IJMUIDEN BLIJFT
De Wit: terug naar
DERDE ZEEHAVEN
af bij reorganisatie
VAN NEDERLAND
binnenlands bestuur
De Geus: openheid
over contracten
j
o—
vorderen vliegtuigen
a
Bollenstad nog
niet vergeten
Aantal schepen loopt terug
Hoogovens stuurt
opnieuw personeel
met betaald verlof
„PROVINCIES ZOVEEL .MOGELIJK IN TAKT LATEN
PROVINCIE
9
1980
SEPTEMBER
VRIJDAG 5
Produktie blijft teruglopen
1
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM. Drs. R. J. de Wit,
commissaris van de koningin in
Noord-Holland, raadt de Tweede
Kamer aan in de reorganisatie
van het binnenlands bestuur „te
rug naar af’ te gaan. In de week
van 9 september namelijk, verga
dert de Kamer waarschijnlijk
over dat onderwerp. Volgens De
Wit zou Wiegel er goed aan doen,
zowel het wetsontwerp betreffen
de de reorganisatie als dat over
de provinciale herindeling terug
te nemen. De commissaris heeft
bittef- weinig waardering voor
beide wetsontwerpen. „Beter ten
halve gekeerd, dan ten hele ge
dwaald”, schrijft hij vandaag in
een artikel in het tijdschrift Bin
nenlands Bestuur.
I
s
KLM-directie laat
rechter uitspraak
doen over status or
Commissaris De Wit
Minister De Geus
De haven van IJmuiden.
<4
Aanleiding tot het geschil is een aantal
instructies die de KLM, na overleg met de
chef vliegdienst Jaap de Haas, aan haar
vliegend personeel deed uitgaan na het
uitbreken van de ongeregeldheden en de
machtswisseling in Iran. Om haar lijn
diensten op de Iraanse hoofdstad te kun
nen voortzetten moesten piloten uitslui
tend op zicht landen omdat de landingsap-
paratuur op het grondgebied aldaar niet
langer werd oediend. Om dit mogelijk te
maken moest de KLM regels, die het lan
den op zicht voor grote vliegtuigen verbie-
Op aandrang van de ondernemingsraad
legde de KLM-directie het beleid over
afwijking van de vastgestelde vliegveilig-
heidsregels vast per brief en eiste zij de
alleenverantwoordelijkheid op voor de
genomen maatregelen. De ondernemings
raad meende dat de KLM hiermee de
bevoegdheid van de OR mee te beslissen
op grond van artikel 27.1 sub e had
overtreden en verklaarde de besluiten van
de directie nietig.
Voglens de advocaat van de KLM, mr.
A. C. Rueb, had de KLM helemaal geen
besluiten genomen in de kwestie Iran.
Over de instructies in de handboeken wa
ren slechts „standpunten” ingenomen en
voor deze standputnen over de interpreta
tie van de handboeken zou de KLM geen
1 verantwoording aan de Ondernemings
raad verschuldigd zijn. Deze mening werd
door de Haagse pleiter van de OR, mr.
A.G. Maris, bestreden. Volgens hem had
de directie van de luchtvaartmaatschap
pij wel degelijk» besluiten genomen. 'Ten
bewijze van deze stelling overlegde de
advocaat van de OR van de KLM de
notulen van een vergadering, waarin een
directielid van de KLM had medegedeeld,
dat de directie besluiten had genomen na
overleg met de OR (nadat zij het gevoel
had dat het overleg met het personeelsor
gaan was doodgelopen.
Het betoog van de KLM-advocaat spit
ste zich verder toe op het vraagstuk van
Die besprekingen en de rapporten daar
over waren geheim, maar, zo verklaarde
De Geus, er is nu geen reden meer ze
geheim te houden. De luchtvaardirectie
De FNV heeft de KLM in een brief
geschreven dat de KLM als particulier
bedrijf geen militaire taak in crisistijd
behoort te hebben. „Als de Amerikaanse
militairen naar Europa willen komen”, zo
schrijft de vakbond, „dan kopen ze maar
een kaartje.”
(Van een onzer verslaggevers)
IJMUIDEN. Als gevolg van de
teruglopende staalproduktie zal de
directie van Hoogovens volgende
week opnieuw een aantal werkne
mers met werkverlof sturen. Zo’n
vijfhonderd personeelsleden zijn bij
de maatregel betrokken. De extra
vrije dagen zullen voornamelijk in de
weekeinden liggen.
het begrip veiligheid in de wet. In de ogen
van mr. Rueb kon de ondernemingsraad
alleen maar haar stem laten horen in
veiligheidskwesties die de arbeidsomstan
digheden van het personeel aangaan. Of,
zoals een woordvoerder van de lucht
vaartmaatschappij vorige week in een in
terview zo treffen verwoordde: „De on
dernemingsraad mag wel meepraten over
veiligheid, maar alleen dan wanneer het
om dragen van helmen gaat”. Mr. Rueb
sprak er zijn grote verontrusting over uit
als de KLM-directie de instemming van de
OR moet vragen wanneer het de vliegvei
ligheid betreft. Volgens hem moest de
luchtvaartmaatschappij een grote mate
van vrijheid van opereren hebben, omdat
gevaarlijke situaties een onmiddellijk in
grijpen vereisen. Overleg met een onder
nemingsraad zou volgens Rueb de onvei
ligheid alleen maar vergreten. Hij meende
c. grensoverschrijdende taken door ge
meenten in regionaal verband laten ver
vullen op basis van een gemoderniseerde
wet gemeenschappelijke regelingen;
d. deze intergemeentelijke samenwer
king kan leiden tot gewesten, die samen
met de gemeenten het samengesteld loka
le bestuur vormen;
e. de provincies nemen maar bij uitzon
dering uitvoeringstaken van gemeenten
over; de provincies blijven bij uitstek de
middelste en dus verbindende be
stuurslaag, belast met planning, coördina
tie, toezicht en administratief beroep;
f. de provinciale indeling blijft in hoofd
lijnen ongewijzigd (eventueel Rijnmond
als 12e en misschien de IJsselmeerpolders
als 13e provincie);
g. decentralisatie vart rijkstaken: de
planningstaken en coördinatie naar de
provincies, uitvoeringstaken in hoofdzaak
naar gemeenten of intergemeentelijke sa
menwerkingverbanden (gewesten).
Volgens De Wit zou men niet te bevreesd
moeten zijn voor de roemruchte „vierde
bestuurslaag”. Naar zijn mening werd de
ze vierde bestuurslaag in zijn betoog niet
geïntroduceerd. Maar als in een bepaald
deel van het land op basis van de daar
levende sociaal-maatschappelijke en be
stuurlijke behoeften een samenwerkings
verband op een vierde bestuurslaag zou
gaan lijken, wat dan nog?, zo vraagt hij
zich af. „Het vaderland zal heus niet te
gronde gaan met het onder bepaalde om
standigheden introduceren van een vierde
bestuurslaag in sommige delen van ons
land”. De commissaris meent, dat de dis
cussie over deze kwestie te lang beheerst
is geweest door spookbeelden. „Het wordt
ook wat dat betreft tijd, dat we met beide
benen op de grond komen”, zo schrijft hij.
Tenslotte merkt hij op, dat de Kamer
verstandig zou zijn te luisteren naar wat
de gemeentebesturen en provinciale be
sturen hebben te zeggen over de reorgani
satieplannen. Men kan deze inzichten niet
opzij schuiven als „verzet van persoonlijk
sterk belanghebbenden”.
„Mijn bestuursgeneratie heeft in de ja-
ren zestig van jongeren, die thans belang
rijke posities in het openbaar leven in ons
land innamen geleerd, dat naar inspraak
reëel moet worden geluisterd. Mag dat
thans ook van deze jongere generatie wor
den gevraagd?”, zo besluit hij.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG/SCHIPHOL. De ontwerp-contracten over het vorderen van
verkeersvliegtuigen in tijden van crisis en oorlog, zoals die tussen de overheid
en de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen zijn overeengekomen, zullen
binnenkort openbaar worden gemaakt. De nieuwe minister van defensie drs.
De Geus heeft dat gisteren in de Tweede Kamer meegedeeld.
Drs. De Wit neemt in dit artikel stelling
tegen de uitspraak van het PvdA-kamer-
lid Stoffelen, dat sommige provinciale be
sturen zich uit persoonlijk eigen belang
tegen de reorganisatie zouden verzetten.
Deze snerende opmerking doet geen recht
aan de diepgaande discussie, die de afge
lopen jaren ook binnen de PvdA over dit
onderwerp zijn gevoerd, zo stelt hij.
Noordhollands Commissaris, zelf ook lid
van de PvdA, hoopt dat de PvdA-Kamer-
fractie niet zal blijven doorhollen op de
heilloze weg die in ’75 en ’76 werd ingesla
gen: Het idee om provincies en regionale
bestuursorganen „ineen te schuiven” (dus
het land in te delen in nieuwe provincies,
kleiner dan de huidige, maar groter dan
de hier en daar ontstane gewesten). Deze
gedachte heeft volgens De Wit een funest
effect gehad op de discussie over de reor
ganisatie en op de voortgang daarbij. Er is
sprake van „vijf verloren jaren” en van
een situatie waarbij geldt „terug naar af’,
aldus De Wit. Naar zijn mening is de
huidige discussie nu versimpeld tot een
wezenloze getallenstrijd o.ver het ideale
aantal provincies: 44, 26, 17, 13, 11
In zijn artikel doet De Wit de kamerle-
DEN HAAG-VOORHOUT. Het idee
dat Voorhout zou kunnen uitgroeien tot
een Bollenstad, is nog niet uit de wereld.
Dit „spookbeeld”, zoals het door de agra
rische bevolking van Voorhout wordt
ervaren, doemt nu weer op in een advies
van de Rijksplanologische Commissie
aan minister Beelaerts van Blokland
(volkshuisvesting en ruimtelijke orde
ning).
De minister zal binnenkort commentaar
leveren op het streekplan Zuid-Holland
West, dat in 1078 door Provinciale Staten
werd vastgesteld. Daarin wordt Voorhout
niet als grote bouwplaats genoemd, ter
wijl in de Verstedelijkingsnota van het
rijk die mogelijkheid wel staat aangege
ven. Volgens het streekplan moet de wo
ningbouw in Voorhout beperkt blijven tot
opvang van de eigen aanwas en ten behoe
ve van de overloop uit Katwijk, Noord-
wijk en Warmond. Dat is in de praktijk tot
uitdrukking gekomen in het plan-Oost-
hoek, waarin 1500 woningen zijn opge
nomen.
Vorig jaar deden geruchten de rohde
dat er plannen waren om in Voorhout
zesduizend woningen te bouwen. Zowel
burgemeester Van der Wouw als provinci
aal bestuurder Buysert, eerst verantwoor
delijke voor het streekplan Zuid-Holland
West, ontkenden dat toen. I
De Rijksplanologische Commissie vindt
niettemin dat de mogelijkheden bij Voor
hout „in het oog moeten worden gehou
den”. Zij wijst op de gunstige mogelijkhe
den voor het openbaar vervoer en ziet een
samenhang tussen een eventuele verdere
groei van Voorhout met de opening van
een station, waarvan de komst mogelijk
wordt door de aanleg van de Schiphollijn.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM. Heeft de KLM-
directie de ondernemingsraad van
het bedrijf gepasseerd toen zij aan
het begin van de politieke crisis in
Iran haar vliegers tegen de voor
schriften in op zicht naar Teheran liet
vliegen in plaats van uitsluitend op
instrumenten? Of hebben deze voor
schriften niets met de veiligheid van
het personeel te maken zoals om
schreven in de nieuwe wet op de
ondernemingsraden en kan zij zon
der medebeslissen van dit overlegor
gaan haarzelf het recht toekennen
instructies in de handboeken te ver
anderen?
den, wijzigerf. Uiteindelijk werden de
vluchten gestaakt nadat uit de gelederen
van de Vereniging van Vekeersvliegers
een kritische opstelling ten aanzien van de
vluchten op Teheran werd geuit en een
inspecteur van de Rijksluchtvaartinspec-
tie ze, na inspectie ter plekke, verbood.
dat de OR een „te groot en te log appa
raat” was om snel beslissingen te kunnen
nemen. Daarnaast moest worden getwij
feld aan de deskundigheid van het over
legorgaan bij ingewikkelde kwesties als
deze. „Wanneer ik de functies vn de men
sen in de ondernemingsraad bekijk, zie ik
een paar deskundige mensen, zoals pilo
ten en boordwerktuigkundigen. Voor de
rest zitten er natuurlijk wel aardige men
sen, maar van een assistent van de afde
ling afhandeling kun je moeilijk verwach
ten dat hij zich kan bezighouden met
ingewikkelde zaken”.
Deze uitspraak van de advocaat van de
KLM wekte nogal wat beroering bij de
ondernemingsraadsleden van de lucht
vaartmaatschappij. Het wordt volgens
OR-voorzitter Korringa hoog tijd dat „de
ze mentaliteit, die oök in de KLM-top
heerst, snel verandert”. Wij zijn geen hof-
narrerj die je zo maar te hooi en te gras
eens wat meedeelt, en als het er op aan
komt informatie onthoudt. Wij eisen dat
men zich aan de wet houdt en de OR mee
laat beslissen in zaken die voor ons allen
van belang zijn”. Ook over de mening van
de KLM dat overleg en mee laten beslis
sen voor de ondernemingsraad in zaken
die snelheid en grote deskundigheid verei
sen, te tijdrovend zopden zijn is Korringa
kort: „Misschien dat wij niet alles weten,
maar dat doet de directie ook niet. Ook zij
moeten zich laten voorlichten. Wij preten
deren ook niet alles te weten, maar we
kunnen wel veel te weten komen. En op
die manier gefundeerd meedenken en
meepraten. Dat moet de KLM eindelijk
maar eens gaan inzien. In haar eigen
belang”.
Over zes weken doet de kantonrechter
uitspraak in de KLM-zaak.
:;L
1978. Toch is de directie
niet geheel ontevreden
over de gang van zaken in
het voorgaande jaar. De
aanvoer en opbrengst van
vis nam weer toe: in 1979
ruim 30.000 kilo met een
opbrengst van 83.000.000
gulden tegen 29.545.000
kilo en 65.111.000 gulden
in 1978.
Het
venbedrijf
een
met een groot schip te va
ren dan met meerdere
kleine. Vooral op het on
derhoud en de perso
neelskosten wordt danig
bespaard.
De aanvoer van goede
ren met zeeschepen steeg
in 1979 ten opzichte van
1978‘ met 14 procent. Déze
groei was duidelijk merk
baar bij de ertsen en cel
lulose. Velsen zou in de
problemen kunnen ko
men als de grootte van
nieuwe schepen toe blijft
nemen. In dat geval Zal de
diepgang van de haven
ontoereikend blijken te
zijn.
leden van de OR is met Den Haag
overeen-gekqmen dat personeel van de
KLM op politieke betrouwbaarheid zou
worden onderzocht. Deze zogenoemde
screening is door de directie van de lucht
vaartmaatschappij steeds ontkend.
Dit zijn der kernvragen waarover zich
de kantonrechter in Amsterdam moet bui
gen na de behandeling gisteren van het
proces dat de KLM-directie had aange
spannen tegen de ondernemingsraad van
het bedrijf over de interpretatie van arti
kel 27.1 sub e van de Wet op de Onderne
mingsraden, dat het medebeslissingsrecht
van de OR regelt in zaken die de veiligheid
van het personeel aangaan.
b. door middel van streeksgewijze ge
meentelijke herindelingen versterking
van het draagvlak der gemeenten;
Als uitvloeisel van de NAVO-topconfe-
rentie van 1978, aldus De Geus, zijn be
sprekingen gevoerd met de directeies van
KLM, Martinair en Transavia, alsmede
met de voorzitters van de Vereniging van
Nederlandse Verkeersvliegers en de Ver
eniging van Boordwerktuigkundigen,
over de vordering van de vliegtuigen voor
het overbrengen van Amerikaanse strijd
krachten naar West-Europa in geval van
oorlogsdreiging of oorlog. De Amerika
nen, die in eigen land in zulke situaties alle
civiele vliegtuigen kunnen vorderen, had
den bij de bondgenoten aangedrongen op
een soortgelijke regeling.
en de twee veiligheidsvoorzitters hadden
ingestemd met deze geheimhouding, als
i gevolg waarvan ze geen overleg konden
voeren met hun achterban. Voor de PvdA
i wasdat aanleiding hierover vragen te
stellen, omdat een tweede gevolg van deze
geheimhouding was, dat de voorzitters
van de KLM-ondernemingsraad, FNV,
CNV en twee categorale bonden van de
ontwikkelingen verstoken waren ge
bleven.
De ondernemingsraad van de KLM wil
een discussie over het onderwerp omdat
i de veiligheid van het personeel hier in het
geding is. Gisteren heeft de OR daarover
nog een brief naar de KLM-directie ge
schreven. De KLM-directie heeft tot nu
toe volgehouden dat de contracten over
het beschikbaar stellen van vliegtuigen
niet in de OR thuishoren. Volgens enkele
den de volgende suggesties:
a. zoveel mogelijk behoud
stuurstaken bij de gemeenten;
Voorlopig komt het
daar echter niet van, veel
grote zeereuzen vinden
een plaatsje in de Buiten
haven nabij het Hoog-
ovens-terrein waar sche
pen van 100.000 ton te
recht kunnen. Uit de nota
van de gemeente Velsen
blijkt dat het geen
overbodige luxe is om ex
tra voorzieningen te tref
fen voor wat wordt ge
noemd de bijleggers, die
om uiteenlopende rede
nen (reparaties, bunke
ren, provianderen) een
ligplaats zoeken. In vijf
jaar tijd is hun aantal snel
afgenomen: 148 in 1975 te
gen 60 in 1979.
Rijkswaterstaat voelt er
echter weinig voor de be
staande accommodatie
pit te breiden of aan te
passen. De hieraan ver
bonden kosten zouden te
hoog worden. Bovendien
kan in geval van nood uit
geweken worden naar de
kade van Van Gelder Pa
pier in Velsen-Noord of
de havens bij Hoogovens.
Als ook daar geen plaats
meer is, wordt het schip
in kwestie doorgestuurd
naar Amsterdam.
Het Staatsvissersha-
venbedrijf zag het aantal
binnenkomende schepen
eveneens verminderen?
9753 in 1979 tegen 9902 in
Bij het werkverlof wordt gerekend in
zogenaamde manwachten, die een tijds
factor aangeven binnen een produktie-
dag. In de warmbandwalserij komen 250
manwachten te vervallen. Terwijl er in de
koudbandwalserij 1 zo’n 450 manwachten
worden geschrapt. De vooruitzichten voor
Hoogovens op herstel van de produktie, zo
heeft de directie meegedeeld, blijven som
ber. Voor het met werkverlof naar huis
sturen van werknemers hoeft Hoogovens
geen vergunning aan te vragen bij het
ministerie van sociale zaken. Dat is alleen
nodig als er sprake is van werktijdverkor
ting. Overigens lijkt, het onvermijdelijk
dat voor het vierde kwartaal voor een
periode van zes weken zo’n werktijdver
korting voor het produktiepersoneel
wordt aangevraagd.
Bij het werkverlof draait de Hoogovens
op voor alle kosten. In geval van een
werktijdverkorting neemt de overheid 80
procent van de salariskosten haar reke
ning.
(Van onze
IJ mond-redactie)
IJMUIDEN. De ha
ven van IJmuiden (ge
meente Velsen) heeft ook
in 1979 haar derde plaats
op de vaderlandse-haven-
ranglijst weten te hand
haven. Dit ondanks het
feit dat het aantal binnen
lopende zeeschepen in
vergelijking tot/1978 met
13 procent daalde. Deze
daling is mede het gevolg
van de komst van steeds
grotere vaartuigen die de
plaats van de kleinere
schepen innemen. Ook
het Staatsvissershaven-
bedrijf werd in 1979 ge
confronteerd met een te
ruglopend aantal „klan
ten”. Deze ontwikkeling is
vooral het gevolg van de
slechte gang van zaken in
de visserij.
De Haringhaven en de
Visserijhaven in IJmui
den worden beheerd door
het Staatsvissershaven-
bedrijf, terwijl Rijkswa
terstaat een groot deel
van het overige havenge
bied onder haar hoede
heeft. De gemeente Vel
sen heeft formeel geen en
kele bemoeienis met de
gang van zaken op en
rond het water.
Desondanks publiceert
het bureau economische
zaken en sociografie ieder
jaar een overzicht van het
scheepwaterverkeer en
goederenvervoer. Dit is
vooral voor het Velsense
college opdat zij bij het
bepalen van haar (haven-
)beleid kan beschikken
over voldoende gegevens.
Velsen neemt al jaren
lang de derde plaats op de
havenranglijst in na Rot
terdam en Amsterdam. In
1979 liepen er 2174 sche
pen binnen tegen 2508 in
1978. Door de komst van
alsmaar grotere schepen
zijn er met name veel
kustvaarders verdwenen.
Het is voor de reders fi
nancieel aantrekkelijker
van be-
Staatsvissersha-
staat garant
voor een groot aantal
voorzieningen in de Ha
ringhaven en de Vissers-
haven (o.a. opslagruim
ten, levering van water en
elektriciteit en een droog
dok) waarvoor de gebrui
kers vaste tarieven beta
len. Toch vertoont de be
groting ieder jaar een
aanzienlijk tekort. In 1979
ruim 1,8 miljoen gulden
tegen 2,3 miljoen gulden
in 1978.
De tekorten worden
door de Rijksoverheid
aangevuld al wil deze wel
dat er alles aan gedaan
wordt om de schade zo
veel mogelijk te beper
ken. Over de komende ja
ren bestaat bij het Staats-
vissershavenbedrijf veel
onzekerheid. De resulta
ten in 1979 Varen in ver
gelijking met die van
voorgaande jaren zo gek
nog niet. Met name de vis
serij vertoonde een kleine
opleving hetgeen meteen
merkbaar is op de balans.
Voor dit jaar wordt ech
ter rekening gehouden
met een groter verlies.
„Wij zijn sterk afhanke
lijk van de visserij. Als er
in die sector een afname
van activiteiten ontstaat,
wordt het ook aan de wal
rustiger. Vorig jaar ging
het wat beter maar daar
is alles mee gezegd. Het is
moeilijk om nu al voor
spellingen voor de nabije
toekomst te doen. Daar is
zie situatie in de visserij te
slecht voor”, aldus een
woordvoerder van het
Staatsvissershavenbe-
drijf.
