Situatie in Polen mogelijk reden
Nieuwe ronde
Moesson
gaat
VN-dialoog
teistert
India
Noord-Zuid
onderzeeër niet toe
Olievondst voor
Westduitse kust
Pakistan naar
in
Geen reacties
Mogelijk referendum
Suriname over grondwet
Jeruzalem: geen
speciale banden
met New York
Times-redactie
in staking
3
ambassade
«4
Saoedi-Arabië”
NAVO-oefening
1 op Noordzee
Japan laat Russische
„Militairen uit
leeks aanslagen Westduitse
Poging wegslepen mislukt
n
Libanon verzoekt
Nederlandse ambassadeur:
UNIFIL-landen
t
hulp voor zuiden
Voorzitter Turkse
vakbond vermoord
eer anglicaan
in Iran opgepakt
ip Filippijnen
-Saterdag 23 augustus 19so
BINNEN- EN BUITENLAND
(Van onze redactie buitenland)
er vafoaaafct.
BONN-BERLIJN. De
bondskanselier
Helmut Schmidt heeft gister
middag onverwacht het be
zoek dat hij volgende week
zou brengen aan Oost-Duits-
land en daarmee zijn ontmoe
ting met de Oostduitse partij
leider Honecker afgezegd.
PARAMARIBO. De Nederlandse ambassadeur in Suriname, jhr. M.
Wegelin wan Claerbergen, heeft gisteren in een gesprek met een verslaggever
gezegd, dat de Swrinaamse regering overweegt een referendum te houden
♦«•er de in voorbereiding zijnde nieuwe grondwet.
Schmidt zegt bezoek
Oost-Duitsland af
van
4
itdeki
Waarom Sharffian is gearresteerd, is
;as da:
jsfeer
nengo
nsaat
groot
'ewas-
?rkee:
naai
■uiten-
it ook
is ver
MANILLA (Reuter). In en rondom de
dat h ilippijnse hoofdstad Manilla zijn giste-
vaterlt in bankgebouwen, rijksgebouwen,
ten hi lanteren en een hotel tien bommen ont-
hebbi toft. Drie mensen zijn gewond.
Een organisatie van het bestaan waar-
De grote politieke partijen in de Bonds
republiek zijn het eens met het besluit van
Schmidt. Oppositieleider Kohl (CDU) zei
dat het al lang duidelijk was dat de West
duitse regeringsleider niet naar de DDR
had kunnen gaan. Hij zou daar de indruk
hebben gewekt communistische onder-
drukkingsregimes te ondersteunen. CSU-
vice-vöorzittër Zimmeïmann verklaarde'
dat een bezoek van Schmidt aan Honeker
„een stoot in de rug van de stakende
Poolse arbeiders zou hebben betekend”.
De regeringswoordvoerder verzekerde
met nadruk dat er slechts sprake was van
uitstel van het bezoek. De Bondsrepubliek
blijft sterk geïnteresseerd in een tapge
sprek met de DDR. Overigens is het al
voor de tweede keer dat een ontmoeting
tussen Schmidt en Honecker wordt ver
schoven. In februari werd met instem
ming van beide kanten besloten dat een
gesprek zo kort na de Russische inval in
Afghanistan misplaatst zou zijn. Begin
deze week had de Poolse partijleider Ed
vard Gierek op het allerlaatste moment
afgezien van een bezoek aan bondskanse
lier Schmidt in Hamburg.
Na een ruim vijf uur durend onderhoud
met vice-kanselier Genscher (Buitenland
se Zaken) en de ministers Lambsdorff
(Economische Zaken), Matthöfer (Finan
ciën) en Franke (Duits-Duitse betrekkin
gen) liet Schmidt zijn woordvoerder Bol
ling in Hamburg verklaren dat wegens de
ontwikkelingen van de laatste tijd in Eu
ropa het tijdstip voor een gesprek tussen
de beide Duitse regeringsleiders „nu niet
ideaal is”.
Bölling, die in dit verband weigerde het
woord Polen in de mond te nemen, zei dat
hij de indruk heeft dat Honecker begrip
heeft voor de beslissing van de bondskan
selier. Schmidt heeft de Oostduiste partij-
chef vanuit Hamburg opgebeld.
Dit vraagt het DS’70-Kamerlid Nijhof in
schriftelijke vragen aan de ministers van
Binnenlandse Zaken en van Ontwikke
lingssamenwerking en de staatssecreta
rissen van Justitie.
Hij wil onder meer weten of de bewinds
lieden de medeverantwoordelijkheid er
kennen van Nederland voor de massale
stroom inwoners uit Suriname die hier
heen trok en de desastreuze gevolgen die
dit voor de opbouw van dat land heeft
gehad. Nijhof baseert die medeverant
woordelijkheid op de vestigingsovereen-
komst uit 1975 tussen beide landen, die 25
november dit jaar afloopt. Hij verwijt de
bewindslieden „een volstrekt passief en
fantasieloos beleid ten opzichte van de
ontwikkelingen”.
ISLAMABAD (Reuter). Van Pakis
taanse zijde is geen officieel commentaar
geleverd op het zenden van 10.000 Pakis
taanse militairen naar Saoedi-Arabië, als
tegenprestatie voor een belangrijke finan
ciële steun.
Saoedi-Arabië dat al de grootste buiten
landse bijdrage levert aan het Pakistaan
se budget, heeft een miljard dollar (onge
veer twee miljard gulden) toegezegd. Dit
is ruim een zesde gedeelte van de totale
uitgaven die voor economische en militai
re hulp zijn voorzien, aldus nog steeds de
welingelichte Pakistaanse kringen.
(Van onze redactie buitenland)
BEIROET. Libanon vraagt de landen
die troepen hebben geleverd voor UNI-
FILL, de vredesmacht van de Verenigde
Naties voor Zuid-Libanon, hulp om een
(Van onze redactie buitenland)
PARIJS. Maandag zal de Alge
mene Vergadering van de Verenigde
Naties in een bijzondere zitting bij
eenkomen om te praten over de eco
nomische problemen die de wereld
tot het jaar 2000 staan te wachten.
Gedurende twee weken zal worden ge
poogd het gesprek tussen de industrielan
den en de ontwikkelingslanden, de zoge
naamde Noord-Zuid-dialoog, uit de nu al
drie jaar durende impasse te brengen.
Het is de bedoeling de weg vrij te maken
voor onderhandelingen op wereldniveau
in het kader van de VN over vijf hoofd
punten: grondstoffen, energie, handel,
ontwikkeling en monetaire en financiële
problemen. Deze besprekingen zouden
begin volgend jaar moeten beginnen.
loone
jr eei
lands
ebeei
vaar
ker vs
van 1
nd
ter
iassa-
ewei-
ngen
aarin
zaak
erder
dvies
geen
id.
loed-
ische
maar
nnen
ische
r de-
heeft
ader-
■fran W'^’^eleider Benigno Aqui
Iran vo(>r ee,H tussentijdt
and ri feng-adering.
seiza
tusst
ren ui
ie vol
besM
lanvaJ
er ea
IU WO
seniM
ig tot
Grünewald gistermorgen nog gezegd, dat
er volgende week dinsdag een informe
rend gesprek voor journalisten zou plaats
vinden over de reis van de kanselier naar
de DDR.
I overleg van meer dan 12 uur over hun
Tntet-s had oneeleverd.
Politieke waarnemers wijzen erop dat
Helmut Schmidt ook vanwege verkie-
zingsoverwegingen zijn besluit heeft ge
nomen. Weliswaar zou een ontmoeting
met Honecker hebben aangetoond dat dë
ontspanningspolitiek tussen beide Duits-
landen wordt voortgezet, aan de andere
kant bestond er in Bonn niet veel hoop dat
Schmidt met „echte” resultaten van een
bezoek aan de DDR-leiding zou zijn terug
gekeerd.
n de
.ving
latief
?nin-
zoor-
zves-
iting
i, en
ider-
i ge-
van Schmidt volledig onverwacht. Ook in
Bonn waren velen verrast door het besluit
van de regeringsleider. Op de gebruikelij
ke persconferentie van de regerinswoord-
voerder had Boilings plaatsvervanger
Gisteren werd aan boord van de getrof
fen onderzeeër hard gewerkt en de Japan
se autoriteiten meenden over aanwijzin
gen te beschikken dat de schade groter
was dan aanvankelijk werd veronder
steld. Ondanks de waarschuwing van de
Japanse autoriteiten aan schepen in de
omgeving om uit de buurt te blijven, lijkt
er geen radioactief materiaal in zee te
recht te zijn gekomen. De reddingsopera
tie van de Russische onderzeeër wordt
nauwgezet door Japanse schepen en vlieg
tuigen in de gaten gehouden.
LOWD’EN (.AP). De journalisten
van het Londense dagblad The Times
ïiijn gistere® in staking gegaan nadat
Tapt) sslawseisen niets had opgeleverd.
lurits
griet
einde te maken aan de verslechtering van i
(Van onze redactie buitenland)
BEIROET-DEN HAAG. Geen enkele
groepering of persoon heeft tot dusver de
verantwoordelijkheid opgeëist van de
aanslag op de Nederlandse ambassade in
de Libanese hoofdstad Beiroet.
Die aanslag werd gepleegd met een
staaf dynamiet. Een onbekende wierp het
projektiel naar het ambassadegebouw,
waar het voor de gevel ontplofte. Bij de
explosie werd niemand gewond. Een
woordvoerder van het ministerie van Bui
tenlandse Zaken in Den Haag heeft gister
middag meegedeeld dat men niet denkt
aan een politieke reden voor deze aanslag,
omdat de dader zich nog niet heeft
gemeld.
LONOEN (A'FP'/'Reuter). De laatste
jeeste>Iigtee van de anglicaanse kerk in
Iran, ds. Noes-iiatoellah S'harifian, is
aensdag in het gebied van Kerman aan
houden. Dit heeft de raad van de angli-
(Van onze redactie buitenland)
Volgens hem betekent de verschuiving
ook geenszins dat de betrekkingen tussen
de beide Duitslanden schade hebben op
gelopen. „De voorbereidingen voor het
afgezegde bezoek hadden zelfs de indruk
opgeleverd dat verbeteringen in de be
trekkingen tussen beide landen tastbaar
gemaakt kunnen worden”, zei Bölling.
In Oost-Berlijn kwam de mededeling
(Van onze redactie buitenland)
TOKIO. De Japanse regering heeft de Russische atoomonderzeeër die
voor de kust bij Okinawa door brand werd geteisterd, gisteren de toegang tot
de Japanse territoriale wateren geweigerd en Moskou om een garantie
gevraagd dat de boot geen nucleaire wapens aan boord heeft.
Het is Japans beleid geen schepen toe te
laten die atoomwapens bij zich hebben.
De Russische poging om het schip naar
JERUZALEM (AFP). Burgemeester
Teddy Koliek van Jeruzalem heeft giste
ren een voorstel van zijn Newyorkse
ambt- en geloofsgenoot Edward Koch, Je
ruzalem en New York City tot tweelingste-
den te maken, van de hand gewezen.
„De wet van Jeruzalem verbiedt een
tweelingband met andere steden”, ver
klaarde hij. Koliek verwees niet naar de
recente wet die van Jeruzalem de hoofd
stad van Israel maakt, maar naar een
gemeentelijk wet over het „unieke karka
ter van Jeruzalem”. Het is een wet die al
een paar jaar oud is.
Burgemeester Koch van New York City
heeft volgens het Israëlische dagblad
Ma’ariv Israëliërs die hun vaderland de
rug toekeren om zich in New York te
vestigen „deserteurs” genoemd. „Zij heb
ben het recht niet hun verantwoordelijk
heid voor de opbouw van Israel te ont
vluchten”, zei hij.
Opnieuw wordt India geteisterd door
de moessonregens die miljoenen mensen
uit hun huizen drijft, landbouwgebieden
vernielt, vele slachtoffers eist. Tot nu toe
zijn er volgens officiële cijfers al duizend
mensen omgekomen in dit regenseizoen.
Van de Himalaya tot het uiterste zuiden
treden rivieren buite hun oevers, zoals
hier op het platteland in de omgeving van
Calcutta.
,ist(
wil s >aanse kerk gisteren in Londen bekendge-
HAMBURG (Reuter). Een consortium
bestaande uit Texaco AG en Wintershall
AG heeft bij boringen in het Westduitse
Waddengebied olie ontdekt, zo heeft
Texaco meegedeeld. De reserve, waarvan
de ornvang nog niet is vastgesteld, ligt op
zeven kilometer voor de kust van de deel
staat SHeeswijlk-Holstein.
Er is geboord vanaf het booreiland Mit-
Mplatte-1 tot op een diepte van 295 meter
ta een gebied dat alleen bij vloed onder
water staat. Van de kant van moeder
maatschappij Texaco Inc. in New York
werd verder meegedeeld dat bij de pro-
diuktieproev>en gemiddeld duizend vaten
rawe olie per dag naar boven zijn
gekomen.
Vladivostok te slepen mislukte gisteren al
na twaalf minuten. Donderdag werd de
Russische atoomonderzeeër getroffen
door een explosie, waarbij minstens ne
gen bemanningsleden om het leven kwa
men en drie werden gewond. Een Rus
sisch vrachtschip nam later 55 overleven
den aan boord, terwijl een kleine groep
bemanningsleden op de boot achterbleef.
Het is de eerste keer in de geschiede
nis van de krant dat de journalisten het
F de pi werk hebben neergelegd. Een motie
om de staking toch af te gelasten werd
met ruime meerderheid verworpen, en
buiten het gebouw in Fleet Street werd
de toestand in het betrokken gebied.
Dit is gisteren van officiële zijde in
Beiroet bekendgemaakt. De directeur-ge-
neraal van het Libanese ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft voor gisteren
de zaakgelastigden van Frankrijk en
Noorwegen uitgenodigd. In de komende
dagen zou hij met de ambassadeurs van
Nederland, Nigeria en Finland gaan
praten.
De toestand in Zuid-Libanon zal van
daag ook worden besproken met de zaak-
gelastigden van de Sovjet-Unie en Tune
sië in Beiroet. In Tunis is het secretariaat-
generaal van de Arabische Liga gevestigd.
Israëlische militaire en rechts-christe-
lijk Libanese militieleden hebben gisteren
het Palestijnse vluchtelingenkamp nabij
Nabatiieh beschoten zonder dat daarbij
slachtoffers zijn gevallen, zo is door plaat-
seljjke inwoners bericht.
aptoe j
n wan
e kont
Harte »»teen gepost.
reda i
en vi -
belan
eheel
van
>t.
ise kerk in Kerman. Eerder deze week
uc Rtottahedeh uit Isfahan en Dimitri Bellos,
cte administrateur van het bisdom Iran,
oipg&pafet.
de m Bevoiutionaire tribunalen in Abadan en
an ee Khoscainsjar hebben alle activiteit van
itelijk, linkse groeperingen, waaronder de pro-
terenl Russische Toedeh-partij, in deze twee
kuststeden van de olieprovincie Khoezes-
tan verboden. Het verbod geldt behalve de
Toedeh-partij ook de marxistisch-leninis-
tische Fedayeen, de islamitisch-marxisti-
setie Moedjahedin en een afsplitsing van
deze organisatie, de Paykar.
an h(
'll wiet duidelijlk. Hij was hoofd van de angli-
’oanh “areu twee collega’s van hem, ds. Iraj
>verb
luel
aatsg
Aan waarschuwingen voor de gevolgen
van een definitieve mislukking van de
Noord-Zuid-dialoog heeft het niet ontbro
ken. Enkele maanden geleden is een rap
port uitgekomen van een commissie van
politici en ontwikkelingsdeskundigen met
internationale faam onder voorzitter
schap van de Westduitse ex-bondskanse-
lier Willy Brandt. Daarinwordt ervoor
gepleit een eind te maken aan de scheve
verdeling tussen de industrielanden en de
Derde Wereld teneinde een ramp te voor
komen. De commissie-Brandt heeft een
noodprogramma voor de komende vijf
jaar voorgesteld dat neerkomt op vier
hoofdpunten: een omvangrijke
overdracht van hulpbronnen aan de ont
wikkelingslanden, een internationale stra
tegie op het gebied van de energievoorzie
ning, een wereldvoedselprogramma en
een eerste aanzet tot een hervorming van
de structuur van de wereldeconomie.
De commissie heeft aanbevolen een top
conferentie van twintig tot 25 landen uit
beide kampen te organiseren voor het tot
stand brengen van de dringendste initia
tieven. Dank zij de inspanningen van
bondskanselier Kreisky van Oostenrijk
en de Mexicaanse president Lopez Portil
lo ziet het er nu naar uit dat er in de eerste
helft van het volgend jaar zo’n conferentie
zal plaatsvinden in Mexico. Het plan zal
ook zeker ter sprake komen tijdens de
VN-bijeenkomst.
De belangrijkste Westerse industrielan
den hebben zeer terughoudend gerea
geerd op de voorstellen van de commissie-
Brandt. Zij vinden dat zij eerst orde op
zaken moeten stellen in eigen huis door de
inflatie terug te dringen en de huidige
stagnering van de economie te boven te
komen. Volgens veel economen kan het
nog wel even duren voordat die klus is
geklaard. Op hun topconferentie in Vene
tië eind juni hebben de zeven grote wes
terse industrielanden zich bereid ver
klaard tot onderhandelingen op wereldni
veau „in een positieve geest”. Zij lieten
echter tevens weten dat de verlening van
hulp aan de Derde Wereld evenwichtig
verdeeld dient te zijn over de westerse
landen, de olie-exporterende landen en de
communistische industrielanden.
De Sovjet-Unie en haar bondgenoten
weigeren nog steeds enige verantwoorde
lijkheid te aanvaarden voor de scheve
verhoudingen in de wereldeconomie. Zij
wijten de ellende in de Derde Wereld aan
de uitbuiting door de vroegere koloniale
machten en hebben zich vrijwel afzijdig
gehouden bij de voorbereidingen van de
onderhandelingen op wereldniveau.
De leden van de Organisatie van Olie-
exporterende landen (OPEC) verlenen,
gemeten aan het percentage van het bruto
nationaal produkt per hoofd van de bevol
king, meer ontwikkelingshulp dan de wes
terse landen. Zij hopen het op hun topcon
ferentie in november in Bagdad eens te
worden over een nieuwe strategie voor
hulp aan de Derde Wereld.
De OPEC-landen en de overige ontwik
kelingslanden zijn er ondanks de verschil
len in hun situatie tot nu toe in geslaagd
één front te vormen tegenover het
„Noorden". Er dreigt echter ook het ge
vaar dat de zich snel industrialiserende
landen in Latijns-Amerika en Azië ver
vreemden van de armste, meest Afrikaan
se, ontwikkelingslanden. Deze mogelijk
heid kan het bereiken van overeenstem
ming tijdens de VN-vergadering bemoei
lijken
Er is de afgelopen jaren bijzonder wei
nig vooruitgang geboekt op het gebied
van de door de ontwikkelingslanden ge
wenste vernieuwing van de internationale
economische orde. De aanhangers van de
vrije-markteconomie, in het bijzonder de
Verenigde Staten, wijzen de verlangens
van de Derde Wereld af als zijnde te
revolutionair. Zij zijn slechts bereid tot
een geleidelijke verandering van de struc
tuur van de wereldeconomie „in weder
zijds belang”.
Ussel
het he
iingsh
nleidir.
rvuild
Regeringswoordvoerder Bölling ver
klaarde in Hamburg dat men uit het uit
stellen van Schmidt’s bezoek aan de DDR
niet mag afleiden dat de Bondsregering
van mening is dat de situatie in Polen zich
dramatisch toespitst. „Daarvoor bestaat
geen enkele aanleiding”, aldus Bölling.
h*
ANKARA (AFP). Drie linkse terroris
ten hebben gistermorgen Sadik Ozkan,
voorzitter van de vakbond Koy Yse-is,
vermoord. Deze vakbond is aangesloten
bij het uiterst rechtse vakverbond Misk.
De drie terroristen openden het vuur
met automatische wapens op Ozkan toen
hij zijn huis in Ankara verliet. De vak
bondsleider was op slag dood. De moorde
naars wisten te ontsnappen. Van bevoeg
de zijde in Ankara is meegedeeld dat het
politieke geweld in Turkije de afgelopen
4ö uur 29 mensenlevens heeft gevergd.
CASTEAU (AFP). Het militaire op
perbevel van de NAVO in Casteau in
België heeft gisteren bekendgemaakt dat
in september op de Noordzee en in het
i noorden van de Atlantische Oceaan een
grote marine-oefening zal plaatshebben
waaraan zal worden deelgenomen door
tuim 60.000 manschappen, 170 schepen en
400 vliegtuigen uit acht landen.
De oefening, die als codenaam
Teamwork heeft gekregen, vindt van 10
tot 24 september plaats in het Kanaal en
de Noorse Zee. Tijdens de oefening zullen
marine- en koopvaardijschepen tijdens
hun oversteek van Noord-Amerika en
Groot-Brittannië naar Noordeuropese ha
vens „aangevallen” worden.
„Ik weet d‘at pitesideot Chin a Sen een
groot voorvechter is van de rechtsstaat. Ik
beschouw hem als een moedig mens, een
man van zigm woord, een echte demo-
eraat”, aldus de ambassadeur. Hij zei ver
der nog, dat bij de ingreep van de huidige
Smmaamse machthebbers op 1.3 augus
tus geen Nederlanders betrokken zijn ge
weest. Ook was er geen sprake van hard
handig optreden tegen Nederlanders, al
dus de ambassadeur.
„Als hot waar is dat éénderde van de
©erspronkelijke Surinaamse bevolking
bier zit, moet Nederland dan niet het
faffliet erkennen van het door Den Haag
gevoerde beleid ten aanzien van de zelf-
éiandigheidswoirding en de ontwikke-
De omstandigheden lijken op het ogen
blik niet bijzonder gunstig voor een door
breking van deze impasse. De vooruitzich
ten voor de wereldenergievoorziening zijn
verslechterd. De industrielanden bevin
den zich in een economische recessie en
de armste ontwikkelingslanden zijn
zwaar getroffen door de jongste stijgin
gen van de olieprijs. Ook politieke ontwik
kelingen van de laatste tijd, zoals het
ingrijpen van de Sovjet-Unie in Afghani
stan, het voortduren van de instabiliteit in
Iran en de impasse in het vredesoverleg in
het Midden-Oosten, zullen de besprekin
gen niet vergemakkelijken.
In Islamabad schijnt men elke verkla
ring te willen vermijden die de spanning
in het gebied van de Perzische Golf zou
kunnen verhogen. Welingelichte kringen
in de omgeving van het ministerie van
Defensie hebben echter laten weten, dat
er al een bataljon van 400 militaire techni
ci in Saoedi-Arabië is gelegerd niet ver
van de grens met Noord-Jemen. Andere
eenheden zouden spoedig volgen totdat er
ongeveer een gehele divisie zal zijn
overgebracht.
tag van 6 april, stelde zich verantwoorde-
jjk. Voigens het ministerie van Defensie
Manilla leken de aanslagen meer ge-
aa ieht op het veroorzaken van paniek dan
ip het aanrichten van schade of het stich-
okkten van ^>Fa'nc^e’ri“
De Beweging van de zesde april deelde
ree dat haar streven is de onverwerping
jan het bewind van president Ferdinand
iarcos. „Dit is nog maar het begin”, voeg-
Ie zij e®aan toe. „Zes april” slaat op 6 april
1978, toen automobilisten een claxoncon-
lert gaven en anderen stalen platen tegen
an tlkaar sloegen ter ondersteuning van de
mdidatuur van de gedetineerde liberale
ino in verkie-
tussentijdse Nationale
ainigii r -
auu'ui x/aïgcpi'rxöci'i/xc vwi mcovcxciti waci'x-
‘eiiteb w n'‘ernar1^ afwist, de Bevrijdingsbewe-
ge c<
ten,
