Actie voor geschenk van Heemskerkse burgerij
politienieuws]
Experimenten voor een nieuwe start
It
KHAVAfJ SHOWROOMS:
BEZOEK DEO
war vertel je me nou
Over Ijmuiden gesproken
Jeugdherberg
Jmondnieuws
Q
Klokkenspel voor raadhuis
heeft nu al een dissonant
i h«h i
5
I
I
Vermeulen
<ort
7
WOENSDAG 27 AUGUSTUS
Schilderijen van
Drie kandidaten voor
Nicole Carvajal
predikantsplaats
in bibliotheek
Doopsgezinde Gemeente
tli
mMmHI
1980
IJMOND
X.
I’
lijk! Gezellig! en... veel voordeliger!
(Van een onzer verslaggeefsters)
HEEMSKERK. De gemeen
teraad krijgt donderdagavond 28
augustus twee ingezonden brie
ven te behandelen, waarvan de
inhoud lijnrecht in tegenspraak
met elkaar is. In de ene wordt
medewerking van de raad ge
vraagd voor een actie ten behoe
ve van een klokkenspel voor het
nieuwe raadhuis. In de andere
brief van het plaatselijke op-
bouwoverleg wordt medewer
king aan een dergelijke actie ont
raden omdat men het helemaal
niet eens is met zo’n actie,
I
I
Overzichtelijkl Gerieflijk! Gezellig! en
NEDERLANDS GROOTSTE SPECIAALZAAK IN OOSTERSE TAPIJTEN
Amsterdam - Beverwijk - Den Haag - Eindhoven - Hilversum - Utrecht - Den Bosch.
Zwemmen
BEVERWIJK. In de openba
re bibliotheek aan de Benelux-
laan bij het Europaplein worden
van 21 augustus tot 18 september
schilderijen tentoongesteld van
Nicole Carvajal.
Gestoofde gepaneerde wijtingrolletjes
Doe meer met vis, omdat ’t zo lekker is.
door Jan k
van Baarsel WC
bi’ 1
Beverwijk
Winkelcentrum
’’De Bever”,
Beverhof 40-41
aan de
Breestraat,
Tel. 02510-2 61 24
^0^
(ADVERTENTIE)
23
(ADVERTENTIES)
tv
-L»
4
ijmuiden
Boeree, Jansje Blok, NN, Maartje Guijt, Henk Gomes. Kniertje Prins, Marie Wildeboe en Betje de Groot Derde rij: Jacob den Heijér, Lies
Schol, NN, Wout Alders. Piet Heilig, v.d. Wielen, Jacob de Groot en Nico Stam Opde voorgrond: Grietje van Houwelingen. Rika Rademaker.
Annie Glas, Johanna v.d. Toorn, Nico Nat, Guus Volter en Arie Stam
schelvis. Aan de bemanning van veer
tien personen werden drie ervaren vis
sers van IJsiand toegevoegd. De vis ging
naar Britse afnemers.
Centraal in haar schilderijen staat de
vrouw en haar anonimiteit, die haar be
scherming kan zijn. In een sfeer van on
verschilligheid en vredigheid die schijn is,
liggen wanhoop, de dood en soms liefde
op de loer in een stijl van schilderen die
surrealistisch, soms magisch realistisch te
noemen is.
beste, de produkten van de Noordzee,
die fijne IJmuidense vis, een delicates
se” - wat dacht men dan te bereiken met
propaganda voor produkten van de Ver
re Visserij. De eerder genoemde com
missie probeerde in voorlichtingsbijeen
komsten het publiek te winnen door het
gebakken vis te laten proeven die inder
daad van goede kwaliteit was. Maar het
doel werd niet bereikt. Er gingen stem
men op dat Nederland het voorbeeld
moest gaan volgen van Engeland en
Duitsland waar de verkoop van „filets”
een groot succes was geworden. De tijd
zou echter te kort blijken om hierop in
voldoende mate over te schakelen. Euro
pa was weer één groot kruitvat gewor
den - de bommen zouden ook IJmuiden
bereiken.
BEHALVE DE ERIN namen nog enige
andere stoomtrolders van Ijmuiden deel
aan de experimenten met de Verre Vis
serij. Reden om zo’n boot eens op een
van de lange reizen te volgen die in de
tweede helft van de jaren dertig werden
gemaakt. Daarover een volgende maal.
ter-
3a
zer-
A.
>rd,
erk
zer-
Het oorspronkelijke ontwerp voor het nieuwe raadhuis dat aan de Marquettelaan zou
worden gebouwd. Daarin was een soort klokketoren opgenomen bij de hoofdingang.
Zij is in 1948 in Santiago (Chili) geboren
en studeerde daar aan de faculteit voor
schone kunsten. Later volgde zij een oplei
ding aan de San Marco Academie in Flo
rence voordat zij naar Nederland kwam,
waar zij in juni 1979 afstudeerde aan de
Amsterdamse Rietveld Akademie.
De expositie in de bibliotheek is haar
eerste in Nederland. Eerder waren haar
tentoonstellingen te zien in Santiago en in
het Spaanse Malaga. Voor februari of
maart aanstaande staat er een expositie in
de Spiegelzaal van het Amsterdamse con
certgebouw op het programma.
De heer W. Koomen. IJmuiden: „Wij jongens en meisjes waren ’s zomers altijd in
het kanaal te vinden. Toen mocht het niet meer. Er heerste de ziekte van Weil. (een
infectieziekte die men kan oplopen bij het zwemmen in door ratten besmet water. -
Jvb). Maar wij gingen toch. Dan verstopten we onze kleren in bosjes bij de
Pottenbakkerij. Dus de politie kon ons nooit pakken. Een politieagent nam onze
kleren een keer mee naar de Briniostraat. Wat moest je doen. Je durfde niet in een
zakdoek naar huis. Dus wij naar de politieman die onze kleren had meegenomen. Wij
werden binnengelaten. Er werd gepraat; we zouden er niet meer gaan zwemmen.
Toen kregen we onze kleren terug. Wij hebben er van die tijd af nooit meer
gezwommen. Er kwam een wit bord met zwarte letters te staan: „Verboden te
zwemmen.”
(Reacties op deze rubriek: schriftelijk aan dit blad met vermelding „IJmuiden wat
vertel je me nou?”, telefonisch 023-378601).
kenspeicomité „vertrouwt op een prettige
samenwerking tijdens het verdere ver
loop van de actie” met de heer Gigengack
en de mede-ondertekenaars van zijn brief.
Nu zal die groep nog niet direct aan de bel
trekken voor een klokkenspel.
Een aardig element in de discussie over
dat klokkenspel kan zijn, dat toen de
plaatselijke bankinstelling dat „aanzetbe-
drag” schonk er ook nog sprake was van
een klokketoren. Die stond namelijk in
het toenmalige ontwerp voor het nieuwe
raadhuis, dat evenwel zo’n veertien mil
joen gulden moest gaan kosten. Die toren
was bijna los van dit raadhuis op het
voorplein geprojecteerd met bovenin Wy-
bertjesachtige openingen als versiering.
Dat plan voor een raadhuis aan de Mar
quettelaan ging helemaal niet door, want
het nieuwe raadhuis mocht hooguit negen
miljoen gulden kostep. Dat kon met een
soort voorgefabriceerde elementenbouw
waarmee nu een raadhuis aan elkaar
wordt geschakeld aan de Baohstraat. In
dat nieuwe ontwerp is niets te vinden van
een specifieke ruimte van waaruit het
klokkenspel zijn welluidende klanken
over Heemskerk zou kunnen uitstrooien.
Waarom en waar dan een klokkenspel?
Daar heeft het comité vast al een geniale
oplossing voor bedacht voordat de actie
van start gaat om het geld voor dat klok
kenspel bijeen te brengen-
(Van een onzer verslaggeefsters)
BEVERWIJK. Ter opvolging van
ds. H. Luikinga hebben zich drie kandi
daten aangediend voor de vacante
predikantsplaats van de Doopsgezinde
Gemeente Beverwijk, namelijk de heer
J. Brüsewitz uit Amsterdam, mr. M. W.
Luikinga uit Haarlem en da. M. C.
Stubbe uit IJmuiden. De kennisma-
kingsdiensten zijn op 21 en 28 septem
ber wat de twee eerste kandidaten be
treft. Da. Stubbe spreekt al regelmatig
in Beverwijk.
den er in 1934 en 1938 nog pogingen
worden gedaan.
NU IJMUIDEN OP financiële steun
van de regering kon rekenen werd geëx
perimenteerd met de Verre Visserij,
noordelijker dan de trolders ooit waren
gegaan. Op 6 november 1937 vertrok de
Erin voor zijn eerste reis naar de Ba-
rentszee. Aan boord: vijftien man met
Plug als schipper. Bovendien voer een
Engelsman mee die reeds de nodige er
varing in de noordelijke wateren had
opgedaan. Op 29 november keerde de
Erin in Ijmuiden terug met tegen de
drieënnegentigduizend kilo kabeljauw,
schelvis, roodbaars en platvis. Alle be
langhebbenden zagen met grote span
ning uit naar de opbrengst. Die viel bar
tegen: de totale besomming was
5820.33. Voor de rederij was het een
uitkomst dat de regering volgens haar
Crisis-Steunbeschikking 1937 een garan-
tiesom voor de Verre Visserij had toege
zegd, want de VEM kwam er flink aan te
kort. Alleen door het geld uit de
overheidskas kon het experiment wor
den voortgezet.
WAAR HET DE regering om ging was
Nederland van een regelmatige aanvoer
De heer J. S. Kelderman, Haarlem: „In de aflevering van 2 juli van de rubriek
„Ijmuiden wat vertel je me nou?,’ stond een foto, genomen in 1929 ter gelegenheid
van de opening van de jeugdherberg Duinlust. Jammer genoeg stond er geen
uitgebreide tekst bij, want dat was wel interessant geweest gezien het plezier dat vele
jonge mensen, lid van de Nederlandsche Jeugdherberg Centrale (afgekort NJHC), -
ook van deze jeugdherberg beleefd hebben. Zelf ben ik jarenlang lid van de NJHC
geweest. Je was dan „trekker" maar van Duinlust heb ik uiteraard als IJmuidenaar
nooit gebruik gemaakt. Wel kan ik me nog goed heugen dat zo omstreeks 1935 de
herberg nodig een nieuw verfje moest hebben; geld was er echter niet voor
beschikbaar zodat we met z’n vieren jongens op enkele vrije zaterdagmiddagen met
schraper, kwast en verf aan de slag zijn geweest om Duinlust een beter aanzien te
geven. De jeugdgerberg is tenslotte het slachtoffer geworden van het oorlogsgeweld
en is nooit meer herbouwd. Is er misschien nog een jeugdherbergouder of zijn er
eventueel kinderen hiervan in leven om eens iets bijzonders over Duinlust te
vertellen?”
te verzekeren. Nu de export nog maar
weinig mogelijkheden bood, vooral
doordat Duitsland zijn grenzen voor de
Nederlandse vis praktisch gesloten
hield, moest de consumptie in eigen land
sterker dan ooit worden aangemoedigd.
Dat kon alleen door ervoor te zorgen dat
de winkels steeds voldoende voorraad
tegen betaalbare prijzen hadden. In be
paalde perioden van het jaar was er
sprake van te weinig aanvoer uit de
Noordzee. De Verre Visserij diende deze
tijdvakken te overbruggen.
ER WAS EEN commissie tot bevorde
ring van het visverbruik in Nederland
die de plannen uiteraard graag onder
steunde maar te weinig geld kreeg toebe
deeld (vijfduizend gulden per jaar) om
het „eet meer vis" met volle kracht te
propageren. Bepaalde vissoorten van de
vangsten in het hoge noorden bleken erg
moeilijk aan de man en vooral de vrouw
te brengen. Een insider in IJmuidens
visserijbedrijf verbaasde zich hier aller
minst over omdat, zoals hij schreef, Ne
derland altijd al veel te weinig waarde
ring had getoond voor „het beste van het
nevermogen van 700 pk trok uiteraard
veel bekijks. De trolder werd eerst uitge
rust voor de haringvisserij. Op 21 juli
1937 maakte de boot haar eerste reis met
als schipper een welbekende IJmuide
naar, G. Plug. Uiteindelijk was de Erin
echter bestemd om aan een experiment
mee te werken dat door de regering in
sterke mate werd aangemoedigd, ook
financieel: de Verre Visserij, Behalve de
Noordzee moest de Barentszee IJmui-
den een nieuwe toekomst geven.
AL IN HET BEGIN van deze eeuw had
Ijmuiden er niet tegen opgezien trolders
voor een verre reis uit te rusten, in die
tijd om te vissen in de wateren rondom
Ijsland. In 1906 had een rederij er zelfs
haar naam aan te danken, de Zeevis-
scherij Maatschappij IJsiand onder di
rectie van R. de Boer en J. Visser. Deze
onderneming was in het bezit van de
Freya IJM 142 en de Balder IJM 143,
trolders van 247 brt (ter vergelijking: de
Erin 394 brt) die bij Wilton in Rotterdam
van de werf waren gekomen. De trolders
hadden van maart tot augustus de plaats
Hafnarfjördur bij Reykjavik als basis.
Vandaar maakten ze reizen van maxi
maal twaalf dagen op kabeljauw en
ENIGE JAREN NA het uitbreken van
de Eerste Wereldoorlog, in 1916, moest
de IJslandvisserij geheel worden stopge
zet- Pas in 1920 werden weer reizen
vanuit IJmuiden naar die omgeving ge
maakt. Ijsland was niet bepaald geluk
kig met de terugkeer van de buitenland
se trolders. De visserij was een van de
belangrijkste middelen van bestaan
voor de bewoners van het eiland in de
noordelijke Atlantische Oceaan en ze
waren bang voor concurrentie. Vandaar
dat het buitenlandse vaartuigen werd
verboden om in de territoriale wateren
te vissen. Bij overtreding van de bepalin
gen werden strenge straffen opgelegd,
zoals het verbeurd verklaren van de
lading en het heffen van een zware boe
te. Toch bleven trolders van IJmuiden
en van Engelse havens zich op IJsiand
richten. Daarop gingen de autoriteiten
van het eiland ongekend hoge havengel
den heffen, met het gevolg dat er van
1932 af geen lonende vaart meer voor de
IJmuidenaren mogelijk was, ook al zou-
B. en W. stelden recentelijk aan de raad
voor die laatste brief „voor kennisgeving
aan te nemen, aangezien er nog nauwe
lijks serieuze plannen zijn voor een caril-
lonactie bij de totstandkoming van het
nieuwe raadhuis”.
Aan die onbekendheid van serieuze
plannen heeft de heer W.P.J. Mudde als
secretaris van het klokkenspelcomité
Heemskerk sindsdien snel iets gedaan
door het college en de raad via een inge
zonden brief op de hoogte te stellen van
die serieuze plannen, met het verzoek die
brief gelijktijdig met „het bezwaar
schrift” te behandelen, dus ook donder
dagavond.
De heer Mudde herinnert er aan, dat de
Rabobank bij de opening van het nieuwe
kantoor al een „aanzetgift” schonk voor
een carillon, hetgeen resulteerde in de
oprichting van het klokkenspelcomité. Dit
comité is van mening, dat de aanbieding
van een klokkenspel voor het nieuwe
raadhuis „een geste is waarin de gehele
bevolking zich kan vinden” en het comité
heeft zich inmiddels uitvoerig laten voor
lichten door enige deskundigen, onder wie
mr. Romke de Waard van de Nederlandse
Klokkenspel Vereniging. De keuze van
het comité is gevallen op een automatisch
klokkenspel van vierentwintig klokken,
IJMUIDEN HAD nogal eens op wan
kele voeten gelopen door een of andere
zware tegenslag. Maar altijd had het V
particuliere initiatief kans gezien de
moeilijkheden te ov.erwinnen. Dat zat ei
niét in toen de langdurige economische
wereldcrisis in de jaren dertig alle be
drijven en bedrijfjes uitmergelde. IJ
muiden moest een beroep op de regering
doen om met name het visserijbedrijf,
verreweg de belangrijkste bestaans-
bron, te helpen.
COMMISSIES DIE door het Rijk wer
den ingesteld om de situatie in IJmuiden
te bestuderen kwamen tot de conclusie
dat een grote opruiming in de Vissersha-
ven en vooral de Haringhaven nodig was
voor er van een nieuwe start sprake kon
zijn. De visserijvloot teldé teveel oude en
daardoor niet meer rendabel te maken
trolders. Op 28 februari 1936 werd een
beschikking van kracht waarbij premies
werden uitgeloofd voor het aan de vloot
onttrekken van de boten die toch geen
kans meer hadden op een lonende vaart,
de zogenaamde slooppremies. Aan het
einde van dat jaar bleek IJmuiden ruim
schoots van de beschikking gebruik te
hebben gemaakt. Voor het slopen van
eenenzeventig schepen werd in totaal
een bedrag van 58.230 toegekend. De
sterkte van de troldervloot was in hel
laatste „normale" jaar, 1929, op drie na
tweehonderd geweest. In 1936 bleven er
nog honderdtwaalf geregistreerd staan.
Ook daarvan zou nog een flink aantal de
weg naar de sloper volgen.
EEN TYPEREND krantènbericht van
die tijd: „Ijmuiden, 29 mei 1936. De
opruiming onder de oude schepen is in
volle gang. Niet minder dan dertien
stuks zijn dezer dagen door bemiddeling
van de makelaar Arie Schippers te Rot-
terdam voor de sloop verkocht aan de
NV Frank Rijsdijk te Hendrik-Ido-Am-
bacht.” - Wat algemeen „oud roest” werd
genoemd, werd in rijen uit Ijmuiden
weg-gesleept, een triest beeld voor de
werkloze mannen die ooit op deze trol-
ders een weliswaar hard, maar over het
algemeen toch lonend bestaan hadden
gevonden. Het was de grootste oprui
ming van schepen die IJmuiden ooit had
meegemaakt.
GROTERE TROLDERS, liefst nieu
we, maar in ieder geval boten van recen»
te datum waren nodig. Zo’n trolder voer
op 17 juni 1937 voor het eerst de Vissers-
haven binnen. Het bouwjaar was 1933.
Na door Smith’s Dock Company in
Middleborough te zijn afgeleverd voer
de boot aanvankelijk voor een rederij in
het Engelse Grimsby onder de naam
Sheffield Wednesday. In IJmuiden werd
de trolder herdoopt als Erin, naar de
oude aanduiding van Ierland. Het regi
stratienummer werd IJM 12. Eigenares
was de grootste rederij van IJmuiden, de
Vereenigde Exploitatie Maatschappij,
kortweg de VEM.
DE ERIN met zijn lengte van 46.72
meter, breedte van 8.06 meter en machi-
(Van een onzer verslaggeefsters)
Wrijf 800 gr. wijtlngfilets zuinig met zout in
1 Rol ze met de velkant naar buiten op en schik ze
in een beboterde vuurvaste schotel. Giet er wat
water of visbouillon bij en leg er enkele klontjes
boter tussen Bestrooi de rollen met paneermeel
en stoof ze vervolgens gaar Geef er aardappel
puree, sperziebonen of doperwtjes bij.
Produktschap voor Vis en Visprodukten s-Gravenhage
Vernielingen Van drie in de Vecht straat
in IJmuiden geparkeerde auto’s blijken in
de nacht van maandag op dinsdag dé
antennes en spiegels vernield te zijn. Van
de daders ontbreekt ieder spoor.
Aanrljding Op de Van Riemsdijklaan iq
Beverwijk reed een 26-jarige automobilist
gistermorgen zonder goed te kijken achte.-
ruit van een parkeerhaven weg. De man
kwam in botsing met een 15-jarige brom»
fietser uit Heemskerk. Deze kwam ten val
en moest met een open beenwond naar het
Jozefziekenhuis vervoerd worden.
©ROfliE HOLftSIRAAI 1a.es 2 HAARLEM.
waarop alle gewenste melodieën kunnen
worden gespeeld, waarbij een volledige
klankweergave is gewaarborgd. De kos
ten voor dit type klokkenspel kunnen vol
gens het comité worden geraamd op circa
vijenzestigduizend gulden, vermeerderd
met de eveneens voor rekening van de
schenkers komende opbouwkosten. Daar
bij wordt aangetekend dat een dergelijk
klokkenspel zonder ingrijpende bouw
technische voorzieningen kan worden ge
plaatst en dat ook de jaarlijke onder-
houdslasten gering zijn.
Het comité wil op zeer korte termijn met
de inzamelingsactie beginnen.
Het plaatselijk opbouwoverleg (buur-
thulzen-Gemeenschapsraad) had daar
kennelijk de lucht van gekregen, want dat
laat weten niets voor zo’n actie te voelen.
„Leg maar liever een speelterrein aan in
een van de Heemskerkse wijken”, is ken
nelijk een al even originele gedachte ge
weest van die zijde, want daarop reageert
het klokkenspelcomité in een brief aan de
heer B. Gigengack van de Gemeenschaps
raad, waarvan een afschrift is meegezon
den aan de raadsleden. Daaruit blijkt dat
het klokkenspelcomité niets ziet in een
speelterrein ergens in Heemskerk als ge
schenk van de burgerij bij de totstandko
ming van het nieuwe Heemskerkse raad
huis. Daar heeft het dan rechtstreeks ook
weinig mee te maken en als het alleen gaat
om de besteding van een gift van mini
maal vijfenzestigduizend gulden dan weet
de gemeenteraad zelf waarschijnlijk nog
wel een paar nuttige doeleinden te verzin
nen. Dan hoeft men de gemeentelijke pri
oriteitenlijst maar te pakken, waar, gezien
de financiële positie van de gemeente,
toch al zo weinig van kan worden gereali
seerd.
Klokkenspel-seeretaris Mudde heeft
daarom in een bijna overmatig vriendelij
ke brief de heer Gigengack van de Ge
meenschapsraad bedankt voor zijn „in
breng” in de discussies, maar per zelfde
brief laten weten dat „een speelterrein als
specifiek wijkgebonden dient te worden
aangemerkt en dus niet kan worden ge
zien als een geschenk van en voor de
gehele plaatselijke bevolking”. Het klok-
Antiekbeurs In het dorpshuis „De Mori
aan” te Wijk aan Zee wordt in het komen
de weekeinde weer een antiekbeurs ge
houden. De beurs is op zaterdag geopenh
van elf tot vijf uur en op zondag van elf ten
zes uur.
Donkey Shot Het jongeren cent ruit
„Donkey Shot” aan de A. Verherentstraat
in Heemskerk opent zaterdag 30 augustus
het seizoen met de bekende drive-in disco
theek JBL met onder meer een lichtshow?.
De grote zaal is tijdens het zomerreces
verbouwd. -i
Installatie Vrijdag 29 augustus, 's a-
vonds om half acht, zal tijdens een specia,
le dienst in de oud-katholieke kerk aan dg
Wilheminakade in IJmuiden de nieuwe
pastoor F. Smit worden geïnstalleerd
door de Haarlemse bisschop G.A. van
Keef. Daarna is er een ontvangst in „D§
Bolder”.
a
Schennis Dinsdagavond omstreeks.
18.50 uur heeft een onbekende man op d<*
kruising Heerenduinweg-Grote Beer,
straat schennis gepleegd tegenover eed!
14-jarig meisje. Het signalement van do
man luidt: ongeveer 20 jaar, 1.75 mete{
lang, kort bruin haar en gekleed in een
spijkerbroek en wit-blauw T-shirt.
Meester Van Boelen met de leerlingen van zijn vierde klas omstreeks 1915 op de kiek in Oud-IJmuiden Mevr. J. Stam-v.d. Toorn, die ons
deze foto ter beschikking stelde, herinnert zich praktisch alle namen Van links naar rechts op de achterste rij: Marie v.d. Kolk, Jansje
Bosman, Annie Dekker, Alie Rademaker, Gerrit v.d. Wiele, Cor Rademaker, Nico Stam en Imke Kunst. Tweede rij: Nellie Hogendorp, Cato
■•MS
