Kritiek Israel op
rapport Amnesty
Buitenlandse schuld
miljard
China 6,7
achtergrond
R
r
PRESIDENT ALS NATIONALE INSTELLING
VN-beraad over
goedkope vlaggen
Conservatief kabinet gehekeld
INFLATIE GROOT PROBLEEM
OPEC-topman
wil olieprijs
verdubbelen
Kadaffi bepleit
unie met Syrië
Nieuw plan voor
verslepen ijsberg
In Tokio oefening
aardbeving”
OpstandVanuatu vrijwel voorbij
F
OVER BEHANDELING GEVANGENEN
BINNEN. EN BUITENLAND
19 80
DINSDAG 2 SEPTEMBER
3
door Nico Scheepmaker
Walesa
Ballpoint
ok
en
Kleinburgerlijk
nd
(Van onze redactie buitenland)
BRIGHTON-LONDEN.
De Britse vakbeweging TUC
heeft met yrijwel algemene
stemmen de anti-stakingswet-
geving van premier Thatcher
afgewezen op de eerste dag
van het jaarlijkse congres dat
gisteren in Brighton begon en
vrijdag zal worden afgesloten.
lerj
en
»ep
aa<j
ele’
arii
>ge(
■leii
ijk?
and
iei<i
dul
4*1
trijfël
Het varen onder goedkope vlag houdt
TUC-congres tegen
stakingswet Thatcher
(Van onze redactie buitenland)
Hij omschreef het als „zeer hulpvaar-
>rig
In
eze
dse
iffi-
irif-
>nt-
Zoals verwacht nam het congres met
overweldigende meerderheid een motie
aan die oproept tot „een campagne om
niet met deze regering samen te werken
en die als het nodig is met industriële actie
onderstreept moet worden.”
Het 'congres heeft tot taak een gemeen
schappelijk beleid te formuleren ten aan
zien van het sociaal-economisch beleid
van de regering. Tot nu toe zijn echter
slechts enkele doeleinden vastgesteld, die
het congres nu nader moet invullen. Het
gaat daarbij onder meer om beheersing
van de invoer, verhoging van de openbare
uitgaven, controle op dg kapitaaluitvoer
en bevordering van de investeringen met
behulp van de opbrengst van de olie uit de
Noordzee. Het zijn doelstellingen die re
gelrecht in strijd zijn met de opvattingen
van premier Thatcher.
(Van onze redactie buitenland)
Finland viert morgen de 80ste ver
jaardag van Urho Kaleva Kekko
nen, die tijdens een kwart eeuw
presidentschap tot een soort „natio
nale instelling” voor de Finnen is
geworden. De 80-jarige heeft als
president nog vier jaar voor de
boeg, tot de presidentsverkiezingen
van 1984.
„Als Libi4 niet fuseert met Syrië zal ik
vertrekken naar het front om samen te
strijden met hen die tegen Israel slag
leveren”, aldus Kadaffi.
in, dat rederijen uit de industrielanden
hun schepen laten registreren in landen
als Liberia, Panama of Singapore, waar
de belastingen laag zijn en het met de
elders zeer strenge regels voor de veilig-
---r
(Van onze redactie buitenland)
en toe aan te
niet Ongestraft
(Van onze redactie buitenland)
PEKING. De Chinese buiten
landse schuld zal eind van dit jaar
ongeveer 6,7 miljard gulden bedra
gen, zo heeft minster van Financiën
Wang Binggian op het vijfde Nationa
le Volkscongres in Peking voorgere
kend.
Het afgelopen weekeinde is opstande
lingenleider Jimmy Stevens gevangen
genomen
eze
op
ve-
de
Jet
ipij
l te
ek-
its-
in
oed
den
/rij,
;de-
tof-
ele-
kzo
lón
een
het
lok
!us-
:ht.
bij
lip-
te-
tad
i is
te
is
ge-
jor
k<J-
- j
r
nor?
rstg
ivisj
vot
he
'ijs
ize
dat
'an
m-
eze
ien
ise
?or
ianl
dé
nrf
-JG
iaii
no§
üd|
>ed-
DJEDDA. De Saoedische prins Mo
hammed Al-Feisal, de zoon van wijlen
koning Fëisal, is van plan een ijsberg met
een gewicht van honderd miljoen ton naar
zijn land te laten slepen om het drinkwa-
terprobleem op te lossen.
Volgens prins Mohammed is uit onder
zoek gebleken dat het, in het recente verle
den onuitvoerbaar verklaarde, plan wel
degelijk te realiseren valt. Hij heeft een
maatschappij opgericht onder de naam
Iceberg Transport International (ITI) die
volgend jaar een proef wil gaan nemen.
De ruwe olie moet evenveel gaan kos
ten als synthetische olie, waarvan de
prijs nu ongeveer 30 dollar boven die
van ruwe olie ligt, aldus Chalabi. Maar
die verhoging moet volgens hem geleide
lijk gebeuren om de wereldeconomie
niet te verstoren.
(Van onze redactie buitenland)
TOKIO.' Ongeveer 4,3 miljoen inwo
ners van Tokio hebben gisteren in Tokio
deelgenomen aan de grootste „aardbe-
vingsoefening” die ooit in Japan is ge
houden.
De oefening vond plaats op de dag 'dat
het 57 jaar geleden was dat 140.000 inwo
ners van Tokio bij een aardbeving onkwa-
men. Japanse deskundigen voorspellen al
geruime tijd dat het gebied rond Tokio
ieder moment getroffen kan worden door
een zware aardbeving.
dig”, dat een van de twee overgebleven
bolwerken van de afscheidingsbeweging
dé vlag heeft gestreken. Alleen op het
oostelijke deel van het eiland blijft zich nu
nog een honderdtal gewapende rebellen
tegen de regering verzetten.
der voorziet hij een stijging van de waarde
van de Chinese export en import.
Een van de belangrijkste problemen
waar de Chinese economie momenteel
mee kampt is de inflatie. Veel geld is
gestoken in het importeren van technolo
gie en ook de oorlog tegen Vietnam heeft
aanzienlijk bedragen gevergd. Tenslotte
is vorig jaar een groot bedrag uitgekeerd
aan hogere functionarissen aan wie tij
dens de Culturele Revolutie een salaris
vermindering was opgelegd, die achteraf
alsnog ongedaan is gemaakt. Om aan het
benodigde geld te komen heeft men onder
andere de geldpersen flink laten draaien?
Het land dat er in het verleden prat op
ging geen inflatie te kennen, zag vorig jaar
een geldontwaarding van 5,8 procent:
meer dan in de meeste andere communis
tische staten. De nieuwe minister van Fi
nanciën gaf voor dit alles de schuld aan de
links-radicale Bende van vier die in 1976
werd gearresteerd. Terwijl al deze nieuwe
verschijnselen pas optraden na de op
komst van Deng'als sterke man in 1978 en
de doorvoering van zijn nieuwe economi
sche politiek. r
kernwapenvrije zóne in de noordse lan
den. Dat voorstel had de steun van de
Sovjet-Unie, maar ontmoet scepsis in
het neutrale Zweden en bij de NAVO-
partners Noorwegen en Denemarken.
Het enige land met kernwapens in het
gebied is de Sovjet-Unie, zo merkte een
Zweedse minister op, doelend op de gro
te militaire bases op het Russische schie
reiland Kola en op de activiteit van Rus
sische atoomonderzeeërs. De laatste tijd
heeft Kekkonen zijn bezorgdheid uitge
sproken over de NAVO-plannen voor de
installatie van nieuwe middellange af-
standsraketten in West-Europa. Als het
tot een conflict komt kunnen deze! raket
ten het Finse luchtruim schenden en
daarmee de Finse neutraliteit in gevaar
brengen, zo redeneert de president.
Veel Finnen menen dat hun 80-jarige
president voorlopig nog onmisbaar is
om de basis van een goede verstandhou
ding te leggen met een nieuwe, generatie
leiders in het Kremlin. De man die eer
der met Stalin, Chroesjtsjov en Bresjn-
jev aan tafel heeft gezeten, is daarvoor
het meest geschikt, zo menen veel Fin
nen. Kekkonen houdt zijn landgenoten
voor dat land genoeg bekwame presi
dentskandidaten telt, maar tot dusver
heeft niemand zich gemeld als duidelij
ke kanshebber voor de opvolging. Het
lijkt niet uitgesloten dat de Finnen hem
in 1984 opnieuw zullen zien als de aange
wezen man voor het presidentschap,
hoewel Kekkonen zelf nogal eens ge
kscheert over de mogelijke verkiezing
van een 84-jange president.
Dat was hij natuurlijk ook, een kampi
oen voor de arbeidersklasse, maar ik
dacht toch wel even: toom je een beetje in,
Lech, je hebt nog niet gewonnen, en als ze
je in Moskou zo triomfantelijk bezig zien
(de kleine man die bezig is de almachtige
sfaat onder de voet te lopen), dan verlie
zen ze alle zelfbeheersing en zwengelen
stante pede hun tanks aan. Want wat zien
die Russische machthebbers dan voor
hun geestesoog? Een menigte Russische
arbeiders, Leonid I. Brezjnjnev die stuurs
tussen hen doorloopt, met aan zijn zijde
prof. Andrej Sacharov, nee, erger nog:
een onbekende- Russische fabrieksarbei
der, Pjotr Rabotsji, die hartstochtelijk
wordt toegejuicht door de arbeiders en in
antwoord daarop het zegevierende gebaar
maakt met de handen boven zijn hoofd.
Dat moet een onverdraaglijke gedachte
zijn voor de leiders van een arbeiders-
staat: alle macht aan de arbeiders, in
plaats van aan de apparattsiki.
De ondertekening van het akkoord was
ook al zo symbolisch. Jagielski deed dat
met een gewone, door het politbureau
goedgekeurde vulpen, en Lech Walesa be
diende zich van een roodwit gekleurde
knots van een pen, waarschijnlijk een
ballpoint, in de kleuren dus van de Poolse
vlag met ook nog een foto van de paus
erop. Het had iets zeer symbolisch (het
Poolse rood-wit tegenover het partijgrijs
van Jagielski’s pen, terwijl de grootte ook
nog iets symboliseerde van de grote
macht van de arbeiders tegenover de klei
ne macht van de regering), en ik voorspel
dat de fabrikant die in Polen de produktie
ter hand neemt van zulke dertig centime
ter lange dikke ballpoints in de nationale
kleuren, de geleden verliezen door de sta
king in één maand weer ongedaan kan
maken...
geveer 120 gulden). Dit' zei de waarne
mend secretaris van .de OPEC, Fadhel
Chalabi, gisteren op een persconferentie
in Londen. Op het ogenblik kost ruwe
olie iuit de OPEC-landen gemiddeld on
geveer 31,50 dollar per vat.
(Van onze redactie buitenland)
JERUZALEM. De Israëlische regering heeft kritiek geleverd op een
vandaag gepubliceerd rapport van Amnesty International over de behande
ling door Israël van gevangenen in de bezette gebieden.
Volgens Amnesty, de organisatie die
zich inzet voor de mensenrechten en voor
het lot van politieke gevangenen worden
die gevangenen ronduit slecht behandeld.
Israel zegt, dat Amnesty vergeet rekening
te houden met het feit dat het land wordt
belaagd door agressie van andere landen.
In die omstandigheden krijgt het vraag
stuk van de mensenrechten een geheel
ander karakter, aldus de regering. Am
nesty is het niet eens met die redenering.
Van Israëlische zijde wordt verder ge
zegd, dat het Amnesty-rapport te globaal
is en lopende onderzoeken doorkruist.
Amnesty dringt in het 74 pagina’s tellen
de rapport aan op een onderzoek naar
Hebti u de 21 punten van de overeen
komst tussen stakingsleider Lech Walesa
en de Poolse vice-premier Jagielski gele
zen? Tussen haakjes: het feit dat we Wale-
sa’s voornaam er steeds bij lezen, en die
van Jagielski niet, geeft a| aardig aan wie
de held van het verhaal is, en wie de boze
wolf in het boetekleed van de schaapskle
ren. Als ze naast elkaar door de massa
arbeiders van de scheepswerf in Gdansk
heen liepen, keek Jagielski ook altijd on
bewogen om niet te zeggen stoïcijns om
niet te zeggen in de aap gelogeerd voor
zich uit, terwijl Lech Walesa (wieps naam
nu even legendarisch zaj blijven als die
van Jan Palach, de Tsjechoslowaakse stu
dent die zich verbrandde na het misluk
ken van de Praagse lente) triomfantelijk
de armen omhoog stak, als een kampioen.
PORT VILA. De regering yan dé
sinds enige tijd onafhankelijke staat Va
nuatu (Nieuwe Hebriden) gaat ervan uit
dat de opstand op het eiland Espiritu
Santo eind van deze week zal zijn beëin
digd. zo heeft een regeringswoordvoerder
vandaag meegedeeld.
klachten over mishandeling van verdach
ten in de door Israel bezette gebieden. De
organisatie wil verder dat Israel de om
standigheden verbetert waaronder ver
dachten worden vastgehouden in de ge
bieden die onder Israëlisch bestuur staan.
Volgens Amnesty zijn er veel klachten
over slechte behandeling van de gevange
nen. De huidige gerechtelijke procedures
in Israel maken het mogelijk verdachten,
opk als ze niet worden beschuldigd yan
gewelddaden, lange tijd in afzondering te
houden en te veroordelen op grond van
bekentenissen die zijn afgelegd tijdens
verhoren waarbij alleen Israëlische func
tionarissen aanwezig zijn. De Israëlische
autoriteiten hebben klachten over wreed
heden bij het verhoor niet kunnen, weer
leggen, zo wordt gesteld. Voormalige ge
vangenen hebben volgens Amnesty ver
klaard, dat ze bij de ondervraging her
haaldelijk zijn geslagen en getrapt en dat
ze gedwongen werden dagenlahg te staan.
De organisatie voor de mensenrechten .wil
dat Israel voortaan familieleden, advoca
ten en onafhankelijke artsen bij het ver
hoor toelaat.
Intussen heeft de Israëlische commissie
die is belast met het onderzoek naar een
hongerstaking van Palestijnse gedetineer
den in de gevangenis van Nafkha gepleit
voor betere ventilatie van de cellen, ver
groting van de binnenplaats van de gevan
genis, een gootsteen in iedere cel, betere
verlichting en beter voedsel voor de gede
tineerden. In het rapport wordt over het
overlijden van twee gevangenen ten ge
volge van het geforceerd toedienen van
voedsel gezegd dat hierbij sprake was van
een ongeluk.
heid van schepen en de bekwaamheid
van de bemanningen, niet zp nauw
wordt genomen.
zijn landgenoten er af
herinneren dat Finland
zijn Oosterbuur "kan prikkelen. Maar de
meeste Finnen hebben zich er bij neer
gelegd dat een klein land als Finland
zich niet kan permitteren de machtige
Sovjet-Unie tegen zich in het harnas te
jagen.
De laatste echte crisis dateert van
1961, toen de Russische partijleider Niki
ta Chroesjtsjov op grond van het ver
drag van 1948, „militaire consultaties”
verlangde, als reden noemde het Krem
lin het „Duitse gevaar”, maar naar alle
waarschijnlijkheid vreesden de Russen
dat een conservatieve kandidaat de pre
sidentsverkiezingen van dat jaar zou
kunnen winnen, met als gevolg een wijzi
ging in de buitenlandse politiek van
Finland.
Na enige aarzeling kwam het tot een
ontmoeting tussen Kekkonen en
Chroesjtsjov in Novosibirsk. Na Kekko
nens terugkeer in Finland werd de voor
het Kremlin verontrustende kandida
tuur ingetrokken, en de Finse neutrali
teitspolitiek opnieuw bezegeld.
Het Kremlin lijkt ervan overtuigd dat
Kekkonen, met zijn krachtige greep op
de Finse politiek, de beste waarborg is
voor stabiele, werkbare betrekkingen
tussen de twee landen. Die betrekkingen
zijn in een aantal verdragen geformali
seerd. Met de toekenning van de Lenin-
prijs gaven de Russen blijk van hun
waardering voor de Finse president. De
Russische vice-president Vasili Köéznet-
De industrielanden willen tot nu toe
niet op de eis van de ontwikkelingslan
den ingaan. Volgens de Verenigde Na
ties zal afschaffing van het huidige sy
steem er toe leiden dat de ontwikkelings
landen een groter aandeel krijgen in het
internationale vrachtvervoer over zee.
(Van onze redactie buitenland)
GENÈVE. De Scheepvaartcommis-,
sie van de Verenigde Naties is gisteren in
Genève begonnen aan een vergadering
waarin opnieuw zal worden gesproken
over de eis van de ontwikkelingslanden
dat een eind wordt gemaakt aan het
varen onder de zogenaamde goedkope
„vlaggen.
'Om op de kortst mogelijke termijn pro
fijt te kunnen trekken van buitenlandse
leningen is het volgens hem noödzakelijk
dat China de plannen voor de import van,
moderne technologie verbetert.
Vice-prmier Jao Jilin zei te verwachtten
dat de industriëlez produktie volgend jaar
zal stijgen met zes procent en de produk
tie in de Jandl ouw met vier procent. Ver-
Na afloop van de ondertekening van het
akkoord werd Lech Walesa door de arbei
ders op de schouders genomen, terwijl
Jagielski, voordat hij in zijn auto stapte,
zich beperkte tot een wuivend gebaartje
naar de arbeiders. Ik ga nu even op de
foto’s in de kranten af, ik was er zelf niet
bij omdat ik naar Ajax-Wageningen
moest: 3e meest historische gebeurtenis
sen loop ik altijd mis door dat stomme
vpetbal. Zou Jagielski, bij zijn terugkomst
temidden van zijn kameraden in de Pool
se regering en de Poolse communistische
partij, nu ook op de schouders van Gierek
en Olsowski zijn rondgedragen?
Alleen de Russen kijken er blijkens hun
commentaren nog net zo tegenaan als ik
een jaar geleden zou hebben gedaan: ei
genlijk roerend van naïveteit dat zij in
deze tijd van wereldontvangers en tele
foons nog denken de waarheid ongedaan
te kunnen maken door onware verhalen te
vertellen! En terwijl de Poolse Regering
dissidenten vrijlaat, is de Sovjet-Unie, zo
als al door de dissidenten tijdens de Olym
pische Spelen voorspeld werd, begonnen
de gearresteerde dissidenten van vóór de
Olympische Spelen, nu tot vele jaren ge
vangenisstraf en verbanning te veroorde
len. Gleb Jakoenin (vijf jaar gevangenis
en vijf jaar vërbanping) én Tatjana Veli
kanova (vier jaar gevangenis en vijf jaar
verbanning) zijn de koplopers van een
heel peloton. Wat een kleinburgerlijke
vertoning, vergeleken bij de gebeurtenis
sen in Polen.
De Libische leidei voorts Libische
„revolutionaire comités” op, een mars te
houden op de Libische ambassades in de
arabische landen, en deze om te vormen
tot „bureaus van broederschap”. Na een
soortgelijke oproep vorig jaar werden de
Libische ambassade^ in een groot aantal
Westerse en Oosfeuropese landen her
doopt in „volksbureaus”.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN. De prijs van een vat
ruwe olie (159 liter) moet geleidelijk wor
den verhoogd tot ongeveer 60 dollar (on-
Een overzicht van de vergaderzaal in Brighton waar gisteren het 112e jaarlijkse congres van de Britse vakcentrale TUC begon Wat de TUC wil
is duidelijk ..Pak de werkloosheid aan. met de werklozen
Je vraagt het je af, als je die 21 punten
van de overeenkomst leest. Als ik 'ze een
jaar geleden onder ogen had gehad, dan
zou ik gezegd hebben dat hier een dromer,
een utopist, een dwaas, een Don Quichot-
te, een driedubbelovergesnapte illusio
nist, een wereldvreemde voor westerse
sociaal-democratische waandenkbeelden
bezwangerde idealist in een olijke bui zijn
fantasie de vrije loop had gelaten, Inaar
het staat allemaal zwart op wit, en is rood
op wit gesigneerd!
De wet moet de macht van de Britse
vakbeweging beperken. Het aantal stakin
gen in het land moet omlaag, het posten
van stakers bij bedrijfspoorten moet aan
banden worden gelegd en over het al of
niet beëindigen van stakingen moeten ge
heime stemmingen worden gehouden, zo
staat in de nieuwe wet. De regering heeft
zich bereid verklaard die stemmingen te
betalen. Sommige vakbondsleiders lijken
bereid dat te aanvaarden, maar anderen
wezen het gisteren als judasgeld van de
hand. Mops Evans, de voorzitter van de
bond van transportarbeiders heeft aan de
vooravond van het TUC-congres gezegd
ervan overtuigd te zijn dat de nieuwe wet
gebroken zal worden, indien nodig door
middel van stakingen. Sommige vak
bondsleiders hebben verklaard liever de
gevangenis in te gaan dan de nieuwe anti-
stakingswet te gehoorzamen.
De hele eerste dag van het congres van
de TUC, die twaalf miljoen leden telt,
stond in het teken van de strijd tegen de
conservatieve regering Thatcher. Motto
daarbij was: „Bestrijdt de werkloosheid,
niet de werklozen.” TUC-president Teren
ce Parry verklaarde dat „wij deze rege
ring veroordelen, die systematisch de bè-
volking haar vrijheden ontzegd en on-
schuldigen veroordeelt tot de onwaardig
heid van de werkloosheid.”
sov zal hem morgen dit verjaardpgsge-
schenk komen overhandigen.
Kekkonen zelf houdt vol dat de Rus
sen de Finse souvereiniteit sinds de
Tweede Wereldoorlog altijd gerespec
teerd hebben. De Russen oefenen geen
druk uit en er zijn Finland geen verdra
gen opgedrongen die strijdig kunnen
zijn met het landsbelang, Vreedzame
coëxistentie betekent geenszins dat de
PARIJS. Het Libische staatshoofd
kolonel Kadaffi wil een fusie van zijn land
met Syrië om, wat hij noemt, gezamenlijk
het hoofd te kunnen bieden aan de vijand
Israel. Kadaffi vroeg het Libische parle
ment gisteren akkoord te gaan met deze
unie. Volgens hem is Syrië het laatste
bastion in het Midden-Oosten dat weer
stand biedt aan Israel.
Sovjet-Unie te zijner tijd van Finland
een communistische staat wil maken.
„Ik ben ervan overtuigd dat, al zou heel
Europa communistisch worden, Finland
zou blijven vasthouden aan zijn traditio
nele noordse basis van democratie, als
een meerderheid van het Finse volk dat
wil, en dat is naar mijn mening het
geval”.
Onder Kekkonens presidentschap is
Finland een welvarend land geworden,
economisch voor driekwart op het Wes
ten georiënteerd, en cultureel vooral ver
bonden met de Scandinavische landen.
Om dat te bereiken moest de Sovjet-
Unie ervan overtuigd worden dat aan de
noordwest flank geen gevaar dreigt.
Kekkonen is daar kennelijk in geslaagd.
Sinds 1963 heeft hij geijverd voor een
In Finland zelf geniet deze rijzige,
kaalhoofdige man met zijn strenge
gelaatstrekken achter dikke brillegla-
zen, een onomstreden gezag. Zijn inter
nationale bekendheid heeft Kekkonen
vooral te danken aan zijn aanzienlijke
rol bij de voorbereiding van de Europese
veiligheidsconferentie, die in 1975 in
Helsinki werd gehouden.
In de Fins-Russische oorlogen van
1939-1940 en 1941-1944 stond Kekkonen
bekend als een strijdlustig tegenstander
van Moskou, maar sinds de onderteke
ning van het vriendschaps- en samen
werkingsverdrag in 1948, is hij de beli
chaming geworden van de goede ver
standhouding met de machtige buur
man. De Finse Communistische Partij
heeft Kekkonen dan ook steeds ge
steund. Alle grote politieke partijen
steunden overigens zijn kandidatuur bij
de verkiezingen van 1978, die hij met een
enorme meerderheid won.
Zijn weinige critici verwijten Item wel
dat hij het land zelfcensuur oplegt door
