1
ÉtWUKVMI
w
TE HUUR
Ik voel me
Voor het
eerst van
E?
RAI anderhalf
keer zo groot
V
i
over na
19 m. geen punt
,,De krakers
knappen ook
huizen op”
mensen”
„ME-ers zijn
toch ook
Bootmasten van
na afloop
erg rot”
„Ik denk
er veel
mijn leven”
«fes»
7^7^
AMSTERDAM
99
99
4
EH
I
Jos (20 jaar, student poli
ticologie):
Paul (23 jaar, bejaarden
verzorger):
Anne (22 jaar, studente pe
dagogiek):
Els (23 jaar, verpleegkun
dige):
7 v
-
99
Leo (23 jaar, leraar/stu-
dent):
>7*
r l
M
en
0’S
bon
DZ
>38
de. Eerst stillen, daar heb ik geen
De anarchie in de straat is voer voor sociologen
een busje ingebracht. Ze be-
am
onder redactie van Theo van der Kaai|
De nieuwe RAI-vleugel ligt tussen de huidige hallen en de Ringweg in.
Wie gooit er met stenen?
k,
41'
‘ii
De RAI-directie heeft van de gele
genheid gebruik gemaakt om ook
het Congrescentrum uit te breiden
en te verbeteren.
elkaar timmeren door de mobiele eenheid. 1980 is een heet
jaar gebleven met Koninginnedag, Grote Keyser, PH-kade en
Vogelstruys. De woede om het immer voortduren van de
woningnood en het voortbestaan van lieden die aan diezelfde
nood geld weten te verdieneri uit zich in het gooien van steeds
meer stenen.
De politie, door de overheid gestuurd om de orde te handha
ven, bewapent zich beter en de spiraal van geweld wikkelt
zich af. De anarchie in de straat is voer voor sociologen.
Deskundigen vliegen elkaar in de haren met verklaringen
over wie er nu eigenlijk met stenen gooien en waarom. De
kraakbeweging staat erachter, zegt de een. Het zijn raddraai-
Het aantal bezoekers dat deze ge
beurtenissen bijwoont is dit jaar al
gestegen boven de twee miljoen. Al
maanden wordt er druk gebóuwd
aan een forse uitbreiding van het
RAI-complex, omdat de bestaande
hallen te krap zijn. De RAI-directie
bespeurde een tendens dat zaken
lieden naar andere hallen begon
nen uit te kijken, omdat de capaci-
rechter zegt: „U werkt niet? Dat
kunt u toch niet lang volhouden?”
Waar bemoeit zo’n man zich mee.
Tijdens het proces hebben twee
andere agenten getuigd, maar niet
degenen die me hebben opgepakt.
S#-.
Onder die oprit loopt een tunneltje
voor voetgangers en fietsers. Om
dat de eigenlijke vloer van de nieu
we expositiehal op 3,5 meter hoog
te ligt, kunnen daaronder zo’n 800
auto’s parkeerruimte vinden, pre
cies het aantal dat voor de start
van de nieuwbouw daar altijd par
keerde. De nieuwe en de oude hal
len slaan via brede passages met
elkaar in verbinding. Op het kruis
punt van de hallen komt een nieuw
café-restaurant voor 450 personen.
Aan de vooravond van de ontrui
ming van de PH-kade is er binnen
de kraakbeweging gezegd: er kun
nen doden vallen, daar moeten we
wel even bij stilstaan. Als je dat
goed tot je laat doordringen moet
je toch beseffen dat er andere
methodes gebruikt moeten wór
den. Er is ook best wel wat ge
beurd op bestuurlijk niveau sinds
de Vondelstraat. De gemeente
heeft panden aangekocht en gaat
vorderen.
De publieke opinie over kraken
speelt maar ten dele een rol. Je
vraagt je af van wie je het eigen
lijk moet hebben als je hoort wat
voor meningen mensen over het
algemeen hebben. Ik vind dan niet
dat ik voor 100 percent rekening
met ze hoef te houden. Ik ben op
mijn manier actief in de kraakbe
weging. Daardoor tolereer ik wel
dat er anderen zijn die bij acties
stenen gooien, terwijl ik er zelf
tegen ben. Ik denk daar veel over
na.
Het RAI-gebouw in Amsterdam
Zuid biedt per jaar ruimte aan 26
beurzen of tentoonstellingen, 32
manifestaties en 115 congressen.
en
weerden dat ze me herkend had
den, ik zou met stenen hebben
gegooid. Ik heb direct gezegd dat
ze de verkeerde te pakken hadden
en bij alle verhoren en ook voor de
rechter heb ik ontkend ook maar
een steen gegooid te hebben. Bij
de verhoren werd tegen me ge
zegd: „Jochie beken nu maar, dat
scheelt je een paar maanden”. De
rechter probeert je een stempel op
te drukken. Toevallig was ik net
opgehouden met werken en de
ontruimingen en relletjes daarna.
Op deze manier speel je Polak en
de zijnen in de kaart, terwijl je ze
op hun nummer moet zetten. Je
zou als kraakbeweging zo creatief
moeten zijn om steeds een andere
taktiek te volgen. Je moet ze laten
voelen dat ze dom bezig zijn met
alleen maar panden ontruimen en
politie inzetten. Nu hebben ze dat
gevoel niet. Binnen de kraakbewe
ging maken ontzettend veel men
sen zich zorgen over „het geweld”.
De stemming om geweld te ge
bruiken wordt zeker kleiner, maar
het is nog te veel: eigenlijk niet
willen en toch geen alternatief.
Ik was het geweest, zeiden ze.
maar doordat ik mijn helm op had
kunnen ze nooit met gezicht heb
ben gezien. Ze herkenden me aan
een rode boerenzakdoek, maar die
heb ik nooit omgehad.
Die stenen zullen best gegooid
zijn, maar dan wel door iemand
anders. Het is onvoorstelbaar dat
ik nu een strafblad heb. Ik ben
tegen de uitspraak in hoger be
roep gegaan. Dat kan geen snel
recht worden zodat het allemaal
nog wel een half jaar kan duren.
Ik zal nooit met een steen gooien.
Het is bij mij niet van: fijn even de
ME-ers bekogelen. Het zijn toch
ook mensen. Ik kan het me wel
„Vorige week heb ik vier
maanden gevangenisstraf gekre
gen, waarvan twee maanden voor
waardelijk met een proeftijd van
twee jaar en aftrek van voorar
rest. Ik ben veroordeeld wegens
openbare geweldpleging tijdens
de rellen om de PH-Kade, maar ik
heb niets gedaan. Ik heb geen
steen gegooid. Die dag ben ik naar
het Stationsplein gegaan, gekleed
in lange leren jas, zwarte inte-
graalhelm en sjaal. Agenten op
motoren hielden charges en ik
ging terug naar het Damrak. Toen
er steeds meer politie kwam ben
ik de stad in gegaan. Later heb ik
nog meer charges meegemaakt
waarbij ik beslist niet met stenen
heb gegooid.
mold had. Ik heb wel een rangor
de. Eerst stillen, daar heb ik geen
enkel medelijden mee. Dan motor
agenten en daarna pas de mobiele
eenheid te voet. Ik gooi nooit al-
K I 'een stenerl’ altijd met een groep.
„Ik denk dat ik nooit een steen
zal pakken. In de Vondelstraat
werd ik voor het eerst met geweld
van de politie geconfronteerd.
Iemand duwde een steen in m’n
handen, ja, dacht ik, wat moet ik
daar nu mee. Ik heb hem maar
weer op de grond gegooid. Ik zie
het absoluut niet zitten om men
sen te verwonden. De agressie die
iemand kan hebben om met ste
nen te gaan gooien voel ik zelf
niet. Misschien wel als ik in een
hoek gedrukt word en bedreigd.
Ik ben zelf nog nooit in elkaar
geslagen. Ik zal wel aanwezig zijn
om een pand dat ontruimd wordt
te verdedigen, maar ik sta niet
eerste rang omdat ik bang ben
niet weg te komen en klappen te
krijgen. Ik zal mij nuttig maken
op een plek waar ik zelf geen
gevaar loop. Daar denk ik veel
over na.
Ik ben er absoluut niet voor om
indiaantje te gaan spelen in de
stad. Het is nu steeds hetzelfde:
Omstreeks zeven uur stond ik
met mijn helm in m’n hand rustig
te praten met een groepje mensen
bij de Nieuwendij k, niet ver van
de politieafzétting. Plotseling
werd ik door vijf ME-ers opgepakt
Je houd op die manier ook char
ges met stenen tegen de politie.
Er zijn vrienden van me die na
afloop zeggen: we hebben weer
lekker gemat, maar ik voel me na
afloop erg rot. Het geeft een kater.
Je denkt: de lui die erachter zitten
moet je te pakken zien te krijgen.
Degenen die het besluit nemen te
ontruimen en de politie in te zet
ten. Die blijven buiten schot. Ik
gooi stenen, want het is niet zinvol
om niets te doen. Dat gooien vind
ik niet een geïsoleerd iets. Je
denkt erover na en je komt er niet
uit. Elke keer zie je weer andere
aspecten.
In zoverre hebben de acties suc
ces, dat er weer gesproken wordt
over woningnood. Het perverse
van het systeem is dat je tot dit
geweld wordt gedwongen. Je
loopt eigenlijk in een val. De ver
ontwaardiging blijft over de alge
mene hypocrisie in de maatschap
pij over deze problemen. Je hoort
politici die zo glad zijn alsof ze
ik zich wassen in een emmer snot. De
onrechtvaardigheid waarmee de
politie mensen zoals vorige week
urenlang door de stad kan jagen.
Ik blijf niet thuis als er weer ont
ruimd wordt, dat kan ik niet. De
vraag van een officier van justitie
„wat deed u daar” is voor mij
absoluut niet relevant. Ik voel me
ook niet schuldig als ik met stenen
heb gegooid, spijt heb ik er ook
niet van. Ik weet alleen niet hoe
lang ik dit gooien volhoud. Ik h^b
geen illusies over het resultaat.
teit van de RAI toch zijp beperkin
gen heeft. Het houden van beurzen
miet een algemeen of specialistisch
karakter blijkt internationaal een
grote vlucht te nemen. De bestaan
de RAI is een uniek complex, om
dat de tentoonstellingshallen vlak
naast het congrescentrum geves
tigd zijn. De in anderhalf jaar gele
den geopende parkeergarage voor
1500 auto’s en de ligging aan grote
uitvalswegen maken het .complex
voor de automobilist aantrekkelijk
te bereiken. De treinreiziger komt
binnenkort aan zijn trekken nu er
hard gewerkt wordt aan een NS-
station RAI-gebouw. De RAI-direc
tie heeft zich nooit zorgen hoeven
te makfen over de toekomst, want
het terrein bood alle ruimte tot
uitbouw. De bestaande hallen wor
den globaal voor de helft uitge
leid, waarmee een bedrag van 130
miljoen gulden is gemoeid.
Vier gigantische vijzeltorens
hebben inmiddels een 360 ton we
gende stalen dakconstructie op
zijn plaats gehesen, 11,6 meter bo
ven de grond. Een typische vakver-
dehng van het dak maakt het mo
gelijk dat tijdens HISWA-tentoon-
stellingen boten welkom zijn met
masten van dik negentien meter
lengte. De zwaarste wagens, sche
pen en kranen kunnen via 7,5 me
ter hoge deuren naar binnen, om
dat de vloeren de enorme belasting
kunnen weerstaan van drie ton per
vierkante meter. Vanaf de Europa-
boulevard komt het transportver-
keer via een brede oprit naar de
werkterrassen, waar de grootste
truck met oplegger nog kan keren.
„Ik ben twee keer door de poli
tie volledig in elkaar geslagen.
Voor het eerst heb ik nu met ste
nen gegooid. Ik vind het ongeper
mitteerd dat zo’n overmacht van
ME-ers op mensen in kan rijden.
Het enige dat ik terug kan doen is
stenen gooien en ook maar zelf
een gummiknuppel dragen. Ik
krijg de kans toch niet om me te
verdedigen wanneer ze me in el
kaar slaan? De Vondelstraat is
voor iedereen in de kraakbewe
ging een keerpunt geweest. Die
tanks in de stad. Vanaf toen werd
er met stenen gegooid. Ik blijf niet
thuis bij een ontruiming, omdat
het je aangaat. Het zijn ook kra
kers. Tegen speculanten wordt
niet opgetreden. Degenen die de
centen hebben beschermen ze. Of
ik de volgende keer weer ga? Dat
ligt aan de situatie. Ik ga altijd in
volledige uitrusting, nooit alleen
en steeds in een groep.
Door je aanwezigheid bij een
ontruiming demonstreer je dat de
gemeente een falend beleid voert.
Jaren is er gepraat en gepraat en
met spandoeken gelopen. De men
sen zijn aan het lijntje gehouden.
Wel overal dure appartementen
en geen sociale woningbouw. De
jongeren van nu pikken dat niet
langer. Het kraken van huizen
wordt in de criminele sfeer ge
drukt. Waarom geen televisiebeel
den van krakers die verwaarloos
de huizen weer volledig bewoon
baar hebben gemaakt en ^opge-
knapt zoals overal gebeurt?
voorstellen dat iemand met stenen
gooit, want je voelt je zo machte
loos en je bent zo woedend om
alles wat er gebeurt.
In het proces wordt gesugge
reerd dat het alleen maar om rel
schoppers gaat, maar er zitten
plenty krakers tussen. Wij doen
mee aan acties als op de PH-Kade
niet om tegen de politie te vechten,
maar om aan het volk, de regering
en de gemeente te laten zien dat
het nu maar eens uit moet zijn dat
wij steeds de klappen krijgen.
Niet wij horen terecht te staan,
maar de echte schuldigen. De re
gering, de gemeente en de zakvul-
lende speculanten. Wij krakers en
sympathisanten proberen door
middel van acties de gemeente en
de regering aan te sporen nu ein
delijk eens wat aan de nog steeds
durende woningellende te doen,
waar duizenden mensen de dupe
van zijn en waardoor maatschap
pelijke spanningen ontstaan
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Niet lang voor de beruchte affaire-Vondelstraat begin
maart van dit jaar ontruimde de politie enkele gekraakte
panden in de Kinkerstraat. Er werden vragen in de gemeente
raad gesteld over het ongemeen felle optreden van de mobiele
eenheid tegen krakers en sympathisanten die met lijdelijk
verzet de ontruiming probeerden tegen te gaan. Dit is de
laatste keer geweest dat de Amsterdamse kraakbeweging de
algemene lijn van geweldloosheid in de confrontatie met de
politie heeft kunnen volhouden.
Bij de ontruiming van het kraakpand in de Vondelstraat en
de ongeregeldheden daaromheen vlogen de eerste stenenre
gens sinds jaren weer door de Amsterdamse lucht. De kraak
beweging liet zich vanaf dat moment niet meer willoos in
ers en meelopers, zegt de ander. De stenengooier zelf blijft
meestal anoniem, al of niet gehuld in leren jas, helm
hoofddoek.
Op deze pagina komen mensen aan het woord die in
meerdere of mindere mate actief zijn in de Amsterdamse
kraakbeweging en ook woonachtig zijn in gekraakte panden.
Ze geven hun mening over het gebruiken van geweld om
gestelde doelen te bereiken. Twee van hen zijn gearresteerd
en vorige week veroordeeld wegens het gooien van stenen.
Van dit duo zegt een pertinent niet gegooid te hebben. Twee
anderen gooien stenen maar zijn nooit gepakt. Nog een zegt
nooit te zullen gooien. Hun namen zijn gefingeerd, leeftijden
en beroepen kloppen.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiimiiiimim^
„Bij de ontruiming van kraak
panden in de Kinkerstraat werden
vrienden van mij in elkaar gesla
gen door de politie. Later heb ik
dat ook nog op een film kunnen
zien. Er kwam toen een algemene
stemming in de kraakbeweging:
dit niet nog eens. Geweldloos ver
zet had geen zin meer. Ik geloof
ook niet meer in demonstraties en
optochten. Voor het eerst ben ik
dit jaar niet naar de betoging te
gen het Chilibewind gegaan. Vroe
ger putte je daar kracht uit. Nu
niet meer, het helpt niet meer. De
eerste keer dat ik stenen gooide
was op 30 april. De politie greep
toen onrechtvaardig in. Het was
een pure provocatie wat er op het
Waterlooplein gebeurde.
Vorige week bij de ontruiming
van de Vogelstruys heb ik ook
gegooid. Ik was op straat omdat ik
verontwaardigd was en woede
voelde over die ontruiming. Ik zag
hoe een politiewagen het trottoir
op scheurde als een idioot rondjes
draaide en gewone voorbijgan
gers omver reed. Dat was bij het
paleis waar nauwelijks betogers
op straat waren. Toen dacht ik:
barst nu maar, ik haal m’n jas en
ga gooien. Eerst tegen een voorbij
rijdende politiebus, later tegen de
motorpolitie. Het gooien doe je
niet bewust. Ik weet gewoon niet
was ik doe op zo’n moment omdat
het heel emotioneel ligt. Ik zag wel
hoe mijn stenen die motoragent
raakten. Ik weet niet hoe ik me
gevoeld had als ik z’n gezicht ge-
.4
- a*
O
I W
rara9*
„Ik heb stenen gegooid tijdens
de rellen rond de ontruiming van
de luxe appartementen op de
Prins Hendrikkade. Ik ben gear
resteerd en vorige week door de
rechter veroordeeld tot drie
maanden gevangenisstraf, waar
van twee voorwaardelijk met een
proeftijd van twee jaar. Op die
dag was ik het huis van mijn moe
der aan het verven. Ik hoorde wat
er aan de hand was en ging de
straat op, gewoon in mijn werk-
overall, niet in gevechtskleren. Ik
stond versteld van het politiege-
weld. Ik zag hoe mensen zonder
pardon tegen de grond werden
gereden. Plotseling was er een
charge van motorrijders. Ze kwa
men de brug op waar ik stond.
Recht op me af. Toen heb ik een
steen gegooid, voor het eerst van
mijn leven. Daarna draaide ik me
om en zag gelijk iemand op me af
komen rennen. Achteraf bleken
het zes stillen te zijn. Ze grepen me
vast en hadden getrokken revol
vers. Ik was perplex dat mij dat
overkwam. Later tijdens het pro
ces vroeg de rechter nog of die
overall mijn gevechtspak was.
i. W
i
LM
r P
BW
1
f
V ,<X«X
f S 'O» ■^'v-
