n
i,,Meer doen aan energiepolitiek
Mini-snelheidsmeter
één op veertig
Wellicht fusie
Hervormingsdrang heeft gevaarlijke kanten
Onderbetaling in
detailhandel:
Boycot beïnvloedt
„Eigen bijdrage
ziekenvervoer
nog uitstellen”
„Hormoonaffaire" Frankrijk
Werkloosheid op
record-niveau in
Groot-Brittannië
makelaarsbonden
Dienstverlening
Alarmcentrale
wordt uitgebreid
i
„Malaise in bouw
treft architect”
„Stimuleer gebruik
verdampingsmeter”
J
H
21
19 80
SEPTEMBER
DONDERDAG
2 5
ECONOMIE
(Van onze redactie economie)
sA
BRUSSEL. Het Europees
parlement is voorlopig niet
bijster tevreden met de Euro
pese ontwerp-begroting voor
1981 die de EG-commissie in
Brussel aan de Europese mi
nisterraad heeft voorgelegd.
A
dat uit
che
m,
in
I
LSSS
Een parlementaire delegatie heeft de
raad meegedeeld dat ze een duidelijke
prioriteit gelegd wil zien bij een Europese
energiepolitiek en dan bij een Europese
industriepolitiek. Dat laatste houdt onder
meer in dat de parlementsdelegatie duide
lijk geld op tafel gelegd wil zien voor de
sociale consequenties die de herstructure
ring van de Europese staalindustrie met
zich mee zal brengen.
Zoals de kaarten nu liggen, lijkt het
parlement niet van plan om opnieuw de
begroting voor 1981 te verwerpen, maar
wel heeft de parlementsdelegatie te ken-
In 1755 werd Lissabon door een verschrikkelijke aardbeving voor één
derde verwoest. Ongeveer 50.000 mensen verloren het leven. Enkele weken
later kwam er iemand langs de deur met aardbevingspillen. Er werd twijfel
uitgesproken aan de zin daarvan. De aanbieder van de pillen antwoordde
met een tegenvraag: weet jij iets beters?
nen gegeven dat ze niet wenst te wachten
op een studie van de EG-commissie inzake
ombuiging van het landbouwbeleid.
i
i
te 95,00e
427,00
330,00
3.20
3.20
7,80
1.63
2,24
Overigens vindt staatssecretaris Van
der Mei (Buitenlandse Zaken) dat het pla
fond dat de landen van de Europese Ge
meenschap hanteren voor hun financiële
bijdrage aan de EG (de één procent BTW-
afdracht) doorbroken mag worden, als
daar een evenwichtiger uitgavenpatroon
van de Gemeenschap tegenover staat. De
bewindsman zei dit gisteren in Den Haag
op een bijeenkomst van de werkgeversor
ganisatie VNO.
meer tot rust komt, kan de hele zaak uit
balans raken en gaan slingeren. Het is
dan heel moeilijk nog de weg terug te
vinden naar iets dat weer goed functio
neert.
De culturele revolutie in China dringt
zich op als voorbeeld van wat er met een
samenleving kan gebeuren als het ver
anderen doel op zichzelf wordt. We kun
nen niet ieder moment weer met een
schone lei beginnen, maar moeten reke
ning houden met het historisch gegroei-
op
aange-
1
t
en.
dit
euvel
an.
48.70
78,00
135,00
84,00
105,00
103,50
18,10
40,00
263,50
30,00
69.60
47.00
139,50
58,30
68,60
90,00
15,80
130,30
137,50d
58,00
109.90
60,50
107.60
55,70
44,50
31,40
260,00d
76,00
49.80
131,00e
45,20
62,60
64,60
141,20
69.50
71,50
163,00
117,50
144,00
42,90
59,60
141.00
67.20
59,00
51,20
81,10
96.00
52,10
146,00
53,20
45.00
80,00
32,70
52,00e
181,00
106.00
59,60
152.00
48,70
96.00b
161.80
74,00
268,50
36.20
94,40
117,20
30,00
43,00
42,10
50,30
50,10
124,80
360,00
201,00
175,00'
520.00
Volgens woordvoerder Sickenga van
het Produktschap Vee en Vlees zijn de
Fransen momenteel bezig hun produktie
te verruimen, waardoor de prijs van het
Nederlandse vlees wordt gedrukt.
Het bedrijfsleven, het produktschap en
het ministerie van Landbouw en Visserij
zijn dan ook druk bezig te overleggen
welke maatregelen zij moeten nemen. In
dat overleg komt ook de situatie aan de
Italiaanse grens aan de orde, waar sinds
enige tijd Nederlandse en andere buiten
landse vrachtwagens hinder ondervinden
van de maatregelen, die de Italiaanse
overheid heeft genomen ter bescherming
van de binnenlandse markt.
Volgens Sickenga valt op dit moment
niet vast te stellen of de hoeveelheid kalfs
vlees die wij naar Frankrijk exporteren
terugloopt. Hij verwacht evenwel, dat de
kopersstaking in Frankrijk er niet toe zal
leiden, dat de vraag van de Franse consu-
Het parlement dat Vórig jaar de Europe
se begroting voor dit jaar verwierp, omdat
het daarin niet terugvond wat het wilde,
namelijk een duidelijk terugdringen van
de Europese landbouwuitgaven ten be
hoeve van de ontwikkeling van andere
politieke beleidslijnen, is nog steeds niet
tevreden met het feit dat, volgens de ra
ming van de EG-commissie, ook volgend
jaar het overgrote deel van de verplichte
betalingskredieten van de EG (ruim 45
miljard gulden) naar het Landbouwfonds
verdwijnt. De omvang van dat fonds
wordt geraamd op ruim 35,3 miljard
gulden
div. ed.
teerd:
Inderdaad hebben wij lang geen vol
maakt stelsel. Maar dat is nog geen vol
doende reden om het op belangrijke
punten om te gooien. Er moet door de
voorstanders van veranderingen ook
aannemelijk worden gemaakt dat er
minstens één ander stelsel is dat vermoe
delijk beter zal werken. Anders leveren
zij niet meer dan de helft van het bewijs.
We moeten dus altijd aan de hervormers
vragen: weet jij iets beters?
Als zij dat niet weten is het beter om
niet aan grote hervormingen te begin-
Met deze laser-afstandsbepaler kan tot op 2 kilometer afstand de snelheid van een rijdende auto worden bepaald. De snelheidsmeter is een
van de snufjes op de Tentoonstelling van Optische systemen en Toepassingen die in de Jaarbeurs in Utrecht wordt gehouden.
A
export kalfsvlees
(Van onze redactie binnenland)
RIJSWIJK. Het ziet er naar uit, dat de boycot die de Franse consumenten
bond dezer dagen heeft afgekondigd tegen Frans kalfsvlees dat met hormo
nen is bewerkt, een „desastreuze invloed” zal hebben op de prijs van
Nederlands kalfsvlees dat naar Frankrijk wordt geëxporteerd.
Willen we dit alles op de koop toene
men dan moeten we er stevig van
overtuigd zijn dat het nieuwe, als het
eenmaal goed draait, duidelijk beter zal
werken dan het oude. De bewijslast zou
dus altijd moeten rusten op de vernieu
wers. In feite gebeurt tegenwoordig veel
eer het omgekeerde: het nieuwe wordt
altijd zonder meer beter geacht dan het
oude.
DEN HAAG. In de detailhandel ont
ving vorig jaar één op de veertig werkne
mers (2,5 procent) die onder de wet mini
mumloon vielen, minder dan het wettelijk
minimum. De onderbetaling bedroeg ge
middeld 8,3 procent van het minimum
loon. Veertig procent van de werknemers
ontving precies het minimumloon
Dat blijkt uit een onderzoek van de
Loontechnische Dienst (LTD) van het mi
nisterie van Sociale Zaken. De LTD deed
zijn onderzoek in de tweede helft van 1979
onder 2.530 detailhandelsbedrijven met
minder dan tien werknemers. Bij die be
drijven werkten in totaal ruim negendui
zend werknemers, van wie 90 procent
onder de werking van de wet minimum
loon viel. Daarmee werd zo’n tien procent
van het totaal aantal werknemers in deze
branche onderzocht.
Volgens de LTD hing de onderbetaling
in vele gevallen samen met onwetendheid
van de werkgever. Een belangrijke factor
hierbij is het verschijnsel dat in de detail
handel veel loonafspraken op nettobasis
worden gemaakt. De omrekening van net
to naar bruto blijkt dan nogal eens uit te
monden in een bedrag, dat onder het
wettelijk minimumloon ligt, aldus het
rapport.
de. Bovendien zijn vele hervormingen
onomkeerbaar. Als ze tegenvallen is er
geen weg terug.
Het universitaire onderwijs is wat ons
betreft een goed voorbeeld van over
elkaar buitelende hervormingen. Als al
les op de meeste plaatsen nog betrekke
lijk goed gaat, is dat niet dank zij, maar
ondanks de vele en diep ingrijpende
veranderingen. De wet van de traagheid
wreekt zich als zij wordt onderschat.
Het grootste gevaar bij het hervormen
is misschien zelfs een hoog idealisme.
Met louter Albert Schweitzers kan na
tuurlijk een ideaal stelsel worden opge
bouwd. Maar in werkelijkheid kunnen
we niet rekenen op de mensen zoals ze
eigenlijk zouden moeten zijn. We zijn
aangewezen op de mensen zoals ze in
feite zijn: niet helemaal goed en niet
helemaal slecht. Het menselijke stelsel is
het stelsel dat de mensen in hoofdzaak
neemt zoals ze zijn.
Als het economische stelsel te hoog
grijpt, zodat de mensen niet mee kunnen
komen, kan het ergste gebeuren dat op
dit gebied mogelijk is: de mensen wor
den van hogerhand aangepast aan het
stelsel. Het stelsel is er niet meer voor de
mens, maar de mensen zijn er voor het
stelsel. Indoctrinatie en geweld komen
dan op de voorgrond.
Langs deze weg zijn de van huis uit
idealistische stelsels in Oost-Europa en
Oost-Azië ontaard tot systematische
aantasting van de mensenrechten. De
mensen worden met geweld gelukkig
gemaakt. Er is dan weinig verschil meer
met het fascisme, waar de mensen met
geweld ongelukkig worden gemaakt.
Als de gemiddelde mens laag-bij-de
gronds is zal ook het economische stelsel
dat het beste bij hem past en waarin hij
zich dus het gelukkigst voelt, weinig
meer dan laag-bij-de gronds kunnen
zijn. Zulk een stelsel kunnen we dan
beter niet het beste stelsel noemen. Het
is alleen maar het minst slechte. Als we
daar soms kribbig over zijn is dat begrij
pelijk. Dat mag echter pas tot ingrijpen
de hervormingen leiden als we eerst op
overtuigende wijze bevestigend hebben
geantwoord op de vraag van de man met
de aardbevingspillen.
ment naar Nederlands vlees zal stijgen, nu
is gebleken dat in Frankrijk jonge runde
ren worden bijgevoerd met kunstmatige
hormonen.
„Weliswaar is de controle op het ge
bruik van hormonen in Nederland stren
ger dan in de andere EG-lidstaten, maar
het Nederlandse vlees is voor de Franse
consument bij de slager niet als zodanig
herkenbaar”, aldus Sickenga. „Als je er
een label aan zou hangen, kan dit er
eenvoudig worden afgehaald en aan het
Franse vlees worden gehangen”.
Sickenga zei te hopen, dat de hormonen
affaire aanleiding zal zijn voor de EG-
Landbouwministers uniforme controle
maatregelen in te stellen. Hoewel de Fran
se minister van Landbouw, Mehaignerie,
daar voor de televisie ook op aandrong,
gelooft Sickenga, dat de Fransen met het
oog op de komende presidentsverkiezin
gen in april geen voor de Franse boer zo
impopulaire maatregel zullen nemen.
De waarde van de export van Neder
landse levende kalveren en kalfsvlees
naar Frankrijk was vorig jaar 127 miljoen
gulden.
De Europese Unie van Consumenten
heeft er gisteren bij de Europese Commis
sie op aangedrongen nog voor het eind
van het jaar met regels te komen tegen het
gebruik van hormonen bij het fokken van
kalveren voor de consumptie.
In een brief aan de voorzitter van de
commissie, de Brit Roy Jenkins, zegt de
dertien leden tellende unie het een gevaar
lijke zaak te vinden dat er binnen de EG-
wetgeving geen bindende regels bestaan
voor het gebruik van hormonen in kalfs
vlees.
Ik moet in de laatste tijd dikwijls te
rugdenken aan de aardbevingspillen
van Lissabon. Er heerst op het ogenblik,
vooral wat het economische stelsel be
treft, een sterke veranderingszucht. Men
wil zeer veel overhoop halen en doet dat
ten dele ook. Te noemen vallen hervor
mingen in het bestuur van de onderne
mingen, wijzigingen in de opzet en de
bevoegdheden van de ondernemingsra
den, vermogensaanwasdeling, meebes
lissen van werknemersvertegenwoordi
gers over investeringen, wijziging van de
onteigeningspolitiek met betrekking tot
de grond, omzetting van de mededin-
gingspolitiek van een misbruikwetge-
ving in een verbodwetgeving. Belang
rijke politieke partijen die nu buiten de
regering staan, maar volgend jaar mis
schien weer daaraan zullen deelnemen,
staan te trappelen om nog veel meer te
veranderen. Het gaat daarbij om duur
zame omzettingen van ons economische
stelsel.
Alle lidstaten wensen vooralsnog de
een-procentsgrens te handhaven. De
grens houdt in dat de EG-landen maxi
maal één procent van de BTW-opbreng-
sten willen bijdragen aan de financiering
van de gemeenschap.
LONDEN (AP) Het aantal werklozen
in Groot-Brittannië is deze maand ver
der toegenomen tot een totaal van
2.039.003, oftewel 8,4 procent van de
beroepsbevolking, zo heeft de Britse
regering bekendgemaakt.
Vorig jaar zaten 1,4 miljoen Britten
(6 procent) zonder werk. Dit percenta
ge is het afgelopen jaar iedere maand
gestegen.
Eric Varley, de zegsman van het ar-
beidscomité van de oppositionele La
bour Partij sprak in een reactie op de
cijfers over het ’’krankzinnige beleid
van mevrouw Thatcher dat een hoge
werkloosheid, te zamen met een stren
ge kredietbeperking, gebruikt als mid
del om de inflatie te lijf te gaan.”
Premier Thatcher zelf zei dat ”het
bedroevend hoge werkloosheidscijfer
ten dele veroorzaakt wordt door de
wereldrecessie en voor een ander deel
door het feit dat wij ons niet hebben
geconcentreerd op de concurrentieslag
in de wereld.” De regering is vastbeslo
ten de inflatie terug te brengen en er
zijn tekenen dat vooruitgang wordt ge
boekt. Dit biedt het beste vooruitzicht
op meer werk.”, aldus mevrouw That
cher.
Vanwaar deze sterke hervormings
drang? Voorstanders van al deze wijzi
gingen en wijzigingsvoorstellen betogen
dat het bestaande stelsel niet goed
werkt. Daarom moet het op allerlei pun
ten anders.
nen. Die brengen namelijk doorgaans
belangrijke wrijvingsverliezen met zich
mee. Degenen die op economisch gebied
leidinggevende functies uitoefenen, wor
den in belangrijke mate in beslag geno
men door het ontwerpen en beoordelen
van hervormingsschema’s, het discus
siëren daarover, het begeleiden van
nieuwe experimenten, het wegwerken
van kinderziekten, het overwinnen van
weerstanden van degenen die liever bij
het oude willen blijven, het ontwerpen
van overgangsregelingen die een brug
moeten slaan tussen het oude en het
nieuwe. Er blijft dikwijls weinig tijd
meer over voor het verrichten van de
eigenlijke dagtaak.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. De ongeveer honderd
architectenbureaus die zijn aangesloten
bij de Nederlandse Praktizerende Archi
tecten (NPA) ondervinden de gevolgen
van de malaise in de bouwnijverheid.
Op grond van een enquête van 1 septem
ber is de vereniging tot de slotsom geko
men dat de orderportefeuille van haar
architectenbureaus dit jaar met gemid
deld 35 percent is verminderd. Er werden
33 werknemers ontslagen en 90 percent
van de architecten vreest verdere ontsla
gen, zo heeft de
aan de vaste
V olkshuisvesting
ning geschreven.
De vereniging raamt het aantal ontsla
gen bij alle ongeveer 3400 architectenbu
reaus in Nederland in de eerste negen
maanden van dit jaar op ongeveer 1200.
vereniging in een brief
Kamercommissie voor
en Ruimtelijke Orde-
Zelfs kunnen hervormingen over el
kaar heen gaan tuimelen in die zin dat
het al weer anders moet alvorens de
vorige hervorming helemaal is uitge
werkt. Door de wrijvingsproblemen valt
het nieuwe meestal tegen en dan komt
bij sterk hervormingsgezinde mensen
gemakkelijk de zienswijze op dat er
blijkbaar nog niet diep genoeg ingegre
pen is en dat nog verdergaande hervor
mingen nodig zijn. We komen dan in een
situatie terecht van permanent opgebro
ken straten. Dat kan de hele samenle
ving ontregelen. Die zit ingewikkeld in
elkaar. Zij staat in een bepaalde tijd
maar kleine wijzigingen toe. Als het in
casseringsvermogen van het economi
sche stelsel wordt overschat en het nooit
NIEUWEGEIN (ANP). De besturen
van de Nederlandse Bond van Makelaars
(NBM) en de Makelaarsvereniging Am
sterdam (MVA) bestuderen op het ogen
blik de mogelijkheid om in één landelijke
makelaarsorganisatie op te gaan. De
NBM meldde gisteren dat er besprekin
gen gaande zijn met de betrokken ministe
ries en dat naar verwachting ook de con
sumentenorganisaties bij het overleg zul
len worden betrokken.
De NBM telt 1450 leden, verspreid over
het hele land. De MVA heeft 400 leden die
vooral actief zijn in Amsterdam en omge
ving. Beide organisaties werken al samen
in de Nederlandse Federatie van Make
laars.
Volgens de NBM is de makelaardij niet
gebaat met twee verschillende organisa
ties. Door samen te gaan zou krachtiger
verweer gevoerd kunnen worden tegen
malafide bemiddelaars op de onroerend
goedmarkt, zo wordt gesteld. Bovendien
kan hierdoor de positie van de makelaar
dij worden verduidelijkt, wat van belang
is voor de consument, aldus de NBM. De
bond verwacht dat nog dit najaar de le
denvergaderingen van beide organisaties
zich over de plannen zullen uitspreken.
Dit is in zekere zin een conservatieve
gedachtengang. Ik heb op dit punt ech
ter Den Uyl aan mijn zijde. In een van
zijn beste ogenblikken heeft hij een arti
kel geschreven over „De smalle marge
van democratische politiek (1970). Dat
waarschuwt eveneens tegen op hol
slaande hervormingen.
Kritiek EG-parlement
op ontwerp-begroting
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Het gebruik van ver-
dampingsmeters moet worden gesti
muleerd. Dit zegt de consumentenor
ganisatie Konsumenten Kontakt in een
brief aan staatssecretaris Brokx van
waarin
wordt
UTRECHT (ANP). De initiatiefgroep
Stop het eigen risico heeft de vaste Ka
mercommissie voor Volksgezondheid ge
vraagd om uitstel van de nieuwe eigen
bijdragenregeling voor ziekenvervoer van
ziekenfondsverzekerden die op 1 oktober
moet ingaan.
De bestaande eigen bijdragen per rit
met een taxi, bus of tram worden dan
vervangen door een eigen bijdrage van
honderd gulden per jaar. De kosten die
7 daar bovenuit gaan worden door het zie-
7 kenfonds vergoed. Voor verzekerden die
tot dusver jaarlijks meer aan eigen bjjdra-
gen kwijt waren betekent dit een vooruit-
gang, voor degenen die met het aantal
- ritten onder een bepaalde grens blijven,
- niet. Voor de ziekenfondsen wordt de
zaak administratief eenvoudiger, hetgeen
naar raming 40 miljoen gulden per jaar
aan kosten zal besparen.
De initiatiefgroep stelt, dat de eigen
bijdrage met name voor bejaarden, ge
handicapten en chronisch zieken een fi
nanciële drempel kan betekenen. Gezien
de volgens haar slechte voorlichting over
de maatregel acht ze het ook niet uitgeslo
ten, dat de patiënten na 1 oktober pas in
de taxi zullen merken dat ze niet genoeg
geld bij zich hebben.
De initiatiefgroep pleit voor overleg tus
sen fondsen en taxibedrijven over een
oplossing.
De vereniging van ziekenvervoerders in
de provincie Groningen vreest dat de ver
voersbedrijven in Noord-Nederland 150
mensen zullen moeten ontslaan, wanneer
op 1 oktober de eigen bijdrageregeling
van kracht wordt.
I
V olkshuisvesting,
overheidsmaatregelen
drongen.
Konsumenten Kontakt stelt,
een onderzoek van TNO is gebleken,
dat verdampingsmeters vrij nauwkeu
rig weergeven hoe hoog het individuele
energieverbruik van flatbewoners is.
De organisatie schrijft dat de neiging
om spaarzaam om te gaan met energie
groot is, als de huurder het stookver-
bruik zelf in de hand heeft.
Naast energiebesparing levert het sy
steem van individuele meting van
stookkosten financieel voordeel voor
de huurder op. Met de verhoging van
de gasprijs per januari tot 47 cent per
kubieke meter, kan dat oplopen tot een
besparing van een dikke honderd gul
den per huurder per jaar. zegt Konsu
menten Kontakt.
Naast stimulerende maatregelen
vraagt Konsumenten Kontakt staatsse
cretaris Brokx te komen met
overheidsvoorschriften ten aanzien
van individuele afrekening van de ver-
warmingskosten. Deze afrekening is
nu voor huurders ondoorzichtig en niet
te controleren, aldus de consumente
norganisatie.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. De ANWB is al enige
tujd aan het onderhandelen met vijftig
verzekeringsmaatschappijen om te ko
men tot een bundeling van krachten bij de
hulpverlening in binnen- en buitenland.
Het is de bedoeling d'at de vijftig maat
schappijen per 1 januari toetreden tot de
Alarmcentrale voor de binnenlandse
hulpverlening. Op een later tijdstip zal de
buitenlandse hulpverlening daarbij
komen.
Dit deelde een woordvoerder van de
ANWB in Den Haag gisteren mee. Volgens
deze woordvoerder is het initiatief tot het
overleg gekomen van de vijftig maat
schappijen. De vijftig werken al samen in
de Verkeersalarmdienst van Centraal Be
heer in Apeldoorn, die hen echter alleen
van dienst is bij ongevallen in het binnen
land.
De verzekeringsmaatschappijen willen
hun dienstverlening tot het buitenland
uitbreiden en hebben daarom de ANWB
benaderd, die met deze vorm van hulpver
lening (Alarmcentrale) ervaring heeft.
Een dergelijke bundeling van krachten
bestaat al in de vorm van de twee jaar
geleden opgerichte SOS-centrale van de
Europeesche, Elvia en Schencker. Vol
gens de ANWB-woordvoerder is ”het wel
mooi meegenomen”, maar niet de bedoe
ling van de ANWB om met het plan uit
concurrentie-overwegingen een tegen
wicht te vormen tegen deze combinatie.
Hij wees er in dit verband op, dat het
initiatief tot het overleg niet door de toe
ristenbond is genomen.
