MhlH
3IJ
Van Agt
Er lekt te
veel uit
Khomeini stelt
eisen in kwestie
Galerie Klein gaat sluiten
gegijzelden
38
n
Maatregelen
nauwelijks te nemen
in legerleiding na coup
I
Bonden woedend
Vermeulen
l|IL
„taferelen”
Vertrouwen
over
bij Tornado
VANDAAG
K
het woord is aan...
Dure zuinigheid
agenda pagina 4
En Verder
weersverwachting
Afnemende wind
Gebr. Hermans b.v.
i
f
TO
ZATERDAG 13 SEPTEMBER 1980
(ADVERTENTIE)
Wallace Stevens:
Haarlem
WAARIN OPGENOMEN DE KENNEMER COURANT EN HET DAGBL AD VOOR UMUIDEN
95ste jaargang no. 56
gaan met het verlenen van mi
litaire en economische steun
aan dat land.
Achtergrond
Binnen- en buitenland
Economie
Eigenhandig
Plaatselijk nieuws
Radio en televisie/Strips
Sport
Weerrapporten
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON/ANKARA.
De Verenigde Staten zullen
na de militaire coup van giste
ren in Turkije door blijven
Bïffl.
J0B.
3
12,3
15
13
4, 5, 6, 7
i11
16,17
2
Gloednieuwe ijsshow
met internationale
kampioenen en feestelijke
showbal letten.
AMSTERDAM
Edenhal
do. 20 nov. t/m zo. 7 dec.
pagina's
HOOGEVEENstreekTs„
MEER DAN 70 JAAR MAKELAARS
ENBEÊD TAXATEURS ROERENDE
EN ONROERENDE GOEDEREN
Nieuwe Gracht 76 - Haarlem
E.H.C.O. b.v.
TELEFOON: 310561-323488
b.g.g. tel. 354869
I
■Af*
s'5®'
w.
Br
Bh'
Umuider Courant
T
VS: militaire
steun Turkije
(Van onze redactie binnenland)
blijft doorgaan
ll.illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllll
Zie ook pagina 3
J
Zie pagina 2
Zie pagina 3
Weersverwachting van het KNMI tot
vanavond:
gens Iran laten vallen, garanderen dat
zij zich noch politiek, noch militair zul
len mengen in de Iraanse aangelegenhe
den en een einde maken aan de bevrie
zing van de Iraanse tegoeden in de VS,
dan zullen de gegijzelden worden vrijge
laten. Aldus citeerde de radio een bood
schap van geestelijk leider Khomeine.
De ayatollah stelde wel dat het laatste
woord over de vrijlating van de gevange
nen aan het parlement is.
Opvallend is dat Khomeini, die nog
nooit over een mogelijke vrijlating had
gesproken, geen enkele toespeling heeft
gemaakt op een proces tegende gijze
laars, zoals een aantal Iraanse funda
mentalisten eist. Naar in Washington
verluidde, zouden de woorden van de
ayatollah een opening in de slepende
gijzelingsaffaire kunnen betekenen.
CENTRALE
VERWARMING
DAKBEDEKKING
SANITAIRE
INSTALLATIES
LOODGIETERSWERKEN
KOMPLETE
BADKAMERS
RIOLERINGEN
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. Galerie Klein, gevestigd
aan de Krocht, gaat aan het eind van deze
maand voorgoed dicht. De nu bijna twee
jaar bestaande kunsthandel is niet nog
langer in staat de hoge exploitatiekosten
De presentatie van een
nieuw album van de pop
zanger Stevie Wonder is
een hoogst merkwaardig
en vaak gênant gebeu
ren. John Oomkes was
erbij
Afwikkeling van Boe- 1
dels, Boedelscheidingen,
Faillissementen etc.
Bemiddeling bij verkoop
via Veilingen of recht-
Taxaties roerende
en onroerende
op te brengen. In de betrekkelijk korte
tijd van zijn bestaan wist deze Haarlemse
kunsthandel met een grote variëteit aan
exposities een aparte plaats in te nemen
binnen het kunstleven in de Spaarnestad.
Zie ook de kunst pagina.
Dat brengt volgens Van Agt de minis
ters in een erg moeilijke positie, omdat het
voor hen moeilijk is niet te reageren op de
vaak ontstane vroegtijdige discussies.
Prinses Juliana en Prins Bernhard zul
len niet aanwezig zijn bij de opening van
het nieuwe zittingsjaar van de Staten-
Generaal. Er zullen in de Gouden Koets
dan ook twee zitplaatsen leeg blijven. Al
leen koningin Beatrix en prins Claus ne
men in dit voertuig plaats bij de tocht die
de koninklijke stoet maakt van het paleis
op het Lange Voorhout naar het Binnen
hof in Den Haag.
Bepaalde gedachten zijn epide
misch.
De Algemene Bond van Onderwij
zend Personeel en het Nederlands
Genootschap van Leraren hebben
hun leden opgeroepen om op 1 okto
ber te staken.
Wisselend bewolkt en mogelijk een
bui. Middagtemperatuur ongeveer 16
graden. Tot matig, aan de kust tot vrij
krachtig afnemende westenwind.
radioos - televisies - platenspelers
stereoapparatuur - bandrecorders
keizerstraat 9-11/haarlem (023) 314740
voor service en kwaliteit
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN. Ayatollah Khomeini
heeft gisteren de voorwaarden opge-
somd, waarop de Amerikaanse gegijzel
den, die al ruim tien maanden in Iran
worden vastgehouden, vrijgelaten zullen
worden. Dit heeft radio-Teheran gister
avond gemeld.
„Wanneer de VS alle bezittingen van
de ex-sjah teruggeven, al hun eisen je-
Groepsreservering vanaf heden:
Intertel 070- 24 44 55
GROTE HOUTSTRAAT 1 a en 2 HAARLEM.
De regering is dit jaar overigens onge
woon laat klaar met de afwikkeling van
de begroting, zo verklaarde minister-pre
sident Van Agt. Ongeveer de hele minis-
terploeg was gistermiddag „op het gras
veld van het Catshuis” nog bezig aan
tekstwijzigingen in memories van toelich
ting. „Soms gaat het om één zinnetje, in
andere gevallen om vijftien”, aldus Van
Agt.
daar als drie geharde vakbondsjongens
en konden onze emoties nauwelijks de
baas, ik kan nu nog steeds in janken
uitbarsten.”
Hij noemt deze wijze van handelen een
grof schandaal, een spelen met menselijke
emoties op een wijze zoals hij in zijn
carrière nog nooit heeft meegemaakt. Het
kantoor- en het hogere personeel hoefden
hun loon niet in de kantine, maar in een
apart kamertje te vernemen; voor dege
nen die verder afwezig waren, ging een
stencil op de post.
hoopt op terugkeer naar het democratisch
bestel in Turkije.
Het militaire vijfmanschap, dat als Nati
onaal Veiligheidscomité het land sinds de
nacht van donderdag op vrijdag bestuurt,
heeft op de ultra-rechtse leider Turkesj na
alle toppolitici in het land gearresteerd:
premier Demirel, oppositieleider Ecevit
en de voorman van de invloedrijke mos
limpartij voor Nationale Redding, Erba
kan. Alle hoofdkwartieren van de politie
ke partijen zijn door militairen bezet, twee
van de drie vakbonden zijn verboden.
Sterke man, generaal Evren, beloofde
gisteravond in een televisie-toespraak dat
de militairen op korte termijn een minis
terraad zullen instellen. Die moet een
nieuwe grond- en kieswet voorbereiden,
die de invloed van politieke partijen op
het landsbestuur aan banden moet leggen.
De strijdkrachten blijven aan de macht
Puin- en vuilafvoer per container
Een KLM-lijnvlucht Istanboel-Schiphol
werd gistermiddag normaal uitgevoerd.
Volgens de KLM mogen alleen buitenlan
ders en Turken die in het buitenland wer
ken Turkije verlaten.
Dit jaar krijgt Ankara 400 miljoen dol
lar en voor volgend jaar is een bedrag van
450 miljoen vastgesteld. John Trattner,
woordvoerder van het Amerikaanse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken, liet gis
teravond weten dat de VS ingenomen zijn
met de verzekering die de nieuwe Turkse
machthebbers hebben gegeven, dat alles
in het werk zal worden gesteld om zo
spoedig mogelijk de democratie in het
land te herstellen. Washington is „vol ver
trouwen” dat het Trukse leger zijn woord
gestand zal doen.
Trattner deelde mee, dat het hoofd van
de Amerikaanse militaire missie in Anka
ra, generaal Rennick, een kwartier voor
de officiële bekendmaking van het omver
werpen van de regering-Demirel op de
hoogte werd gesteld. Toen had de militai
re staatsgreep, gezien de vele tanks en
militairen die in het centrum van de
hoofdstad waren opgesteld, reeds plaats
gevonden.
Griekenland erkende gisteren impliciet
het nieuwe Turkse bewind onder leiding
van generaal Kenan Evren. De Zweede
minister van Buitenlandse Zaken, Ola Ull-
sten, verklaarde gisteren dat de gebeurte
nissen in Turkije een tegenslag voor de
democratie in Europa betekenen. Hij eiste
van de nieuwe leiders dat zij de in hechte
nis genomen politici terstnd vrijlaten. Ook
twee andere Scandinavische landen,
Noorwegen en Denemarken, keurden de
coup af.
De Nederlandse regering zegt met be
zorgdheid kennis te hebben genomen van
de berichten over de Turkse staatsgreep,
„welke tot dusver gelukkig zonder bloed
vergieten is verlopen”, aldus de woord
voerder van het ministerie van Buiten
landse Zaken in Den Haag. De regering
Willebrordstraat 10-12
IJmuiden. Tel. 11324 en 18754
ETTEN-LEUR (ANP). Alle betrokken
vakorganisaties zijn woedend op de direc
tie van Tornado in Etten-Leur over de
wijze waarop 250 van de 550 personeelsle
den gistermiddag hun ontslag werd aan
geboden.
Na overleg tussen de directie en de
bonden gisteren over de ophanden zijnde
reorganisatie en de financiële consequen
ties daarvan werd het voltallige personeel
in de kantine bijeengeroepen en kreeg
iedereen, volgens bestuurder G. de Mun-
nik van de Nederlandse Centrale van Ho
ger Personeel (NCHP), een stencil met zijn
naam daarboven, waarin ieder perso
neelslid kon lezen of hij of zij ontslagen
was, overgeplaatst werd of mocht blijven.
Hartverscheurende taferelen hebben
zich daar volgens De Munnik afgespeeld.
„Mensen met 26 jaar trouwe dienst, die
vorig jaar nog geloofd en geprezen wer
den, stonden nu hardop te huilen omdat ze
op een stencil moesten lezen dat ze de zak
hadden gekregen”, aldus gisteravond de
nog steeds hevig geëmotioneerde De Mun
nik, die het gebeurde samen met twee
andere vakbondscollega’s „met verbijste
ring” had gadegeslagen. „Wij stonden
b
De OPEC, de organisa
tie van olie-exporterende
landen, bestaat twintig
jaar. In die periode is er
in de wereld heel wat ver
anderd, mede door de
activiteiten van die
OPEC. Ronald Frisart zet
op de vooravond van een
nieuwe olieconferentie
de voornaamste mijlpa
len van de OPEC op een
rij.
DEN HAAG. Premier Van Agt
maakt zich zorgen over het in toene
mende mate vroegtijdig uitlekken
van gegevens over de nieuwe begro
tingen. Steeds vaker komt het voor
dat feiten uit die begrotingen vóór
Prinsjesdag in de kranten ver
schijnen.
Van Agt zei gisteren na het wekelijkse
kabinetsberaad dat het erg moeilijk is
daartegen op te treden. Hoewel vaak een
vermoeden bestaat waar het lek zit, is het
toch vrijwel ondoenlijk om het „wettig en
overtuigende bewijs” daarvan te leveren.
Maatregelen tegen het uitlekken zijn dan
ook nauwelijks te nemen.
Alle video systemen demonstratieklaar.
VHS - BETAMAX - SVR -
U-MATIC
In ons wekelijks bij
voegsel Erbij vindt men
weer een grote verschei
denheid aan onderwer
pen. Het blijkt dat het
probleem van een tekort
aan gevangenbewaar
ders tot het verleden be
hoort dank zij de toene
mende werkloosheid in
andere branches. Zo
stappen dus werkwilli
gen het gevang in.
Turkse generaals gisteren tijdens een kranslegging in het mausoleum van de grondlegger
van Turkije, Kemal Atatürk, direct na de tv-toespraak van sterke man Evren V.l.n.r.: Nurettin
Ersin, Tahsin Kaja, Nejat Turner, Sedat Celasum en Hadar Saltik.
Gisteren ontstond en ware run op krantenkiosken door in Nederland wonende Turken, die een krant kochten in de hoop nieuws te lezen over
de gebeurtenissen in hun moederland, waar militairen de macht hebben gegrepen.
totdat duidelijk is dat een burgerregering
kan functioneren, zo luidde de boodschap
van Evren. Evren beloofde trouw aan de
NAVO, probeerde de buurlanden Grie
kenland en Iran gerust te stellen door aan
te dringen op handhaving van de goede
relaties en zei dat Turkije de internationa
le akkoorden zal blijven respectern.
In Polen is gisteren het aantal stakin
gen opnieuw uitgebreid. Een van de
voornaamste achtergronden daar
voor is dat de vorming van vrije
vakbonden zou worden tegenge
werkt.
De landen van de Europese Gemeen
schap verheugen zich over het resultaat
van hun bezuinigingspogingen ten aan
zien van de olie-invoer. Ongeveer 12 pro
cent minder olie-import, over een betrek
kelijk korte periode van enkele jaren be
reikt, wijst erop dat het met de verkwis
ting van de steeds kostbaarder brand- en
grondstof uit de OPEC-landen tamelijk
snel afloopt. Dit resultaat is ongetwijfeld
ook politiek van belang, ofschoon de be
hoefte aan olie en de politieke onafhanke
lijkheid van Europa niet parallel lopen.
Gezien de landelijke campagnes in de
Europese landen om zuiniger met olie te
zijn, kan men stellen dat de Europese
particulier gunstig heeft gereageerd op de
aansporingen om te beseffen dat met de
olie zuinig moet worden omgesprongen.
Bovendien hebben techniek en weten
schap grote stimulansen ondervonden om
te zoeken naar efficiënter gebruiksmetho-
den. Deze reacties vallen echter voor het
grootste deel te verklaren uit de overwe
ging dat minder olie ook minder onkosten
betekent. En op dat punt blijkt nu helaas
de bodem uit de hele bezuinigingscam-
pagne te vallen.
Het is namelijk zo dat de olieproduce
rende landen de neiging vertonen hun
produktie te verlagen naarmate de vraag
op de wereldmarkt afneemt. Minder pro
duktie betekent voor hen echter automa
tisch hogere prijs, omdat hun inkomsten
op niveau moeten blijven. De olie wordt
duurder naarmate Europa meer bezui
nigt.
De stimulans voor particulier en be
drijfsleven om zuinig te zijn, namelijk de
lagere onkosten, vervalt nu duidelijk. Wel
iswaar blijft deze factor gelden zolang het
minimum verbruik nog niet is bereikt,
maar de ontdekking dat minder verbruik
automatisch tot duurdere olie leidt, zal op
een bepaald moment de voornaamste fac
tor van enthousiast bezuinigen aantasten.
In Nederland zijn we al zover, dat niet
alleen de hogere olieprijs, maar ook de
daaraan gekoppelde aardgasprijs elke be
zuiniging in haar averechtse werking aan
de kaak stelt. De aardgasprijs gaat rigou
reus omhoog, omdat die aan de olieprijs is
gekoppeld. De olieprijs gaat omhoog, om
dat er minder vraag naar olie komt van
wege de bezuinigingen. Ergo: de kosten
van particuliere en bedrijfsbrandstof
worden hoger, naarmate men de OPEC-
landen tot produktievermindering
dwingt.
Natuurlijk heeft dit prijsmechanisme
en zijn koppeling aan de produktiemani-
pulatie een marginale werking. Zuinig
heid met olie heeft eerst een kostenver-
minderende invloed over een zekere peri
ode, maar later een extra kostenverhogen
de consequentie. Verkwisting heeft aan
vankelijk een kostenverhogende, maar la
ter een marktprijsverlagende uitwerking.
De koppeling van aardgasprijs aan olie
prijs veroorzaakt echter in aardgas pro
ducerende landen directe extra kosten
verhogingen boven de toch al duurder
wordende olie en doet iedere kostenbes
paring teniet. De energie in ons land
wordt te duur, mede door de bezuinigin
gen, ondanks de bezuinigingen.
Dat leest men echter niet in de brochu
res van postbus 51, Den Haag.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIII
