Simpel verhaaltje met puur-spectaculair slot
haarlem
cimsterdcim
Fenomenale speciale
effecten in Disney’s
perfecte Black Hole
film
Charlotte: on-Nederlandse kwaliteit
s
I
Festivalpubliek Venetië uitgesproken enthousiast over productie Frans Weisz
laar
tra
int
Ml:
ft
All the President’s men
verboden in Indonesië
Ml
16
17
19 8 0
FILM
I
I I
1
t
door Hein Kropman
-VRIJDAG 12 SEPTEMBER
choice
hich CH” g size
-r
Eén ding staat als een paal boven
water: het allernieuwste science ficti
on-project uit de Disney-studio’s Het
Zwarte Gat (The Black Hole) ziet er
werkelijk fantastisch uit. Wat de afde
ling speciale effecten in de studio’s in
Burbank in elkaar heeft weten te zetten
is fenomenaal. Er is zelfs voor de
filmopnamen een nieuw camerasys
teem ontworpen en gebruikt, het
ACES-systeem (Automated Camera
Effects System), een revolutionair ont
werp, dat in staat is de speciale effec
ten briljant over te laten komen. Het
systeem werkt perfect en zo ziet de
film er ook uit.
door Pieter van Lierop
tobaeeos
hi
hii
Bl
n. Tel.
Tl
Ernest
de robot Vincent in The Black Hole
van
shirts
38 zw
>903
19-
r.
uur.
Scène uit Charlotte.
167?
159
nu'
4
4
I
I
Het verhaaltje is erg simpel, gewoon de
goeden tegen de kwaden, waarin natuur
lijk de goeden overwinnen, maar met een
toch wel verrassend en puur-spectaculair
slot.
De bemanning van het ruimteschip Pa
lomino komt bij toeval aan boord van de
Cygnus èn achter het geheim van Rein
hardt. De laatste zet zijn legers van robots
in, om de ruimtevaarders die het niet met
hem eens zijn het zwijgen op te leggen,
maar dank zij het vernuft van vooral
Vincent overleven onze helden vrijwel alle
laserstraalveldslagen.
ruimtevaartuig heeft hij menselijke ro
bots gemaakt en enorme legers echter
mechanische creaturen moeten hem be
schermen.
en wel-
met op
Als U
even
I
l
t
Het Zwarte Gat draait om het mysterie
van zo’n gat in het heelal, een geïmplo-
deerde ster die een enorm krachtveld ont
wikkelt en als een soort ruimtestofzuiger
functioneert. Als een enorme „draaikolk”
slaat zo’n verdwenen ster een gat in de
rand van het universum en wat zich daar
achter bevindt is de vraag die de dolge
draaide dr. Hans Reinhardt (Maximilian
Schell) al meer dan twintig jaar bezig
houdt. Hjj weigerde dan ook terug naar de
aarde te keren toen hij daar opdracht
voor kreeg en bleef met zijn enorme ruim
teschip Cygnus aan de rand van zo’n
enorm Zwart Gat zweven in een poging
aan de andere kant te komen. Nou heeft
die Reinhardt een nogal misdadige inslag;
van de rest van de bemanning van zijn
mijdelijk grote historische relevantie in
gekleurd.
(Van onze kunstredactie)
Behalve Black Hole die in Amsterdam
op het Rembrandtpleintheater en in City
1 te zien is (zie elders op deze pagina) zijn
er nog vijf andere Amsterdamse premiè
res deze week.
HH-MBIK
URN
ÏIERUINO
In Tuschinski 4 is Nick Carter in Praag te
zien; in Cinema International draait een
nieuwe thriller van David Lowell Rich,
getiteld Groene ogen in de nacht (Eye of
the Cat). Hoofdrollen worden gespeeld
door Eleanor Parker, Michael Sarrazin en
Gayle Hunnicut.
GAST
privé-
slegen-
i 11.00
avonds
■ir. Tel.
(Van onze kunstredactie)
Behalve de nieuwe science-fiction pro-
duktie van Walt Disney Studio’s, The
Black Hole, die in Luxor te zien is, heeft
het Haarlemse bioscoopprogramma nog
enkele andere nieuwe films te bieden.
513090
ir. wel-
mkjes,
ssende
leid
in
privé-
De kosten van alleen al die door Ellenss-
haw ontworpen „speeltjes” bedroegen
meer dan tachtig miljoen gulden.
De sympathie én de dreiging in Het
Zwarte Gat gaat ook zeker niet uit naar de
acteurs van vlees en bloed, maar naar de
optredende robots, waarvan Vincent, éen
haast menselijk reagerende medestander
van de „goeden” de hoofdrol speelt. Die
Vincent is werkelijk een uitstekend „ke
reltje”, die heel wat klusjes opknapt voor
zijn aardse vrienden, maar buiten dat is
het een laserstraalscherpschutter en dat
geeft ook weer heel wat fraaie staaltjes
vuurwerk te zien.
Onder leiding van super-trucage-beden-
ker Peter Ellenshaw, de man die ook
achter Star Wars stond, en als een ware
tovenaar de meest spectaculaire en ver
rassende toestanden uit zijn trukendoos
wist te toveren, werden decors en ruimte
schepen gecreëerd, die hun weerga (nog)
niet hebben.
Boontje, in dit geval dus de doorge
draaide Reinhardt, komt om zijn loontje
en het resterende deel van de Palomino-
bemanning vlucht met een reddingsraket
van het in stukken en brokken uiteenval
lende ruimteschip.
Alleen gaat die raket niet richting aarde,
maar dwars door het Zwarte Gat...
Met nogal wat acteurs van naam, Antho
ny Perkins, Robert Foster, Joseph Bot
toms en Ernest Borgnine blijft het simpele
verhaal overeind, maar de indrukwek
kendste bijdrage aan het Zwarte Gat
komt toch uit de speciale-effectenhoek.
Want nogmaals, dat is de kracht van de
film.
En in Zuid-Frankrijk is er de ervaring
van haar in crisis terechtkomende groot
moeder bij Hitlers gebral over de radio en
de daarna volgende zelfmoord van de
oude vrouw. Maar vanuit onze weten
schap Wat zich verder aan gruwelijke his
torische feiten voltrokken heeft, is de be
studering van dit ene particuliere mensen
leven al aangrijpend genoeg. Weisz en
Judith Herberg (die het scenario geschre
ven heeft) kunnen niet genoeg geprezen
worden voor hun subtiliteit en terughou
dendheid. Zij hebben ook niet echt Char
lottes leven verfilmd, maar meer Charlot
tes ervaringen, voor zover die van directe
invloed zijn geweest op haar kunst. Maar
vanuit bijvoorbeeld alleen al de zelfmoor
den van haar eerste moeder en van haar
grootmoeder en de ervaringen in nazi-
Duitsland, zijn die gouaches met onver-
a
ra
5’
3 0
rt. Tel.
gaise Ann had. In het heden van de film,
ontmoeten de vrouwen elkander weer, nu
beiden getrouwd, en trachten die mooie
dagen van hun lesbisch-getinte verhou-
ding te herhalen. Door een slecht scenario
verloopt de film uiterst moeizaam met
zweverige dialogen van het ene vage mo-
ment naar het andere.
Het overige programma blijft dus onge
wijzigd met de nachtvoorstelling van The
ippara- Outlaw Josey Wales in Palace, Zombies in
voorra-
Haar-
aken.
Frans Hals, Het Omen (nachtvoorstelling)
in Luxor, Caligula in Lido, Ten in Studio,
en Jerry Lewis in Roxy.
Voor de kinderen is er Jungle Book in
Studio en een nieuw avontuur van de
Dikke en de Dunne als eilandbewoners in
Palace.
De kracht van de film zit primair in de
uiterst doordachte en beheerste beper
king van het thema. De verschrikkelijke
dreiging wordt voelbaar gemaakt vanuit
de beperkte waarneming van Charlotte
zelf. Ze ziet in Berlijn de uniformen op
straat en hoe haar vader een keer thuis
komt als hij door de nazi’s onder handen
is genomen. De film fourneert daar dan
slechts een enkel kort en buitengewoon
gestileerd, maar desalniettemin perfect
werkende impressie bij van de Kristal-
nacht.
an. Wi)
goed.
White
■2 uur
reuze als filosofische zin, haar mentor
geweest is.
In 1939, als de hel in Duitsland op het
punt staat in grootste hevigheid uit te
breken, wordt ze naar haar grootouders in
Zuid-Frankrijk gestuurd, waar ze alle
energie en obsessies waar ze over beschikt
investeert in haar beeldende kunst, die
„leven of theater?” als bindend motto
heeft en doortrokken is van vooral de
samenhang tussen liefde en dood. De
vlucht naar de Middellandse Zee blijkt
dan niet ver genoeg te zijn geweest en de
film stopt op het moment dat ze op de
trein stapt, terug naar het nazi-regime dat
haar zal vermoorden.
s
Art Garfunkel, vroegere partner van
Paul Simon, speelt de hoofdrol in Bad
Timing. Regie Nicolas Roeg (Alhambra 1).
atingen
:T! J.
is ver-
ir Post
maal
In Tuschinski 1 draait een nieuwe wes
tern, getiteld The Ling Riders. Onder re
gie van Walter Hill is het bijna een familie-
affaire geworden met in de hoofdrollen
David, Keith en Robert Carradine, James
en Stacy Keach en Dennis en Randy
Quaid.
JAKARTA (Reuter). De Indonesi
sche autoriteiten hebben vertoning van
de bekroonde Amerikaanse film All the
President’s men op een deze maand te
houden festival van Amerikaanse rol
prenten verboden.
Volgens een officiële woordvoerder is
dit om politieke redenen gebeurd. De
film, met Robert Redford en Dustin Hoff
man in de hoofdrollen, geeft weer hoe
twee journalisten van de Washington
Post het Watergate-schandaal aan het
daglicht brengen en zo president Richard
Nixon ten val brengen.
Over ruim twee jaar moeten in Indone
sië presidentsverkiezingen worden ge-
houden. Tegenstanders van president Su-
iZ. harto hebben gewag gemaakt van corrup-
tie in zijn regering, maar het staatshoofd
ZL heeft dit met klem ontkend.
Blijft nog te vermelden de nieuwe film
van regisseur Jean Charles Tachella
(vooral bekend voor zijn Cousin Cousine)
getitel II y a longtemps que je t’aime
(Liefde duurt het langst). Jèan Carmet en
Marie Dubois spelen de hoofdrollen in
deze film die thans in De Uitkijk wordt
vertoond.
Stu^nt
pitten
compl
ZEG-
m. Tel
In Cinema Palace staat een zeer recente
griezelfilm op het hoofdprogramma. In
When a stranger calls van Fred Walton,
speelt Carol Kane een meisje dat een
avond oppast in een grote villa. Zij krijgt
daar te maken met een pathologische kin-
En met het vermelden van dat speciale-
effectengedoe is ook meteen de grote
kracht van Het Zwarte Gat verklaard,
want al dat oogverblindend moois werd
gebruikt in een verhaaltje dat bol staat
van oubolligheden. Toch zitten er vaak
best spannende scènes in de door Gary
Nelson geregisseerde film, maar die ko
men alleen voort uit schokeffecten en
nooit door de wendingen in het script.
Een andere belangrijke kwaliteit van de
film is de ongelooflijk fraaie vormgeving
van Charlotte. Afgezien van de geslaagde
esthetische compositie (rationeel geeft het
op-en-neerspringen in de tijd enige pro
blemen), dient van de fotografie (Jerzy
Lipman en Theo van de Sande) te worden
gezegd dat niet eerder zoiets oogstrelends
onder een Nederlandse regisseur tot stand
werd gebracht. En niet de geringste lof
dient gegeven te worden aan het adres
van de cast: Birgit Doll (met voornamelijk
„stil” acteren, heel ontroerend als Char
lotte), Claudius-acteur Derek Jacobi (de
minnaar), Elisabeth Trissenaar (de stief
moeder), Birgitte Horney (grootmoeder),
Max Croiset (vader), zonder uitzondering
zijn ze perfect in hun spel, dat echter
enigszins beknot wordt door hun te frag
mentarische optredens. In een meer door
getrokken dramatische aanpak hadden ze
zich nog beter kunnen ontplooien. Maar
me dunkt, dat hetgeen er werd bereikt al
zeer veelbelovend mag heten voor de Ne-
derlande première komende winter.
Tijdens het festival in Venetië was
het schandaal rond het kleurenmate-
riaal van Éastman-Kodak een heel
heet hangijzer. Cineast Martin Scor
sese heeft ontdekt dat de kwaliteit
van de huidige Eastmanfilms infe
rieur is. Ze plegen in angstwekkend
tempo te verbleken. Kleurenfilms die
veertig jaar geleden zijn gemaakt,
zijn nog briljant, maar die van slechts
tien jaar geleden zijn soms al volledig
rose. Het is maar dat u het weet, maar
deze zelfde vervaging bedreigt ook uw
eigen 8-mm-films en vakantiefoto’s.
Scorsese heeft in Venetië een lezing
gegeven met demonstratie en dat was
nogal alarmerend. Inderdaad. Zelfs
de kleurenfilms die de NASA op de
maan heeft laten maken met de Apol-
lovluchten, zijn intussen nagenoeg
monochroom geworden. Scorsese mo
biliseert nu zijn collega’s in een pro
testactie en zo ongeveer iedere belang
rijke filmer ter wereld heeft zich al
achter die actie geschaard.
VENETIË. Toen maandag de balans was opgemaakt van de Mostra Internaziona-
le del Cinema, zoals het Venetiaans filmfestival officieel heet, liepen er een paar
Nederlanders een tikkeltje beteuterd rond over het Lido. De meest beteuterde was
regisseur Frans Weisz, wiens film Charlotte onvermeld was gebleven op de zeven
lijsten met bekroningen die in de persruimten waren uitgedeeld.
Een echt sterke Gouden Leeuw-kandi-
daat was Charlotte niet geweest, maar een
dag eerder was het toch een werkstuk
gebleken waar het gewone festivalpubliek
uitgesproken enthousiast op gereageerd
had, met zelfs een langdurige staande
ovatie. En trots mag Weisz toch wel blij
ven op die film, die in februari 1981 zijn
Nederlandse première gaat beleven.
Charlotte beschikt over een aantal kwali
teiten, die zonder overdrijving van
sen on-Nederlands hoog niveau zijn.
En Weisz incasseerde zijn teleurstelling
tenminste met grotere waardigheid dan
Glauber Rocha, die eerder tijdens het
festival al kans gezien had publiek en pers
te schofferen, maar na de prijsuitreiking
nog eens met veel misbaar ook de juryle
den in zijn toorn is gaan betrekken. Waar
bij hij het voor elkaar kreeg om in zijn
pure eentje het verkeer op de strandbou-
ievard van het Lido over een halve kilo
meter lam te leggen. Die man is nu dus
echt „een geval” geworden.
Maar Frans Weisz houdt in elk geval de
troostende herinnering over aan een
geestdriftig onthaal in de uitverkochte
hoofdzaal van het Festivalpaleis en een
vrijwel unaniem gunstige pers in de Itali
aanse kranten. Zijn film met Neder
lands, Duits en Italiaans geld opgenomen
in Berlijn en aan de Rivièra gaat over
Charlotte Salomons, een joods meisje, dat
op 26-jarige leeftijd in 1943 is omgekomen
in Auschwitz.
De film schrijft in het kader van een
soort noodlotstragedie haar ontwikkeling
naar de volwassenheid als mens, maar
eigenlijk meer nog als kunstenares. Zij
heeft een erg mooi en belangwekkend
oeuvre nagelaten aan gouaches, die straks
in februari ook in Nederland zullen wor
den geëxposeerd. De film schetst haar
Berlijns-joodse milieu van afkomst, voor
al toegesneden op de gecompliceerde ver
houding met haar tweede moeder, een
operazangeres; en nog sterker, op haar
relatie met een pianist, die. zowel in amou-
A/aaru
I 023-
dermoordenaar die zijn plannen via tele
foontjes kenbaar maakt. Enkele jaren la-
ter, als Carol zelf kinderen heeft, herhaalt
zich hetzelfde gruwelijke avontuur wan-
neer deze moordenaar alweer inmiddels
“il ontsnapt is uit de psychiatrische kliniek.
In het eerste deel van de film weet
Walton een ijzingwekkende thrillersfeer
aan te houden, die in het tweede deel
verloren gaat door het betreden van te
veel zijpaden.
Twee bioscopen hebben hun program
ma in de nachtvoorstelling veranderd. In
Roxy Theater is de zeer bekende en vaak
terugkerende Chinatown van Roman Po
lanski ingelast en in Studio draait de voor
Haarlem geheel nieuwe film Moments.
Met als ondertitel A Love that has no
beginning, has no end, is Moments een
Frans-Israelische co-produktie, geregis
seerd door Michal Bat-Adam die ook de
vrouwelijke hoofdrol voor haar rekening
neemt. Bat-Adam is een Israëlische vrouw
die vijf jaar geleden in Jerusalem een
jrant gepassioneerde vriendschap met de Fran-
31
y
fill
1
(ADVERTENTIE)
PtTIR SIUYVESANT
&x <4^4
X
X
X
