exposities
Zes regionale bands
spelen in Velserbeek
De Melkweg wil vaart erin houden
Libelles
Dieet-Telefoon
023-339040/
Deze prijs is toegekend aan momenten
Nikolaus Harnoncourt en Gustav Leonhardt
aan
a
Erasmusprijs uitgereikt
Vragen over lijnen?
Bel vanavond tussen? en 10 uur
Kunstgebitten
VENETIE DEELT
Inschrijving voor
Cameretten nog
mogelijk
Chinees eerbetoon
aan Joris Ivens
Franse schrijver
Genevoix overleden
„LEEUWEN” UIT
99
Tiende verjaardag van
Amsterdams centrum
ELI
13
KUNST
1980
D I N S D AG 9 SEPTEMBER
1
J
door Gemma Coebergh
i
door John Oomkes
AMSTERDAM. De Erasmusprijs is gisteravond toegekend aan de
Oostenrijkse musicus Nikolaus Harnoncourt en zijn Nederlandse
Goed bericht voor de
bezitters van
Hebt u vragen over het volgen van een dieet? Over gym?
Over psychische problemen? Bel vanavond Libelle.
Daar zit een uitgebreid team deskundigen voor u klaar.
Om alle vragen over lijnen te beantwoorden.
Kostenéén telefoontje. Tot vanavond.
Aan de lijn-lijn.
beter weet”.
AMSTERDAM. „Je moet wel met een heel raar voorstel komen,
wil je hier te horen krijgen: over mijn lijk! Dat komt omdat nieuwe
mensen hier heel langzaam ingegroeid zijn. Zij zijn over het algemeen
langzamerhand erbij gevraagd en als het ware vergroeid met De
Melkweg. We hebben ook geen deskundigen aangetrokken, sollicita
ties geplaatst. De groep medewerkers en de staf is op een heel
natuurlijke manier aangevuld. We zijn ook geen club die van buiten
een muziekprogrammeur aantrekt; zo eentje waartegen je niets meer
hoeft te zeggen, omdat ie het toch
Verfijnd
collega Gustav Leonhardt. Beiden zijn specialisten op het gebied van
muziek uit de 17e en 18e eeuw. De prijs werd overhandigd door prins
Bernhard, in zijn functie van regent van de Stichting Premium
Erasmianum.
De Stichting Premium Erasmianum stelt zich tot doel de zgn.
Erasmusprijs jaarlijks uit te> reiken. Deze prijs is bedoeld voor
diegenen die een belangrijke bijdrage hebben geleverd op cultureel,
sociaal of sociaal-wetenschappelijk terrein.
fr’NI
fflOW/j f.|
(Van onze kunstredactie)
(ADVERTENTIE;
1982 gereed te hebÓen
(ADVERTENTIE)
M
Bij een dergelijke manifestatie wordt
per traditie veel gesproken. De beide lau
reaten werden niet alleen toegesproken,
Maar uiteraard konden zowel Harnon
court als Leonhardt hun inzichten maar
op één manier zo volledig mogelijk prijs
geven: door te'musiceren. Laatstgenoem
de deed dat in zijn hoedanigheid als orga
nist met de sereen vertolkte Contrapunc-
tus I uit Die Kunst der Fuge van Johann
„Dit gebouw had waanzinnige mogelijk
heden. We wilden iedereen de kans geven
het te gebruiken. Groepen die iets nieuws
proberen waren en zijn hier welkom. Dat
kost strijd, het voorop lopen. Daar zijn
risico’s voor nodig. Af en toe zijn er best
mensen hier op hun bek gegaan. Maar het
kon hier toch maar. De Melkweg kun je
rustig een instituut noemen, maar dan in
de positieve zin. Het is geen ingeslapen
tent. Groepen die met ons meegegroeid
VELSEN. Jaap en Willem Groen,
twee sterk in popmuziek geïnteresseerde
IJmuidenaren, vinden dat de in de IJ-
mond gewortelde bands vaker de kans
moeten krijgen in hun eigen regio op te
treden. Om te laten horen dat ook dicht
bij huis goede muziek wordt gemaakt,
hebben de gebroeders Groen samen met
Henk van der Vis een popconcert op
stapel gezet waaraan voorlopig vijf IJ-
muider en één Haarlemse groep meewer
ken. Dit gratis toegankelijke promotie-
concert speelt zich zaterdag van 14 tot 23
uur af in de muziektent van park Velser
beek.
Gerrit van de Ven uit Zierikzee expo
seert olieverven tijdens de gehele maand
september in het gebouw van de SBK aan
de Ged. Oude Gracht in Haarlem. Ge
opend: dinsdag tot en met vrijdag van 13-
17 uur, zaterdag van 11-17 uur en donder
dag avond van 20-22 uur.
Van 11 tot 31 oktober is in de boekhan
del- antiquariaat en uitgeverij (Nwe. Spie
gelstraat, Amsterdam) een verkoopten
toonstelling van oude Japanse Houtsne
den georganiseerd.
Genevoix begon na de Tweede Wereld
oorlog te schrijven. Raboliot uit 1925, be
kroond met de Goncourtprijs, wordt be
schouwd als zijn hoofdwerk.
Andere boeken van zijn hand zijn Eva
Charlebois uit 1944, Sanglar uit 1946, Sous
Verdun, L’ assassin, Le petit Bat, Le Ro
man de Renard, Jeux de Glacés, Mon ami
l’Ecureuil, Cyrille en Marcheloup.
JAVEA, (SPANJE AFP). De Franse
schrijver en voormalig permanent-secre-
taris van de Franse academie Maurice
Genevoix is maandagavond op 89-jarige
leeftijd overleden in zijn zomervakantie-
oord bij Javea in de Spaanse provincie
Alicante.
het gebouw. Maar we willen groepen van
buiten best onderdak bieden. De moge
lijkheden die het ophnuiv heeft benutten”
De RAI-jury alleen al zag kans om maar
liefst tien acteurs en actrices op enigerlei
wijze eervol te vermelden. Maar de prijs
waar het wérkelijk om begonnen was, de
Gouden Leeuwen, werd tegen inflatie be
hoed en daarom slechts in viervoud uitge
reikt. Twee kwamen er terecht bij ex-
aequo Atlantic City, USA (van Louis Mal
le) en Gloria (John Cassavetes) in de afde
ling commerciële produkties.
In de categorie alternatieve produkties
ging de hoofdprijs naar dp Griekse film
Megalexandros (van Angelopoulos) en de
Gouden Leeuw voor het meestgewaar-
deerde regiedebuut wordt naar Hongarije
verstuurd voor „Een gezegende dag” van
Peter Gothar.
De fijm Megalexandros legde boven
dien beslag op de Prijs van de Internatio
nale Filmkritiek.
terecht kan voor toneel, bewegingsthea
ter, dans, filmhuis, pop- en rockmuziek,
een overdekte markt, een theehuis en een
restaurant.
„Kijk”, zegt Wouter, „de start was een
heel bewuste opzet. Je wilde van alles
laten gebeuren. Tien jaar geleden bestond
die vorm niet. Zo’n centrum was er ner
gens. Waar kon nou bijna letterlijk alles?
Nu kun je als je terugkijkt, constateren
dat er meer sprake is van een formule.
Elke avond is er theater, film, muziek,
noem maar op. Inderdaad een formule.
Maar het gaat wel om het invullen van
zo’n formule. Ben je wat dat betreft ge
spitst op nieuwe zaken, breng je nieuwe
informatie voor het publiek”.
„Je kunt De Melkweg thans misschien
best een instituut noemen. Maar zolang je
je als centrum maar openstelt voor elke
nieuwe injectie van buiten, hindert dat
niet. Gespitstheid op nieuwe zaken daar
komt het op aan. Als hier een theater
groep aan de deur komt die wil komen
spelen, laten we ze spelen, geven we hen
de gelegenheid om zich te presenteren. Zo
hebben we op dat gebied een voorhoede-
functie kunnen spelen. Het Footsbarn
Theatre, het Katheater, de Bamsisters,
noem maar op”.
(Van onze kunstredactie)
VENETIË. Op het Filmfestival van
Venetië, waar sinds 1968 geen officiële
onderscheidingen meer waren toege
kend, heeft gisteren een ware prijzenslag
gewoed. Ongeveer zeven verschillende
instanties (uiteenlopend van journalis
tenclubs tot en met wakers over de ka
tholieke moraal en cinefiele bankinstel
lingen) deelden kwistig oorkondes, beeld
jes en vetleren medailles uit.
Als centrum in beweging blijven. Stafleden Wouter de Boer (links) en Cor Schlösser geloven
daarin. (Foto Lex van Rossen)
maar gaven in hun dankwoord ieder op
hun eigen wijze zeer kernachtig weer wat
de drijfveren zijn die hen aan het werk
hebben gezet en gehouden. Harnoncourt
hield een vurig, soms uitgesproken plei
dooi voor het levend houden van de mu
ziek: „In onze tijd hebben we meer muzi
kaal materiaal dan ooit tevoren, maar de
muziek is geworden tot een ornament.
Geen enkele muziek kan worden gladge
streken, wij moeten haar totaal benade
ren, niet alleen uit esthetische (overwe
gingen”.
Prins Bernhard in gesprek met Gustav Leonhardt (in het midden) en Nikolaus Harnoncourt
(links) na het uitreiken van de Erasmusprijs 1980 in het Amsterdamse Concertgebouw
gisteravond.
Sebastian Bach en als leider van het Leon-
hardt-consort in twee delen uit Tafelmu-
ziek HI van Georg Philip Telemann, die
vitaal en met heldere contouren werden
vertolkt.
Harnoncourt leidde een uitvoering van
Monteverdi’s II combattimento di Clorin-
da e di Tancredi, uitgevoerd door zangers
en instrumentalisten van de Zürcher
Oper, een gezelschap waarmee Harnon
court de laatste jaren zeer intensief werkt.
En deze uitvoering op het podium van het
Amsterdams Concertgebouw was de best
mogelijke uitbeelding van Harnoncourts
principes. Springlevendheid bleef de bo
ventoon voeren, iets/ dat de (gelukkig!)
geen enkel moment verwaarloosde klank
schoonheid en het muzikale evenwicht
een intensieve gloed verleende.
(Van onze kunstredactie)
DELFT, t— De Cameretten, het jaarlijk
se concours waar amateurcabaretgroe-
pen zich kunnen presenteren, wordt dit
jaar van 28 tot en met 31 oktober gehou
den in het Waagtheatef in Delft. Een jury,
bestaande uit Joke van Leeuwen, Jan
Boerstoel, Hein Hoefnagels, Paul Scheel-
ings en Theo Stokkink, zal de groepen
beoordelen en kritiseren. De drie win
naars zullen een kleine toernee aangebo
den krijgen langs theaters in Maastricht,
Rotterdam, Utrecht, Groningen en Am
sterdam.
Cabaretgroepen die nog willen inschrij
ven kunpen dat doen bij de Stichting
Cameretten, Voldersgracht 1 in Delft.
In de Grote Zaal van het Amsterdamse
Concertgebouw voltrok de uitreiking zich
in een zeer glansrijke en feestelijke sfeer,
in de aanwezigheid van koningin Beatrix,
prins Claus, prinses Juliana, prinses Mar
griet en mr. Pieter van Vollenhoven.
Gustav Leonhardt toonde zich ook als
spreker verfijnd en gedetailleerd, haar-
scherp-ironisch en relativerend: „Zoals
een boosdoener alleen maar op bepaalde
momenten een slecht mens is, is de kun
stenaar op bepaalde momenten een bij
zonder mens. Deze prijs, die wij vandaag
ontvangen, is daarom toegekend aan mo
menten”. Hij noemde zichzelf een schakel
in de keten van de historie, een pars pro
toto, iemand die zoals elke musicus kampt
met de materie: „Ik ben u dankbaar, dat u
niet hebt gewacht op de perfectie”.
HONGKONG (AFP). De Nederland
se filmer Joris Ivens is vrijdag in Peking
op een speciale plechtigheid gehuldigd
door de Chinese onderminister van Cul
tuur, Situ Huimin. Hierbij waren onder
anderen vice-premier Wang Renzhong,
minister van Cultuur Huang Zhen en
persoonlijkheden uit de Chinese wereld
van kunst en cultuur aanwezig. In het
nationaal cultuurpaleis van Peking was
een foto-expositie van het werk van
Ivens ingericht.
Opgetreden wordt door de IJmuider
formaties Out of Reach, Low, Fragile,
Front Page en Main Line en de Haarlemse
band Have Mercy; allemaal groepen die
zich hebben weten te verzekeren van een
oefenruimte en volgens de organisatoren
alleen op grond daarvan al in staat moe
ten worden geacht een kwalitatief redelijk
geluid te produceren.
Out of Reach bestaat uit Cor Dijkhuizen
(slagwerk), Henk Schippers (slag/sologi-
taar), Hans Dubbelaar (bas) en Jaap
Groen (zang). De formatie werd deze zo
mer opgericht en speelt blues, rock en
hardrock .composities van eigen hand,
geïnspireerd op de muziek van onder an
dere Queen en Ted Newton.
Fred Korridon (slag/sologitaar en zang),
Harry Koster (bas) en Dennis Broek (slag
werk) spelen in Low al zo’n vijf jaar
samen. De groep legt zich voornamelijk
In de aula van Museum Het Rem-
brandthuis (Jodenbreestraat 4-6, Amster
dam) wordt van september 1980 tot en met
april 1981 een serie demonstraties gege
ven door de Amsterdamse graficus Han
Massee. De demonstraties zijn opgezet om
de bezoeker enig inzicht te geven in de
techniek van het etsen en worden gevolgd
door een rondleiding door het museum
waarbij ook aandacht zal worden besteed
aan de technische aspecten van Rem
brandt’s etswerk. Iedere laatste zondag
van de maand vanaf 14 uur.
muziek of theater in aanraking komt.
Vroeger was dat zelfs zeer vanzelfspre
kend hier. Tegenwoordig maakt het pu
bliek een veel bewustere keuze. Staan er
iedere avond zo rond tien uur een grote
pluk mensen bij de theaterzaal te
wachten”.
„Ook in de muziek zie je dat”, meent
Cor. „De Melkweg schrikt niet terug voor
nieuwe zaken. In de popmuziek gebeuren
nu voor het eerst sinds jaren weer verfris
sende dingen. Het-waar-gaan-we-daar-
mee-op-af interesseert ons. Laat die nieü-
we kwaliteit hier maar zien. Dat trekt
inderdaad een nieuw publiek aan”.
Beide stafleden noemen met name het
samenwerken binnen staf en medewer-
kersgroep als een basisvoorwaarde voor
de wjjze waarop De Melkweg heeft kun
nen functioneren. Wouter: „Je moet na
melijk als centrum in beweging kunnen
blijven. Dat bewegen moet als filosofie in
je zitten. Gepind zijn op groepen en arties
ten die een beetje elektrisch zijn, zal ik
maar zeggen. Mensen die iets óver willen
brengen ,de kans geven. Als centrum er de
vaart in willen houden”.
„Die mentaliteit krijg je terug van de
bezoekers. Die vertellen je dat ook. Het
vreemde is dat zo’n proces veel terloopser
verloopt dan een grote filosofie. Dit voor
jaar was ik bij die toestand in de Vondel-
straat. Vanaf het balkon van dat gekraak
te huis werd telkens doorgegeven welke
organisaties zich solidair verklaarden met
de krakers. Goh, dacht ik, zal ik de naam
van De Melkweg doorgeven? Maar zo wer
ken we eigenlijk niet. Wel zijn Leo en
Eugène van de keukenploeg meteen met
een pan soep naar die jongens gegaan.
Grote solidariteitsverklaringen liggen ons
niet zo, het terloopse werk wél. Het is
maar een voorbeeldje, hoor”.
Die gerichtheid komt ook tot uiting in de
wijze waarop juist De Melkweg een voor
name rol speelt in de opzet en program
mering van het Festival of Fools. De staf
en medewerkers willen zo’n manier van
werken die in dergelijke evenementen tot
uiting komt in de komende jaren nog
verder aanscherpen. Deze week echter
wordt er eerst uitbundig in verband met
het jubileum gefeest. Morgenavond ge
beurt dat in besloten kring, maar vanaf
donderdag tot en met zaterdag met wie
maar even wil binnenwippen
„Zo zijn vrouwengroepen hier geko
men, hebben de homo’s hier een festival
gehouden, zijn er dichtmanifestaties ge
weest. Kreeg je ook kleinere eendaagse
manifestaties als Disco tegen racisme. Zo
iets ontwikkelt zich niet vanzelfsprekend,
maar je merkt dat mensen best mee willen
groeien en zich niet verzetten tegen een
nieuwe lijn die zich langzamerhand afte
kent”.
Openheid past De Melkweg per defini
tie, zo wordt uitgelegd. Het is allang geen
centrum meer dat met het smalende be
grip hippietent kan worden afgedaan.
Cor: „Het gebouw is in principe voor een
heleboel mensen. Voor mensen die om
wat voor reden dan ook hier op afkomen.
Het gaat daarbij om een heleboel verschil
lende dingen. We willen niet het publiek
per sé aan ons binden. Wel leuk is als je
merkt dat een groeiend publiek De Melk
weg in hun uitgaanspatroon gaan bp-
nemen”.
Wouter, aanvullend: „De formule als je
dat zo wilt noemen, bevordert dat sterk.
TT-< Lm-» wincfol jilr
Voorts hebben zij door het in praktijk
brengen van hun inzichten een diepgaan
de invloed uitgeoefend op collega’s die
zich met diezelfde materie bezighouden,
en hun projecten die op de 'grammofoon
plaat zijn en worden vastgelegd, bezitten
een onbetwistbare waarde. Daarbij pre
senteren zowel Harnoncourt als Leon
hardt zich als integere persoonlijkheden,
die zich grenzen weten te stellen en wars
zijn van fanatisme”.
In een dankwoord zei Ivens dat hij van
plan is weer een documentaire over het
leven in China te maken. Hij verwacht
deze rolprent in 1982 gereed te hebÓen.
Dentofix - een aangenaam en hygië
nisch ppeder - brengt uitkomst voor
alle loszittende of losrakende kunstge
bitten.
Een weinig Dentofix, s morgens op de
plaat gestrooid, houdt uw gebit de
gehele dag, onder alle omstandighe
den, vast en zeker op zijn plaats.
Bij apotheken en drogisterijen.
„De manier waarop we hier werken
hangt dus samen met de wijze waarop we
van binnenuit zijn gegroeid”. Cor Schlös
ser, coördinator van het Amsterdamse
centrum De Melkweg zet eën stevige
boom op samen met Wouter de Boer,
evenals hij een van de mensen van het
eerste uur. Tijdens een interview filosofe
ren over de succesformule van de dezer
dagen tien jaar oude Melkweg ligt hen niet
zo.
Cor: „We hebben nooit een zware filoso
fische bagage gehad”. Wouter: „Mmm, dat
hangt samen met het maken en bouwen
dat we vanaf het eerste begin hebben
gedaan. We zijn zelf begonnen van een
oude melkfabriek een centrum te maken.
Dat ging heel moeizaam. In de geest van:
probeer maar”.
In 1970 kregen Wouter, die thans theater
programmeert in De Melkweg, Cor en nog
enkele anderen de beschikking over de
lege OWO-melkfabriek. Een goor fa
briekscomplex aan de Lijnbaansgracht,
dat zich schurkt tegen; de rug van de
statige Amsterdamse Stadsschouwburg.
Het bevindt zich net opzij van het Leidse-
plein. Jarenlang heb ik tientallen buiten
landers de weg gewezen naar de „Milky
Way”, maar nu geniet deze schuilplaats en
uitgaansplek voor de vrijen van geest een
wereldvermaardheid
De Amsterdamse burgerij keek er in het
begin met een scheef oog naar. Een plaats
waar niets hoeft en alles mag, kan in de
regel niet op een al te grote soepelheid van
de buitenwereld rekenen. Maar ondanks
de stigmatisering en etikettenplakkerij
bleek De Melkweg in een ongelooflijke
behoefte te voorzien. Per week bezoeken
gemiddeld meer dan vierduizend mensen
het centrum. De jaarcijfers lopen naar de
kwart miljoen toe. Menigeen voelt zich
thuis in dit overdekte stukje straat, waar
toe op het actuele top-40 werk. (Fragile
werd een jaar geleden gevormd door
Ruud van der Heyden (slag/sologitaar en
zang), Leo Otte (bas), Henk van der Vis
(orgel, zang en slaggitaar) en Gert van der
Berg: slagwerk). Ze brengen naast hitpa-
radenummers ook rock- en blueswerk.
De evenoude groep Front Page (Luc de
Niet/bas, Willem Kaas/slagwerk, Jos van
Ewijk/zang, slag- en sologitaar en Fred
van den Eykhof/keyboards en slaggitaar)
heeft daarnaast nog new wave-nummers
op het repertoire, terwijl Main Line
anderhalf jaar geleden ontstaan met
Charles Heynen op bas, John Leure als
zanger, Richard Geiteman als slag- en
sologitarist en Ronald Koger achter de
drums composities van onder meer
Phoney The Hardcore, Herman Brood
en Rolling Stones uitvoert.
De enige Haarlemse deelnemer aan het
popconcert, de vijf jaar oude formatie
Have Mercy (Rein Kamper/bas, Rinus Sie-
mer /slagwerk, Hans van der Worp/sologi-
taar en zang en Arthur Hollander/orgel)
speelt naast bestaande nummers ook veel
eigen werk in de rocktraditie.
Waarschijnlijk zal zaterdag nog een ze
vende band aantreden ter vervanging van
de groep Jinx, die wegens een één der
groepsleden overkomen ongeval van deel
name moest afzien. Welke groep dat
wordt is nog niet bekend. Daar het de
organsatoren er om te doen is, meer be
kendheid te geven aan de muziek van de
IJmond-popgroepen zal het zeker een re
gionale band worden. De initiatiefnemers
verwachten zaterdag tenminste duizend
bezoekers.
Cor: „Had je de invulling van het geheel
bij het oude gelaten; kijk, dan waren er.
eh. neem het filmhuis. Er zijn nog altijd
mensen die het jammer vinden dat we
gebroken hebben met het verleden. Het
oude, in hun ogen unieke Melkweg-film-
huis is er niet meer ih die zin dat je rustig
onderuit kunt hangen, liggen op een baal
schuimrubber. Het is nu een veel keuriger
filmhuis met een duidelijke programme
ring”.
„Je kunt best spreken over een ontwik
keling in die zin. Zo’n jaar of wat geleden
hebben we de koppen bij elkaar gestoken
als staf. Moet je op een gelijkmatige ma
nier maar doorgaan? Nee, vonden wij
toen. Je moet naar meer, ook naar andere
dingen grijpen. Zo is bijvoorbeeld het
internationale vrouwenfestival hier ont
staan. En dat was best moeilijk voor een
heleboel mensen; ook voor bepaalde staf-
leden, die omdat ze nu eenmaal man wa-
zijn, zijn hier nog steeds welkom. Het is ren, enkele dagen niet welkom waren in
leuk om dan van elkaar te zien wat de 1 ”'r
ontwikkeling is geweest. En of een derge-
Minister Situ merkte in een toespraak
op dat het voor het eerst was dat een
buitenlandse filmmaker in China werd
gehuldigd. Hij noemde Ivens een oude
vriend van het Chinese volk en bracht in
herinnering dat hij al in 1938 in China was
om een film te maken van de oorlog met
Japan. Sindsdien was hij verscheidene
malen teruggekeerd om films te maken en
hij bracht zijn waardevolle ervaring
geestdriftig over op jonge Chinese fil
mers, aldus Situ.
De redenen tot het verlenen van de
Erasmusprijs aan Harnoncourt en Leon
hardt werden door de directeur van de
stichting, drs. H. R. Hoetink, aldus ver
woord: „Dat beide musici door diepgaan
de studie een nieuwe visie op de muziek
uit de zeventiende en achttiende eeuw
hebben verbreid, dat zij daarmee een zeer
waardevol cultuurgoed voor een groot pu
bliek toegankelijk hebben gemaakt.
