Dijkversterking
Thatcher en Giscard
Vakbonden in Polen
klagen over sabotage
van apartheidswetten”
Mogelijk afschaffing
Inflatie bedwingen”
I
PLAATSING HANGT AF VAN OOST-WEST-GESPREK
Iran bestookt
stellingen Irak
Kim Dae Joeng
wilde stem van
het volk zijn
Scheidende Nederlandse ambassadeur:
Na afloop jaarlijkse top
Comité voor zelfverdediging KOR:
Arrestatie na
moord Somoza
Negen landen
zeggen Afrika
voedselhulp toe
Westberlijners
ontslagen door
spoorwegen DDR
Consul Afghanistan
vraagt asiel in VS
JL. I
f
zj
19 8 0
ZATERDAG 20 SEPTEMBER
2
kels
?eër
va
*aar
mie
>ven
<kel
(Van onze redactie buitenland)
’TT
rier
E4.ll
van onderhandelingen
de Verenigde Staten
Sovjet-Unie.
igen
jft in
telm-
de
naat-
lany,
De
titmg
BINNEN- EN BUITENLAND
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL. België laat
aankoop van en plaatsing op
zijn grondgebied van nieuwe
nucleaire wapens afhangen
van het verloop en de uitkomst
tussen
en de
ij
Lu
gU-.
Me
België neemt besluit
over kernraketten
(Van onze redactie buitenland)
lange en
groep Indiase
(Van onze redactie buitenland)
of twee
tussen
naar 1981 zal kunnen toeleven zonder op
de problemen van 1980 te stoten”, aldus de
Franse president.
(Van onze redactie buitenland)
BEIROET. Iraanse vliegtuigen heb
ben gisteren Iraakse stellingen aan de
zuidoostelijke grens van dat land aange
vallen, waarbij een Iraakse soldaat 'om
het leven kwam.
eling
juni
inge-
t van
evol-
oven
oven
t uit
e ge-
igne-
>pige
t Es
ware
>kke-
e 25-
1 35-
>pge-
Een
en 8
1 een
Iden."
>p 13
Aan
kilo’
oktober in werking kan treden
voorzien”.
Volgens de Britse premier voeren Enge
land en Frankrijk in grote trekken het
zelfde economische beleid. Er wordt ge
zorgd voor een vaste positie van de munt,
de gêldvoorziening wordt krap gehouden
en de inflatie wordt krachtig bestreden.
Beide regeringen hebben het overheids
toezicht op de prijzen opgeheven, zij het in
verschillend tempo.
Thatcher zei dit gisteren in Parijs na
afloop van de jaarlijkse topconferentie
tussen de twee landen.
Minstens drie miljoen arbeiders zouden
tot dusver hd van onafhankelijke bonden
zijn geworden. In geheel Opper-Silezié
staakte gisteren het openbare vervoer. De
chauffeurs eisen verhoging van het uur-
Am-
aakt.
:it de
r op-
t be-
blad
;t in-
l tot
atrix
-lich-
aakt.
in te
Is-In-
;t bij
vaart
Ho-
Rot-
Ma-
beeft
.and-
elde-
een
1 van
f de
in de
con-
ge-
enen
loge-
s op
lijke-
dreef
-per
onist
1 hét
van
Gro-
irige
n de;
roep
kun-
ij de-
inte-
ptre-
t dé'
bran
ding,
De Belgische regering zal om de zes
maanden bezien hoe het wapenoverleg
tussen Oost en West verloopt. Premier
Martens zei gisteravond dat „geen timing
was voorzien voor het definitieve besluit
inzake de plaatsing”. Dit betekent dat de
rakettenkwestie waarschijnlijk elk half
jaar opnieuw in België aan de orde zal
worden gesteld. Bekend is dat vooral
West-Duitsland en Amerika, maar ook an
dere NAVO-landen zoals Engeland, willen
dat België snel en volledig instemt met het
rakettenbesluit van eind vorig jaar.
Het Belgische compromis betekent dat
Nederland voorlopig niet alleen staat met
(Van onze redactie buitenland)
PARIJS. De consul van Afghanistan
in Parijs. Nasser Hosseini, heeft politiek
asiel aangevraagd in de Verenigde Staten,
zo is gisteren uit goede bron in Parijs
vernomen. Hosseini had de rang van twee
de secretaris in de ambassade.
Ook Frankrijk. Denemarken. Noorwe
gen, Zwitserland, West-Duitsland en Aus
tralië hebben extra hulp toegezegd. Nood-
gebieden zijn vooral de Hoorn van Afrika
met zijn grote aantallen vluchtelingen en
streken in West-Afrika. Oost-Afrika en
Zuidelijk Afrika die door droogte zijn
getroffen. De directeur-generaal van de
FAO, Edouard Saouma, verklaarde dat
Afrika de komende drie maanden 550.000
ton extra voedselhulp ter waarde van 125
miljoen dollar nodig heeft.
(Van onze redactie buitenland)
BERLIJN. De directie van de Oost
duitse spoorwegen (de Reichsbahn) heeft
gisteren haar dreigement uitgevoerd en
meer dan vijftig stakende Westberlijnse
werknemers ontslagen, zo hebben sta
kingsleiders laten weten. De staking, die
woensdag is begonnen, gaat echter door.
Zoals uit de ontslagen blijkt, is de
Reichsbahndirectie niet van plan te vol
doen aan de eisen van haar Westberlijnse
werknemers. Die eisen betreffen een ho
gere beloning en vrije verkiezingen voor
Vertegenwoordigers van de Westberlij
ners in de Oostduitse vakbond waarbij zij
zijn aangesloten.
Door de staking is het stadsspoor in
Berlijn danig in de war geraakt. Slechts
op twee baanvakken verschenen ongere
geld enige treinen. Het goederenverkeer
ligt geheel stil, het personenvervoer gaat
evenwel door. De Oostduitse Reichsbahn
verzorgt in zowel het oostelijke als weste
lijke stadsdeel het stadsspoor. De Reichs
bahn heeft ongeveer 3500 Westberlijners
in dienst. Van hen zijn er circa 1200 lid van
de communistische „socialistische een
heidspartij van West-Berlijn” (SEW).
Van de 3500 Westberlijnse arbeiders in
Oostduitse dienst zouden er 500 staken.
Zeker weet men dit evenwel niet. Ook
woordvoerders van de stakers kunnen
hier geen uitsluitsel over geven.
De staking in Berlijn heeft gisteren tot
reacties in Bonn geleid. Vertegenwoordi
gers van verscheidene ministeries kwa
men bijeen voor beraad over de toestand.
Commentaar op de staking werd door een
woordvoerder afgewezen met het argu
ment dat het in Berlijn om een „loonge-
schil” gaat waar de politiek zich niet in
mag mengen.
De verklaring, verspreid door de com
missie voor zelfverdediging KOR. zegt het
met eens te zijn met officiële beweringen
dat „anti-sociale elementen” proberen in
de onafhankelijke bonden te infiltreren
en doör het veroorzaken van arbeidson
rust zouden trachten het communistische
systeem in Polen te vernietigen. De
overkoepelende commissie weet daar
niets van. „Wat we wel weten is dat een
groep oude, in diskrediet geraakte vak
bondsleiders tracht de ontwikkeling tegen
te houden door middel van leugens en
provocaties”, aldus de verklaring.
Thatcher deelde mee dat Engeland alle
nog niet van kracht geworden bepalingen
uit het verdrag van toetreding tot de Euro
pese Gemeenschap volledig en op het af
gesproken tijdstip zal uitvoeren. Dat be
treft onder meer de Britse bijdrage aan de
begroting van de Euromarkt, het schape-
vleesakkoord en het visserijbeleid. „We
zijn bereid de marktregeling voor schape-
vlees uit te voeren en hopen dat zij op 15
zoals is
(Van onze redactie buitenland)
PRETORIA. De scheidende Nederlandse ambassadeur in Zuid-Afrika,
mr. R. Froger, verwacht dat spoedig een begin zal worden gemaakt met een
afschaffing in fasen van de belangrijkste apartheidswetten.
PARIJS. Premier Margaret Thatcher van Engeland en president Giscard
d’Estaing van Frankrijk zijn het er over eens dat pas waarborgen voor de
werkgelegenheid geschapen kunnen worden als de inflatie bedwongen is.
WARSCHAU. Dissidenten in Warschau hebben gisteren meegedeeld dat
de overkoepelende vakbondscommissie in de Oostzeehavens geklaagd heeft
over het saboteren van de onafhankelijke bonden'door de autoriteiten en dat
mensen die er lid van willen worden aan intimidatie blootstaan.
door Irak zijn neergehaaM. Iri éen ver
klaring van het Iraanse militaire opper
bevel via de radio wérd meegedeeld dat
langs de gehele grens tussen Iran en
Irak, van de provincie Kirmansjah in het
noorden tot aan de Perzische Golf in het
zuiden gevechten werden geleverd.
Volgens de verklaring had Irak meer
dan honderd stukken artillerie en luch
tafweergeschut opgesteld in de strategi
sche zone van Al-Faw, het gebied van
waar mén uitziet over de waterweg van
Shatt-al-Arab. Zonder nadere uitleg
deelden de gezamenlijke stafchefs mee,
dat er kans was op gevechten ter zee in
de komende dagen.
Dat is de conclusie uit een
ingewikkelde verklaring die het Belgische
kabinet gisteren, na urenlang vergaderen,
heeft geaccepteerd.
De Vlaamse socialisten die zich hard
nekkig hebben verzet tegen een spoedig
besluit over de installatie van de kernra
ketten, toonden zich na afloop van het
kabinetberaad tevreden. Partijleider Van
Miert sprak van een „eerbaar vergelijk”.
De Vlaamse socialisten wilden het plaat-
singsbesluit pas eind volgend jaar nemen,
terwijl de liberalen en Franstalige chris-
ten-democraten zich hadden uitgesproken
voor een „zo snel mogelijk ja” tegen de
Cruise-raketten.
De kans is groot dat België pas in 1983
zal besluiten of de 48 Cruise-raketten met
hun atoomladingen op Belgisch grondge
bied zullen worden geplaatst. Eerder zul
len deze wapens immers niet beschikbaar
komen. Het is niet waarschijnlijk dat de
onderhandelingen tussen Amerika en de
Sovjet-Unie over beperking van de kern
bewapening in Europa voor 1983 veel re
sultaat zullen opleveren. Zoals bekend,
start het inleidend overleg tussen Was
hington en Moskou op 15 oktober. In Ame
rikaanse kringen wordt verwacht dat de
onderhandelingen vijf jaar kunnen duren.
Het besluit om in West-Europa 572 Crui-
(Van onze redactie buitenland)
ASUNCION. De politie van Asunci
on, de hoofdstad van Paraguay, heeft gis
teren een vrouw, Silvia Hodges, gearres
teerd, die verdacht wordt betrokken te
zijn bij de moord op de ex-dictator van
Nicaragua, Anastasio Somoza, afgelopen
woensdag.
Dit is gebleken uit berichten, afkomstig
uit de Argentijnse hoofdstad Buenos Ai
res. Silvia Hodges zou de Venezolaanse
nationaliteit hebben. Aanvankelijk ver
klaarde de politie van Paraguay dat zij lid
was van het praktisch uitgeroeide Argen
tijnse Revolutionaire Volksleger (ERP).
De jonge vrouw maakte deel uit van een
groep van zes personen die de aanslag op
Somoza zou hebben beraamd. Een van de
andere leden van deze groep, de Argentijn
Hugo Irurzun is gisterochtend door de
Paraguayaanse politie doodgeschoten.
liers-
)kto-
win-
ubsi-
win-
pro-
Iden.
is 15
van
idere
:nde-
>sbe-
eerr
zijn
voe-’
logi-
arbij'
uim-
nesi-.
Dit. I
1 hef-' I
loon met 50 zloty en toeKenmng van een
vrije zaterdag.
In Gdansk zijn gisteren arbeiders en
directie van de Lenm-scheepswerf eni
ge weken geleden nog het hart van de
stakingsgolf in Polen om de tafel gaan
zitten om te praten over de uitvoering van
eisen van de stakers. Ook zullen zij de
mogelijkheden onderzoeken voor het inlo
pen van de achterstand in produktie die is
ontstaan door de staking. Dit heeft het
Poolse persbureau PAP gemeld.
Op de bijeenkomst is een programma
gepresenteerd dat vaststelt hoeveel er per
maand geproduceerd moet worden om de
produktieverliezen in te halen. Op deze
wijze willen arbeiders en directie berei
ken dat de normen van het meerjarenplan
'«’orden gehaald.
se- en Pershing-raketten op te stellen als
antwoord op de installatie in de Sovjet-
Unie van SS-20-raketten (met drie atoom
koppen) werd 12 december vorig jaar
door de NAVO-landen genomen. België
zou evenals Nederland 48 Cruise-raketten
op zijn grondgebied moeten opstellen. Op
aandringen van de Vlaamse socialisten
maakte België destijds een voorbehoud:
na zes maanden zou bekeken worden of
België definitief met deze installatie kan
instemmen, afhankelijk van contacten
met Moskou over beperking van de kern
wapens in Europa.
Deze termijn van zes maanden werd
later verlengd. De Vlaamse socialisten be
toogden dat geen haast was geboden, om
dat het eigenlijke overleg tussen Moskou
en Washington over de kernbewapening
in Europa nog moet beginnen. De libera
len en christen-democraten bepleitten
daarentegen een sluiten van de rangen
met de overige NAVO-landen die volledig
instemden met het rakettenbesluit dat be
ter bekend is als de „TNF-modernise-
ring”. Alleen Nederland zei pas eind 1981
definitief te kunnen beslissen over de
plaatsing van Cruise-raketten op Neder
landse bodem.
Tegenover de journalisten sprak de di
plomaat de hoop uit dat de regering van
Pieter Botha al in de komende zittingspe
riode van het parlement „concrete, posi
tieve hervormingen” zal voorstellen.
„Invloedrrijke kringen van de Afri
kaans sprekende blanken die het politiek
voor het zeggen hebben, zijn tot het in
zicht gekomen dat de toekomst van het
land niet kan worden verzekerd op basis
van de discriminering van de niet-blanke
meerderheid van de bevolking”, aldus
Froger. „Daarom zouden bepalingen inza
ke het behoren tot een bepaald ras, de
vestigingsrechten voor de verschillende
rassen en het verbod op seksuele betrek
kingen tussen mensen van verschillend
ras moeten verdwijnen.”
De traditionele voorstanders van de
apartheid zouden niet sterk genoeg meer
zijn om dergelijke wijzigingen tegen te
houden, meende de ambassadeur. Zodra
de zwarten en de kleurlingen in Zuid-
Afrika de aangekondigde hervormingen
zelf zien en ermee instemmen, zou ook de
Volgens een woordvoerder van het
Iraakse ministerie van Defensie in Bag
dad vielen Iraanse straaljagers gren
sposten aan in het gebied bij Missan en
werd de aanval van een Iraans vliegtuig
op Iraakse marineschepen in de omstre
den Shatt-al-Arab waterweg beant
woord met luchtdoelgeschut.
Donderdag verklaarde Irak twee
Iraanse vliegtuigen te hebben neerge
schoten en een Iraanse tankaanval te
hebben afgeslagen.
De gezamenlijke stafschefs van Iran
lieten gisteren weten dat donderdag in
derdaad twee F-5 Phantom-straaljagers
Met hun hoofd beschermd tegen de zonnstralen werkt een flinke
arbeiders aan de versterking van een dijk, die hun dorp Azamgarh tegen een overstroming
van de rivier de Ganges moet beschermen Het dorp ligt enkele honderden kilometers ten
zuidoosten van de Indiase hoofdstad New Delhhi Op vele plaatsen in India treedt de
Ganges jaarlijks, bij traditie, buiten zijn oevers
Zij merkte verder op dat één
nog resterende geschilpunten
Frankrijk en Engeland uit de weg zijn
geruimd en dat er nu sprake is van volle
dige samenwerken. Alleen over het Euro
pese Monetaire Stelsel (EMS) is niet ge
sproken. Het EMS is een systeem dat de
wisselkoersverhoudingen tussen de leden
van de EG regelt. Het is enige jaren gele
den in de plaats gekomen voor de zogehe
ten „monetaire slang".
openbare mening m Nederland Zuict-Alri-
ka positiever gaan beoordelen.
„Op het ogenblik valt echter behalve de
intentieverklaringen van de ministers niet
veel positiefs te vermelden”, aldus mr.
Froger. Na een verblijf van vijf jaar in
Zuid-Afrika waar hij deken van het diplo
matieke corps was, keert hij eind deze
maand naar Nederland terug.
Het in Johannesburg verschijnende
ochtendblad Beeld heeft gisteren gemeld,
dat de regering van Pieter Botha het land
wil maken tot een statenbond, bestaande
uit deelstaten met verschillende autono
mie waarvan de burgers dezelfde nationa
liteit hebben.
Zuidafrikanen van alle huidskleuren,
onder wie de inwoners van de alleen door
Zuid-Afrika erkende thuislanden Trans
kei, Bopuhutswana en Venda, krijgen
eenzelfde Zuidafrikaanse pas, aldus het
blad dat zich beroept op informatie „van
het hoogste niveau”. Blanken, kleurlingen
en mensen van Chinese of Indische af
komst zouden gelijke burgerrechten ver
krijgen en in een gemeenschappelijk par
lement worden vertegenwoordigd.
Voor de zwarte meerderheid zouden
echter ook in de toekomst aparte regelin
gen gelden. Zij zouden hetzij via de drie
genoemde thuislanden, hetzij via de zeven
overige bantoestans worden vertegen
woordigd. Het bestuur over de statenbond
zou Botha via een niet nader omschreven
centraal overlegorgaan met vaste secreta
riaten willen laten lopen. „Een overkoepe
lend parlement zou niet worden overwo
gen”, aldus Beeld.
Ook in het nieuwe staatsbestel „zullen
de grondbeginselen van het zelfbestem-
mingsrecht, eigen woongebieden en eigen
scholen voor iedere bevolkingsgroep wor
den gehandhaafd”. „De nu nog geldende
apartheidswetten, waardoor de niet-blan
ke meerderheid wordt gediscrimineerd,
wil minister-president Botha laten veran
deren en verbeteren”, aldus het blad.
zijn voorbehoud inzake de plaatsing van
de Cruise-raketten op eigen bodem. Minis
ter Van der Klaauw (Buitenlandse Zaken)
sprak deze week de hoop uit dat België
zich bij het Nederlandse standpunt zou
aansluiten. Dat is dus niet helemaal ge
beurd: België bekijkt het probleem voor
taan elke zes maanden en Den Haag moet
eind volgend jaar definitief beslissen.
Giscard deelde mee. dat Frankrijk en
Engeland hebben besloten nauwer te
gaan samenwerking op het gebied van de
telecommunicatie. Hij zei dat de bespre
kingen hartelijk zijn verlopen in een sfeer
van vertrouwen. „We hopen nu dat de EG
In de meeste democratische landen
word je met strafrechtelijk vervolgd
als je je kandidaat stelt voor het presi
dentschap. In Zuid-Korea krijg je er
negen jaar later zelfs nog de doodstraf
voor.
De 54-jarige Kim Dae-Joeng. die eerder
deze week door de krijgsraad in Seoel
ter dood is veroordeeld, was de voor
naamste politieke tegenstander van de
eind vorig jaar vermoorde president
Park Choen-Hee. Hij gold als de groot
ste kanshebber bij de presidentsver
kiezingen die volgens aankondiging
volgend jaar moeten plaatsvinden.
Kim Dae-Joeng, leider van de oppositio
nele Nieuwe Democratische Partij
(NDP), stond bekend als een politicus
die de stem van het volk wilde zijn. Hij
zette zich in voor een democratisch
bewind in zijn land en was een voor
stander van hereniging met Noord -
Korea.
In 1971 werd hij met gering verschil van
stemmen (45 tegen 55 procent) tweede
in de strijd om het presidentschap. Hij
verloor van Park Choeng-Hee, die
prompt de zogeheten Yoeshin-grond-
wet afkondigde, waardoor iedere op
positie monddood werd gemaakt. Kri
tiek op Parks dictatoriale bewind
werd met de kogel bestraft.
Na de moord op Park groeide de invloed
van Kim Dae-Joeng. Vooral tijdens de
overgangsperiode die voorafging aan
de huidige militaire dictatuur onder
ex-generaal Chon Doo-Hwan. Toen
bestond de hoop, dat de democrati
sche verlangens van Kim en zijn volge
lingen zouden worden verwezenlijkt.
Niets bleek minder waar.
Begin mei werd Kim opgepakt, nog geen
80 dagen nadat hij officieel zijn onder
Park verloren burgerrechten had te
ruggekregen. Samen met Kim werden
honderden andere oppositieleden ge
arresteerd. Drieëntwintig van hen
stonden nu met hem terecht. Intussen
is een massale „zuiveringsactie” inge
zet, waarbij tot nu toe al meer dan
30.000 „onbekwame” en „corrupte”
personen, vooral ambtenaren, zijn op
gepakt en naar „heropvoedingskam
pen” zijn gestuurd.
Kim, al jaren een hinderlijke figuur in
de ogen van de militairen, was te lastig
geworden. Vandaar dat hij ervan
werd beschuldigd een volksopstand te
hebben willen ontketenen om zo de
macht te kunnen grijpen. Kim zou,
aldus de tegen hem ingediende aan
klacht, het brem zijn geweest achter
de onlusten in de Zuidkoreaanse ha
venstad Kwangjoe, die eind mei
toen hij al gevangen zat tot uitbar
sting kwamen. Het leger maakte een
bloedig einde aan deze opstand. Er
vielen honderden doden.
De aanklacht tegen Kim stelde verder,
dat hij aan het einde van de Tweede
Wereldoorlog lid zou zijn geweest van
het communistische partij. Als zoda
nig zou hij in 1967 contact hebben
gehad met een Noordkoreaanse „infil
trant”. Kim zou, als parlementskandi-
daat hebben getracht „Noordkoreaan
se sentimenten” aan te wakkeren.
Verder werd hem verweten, in 1972 en
’73 in de Verenigde Staten en Japan
geholpen te hebben bij het opzetten
van een anti-Zuidkoreaanse bewe
ging. Daarvoor zou hij een forse som
geld hebben ontvangen, aldus een van
de beschuldigingen uit de 154-pagina’s
tellende aanklacht.
Op dit punt heeft Japan Zuid-Korea fel
aangevallen. Dit, omdat Seoel beloofd
zou hebben Kim hiervoor met rust te
laten, nadat de oppositieleider in 1973
onder verdachte omstandigheden
door Zuidkoreaanse agenten was ont
voerd uit zijn hotel in Tokio en bijna
was vermoord.
Japan heeft zich gekeerd tegen het dood
vonnis dat tegen Kim is uitgesproken.
Te meer omdat deze zich niet behoor
lijk heeft kunnen verdedigen. Tot op
het laatst heeft Kim. die stelde tijdens
het verhoor te zijn gemarteld, alle be
schuldigingen ontkend. Afgelopen
maandag nog zei hij bereid te zijn voor
de democratie te sterven.
Ook de Verenigde Staten, vanouds een
bondgenoot van Zuid-Korea, zijn wei
nig ingenomen met de uitspraak van
de krijgsraad. De regering-Carter
voert nog steeds een beleid waarbij de
mensenrechten voorop staan. Ex-ge-
neraal Chon Doo-Hwan, de nieuwe
sterke man in Seoel, treedt de rechten
van de mens met voeten.
Tot nu heeft Washington het gelaten bij
waarschuwingen. Zo werden de be
schuldigingen tegen Kim „ver ge
zocht” genoemd. De VS zullen verder
moeten gaan, wil het leven van Kim
Dae-Joeng gered worden.
ROME. Negen landen, waaronder Ne
derland, hebben de FAO, de voedsel- en
landbouworganisatie van de Verenigde
Naties, nieuwe voedselhulp toegezegd
voor noodgebieden in Afrika. ‘Nederland
stelt 14 miljoen gulden beschikbaar voor
de coördinatie van de hulpverlening en
het verstrekken van zaaigoed.
De Verenigde Staten, die voor het lopen
de jaar 830.000 ton voedsel beschikbaar
hebben gesteld, zullen hun hulp volgend
jaar opvoeren tot 1.340.000 ton, met een
geschatte waarde van 425 miljoen dollar.
Algerije heeft als eerst OPEC-land 800.000
dollar geschonken aan de multilaterale
voedselprogramma’s van de FAO.
Wx-,
w
