslid Nooitmeer, en twee militairen. Bij de berechting van de politici die van corruptie worden verdacht, gaat het om mensen die door de burgerrechter van instructie wegens gebrek aan bewijs be gin augustus in vrijheid waren gesteld. Vorige week zijn ze weer opgepakt. Het zijn oud-premier Henck Arron, de Suri naamse oud-voorzitter van de CONS (Commissie Ontwikkelingssamenwerking Nederland-Suriname) Frank Essed, oud- minister van Opbouw Michael Cambrid ge, oud-minister van Openbare Werken Achmed Karamat Ali en diens onderdi recteur Lail Mohamed, de oud-directeur van Opbouw Harold Kensmill en de voor malig directeur van het Planbureau Hohn Thjjm. Volgens Bouterse heeft oud-premier Ar ron slechts tweehonderd miljoen Suri naamse guldens kunnen verantwoorden van de vierhonderd miljoen die uit de meeropbrengst van de bauxiet bestemd waren voor sociale voorzieningen. Inge wijden menen echter dat het merendeel van de resterende tweehonderd miljoen is opgegaan aan de voortschrijdende flatie. Overigens zijn de richtlijnen voor tribunaal dat de corruptiezaken zal handelen, nog niet bekend. Intussen heeft een Surinaamse rechter gisteren drie voormalige directeuren van een bouwbedrijf, Openbare Werken en Havenbeheer wegens verduistering van 91.000 Surinaamse guldens veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf, waarvan drie maanden voorwaardelijk, en een geldboete van 24.000 Surinaamse guldens. De Surinaamse legerleiding heeft, ge bruik makend van de vorige week afge- kondigde noodtoestand, het parlement, dat in feite sinds de coup van de 25ste februari al niet meer normaal functio neerde, buiten werking gesteld. Hetzelfde geldt voor de Raad van Advies, te vergelij ken met de Nederlandse Raad van State. We hebben het allemaal kunnen lezen: niet Jimmy Carter maakte op 13 augustus de blitz tijdens de Nationale Conventie van de Democraten, maar de verslagen Ted Kennedy, wiens rede de aanwezigen tot een ovatie van ruim een half uur inspireerde, waarbij velen de tranen over de wangen biggelden. Geweldig, denk je dan! Wat zou hij eigenlijk gezegd hebben? De enkele citaten doen het beste vermoe den, maar schieten toch tekort om ook de lezer tot biggelende tranen en een staande ovatie van een half uur te verlokken. De Amerikaanse ambassade beloofde me de complete tekst toe te sturen zodra ze die binnen had, en gisteren kreeg ik hem. Ook ik zal me weer moeten beperken tot cita ten (de tekst beslaat zeven getikte vellen), maar ik hoop dat u nu toch een beetje een idee krijgt van de emoties die Kennedy wist los te maken. (Van onze redactie buitenland) WASHINGTON. Meer dan een kwart van de oppervlakte van de Amerikaanse staat Alaska wordt tot beschermd natuur gebied verklaard. De Amerikaanse Se naat heeft hiertoe gisteren besloten. Het besluit betekent dat 430.000 vierkante ki lometer (ongeveer 10 keer ons land) dun bevolkt gebied voortaan beschermd wordt. Milieuorganisaties hebben jaren lang voor de bescherming van Alaska gestreden. (Van onze redactie buitenland) WASHINGTON. President Carter heeft een groot deel van zijn achterstand in populairiteit op zijn naaste rivaal voor het presidentschap, Ronald Reagan, goed gemaakt. Carter die vorige week de democrati sche nominatie en de steun van Edward Kennedy kreeg, ligt volgens de jongste opniniepeiling van het persbureau AP en de omroeporganisatie NBC nog maar ze ven procent achter op Reagan. Carter zou nu kunnen rekenen op 32 procent en Rea gan op 39. Twee weken geleden waren die cijfers nog respectievelijk 22 en 47 procent. Volgens een onderzoek van het instituut Gallup zou het verschil tussen Reagan en Carter nog maar één procent bedragen. De Gallup-peiling geeft Reagan 39 en Car ter 38 procent. De groeiende steun voor Carter lijkt erop te duiden dat de aanhangers van Kennedy zich, ondanks hun afkeer van de zittende president, toch achter hem heb ben geschaard om de republikein Reagan van het presidentschap af te houden. Volgens de peiling van AP en NBC zou de onafhankelijke presidentskandidaat John Anderson nog maar op 13 procent van de stemmen kunnen rekenen. Dit zou inhouden dat hij niet mee kan doen aan de televisiedebatten die half september be ginnen. De Liga van stemgerechtigde vrouwen die de debatten organiseert heeft gezegd dat Anderson in de peilingen min stens 15 procent moet halen om tot de debatten te worden toegelaten. De avondklok gaat met ingang van van avond van zeven uur naar tien uur ’s avonds. (Van onze redactie buitenland) MADRID. De beroemde Spaanse stierenvechter El Cordobés ligt levens gevaarlijk gewond in een ziekenhuis in Madrid. Toen de 44-jarige Manuel Be nitez, zoals zijn werkelijke naam luidt, tijdens een gevecht in de provincie Toledo de stier de genadestoot wilde toebrengen, scheurde het dier met een forse haal zijn rechter dijbeen open. De torero liep een vleeswond op van 25 cm lang en 15 cm diep. De artsen beschreven zijn toestand als ernstig. El Cordobés zou echter weer aan de bete rende hand zijn. Na zeven jaar afwezig te zijn geweest in de arena, keerde El Cordobés vorig jaar in de ring terug. De toeschouwer saantallen waren nog even groot als tijdens het hoogtepunt van zijn carriè re, maar El Cordobés had volgens ken ners veel van zijn elegance verloren. De matador bracht het van herdersjon gen tot miljonair. onlangs een succes: het Huis van Afgevaardigden bepaal den in mei dat voor verder onderzoek ten bate van de B-l een bedrag van 600 miljoen dollar mag worden besteed. In de Senaat blijken echter meer voorstanders voor de tweede keuzemogelijkheid: een gewijzigde F-lll. Dit type wordt al geruime tijd door de NAVO gebruikt. Er zijn bijvoorbeeld 166 van deze toestellen gestationeerd in Groot-Brittannië. Een vooraanstaande woordvoerder van de Amerikaanse luchtmacht, generaal Richard Ellis, heeft in een pleidooi voor dit toestel gezegd, dat de VS onmiddellijk behoefte hebben aan 155 gewijzigde versies ervan, De toestellen zouden andere straalmotoren moe ten krijgen om hun actieradius te vergroten en hen in staat te stellen een grotere hoeveelheid bommen te ver voeren. Over de mogelijkheid van een geheel nieuw type bom menwerper in plaats van de B-52 valt nog niets te zeggen. Het Pentagon zal ook die mogelijkheid moeten noemen in het rapport dat begin volgend jaar naar het Congres gaat. Gezien de meningsverschillen over dit vraagstuk is het echter zeker dat een beslissing over vervanging van de B- 52 niet zal kunnen worden genomen zonder een felle strijd hierover tussen de regering, de twee huizen van het Congres en het leger. l (Van onze redactie buitenland) LA PAZ. De militaire leiders van Bolivia hebben gisteren de vakbonden in het land ontbonden en de universiteiten, die zij beschouwen als linkse oproercen- tra, voor onbepaalde tijd gesloten. Tevens worden door de junta alle func tionarissen van de universiteit ontslagen, terwijl studentenorganisaties moeten worden ontbonden en vakbondsleiders vervangen door vertegenwoordigers die door de regering zijn aangewezen. Vol gens minister van Binnenlandse Zaken, Arce Gomez, zal het hoofdkantoor van de machtige Boliviaanse arbeiderscentrale COB worden afgebroken om plaats te maken voor een particuliere parkeerga rage. De verhouding tussen kerk en staat in Bolivia is intussen uitgelopen op een re gelrechte confrontatie, nadat aartsbis schop Jorge Manrique in het dagblad Pue blo verklaarde, dat hij er elke dag reke ning mee houdt met een nekschot te wor den vermoord. Minister van Binnenlandse Zaken, Arce Gomez, reageerde daarop door de aartsbisschop „een beruchte agi tator” te noemen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1980 | | pagina 3