Vakbonden op symposium
Derde Wereld armer
door dure
energie
Aannemers: omzet in
Afrika tegengevallen
Lege kerncentrale kwelt Oostenrijkers
RSV-concern
99
Pensioenfonds:
Verordening in
Net als in Midden-Oosten
Vervoersbond
Amsterdam tegen
hinder bedrijven
Elsevier-NDU
ziet winst
Atoomkwestie weer opgerakeld
scherp dalen
Ook zomertijd
in Zwitserland
Problemen bij
export kalfs
vlees Italië
kreeg meeste
overheidssteun
start boycot
Ghanese schepen
WIR-premie bij
nieuwbouwplannen
Courtageregeling
moet duidelijker”
,,Meer financiële hulp nodig"
1
4
F
W
23
1980
ECONOMIE
VRIJDAG 12 SEPTEMBER
S.
(Van onze redactie economie)
BRUSSEL. „Er is drin
gend behoefte aan een ge
meenschappelijk bouw- en
huisvestingsbeleid binnen de
Europese Gemeenschap. Een
van de belangrijkste dingen
die moeten gebeuren is het
voeren van een middellange
termijnpolitiek waardoor de
continuïteit in de bouw beter
wordt gewaarborgd”
F
(Van onze redactie economie)
(Van onze redactie economie)
(Van onze redactie economie)
Dringend behoefte
aan bouwbeleid EG
Het lijkt er nu op dat de hele atoom
kwestie, die blijkbaar dood was na de
WENEN. Te Zwentendorf aan de
Donau, ten noordwesten van Wenen,
staat een gloednieuwe kerncentrale
van staal en beton ongebruikt omdat
twee jaar geleden de Oostenrijkers
tegen het gebruik van kernenergie
hebben gestemd.
Dat blijkt uit een enquête, gehouden
onder de leden van de Vereniging van
Nederlandse Aannemers met belangen in
het Buitenland (NABU). In totaal namen
21 bedrijven aan de enquête deel.
Vertragingen en het niet doorgaan van
opdrachten wordt als de oorzaak aange
geven van het achterblijven van de omzet
ten in genoemde gebieden. Voor dit jaar
wordt een totaalproduktie van ruim 7
miljard gulden verwacht. Voor het Mid
den-Oosten rekenen de aannemers op een
RIJSWIJK (ANP). Na de varkens
vleesexporteurs, die door veterinaire con
trolemaatregelen al maandenlang proble
men hebben bij hun afzet naar Italië, zijn
vorige week ook de Nederlandse kalfs-
vleesexporterus in dat land op moeilijkhe
den gestuit. In de bestuursvergadering
van het Produktschap voor Vee en Vlees
zijn hierover mededelingen gedaan.
Een opiniepeiling in mei gaf als resul
taat dat 58 procent van de kiezers dan
Omdat de regering bepaald heeft dat de
atoomkwestie een grondwettelijk vraag
stuk en niet slechts een politiek punt is, zal
er in het parlement een tweederde meer
derheid moeten komen voor het houden
van een nieuw referendum. Wanneer de
bevolking dan voor stemt, zal voor intrek
king van de huidige wet opnieuw een
tweederde meerderheid nodig zijn.
HEERLEN (ANP). Het Algemeen
Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) in Heer
len vindt dat de pensioenfondsen die zich
in Nederland op de bouwmarkt bewegen
in aanmerking moeten komen voor de
premies van de Wet op de Investeringsre-
kening (WIR). De fondsen zijn nu van deze
premies uitgesloten, waardoor de animo
om te bouwen niet erg groot is.
In het jaarverslag over 1979 zegt het
ABP dat de afwezigheid van WIR-premies
het vooral lastig maakt voor pensioen
fondsen om huurwoningen te gaan exploi
teren. Als de WIR-premies wel zouden
worden toegekend, zou dat een rem zijn
op de kapitaalvlucht naar het buitenland.
Het ABP is een van de grootste institutio
nele beleggers in ons land.
moeten opgevoerd met 15 procent. Het
geld daarvoor zou moeten komen uit be
sparingen in andere sectoren waar de
bedrijvigheid dientengevolge zou moeten
afnemen met 2 procent. Dat zou een offer
betekenen voor die andere sectoren aar,
aldus Pehuet, de werkloosheid kan erdoor
dalen met 0,6 procent (de bouw is immers
arbeidsintensief) en de betalingsbalans
zal erdoor worden verbeterd omdat de
bouw betrekkelijk weinig import vergt.
Voor de AAA, de actiegroep tegen
atoomenergie, die in vorige campagnes
tegen Zwentendorf de nadruk legde op
voor zou stemmen, en dat dit percentage
tot 69 zou stijgen wanneer Oostenrijk in
de toekomst geen andere mogelijkheid
zou hebben zijn ernergievoorziening te
waarborgen.
Een derde belangengroep onder leiding
van dr. Elisabeth Schmitz streeft naar het
ombouwen van de centrale op conventio
nele stookmiddelen. Deskundigen zeggen
dat zoiets meer gaat kosten dan het hele
oorspronkelijke gebouw.
Het laatste woord lijkt nu aan kanselier
Kreisky. „Wij zijn zeker niet van plan ons
volk te bedriegen”, zei hij in juli. „Ik heb
gezegd dat het besluit inzake Zwenten
dorf alleen door een nieuw referendum
kan worden gewijzigd dat een tweederde
meerderheid in het parlement nodig heeft
en zo zal het zijn. De socialistische partij
als zodanig gaat zeker geen initiatief ne
men voor herhaling van de kwestie-Zwen-
tendorf, hoewel wij altijd gezegd hebben
dat atoomenergie noodzakelijk is voor
Oostenrijk”. Het laatste woord is nu aan
de kiezers.
Bestaande cafés worden geacht de ko
mende vier jaar een ontheffing te hebben.
Daarna moeten zij er een aanvragen. Voor
alcoholvrije bedrijven is gekozen voor een
overgangsperiode van een half jaar.
AMSTERDAM (ANP). Amsterdamse
cafés, cafetaria’s, seksclubs en dergelijke
bedrijven moeten voortaan een gemeente
lijke ontheffing hebben, die ze alleen krij
gen als ze het woon- en leefklimaat in hun
omgeving niet aantasten. Dit is een voor
stel van B. en W. van de hoofdstad, waar
over de raad zich nog moet uitspreken.
Het bezoek aan bedrijven waar het hier
om gaat levert nog al eens overlast op
voor met name woonbuurten, vinden B.
en W. Aanvragers van de ontheffing wor
den beoordeeld naar de openingstijden
van en de verwachte toeloop naar hun
bedrijven en de woonsituatie in de buurt.
Wat in de seksclubs wordt vertoond,
speelt geen rol, aldqs het college.
het belang van de veiligheid, is dit nu een
politieke kwestie geworden. „In een de
mocratie moet het besluit van het volk
ernstig genomen worden. Een referen
dum is geen spelletje dat steeds opnieuw
gespeeld kan worden totdat het gewenste
resultaat is bereikt”, aldus een recente
verklaring van de AAA.
BERN (DPA). De Zwitserse regering
heeft in principe besloten volgend jaar de
zomertijd in te voeren. Gezien de econo
mische en toeristische contacten met het
buitenland, is het niet langer meer te
verantwoorden dat ons land niet aan de
zomertijd meedoet, aldus een mededeling
van het Zwitserse ministerie voor Verkeer
en Energie.
Het besluit wordt pas definitief wan
neer alle buurlanden hebben besloten de
zomertijd in te voeren.
De OPEC, Organisatie van Olie Expor
terende Landen, zou haar hulpverlening
aan de Derde Wereld rechtvaardiger moe
ten verdelen. Dit zei de Indonesische mi
nister van Buitenlandse Zaken, Mochtar
Koesoemaatmadja in Jakarta. De minis
ter zei niet te bedoelen dat de OPEC te
weinig aandacht zou schenken aan de
noden van de ontwikkelingslanden.
In haar jaarverslag dringt de IFC er bij
de industrielanden en de olie-exporteren-
de landen met een betalingsbalansover
schot op aan uit eigen belang mee te
werken aan het verstrekken van financië
le hulp aan de ontwikkelingslanden. Als
die hulp ontbreekt, is het met de economi
sche vooruitgang in die landen gedaan, zo
meent de IFC, en dat kan op zijn beurt de
economische welvaart elders in de wereld
nauwelijks ten goede komen.
55 projecten 680 miljoen dollar geïnves
teerd, vergeleken met 425 miljoen dollar
in 48 projecten in het boekjaar daarvoor.
Ongeveer de helft van de 55 projecten
werd, zoals de IFC zich twee jaar geleden
voornam, uitgevoerd in de kleine en aller
armste ontwikkelingslanden.
Maar de voorstanders, zakenlieden en
enkele vakbondslieden, zijn boos dat de
stil liggende fabriek 73 miljoen dollar
(ruim 145 miljoen gulden) per jaar kost
aan onderhoud en lonen en niet een volt
produceert terwijl de olieprijzen maar
blijven stijgen en Oostenrijk steeds afhan
kelijker wordt van energie uit het Oost
blok.
teruggang met ruim 400 miljoen. Die zal
echter meer dan goed worden gemaakt, zo
menen de aannemers, door de vooruit
zichten in met name Midden- en Zuid-
Amerika, Afrika en Europa (exclusief Ne
derland) waar men hoopt op omzetstijgin
gen van respectievelijk 559 miljoen, 418
miljoen en 261 miljoen. Ook de omzet-
vooruitzichten in Azië, de VS en Canada
worden gunstig genoemd.
(Van onze redactie economie)
WASHINGTON. Het steeds
duurder worden van energie is, met
name voor ontwikkelingslanden, het
grootste economische probleem van
deze tijd.
Wordt de buitenlandse omzet onderver
deeld naar de aard van de produktie dan
blijkt, dat de vorig jaar uitgesproken ver
wachting met betrekking tot de omzetten
per onderdeelslechts voor de sector bur
gerlijke en utiliteitsbouw is uitgekomen.
Voor wat de sector grond-, weg- en water
bouw betreft is vooral de omzet in Afrika
achtergebleven, terwijl voor de bagger
sector de verwachte omzetten in Europa
en Azië niet werden verwezenlijkt.
Deze campagne zal van 3 tot 10 novem
ber worden gevoerd en wanneer daarbij
200.000 handtekeningen kunnen worden
verzameld, kan het parlement gaan be
spreken of er een nieuw referendum moet
komen.
De minister spuide zijn kritiek op de
huidige honoreringsregeling voor de Ne
derlandse makelaars tijdens de opening
van het nieuwe bondsgebouw van de Ne
derlandse Bond van Makelaars (NBM) in
Nieuwegein. Beelaerts van Blokland vindt
dat de beide makelaarsorganisaties, de
NBM en de Makelaarsvereniging Amster
dam, in staat moeten zijn tot een nieuwe
honoreringsregeling te komen. „Dat zou
een duidelijk winstpunt zijn”, aldus de
minister. En: „De makelaar moet het ver
trouwen van de consument waardig zijn
en zich niet als een geldwolf opstellen.”
Vorige week, vertelde adjunct-secreta-
ris L. Flink, heeft een Italiaanse perspu-
blikatie over sporen van hormoonprepa-
raten in babyvoeding tot een geweldige rel
geleid. De hormoonresten schenen afkom
stig te zijn uit het als grondstof gebruikte
kalfsvlees. Italiaanse belangengroepen
wezen prompt met een beschuldigende
vinger naar de import, met als gevolg dat
deze week ook Nederlandse wagens met
kalfsvlees werden bemonsterd.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Van de in totaal
59,3 miljoen gulden steun die de
overheid het eerste halfjaar van 1980
aan individuele bedrijven heeft ver
leend, heeft Rijn-Schelde-Verolme
(RSV) het meest geprofiteerd. Dit
concern was goed voor 40 miljoen uit
de steunpot.
Dit blijkt uit een overzicht dat mi
nister Van Aardenne (Economische
Zaken) aan de vaste commissie voor
economische zaken van de Tweede
Kamer heeft gestuurd. In de metaal
sector hebben naast RSV nog 4 ande
re bedrijven steun ontvangen voor
een bedrag van bijna 11 miljoen gul
den. Bijna de helft daarvan had be
trekking op nieuwe projecten bij
twee bedrijven.
Verder is steun verleend in de sec
toren textiel, chemie en voedings- en
genotmiddelen. Alles bij elkaar gaat
het om 5 bedrijven, die gezamenlijk
goed waren voor een bedrag van 5,6
miljoen. Vijf bedrijven kregen steun
(2,9 miljoen) voor projekten die be
trekking hadden op onder meer de
beheerskosten, onderzoekkosten en
de afwikkeling van faillissementen.
In zijn brief deelt de minister de
Kamer mee dat in de overzichtsperio-
de zes bedrijven failliet zijn gegaan,
die indertijd steun hebben ontvangen
uit de werkgelegenheidsgelden.
Uit het overzicht blijkt tevens dat in
de provincies Groningen, Gelder
land, Utrecht, Noord-Holland en Zee
land aan geen enkel bedrijf steun is
verleend. Bij de vier bedrijven die
voor het eerst steun ontvingen wer
ken 880 mensen. Bij de elf overige
projecten gaat het om bedrijven waar
in totaal 9420 mensen werkzaam zijn.
DEN HAAG (ANP). De omzetten
die Nederlandse aannemers vorig
jaar in het Midden-Oosten en vooral
in Afrika hebben gemaakt zijn ach
tergebleven bij de verwachtingen. In
het Midden-Oosten zetten de aanne
mers 350 miljoen minder om op een
totale omzet van ruim 1 miljard.
Peter Weish, activist tegen kernenergie,
zou graag zien dat het gebouw, de eerste
en mogelijk tevens laatste kernener
giecentrale van het land, een museum zou
worden van waardeloze technologie, „een
monument van verspilling en een voor
beeld van dwaze technologie”.
De fabriek te Zwentendorf, waar zeven
jaren aan is gebouwd, kan 4,2 miljard
kilowattuur per jaar aan elektriciteit leve
ren, ongeveer 12 procent van het huidige
jaarverbruik van het land. „Oostenrijk is
eenvoudig niet rijk genoeg om zich de
luxe van het ongebruikt laten van de
fabriek te kunnen veroorloven”, zei dr.
Androsch in mei.
In 1978 stemde 49,53 procent voor en
50,47 procent tegen, een krappe meerder
heid. Kreisky had gezegd te zullen aftre
den wanneer het voorstel zou worden af
gewezen. Nu zegt hij dat de zaak is afge
daan. Zijn minister van Financiën, Han
nes Androsch, en de machtige parle
mentsvoorzitter en de voorzitter van de
vakbondsfederatie, Anton Benya, zeggen
echter dat Oostenrijk het zich niet kan
veroorloven kernenergie af te wijzen.
Uit gegevens van de Wereldbank blijkt
namelijk, dat de OPEC-landen in 1978 in
totaal 4,4 miljard dollar hebben uitgege
ven aan ontwikkelingshulp ofwel 1,35 pro
cent van hun gezamenlijk Bruto Natio
naal Produkt. De geïndustrialiseerde lan
den brachten gemiddeld maar 0,35 pro
cent van hun BNP op.
ROTTERDAM-LONDEN (ANP).
De internationale vervoersfederatie
ITF in Londen heeft gisteren alle
aangesloten zeeliedenorganisaties en
vervoersbonden opgeroepen tot een
boycot van schepen van de Black
Star Line (BSL) uit Ghana. Een van
de BSL-schepen ligt op het moment
in Amsterdam.
De ITF wil, dat de Black Star Line
het ontslag van 250 zwarte officieren
ongedaan maakt. Ze zijn volgens
ITF-secretaris Selander vervangen
door zeelieden uit de Filippijnen. Die
zitten nu op drie schepen waarvan er
een, de Lake Bosomtwe, nog in Am
sterdam ligt, maar volgens de haven
dienst wel op het punt staat van ver
trekken.
De andere schepen van de Black
Star Line dat zijn er zo’n vijftien
tot twintig, schat Selander liggen
grotendeels nog in Ghana. Met uit
zondering van twee vrachtschepen
die in West-Duitsland en Engeland
liggen. De boycot-oproep geldt vol
gens Selander met name de Neder
landse, Westduitse en Britse bonden.
Volgens John Putter van de ITF in
Rotterdam zijn er op de Ghanese
vloot al maanden problemen, onder
meer over de salarissen van de be
manning. In Rotterdam heeft één van
de BSL-schepen, de Ochi River, daar
voor al eens aan de ketting gelegen.
De moeilijkheden kwamen voort
uit de manier van betalen van de
rederij. Volgens Putter betaalt de di
rectie zestig procent van de lonen in
buitenlandse valuta en de rest in
Ghanees geld. Later is die verhou
ding fifty-fifty geworden, wat in het
nadeel is van de officieren.
Dit schrijft de Internationale Financie
ringsmaatschappij (IFC) in haar jaarver
slag over het boekjaar tot en met 30 juni
1980. Met de nadruk op de problemen van
de Derde Wereld waarschuwt de IFC bij
haar beoordeling van het internationale
handels- en investeringsklimaat ervoor
dat een op behoud gericht beleid en eco
nomische structurele maatregelen veel
tijd vergen. Daar kunnen de ontwikke
lingslanden zonder financiële hulp van
buitenaf niet aan beginnen. Bovendien zal
het welvaartspeil in alle energie-importe-
rende landen er door in het gedrang ko
men en in de minst ontwikkelde olie-
importerende landen tot een onaanvaard
baar laag peil dalen.
De IFC vormt samen met de Wereld
bank en de Internationale Ontwikkelings-
Associatie (IDA) een groep instellingen
ten dienste van de Derde Wereld. Als
bijzondere taak heeft de IFC de tot haar
beschikking staande gelden te lenen dan
wel er aandelen mee te verwerven in par
ticuliere ondernemingen in ontwikke
lingslanden. De maatschappij werd in
1956 opgericht en telde aan het eind van
het boekjaar 1980 113 lidstaten.
De IFC heeft het afgelopen boekjaar in
AMSTERDAM. Elsevier-NDU heeft
in de eerste zes maanden van dit jaar een
23 procent lagere winst geboekt dan in
dezelfde periode van vorig jaar. De winst
kwam in het eerste halfjaar uit op 20
miljoen gulden, tegen 26 miljoen in 1979.
De winstdaling was voornamelijk het
gevolg van de algemene teruggang van de
advertentiemarkt in Nederland, waar
door de bedrijfsuitkomsten van de divi
sies dagbladen en tijdschriften, en indi
rect de individuele grafische bedrijven,
onder druk stonden.
Het effect van deze ontwikkeling werd
gedeeltelijk gecompenseerd door de toe
neming van de inkomsten uit abonnemen
ten. Daarnaast had de stagnatie op vooral
de buitenlandse boekenmarkt een ongun
stige invloed op de resultaten van de divi
sies Amerika en boeken.
Hoewel voor de tweede helft van dit jaar
een beter resultaat wordt voorzien dan in
de eerste helft het geval was, zal Elsevier-
NDU dit jaar het resultaat van 1979 51,5
mln) waarschijnlijk niet kunnen evena
ren. De directie neemt hierbij aan, dat de
situatie op de voor het concern relevante
markten geen verdere achteruitgang zal
vertonen.
afwijzing van het referendum in novem
ber 1978, weer wordt opgerakeld. De Ver
eniging voor Energiezaken, een door de
zakenwereld gesteunde pressiegroep,
heeft 10.000 handtekeningen verzameld
van mensen die voor heropening van de
fabriek in Zwentendorf zijn, en dat is voor
de Oostenrijkse wet voldoende voor het
op gang brengen van een „Bürgerinitia-
tieve”.
Dit zei de vertegenwoordiger van de
Bouw- en Houtbonden FNV Pot gisteren
op de eerste dag van een tweedaagse
symposium over bouw- en economische
groei van het economisch en sociaal comi
té van de Europese Gemeenschap.
In het economisch en sociaal comité,
een adviesorgaan voor de Europese com
missie en de ministerraad, zitten vertegen
woordigers van werkgevers, werknemers
en enkele andere groeperingen uit de aan
gesloten landen. Het symposium wordt tot
vandaag gehouden. Drie onderwerpen
staan er centraal namelijk de toestand
van de bouwssector, renovatie en stads
vernieuwing en industrialisatie van de
bouw via universeel bruikbare elementen.
FNV-vertegenwoordiger Pot wees erop
dat investeringen in bouwwerken met na
me in woningen in verhouding tot bedrijs-
I
l'
investeringen een geringe direkte econo
mische groei leveren. Indirekt zijn die
effecten er wel, aldus Pot, onder meer
omdat betere woonomstandigheden lei
den tot een groter welzijn en daarmee tot
een grotere arbeidsproduktiviteit. Hij
concludeerde dat woningbouw in West-
Europa geen prioriteit meer geniet wat
volgens Pot blijkt uit teruglopende wo-
ningbouwproduktie die in Nederland tus
sen 1974 en vorig jaar terugliep van
108.000 tot 87.500 per jaar. Dat terwijl de
gemiddelde woonbezetting sinds 1950
daalde van 4,6 personen per woning met
elk een vloeroppervlakte van 10,2 vierkan
te meter tot 2,9 personen per woning met
elk 28,3 vierkante meter vloeroppervlakte.
Behalve met een meer continue produk
tie zou de bouw, aldus Pot, gediend zijn
met betere arbeidsvoorwaarden (betere
pensioenregeling, betere beloning voor
vuil en zwaar werk) en betere arbeidsom
standigheden waardoor minder bouwvak
ker arbeidsongeschikt zouden worden.
Met name zou het nuttig zijn om in de
wetgeving van de aangesloten landen en
in EG-verband niet alleen verbodsbepa
lingen voor gevaarlijke stoffen vast te
leggen, maar ook voor materialen die qua
omvang en gewicht schadelijk zijn voor
de gezondheid van de mens.
Een Franse werkgeversvertegenwoor
diger, Pehuet, „wees erop dat er in de EG
zeven miljoen mensen werkzaam zijn in
de bouwnijverheid. Ook hij pleitte voor
meer continuïteit in de grotere economi
sche groei. De bedrijvigheid zou dan wel
Recente publicaties over de slechte kwaliteit van ANWB-gekeurde fietsensloten hebben
resultaat gehad. Deze fietseigenaar schafte zich een flinke stalen ketting aan. Tot zijn schrik
bleken fietsendieven dit keer niet in het bezit van een betonschaar maar van een steeksleutel.
NIEUWEGEIN. Minister Beelaerts
van Blokland van Volkshuisvesting heeft
de makelaars in onroerend goed opgeroe
pen nu eindelijk eens te komen tot de
invoering van een duidelijke courtage
regeling. Volgens de minister is het sy
steem van de dubbele courtage, waarbij
zowel koper als verkoper van een huis
bemiddelingskosten in rekening gebracht
worden, „voor de consument een steen
des aanstoots die nodig moet worden ge
licht”.
