Uiterst sombere Miljoenennota
Koffie 12 cent
goedkoper
gegijzelden VS
Nieuw overleg
haven-CAO
Iran: speciale
commissie voor
Harde kritiek
Raad van State
mjman
Meubelfabriek
Oisterwijk
toonaangevend in eiken
32
lichirekiame
op begroting
Miljoenenorder Zwart IJmuiden
V
„Bar en boos”
I
Meer subsidiekans
voor woningbouw
kleine huishoudens
VANDAAG
Oorzaak ongeval
trein Vlaardingen
nog niet bekend
HAARLEM
het woord is aan...
agenda pagina 9
Nieuws over
de begroting
Verkeersplan
Bejaardenwerker
En verder
weersverwachting
Achter de Troonrede
Tijdelijk regen
1
DINSDAG 16 SEPTEMBER 1980
(ADVERTENTIE)
WAARIN OPGENOMEN DE KENNEMER COURANT EN HET DAGBLAD VOOR IJMUIDEN
70ste jaargang no. 266
5,6, 7,9,11
(Van onze redactie binnenland)
■T
IS.
IE
Sophie Kok:
Beurs
Binnen- en
buitenland
Kunst
Plaatselijk
nieuws
Radio en
televisie/Strips
Sport
Trijfel
Weerrapporten
15
30,31
2
2
Telefoonbeantwoorders
2, 3, 4,14
13
pagina’s
DEN HAAG. Alle zeilen moeten worden bijgezet om de
wankele Nederlandse economie weer op het rechte spoor te
krijgen. Dat is de voornaamste boodschap van het kabinet,
zoals die vandaag tot uitdrukking is gekomen in de Miljoenen
nota en de Troonrede.
Ged. Oude Gracht 46 - Haarlem
Umuider Courant
OPEN: 20.00-02.00 uur
12
zwaarste
belastingmaatrege-
laatste redmiddel
UW
de
Zie verder pagina 4
Koningin Beatrix tijdens hei lezen van de Troonrede.
(ADVERTENTIES)
itie
(Van onze redactie binnenland)
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Inflatie: een fluitje van twee cent.
gen
Het
der-
Geheel verbouwd
open haardvuur
heerlijke sfeermuziek
dansen
k
DP-
IEN
nde
nng
rt u
en’
hui-
KOOP vanaf 575,-
HUUR vanaf 20,- p.m.
NATEBO- AMSTEL VEEN, tel. 020-4564S6
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN. In Iran zal een speciale
parlementscommissie worden belast met
het probleem van de 52 Amerikaanse ge
gijzelden, die sinds november vorig jaar
in Iran worden gevangen gehouden. Het
Iraanse parlement heeft hiertoe vandaag
met grote meerderheid besloten.
Over de samenstelling en de werkwijze
van de commissie zal morgen worden
gesproken. Verwacht wordt dat de com
missie een onderzoek instelt en dan voor
stellen indient in het Iraanse parlement.
Zie ook pagina 3
(Van onze redactie binnenland)
AMSTERDAM. Een pak koffie
van 250 gram wordt morgen twaalf
cent goedkoper. De adviesprijs voor de
meeste verkochte soorten komt op
3,95. Ook de oploskoffie wordt goed
koper, en wel zes cent per vijftig gram.
Dit heeft de vereniging van Neder
landse Koffiebranders en theepakkers
gisteren bekendgemaakt. De prijsver
laging, de derde dit jaar, is een gevolg
van de daling van de koffieprijzen op
de wereldmarkt. De prijs van de koffie
is dit jaar in totaal 45 cent omlaag
gegaan.
In Velsen zag het Centraal Orgaan
Bejaardenbeleid een verzoek om
twee nieuwe stafkrachten eerder de
ze maand gehonoreerd met plaatsing
op de gemeentelijke prioriteitenlijst
voor de periode tot 1985. Voor een
van de nieuwkomers kan naar ver
wacht geld beschikbaar komen van
CRM. waar eerder dit jaar financiële
ruimte werd geboden voor 200 extra
bejaardenwerkers gespreid over het
hele land. Een subsidiëringsaan-
vraag uit hoofde van zo'n toezegging
is inmiddels de deur uit.
De regering doet een dringend beroep
op werkgevers en werknemers een vrij
willige loonmatiging van twee percent
overeen te komen. Gebeurt dat niet, dan
meent het kabinet dat het de komende
herfst in de lonen moet ingrijpen. Om een
loonmatiging te bereiken zullen de reeds
afgesloten CAO’s voor volgend jaar moe
ten worden opengebroken.
In de toelichting op de miljoenennota
voor volgend jaar schrijft minister Van
der Stee van Financiën, dat de begroting
is opgesteld tegen de achtergrond van een
stagnerende economische groei, een toe
nemende werkloosheid, uitholling van de
rendementspositie van het bedrijfsleven
en een reële achteruitgang in inkomen
voor viijwel de hele bevolking. Daarbij
heeft het kabinet moeten kiezen tussen
maatregelen die op korte termijn het eco
nomische beeld verbeteren maar op lan
gere termijn niet werkelijk zoden aan de
k dijk zetten, en anderzijds maatregelen die
op korte termijn weinig zichtbaar resul
taat opleveren, maar wel de fundamenten
leggen voor een gezonde economie in de
wat verdere toekomst, aldus minister Van
der Stee. Het kabinet heeft plannen ge
maakt voor een ombuiging van in totaal
3,6 miljard gulden. Uit onder andere de
voorjaarsnota van dit jaar vloeide voort
dat voor een bedrag van 3 miljard moest
worden bezuinigd. De nu voorgestelde
ombuigingen die 0,6 miljard gulden ver
der gaan, worden voor een belangrijk deel
gevonden in de sfeer van de sociale zeker
heid en de gezondheidszorg. Daar moet
1,2 miljard gulden worden bezuinigd.
Door te bezuinigen op de salarissen van
ambtenaren kan de overheid 0,8 miljard
besparen, terwijl door beperking van uit
keringen uit het gemeente- en provincie
fonds, door het in sterkere mate aande
DEN HAAG (ANP). Het rijk wil ook
subsidie verlenen voor het splitsen van
nieuwere etagewoningen of eengezinshui-
zen ten bate van alleenstaanden en twee
persoonshuishoudens.
Het gaat hierbij om woningen die niet
meer voldoen aan hedendaagse woonei-
sen, zo schrijft staatssecretaris Brokx van
Volkshuisvesting vandaag in een brief
aan de Nederlandse gemeenten. Tot dus
ver werd alleen subsidie verleend voor
splitsing van oudere woningen. De be
windsman zegt in zijn brief mogelijkhe
den te zien voor nieuwere flatgebouwen
en andere woningen, mits deze eigendom
zijn van gemeenten, woningbouwcorpora
ties of andere door de overheid toegelaten
niet-winstbeogende instellingen.
derwijs een directe relatie wordt gelegd
tussen inkomensmatiging en werkgele
genheid.
Het is de eerste keer dat de Raad van
State een commentaar op de begroting
publiceert. Dat is een gevolg van de
eerder dit jaar van kracht geworden wet
op de openbaarheid van bestuur. De
raad tekent daarbij aan dat het kabinet
de miljoenennota te laat heeft afgele
verd, waardoor voor het leveren van
commentaar slechts vier dagen ter be
schikking stonden, terwijl in augustus
nog met de regering was overeengeko
men dat daarvoor een week beschikbaar
zou zijn.
VLAARDINGEN. De oorzaak van het
treinongeval bij Vlaardingen, waar giste
ren een personentrein kantelde omdat een
spoorbrug nog niet geheel gesloten was, is
nog onbekend.
Het onderzoek spitst zich toe op de
vraag of de lichtseinen goed hebben ge
werkt. Deze moeten op rood hebben ge
staan omdat de brug over de Vlaardingse
Oude Haven nog niet was gesloten. Bij
controle na het ongeval bleek dat het
lichtsein voor de spoorbrug inderdaad op
rood stond. De conclusie dat de machinist
een rood sein heeft genegeerd wil de NS
nog niet trekken. Een technisch onder
zoek zal eerst moeten uitwijzen of er mo-
celiik een storine in het seinsvsteem is
Tot nu toe zijn met Westduitse en Franse
aardgasafnemers al nieuwe contracten
gesloten en ook in Nederland gaat de
gasprijs met ruim negen cent per kubieke
meter omhoog.
Uiteindelijk hoopt de regering dat het
aardgas 2 miljard gulden extra gaat op
brengen. Volgend jaar zal al 1,3 miljard
gulden extra aardgaswinst ten goede van
het bedrijfsleven komen. Het kabinet
waarschuwt echter dat voorzichtig met
het aardgasvoordeel moet worden omge
sprongen. In dat verband zei premier Van
Agt, dat „we een semi-OPEC-land in de
versukkeling” zijn.
De .minister-president doelde daarmee
onder andere op het nog altijd te grote
financieringstekort (voor volgend jaar ge
raamd op 5,25 percent) en het tekort op de
betalingsbalans van 7 miljard gulden. Het
kabinet meent wel dat het met het oog op
het financieringstekort op de goede weg
is. Op langere termijn wordt het aan
vaardbaar geacht als het 4 percent be
draagt van het nationale inkomen. Als ook
in de komende jaren sterk gematigd
wordt, acht de regering het mogelijk die
doelstelling in de loop van 1982 te verwe
zenlijken. Voorwaarde daarvoor is echter
wel dat de verwachtingen uitkomen dat
de wereldeconomie zich na een diepte
punt in de komende maanden in de loop
van volgend jaar langzaam zal herstellen,
en dat Nederland daarvan voldoende pro
fiteert.
(Van onze IJmond-redactie)
IJMUIDEN. De machinefabriek Zwart uit IJmuiden heeft een opdracht
gekregen voor de levering van een aantal generators dat ingezet zal worden bij het
elektrifïcatieprogramma in Aceh en Maluku in Indonesië. Met deze opdracht is in
totaal een bedrag van 3,5 miljoen gulden gemoeid. Het project in Indonesië zal in
fasen uitgevoerd worden. De 54 diesel-elektrische aggregraten die door middel van
dieselmotoren worden aangedreven, zullen 14.800 woningen, verspreid over diverse
dorpen en kampongs, van elektriciteit gaan voorzien. Machinefabriek Zwart fun
geert in Indonesië als vertegenwoordiger van DAF Diesel en zal binnenkort de eerste
lokale servicefaciliteiten gaan bieden.
Nieuwe lijnen voor de verkeersaf
wikkeling in het Velsense staan uit
gestippeld in een gemeentelijk ver
keerscirculatieplan. Saillant punt
daarin: het indammen van de auto-
stroom die momenteel het langzame
verkeer op doorgaande wegen zo
veel risico's oplevert. De commissie
verkeerszaken verdiept zich van
avond in dit beleidsstuk waarnaar
jarenlang is uitgezien door plaatselij
ke planologen en verkeerstechnici.
De EG-landen willen de Turkse mi
litairen een kans geven hun belofte
van spoedige terugkeer naar de de
mocratie na te komen
Zie pagina 3
consument doorberekenen van kosten
voor overheidsdiensten en enkele andere
maatregelen nog eens 1,6 miljard gulden
kan worden bespaard.
Voor het begrotingsbeleid is de toename
van de inkomsten uit het aardgas van
grote betekenis. De extra aardgasbaten
waarop het kabinet voor volgend jaar
rekent, zullen worden gebruikt om de
lasten van het bedrijfsleven te verlichten.
Kabinet: matiging
Het kabinet-Van Agt heeft de nieuwe
koningin bij haar eerste Troonrede met
zachtheid behandeld. Koningin Beatrix,
bekend om haar opgeruimde en optimisti
sche aard, heeft regeringsformules in de
mond gelegd gekregen die haar ruimte
lieten om toch nu en dan nog flauwtjes te
glimlachen. In feite was daar geen enkele
reden voor, want de harde realiteit van de
cijfers achter de Troonrede zouden alle
aanleiding hebben gegeven om een som
ber gezicht te zetten. Enigszins verborgen
in de retoriek zat een zinnetje, kort maar
veelbetekenend: „Nederland komt klem
te zitten”. De milde bewoordingen, hier en
daar onvermijdelijk wat zalvend en stich
tend, verborgen verder handig een situa
tietekening die een barre en boze inhoud
heeft en geen wezenlijke oplossing in het
verschiet stelt. Dat velen voor onze volks
vertegenwoordigers zullen bidden, zoals
de koningin vertrouwt, lijkt bitter hard
nodig.
Hoe bar en boos de reële situatie is,
wordt in onze „Miljoenenbijlage” in dit
nummer broksgewijze duidelijk, maar
nog navranter blijkt de toestand uit de
analiserende beschouwing die de toekom
stige hoofdredacteur van ons blad, Frans
Nypels, op pagina 19 ten beste geeft. Di
verse becijferingen en gegevens in deze
beschouwing zijn afkomstig uit eigen ach
tergrondinformatie en nieuwsgaring,
waardoor een optimale verheldering van
de zeer moeilijke materie is verkregen.
Het kabinet is aan het einde van zijn
krachten en visies. Deze uiterst sombere
conclusie, die koningin Beatrix moest ver
tolken door „Nederland komt klem te
zitten”, doet de ernstige vraag rijzen of het
feit, dat het kabinet het einde van zijn rit
ziet naderen, wellicht verhinderd heeft
dat tot werkelijk ingrijpende, spijkerhar
de beslissingen is besloten. Want vergele
ken bij de ernst van de toestand zijn toch
te veel geldverslindende heilige huisjes
overeind gebleven. Het is in dit verband
overigens al te gemakkelijk om de coali
tiemannen en -vrouwen een gebrek aan
durf te verwijten. Met de verkiezingen in
het vooruitzicht is politieke voorzichtig
heid voor hen een eerste vereiste.
De door minister Van Aardenne
(Economische Zaken) aangekondig-
de prijsbeschikking voor tarieven van
medische specialisten zal op 1 okto
ber ingaan. Hoeveel de specialisten
er in inkomen op achteruit zullen
gaan is nog niet duidelijk.
Zie pagina 2
(Van onze redactie binnenland)
Minister van Financiën Van der Stee
noemt de economische situatie slechter
dan velen willen inzien; premier Van
Agt noemt de stand van zaken „bar en
boos”. De reden vindt men in de
navolgende kerngegevens:
Het nationaal inkomen stijgt vol
gend jaar met 0,25 procent tot 325
miljard gulden, een stijging die overi
gens op 750 miljoen na, door inflatie in
het niets verdwijnt.
Dit jaar roomt de overheid 65,5 cent
af van iedere verdiende gulden voor
het instandhouden van de sociale ze
kerheid, volgend jaar wordt dat 66,1
cent.
Doordat meer mensen een beroep
moeten doen op sociale uitkeringen,
stijgen de kosten daarvan volgend jaar
met 20 miljard gulden.
Om de koopkracht van de actieven
volgend jaar te handhaven heeft het
kabinet 9 miljard gulden nodig. Er is 5
miljard beschikbaar.
De koopkracht van de mensen met
een minimumloon of laagste uitkering
gaat volgend jaar 300 gulden achteruit.
Dat is 1,5 procent.
De modale inkomens gaan er vol
gend jaar 2 procent in koopkracht op
achteruit. Inkomens van twee keer mo
daal leveren volgend jaar 1,5 procent
koopkracht in.
De gemiddelde werkloosheid be
draagt volgend jaar 280.000.
De overheid heeft een schuld van
12,2 miljard gulden.
De kabinetsplannen voorzien in een
bezuiniging van 3,6 miljard gulden.
De totale overheidsbegroting voor
volgend jaar bedraagt 119,8 miljard
gulden.
van het KNMI tot morgenavond:
Enige tijd regen, later van het zuid
westen uit opklaringen Minimum
temperatuur ongeveer 12 graden.
Middagtemperatuur omstreeks 18
graden. Matige tot krachtige wind,
eerst zuid, later draaiend naar zuid
west.
ders de
dragen.
Volgens de Raad van State zal het
voorgestelde pakket
len leiden tot het tegendeel van nivelle
ring, terwijl ook de verhoging van de
sociale premies nivellering tegenwerkt.
Daarnaast zullen de kabinetsvoorne
mens niet zonder meer een rendements-
verbetering voor het bedrijfsleven be
werkstelligen.
Het is het adviescollege niet duidelijk
hoe de voorgenomen maatregelen tot het
terugdringen van de werkloosheid kun
nen leiden, en de raad vraagt zich af
waarom alleen voor wat betreft het on
uitgewerkte informatie over de
Miljoenennota is te vinden op de
pagina's 17, 19, 20, 21, 22, 23, 25, 27
en 29.
DEN HAAG. De Raad van State, het
hoogste adviesorgaan van de regering,
heeft harde kritiek geuit op de miljoe
nennota van het kabinet. De raad vindt
dat de nota een onvoldoende beroep
doet op de bereidheid van de bevolking
te matigen. Bovendien meent de Raad
dat de voorgestelde maatregelen er niet
toe zullen leiden dat de sterkste schou-
lasten krijgen te
(Van onze redactie binnenland)
ROTTERDAM. De Rotterdamse
organisatie van havenwerkgevers
Scheepvaart Vereniging Zuid (SVZ)
heeft de uitnodiging van de Vervoers-
bonden FNV opnieuw te onderhande
len over een haven-CAO aanvaard.
De werkgevers zijn bereid zonder
voorwaarden vooraf weer rond de ta
fel te gaan zitten met de vakbonden, zo
is gisteren bekendgemaakt. De ver-
voersbonden hebben meegdeeld op
korte termijn een soortgelijke uitnodi
ging naar de Rotterdamse havensleep
diensten te zullen sturen. In beide be
drijfstakken zijn de CAO-voorstellen
van de werkgevers door de leden van
de vakbonden afgewezen.
In een evaluatierapport over de troe
belen van vorig jaar in de havens,
concluderen de Vervoersbonden FNV
overigens dat de vakbeweging de pro
blemen rond de wilde stakingen voor
een groot deel aan zichzelf te wijten
had.
Gemis aan aansprekend vakbonds-
beleid in de havens en onvrede met de
besluitvorming binnen de organisatie
hebben de voedingsbodem voor het
invloedrijk optreden van politieke
groeperingen (zoals de CPN’er Flip
Schults) in de havens vergroot, aldus
het FNV-rapport waarin onder meer
wordt gesteld dat de vakbondsorgani
satie in de haven drastisch op de hel
ling moet.
geweest.